0:00:01.087,0:00:03.580
Wanneer ik een school bezoek[br]en praat met studenten,

0:00:03.604,0:00:05.747
vraag ik hun altijd hetzelfde:

0:00:06.754,0:00:08.188
Waarom googel je?

0:00:08.624,0:00:12.021
Waarom is Google[br]dé zoekmachine van jouw keuze?

0:00:12.555,0:00:15.201
Vreemd genoeg krijg ik altijd[br]dezelfde drie antwoorden.

0:00:15.201,0:00:17.394
Een: "Omdat het werkt",

0:00:17.394,0:00:20.500
wat een prima antwoord is;[br]daarom googel ik ook.

0:00:20.500,0:00:22.457
Twee, er is altijd iemand die zegt:

0:00:22.481,0:00:25.121
"Ik ken eigenlijk geen alternatieven."

0:00:25.578,0:00:27.260
Dat is geen goed antwoord.

0:00:27.260,0:00:30.295
Ik zeg dan meestal:[br]"Googel eens het woord 'zoekmachine',

0:00:30.295,0:00:33.207
je vindt misschien een paar[br]interessante alternatieven."

0:00:33.231,0:00:35.240
En tenslotte, ten derde,

0:00:35.240,0:00:39.200
steekt er onvermijdelijk een student[br]zijn of haar hand op en zegt:

0:00:39.200,0:00:43.867
"Met Google krijg ik gegarandeerd altijd[br]het beste, objectieve zoekresultaat."

0:00:45.417,0:00:51.651
'Krijg ik gegarandeerd altijd[br]het beste, objectieve zoekresultaat.'

0:00:53.211,0:00:55.501
Als menswetenschapper,

0:00:55.501,0:00:57.686
ofschoon een digitale menswetenschapper,

0:00:57.686,0:00:59.448
krijg ik daar krullende tenen van.

0:00:59.472,0:01:04.358
Hoewel ik ook besef dat dat vertrouwen,[br]dat idee van objectieve zoekresultaten,

0:01:04.382,0:01:08.237
een hoeksteen is in onze collectieve[br]liefde en waardering voor Google.

0:01:08.768,0:01:12.480
Ik zal je laten zien waarom dat[br]filosofisch gezien bijna onmogelijk is.

0:01:12.940,0:01:17.528
Laat ik eerst wat dieper ingaan[br]op een basisprincipe achter elke zoekvraag

0:01:17.548,0:01:19.331
dat we soms vergeten.

0:01:19.851,0:01:21.931
Wanneer je iets wil googelen,

0:01:21.955,0:01:25.882
vraag jezelf dan eerst af:[br]zoek ik een geïsoleerd feit?

0:01:26.334,0:01:29.495
Wat is de hoofdstad van Frankrijk?

0:01:29.519,0:01:31.944
Wat zijn de bouwstenen[br]van een watermolecule?

0:01:31.968,0:01:34.309
Prima! Googelen maar.

0:01:34.333,0:01:39.103
We staan nou niet echt op het punt[br]te ontdekken dat het Londen is en H3O.

0:01:39.498,0:01:41.869
Er bestaan hierover[br]geen grote samenzweringen.

0:01:41.893,0:01:43.646
We zijn het er wereldwijd over eens

0:01:43.656,0:01:46.290
wat de antwoorden zijn[br]inzake deze geïsoleerde feiten.

0:01:46.320,0:01:48.949
Maar als je je vraag moeilijker maakt

0:01:48.949,0:01:50.931
en iets vraagt als:

0:01:51.525,0:01:54.498
"Waarom bestaat er[br]een Palestijns-Israelisch conflict?"

0:01:54.978,0:01:57.618
Dan zoek je geen eenvoudig feit meer.

0:01:57.642,0:01:59.475
Dan zoek je naar kennis,

0:01:59.499,0:02:02.077
wat veel gecompliceerder en delicater is.

0:02:02.600,0:02:04.149
Om kennis te verkrijgen,

0:02:04.173,0:02:07.204
moet je 10, 20 of 100 feiten kennen,

0:02:07.228,0:02:10.204
die erkennen en zeggen:[br]"Ja, dat is allemaal waar."

0:02:10.228,0:02:11.902
Maar door wie ik ben,

0:02:11.926,0:02:14.196
jong of oud, blank of donker,[br]homo of hetero,

0:02:14.220,0:02:16.387
zal ik hen anders waarderen en zeggen:

0:02:16.397,0:02:19.475
"Ja, dat is waar, maar dit[br]is belangrijker voor mij dan dat."

