0:00:01.043,0:00:04.304 Cóż za intrygująca[br]grupa indywidualistów... 0:00:05.505,0:00:06.953 dla psychologa. 0:00:06.977,0:00:08.416 (Śmiech) 0:00:08.440,0:00:11.546 Przez ostatnie kilka dni miałem okazję 0:00:11.570,0:00:14.156 słuchać waszych rozmów 0:00:14.984,0:00:17.150 i obserwować wasze interakcje. 0:00:17.174,0:00:19.699 Chyba mogę powiedzieć, 0:00:19.723,0:00:24.911 że na sali jest 47 osób, 0:00:25.494,0:00:26.712 które w tym momencie, 0:00:27.414,0:00:31.547 wykazują psychologiczne symptomy, [br]które chciałbym dziś omówić. 0:00:31.571,0:00:32.918 (Śmiech) 0:00:32.942,0:00:35.944 Pewnie chcielibyście wiedzieć, o kim mowa. 0:00:35.968,0:00:37.391 (Śmiech) 0:00:37.415,0:00:39.102 Ale zamiast wskazywać palcem, 0:00:39.126,0:00:42.324 co byłoby nieuzasadnione i nachalne, 0:00:42.865,0:00:45.866 myślę, że lepiej opowiem wam[br]kilka faktów i historii, 0:00:45.890,0:00:48.927 w których może dojrzycie samych siebie. 0:00:50.089,0:00:54.325 Zajmuję się badaniami nad dziedziną,[br]zwaną psychologią osobowości, 0:00:54.349,0:00:57.789 która jest częścią nauk o osobowości 0:00:57.813,0:01:02.922 pokrywającą całe spektrum[br]od neuronów po narrację. 0:01:03.337,0:01:04.527 Próbujemy, 0:01:05.607,0:01:07.188 na swój sposób, 0:01:07.188,0:01:09.932 pojąć, jak każdy z nas, 0:01:10.793,0:01:12.019 każdy z was, 0:01:12.467,0:01:14.545 jest pod pewnymi względami 0:01:14.569,0:01:15.932 taki jak wszyscy,[br] 0:01:16.993,0:01:18.377 jak niektórzy, 0:01:19.243,0:01:21.261 i jednocześnie jak nikt inny.[br] 0:01:22.579,0:01:25.746 Możecie o sobie powiedzieć: 0:01:25.770,0:01:27.515 "Nie jestem intrygujący. 0:01:29.597,0:01:35.046 Jestem 46. najnudniejszą osobą [br]na zachodniej półkuli". 0:01:35.895,0:01:38.184 Albo możecie o sobie powiedzieć: 0:01:38.208,0:01:40.115 "Jestem intrygujący, 0:01:41.252,0:01:45.203 nawet jeśli inni uważają mnie[br]za nadętego, kolosalnego durnia". 0:01:45.227,0:01:46.417 (Śmiech) 0:01:46.441,0:01:52.301 Ale to właśnie samodzielne rozpoznanie[br]własnego nudziarstwa i wrodzonej głupoty 0:01:52.325,0:01:56.752 sprawiają, że jako psycholog[br]jestem głęboko tobą zafascynowany. 0:01:57.172,0:01:59.523 Pozwólcie wytłumaczyć mi, [br]dlaczego tak jest. 0:02:00.284,0:02:04.445 Jedno z najbardziej wpływowych podejść [br]w naukach o osobowości 0:02:04.469,0:02:06.059 jest znane jako psychologia cech. 0:02:06.083,0:02:11.452 Przypisuje ona każdemu miejsce[br]w pięciu wymiarach o rozkładzie normalnym, 0:02:11.476,0:02:18.466 które opisują uniwersalne aspekty[br]różnic między ludźmi. 0:02:19.379,0:02:21.708 Kryją się pod akronimem OSEUN. 0:02:22.105,0:02:25.156 "O" to "otwarty na doświadczenia", 0:02:25.180,0:02:27.531 w kontraście do osób bardziej zamkniętych. 0:02:27.555,0:02:30.730 "S" to "sumienność", 0:02:30.754,0:02:34.398 kontra bardziej niefrasobliwi. 