1 00:00:00,083 --> 00:00:03,792 [Bu konuşma ardıl İngilizce çevirisiyle İspanyolca olarak yapıldı] 2 00:00:04,958 --> 00:00:08,947 (Rayma Suprani: İspanyolca konuşuyor) 3 00:00:08,947 --> 00:00:10,858 Cloe Shasha: Ben küçük bir çocukken 4 00:00:10,858 --> 00:00:13,250 evimin tüm duvarlarına çizerdim. 5 00:00:13,250 --> 00:00:16,167 (RS: İspanyolca konuşuyor) 6 00:00:21,583 --> 00:00:24,309 CS: Ta ki bir gün annem sinirlenip bana, 7 00:00:24,309 --> 00:00:26,101 "Sadece bir duvara çizebilirsin. 8 00:00:26,101 --> 00:00:27,667 Diğerlerine çizme" diyene kadar. 9 00:00:27,667 --> 00:00:29,101 (Kahkaha) 10 00:00:29,101 --> 00:00:32,625 (İspanyolca konuşuyor) 11 00:00:32,625 --> 00:00:36,476 Bu deneyimlediğim ilk totaliter sansür eylemiydi. 12 00:00:36,476 --> 00:00:39,542 (Kahkaha) 13 00:00:39,542 --> 00:00:41,500 (İspanyolca konuşuyor) 14 00:00:44,708 --> 00:00:48,292 Fakat özgürlüğün kısıtlanması yaratıcılığı teşvik eder ve güçlendirir. 15 00:00:48,875 --> 00:00:52,000 (İspanyolca konuşuyor) 16 00:01:07,042 --> 00:01:09,417 Çocukluğumun üzerinden uzun yıllar geçti 17 00:01:09,417 --> 00:01:11,042 ancak okul derslerim boyunca, 18 00:01:11,042 --> 00:01:13,559 dikkatimi profesörlerime vermek yerine 19 00:01:13,559 --> 00:01:16,226 kendimi defterlerimin kenarlarına çizerken buluyordum. 20 00:01:16,226 --> 00:01:19,624 İletişim ve yazma becerilerimi geliştirmek adına 21 00:01:19,624 --> 00:01:21,643 üniversitede gazetecilik okudum 22 00:01:21,643 --> 00:01:24,268 ama hayatta kendimi bağlı hissettiğim tek şey 23 00:01:24,268 --> 00:01:25,708 çizmekti. 24 00:01:25,708 --> 00:01:28,500 (İspanyolca konuşuyor) 25 00:01:31,625 --> 00:01:33,458 Ben şimdilerde bir diktatörlük olan 26 00:01:33,458 --> 00:01:36,917 Venezuela adında bir ülkede, bir demokraside doğdum. 27 00:01:37,458 --> 00:01:40,708 (İspanyolca konuşuyor) 28 00:01:49,625 --> 00:01:50,917 19 yıl boyunca 29 00:01:50,917 --> 00:01:53,292 Venezuela'nın en büyük gazatelerinden biri olan 30 00:01:53,292 --> 00:01:55,833 "El Universal"ın günlük karikatüristiydim. 31 00:01:55,833 --> 00:02:00,750 Siyasi ve kültürel güncel olayları çizime dönüştürmekten gerçekten keyif aldım. 32 00:02:00,750 --> 00:02:03,500 (İspanyolca konuşuyor) 33 00:02:13,292 --> 00:02:14,667 2014 yılında, 34 00:02:14,667 --> 00:02:18,292 Venezuela'daki sağlık sistemi ile ilgili çizdiğim bir karikatür yüzünden 35 00:02:18,292 --> 00:02:21,059 gazetedeki işimden kovuldum. 36 00:02:21,059 --> 00:02:23,518 Düz bir kalp mönitörü çizgisi çizdim. 37 00:02:23,518 --> 00:02:25,809 Ancak bu çizgiyi, kasıtlı olarak 38 00:02:25,809 --> 00:02:28,583 Venezuela'nın eski başkanı, Hugo Chavez'in 39 00:02:28,583 --> 00:02:30,542 imzasına benzeterek çizdim. 