1
00:00:00,301 --> 00:00:02,361
მე ხელში მაქვს

2
00:00:02,361 --> 00:00:05,263
ელექტრონული სიგარეტი.

3
00:00:05,263 --> 00:00:09,258
და მას შემდეგ რაც ის შექმნეს დაახლოებით ერთი-ორი წლის წინ,

4
00:00:09,258 --> 00:00:11,210
მოაქვს ჩემთვის ენითაუწერელი ბედნიერება.

5
00:00:11,210 --> 00:00:12,485
(სიცილი)

6
00:00:12,485 --> 00:00:14,943
ნაწილობრივ ნიკოტინის გამო,

7
00:00:14,943 --> 00:00:16,831
თუმცა არის უფრო სერიოზული მიზეზიც.

8
00:00:16,831 --> 00:00:21,644
მას შემდეგ რაც ბრიტანეთში, საზოგადოებრივ ადგილებში აკრძალეს მოწევა,

9
00:00:21,644 --> 00:00:25,823
მე აღარ მომწონდა წვეულებებზე სიარული.

10
00:00:25,823 --> 00:00:27,046
(სიცილი)

11
00:00:27,046 --> 00:00:30,515
მიზეზი არის იმაში - სულ რაღაც გუშინ მივხვდი ამას -

12
00:00:30,515 --> 00:00:32,243
რომ როდესაც წვეულებაზე ხარ, დგახარ

13
00:00:32,243 --> 00:00:34,365
და გიჭირავს ხელში წითელი ღვინით სავსე ბოკალი

14
00:00:34,365 --> 00:00:36,050
და გაუჩერებლად საუბრობ ხალხთან,

15
00:00:36,050 --> 00:00:38,610
არ გინდება გაუჩერბლად საუბარი.

16
00:00:38,610 --> 00:00:40,252
ეს ძალიან, ძალიან დამღლელია.

17
00:00:40,252 --> 00:00:44,127
ზოგჯერ გინდება სიჩუმეში ყოფნა, მარტოს საკუთარ ფიქრებთან.

18
00:00:44,127 --> 00:00:48,983
ან დადგე კუთხეში და იყურო ფანჯრიდან.

19
00:00:48,983 --> 00:00:51,991
მაგრამ პრობლემა იმაშია, რომ თუ არ ეწევი,

20
00:00:51,991 --> 00:00:55,609
დგახარ მარტო და იყურები ფანჯარაში,

21
00:00:55,609 --> 00:00:58,705
გავხარ მარტოხელა იდიოტს.

22
00:00:58,705 --> 00:01:00,097
(სიცილი)

23
00:01:00,097 --> 00:01:04,011
მაგრამ თუ დგახარ მარტო, იყურები ფანჯრდან და ეწევი სიგარეტს,

24
00:01:04,011 --> 00:01:06,630
გავხარ ფილოსოფოსს.

25
00:01:06,630 --> 00:01:08,333
(სიცილი)

26
00:01:08,333 --> 00:01:13,661
(აპლოდისმენტები)

27
00:01:13,661 --> 00:01:18,254
უნარი შევაფასოთ საგნები განსხვავებული კუთხით

28
00:01:18,254 --> 00:01:21,606
დასაფასებელია.

29
00:01:21,606 --> 00:01:25,156
ორი მსგავსი, ფაქტობრივად იდენტური ქმედება

30
00:01:25,156 --> 00:01:27,488
მაგრამ ერთი ამაღლებს განწყობას

31
00:01:27,488 --> 00:01:30,661
ხოლო მეორე, საკმარისია მასში შევიტანოთ პატარა ცვლილება

32
00:01:30,661 --> 00:01:33,365
დგები საშინელ ხასიათზე.

33
00:01:33,365 --> 00:01:35,923
მე ვფიქრობ კლასიკური ეკონომიკის ერთ-ერთი ძირითადი პრობლემა არის

34
00:01:35,923 --> 00:01:38,855
გაჭედვა (გაშეშება, ჩაციკვლა) რეალობაზე.

35
00:01:38,855 --> 00:01:43,167
რეალობა კი არ არის საუკეთესო გამცილებელი ადამიანების ბედნიერების გზაზე.

36
00:01:43,167 --> 00:01:45,302
მაგალითად რატომ,

37
00:01:45,302 --> 00:01:48,444
არიან თუ არა პენსიონრები უფრო ბედნიერნი

38
00:01:48,444 --> 00:01:50,796
ვიდრე ახალგაზრდა უმუშევრები?

39
00:01:50,796 --> 00:01:54,259
ისინი ორივე არიან ცხოვრების ერთ ეტაპზე, ერთი და იგივე საფეხურზე.

40
00:01:54,259 --> 00:01:57,556
ორივეს აქვს უამრავი დრო და ცოტა ფული.

41
00:01:57,556 --> 00:02:00,600
სტატისტიკაზე დაყრდნობით კი პენსიონრები გაცილებით უფრო ბედნიერნი არიან,

42
00:02:00,600 --> 00:02:04,479
იმ დროს როცა ახალგაზრდა უმუშევრები არიან ძალიან უბედურნი და დეპრესიულნი.

43
00:02:04,479 --> 00:02:08,652
მიზეზი ვფიქრობ არის იმაში რომ პენსიონრები ფიქრობენ რომ ეს მათი არჩევანია,

44
00:02:08,652 --> 00:02:10,971
მაშინ როცა უმუშევრები ფიქრობენ

45
00:02:10,971 --> 00:02:14,077
რომ ეს მათი ნების წინააღმდეგ ხდება.

46
00:02:14,077 --> 00:02:17,737
ინგლისში საშუალო ფენის წარმომადგენლებმა იპოვეს არაჩვეულებრივი გამოსავალი,

47
00:02:17,737 --> 00:02:20,458
მათ გადააფასეს უმუშევრობის გაგება.

48
00:02:20,458 --> 00:02:23,054
თუ შენ ხარ ინგლისელი საშუალო კლასის წარმომადგენელი,

49
00:02:23,054 --> 00:02:25,748
შენ შეგიძლია უმუშევრობას დაარქვა ერთწლიანი შვებულება.