0:02:34.422,0:02:39.065 "E" to "ekstrawersja"[br]w opozycji do introwertyków, 0:02:39.089,0:02:41.781 "U" - "ugodowość", 0:02:41.805,0:02:45.227 w kontraście do zdecydowanie nieugodowych. 0:02:45.599,0:02:48.243 "N" - neurotyczność, 0:02:48.267,0:02:50.940 w kontraście do tych bardziej wyważonych. 0:02:52.268,0:02:55.658 Czynniki te mają wpływ na nasz dobrostan,[br] 0:02:55.682,0:02:58.188 na to, jak potoczy się na nasze życie. 0:02:58.762,0:03:01.111 Wiemy na przykład, 0:03:01.135,0:03:06.110 że otwartość i sumienność[br]zapowiadają powodzenie w życiu, 0:03:06.829,0:03:11.206 ale otwarci ludzie osiągają[br]ten sukces dzięki śmiałości, 0:03:11.230,0:03:13.408 i, niekiedy, swojej inności. 0:03:14.077,0:03:18.442 Sumienni osiągają sukces[br]dzięki dotrzymywaniu terminów, 0:03:18.466,0:03:22.388 wytrwałości, a także odrobiny pasji. 0:03:23.662,0:03:27.548 Ekstrawersja i ugodowość sprzyjają 0:03:27.572,0:03:30.150 dobrej współpracy. 0:03:30.866,0:03:33.854 Ekstrawertycy mnie intrygują. 0:03:33.878,0:03:36.861 Czasami na zajęciach[br]podaję podstawowy fakt, 0:03:36.885,0:03:39.852 który może rzucić światło[br]na ich osobowość. 0:03:40.356,0:03:45.402 Mówię, że dla dorosłych[br]jest praktycznie niemożliwe 0:03:45.426,0:03:49.263 polizać się w zewnętrzną część łokcia. 0:03:49.287,0:03:50.541 (Śmiech) 0:03:50.565,0:03:51.949 Wiedzieliście o tym? 0:03:53.505,0:03:57.694 Niektórzy z was już próbowali polizać. 0:03:57.718,0:03:59.494 Ale ekstrawertycy wśród was 0:03:59.518,0:04:02.129 nie dość, że próbowali, 0:04:02.153,0:04:04.643 ale udało im się polizać 0:04:04.667,0:04:06.358 łokieć sąsiada. 0:04:06.382,0:04:07.384 (Śmiech) 0:04:07.408,0:04:09.093 To są ekstrawertycy. 0:04:09.117,0:04:12.536 Pomówmy dokładniej o ekstrawersji, 0:04:12.560,0:04:15.519 bo jest to ważne i intrygujące, 0:04:15.543,0:04:19.024 pomaga zrozumieć to,[br]co nazywam trzema naturami. 0:04:19.048,0:04:22.719 Pierwsza to natura biogeniczna,[br]nasza neuropsychologia. 0:04:22.743,0:04:25.726 Druga: socjogeniczna lub druga natura, 0:04:26.279,0:04:30.137 która dotyczy kulturowych[br]i społecznych aspektów życia. 0:04:30.744,0:04:37.647 Trzecia odpowiada[br]za indywidualność, idiosynkrazję, 0:04:38.190,0:04:41.236 nazywam to naturą "idiogeniczną". 0:04:41.260,0:04:42.416 Już tłumaczę. 0:04:44.901,0:04:48.386 Ekstrawertyków charakteryzuje[br]potrzeba stymulacji. 0:04:48.971,0:04:53.695 Stymulację można uzyskać[br]dzięki ekscytującym rzeczom: 0:04:53.719,0:04:57.756 głośnym hałasom, imprezom[br]i wydarzeniom towarzyskim podczas TED, 0:04:57.780,0:05:01.007 widzicie, że ekstrawertycy[br]tworzą magnetyczny rdzeń. 0:05:01.031,0:05:02.690 Zbierają się razem. 0:05:02.714,0:05:04.129 I widziałem was.