40 00:02:30,542 --> 00:02:31,583 (Kahkaha) 41 00:02:31,583 --> 00:02:34,125 (İspanyolca konuşuyor) 42 00:02:39,723 --> 00:02:42,250 Bütün bunlar, gazete bilinmeyen bir şirket tarafından 43 00:02:42,250 --> 00:02:43,833 satın alındıktan sonra oldu 44 00:02:43,833 --> 00:02:45,250 ve bazılarımız 45 00:02:45,250 --> 00:02:48,583 bu anlaşmanın arkasında Venezuela hükûmetinin olduğundan şüphelendik. 46 00:02:48,958 --> 00:02:52,750 (İspanyolca konuşuyor) 47 00:02:59,833 --> 00:03:02,607 Bir karikatürist olarak çalışmam, diktatörlük için giderek 48 00:03:02,607 --> 00:03:03,958 daha fazla baş belası oldu. 49 00:03:03,958 --> 00:03:06,798 Onların herhangi bir ifade özgürlüğüne ya da özgür düşünmeye 50 00:03:06,798 --> 00:03:08,265 hoşgörüsü yoktur. 51 00:03:08,833 --> 00:03:12,458 (İspanyolca konuşuyor) 52 00:03:25,625 --> 00:03:26,917 Kovulduktan sonra 53 00:03:26,917 --> 00:03:29,583 kendi ülkemde güvensiz hissetmeye başladım. 54 00:03:29,583 --> 00:03:32,500 İsimsiz çağrılar ve ölüm tehditleri aldım. 55 00:03:32,500 --> 00:03:35,417 Ulusal televizyonda alenen dalga geçildim. 56 00:03:35,417 --> 00:03:37,726 Sonunda Venezuela'dan ayrılmak zorunda kaldım 57 00:03:37,726 --> 00:03:40,530 ve şimdi özgürce, kendi çalışmalarımın editörü olduğum 58 00:03:40,530 --> 00:03:42,417 Miami, Florida'da yaşıyorum. 59 00:03:42,417 --> 00:03:46,042 (İspanyolca konuşuyor) 60 00:03:55,375 --> 00:03:58,749 Siyasi bir karikatür, bir ülkede özgürlüğün barometresidir. 61 00:03:58,749 --> 00:04:01,040 Diktatörlerin karikatüristlerden nefret etmesinin 62 00:04:01,040 --> 00:04:04,125 ve mizahı sosyal ve politik meselelerin aynası olarak içeren 63 00:04:04,125 --> 00:04:06,833 her şeyi yok etmeye çalışmalarının sebebi budur. 64 00:04:07,792 --> 00:04:11,292 (İspanyolca konuşuyor) 65 00:04:14,792 --> 00:04:18,375 Bir karikatür, gizli bir gerçeği ortaya çıkaran fikirlerin ve çizimlerin 66 00:04:18,375 --> 00:04:20,458 hassas bir dengesini içerir. 67 00:04:20,458 --> 00:04:25,208 (İspanyolca konuşuyor) 68 00:04:25,208 --> 00:04:28,904 İyi bir karikatür, uzun metrajlı bir filmin 69 00:04:28,904 --> 00:04:30,520 tek bir karede tasvir edilmesidir. 70 00:04:30,520 --> 00:04:33,875 (İspanyolca konuşuyor) 71 00:04:44,417 --> 00:04:48,184 Bir karikatür, hikâyenin özünü hassasiyetiyle iletmeli. 72 00:04:48,184 --> 00:04:49,476 Başarılı olduğunda 73 00:04:49,476 --> 00:04:52,643 mesajı insanlarda "bir doz şüphecilik aşılama" 74 00:04:52,643 --> 00:04:54,542 etkisi yaratabilir. 75 00:04:54,958 --> 00:04:58,000 (İspanyolca konuşuyor) 76 00:05:10,708 --> 00:05:14,167 Karikatürler gözlem ve analizden çıkarılır. 77 00:05:14,167 --> 00:05:16,500 Klasik, modern ve paleolitik masalların yanı sıra 78 00:05:16,500 --> 00:05:20,268 mitolojinin esinlerinden ilham alırlar. 