0:00:08.380,0:00:09.561 Gratzias. 0:00:16.270,0:00:20.730 In su tempus antigu in India ddui biviat[br]unu Marajà chi po su compleannu suu 0:00:20.730,0:00:24.380 iat fatu una lei chi totus is capus[br]ddi depiant portai un arregalu de rei. 0:00:24.400,0:00:28.370 Cancunu ddi portàt sedas finas,[br]aterus ddi portànt ispadas pretziosas, 0:00:28.370,0:00:29.490 cancun portàt oru. 0:00:29.490,0:00:32.659 S'urtimu de sa fila fuet[br]unu beciteddu frunziu 0:00:32.659,0:00:36.630 lompiu de bidda sua acant'e mari[br]in d'unu biaji de medas dis. 0:00:36.630,0:00:41.430 E su fillu de su rei ddi prenguntat[br]"Ita regalu ses portendi a su rei?" 0:00:41.430,0:00:44.750 E su beciteddu abellu abellu[br]operrit sa manu po amostai 0:00:44.750,0:00:49.600 una cociula bellissima, totu amurada,[br]groga, arrubia e asula. 0:00:50.160,0:00:51.460 E su fill'e su rei narat: 0:00:51.460,0:00:54.590 "Non est arregalu de rei![br]It'arratz'e arregalu est custu?" 0:00:54.600,0:00:57.590 Su beciteddu pesat is ogus abellu[br]e ddi narat: 0:00:57.590,0:01:00.750 "Istrada longa, parti de s'arregalu". 0:01:01.060,0:01:02.560 (Arrisu) 0:01:02.900,0:01:05.970 Fra pagu si dongu un arregalu, 0:01:05.970,0:01:08.270 un arregalu chi creu siat[br]un arregalu de spainai. 0:01:08.270,0:01:10.130 Ma prima de si dd'onai, si bollu portai 0:01:10.130,0:01:12.160 in s'istrada longa cosa mia. 0:01:12.160,0:01:13.740 Cument'a medas de bosatrus 0:01:13.740,0:01:15.270 apu cumentzau a bivi a pipieddu. 0:01:15.270,0:01:17.600 Cantus de bosatrus [br]esi cumentzau a bivi a pipius? 0:01:17.600,0:01:18.740 Nascius giovunus? 0:01:18.740,0:01:20.550 Sa metadi... andat beni. 0:01:20.570,0:01:21.590 (Arrisu) 0:01:21.820,0:01:25.040 E is atrus? Seis nascius becius? 0:01:25.060,0:01:27.810 Ih, emu a bolli connosci[br]a mama de bosatrus! 0:01:27.820,0:01:29.460 Po nai de s'impossibili! 0:01:30.560,0:01:34.740 A pipieddu fuemu incantau[br]de su fai s'impossibili. 0:01:35.620,0:01:38.880 Oi est una di' chi fuemu apetendi[br]de annus medas, 0:01:38.880,0:01:41.000 poita oi est sa diri chi apu a provai 0:01:41.020,0:01:43.620 a fai s'impossibili anant'e bosatrus, 0:01:43.620,0:01:45.460 innoi in TEDxMaastricht. 0:01:45.800,0:01:48.160 Bollu cumentzai 0:01:48.760,0:01:50.880 narendisiri cumenti dd'acabat: 0:01:51.220,0:01:52.640 s'apu a amostai 0:01:52.640,0:01:54.940 ca s'impossibili non est impossibili. 0:01:55.300,0:01:58.210 E apu a acabai donendisiri[br]un arregalu chi depeis spainai: 0:01:58.210,0:02:01.350 s'apu a amostai ca podeis[br]fai s'impossibili in sa vida de bosatrus. 0:02:02.660,0:02:05.420 In s'istrada po fai s'impossibili[br]apu iscobertu ca ddu-i at 0:02:05.420,0:02:08.230 duas cosas universalis[br]in sa genti de totu su mundu. 0:02:08.230,0:02:09.870 Totus timint 0:02:09.870,0:02:11.640 e totus tenint bisus. 0:02:12.900,0:02:17.560 In s'istrada po fai s'impossibili[br]apu iscobertu ca ddu-i at tres cosas 0:02:17.560,0:02:20.100 chi apu fatu me-is annus 0:02:20.110,0:02:23.290 chi m'ant fatu fai s'impossibili: 0:02:24.200,0:02:26.900 Dodgeball, o cumenti si narat[br]sa bocia a brincu, 0:02:27.290,0:02:28.360 Superman 0:02:28.360,0:02:29.360 e su sintzulu. 0:02:29.360,0:02:31.000 Labai is fueddus mius principalis. 0:02:31.000,0:02:33.610 Imoi scireis poita fatzu[br]s'impossibili in sa vida mia. 0:02:33.610,0:02:36.310 E aici si portu in su biaxi cosa mia,[br]s'istrada longa, 0:02:36.320,0:02:38.720 de sa timoria a is bisus, 0:02:38.740,0:02:41.160 de is fueddus a is ispadas, 0:02:41.160,0:02:42.830 de sa bocia a brincu 0:02:42.850,0:02:44.020 a Superman 0:02:44.020,0:02:45.340 e a su sintzulu. 0:02:45.800,0:02:47.360 E speru de s'amostai 0:02:47.360,0:02:49.900 cumenti podeis [br]fai s'impossibili in sa vida. 0:02:52.480,0:02:54.934 Su 4 de su mes'e ladamini, in su 2007. 