0:00:00.000,0:00:03.086
W styczniu tego roku[br]opublikowałam artykuł

0:00:03.086,0:00:06.816
w New York Times[br]w kolumnie "Współczesna miłość".

0:00:06.840,0:00:09.176
"Żeby zakochać się w kimkolwiek, zrób to".

0:00:09.200,0:00:11.496
Ten artykuł jest[br]o badaniu psychologicznym,

0:00:11.520,0:00:14.936
które ma na celu stworzenie[br]romantycznej miłości w laboratorium,

0:00:14.960,0:00:17.696
oraz o tym jak sama[br]wypróbowałam to badanie

0:00:17.720,0:00:19.576
pewnej nocy ostatniego lata.

0:00:19.600,0:00:22.336
Sposób postępowania jest dość prosty:

0:00:22.360,0:00:29.216
dwoje nieznajomych zadaje sobie na zmianę[br]36 coraz bardziej osobistych pytań.

0:00:29.240,0:00:32.136
Potem przez cztery minuty[br]patrzą się sobie w oczy

0:00:32.159,0:00:34.720
nic nie mówiąc.

0:00:35.360,0:00:38.736
Oto kilka z przykładowych pytań.

0:00:38.760,0:00:44.016
Numer 12: Jeśli mógłbyś się jutro obudzić[br]z jakąkolwiek cechą lub umiejętnością,

0:00:44.040,0:00:45.240
co by to było?

0:00:46.240,0:00:50.936
Numer 28: Kiedy ostatni raz płakałeś[br]przed drugą osobą?

0:00:50.960,0:00:52.176
Albo samemu?

0:00:52.200,0:00:56.456
Jak widać stopień "osobistości" pytań[br]rośnie w miarę ich zadawania.

0:00:56.480,0:00:58.856
Numer 30, naprawdę lubię to pytanie:

0:00:58.880,0:01:01.736
Powiedz swojemu partnerowi,[br]co w nim lubisz;

0:01:01.760,0:01:03.616
tym razem bądź bardzo szczery,

0:01:03.640,0:01:08.000
powiedz coś czego nie powiedziałbyś komuś,[br]kogo dopiero co poznałeś.

0:01:08.840,0:01:13.376
Kiedy kilka lat temu pierwszy raz[br]natknęłam się na to badanie,

0:01:13.400,0:01:15.496
to jedna rzecz zapadła mi w pamięć,

0:01:15.520,0:01:18.576
była to plotka,[br]że dwójka z uczestników badania

0:01:18.600,0:01:21.096
pobrała się sześć miesięcy później,

0:01:21.120,0:01:25.296
podobno na uroczystość[br]zaprosili całe laboratorium.

0:01:25.320,0:01:28.176
Oczywiście byłam bardzo sceptyczna,

0:01:28.200,0:01:31.856
wobec tego procesu[br]wytwarzania romantycznej miłości,

0:01:31.880,0:01:34.736
ale też i zaintrygowana.

0:01:34.760,0:01:38.176
A kiedy miałam możliwość[br]sama wypróbować to badanie,

0:01:38.200,0:01:41.336
z kimś kogo znałam, ale niezbyt dobrze,

0:01:41.360,0:01:44.496
nie spodziewałam się, że się zakocham.

0:01:44.520,0:01:47.216
Ale tak się właśnie stało i...

0:01:47.240,0:01:49.136
(Śmiech)

0:01:49.160,0:01:53.536
Wydawało mi się, że to dobry temat,[br]więc kilka miesięcy później

0:01:53.560,0:01:55.376
wysłałam go do kolumny[br]"Współczesna miłość".

0:01:55.400,0:01:59.120
Opublikowano go w styczniu,

0:01:59.880,0:02:01.576
teraz mamy sierpień,

0:02:01.600,0:02:05.216
więc podejrzewam,[br]że niektórzy z was zastanawiają się,

0:02:05.240,0:02:07.616
czy dalej jesteśmy razem.

0:02:07.640,0:02:10.015
A podejrzewam, że to wam chodzi po głowie,

0:02:10.039,0:02:12.696
bo zadawano mi to pytanie

0:02:12.720,0:02:16.656
raz za razem[br]przez ostatnie siedem miesięcy.

0:02:16.680,0:02:20.376
To pytanie jest tym,[br]o czym chciałabym dziś porozmawiać.

0:02:20.400,0:02:21.856
Wrócimy do tego.

0:02:21.880,0:02:24.856
(Śmiech)

0:02:24.880,0:02:26.856
Otóż na tydzień przed publikacją artykułu

0:02:26.880,0:02:29.576
byłam bardzo zdenerwowana.