79 00:05:20,268 --> 00:05:22,000 (Kahkaha) 80 00:05:22,000 --> 00:05:26,393 Modern bir imparatorun yeni kıyafetler giydiği söylendiğinde 81 00:05:26,393 --> 00:05:30,309 karikatürler imparatorun hâlâ çıplak olabileceğini ortaya koyar. 82 00:05:30,309 --> 00:05:33,792 (İspanyolca konuşuyor) 83 00:05:46,208 --> 00:05:47,708 Kariyerimin bir noktasında 84 00:05:47,708 --> 00:05:51,542 domuzlar çizdim ve onları barışçıl öğrenci gösterilerini durdurmaktan sorumlu 85 00:05:51,542 --> 00:05:55,573 politikacılar ve ulusal muhafızlarla mukayese ettim. 86 00:05:55,573 --> 00:05:57,726 Bir gün ofisime döndüğümde 87 00:05:57,726 --> 00:05:59,625 masamda bir mektup vardı. 88 00:05:59,625 --> 00:06:03,976 (İspanyolca konuşuyor) 89 00:06:03,976 --> 00:06:06,976 Mektup Venezuela Domuz Federasyonu'ndan geliyordu. 90 00:06:06,976 --> 00:06:08,458 (Kahkaha) 91 00:06:08,458 --> 00:06:11,792 (İspanyolca konuşuyor) 92 00:06:30,000 --> 00:06:31,082 Mektupta, 93 00:06:31,082 --> 00:06:34,898 "Lütfen domuz kadar harika bir hayvanı politikacılarla karşılaştırmayın" diyordu. 94 00:06:34,898 --> 00:06:35,750 (Kahkaha) 95 00:06:35,750 --> 00:06:37,351 "Domuzlar çok cana yakın ve asil, 96 00:06:37,351 --> 00:06:38,851 harika bir maskot olabilirler, 97 00:06:38,851 --> 00:06:40,184 iyi evcil hayvanlardır 98 00:06:40,184 --> 00:06:44,018 ve etleriyle bize besin sağlarlar." 99 00:06:44,018 --> 00:06:45,768 (İspanyolca konuşuyor) 100 00:06:49,958 --> 00:06:51,708 Bence kesinlikle haklıydılar. 101 00:06:51,708 --> 00:06:53,101 Daha fazla domuz çizmedim 102 00:06:53,101 --> 00:06:55,184 ama politikacıları çizmeye devam ettim. 103 00:06:55,184 --> 00:06:56,226 (Kahkaha) 104 00:06:56,226 --> 00:06:58,583 (İspanyolca konuşuyor) 105 00:07:14,458 --> 00:07:17,309 Bir karikatür birden fazla şeridi varmış gibi görünen 106 00:07:17,309 --> 00:07:19,393 bir bilgi otoyolunda seyahat eder. 107 00:07:19,393 --> 00:07:21,393 Ancak gerçekte, bu şeritlerin tümü 108 00:07:21,393 --> 00:07:25,393 ya pozitif ya da öfke gibi ikili bir yanıta yol açar. 109 00:07:25,393 --> 00:07:27,976 "Beğendim" veya "Beğenmedim." 110 00:07:27,976 --> 00:07:29,351 İnternette 111 00:07:29,351 --> 00:07:32,460 demokratik düşünceyi yöneten yanıt bunlardır. 112 00:07:32,460 --> 00:07:35,750 (İspanyolca konuşuyor) 113 00:07:43,542 --> 00:07:46,059 Bizler detaylı tartışmalar için alanları kaybettik 114 00:07:46,059 --> 00:07:47,081 ve zamanımız yok. 115 00:07:47,081 --> 00:07:49,988 Bu yüzden sadece onaylayarak veya küçümseyerek cevap veriyoruz 116 00:07:49,988 --> 00:07:52,583 ve algoritmaların devralmasına izin veriyoruz. 117 00:07:52,583 --> 00:07:55,667 (İspanyolca konuşuyor) 118 00:08:08,750 --> 00:08:12,634 Ancak bir karikatür derin bir alandan, detaylı bir düşünceden doğar. 