0:02:55.840,0:02:58.120 Tenemu su coru in buca[br]e is cambas tremi tremi 0:02:58.120,0:02:59.340 artziendi a su palcu 0:02:59.340,0:03:01.040 de su Teatru Sanders 0:03:01.040,0:03:03.240 in s'universidadi de Harvard[br]po nd'arretirai 0:03:03.240,0:03:06.080 su premiu Ig Nobel de sa Mexina de su 2007 0:03:06.080,0:03:08.700 po una publicatzioni de ricerca[br]c'apu iscritu cun aterus 0:03:08.700,0:03:10.390 intitulada "Ingurti ispadas... 0:03:10.420,0:03:11.870 ...e is efetus colateralis". 0:03:11.870,0:03:13.275 (Arrisu) 0:03:13.840,0:03:17.880 Dd'iat publicau unu giornaleddu[br]chi no emu mai ligiu prima, 0:03:18.460,0:03:20.419 su British Medical Journal. 0:03:21.360,0:03:24.910 E po mei fuet unu bisu impossibili[br]chi si cumpriat, 0:03:24.910,0:03:28.120 una sorpresa inabetada[br]po unu cument'a mei, 0:03:28.130,0:03:31.459 un onori chi non m'apu a scaresci mai. 0:03:31.459,0:03:34.539 Ma non fuet sa parti[br]prus memorabili de sa vida mia. 0:03:35.540,0:03:37.640 Su 4 de su mes'e ladamini, in su 1967, 0:03:38.020,0:03:40.770 custu pipiu spantau, bregungiosu, [br]marrìu e bonu a nudda 0:03:41.100,0:03:43.120 timiat tropus cosas. 0:03:43.460,0:03:45.579 Prontu a artziai a su palcu, 0:03:45.579,0:03:47.494 su coru currendi, 0:03:47.500,0:03:49.162 is cambas tremendi. 0:03:49.780,0:03:52.120 Candu at obertu sa buca po chistionai 0:03:56.490,0:03:58.130 is fueddus non ndi funt bessius. 0:03:58.130,0:04:00.040 Est abarrau strantaxiu, prangendi. 0:04:00.630,0:04:02.360 Sa sprama dd'at cancarau, 0:04:02.360,0:04:03.960 cirdinu de timoria. 0:04:03.960,0:04:06.580 Custu pipiu spantau, bregungiosu, [br]marrìu e bonu a nudda 0:04:06.580,0:04:08.142 timiat a tropus cosas. 0:04:08.649,0:04:10.500 Timiat a su scuriu, 0:04:10.500,0:04:11.370 a is logus artus, 0:04:11.370,0:04:13.040 a is mariafarrancas e is serpentis. 0:04:13.040,0:04:15.270 Mariafarrancas e serpentis ndi timeis? 0:04:15.280,0:04:16.660 Eja, cancunu ddus timit... 0:04:16.660,0:04:19.079 Timiat a s'acua e a is piscicanis... 0:04:19.079,0:04:21.939 Timiat a is dotoris, [br]is infermieras e is dentistas, 0:04:21.939,0:04:24.680 a is aguglias e a is trapanus[br]e a is cosas acutzas. 0:04:24.680,0:04:27.450 Ma prus de totu, timiat 0:04:27.470,0:04:28.470 a sa genti. 0:04:29.380,0:04:31.870 Su pipiu spantau, bregungiosu, [br]marrìu e bonu a nudda 0:04:31.870,0:04:32.640 fuemu deu. 0:04:33.320,0:04:36.217 Timemu a sbagliai e a essi arrefudau, 0:04:37.300,0:04:39.750 s'autostima bascia, [br]su cumplessu de inferioridadi, 0:04:39.750,0:04:42.840 e una cosa chi mancu connoscemus intzas, 0:04:42.840,0:04:44.660 sa fobia sotziali. 0:04:44.955,0:04:48.610 Po tanti chi femu timorosu, is bagheris[br]mi piganta in giru e m'arropanta. 0:04:48.610,0:04:52.290 Arriianta e mi ponianta allomingius,[br]non mi lassanta mai giogai 0:04:52.300,0:04:54.260 a is gioghixeddus insoru. 0:04:55.020,0:04:58.096 Ci fuet sceti unu giogu[br]chi mi fadianta fai... 0:04:58.100,0:04:59.527 sa bocia a brincu. 0:04:59.527,0:05:01.443 E non sciremu mancu giogai. 0:05:01.760,0:05:03.500 Mi ponianta allomingius, 0:05:03.500,0:05:05.970 e castiamu cussas bocias arrubias 0:05:05.970,0:05:08.200 chi mi bollanta a razu in faci, 0:05:08.210,0:05:09.950 bou, bou, bou. 0:05:10.580,0:05:13.280 M'arregodu meda dis[br]torrendi a domu de iscola, 0:05:13.280,0:05:18.180 sa faci arubia mi incresciat,[br]is origas arrubias inzrumiànt. 0:05:18.180,0:05:21.170 Is ogus abruxànt de lagrimas 0:05:21.180,0:05:23.515 e is fueddus insoru[br]m'abruxànt me-is origas. 0:05:23.740,0:05:25.000 Su chi at nau 0:05:25.020,0:05:28.890 "Bastoni e perdas m'ant a segai is ossus,[br]ma is fueddus non m'ant mai ingolli". 0:05:28.890,0:05:30.321 Est una faula. 0:05:30.321,0:05:31.980 Is fueddus segant che guarteddu. 0:05:31.980,0:05:34.200 Is fueddus pungint che arrasoja. 0:05:34.210,0:05:36.040 Is fueddus podint ferri aici a fundu 0:05:36.040,0:05:37.780 ca is feridas non si bint. 0:05:38.150,0:05:41.260 E duncas timemu.[br]E is fueddus fuent is nemigus peus. 0:05:41.260,0:05:42.491 E est ancora diaici. 