50
00:02:25,748 --> 00:02:27,498
(სიცილი)

51
00:02:27,498 --> 00:02:31,300
ამიტომაც თუ გყავს უმუშევარი შვილი მაგალითად მანჩესტერში

52
00:02:31,300 --> 00:02:33,239
ეს დიდი სირცხვილია

53
00:02:33,239 --> 00:02:36,202
მაგრამ თუ გყავს უმუშევარი შვილი ტაილანდში

54
00:02:36,202 --> 00:02:38,745
ეს მიღწევად ეთვლება.

55
00:02:38,745 --> 00:02:40,208
(სიცილი)

56
00:02:40,208 --> 00:02:42,894
უნარი რომ შეხედო მოვლენებს სხავასხვა კუთხიდან --

57
00:02:42,894 --> 00:02:47,830
გამოცდილებას, დანახარჯებს, საგნებს

58
00:02:47,830 --> 00:02:50,786
არ არის დამოკიდებული იმაზე თუ რას წარმოადგენს ეს მოვლენები რეალობაში,

59
00:02:50,786 --> 00:02:52,517
არამედ იმაზე თუ როგორ ვხედავთ ჩვენ მათ --

60
00:02:52,517 --> 00:02:55,000
მე გულწრფელად ვფიქრბ რომ ეს თვისება დასაფასებელია.

61
00:02:55,000 --> 00:02:57,612
არის ასეთი ექსპერიმენტი რომელიც თუ არ ვცდები დანიელ პინკმა ახსენა,

62
00:02:57,612 --> 00:03:00,452
როდესაც ორ ძაღლს სვამენ ყუთში,

63
00:03:00,452 --> 00:03:04,731
რომელსაც ელექტრო იატაკი აქვს.

64
00:03:04,731 --> 00:03:09,183
დროდადრო ამ იატაკში გადის ელექტროენერგია

65
00:03:09,183 --> 00:03:11,764
რომელიც ტკივილს აყენებს ძაღლებს.

66
00:03:11,764 --> 00:03:16,614
ერთი განსხვავებაა მხოლოდ, ერთ ძაღლს თავის კუთხეში აქვს პატარა ღილაკი.

67
00:03:16,614 --> 00:03:20,223
და როდესაც მიაწვება ღილაკს, დენი ჩერდება

68
00:03:20,223 --> 00:03:23,346
მეორე ძაღლს კი ეს ღილაკი არა აქვს.

69
00:03:23,346 --> 00:03:27,902
ორივე ძაღლს თანაბარი ტკივილი ადგება

70
00:03:27,902 --> 00:03:30,488
მაგრამ მას არ აქვს გავლენა გარემოებაზე.

71
00:03:30,488 --> 00:03:34,677
როგორც წესი პირველი ძაღლი შედარებით კმაყოფილია,

72
00:03:34,677 --> 00:03:38,170
მეორე კი ვარდება სრულ დეპრესიაში.

73
00:03:38,170 --> 00:03:43,321
ჩვენი ცხოვრების გარემოებამ შეიძლება ნაკლები გავლენა იქონიოს ჩვენს ბედნიერებაზე

74
00:03:43,321 --> 00:03:47,917
ვიდრე კონტროლის შეგრძნებამ რაც გვაქვს ჩვენს ცხოვრებაზე.

75
00:03:47,917 --> 00:03:50,469
ეს საინტერესო შეკითხვაა.

76
00:03:50,469 --> 00:03:53,973
ჩვენ ვდაობთ - მთელი დასავლური სამყარო დაობს

77
00:03:53,973 --> 00:03:55,739
გადასახადების სიდიდეზე.

78
00:03:55,739 --> 00:03:57,958
მაგრამ მე ვფიქორბ ამ საკითხის მეორე მხარეზე უნდა ვიდავოთ,

79
00:03:57,958 --> 00:04:01,350
რა დონეზე ვაკონტროლებთ ჩვენ ჩვენი გადასახადებით შეგროვილ თანხას.

80
00:04:01,350 --> 00:04:05,639
ერთ კონტექსტში 10 ფუნტი შეიძლება მოგვეჩვენოს საშინელებად (წყევლად).

81
00:04:05,639 --> 00:04:11,504
მაგრამ განსხვავებულ კონტექსტში, იგივე 10 ფუნტს დავხარჯავთ სიხარულით.

82
00:04:11,504 --> 00:04:15,708
თქვენ იცით, რომ თუ ჩვენ გადავიხდით 20 000 ფუნტს ჯანდაცვისთვის

83
00:04:15,708 --> 00:04:18,085
ვგრძნობთ თავს გაძარცვულად,

84
00:04:18,085 --> 00:04:21,787
მაგრამ თუ შევწირავთ იგივე თანხას საავადმყოფოს საჭიროებისთვის

85
00:04:21,787 --> 00:04:23,950
ვგრძნობთ თავს ფილანტროპად.

86
00:04:23,950 --> 00:04:27,986
მგონი არასწორ ქვეყანაში ვარ იმისათვის რომ ვისაუბრო გადასახადებს გადახდაზე.

87
00:04:27,986 --> 00:04:29,896
(სიცილი)

88
00:04:29,896 --> 00:04:35,077
კიდევ ერთი მაგალითი, როგორი მნიშვნელობა აქვს მიწოდების ფორმას.

89
00:04:35,077 --> 00:04:37,165
ამას დაუძახებთ საბერძნეთის გადარჩენას

90
00:04:37,165 --> 00:04:40,946
თუ იმ სულელი ბანკების გადარჩენას რომელმაც საბერძნეთს ფული ასესხა,

91
00:04:40,946 --> 00:04:43,667
ეს ერთი და იგივეა,

92
00:04:43,667 --> 00:04:46,065
მაგრამ რასაც დაარქმევთ ამას პრინციპში განსაზღვრავს ის

93
00:04:46,065 --> 00:04:49,579
თუ როგორ მოქმედებთ, როგორ რეაგირებთ ამ ფაქტზე რაციონალურად და მორალურად.