119 00:08:12,634 --> 00:08:15,746 İyi bir karikatür oluşturmak, bir taslak ve sonra bir taslak daha, 120 00:08:15,746 --> 00:08:17,673 tekrarlanan başarısızlıkları içerir 121 00:08:17,673 --> 00:08:20,362 ve bir karikatürist, çalışmalarıyla bir çatışmadan ziyade 122 00:08:20,362 --> 00:08:22,566 bir konuşmayı başlatmak için 123 00:08:22,566 --> 00:08:24,917 kendi tabularını yıkmak zorunda. 124 00:08:24,917 --> 00:08:28,667 (İspanyolca konuşuyor) 125 00:08:42,833 --> 00:08:46,167 2013 yılında Başkan Chavez öldü 126 00:08:46,167 --> 00:08:49,143 ve "El Universal"da günün karikatürü olarak 127 00:08:49,143 --> 00:08:50,458 ne çizeceğimi düşünüyordum. 128 00:08:50,458 --> 00:08:52,684 Şahsen vefat ettiği için mutluydum 129 00:08:52,684 --> 00:08:54,732 çünkü gücünün sona ermesinin 130 00:08:54,732 --> 00:08:58,476 ülkemizi özgürlüğe ve daha iyi zamanlara yaklaştıracağını düşünüyordum. 131 00:08:58,476 --> 00:09:02,083 (İspanyolca konuşuyor) 132 00:09:08,000 --> 00:09:11,393 Ancak Chavez'in ölümü için yas tutan birçok insan vardı. 133 00:09:11,393 --> 00:09:13,584 Venezuela'da bölünmüş bir düşünce vardı. 134 00:09:13,584 --> 00:09:14,851 Bazıları kutlama yapıyor, 135 00:09:14,851 --> 00:09:18,018 diğerleri ise liderlerini kaybettiklerine ağlıyordu. 136 00:09:18,018 --> 00:09:21,458 (İspanyolca konuşuyor) 137 00:09:33,140 --> 00:09:34,572 Kendimi hapsedilmiş hissettim. 138 00:09:34,572 --> 00:09:37,268 Bu tarihi anda ne çizeceğimi gerçekten bilmiyordum. 139 00:09:37,268 --> 00:09:40,625 Mutluluğumun işime karışmasına izin vermemem ve olgun bir şekilde 140 00:09:40,625 --> 00:09:43,893 insanların üzüntüsüne saygı duymam gerektiğini biliyordum. 141 00:09:43,893 --> 00:09:45,833 Peki ne çizebilirdim? 142 00:09:45,833 --> 00:09:49,208 (İspanyolca konuşuyor) 143 00:10:03,000 --> 00:10:06,434 Taslaklar çizerek ve onları atarak uzun saatler harcadım. 144 00:10:06,434 --> 00:10:07,733 Editörüm beni arayıp 145 00:10:07,733 --> 00:10:10,207 "o günün gazetesi için her şeyin geciktiğini" söyledi 146 00:10:10,207 --> 00:10:12,018 ve "benim ne zaman bitireceğimi" sordu. 147 00:10:12,018 --> 00:10:14,768 Gecenin ortasında aklıma bir fikir geldi 148 00:10:14,768 --> 00:10:16,500 ve sonra tarihsel bir anı gösteren 149 00:10:16,500 --> 00:10:19,643 bir karikatür yayınladık. 150 00:10:19,643 --> 00:10:23,059 (İspanyolca konuşuyor) 151 00:10:23,059 --> 00:10:25,958 "Kırmızı renkli düşmüş bir şah satranç taşı." 152 00:10:26,708 --> 00:10:29,542 (İspanyolca konuşuyor) 153 00:10:38,958 --> 00:10:41,125 İyi bir karikatür çok fazla güce sahiptir. 154 00:10:41,125 --> 00:10:43,667 Eylem ve reaksiyon üretebilir. 155 00:10:43,667 --> 00:10:47,268 Bu yüzden bir karikatürist güçlerini sorumlu bir şekilde kullanmalı, 156 00:10:47,268 --> 00:10:48,792 gerçeği göstermeli 157 00:10:48,792 --> 00:10:51,667 ve sonuçlardan korkmadan çizebilmeli. 