0:05:43.355,0:05:45.300 Ma tengu bisus puru. 0:05:45.300,0:05:48.300 Torramu a domu e mi cuamu[br]a intru de is giornaleddus de Superman 0:05:48.300,0:05:49.774 e me-is librus de Superman 0:05:49.774,0:05:53.470 e mi bisamu de essi unu supereroi[br]cument'a Superman. 0:05:53.480,0:05:56.240 Bolemu lutai po sa beridadi[br]e sa giustitzia, 0:05:56.240,0:05:58.830 contras a is prepotentis[br]e a sa criptonite, 0:05:58.830,0:06:02.895 bolemu bollai in totu su mundu[br]fendi cosas chi sarvant is vidas. 0:06:03.400,0:06:05.850 Ma mi praxiant puru cosas realis. 0:06:05.860,0:06:09.460 Tenemu unu libru de is record[br]e su libru "No dd'eis a crei". 0:06:09.460,0:06:13.080 Cancunu at ligiu custus librus? 0:06:13.100,0:06:14.390 Mi praxìant meda! 0:06:14.390,0:06:16.270 Ddu-i fuet genti fendi cosas realis. 0:06:16.270,0:06:17.800 E apu nau, dd'ollu fai deu puru. 0:06:17.800,0:06:19.330 Chi is bagheris non mi lassant 0:06:19.330,0:06:21.030 a giogai a is giogus insoru, 0:06:21.030,0:06:23.335 bollu fai magias realis, cosas realis. 0:06:23.335,0:06:26.659 Bollu fai cancuna cosa importanti[br]chi is bagheris non podint fai. 0:06:26.659,0:06:28.609 Bollu agatai sa vocatzioni mia, 0:06:28.609,0:06:30.729 bollu sciri ca sa vida mia tenit sensu, 0:06:30.729,0:06:33.320 bollu fai cosas incredibilis[br]chi càmbiant su mundu. 0:06:33.320,0:06:36.960 Bollu amostai ca s'impossibili[br]non est impossibili. 0:06:38.340,0:06:40.240 Baxei a innantis de 10 annus - 0:06:40.240,0:06:42.826 una cida prima de fai 21 anus. 0:06:42.826,0:06:47.049 Duas cosas in-d'una diri[br]m'ant cambiau sa vida po sempri. 0:06:47.049,0:06:49.541 Bivemu in Tamil Nadu, in India, 0:06:49.541,0:06:51.020 fuemu unu missionariu, 0:06:51.020,0:06:53.090 e su maistu, s'amigu miu m'at preguntau, 0:06:53.090,0:06:54.720 "Thromes ndi tenis, Daniel?" 0:06:54.720,0:06:57.440 E deu, "Thormes?[br]E ita funt custus thromes?" 0:06:57.440,0:07:00.490 E issu, "Is thromes funt[br]is iscopus principalis de sa vida". 0:07:00.490,0:07:04.630 Funt sa cumbinatzioni de bisus e iscopus.[br]Ita chi podiast 0:07:04.630,0:07:07.240 fai totu su chi bolis o andai[br]innui totu bolis andai 0:07:07.240,0:07:08.679 o essi totu su chi bolis essi, 0:07:08.679,0:07:10.356 innui iast'a andai? 0:07:10.356,0:07:11.280 Chini iast'a essi? 0:07:11.280,0:07:14.500 E deu, "Non ddu potzu fai, timu![br]Timu cosas medas!" 0:07:14.500,0:07:17.490 A su noti apu portau su letu de arrosu[br]in crobertura, 0:07:17.490,0:07:19.239 mi seu crocau a-suta de is istellas 0:07:19.239,0:07:21.869 e apu castiau is tzurrundeddus[br]chi cassànt is sintzulus. 0:07:21.869,0:07:26.200 Arrennescemu a pentzai sceti[br]a is thromes, bisus e iscopus, 0:07:26.200,0:07:28.360 e a is bagheris cun sa bocia a brincu. 0:07:28.760,0:07:30.730 A pustis de pagu oras mi ndi seu scidau. 0:07:31.220,0:07:34.060 Su coru curriat e is cambas tremiant. 0:07:34.080,0:07:36.020 Cust'orta non fuet timoria. 0:07:36.420,0:07:38.505 Su corpus interu fuet agitau. 0:07:38.505,0:07:40.340 E me-is cincu dis a pustis 0:07:40.340,0:07:44.199 seu abarrau svenniu in su letu[br]circhendi de non morri. 0:07:44.199,0:07:48.379 Sa conca abruxiàt de calentura[br]a prus de 40° po sa malaria. 0:07:48.390,0:07:51.600 E candu mi ndi scidamu,[br]totu su chi pentzamu fuent is thromes. 0:07:51.600,0:07:53.940 Pentzamu: "Ita ndi bollu fai [br]de sa vida mia?" 0:07:53.940,0:07:56.380 A s'acabada, sa noti a innantis[br]de fai 21 annus, 0:07:56.380,0:07:58.030 a iscidu, 0:07:58.030,0:07:59.639 apu cumprendiu: 0:07:59.639,0:08:02.100 cussu sintzuleddu, 0:08:02.620,0:08:05.020 Anopheles stephensi, 0:08:05.280,0:08:06.610 cussu sintzuleddu 0:08:06.610,0:08:08.390 chi pesat prus pagu de 5 microgramus, 0:08:08.390,0:08:09.810 mancu una perdixedd'e sali, 0:08:09.810,0:08:12.780 chi cussu sintzuleddu podiat acapotai[br]un omini de 80 chilus, 0:08:12.780,0:08:14.860 cussa fuet sa criptonite mia. 0:08:14.860,0:08:17.150 Ma poi apu pentzau ca no,[br]non est su sintzulu, 0:08:17.150,0:08:19.480 est su parassiteddu a intru de su sintzulu 0:08:19.480,0:08:23.160 Plasmodium falciparum, chi bocit[br]a prus de 1 milioni de personas a s'annu. 0:08:23.509,0:08:25.999 Ma poi apu pentzau ca no,[br]est fintzas prus piticu, 0:08:25.999,0:08:28.550 ma a mei mi pariat aici prus mannu. 