0:02:19.495,0:02:21.459
Daar wordt het interessant,

0:02:21.459,0:02:23.865
want hier worden we mensen.

0:02:23.889,0:02:26.885
Hier beginnen we te discussiëren,[br]vormen we een maatschappij.

0:02:26.909,0:02:30.266
Om echt iets te bereiken,[br]moeten we hier de feiten filteren,

0:02:30.290,0:02:32.846
met vrienden en buren[br]en ouders en kinderen

0:02:32.870,0:02:34.902
en collega's en kranten en tijdschriften,

0:02:34.926,0:02:38.006
om uiteindelijk echte kennis te krijgen;

0:02:38.030,0:02:41.964
iets wat je moeilijk[br]aan een zoekmachine over kunt laten.

0:02:44.724,0:02:46.724
Ik beloofde jullie een voorbeeld

0:02:46.954,0:02:49.612
om te tonen waarom het zo moeilijk is

0:02:49.636,0:02:53.046
om tot echt objectieve kennis te komen

0:02:53.046,0:02:54.636
-- als iets om over na te denken.

0:02:54.686,0:02:58.449
Ik zal een paar eenvoudige[br]zoekopdrachten doen.

0:02:58.562,0:03:00.032
We starten met:

0:03:00.512,0:03:04.291
'Michelle Obama',[br]presidentsvrouw van de Verenigde Staten

0:03:04.291,0:03:06.094
en we zoeken foto's.

0:03:07.007,0:03:09.279
Dat werk heel goed, zoals je ziet.

0:03:09.303,0:03:12.371
Praktisch een perfect zoekresultaat.

0:03:12.371,0:03:14.895
Het is alleen zij op de foto,[br]niet eens de president.

0:03:15.664,0:03:17.077
Hoe werkt dit?

0:03:17.837,0:03:19.209
Vrij simpel.

0:03:19.233,0:03:21.598
Google gebruikt veel trucs[br]om dit te bereiken,

0:03:21.608,0:03:24.742
maar eenvoudig gesteld [br]kijken ze vooral naar twee dingen.

0:03:24.742,0:03:29.712
Ten eerste: wat zegt het bijschrift[br]onder de foto op de website?

0:03:29.736,0:03:31.951
Staat er 'Michelle Obama' onder de foto?

0:03:31.975,0:03:34.331
Dat is een goede indicatie dat zij het is.

0:03:34.355,0:03:36.741
Ten tweede: Google kijkt naar het bestand.

0:03:36.765,0:03:39.797
De naam van het bestand[br]zoals het op de website geüpload werd.

0:03:39.821,0:03:42.490
Opnieuw: heet het 'MichelleObama.jpeg'?

0:03:42.839,0:03:45.911
Dikke kans dat het niet Clint Eastwood is.

0:03:45.911,0:03:49.650
Is aan die twee voorwaarden voldaan,[br]dan krijg je dit zoekresultaat -- bijna.

0:03:50.074,0:03:56.267
In 2009 was Michelle Obama[br]slachtoffer van een racistische campagne

0:03:56.701,0:04:00.716
waarin mensen haar wilden beledigen[br]via de zoekresultaten.

0:04:01.430,0:04:04.132
Er werd een foto[br]verspreid over het internet,

0:04:04.156,0:04:06.800
waarop haar gezicht[br]was vervormd tot dat van een aap.

0:04:06.824,0:04:09.993
Die foto werd overal gepubliceerd.

0:04:10.017,0:04:13.778
Mensen publiceerden die heel, heel bewust

0:04:13.802,0:04:15.773
om hem in de zoekresultaten te krijgen.

0:04:15.797,0:04:18.752
Ze schreven bewust[br]'Michelle Obama' in het bijschrift

0:04:18.776,0:04:22.803
en ze uploaden de foto bewust[br]als 'MichelleObama.jepg' of zoiets.

0:04:22.827,0:04:25.344
Je snapt waarom:[br]om het zoekresultaat te manipuleren.

0:04:25.368,0:04:26.663
En het werkte ook.

0:04:26.687,0:04:29.407
Dus wanneer je in 2009[br]'Michelle Obama' googelde,

0:04:29.431,0:04:32.818
stond die misvormde aap[br]bij de eerste zoekresultaten.