94
00:04:49,579 --> 00:04:52,956
მე ვფიქრობ ფსიქოლოგიური ფასეულობა ძალიან მნიშვნელოვანია

95
00:04:52,956 --> 00:04:56,086
ჩემი ერთ-ერთი საუკეთესო მეგობარი, პროფესორი ნიკ ჩარტერი,

96
00:04:56,086 --> 00:04:58,713
რომელიც არის ლონდონში გადაწყვეტილების მიღების თეორიის სპეციალისტი,

97
00:04:58,713 --> 00:05:01,235
ფიქრობს რომ ჩვენ ნაკლები დრო უნდა დავუთმოთ

98
00:05:01,235 --> 00:05:03,200
ადამიანში დაფარული სიღრმეების ძებნას

99
00:05:03,200 --> 00:05:06,333
და მეტი დრო დავუთმოთ, იმას რაც არ არის ღრმად მაგრამ დამალულია.

100
00:05:06,333 --> 00:05:08,083
მე ვფიქრობ რომ ეს მართალია.

101
00:05:08,083 --> 00:05:10,895
მე ვფიქრობ რომ სუბიექტურ შეხედულებას აქვს უზარმაზარი ეფექტი

102
00:05:10,895 --> 00:05:13,050
იმაზე, რასაც ჩვენ ვფიქრობთ და რასაც ვაკეთებთ.

103
00:05:13,050 --> 00:05:17,395
მაგრამ რაც ჩვენ არ გვაქვს არის ადამიანის ფსიქიკის რეალურად კარგი მოდელი.

104
00:05:17,395 --> 00:05:19,233
ყოველ შემთხვევაში კანემანამდე,

105
00:05:19,233 --> 00:05:22,307
ჩვენ არ გვქონდა ადამიანის ფსიქოლოგიის კარგი მოდელი

106
00:05:22,307 --> 00:05:27,046
რომ შეგვედარებინა ინჟინერიის ან ნეოკლასიკური ეკონომიკის მოდელისთვის.

107
00:05:27,046 --> 00:05:31,070
ასე რომ, ადამიანებს რომელთაც სჯეროდათ ფსიქოლოგიურ გადაწყვეტილების არ ჰქონდათ მოდელი

108
00:05:31,070 --> 00:05:32,840
ჩვენ არ გვქონდა სამოქმედო ჩარჩო.

109
00:05:32,840 --> 00:05:35,684
ეს არის ის, რასაც უორენ ბაფეტის ბიზნეს პარტნიორი, ჩარლი მანგერი ეძახის

110
00:05:35,684 --> 00:05:37,792
"რკინის ბადე, სადაც უნდა ჩამოკიდოთ თქვენი იდეები."

111
00:05:37,792 --> 00:05:41,691
ინჟინრებს, ეკონომისტებს, კლასიკურ ეკონომისტებს

112
00:05:41,691 --> 00:05:44,856
ჰქონდა ძალიან მყარი რკინის ბადე

113
00:05:44,856 --> 00:05:47,830
სადაც შეიძლებოდა პრაქტიკულად ყველა იდეის დაკიდება.

114
00:05:47,830 --> 00:05:51,091
ჩვენ უბრალოდ გვაქვს სხვადასხვა ინდივიდების იდეები

115
00:05:51,091 --> 00:05:53,583
საერთო მოდელის გარეშე.

116
00:05:53,583 --> 00:05:57,577
და ეს ნიშნავს რომ გამოსავლის ძიებაში,

117
00:05:57,577 --> 00:06:00,208
შეფასებისას გადავაჭარბეთ

118
00:06:00,208 --> 00:06:04,644
რასაც ვეძახით ტექნიკურ გადაწყვეტილებებს, ნიუტონურ გადაწყვეტილებებს

119
00:06:04,644 --> 00:06:07,292
და არ დავაფასეთ ფსიქოლოგიური გადაწყვეტილებები.

120
00:06:07,292 --> 00:06:09,336
თქვენ ალბათ გახსოვთ მაგალითი რომელიც მე მოვყევი - ევროსტართან დაკავშირებით.

121
00:06:09,336 --> 00:06:11,917
6 მილიონი ფუნტი დაიხარჯა მგზავრობის დროის შესამცირებლად

122
00:06:11,917 --> 00:06:16,040
პარიზსა და ლონდონს შორის, რომელიც 40 წუთია.

123
00:06:16,040 --> 00:06:20,196
ამ თანხის მხოლოდ 0.01 პროცენტით შეიძლებოდა უკაბელო ინტერნეტის დაყენება მატარებელში,

124
00:06:20,196 --> 00:06:22,867
რომელიც მართალია არ შეამცირებდა მგზავრობის ხანგრძლივობას,

125
00:06:22,867 --> 00:06:26,830
მაგრამ უფრო გასართობი და სასარგებლო იქნებოდა მგზავრობაში გატარებული დრო.

126
00:06:26,830 --> 00:06:28,917
ალბათ ამ თანხის 10 პროცენტი,

127
00:06:28,917 --> 00:06:32,236
ეყოფოდა რომ აგვენაზღაურებინა მსოფლიოს საუკეთესო ტოპ მოდელი გოგოები და ბიჭები

128
00:06:32,236 --> 00:06:37,598
რომ ევლოთ ვაგონებს შორის და მგზავრებისთვის უფასოდ დაერიგებინათ შატო პეტრუსი.

129
00:06:37,598 --> 00:06:40,791
და დაგრჩებოდათ 5 მილიონი ფუნტი ხურდაში,

130
00:06:40,791 --> 00:06:43,569
და მგზავრები მოითხოვდნენ რომ უფრო ნელა ევლო მატარებელს.

131
00:06:43,569 --> 00:06:46,321
(სიცილი)

132
00:06:46,321 --> 00:06:49,132
რატომ არ მოგვეცა საშუალება

133
00:06:49,132 --> 00:06:51,333
რომ გადაგვეჭრა ეს პრობლემა ფსიქოლოგიურად?

134
00:06:51,333 --> 00:06:54,119
მე ვფიქრობ იმიტომ რომ დისბალანსი და ასიმეტრიაა,

135
00:06:54,119 --> 00:06:59,065
იმაში თუ როგორი დამოკიდებულება გვაქვს ჩვენ შემოქმედებით, კრეატიულ, ემოციით ნაკარნახევ ფსიქოლოგიურ იდეებს

136
00:06:59,065 --> 00:07:04,216
და რაციონალურ, ციფრებით განმტკიცებულ, ცხრილების მსგავს იდეებ შორის.