0:08:28.550,0:08:29.540 Apu cumprendiu 0:08:29.540,0:08:31.300 ca sa timoria fuet sa criptonite mia, 0:08:31.300,0:08:32.140 su parassita 0:08:32.140,0:08:35.180 chi m'iat cancarau po totu sa vida. 0:08:35.200,0:08:38.120 Labai, ddu at diferentzia[br]tra perigulu e timoria. 0:08:38.120,0:08:39.699 Su perigulu est reali. 0:08:39.990,0:08:42.080 Sa timoria est unu scioberu. 0:08:42.080,0:08:44.309 E apu cumprendiu ca podemu scioberai: 0:08:44.309,0:08:48.180 podemu bivi timendi[br]e morri sballau sa diri e totu, 0:08:49.070,0:08:52.080 o podemu bociri is timorias 0:08:52.080,0:08:56.060 po cumpriri is bisus mius,[br]podemu azardai a bivi sa vida. 0:08:56.680,0:08:59.560 E labai, ddu at cancuna cosa[br]in su essi in punt'e morti 0:08:59.560,0:09:04.160 e essi diaderus acant'e morri[br]chi ti fai bolli bivi sa vida. 0:09:04.180,0:09:07.140 Apu cumprendiu ca totus moreus,[br]ma non totus biveus. 0:09:08.040,0:09:09.890 Est morendi chi biveus. 0:09:09.890,0:09:11.580 Labai, candu s'imparat a morri, 0:09:11.580,0:09:13.070 s'imparat diaderus a bivi. 0:09:13.070,0:09:15.140 Duncas apu detzidiu de cambiai 0:09:15.140,0:09:16.550 sa storia mia sa not'e totu. 0:09:16.915,0:09:18.230 Non bolemu morri. 0:09:18.230,0:09:19.940 E apu nau una preghieredda, 0:09:19.940,0:09:22.230 "Deus, chi mi lassas bivi[br]fintzas a fai 21 annus, 0:09:22.230,0:09:24.674 non lassu prus a sa timoria[br]a mi nai cument'e bivi. 0:09:24.674,0:09:26.520 Apu a bociri a is timorias mias, 0:09:26.520,0:09:29.530 apu a cumpriri is bisus mius, 0:09:29.530,0:09:31.270 bollu cambiai ategiamentu, 0:09:31.270,0:09:33.540 bollu fai una cosa incredibili[br]de sa vida mia, 0:09:33.540,0:09:35.550 bollu agatai sa vocatzioni mia, 0:09:35.550,0:09:38.632 bollu sciri ca s'impossibili[br]non est impossibili". 0:09:38.780,0:09:42.860 Non si nau ca seu biviu in cussa noti,[br]ca ddu bireis a solus. 0:09:42.860,0:09:43.978 (Arrisu) 0:09:43.978,0:09:47.100 Ma in cussa noti apu fatu sa lista[br]de is primus 10 thromes: 0:09:47.100,0:09:50.050 apu detzidiu ca bolemu biri[br]is continentis principalis, 0:09:50.050,0:09:51.820 biri is Seti Maraviglias de su mundu, 0:09:51.820,0:09:53.410 imparai unas cantu linguas, 0:09:53.410,0:09:54.940 bivi in-d'un'isola deserta, 0:09:54.940,0:09:56.480 bivi in-d'una navi in s'oceanu, 0:09:56.480,0:09:58.650 bivi cun is indianus in Amazonia, 0:09:58.650,0:10:01.210 lompi a pitzus de su monti[br]prus artu de sa Svetzia, 0:10:01.210,0:10:03.180 biri su monti Everest a mengianeddu, 0:10:03.190,0:10:05.390 traballai in sa musica in Nashville, 0:10:05.400,0:10:07.060 bolemu traballai in-d'unu circu 0:10:07.080,0:10:09.120 e ndi bolemu sartai de un aparechiu. 0:10:09.120,0:10:12.380 Me-is 20 annus sighentis[br]apu fatu sa prus parti de cussus thormes. 0:10:12.390,0:10:14.650 Dognia borta chi ndi scancellamu[br]unu de sa lista 0:10:14.650,0:10:18.190 nd'aciungemu aterus 5 o 10[br]e sa lista cresciat. 0:10:18.800,0:10:23.310 Po is set'annus sighentis apu biviu[br]in-d'un'isola de is Bahamas, 0:10:23.320,0:10:25.360 po casi set'annus, 0:10:25.370,0:10:27.274 in-d'una domita de palla, 0:10:29.480,0:10:33.820 pischendi piscicanis e papendi pistinaga,[br]a solu in s'isola, 0:10:33.820,0:10:36.249 a mudandas, 0:10:36.680,0:10:39.160 e apu imparau a nadai cun is piscicanis. 0:10:39.160,0:10:40.980 E de ingunis seu andau a Messicu, 0:10:40.980,0:10:45.220 e poi a su flumini Amazonas in Equador, 0:10:45.241,0:10:48.100 Pujo Pongo Ecuador,[br]apu biviu cun-d'una tribù innias 0:10:48.100,0:10:52.180 e a pagu a pagu mi seu fatu prus forti[br]cun in thromes cosa mia. 0:10:52.180,0:10:55.100 Seu andau a Nashville po sa musica,[br]e a pustis in Svezia, 0:10:55.110,0:10:57.870 in Stocolma, ingunis puru po sa musica, 0:10:57.870,0:11:01.920 e seu lompiu a pitzus de monti Kebnekaise[br]in su Circulu Articu. 