0:04:32.842,0:04:36.408
De resultaten zijn zelfreinigend

0:04:36.432,0:04:38.185
en dat is de schoonheid ervan.

0:04:38.209,0:04:41.612
Google beoordeeld[br]de relevantie elk uur, elke dag.

0:04:41.636,0:04:44.350
Maar Google vond dat[br]deze keer niet genoeg.

0:04:44.374,0:04:47.498
Ze dachten: dat is racistisch[br]en een slecht zoekresultaat.

0:04:47.522,0:04:50.657
We gaan dat terugdraaien[br]en manueel corrigeren.

0:04:50.681,0:04:53.613
We passen de software aan[br]en we lossen het op.

0:04:53.637,0:04:54.884
En dat deden ze.

0:04:55.454,0:04:59.196
Ik denk niet dat iemand hier[br]vindt dat dat een slecht idee was.

0:04:59.789,0:05:00.953
Ik ook niet.

0:05:02.802,0:05:05.834
Maar dan, een paar jaar later,

0:05:05.858,0:05:08.842
deed 's werelds meest gegoogelde Anders,

0:05:08.866,0:05:11.145
Anders Behring Breivik,

0:05:11.169,0:05:12.875
wat hij deed.

0:05:12.899,0:05:14.900
Dat was op 22 juli 2011,

0:05:14.924,0:05:17.573
een vreselijke dag[br]in de Noorse geschiedenis.

0:05:17.597,0:05:21.384
Deze man, een terrorist,[br]blies een aantal overheidsgebouwen op,

0:05:21.408,0:05:24.291
op wandelafstand hiervandaan[br]in Oslo, Noorwegen.

0:05:24.315,0:05:26.366
Daarna reed hij naar het eiland Utøya

0:05:26.390,0:05:28.613
en beschoot een groep kinderen.

0:05:29.113,0:05:30.841
Bijna 80 mensen stierven die dag.

0:05:32.397,0:05:36.900
Veel mensen beschrijven deze terreurdaad[br]als zijnde twee stappen:

0:05:37.160,0:05:40.045
die gebouwen opblazen[br]en die kinderen doodschieten.

0:05:40.145,0:05:41.580
Dat is niet waar.

0:05:42.326,0:05:44.469
Er waren drie stappen.

0:05:44.493,0:05:46.967
Hij blies die gebouwen op,[br]beschoot die kinderen,

0:05:47.007,0:05:50.375
en ging zitten wachten[br]tot de wereld hem googelde.

0:05:51.227,0:05:54.414
Hij had al die drie stappen[br]even goed voorbereid.

0:05:54.544,0:05:56.898
Er was iemand die dat[br]onmiddellijk begreep.

0:05:56.898,0:05:58.882
Dat was een Zweedse webontwikkelaar,

0:05:58.906,0:06:02.529
een zoekmachine-optimalisatie-expert[br]in Stockholm, genaamd Nikke Lindqvist.

0:06:02.553,0:06:04.141
Hij is ook erg politiek ingesteld

0:06:04.165,0:06:07.441
en hij was onmiddelijk op sociale media,[br]op zijn blog en Facebook,

0:06:07.465,0:06:08.671
en hij vertelde iedereen:

0:06:08.695,0:06:10.884
"Als er iets is dat die man nu wil,

0:06:10.884,0:06:13.633
dan is dat zijn imago controleren.

0:06:14.760,0:06:17.260
Laten we eens kijken[br]of we dat kunnen verstoren.

0:06:17.490,0:06:21.401
Laten we kijken of de beschaafde wereld[br]kan protesteren tegen wat hij deed

0:06:21.401,0:06:24.808
door hem te beledigen[br]in de zoekresultaten."

0:06:24.832,0:06:26.019
Hoe?

0:06:26.797,0:06:28.853
Hij vertelde al zijn lezers het volgende:

0:06:28.877,0:06:30.741
"Ga op het internet,

0:06:30.765,0:06:33.660
zoek foto's van hondenpoep op de stoep,

0:06:34.708,0:06:36.882
zoek foto's van hondenpoep op de stoep,

0:06:36.906,0:06:40.326
publiceer die in jullie feed,[br]op jullie websites en op jullie blogs.

0:06:40.350,0:06:43.471
Vergeet niet de naam van de terrorist[br]in het bijschrift te noemen,

0:06:43.491,0:06:47.832
en noem het bestand 'Breivik.jpeg'.