[br] 0:05:04.153,0:05:07.476 Introwertycy wolą spędzać czas[br]w spokojniejszych miejscach, 0:05:07.500,0:05:09.323 tam na drugim piętrze, 0:05:09.347,0:05:13.139 gdzie mają możliwość[br]zmniejszenia poziomu stymulacji, 0:05:13.163,0:05:17.098 co można opacznie zrozumieć[br]jako antyspołeczne zachowanie, 0:05:17.122,0:05:20.120 co nie musi być prawdą. 0:05:21.310,0:05:24.208 Po prostu zdajecie sobie sprawę,[br]że lepiej wam idzie, 0:05:25.436,0:05:29.847 kiedy da się obniżyć poziom stymulacji. 0:05:30.998,0:05:35.146 Czasami stymulacja pochodzi[br]z wewnątrz, z ciała. 0:05:35.170,0:05:40.085 Kofeina działa na ekstrawertyków[br]lepiej niż na introwertyków. 0:05:40.109,0:05:43.288 Kiedy ekstrawertyk[br]wchodzi do biura o 9 rano 0:05:43.312,0:05:46.197 i mówi: "Muszę napić się kawy", 0:05:46.221,0:05:47.372 to nie żartuje, 0:05:47.396,0:05:48.569 naprawdę musi. 0:05:49.531,0:05:51.337 Introwertykom kawa aż tak nie pomoże, 0:05:51.361,0:05:53.878 szczególnie jeśli po wypiciu kawy 0:05:54.713,0:05:56.458 czekają ich zadania, 0:05:56.482,0:05:58.620 które trzeba wypełnić szybko 0:05:58.644,0:06:00.523 i jest ich wiele. 0:06:00.547,0:06:04.941 Introwertycy mogą robić wrażenie[br]zagubionych w natłoku zadań. 0:06:05.580,0:06:07.220 Ale to niewłaściwy wniosek. 0:06:07.244,0:06:10.288 Oto dość intrygujące konsekwencje: 0:06:10.312,0:06:12.395 nie zawsze jesteśmy tym, kim się wydajemy, 0:06:12.419,0:06:15.703 co prowadzi do kolejnego punktu. 0:06:16.196,0:06:18.752 Przedtem powinienem powiedzieć 0:06:18.776,0:06:21.456 o stosunku seksualnym, 0:06:21.480,0:06:23.581 ale nie wiem, czy mamy na to czas. 0:06:23.605,0:06:26.477 Więc, jeśli chcecie... 0:06:26.501,0:06:27.652 tak, chcecie? 0:06:27.676,0:06:28.827 Dobrze. 0:06:28.851,0:06:29.936 (Śmiech) 0:06:29.960,0:06:31.120 Są prowadzone badania 0:06:31.144,0:06:36.469 nad częstotliwością stosunków seksualnych 0:06:37.406,0:06:40.645 wśród mężczyzn, kobiet;[br]introwertyków i ekstrawertyków. 0:06:41.100,0:06:42.251 Pytam was: 0:06:42.275,0:06:44.347 ile razy na minutę, 0:06:45.162,0:06:47.370 ojej, przepraszam,[br]to badanie na szczurach, 0:06:47.370,0:06:49.077 (Śmiech) 0:06:50.151,0:06:51.953 Ile razy na miesiąc 0:06:54.715,0:06:57.974 introwetyczni mężczyźni uprawiają seks. 0:06:58.486,0:06:59.876 3.0. 0:06:59.900,0:07:01.532 Ekstrawertyczni mężczyźni? 0:07:01.556,0:07:03.166 Więcej czy mniej? 0:07:03.616,0:07:05.244 Tak, więcej. 0:07:05.607,0:07:07.974 5.5, prawie dwa razy więcej. 0:07:09.264,0:07:11.832 Intrawertyczne kobiety: 3.1. 0:07:11.856,0:07:13.452 Kobiety ekstrawertyczki? 0:07:13.476,0:07:16.822 Szczerze, jako introwertyczny mężczyzna, 0:07:16.846,0:07:18.583 co później wytłumaczę, 0:07:18.607,0:07:20.188 są bohaterkami. 0:07:20.973,0:07:22.748 7.5. 0:07:23.782,0:07:26.134 Nie tylko zajmują się[br]wszystkimi ekstrawertykami, 0:07:26.158,0:07:28.251 ale także kilkoma introwertykami. 