0:11:03.300,0:11:04.810 Apu imparau a fai su palliaciu, 0:11:04.810,0:11:05.860 giugus de prestigiu 0:11:05.860,0:11:07.480 e a caminai cun is trampulus, 0:11:07.480,0:11:10.440 a imperai su monociclu,[br]a papai fogu e a papai imbirdi. 0:11:10.450,0:11:14.110 In su 1997 apu scipiu ca ci fuenta sceti[br]una dexina de ingurtidoris de ispadas 0:11:14.110,0:11:15.350 e apu nau: "Ddu depu fai!" 0:11:15.350,0:11:18.360 Apu connotu unu ingurtidori de ispadas[br]e apu domandau cuntzillu. 0:11:18.360,0:11:20.190 M'at nau "Ti dongu duus cuntzillus. 0:11:20.190,0:11:21.926 Unu: est perigulosu meda, 0:11:21.926,0:11:23.948 cancunu est mortu fendiddu. 0:11:23.948,0:11:24.953 Duus: 0:11:24.953,0:11:26.206 Lassa perdi!" 0:11:26.206,0:11:27.530 (Arrisu) 0:11:27.530,0:11:29.940 E aici dd'at acabàt[br]in sa lista mia dei is thromes. 0:11:30.440,0:11:33.320 Mi seu allenau, 10-12 bortas a sa diri,[br]dognia diri, 0:11:33.660,0:11:35.210 po cuatr'annus. 0:11:35.210,0:11:36.709 Contaìddas... 0:11:36.709,0:11:40.020 4 x 365 (x 12) 0:11:40.020,0:11:42.360 Lompeus a giai 13 mila scumprobus fallius 0:11:42.360,0:11:46.000 fintzas a chi tanti sa primu ispada[br]m'est intrada in su guturu in su 2001. 0:11:46.002,0:11:47.630 Intzas mi seu donau un throme: 0:11:47.630,0:11:50.980 de essi su prus spertu de su mundu[br]de ingurti ispadas. 0:11:50.980,0:11:53.820 Apu circau dognia libru,[br]o articulu de giornali, 0:11:53.820,0:11:57.670 dogna relatzioni medica,[br]apu studiau fisiologia e anatomia, 0:11:57.676,0:11:59.719 apu chistionau cun dotoris e inferimieras, 0:11:59.719,0:12:01.470 atobiau totus is ingurtidoris a pari 0:12:01.470,0:12:04.250 in s'assotziu internatzionali[br]de is ingurtidoris de ispadas 0:12:04.250,0:12:06.360 e traballau po duus annus[br]a sa ricerca medica 0:12:06.360,0:12:08.790 a pitzus de ingurti ispadas[br]e is efetus collateralis 0:12:08.790,0:12:10.980 chi ant publicau[br]in su British Medical Journal. 0:12:10.980,0:12:11.840 (Arrisu) 0:12:11.840,0:12:12.940 Gratzias. 0:12:12.960,0:12:17.748 (Tzarracamanus) 0:12:18.200,0:12:21.570 E apu imparau cosas spantosas[br]a pitzus de ingurti ispadas. 0:12:21.571,0:12:25.260 Cosas chi non eis mai pentzau, scumitu,[br]ma nc'eis a pentzai de oi innantis. 0:12:25.260,0:12:28.550 Sa prossima borta chi seis seghendi[br]sa petza cun su guarteddu, 0:12:28.550,0:12:31.759 o un'ispada, in sa bisteca,[br]eis a pentzai a-i custu... 0:12:34.007,0:12:36.729 Apu scipiu c'a ingurti ispadas[br]ant cumentzau in India, 0:12:36.729,0:12:39.889 propiu in su logu a ca dd'emu biu[br]primu borta a piciocheddu, 0:12:39.889,0:12:42.290 casi 4 mila annus fait, in su 2000 AC. 0:12:42.290,0:12:45.580 Is ingurtidoris de ispadas[br]ddus ant imperaus me-is urtimus 150 annus, 0:12:45.590,0:12:47.460 in sa scientza e in sa mexina 0:12:47.480,0:12:51.160 po agiudai a fai[br]s'endoscopiu cirdinu in 1868 0:12:51.160,0:12:53.870 de Adolf Kussmaul in Freiburg, Germania. 0:12:53.880,0:12:56.639 In su 1906, s'eletrocardiograma in Galles, 0:12:56.639,0:13:00.240 po studiai is problemas de ingurtimentu[br]e digestioni, 0:13:00.240,0:13:01.860 broncoscopias, cosas aici. 0:13:01.860,0:13:03.840 Ma me-is urtimus 150 annus 0:13:03.840,0:13:07.860 scireus de centenas de feridaus[br]e dexinas de mortus... 0:13:07.880,0:13:14.560 Custu est s'endoscopiu cirdinu[br]inventau de Adolf Kussmaul. 0:13:14.740,0:13:18.679 Ma esu iscobertu ca ci funti istetius[br]29 mortus me-is urtimus 150 annus 0:13:18.679,0:13:22.462 contenti s'ingurtidori chi a Londra[br]s'est puntu su coru cun s'ispada. 0:13:23.142,0:13:26.140 Eus puru imparau[br]ca ci funti de 3 a 8 feridas gravis 0:13:26.140,0:13:27.780 dognia annu. 0:13:27.780,0:13:29.880 Ddu sciu poita mi tzerriant. 