137
00:07:04,216 --> 00:07:06,738
თუ შენ ხარ კრეატიული ადამიანი, ვფიქრობ ხშირად გიწევს

138
00:07:06,738 --> 00:07:08,858
შენი იდეების გაზიარება და დამტკიცება

139
00:07:08,858 --> 00:07:10,958
ადამიანებთან რომლებიც გაცილებით რაციონალურნი არიან ვიდრე შენ.

140
00:07:10,958 --> 00:07:14,708
უნდა გქონდეს მოგება-ზარალის ანალიზი

141
00:07:14,708 --> 00:07:17,587
ინვესტიციის უკან ამოღების გეგმა და ა.შ.

142
00:07:17,587 --> 00:07:19,843
და ვფიქრობ რომ ეს მართალიც არის.

143
00:07:19,843 --> 00:07:22,423
მაგრამ მეორეს მხრივ ეს არ მუშაობს.

144
00:07:22,423 --> 00:07:25,010
ადამიანები რომელთაც აქვთ სამოქმედო ჩარჩო,

145
00:07:25,010 --> 00:07:27,545
ეკონომიკური ჩარჩო, ინჟინერული ჩარჩო,

146
00:07:27,545 --> 00:07:30,831
ფიქრობენ რომ მხოლოდ ლოგიკაა ერთადერთი სწორი პასუხი.

147
00:07:30,831 --> 00:07:33,838
მაგრამ ისინი არ ამბობენ "ნუ... ციფრებთან დაკავშირებით ყველაფერი კარგადაა,

148
00:07:33,854 --> 00:07:36,956
მაგრამ მოდი მანამდე მე წავიღებ ამ იდეას და ვაჩვენებ მართლა გადარეულ ხალხს

149
00:07:36,956 --> 00:07:39,809
რომ შეხედონ, იქნებ მათ უკეთესად შეუძლიათ ამის გაკეთება."

150
00:07:39,809 --> 00:07:42,577
და ჩვენ, მე ვფიქრობ ხელოვნურად პრიორიტეტს ვანიჭებთ

151
00:07:42,577 --> 00:07:46,873
როგორც მე ამას ვეძახი მექანიკურ იდეებს, ფსიქოლოგიური იდეების ნაცვლად.

152
00:07:46,873 --> 00:07:49,402
აი, მაგალითი არაჩვეულებრივი ფსიქოლოგიური იდეის:

153
00:07:49,402 --> 00:07:54,375
ლონდონის მეტროში, მგზავრთა კმაყოფილების გაუმჯობესებისთვის

154
00:07:54,375 --> 00:07:59,404
არ დაუმატებიათ მატარებლები, არც არსებული გააუმჯობესეს,

155
00:07:59,404 --> 00:08:03,008
არამედ დააყენეს ციფრული დისპლეი პლატფორმებზე.

156
00:08:03,008 --> 00:08:05,458
იმიტომ რომ ლოდინის ბუნება ამგვარია

157
00:08:05,458 --> 00:08:08,531
რომ ის დამოკიდებულია არა ხანგრძლივობაზე და ციფრებზე,

158
00:08:08,531 --> 00:08:11,454
არამედ გაურკვევლობაზე ამ ლოდინის განმავლობაში.

159
00:08:11,454 --> 00:08:14,738
7 წუთი ლოდინი უკანადათვლით საათზე

160
00:08:14,738 --> 00:08:16,952
უფრო მარტივია

161
00:08:16,952 --> 00:08:18,979
ვიდრე 4 წუთი ლოდინი და ფრჩხილების კვნეტა

162
00:08:18,979 --> 00:08:22,167
და ფიქრი იმაზე: "როდის მოვა ეს ჯანდაბა მატარებელი?"

163
00:08:22,167 --> 00:08:26,069
აი, კიდევ ერთი კარგი მაგალითი ფსიქოლოგიური გადაწყვეილების, კორეიდან.

164
00:08:26,069 --> 00:08:28,632
შუქნიშნის წითელი ფერი აღჭურვეს უკუთვლის მოწყობილობით

165
00:08:28,632 --> 00:08:31,871
და დამტკიცდა რომ საგზაო საავარიო შემთხვევები შემცირდა.

166
00:08:31,871 --> 00:08:34,873
რატომ? იმიტომ რომ სიბრაზე, მოუთმენლობა და გაღიზიანება

167
00:08:34,873 --> 00:08:40,032
მნიშვნელოვნად იკლებს, როდესაც იცი რამდენი დაგრჩა კიდევ მოსაცდელი.

168
00:08:40,032 --> 00:08:43,042
ჩინეთში, სადაც ბოლომდე ვერ გაიგეს ამ მოდელის პრინციპი

169
00:08:43,042 --> 00:08:45,776
იგივე უკუთვლის მოწყობილობა დაუყენეს მწვანე ფერსაც.

170
00:08:45,776 --> 00:08:48,650
(სიცილი)

171
00:08:48,650 --> 00:08:51,542
რომელიც ნამდვილად არ იყო კარგი იდეა.

172
00:08:51,542 --> 00:08:55,870
თუ დაგრჩა 200 იარდი შუქნიშნამდე და ხედავ რომ გაქვს დარჩენილი 5 წამი, აჭერ გაზს ბოლომდე.

173
00:08:55,870 --> 00:08:57,889
(სიცილი)

174
00:08:57,889 --> 00:09:01,292
კორეელებმა სცადეს ორივე ვარიანტი.

175
00:09:01,292 --> 00:09:04,413
ავტოავარიის შემთხვევები იკლებს თუ მხოლოდ წითელ ფერს დაუყენებ უკუთვლის მოწყობილობას

176
00:09:04,413 --> 00:09:07,481
და იმატებს თუ უყენებ მწვანე ფერს.

177
00:09:07,481 --> 00:09:10,442
გადაწყვეტილების მიღების პროცესში,

178
00:09:10,442 --> 00:09:12,398
ყურადსაღებია ეს სამი ფაქტორი.

179
00:09:12,398 --> 00:09:15,454
მე არ ვამბობ რომ ერთს უნდა მიენიჭოს უპირატესობა მეორესთან შედარებით.