0:07:28.275,0:07:30.171 (Śmiech) 0:07:30.195,0:07:32.515 (Brawa) 0:07:36.796,0:07:41.097 Ekstrawertycy i introwertycy[br]inaczej się komunikują. 0:07:42.576,0:07:44.276 Ekstrawertycy chcą doświadczyć 0:07:44.276,0:07:48.571 wielu towarzyskich interakcji[br]z przerwami na bliskość. 0:07:48.595,0:07:51.586 Lubią stać blisko,[br]by łatwo się porozumiewać. 0:07:52.547,0:07:54.746 Podtrzymują kontakt wzrokowy 0:07:54.770,0:07:56.114 lub wymieniają spojrzenia. 0:07:57.241,0:07:58.448 Badania wykazały, 0:07:58.472,0:08:01.470 że używają więcej zdrobnień,[br]gdy kogoś poznają. 0:08:01.873,0:08:05.109 Gdy ekstrawertyk spotka Karola, 0:08:05.109,0:08:07.444 przerabia go na Karolka, potem Lolka, 0:08:07.444,0:08:09.353 a później "Loluś, mordo". 0:08:09.353,0:08:11.032 (Śmiech) 0:08:11.032,0:08:13.601 Introwertyk będzie trzymał się "Karola", 0:08:13.601,0:08:16.356 póki sam Karol nie pozwoli 0:08:16.356,0:08:19.610 na bliższą relację z rozmówcą. 0:08:20.044,0:08:22.829 Rozmawiamy inaczej. 0:08:24.934,0:08:30.171 Ekstrawertycy wolą czarno-biały,[br]konkretny, prosty język. 0:08:31.854,0:08:33.498 Introwertycy wolą... 0:08:33.881,0:08:40.029 i muszę powtórzyć,[br]że jestem wielkim introwertykiem. 0:08:40.853,0:08:42.570 Mówimy inaczej. 0:08:42.594,0:08:46.589 Preferujemy zdania z bogatym kontekstem, 0:08:46.613,0:08:48.545 warunkowe, 0:08:48.569,0:08:50.585 i dwuznaczne. 0:08:50.609,0:08:51.632 (Śmiech) 0:08:51.656,0:08:53.018 Mniej więcej. 0:08:53.385,0:08:54.821 (Śmiech) 0:08:54.845,0:08:56.045 Tak jakby. 0:08:56.069,0:08:57.084 (Śmiech) 0:08:57.108,0:08:59.108 Ogólnie rzecz biorąc. 0:08:59.848,0:09:01.021 Właśnie tak. 0:09:01.955,0:09:03.511 Ekstrawertykowi z introwertykiem 0:09:03.511,0:09:05.123 czasem trudno się dogadać. 0:09:05.724,0:09:08.352 Pracowałem na kontrakcie z kolegą, 0:09:08.376,0:09:11.380 który różni się ode mnie we wszystkim. 0:09:11.739,0:09:13.518 Po pierwsze, ma na imię Tom. 0:09:14.499,0:09:15.713 A ja nie. 0:09:15.737,0:09:17.008 (Śmiech) 0:09:17.032,0:09:18.963 Po drugie, ma 1,96 wzrostu. 0:09:18.987,0:09:20.939 A ja raczej nie. 0:09:20.963,0:09:22.006 (Śmiech) 0:09:22.030,0:09:25.753 Po trzecie, nie ma większego[br]ekstrawertyka niż on. 0:09:25.777,0:09:28.157 Ja jestem bardzo introwertyczny. 0:09:28.670,0:09:30.365 Przeciążam się tak łatwo, 0:09:30.389,0:09:35.203 że nie mogę nawet pić kawy[br]po trzeciej po południu, 0:09:35.227,0:09:37.515 bo wieczorem nie zasnę. 0:09:38.178,0:09:42.130 Do projektu dołączył facet[br]o imieniu Michael. 0:09:43.320,0:09:47.492 I Michael prawie rozwalił projekt. 0:09:48.528,0:09:52.324 Osoba, która go zaprosiła,[br]spytała mnie i Toma: 0:09:53.244,0:09:54.703 "Co myślicie o Michaelu?". 0:09:54.727,0:09:56.997 Za chwilę powiem, co odpowiedział Tom 0:09:57.021,0:09:59.337 klasycznym językiem ekstrawertyka. 