0:13:29.880,0:13:31.220 De pagu m'ant tzerriau duus, 0:13:31.220,0:13:33.930 unu de Svezia e unu de Orlando,[br]me-is urtimas cidas, 0:13:33.930,0:13:37.019 ingurtidori de ispadas[br]chi dd'ant acabada in su spidali. 0:13:37.019,0:13:38.769 Duncas est perigulosu meda. 0:13:38.769,0:13:41.769 S'atera cosa chi apu scipiu[br]est ca a imparai a ingurti ispadas 0:13:41.769,0:13:44.320 ci bolint de 2 a 10 annus 0:13:44.320,0:13:45.610 po genti meda. 0:13:45.610,0:13:48.020 Ma sa cosa prus spantosa chi apu imparau 0:13:48.020,0:13:51.440 est ca is ingurtidoris de ispadas[br]imparant a fai s'impossibili. 0:13:51.460,0:13:53.500 E si nau unu segretu: 0:13:53.520,0:13:57.580 no si punteis a su 99,9%[br]chi est s'impossibili. 0:13:57.580,0:14:02.030 Puntaisiri a su 0.1% chi est su possibili[br]e pentzai a cumenti ddu fai possibili. 0:14:02.817,0:14:06.140 Fadeisiri portai in sa conca[br]de unu ingurtidori de ispadas. 0:14:06.140,0:14:09.719 Po ingurti un'ispada serbit meditatzioni[br]de sa menti a pitzus de sa materia, 0:14:09.719,0:14:12.270 concentraztioni acutza, precisioni esata 0:14:12.270,0:14:15.730 po assolai is organus de a intru[br]e binci is riflessus otomaticus, 0:14:15.730,0:14:20.430 cun su rinfortzu de is sinapsis cerebralis[br]e sa memoria arrepitia de is musculus 0:14:20.450,0:14:23.720 provendinci cun atentzioni[br]prus de 10 mila bortas. 0:14:24.020,0:14:28.090 Fadeisiri portai in su corpus[br]de unu ingurtidori de ispadas. 0:14:28.310,0:14:30.130 Po ingurti un'ispada 0:14:30.130,0:14:32.080 dda depu fai liscinai in sa lingua, 0:14:32.080,0:14:34.820 firmai su riflessu de su guturu[br]in s'ingurtidroxu de susu, 0:14:34.820,0:14:37.740 girai a 90 gradus[br]a basciu de s'epiglotidi, 0:14:38.240,0:14:41.040 passai in sa valvula[br]in s'ingurtidroxu de susu, 0:14:41.060,0:14:42.600 firmai su riflessu peristalticu, 0:14:42.600,0:14:44.890 fai liscinai sa lama[br]in su stampu de is piturras, 0:14:44.890,0:14:46.080 in mesu a is prumonis. 0:14:46.080,0:14:48.349 A custu puntu 0:14:48.399,0:14:50.389 depu stesiai unu pagu su coru. 0:14:50.389,0:14:51.720 Chi castiais beni, 0:14:51.720,0:14:53.860 podeis biri su coru batendi cun s'ispada 0:14:53.860,0:14:55.859 poita est acotzada a su coru, 0:14:55.859,0:14:58.769 cun pagu prus de 1 millimetru[br]de esofagu in mesu. 0:14:58.769,0:15:00.580 Non est cosa chi podis sceti fai biri. 0:15:00.580,0:15:02.710 Poi depis passai s'ossu de sa piturra, 0:15:02.710,0:15:05.810 intrai de sa valvula de su stogumu[br]firmendi su riflessu otomaticu 0:15:05.810,0:15:08.910 e intrai fintzas a s'intestinu. 0:15:08.910,0:15:09.810 Una passillada. 0:15:09.810,0:15:10.930 (Arrisu) 0:15:10.930,0:15:12.880 Chi lompu prus a basciu 0:15:12.880,0:15:17.720 dd'acabbu a is tubas de Fallopiu[br](olandesu) tubas de Fallopiu. 0:15:17.720,0:15:20.980 Ominis, ddu podeis preguntai[br]a is pobiddas prus a tardi... 0:15:22.160,0:15:23.900 Sa genti mi preguntat, mi narat 0:15:23.900,0:15:26.740 "Ddu-i serbit alientu meda[br]po atriviri sa vida tua, 0:15:26.740,0:15:28.800 po stesiai su coru e ingurti un'ispada". 0:15:28.800,0:15:30.610 No. Su chi serbit alientu diaderus est 0:15:30.610,0:15:33.340 chi su pipiu spantau, bregungiosu, [br]marrìu e bonu a nudda 0:15:33.340,0:15:35.620 atrivit su fallimentu e s'arrefudu, 0:15:35.620,0:15:37.040 oberrat su coru, 0:15:37.040,0:15:38.240 alloghit s'orgogliu 0:15:38.240,0:15:41.060 e abarrit innoi anant'e genti strangia 0:15:41.060,0:15:43.670 po si nai sa storia[br]de sa timoria e is bisus cosa mia 0:15:43.680,0:15:47.580 e atriviri de ndi caciai is frisciuras,[br]simbolicamenti e po diaderus. 0:15:48.280,0:15:49.450 Labai... Gratzias. 0:15:49.450,0:15:53.820 (Tzarracamanus) 0:15:53.850,0:15:56.250 Labai, sa cosa prus spantosa 0:15:56.250,0:15:58.650 est ca apu sempri bofiu bivi[br]una vida significativa 0:15:58.650,0:15:59.780 e imoi seu fendiddu. 