158 00:10:51,667 --> 00:10:55,949 (İspanyolca konuşuyor) 159 00:10:55,949 --> 00:10:57,760 Bir görüşe sahip olmanın bedeli var 160 00:10:57,760 --> 00:11:00,158 ve bazı ülkelerde bu bedel ağır. 161 00:11:00,768 --> 00:11:03,583 (İspanyolca konuşuyor) 162 00:11:17,708 --> 00:11:19,000 Venezuela'da 163 00:11:19,000 --> 00:11:21,898 barışçıl protesto gösterileri nedeniyle birçok genç öldürüldü. 164 00:11:21,898 --> 00:11:24,395 Demir parmaklıklar ardında "politik mahkumlar" 165 00:11:24,395 --> 00:11:26,125 olarak kalan kadın ve erkekler var. 166 00:11:26,125 --> 00:11:27,417 Bu nedenle yıllar boyunca 167 00:11:27,417 --> 00:11:29,375 hapsedilmiş kadınların yüzlerini çizdim 168 00:11:29,375 --> 00:11:33,083 çünkü onların toplum tarafından unutulmasını istemiyorum. 169 00:11:33,083 --> 00:11:35,708 (İspanyolca konuşuyor) 170 00:11:54,792 --> 00:11:57,735 Bu yıl, bir grup avukatın Venezuela siyasi mahkumları için 171 00:11:57,735 --> 00:11:59,112 pro bono çalışması yaptığı, 172 00:11:59,112 --> 00:12:01,046 bir suç forumu olan 173 00:12:01,046 --> 00:12:03,042 El Foro Penal adlı etkinlikte 174 00:12:03,042 --> 00:12:05,625 genç bir kadın bana yaklaştı 175 00:12:05,625 --> 00:12:07,000 ve "Hapse atıldım 176 00:12:07,000 --> 00:12:09,750 ve sonra sen yüzümü ve hikâyemi çizdin. 177 00:12:09,750 --> 00:12:12,893 Bu çizim sayesinde insanlar kim olduğumu biliyordu. 178 00:12:12,893 --> 00:12:15,833 Karikatürün hapisteki günlerime katlanmama yardım etti. 179 00:12:15,833 --> 00:12:17,125 Teşekkür ederim" dedi. 180 00:12:17,125 --> 00:12:20,208 (İspanyolca konuşuyor) 181 00:12:24,125 --> 00:12:26,125 Bu benim için çok önemli bir andı 182 00:12:26,125 --> 00:12:28,083 çünkü ülkemin anılarıyla ve insanlarıyla 183 00:12:28,083 --> 00:12:30,500 iş birliği yapmanın bir yolunu bulmuştum. 184 00:12:30,500 --> 00:12:32,875 (İspanyolca konuşuyor) 185 00:12:49,708 --> 00:12:53,458 Geçen yıl göçmenlikle ilgili çizimler yapmaya başladım. 186 00:12:53,458 --> 00:12:56,333 Kendi dünyamı, korkularımı, 187 00:12:56,333 --> 00:12:58,458 valizim, köklerimi 188 00:12:58,458 --> 00:13:01,625 ve Venezuela'da geride bırakmak zorunda olduğum her şeyi çizdim. 189 00:13:01,625 --> 00:13:04,809 ABD'de bir göçmen olarak karşıma çıkan 190 00:13:04,809 --> 00:13:06,958 yeni fırsatlara olan sevincimi de çizdim. 191 00:13:06,958 --> 00:13:10,333 (İspanyolca konuşuyor) 192 00:13:13,667 --> 00:13:15,792 Sonrasında göçmenlik deneyimini 193 00:13:15,792 --> 00:13:19,351 ve psikolojisini temsil eden bir dizi çizim üzerinde çalıştım. 194 00:13:19,351 --> 00:13:22,083 (İspanyolca konuşuyor) 195 00:13:33,000 --> 00:13:36,125 Göçmen olmak başka bir gezegene taşınmak gibidir. 196 00:13:36,125 --> 00:13:39,643 İlk başta yeni dünyanla ilgili hiçbir şey anlamazsın. 