0:09:59.955,0:10:03.530 Oto, jak uszy ekstrawertyka[br]usłyszały moją wypowiedz, 0:10:03.554,0:10:05.507 dość precyzyjnie. 0:10:05.531,0:10:09.791 Powiedziałem: "Michael[br]niekiedy ma tendencję 0:10:10.385,0:10:13.671 do zachowań, które niektórzy mogą uznać 0:10:14.489,0:10:18.624 za być może zbyt asertywne[br]niż zwykle potrzeba". 0:10:18.941,0:10:21.251 (Śmiech) 0:10:21.611,0:10:23.388 Tom przewrócił oczami i powiedział: 0:10:23.412,0:10:25.941 "Brian, właśnie tak powiedziałem: 0:10:26.629,0:10:28.029 to gnojek!". 0:10:28.053,0:10:30.230 (Śmiech) 0:10:30.254,0:10:32.075 (Brawa) 0:10:33.509,0:10:34.776 Jako introwertyk 0:10:34.800,0:10:39.981 mogę delikatnie sugerować[br]pewną "gnojkowatość" 0:10:40.005,0:10:41.300 w jego zachowaniu, 0:10:41.324,0:10:44.128 ale nie sięgnę po słowo na "g". 0:10:44.152,0:10:45.928 (Śmiech) 0:10:47.228,0:10:48.494 Ale ekstrawertyk mówi: 0:10:48.518,0:10:51.392 "Takie są fakty, co tu owijać w bawełnę". 0:10:51.416,0:10:52.828 Tutaj się mijamy. 0:10:53.498,0:10:57.464 Czy należy na to zwracać uwagę? 0:10:57.488,0:10:58.654 Oczywiście. 0:10:58.678,0:11:00.262 Trzeba o tym wiedzieć. 0:11:00.286,0:11:02.115 Czy to już wszystko na nasz temat? 0:11:02.670,0:11:04.711 Jesteśmy tylko zbiorem cech? 0:11:05.563,0:11:06.825 Nie, nie jesteśmy. 0:11:08.116,0:11:10.372 Pamiętajcie, że jesteście tacy jak inni 0:11:11.266,0:11:12.975 i jak żadna inna osoba. 0:11:13.487,0:11:15.922 A co z waszą indywidualnością? 0:11:16.485,0:11:19.736 U Elżbiety czy Jerzego 0:11:19.760,0:11:22.640 ekstrawertyzm i neurotyczność[br]mają cechy wspólne. 0:11:24.251,0:11:28.258 Ale czy niektóre szczególnie elżbietańskie 0:11:28.282,0:11:30.479 lub georgiańskie zachowania 0:11:31.732,0:11:35.582 pozwolą lepiej was zrozumieć[br]niż sam zestaw cech? 0:11:36.240,0:11:38.643 Co sprawia, że was kochamy? 0:11:39.461,0:11:42.455 Nie za typ osobowości. 0:11:43.188,0:11:45.812 Niezręcznie mi szufladkować ludzi. 0:11:47.081,0:11:49.672 Poza tym nie każdy[br]zmieści się w szufladzie. 0:11:51.235,0:11:53.304 Co sprawia zatem, że jesteśmy wyjątkowi? 0:11:54.004,0:11:58.901 To, co robimy w życiu,[br]nasze osobiste projekty. 0:11:59.403,0:12:01.224 Każdy ma bieżący projekt, 0:12:01.248,0:12:04.334 o którym nikt tu nie wie. 0:12:05.504,0:12:07.312 Może dotyczy twojego dziecka, 0:12:07.336,0:12:09.536 już trzy razy byliście w szpitalu, 0:12:09.560,0:12:11.456 a lekarze nie wiedzą, co mu jest. 0:12:13.373,0:12:14.697 A może chodzi o mamę. 0:12:16.092,0:12:18.194 Zachowujecie się niezgodnie z charakterem. 0:12:18.218,0:12:19.780 Są to wolne cechy charakteru. 0:12:21.521,0:12:24.601 Zwykle jesteś ustępliwy,[br]ale czasami wykazujesz upór, 0:12:24.625,0:12:28.498 by pokonać bariery obojętnej administracji 0:12:28.522,0:12:29.673 w szpitalu, 0:12:29.697,0:12:32.323 by zrobić coś dla mamy lub dziecka. 