0:15:59.780,0:16:02.880 Ma sa cosa prus significativa[br]non est ca potzu ingurti 0:16:02.880,0:16:05.170 21 ispadas totu a un'orta, 0:16:07.600,0:16:10.880 o a sut'e acqua in-d'una piscina[br]cun 88 piscicanis e mantas farenosas, 0:16:10.880,0:16:12.377 po su libru "No dd'eis a crei", 0:16:13.840,0:16:17.600 o calentadas a 800 gradus[br]po is "Superominis" de Stan Lee 0:16:17.610,0:16:19.520 po essi "s'Omini de Aciargiu", 0:16:19.520,0:16:21.574 arrori, gei fuet calenti! 0:16:22.430,0:16:25.050 O a tirai una machina cun s'ispada[br]po "No dd'eis a crei" 0:16:25.050,0:16:26.350 o su Guinness de is record, 0:16:26.350,0:16:28.820 o arribai a sa finali[br]de America's Got Talent, 0:16:28.820,0:16:31.540 o binci su premiu Ig Nobel[br]po sa Mexina in su 2007. 0:16:31.550,0:16:33.870 No, non funti custas[br]is cosas significativas. 0:16:33.870,0:16:36.350 Custu est su chi pentzat sa genti.[br]No, non est custu. 0:16:36.350,0:16:37.800 Sa cosa prus significativa 0:16:37.800,0:16:40.750 est ca Deus hat pigau cussu pipiu[br]spantau, bregungiosu e marrìu 0:16:40.750,0:16:42.170 chi timiat a is logus artus, 0:16:42.170,0:16:43.890 chi timiat a s'acua e is piscicanis, 0:16:43.890,0:16:46.440 dotoris e infermieras,[br]aguglias e cosas acutzas, 0:16:46.440,0:16:47.640 a chistionai a sa genti, 0:16:47.640,0:16:49.750 e imoi m'at postu a girai su mundu 0:16:49.750,0:16:51.320 bolendi a 10.000 metrus de terra, 0:16:51.320,0:16:53.890 ingurtendi cosas acutzas[br]a sut'e acua cun is piscicanis 0:16:53.890,0:16:57.510 e chistionendi cun dotoris e infermieras[br]e publicus cumen'ta bosatrus. 0:16:57.510,0:16:59.580 Custa est sa cosa prus spantosa po mei. 0:16:59.580,0:17:01.450 Apu sempri bofiu fai s'impossibili... 0:17:01.450,0:17:02.380 Graztias. 0:17:02.380,0:17:03.760 (Tzarracamanus) 0:17:03.760,0:17:05.220 Graztias. 0:17:05.660,0:17:09.040 (Tzarracamanus) 0:17:09.700,0:17:12.569 Apu sempri bofiu fai s'impossibili[br]e imoi seu fendiddu. 0:17:12.569,0:17:15.858 Apu sempri bofiu fai cosas significativas[br]e cambiai su mundu 0:17:15.858,0:17:16.899 e imoi seu fendiddu. 0:17:16.899,0:17:19.819 Apu sempri bofiu bolai in su mundu[br]po fai cosas de superomini 0:17:19.819,0:17:21.379 po salvai vidas e seu fendiddu. 0:17:21.379,0:17:22.720 Dda scireis una cosa? 0:17:22.720,0:17:25.569 Ddu-i est ancora un arrogheddu[br]de su bisu de cussu pipieddu 0:17:25.569,0:17:27.291 in fundu in fundu. 0:17:30.320,0:17:36.197 (Arrisu) (Tzarracamanus) 0:17:37.000,0:17:40.240 Labai, apu sempri bofiu agatai[br]sa vocatzioni e s'iscopu cosa mia 0:17:40.270,0:17:41.530 e imoi ddus apu agataus. 0:17:41.540,0:17:42.920 Ma intzetai una cosa? 0:17:42.920,0:17:46.230 Non est me-is ispadas, cussu chi pentzais,[br]me-is fortzas cosa mia. 0:17:46.230,0:17:48.510 Est propiu in sa debilesa, me-is fueddus. 0:17:48.510,0:17:51.220 Sa vocatzioni e s'iscopu cosa mia[br]funt a cambiai su mundu, 0:17:51.220,0:17:52.390 scorriendi sa timoria, 0:17:52.390,0:17:55.070 a ispada a ispada, a fueddu a fueddu, 0:17:55.070,0:17:57.530 a guarteddu a guarteddu, a vida a vida, 0:17:57.540,0:17:59.700 po ispirai sa genti a essi supererois 0:17:59.700,0:18:02.030 e a fai s'impossibili in sa vida insoru. 0:18:02.040,0:18:04.730 S'iscopu miu est a agiudai is aterus[br]a agatai s'insoru. 0:18:04.730,0:18:05.680 Cali est su de tui? 0:18:05.680,0:18:06.960 Ita iscopu tenis? 0:18:06.960,0:18:08.960 Poita t'ant postu innoi? 0:18:09.260,0:18:12.140 Pentzu ca teneus totus sa vocatzioni[br]a essi supererois. 0:18:12.160,0:18:14.260 Ita superpoderi tenis? 0:18:14.560,0:18:17.990 In-d'una popolatzioni de prus[br]de 7 miliardus de personas 0:18:17.990,0:18:20.250 non ddu-i at nimancu [br]30 ingurtidoris de ispadas 0:18:20.250,0:18:21.581 in su mundu in di' de oi, 0:18:21.581,0:18:22.940 ma ddu at scetu unu de tui. 0:18:22.940,0:18:24.070 Ses unicu. 0:18:24.070,0:18:25.540 Ita storia tenis? 0:18:25.540,0:18:27.760 Ita ti fai diversu de is aterus? 0:18:27.760,0:18:29.180 Conta sa storia cosa tua, 0:18:29.180,0:18:31.851 mancai a boxi bascia e tremi tremi. 