0:02:29.600,0:02:32.176
Przez ostatnich kilka lat[br]pracowałam nad książką

0:02:32.200,0:02:34.016
o historiach miłosnych,

0:02:34.040,0:02:37.070
więc przyzwyczaiłam się do pisania blogu[br]o moich doświadczeniach

0:02:37.070,0:02:39.636
z romantyczną miłością.

0:02:40.006,0:02:44.496
Tylko że wpis na blogu przeczyta[br]maksymalnie kilkaset osób,

0:02:44.520,0:02:47.616
zazwyczaj byli to moi znajomi z Facebooka,

0:02:47.640,0:02:50.216
zrozumiałam,[br]że mój artykuł w New York Times

0:02:50.240,0:02:53.040
przeczyta prawdopodobnie[br]parę tysięcy osób.

0:02:54.080,0:02:56.856
To trochę dużo zainteresowania

0:02:56.880,0:03:00.056
dla relatywnie nowego związku.

0:03:00.080,0:03:03.360
Ale nie miałam najmniejszego pojęcia,[br]jak to będzie naprawdę.

0:03:04.240,0:03:06.136
Artykuł opublikowano online

0:03:06.160,0:03:08.216
w piątek wieczorem,

0:03:08.240,0:03:14.376
a już w sobotę ruch na blogu[br]wyglądał tak.

0:03:14.400,0:03:19.280
Przed niedzielą dzwonili już do mnie[br]z Today Show i Good Morning America.

0:03:20.720,0:03:25.256
W ciągu miesiąca artykuł wyświetlono[br]8 milionów razy,

0:03:25.280,0:03:27.576
a ja, delikatnie mówiąc,

0:03:27.600,0:03:31.496
byłam kompletnie nie przygotowana[br]na takie zainteresowanie.

0:03:31.520,0:03:34.496
Wypracowanie sobie pewności,[br]żeby pisać szczerze,

0:03:34.520,0:03:36.616
o doświadczeniach w miłości,[br]to jedno,

0:03:36.640,0:03:39.096
ale zupełnie czym innym jest odkrycie,

0:03:39.120,0:03:42.096
że twoje życie miłosne trafiło[br]do międzynarodowych wiadomości -

0:03:42.120,0:03:43.336
(Śmiech)

0:03:43.360,0:03:47.176
i zdanie sobie sprawy z tego,[br]że ludzie na całym świecie

0:03:47.200,0:03:52.176
są autentycznie zainteresowani[br]twoim nowym związkiem.

0:03:52.200,0:03:54.376
(Śmiech)

0:03:54.400,0:03:59.216
Kiedy ludzie dzwonili albo pisali e-maile,[br]a tygodniami robili to codziennie,

0:03:59.240,0:04:02.576
zawsze na początku[br]zadawali to samo pytanie:

0:04:02.600,0:04:05.256
jesteście dalej razem?

0:04:05.280,0:04:07.616
Właściwie przygotowując się[br]do tej prelekcji,

0:04:07.640,0:04:09.896
sprawdziłam szybko moją skrzynkę,

0:04:09.920,0:04:11.856
wyszukując "Czy dalej jesteście razem?"

0:04:11.880,0:04:14.576
i kilka wiadomości od razu się pokazało.

0:04:14.600,0:04:17.255
Od studentów i dziennikarzy

0:04:17.279,0:04:20.296
i od życzliwych nieznajomych[br]takich jak ten.

0:04:20.320,0:04:22.776
Przeprowadzano ze mną wywiady radiowe,[br]a oni pytali.

0:04:22.800,0:04:26.736
Miałam nawet wykład,[br]a jedna z kobiet krzyknęła w stronę sceny

0:04:26.760,0:04:30.096
"Hej Mandy, gdzie jest twój chłopak?"

0:04:30.120,0:04:33.416
Natychmiast zrobiłam się czerwona.

0:04:33.440,0:04:36.256
Rozumiem, że tak to już jest.

0:04:36.280,0:04:39.816
Kiedy napiszesz o swoim związku[br]w międzynarodowej gazecie,

0:04:39.840,0:04:43.496
powinieneś spodziewać się,[br]że ludzie będą bez skrupułów o to pytać.

0:04:43.520,0:04:48.456
Tylko że ja nie byłam przygotowana[br]na wielkość odzewu.

0:04:48.480,0:04:52.336
36 pytań zaczęło trochę żyć[br]własnym życiem.