0:12:33.814,0:12:35.321 Czym są te wolne cechy? 0:12:35.345,0:12:37.915 Pojawiają się, kiedy odgrywamy scenariusz, 0:12:37.939,0:12:40.592 by posunąć do przodu[br]główne projekty życia. 0:12:41.744,0:12:43.802 To one są najważniejsze. 0:12:43.826,0:12:46.098 Nie pytaj innych,[br]jak by się scharakteryzowali. 0:12:46.742,0:12:49.496 Zapytaj: "Wokół czego[br]obraca się twoje życie?". 0:12:49.520,0:12:51.304 Wykorzystujemy te wolne cechy. 0:12:51.328,0:12:52.643 Jestem introwertykiem, 0:12:52.667,0:12:57.253 ale mój główny projekt to wykładanie. 0:12:57.640,0:12:58.848 Jestem wykładowcą. 0:12:59.798,0:13:01.655 I uwielbiam swoich studentów 0:13:03.080,0:13:04.667 i moją dziedzinę. 0:13:04.691,0:13:10.469 I nie mogę się doczekać, by opowiedzieć[br]o nowych i fascynujących rzeczach, 0:13:11.366,0:13:13.618 o których marzę im powiedzieć. 0:13:13.642,0:13:15.462 Więc zachowuję się jak ekstrawertyk, 0:13:15.486,0:13:17.014 bo o ósmej rano 0:13:17.038,0:13:19.382 studenci potrzebują odrobiny humoru, 0:13:19.406,0:13:22.128 nieco zaangażowania, by im pomóc 0:13:22.152,0:13:23.603 w żmudnych dniach studiowania. 0:13:24.277,0:13:25.714 Ale musicie być ostrożni, 0:13:26.456,0:13:29.412 kiedy zbyt długo zachowujecie się[br]niezgodnie z charakterem. 0:13:30.679,0:13:35.411 Czasem sami się wtedy zaniedbujemy. 0:13:37.309,0:13:41.923 Po okresie zachowania[br]pseudo-ekstrawertycznego 0:13:41.947,0:13:44.247 muszę się zregenerować w samotności. 0:13:45.916,0:13:49.035 Susan Cain w książce "Ciszej proszę..." 0:13:49.059,0:13:52.031 wspomina o dziwnym kanadyjskim profesorze, 0:13:52.055,0:13:54.050 który nauczał na Harvardzie. 0:13:55.145,0:13:57.279 Podobnie jak on, czasami idę do łazienki, 0:13:57.279,0:14:00.525 by uciec od pocisków i strzał[br]wściekłych ekstrawertyków. 0:14:01.069,0:14:02.153 (Śmiech) 0:14:02.177,0:14:08.549 Pamiętam, że pewnego dnia,[br]gdy odpoczywałem w kabinie, 0:14:08.573,0:14:10.498 próbując uniknąć nadmiernej stymulacji, 0:14:11.117,0:14:15.854 do kabiny wszedł prawdziwy ekstrawertyk, 0:14:15.854,0:14:18.343 nie do mojej kabiny, a do sąsiedniej, 0:14:18.367,0:14:20.690 i mogłem słyszeć różnorakie odgłosy, 0:14:20.714,0:14:22.983 których nienawidzimy we własnym wykonaniu, 0:14:23.007,0:14:25.737 dlatego spuszczamy wodę[br]zarówno podczas, jaki i po. 0:14:25.761,0:14:27.493 (Śmiech) 0:14:28.360,0:14:32.950 Nagle ochrypły głos spytał: 0:14:32.974,0:14:35.409 "Hej, czy to dr Little?". 0:14:35.433,0:14:37.362 (Śmiech) 0:14:38.664,0:14:45.031 Jeśli jest coś, co da introwertykowi[br]zaparcie na pół roku, 0:14:45.055,0:14:46.816 to właśnie rozmowy w kibelku. 0:14:46.840,0:14:48.070 (Śmiech) 0:14:48.094,0:14:50.194 I właśnie tam się teraz udaję. 0:14:50.696,0:14:52.052 Nie idźcie za mną. 0:14:52.564,0:14:53.743 Dziękuję. 0:14:53.767,0:14:56.885 (Brawa)