180
00:09:15,454 --> 00:09:17,505
მე უბრალოდ ვამბობ, რომ როდესაც თქვენ ჭრით რაიმე პრობლემას

181
00:09:17,505 --> 00:09:19,807
თანაბარი ყურადღება უნდა დაეთმოს სამივეს

182
00:09:19,807 --> 00:09:22,333
და რამდენადაც შესაძლებელია გამოსავალი

183
00:09:22,333 --> 00:09:25,167
უნდა ეძიოთ ამ სამი ფაქტორის გადაკვეთის წერტილთან ახლოს.

184
00:09:25,167 --> 00:09:27,375
თუ შევხედავთ წარმატებულ ბიზნესებს,

185
00:09:27,375 --> 00:09:30,987
თითქმის ყოველთვის დავინახავთ ამ სამ ელემენტს.

186
00:09:30,987 --> 00:09:33,281
მართლა ძალიან წარმატებული ბიზნესები:

187
00:09:33,281 --> 00:09:35,787
გუგლი, რომელიც არის ძალიან, ძალიან დიდი ტექნოლოგიური წარმატება,

188
00:09:35,787 --> 00:09:38,521
ასევე არის დამყარებული ძალიან კარგ ფსიქოლოგიურ მოდელზე:

189
00:09:38,521 --> 00:09:42,721
ადამიანებს სწამთ რომ თუ რაღაც სპეციალიზდება მხოლოდ ერთ პროდუქტზე/სერვისზე

190
00:09:42,721 --> 00:09:46,923
ის უკეთესად აკეთებს მას, ვიდრე ის რომელიც აკეთებს იგივეს და კიდევ პლიუს რაღაც სხვასაც.

191
00:09:46,923 --> 00:09:49,875
ეს არის რასაც უწოდებენ მიზნის დანაწევრებას.

192
00:09:49,875 --> 00:09:51,873
აილეტ ფიშბახმა ამაზე შრომა დაწერა.

193
00:09:51,873 --> 00:09:54,192
გუგლის პერიოდში, ასე თუ ისე სხვა პორტალებიც,

194
00:09:54,192 --> 00:09:55,548
ცდილობდნენ იგივეს.

195
00:09:55,548 --> 00:09:56,864
ეს არის ძებნის ფუნქცია,

196
00:09:56,864 --> 00:10:00,690
ასევე არის ამინდი, სპორტული სიახლეები, ცოტა ახალი ამბები,

197
00:10:00,690 --> 00:10:03,208
გუგლი მიხვდა, რომ თუ ხარ მხოლოდ კარგი საძიებო სისტემა

198
00:10:03,208 --> 00:10:06,871
ადამიანები ფიქრობენ რომ ხარ საუკეთესო.

199
00:10:06,871 --> 00:10:08,452
თქვენ ეს ყველაფერი იცით

200
00:10:08,452 --> 00:10:10,137
როდესაც თქვენ მიდიხართ ტელევიზორის საყიდლად

201
00:10:10,137 --> 00:10:13,700
და იქვე კუთხეში, პლაზმური ტელევიზორების გაყოლებაზე

202
00:10:13,700 --> 00:10:19,002
ხედავთ კომბინირებულ ტელევიზორს DVD პლეიერთან ერთად,

203
00:10:19,002 --> 00:10:22,094
თქვენ წარმოდგენა არ გაქვთ ამ პროდუქტის ხარისხის შესახებ,

204
00:10:22,094 --> 00:10:26,042
მაგრამ შევხედავთ და ვამბობთ: "ააჰ, არა

205
00:10:26,042 --> 00:10:30,448
ალბათ არც ტელევიზორი ვარგა და პლეიერიც ვერ ქაჩავს."

206
00:10:30,448 --> 00:10:32,738
და გამოდიხართ მაღაზიიდან ერთ-ერთით.

207
00:10:32,738 --> 00:10:38,042
გუგლი არის როგორც ფსიქოლოგიური, ასევე ტექნოლოგიური წარმატების მაგალითი

208
00:10:38,042 --> 00:10:40,944
მე ვამტკიცებ რომ ფსიქოლოგიას შეუძლია ისეთი პრობლემების გადაჭრა,

209
00:10:40,944 --> 00:10:43,727
რომელსაც ზოგჯერ არც აღვიქვამთ პრობლემად.

210
00:10:43,727 --> 00:10:46,827
ჩემი რჩევა რომ აიძულო ადამიანებს გაიარონ გამოწერილი ანტიბიოტიკის სრული კურსი

211
00:10:46,827 --> 00:10:49,210
არის რომ არ მივცეთ მათ 24 ცალი თეთრი აბი,

212
00:10:49,210 --> 00:10:52,081
არამედ მივცეთ 18 თეთრი და 6 ლურჯი აბი

213
00:10:52,081 --> 00:10:55,883
და ვუთხრათ რომ ჯერ დალიონ თეთრები, ხოლო მხოლოდ შემდეგ ლურჯები.

214
00:10:55,883 --> 00:10:57,750
ამას ქვია "ნაწილებად დაყოფა".

215
00:10:57,750 --> 00:11:00,854
ალბათობა იმისა რომ ადამიანები ბოლოში გავლენ გაცილებით მაღალია

216
00:11:00,854 --> 00:11:03,458
თუ შუაში არის კრიტიკული წერტილები.

217
00:11:03,458 --> 00:11:06,417
ჩემი აზრით ეკონომიკის ერთ-ერთი დიდი შეცდომა არის ის

218
00:11:06,417 --> 00:11:08,844
რომ არ ესმის რომ ყველაფერი ჩვენს გარშემო,

219
00:11:08,844 --> 00:11:12,871
ეს იქნება პენსიაზე გასვლა, უმუშევრობა, დანახარჯები,

220
00:11:12,871 --> 00:11:17,171
არის ფუნქცია რომელიც დამოკიდებულია არა მხოლოდ რაოდენობაზე არამედ თავად არსზე.

221
00:11:17,171 --> 00:11:20,333
ბრიტანეთში არის ფასიანი გადასასვლელი ხიდი

222
00:11:20,333 --> 00:11:23,858
და საკმაოდ ხშირად მასზე არის რიგები.

223
00:11:23,858 --> 00:11:25,960
ხანდახან უზარმაზარი რიგებია.