0:06:47.856,0:06:51.657
Laten we Google leren dat dat[br]het gezicht is van de terrorist."

0:06:53.552,0:06:54.830
En het werkte.

0:06:55.853,0:06:58.751
Twee jaar na de campagne[br]tegen Michelle Obama,

0:06:58.775,0:07:02.041
werke deze manipulatiecampagne[br]tegen Anders Behring Breivik.

0:07:02.065,0:07:06.527
Als je na de gebeurtenissen van 22 juli[br]op Google naar zijn afbeelding zocht,

0:07:06.551,0:07:10.878
dan zag je die foto van hondenpoep[br]hoog in de zoekresultaten,

0:07:10.902,0:07:12.282
als een klein protest.

0:07:13.392,0:07:14.875
Vreemd genoeg,

0:07:15.485,0:07:17.857
kwam Google deze keer niet tussenbeide.

0:07:18.494,0:07:22.766
Ze grepen niet in om de resulaten[br]manueel bij te werken.

0:07:23.964,0:07:25.680
Dus de vraag van één miljoen:

0:07:25.704,0:07:29.072
is er iets verschillend[br]tussen deze twee gebeurtenissen?

0:07:29.096,0:07:32.003
Is er een verschil tussen[br]wat er gebeurde met Michelle Obama

0:07:32.003,0:07:34.168
en wat er gebeurde[br]met Anders Behring Breivik?

0:07:34.402,0:07:35.686
Natuurlijk niet.

0:07:36.861,0:07:38.332
Het is exact hetzelfde.

0:07:38.356,0:07:41.220
Toch greep Google in het ene geval in[br]en niet in het andere.

0:07:41.244,0:07:42.497
Waarom?

0:07:43.283,0:07:46.583
Omdat Michelle Obama[br]een eerbaar persoon is, daarom,

0:07:46.607,0:07:49.523
en Anders Behring Breivik[br]is een verwerpelijk persoon.

0:07:50.142,0:07:51.677
Zie je wat daar gebeurt?

0:07:51.701,0:07:54.956
Er is een evaluatie van de persoon

0:07:54.980,0:07:58.766
en er is maar één machthebber ter wereld

0:07:58.790,0:08:01.270
met de autoriteit om te zeggen wie wie is.

0:08:01.882,0:08:03.623
"We mogen jou, we mogen jou niet.

0:08:03.647,0:08:05.686
Wij geloven in jou,[br]we geloven niet in jou.

0:08:05.710,0:08:07.381
Jij hebt gelijk, jij hebt ongelijk.

0:08:07.401,0:08:09.906
Jij bent Obama en jij bent Breivik."

0:08:10.791,0:08:13.081
Dat is pure macht.

0:08:15.206,0:08:17.622
Ik vraag je te onthouden

0:08:17.622,0:08:20.659
dat achter elk algoritme[br]een persoon schuilt,

0:08:20.683,0:08:23.268
een persoon met eigen waarden

0:08:23.268,0:08:25.727
die geen code ooit kan uitsluiten.

0:08:25.751,0:08:28.185
Mijn boodschap is[br]-- niet alleen aan Google --

0:08:28.209,0:08:31.019
maar aan alle mensen op de wereld[br]die vertrouwen op codes.

0:08:31.043,0:08:34.019
Je moet je eigen subjectiviteit[br]in kaart hebben.

0:08:34.043,0:08:35.910
Je moet begrijpen dat je menselijk bent

0:08:35.930,0:08:38.571
en verantwoordelijkheid nemen naargelang.

0:08:39.891,0:08:42.703
Ik zeg dat omdat ik geloof[br]dat we op het punt gekomen zijn

0:08:42.703,0:08:44.408
waarop het absoluut nodig is

0:08:44.432,0:08:47.649
dat we de band verstevigen tussen

0:08:47.673,0:08:50.041
de menswetenschappen en de technologie.

0:08:50.483,0:08:52.288
Steviger dan ooit.

0:08:52.312,0:08:54.391
En om ons er op zijn minst[br]aan te herinneren

0:08:54.415,0:08:58.343
dat het verleidelijke idee[br]van een objectief, schoon zoekresultaat

0:08:58.367,0:09:01.134
een mythe is en wellicht zal blijven.

0:09:01.984,0:09:03.743
Bedankt voor je tijd.

0:09:03.743,0:09:05.599
(Applaus)