197 00:13:39,643 --> 00:13:41,893 Yeni hayatınıza uyum sağlamanız için 198 00:13:41,893 --> 00:13:44,726 nasıl kullanıldığını öğrenmeniz gereken yabancı araçlar, 199 00:13:44,726 --> 00:13:47,333 yeni kurallar ve yeni bir dil vardır. 200 00:13:47,333 --> 00:13:49,875 (İspanyolca konuşuyor) 201 00:13:52,833 --> 00:13:55,893 Bir göçmen olmak Ay'a inen bir astronot olmaya 202 00:13:55,893 --> 00:13:57,625 en yakın şey. 203 00:13:57,625 --> 00:13:59,875 (İspanyolca konuşuyor) 204 00:14:13,542 --> 00:14:15,594 Zamanla, bu çizimler serisi 205 00:14:15,594 --> 00:14:18,833 "Ben, Göçmen" adlı gezici bir sergi hâline geldi. 206 00:14:18,833 --> 00:14:22,855 Sergi Miami, Houston, Madrid, Barcelona da dâhil olmak üzere 207 00:14:22,855 --> 00:14:24,393 birçok şehre gitti 208 00:14:24,393 --> 00:14:26,458 ve daha fazla yere ulaşacağını da umuyoruz. 209 00:14:26,458 --> 00:14:29,250 (İspanyolca konuşuyor) 210 00:14:34,458 --> 00:14:36,418 Sergi, diasporanın, 211 00:14:36,418 --> 00:14:40,181 insanların toplandıkları ve "göçmenliğin getirdiği ortak acı deneyimlerini" 212 00:14:40,181 --> 00:14:43,208 paylaştıkları bir buluşma alanı hâline geldi. 213 00:14:43,208 --> 00:14:45,792 (İspanyolca konuşuyor) 214 00:15:03,024 --> 00:15:04,833 Bu çizimlerle anlatmak istediğim, 215 00:15:04,833 --> 00:15:07,268 bir göçmenin suçlu olmadığı. 216 00:15:07,268 --> 00:15:10,184 Bir göçmen, hayatı parçalanmış bir insandır. 217 00:15:10,184 --> 00:15:13,268 Muhtemelen insancıl olmayan koşullarla 218 00:15:13,268 --> 00:15:15,184 ailesinden koparılmış bir insandır. 219 00:15:15,184 --> 00:15:18,833 Daha iyi bir yaşam için ülkelerini terk etmek zorunda kalanlardır. 220 00:15:19,333 --> 00:15:22,333 (İspanyolca konuşuyor) 221 00:15:31,708 --> 00:15:33,875 Bir çizim bir yerin, bir evrenin, bir ülkenin 222 00:15:33,875 --> 00:15:37,042 ya da bir toplumun birleşimi olabilir. 223 00:15:37,042 --> 00:15:40,226 Aynı zamanda birinin zihninin işleyişini de temsil edebilir. 224 00:15:40,226 --> 00:15:44,333 Benim için karikatür çizmek bir direniş şekli. 225 00:15:44,333 --> 00:15:46,833 (İspanyolca konuşuyor) 226 00:15:57,625 --> 00:16:00,083 Bir karikatür Rosetta taşı gibidir. 227 00:16:00,083 --> 00:16:01,792 Eğer onu uzaya fırlatırsak 228 00:16:01,792 --> 00:16:04,333 gelecekteki bir uzaylı geçmişte bir zamanlar 229 00:16:04,333 --> 00:16:05,625 özgür düşüncesi olan 230 00:16:05,625 --> 00:16:08,893 uygar bir dünyaya sahip olduğumuzu kesinlikle bilecektir. 231 00:16:08,893 --> 00:16:11,875 (İspanyolca konuşuyor) 232 00:16:15,542 --> 00:16:19,250 Annemin bana çizme özgürlüğünü verdiği bu tek duvar bana sonsuz gibi geliyor. 233 00:16:19,250 --> 00:16:22,434 Bu yüzden de hâlâ çiziyorum. 234 00:16:22,434 --> 00:16:23,833 Çok teşekkür ederim. 235 00:16:23,833 --> 00:16:29,542 (Tezahürat ve alkışlar)