224
00:11:25,960 --> 00:11:27,958
აქ შეიძლება იგივე პრინციპის გამოყენება,

225
00:11:27,958 --> 00:11:29,583
როგორც დაცვის ხაზი აეროპორტში,

226
00:11:29,583 --> 00:11:33,408
რა მოხდება რომ გადაიხადო ორჯერ მეტი რომ ურიგოდ გადახვიდე ხიდზე

227
00:11:33,408 --> 00:11:35,792
და გაიარო ცალკე გამოყოფილ ექსპრეს გასასვლელში?

228
00:11:35,792 --> 00:11:39,527
ეს იქნებოდა ჭკვიანური და ასევე ეკონომიკურად მომგებიანი.

229
00:11:39,527 --> 00:11:41,992
ზოგიერთისთვის დრო უფრო ძვირად ფასობს ვიდრე სხვისთვის.

230
00:11:41,992 --> 00:11:44,292
თუ მიდიხარ მაგალითად სამსახურის გასაუბრებაზე,

231
00:11:44,292 --> 00:11:48,259
სიამოვნებით გადაიხდი დამატებით ორ ფუნტს რომ ჩქარ გასასვლელში გაიარო.

232
00:11:48,259 --> 00:11:51,230
მაგრამ თუ მიდიხარ მაგალითად სიდედრთან

233
00:11:51,230 --> 00:11:55,287
ალბათ არჩევ რომ რიგში ჩადგე.

234
00:11:55,287 --> 00:11:59,715
პრობლემა იმაშია რომ როდესაც შენ შემოიტან ამ ეკონომიკურად მომგებიან გამოსავალს

235
00:11:59,715 --> 00:12:01,400
ხალხს ძალიან არ მოეწონება.

236
00:12:01,400 --> 00:12:04,250
რადგან იფიქრებს რომ გამიზნულად იქმნება ხიდზე საცობები

237
00:12:04,250 --> 00:12:05,787
მოგების მაქსიმიზაციისთვის.

238
00:12:05,787 --> 00:12:09,760
"რატომ უნდა გადავიხადო ზედმეტი თქვენს არაკომპეტენტურობაში?"

239
00:12:09,760 --> 00:12:12,092
მეორეს მხრივ, თუ ოდნავ შევცვლით კუთხეს

240
00:12:12,092 --> 00:12:14,500
და დავამატებთ ქველმოქმედების ელემენტს

241
00:12:14,500 --> 00:12:19,571
და დამატებითი შემოსავალი მოხმარდება არა ხიდის კომპანიას არამედ ქველმოქმედებას,

242
00:12:19,571 --> 00:12:22,787
ფსიქოლოგიური მზაობა ზედმეტის გადახდის სრულიად შეიცვლება.

243
00:12:22,787 --> 00:12:26,115
გამოიძებნა შედარებით ეფექტური გამოსავალი,

244
00:12:26,115 --> 00:12:28,834
რომელიც პასუხობს საზოგადოებრივ სტანდარტებს,

245
00:12:28,834 --> 00:12:31,023
რომელიც მცირე ზეგავლენასაც კი ახდენს

246
00:12:31,023 --> 00:12:33,744
და არ გრძნობენ თავს გაძარცვულად.

247
00:12:33,744 --> 00:12:36,977
ეკონომისტები უშვებენ ფუნდამენტურ შეცდომას,

248
00:12:36,977 --> 00:12:39,345
როდესაც ფქრობენ რომ ფული მხოლოდ ფულია.

249
00:12:39,345 --> 00:12:44,475
სინამდვილეში ჩემი 5 ფუნტის დანახარჯი

250
00:12:44,475 --> 00:12:46,575
არ არის პროპორციული ამ თანხის

251
00:12:46,575 --> 00:12:48,737
არამედ იმაზე ფიქრით თუ სად მიდის ეს თანხა რეალურად

252
00:12:48,737 --> 00:12:51,756
და ვფიქრობ ამის გაცნობიერება რევოლუციას მოახდენს როგორც საგადასახადო პოლიტიკაში

253
00:12:51,756 --> 00:12:54,152
ასევე საჯარო მომსახურების სფეროში.

254
00:12:54,152 --> 00:12:56,779
ამან შეიძლება მართლაც მნიშვნელოვნად შეცვალოს ყველაფერი.

255
00:12:56,779 --> 00:12:59,175
არის ადამიანი, რომელიც უნდა წაიკითხოთ.

256
00:12:59,175 --> 00:13:01,079
ის არის ავსტრიის სკოლის ეკონომისტი,

257
00:13:01,079 --> 00:13:06,290
რომელიც პირველად გამოჩნდა მე-20 საუკუნის პირველ ნახევარში, ვენაში.

258
00:13:06,290 --> 00:13:08,135
ავსტრიული სკოლა საინტერესოა იმით

259
00:13:08,135 --> 00:13:11,204
რომ ის ფაქტობრივად ჩამოყალიბდა ფროიდის მოღვაწეობის პერიოდში

260
00:13:11,204 --> 00:13:13,880
და ამიტომ ფაქტობრივად სრულიად გათვალისწინებულია ფსიქოლოგიური ფაქტორი.

261
00:13:13,880 --> 00:13:19,000
მათ ჯეროდათ რომ არსებობდა ასეთი მიმდინარეობა "პრაქსიოლოგია",

262
00:13:19,000 --> 00:13:21,083
რომელიც არის ეკონომიკის შესავალი საგანი (პრერეკვიზიტი საგანი).

263
00:13:21,083 --> 00:13:25,860
პრაქსიოლოგია არის მიმდინარეობა, რომელიც შეისწავლის ადამიანის არჩევანს, ქმედებას და გადაწყვეტილების მიღებას

264
00:13:25,860 --> 00:13:27,412
მე ვფიქრობ რომ ისინი მართალი იყვნენ.

265
00:13:27,412 --> 00:13:29,496
ვფიქრობ საშიშროება, რომელიც დღევანდელ მსოფლიოს ემუქრება

266
00:13:29,496 --> 00:13:31,365
გვაქვს სწავლება - ეკონომიკა,

267
00:13:31,365 --> 00:13:35,823
რომელსაც მიიჩნევენ გაცილებით მნიშვნელოვან დისციპლინად ვიდრე ადამიანის ფსიქოლოგიას სწავლებას.