0:18:31.851,0:18:32.830 Ita thromes tenis? 0:18:32.830,0:18:35.880 Chi podiast fai dognia cosa, [br]essi chini bolis, andai a ca bolis, 0:18:35.880,0:18:37.560 ita iast a fai? Innui iast a andai? 0:18:37.560,0:18:38.480 Ita iast a fai? 0:18:38.480,0:18:40.250 Ita bolis fai de sa vida tua? 0:18:40.250,0:18:41.760 Cali funt is bisus prus mannus? 0:18:41.760,0:18:44.450 Cali fuent is bisus tuus a piciocheddu?[br]Pentzanci. 0:18:44.450,0:18:46.240 Non fuet custu, a no? 0:18:46.483,0:18:47.960 Cali fuent is bisus prus macus 0:18:47.960,0:18:50.450 chi ti pariant istranus o misteriosus? 0:18:50.450,0:18:54.040 Scumitu ca imoi su de tui non ti parit[br]aici istranu, a no? 0:18:55.370,0:18:57.050 Ita est s'ispada cosa tua? 0:18:57.050,0:18:58.860 Dogni unu de bosatrus tenit un'ispada, 0:18:58.860,0:19:00.600 una lama dopia de timorias e bisus. 0:19:00.600,0:19:03.520 Ingurti s'ispada tua, calisisiat. 0:19:03.890,0:19:05.870 Sighei is bisus, sinnioras e sinnioris, 0:19:05.870,0:19:08.900 est sempri tempus de essi[br]su chi bolestis essi. 0:19:09.720,0:19:12.920 Po cussus bagheris cun sa bocia,[br]cussus pipius chi pentzànt 0:19:12.920,0:19:15.056 ca non iam'a essi fatu mai s'impossibili, 0:19:15.060,0:19:17.645 tengu una cosa de ddis si nai: 0:19:17.645,0:19:18.921 gratzias. 0:19:18.921,0:19:22.220 Poita chi no fuessit po is prepontentis[br]no emus a tenni supererois. 0:19:23.020,0:19:27.237 Seu innoi po s'amostai[br]ca s'impossibili non est impossibili. 0:19:28.300,0:19:32.310 Labai chi est meda generosu,[br]m'emu a podi morri. 0:19:32.340,0:19:33.720 Speru chi si praxat. 0:19:33.720,0:19:35.260 (Arrisu) 0:19:36.350,0:19:38.700 M'at a serbiri agiudu cun custa. 0:19:46.731,0:19:48.405 Publicu: Duus, tres. 0:19:48.405,0:19:52.100 (Dan Meyer) No, no, no. Mi serbit agiudu[br]cun su contu, de totus, bandat beni? 0:19:52.100,0:19:53.210 (Arrisu) 0:19:53.210,0:19:55.840 Ddus iscireis is fueddus? [br]Contai cun mei. Prontus? 0:19:55.870,0:19:56.964 Unu. 0:19:56.964,0:19:58.150 Duus. 0:19:58.170,0:19:58.980 Tres. 0:19:58.980,0:20:01.020 No, custu est duus, ma ge eis cumprendiu. 0:20:06.760,0:20:07.810 (Publicu) Unu. 0:20:07.840,0:20:08.800 Duus. 0:20:08.800,0:20:10.010 Tres. 0:20:11.260,0:20:13.280 (Asubentendi) 0:20:14.360,0:20:15.940 (Tzarracamanus) 0:20:16.251,0:20:17.450 (Dan Meyer) Eja! 0:20:17.450,0:20:23.100 (Tzarracamanus) (Aclamu) 0:20:23.100,0:20:24.820 Medas gratzias. 0:20:25.450,0:20:28.800 Gratzias, gratzias, gratzias.[br]Gratzias de coru. 0:20:28.800,0:20:31.290 Bollu nai, gratzias de stogumu. 0:20:31.880,0:20:35.020 S'emu nau ca seu beniu a fai s'impossibili[br]e dd'apu fatu. 0:20:35.030,0:20:37.790 Ma custu non fuet s'impossibili.[br]Ddu fatzu dognia diri. 0:20:37.800,0:20:42.840 S'impossibili fuet po cussu pipiu spantau,[br]bregungiosu, marrìu a binci sa timoria, 0:20:42.840,0:20:44.600 a essi innoi in su palcu de su TEDx 0:20:44.600,0:20:47.100 a cambiai su mundu, a fueddu a fueddu, 0:20:47.100,0:20:49.080 a ispada a ispada, a vida a vida. 0:20:49.080,0:20:52.060 Chi s'apu fatu pentzai un-d'una manera noa[br]o s'apu fatu crei 0:20:52.060,0:20:54.460 ca s'impossibili non est impossibili, 0:20:54.460,0:20:58.090 chi s'apu fatu cumprendi[br]ca podeis fai s'impossibili in sa vida, 0:20:58.090,0:21:01.090 intzas apu fatu su traballu miu[br]e su de bosatrus cumentzat imoi. 0:21:01.090,0:21:04.100 Sighei a bisai. Sighei a crei. 0:21:04.820,0:21:06.350 Gratzias po m'essi cretiu 0:21:06.350,0:21:08.310 e gratzias po essi agiudau a su bisu miu. 0:21:08.310,0:21:09.550 Un arregalu po bosatrus: 0:21:09.550,0:21:11.486 S'impossibili non est... 0:21:11.486,0:21:12.920 (Publicu) Impossibili. 0:21:12.920,0:21:15.090 Istrada longa, parti de s'arregalu. 0:21:15.100,0:21:19.560 (Tzarracamanus) 0:21:19.560,0:21:21.050 Gratzias. 0:21:21.060,0:21:25.360 (Tzarracamanus) 0:21:25.580,0:21:27.560 (Aclamu) 0:21:27.780,0:21:30.240 (presentadori) Gratzias, Dan Meyer!