268
00:13:35,823 --> 00:13:38,588
როგორც ჩარლი მანგერი ამბობდა "თუ ეკონომიკა არ არის ქცევით განპირობებული

269
00:13:38,588 --> 00:13:40,833
მაშინ მე არ ვიცი რა ჯანდაბაა ეს."

270
00:13:40,833 --> 00:13:47,371
საინტერესოა, რომ ფონ მიზესი მიიჩნევდა ეკონომიკას ფსიქოლოგიის ნაწილად.

271
00:13:47,371 --> 00:13:49,195
მე ვფიქრობ ის ეკონომიკას მიაკუთვნებდა

272
00:13:49,195 --> 00:13:52,602
ადამიანის პრაქსეოლოგიას შეზღუდულ პირობებში.

273
00:13:52,602 --> 00:13:55,665
მაგრამ მიზესი, ბევრ სხვასთან ერთად

274
00:13:55,665 --> 00:14:01,633
იყენებდა ანალოგს, რომელიც ვფიქრობ ყველაზე კარგი დასაბუთება და ახსნაა

275
00:14:01,633 --> 00:14:04,813
მარკეტინგის და აღქმის ღირებულების, როგორც ფასეულობის.

276
00:14:04,813 --> 00:14:08,902
ჩვენ ისინი საჭიროა მივიღოთ, როგორც თანაბარი

277
00:14:08,902 --> 00:14:10,525
სხვა ფასეულობებთან შედარებით.

278
00:14:10,525 --> 00:14:13,059
ჩვენ მიდრეკილები ვართ -- ისინიც კი, ვინც მარკეტინგში მუშაობენ --

279
00:14:13,059 --> 00:14:14,575
ღირებულება ორ განზომილებაში წარმოვიდგინოთ.

280
00:14:14,575 --> 00:14:15,727
ერთი არის რეალური ღირებულება,

281
00:14:15,727 --> 00:14:17,587
აკეთებ რამეს ქარხანაში ან სერვის აწვდი,

282
00:14:17,587 --> 00:14:19,750
და მეორე ოდნავ უცნაური ან საეჭვო ღირებულება,

283
00:14:19,750 --> 00:14:22,271
როცა ქმნი ღირებულებას ხალხის შეხედულების შეცვლით.

284
00:14:22,271 --> 00:14:25,217
ვონ მიზესი უარყოფდა ამ შეხედულებას.

285
00:14:25,217 --> 00:14:26,933
ის შემდეგ ანალოგიას იყენებდა,

286
00:14:26,933 --> 00:14:32,148
აღებულს ფრანგი ფსიქიოკრატებისაგან,

287
00:14:32,148 --> 00:14:36,475
რომელთაც სჯეროდათ, რომ რეალური ღირებულება მხოლოდ მიწიდან მიიღება.

288
00:14:36,475 --> 00:14:39,071
თუ მწყემსი ხარ, ან ფერმერი, ან მაღაროში მუშაობ,

289
00:14:39,071 --> 00:14:40,836
მხოლოდ მაშინ ქმნი რეალურ ღირებულებას.

290
00:14:40,836 --> 00:14:43,304
თუ მატყლი იყიდე მწყემსისაგან

291
00:14:43,319 --> 00:14:46,458
გარდაქმენი ქუდად და ამიტომ უფრო ძვირად ყიდი საქონელს,

292
00:14:46,458 --> 00:14:48,792
შენ არ შეგიქმნია ღირებულება,

293
00:14:48,792 --> 00:14:50,759
უბრალოდ, მწყემს ექსპლუატაცია გაუკეთე.

294
00:14:50,759 --> 00:14:54,625
ახლა ვონ მიზესი ფიქრობს რომ თანამედროვე ეკონომისტები უშვებენ იგივე შეცდომას

295
00:14:54,625 --> 00:14:56,777
რეკლამასთან და მარკეტინგთან მიმართებაში.

296
00:14:56,777 --> 00:14:59,167
ის ამბობს, რომ თუ შენ გაქვს რესტორანი

297
00:14:59,167 --> 00:15:01,375
არ განსხვავდება ფასეულობა რასაც ქმნი

298
00:15:01,375 --> 00:15:03,833
ქმნი საკვების მომზადების დროს

299
00:15:03,833 --> 00:15:06,000
და იატაკის მოწმენდის დროს.

300
00:15:06,000 --> 00:15:09,212
პირველი ქმნის პირდაპირ პროდუქტს,

301
00:15:09,212 --> 00:15:10,681
რაშიც ჩვენ ვიხდით ფულს

302
00:15:10,681 --> 00:15:12,335
ხოლო მეორე ქმნის კონტექსტს, გარემოს

303
00:15:12,335 --> 00:15:15,652
ჩვენს ვიღებთ სიამოვნებას ნაყიდი პროდუქტით

304
00:15:15,652 --> 00:15:18,667
და ის რომ ერთ მათგანს უნდა ქონდეს უპირატესობა მეორესთან შედარებით

305
00:15:18,667 --> 00:15:20,833
საფუძველშივე მცდარია.

306
00:15:20,833 --> 00:15:22,093
ვცადოთ პატარა ექსპერიმენტი.

307
00:15:22,093 --> 00:15:24,700
წარმოიდგინეთ რომ რესტორანს აქვს მიშლენის ვარსკვლავიანი მენიუ, (მიშლენის მეგზური ყოველწლიური რესტორნების გიდების სერია)

308
00:15:24,700 --> 00:15:27,358
მაგრამ ამავე დროს რესტორანში არის კანალიზაციის სუნი

309
00:15:27,358 --> 00:15:31,434
და იატაკზე ფეკალიებია.

310
00:15:31,434 --> 00:15:33,734
საუკეთესო რამ რაც შეგიძლია გააკეთო

311
00:15:33,734 --> 00:15:36,925
არის არა ის რომ საკვები გააუმჯობესო კიდევ უფრო მეტად

312
00:15:36,925 --> 00:15:40,919
არამედ მოწმინდო იატაკი და მოსპო სუნი.

313
00:15:40,919 --> 00:15:44,098
ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ეს გვესმოდეს.

314
00:15:44,098 --> 00:15:46,321
თუ გეჩვენებათ რომ ეს ძალიან უცნაური და გაუგებარია,

315
00:15:46,321 --> 00:15:50,787
მაგალითად ბრიტანეთში საფოსტო მომსახურების

316
00:15:50,787 --> 00:15:53,125
მეორე დღესვე ადგილზე მიტანის სერვისს აქვს 98%.

317
00:15:53,125 --> 00:15:55,492
მათ გადაწყვიტეს რომ ეს არ იყო საკმარისი

318
00:15:55,492 --> 00:15:57,454
და მოინდომეს რომ მაჩვენებელი აეწიათ 99%მდე.

319
00:15:57,454 --> 00:16:01,768
ამის მცდელობამ ფაქტობრივად გაანადგურა ორგანიზაცია.

320
00:16:01,768 --> 00:16:04,833
ამ დროს რომ გეკითხა ადამიანებისთვის

321
00:16:04,833 --> 00:16:08,125
თუ რამდენი პროცენტით სრულდება ადგილზე მიტანა,

322
00:16:08,125 --> 00:16:12,630
პასუხი საშუალოდ იყო "50-60 პროცენტი."

323
00:16:12,630 --> 00:16:15,233
ასე რომ თუ თქვენი აღქმა გაცილებით უარესია ვიდრე რეალობა,

324
00:16:15,233 --> 00:16:18,733
მაშინ რას აკეთებ ამ დედამიწაზე, რეალობის შეცვლას ცდილობ?

325
00:16:18,733 --> 00:16:22,935
ეს იგივეა რომ გააუმჯობესო რესტორანში საკვები, იმ დროს როცა ის უბრალოდ ყარს.

326
00:16:22,935 --> 00:16:25,000
პირველი რაც უნდა გააკეთო არის

327
00:16:25,000 --> 00:16:26,660
არის ის რომ უთხრა ადამიანებს

328
00:16:26,660 --> 00:16:30,835
რომ ფოსტის პირველი კლასის გზავნილების ადგილზე მიტანა სრულდება 98 პროცენით.

329
00:16:30,835 --> 00:16:32,542
ეს საკმაოდ კარგია.

330
00:16:32,542 --> 00:16:35,167
მე ვიტყოდი რომ ბრიტანეთში უკეთესი საზომი იქნებოდა

331
00:16:35,167 --> 00:16:36,765
ეთქვათ ადამიანებისთვის

332
00:16:36,765 --> 00:16:38,790
რომ ჩვენთან ადგილზე მიტანის სერვისის პროცენტი

333
00:16:38,790 --> 00:16:40,848
გაცილებით მაღალია ვიდრე გერმანიაში.

334
00:16:40,848 --> 00:16:43,375
რადგან როგორც წესი თუ გინდა ასიამოვნო ბრიტანელებს,

335
00:16:43,375 --> 00:16:45,771
უნდა გვითხრა რომ რაღაცას გერმანელებზე უკეთ ვაკეთებთ.

336
00:16:45,771 --> 00:16:47,346
(სიცილი)

337
00:16:47,346 --> 00:16:49,621
(აპლოდისმენტები)

338
00:16:49,621 --> 00:16:54,250
აირჩიეთ თქვენი ხედვის კუთხე

339
00:16:54,250 --> 00:16:57,123
და რეალური ღირებულება შეიცვლება

340
00:16:57,123 --> 00:16:59,229
უნდა უთხრათ გერმანელებს

341
00:16:59,229 --> 00:17:01,196
რომ ისინი და ფრანგები ასრულებენ ფასდაუდებელ საქმეს

342
00:17:01,196 --> 00:17:03,327
ევროპის გაერთიანებისთვის.

343
00:17:03,327 --> 00:17:05,765
ერთადერთი რაც არ იციან რომ

344
00:17:05,765 --> 00:17:08,445
ამას საერთო მცირე სიძულვილით აკეთებენ.

345
00:17:08,460 --> 00:17:11,150
მაგრამ მე ბრიტანელი ვარ და ეს მოგვწონს.

346
00:17:11,150 --> 00:17:16,833
ასევე უნდა აღინიშნოს რომ ყველა შემთხვევაში ჩვენი პერსეფციები (აღქმა) ამოწურვადია.

347
00:17:16,833 --> 00:17:19,166
ჩვენ ვერ ვასახელებთ განსხვავებას საკვების ხარისხს

348
00:17:19,166 --> 00:17:21,652
და იმ გარემოს შორის სადაც მას მოვიხმართ

349
00:17:21,652 --> 00:17:23,481
ყველას გეცნობათ ფენომენი,

350
00:17:23,481 --> 00:17:25,908
როდესაც გარეცხილი მანქანა

351
00:17:25,908 --> 00:17:29,333
თითქოს უკეთ დადის.

352
00:17:29,333 --> 00:17:31,511
ამის მიზეზი

353
00:17:31,511 --> 00:17:34,292
თუ მრეცხავს სასწაულებრივად არ გამოუცვლია ზეთი მანქანაში,

354
00:17:34,292 --> 00:17:37,542
და გაუკეთა მანქანას ის რაშიც არ გადაგიხდია,

355
00:17:37,542 --> 00:17:39,958
იმიტომ რომ ჩვენი პერსეფციები ამოწურვადია;

356
00:17:39,958 --> 00:17:44,083
ცნობილი ბრენდის ანალგეტიკები უფრო ეფექტურად ამცირებენ ტკივილს,

357
00:17:44,083 --> 00:17:46,250
ვიდრე უცნობი ბრენდების.

358
00:17:46,250 --> 00:17:48,558
მე მხოლოდ სტატისკიტას არ ვგულისხმობ, როცა ვსაუბრობ ტკივილის შემცირების მაჩვენებელზე,

359
00:17:48,558 --> 00:17:50,556
არამედ, რეალურად გაზომვად, ციფრებზე.

360
00:17:50,556 --> 00:17:55,067
ასე რომ პერსეფციები ნებისმიერ შემთხვევაში ამოწურვადია.

361
00:17:55,082 --> 00:17:58,621
თუ გააკეთებთ რაიმეს რაც ცუდია ერთის მხრივ

362
00:17:58,621 --> 00:18:00,398
შეიძლება დააზიანო მეორე.

363
00:18:00,398 --> 00:18:02,005
დიდი მადლობა.

364
00:18:02,005 --> 00:18:03,859
(აპლოდისმენტები)