0:04:52.360,0:04:55.776
New York Times opublikował[br]ciąg dalszy artykułu

0:04:55.800,0:04:57.016
na walentynki,

0:04:57.040,0:05:01.536
czytelnicy opisywali swoje doświadczenia[br]po tym jak sami wypróbowali eksperyment,

0:05:01.560,0:05:03.840
poziom sukcesu był zróżnicowany.

0:05:04.960,0:05:09.176
Pierwszym moim odruchem[br]w obliczu tego całego zainteresowania,

0:05:09.200,0:05:12.640
była ochrona mojego związku.

0:05:13.920,0:05:16.936
Odmawiałam wszystkim zaproszeniom[br]dla naszej dwójki,

0:05:16.960,0:05:19.296
do wspólnego wystąpienia w mediach.

0:05:19.320,0:05:21.016
Odmawiałam wywiadów telewizyjnych,

0:05:21.040,0:05:25.176
i nie zgadzałam się[br]na fotografowanie nas razem.

0:05:25.200,0:05:27.776
Myślę, że bałam się, że staniemy się

0:05:27.800,0:05:31.936
niezamierzonymi ikonami[br]procesu zakochiwania się.

0:05:31.960,0:05:35.680
Kompletnie nie czuję się wykwalifikowana,[br]żeby zająć taką pozycję.

0:05:36.760,0:05:39.216
I rozumiem:

0:05:39.240,0:05:42.016
ludzie nie chcieli wiedzieć,[br]czy badanie zadziałało,

0:05:42.040,0:05:44.976
chcieli wiedzieć, [br]czy to naprawdę zadziałało:

0:05:45.000,0:05:49.696
to znaczy czy można wyprodukować miłość,[br]która będzie trwała,

0:05:49.720,0:05:55.096
nie zauroczenie,[br]ale prawdziwą, trwałą miłość.

0:05:55.120,0:05:59.216
Nie czułam się kompetentna,[br]żeby odpowiedzieć na to pytanie.

0:05:59.240,0:06:01.936
Mój własny związek[br]miał tylko kilka miesięcy,

0:06:01.960,0:06:06.720
i wydawało mi się,[br]że ludzie zadają niewłaściwe pytanie.

0:06:08.040,0:06:12.176
Czego dowiedzieliby się z tego,[br]czy jesteśmy dalej razem czy nie?

0:06:12.200,0:06:13.856
Jeśli odpowiedź brzmiałaby nie,

0:06:13.880,0:06:17.856
to czy doświadczenie,[br]które płynęło z tych 36 pytań

0:06:17.880,0:06:20.080
byłoby mniej wartościowe?

0:06:20.800,0:06:23.576
Dr Arthur Aron wspomniał o tych pytaniach

0:06:23.600,0:06:27.976
pierwszy raz w badaniu z 1997 roku.

0:06:28.000,0:06:32.736
Celem badacza nie było[br]wytworzenie romantycznej miłości.

0:06:32.760,0:06:34.696
Zamiast tego chcieli oni wspierać

0:06:34.720,0:06:38.176
bliskość międzyludzką wśród studentów,

0:06:38.200,0:06:40.936
poprzez użycie czegoś co Aron nazywał

0:06:40.960,0:06:45.856
"długotrwałym, potęgującym, wzajemnym,[br]personalistycznym samoodsłanianiem".

0:06:45.880,0:06:48.360
Brzmi romantycznie, czyż nie?

0:06:49.600,0:06:51.256
Ale badanie odniosło sukces.

0:06:51.280,0:06:54.336
Uczestnicy czuli się po nim sobie bliżsi,

0:06:54.360,0:06:59.656
kilka późniejszych badań też posłużyło się[br]protokołem szybkich przyjaciół Arona,

0:06:59.680,0:07:03.816
jako sposobu szybkiego tworzenia zaufania[br]i intymności między nieznajomymi.

0:07:03.840,0:07:07.269
Użyto go wobec funkcjonariuszy policji[br]i członków społeczności,

0:07:07.293,0:07:10.853
a nawet wobec osób o przeciwnych[br]poglądach politycznych.

0:07:11.800,0:07:13.576
Oryginalna wersja historii,

0:07:13.600,0:07:16.096
tej którą wypróbowałam zeszłego lata,

0:07:16.120,0:07:20.336
która paruje osobiste pytania[br]z czterominutowym kontaktem wzrokowym,

0:07:20.360,0:07:22.456
była wzmiankowana w tym artykule,

0:07:22.480,0:07:25.080
niestety nigdy go nie opublikowano.

0:07:26.640,0:07:29.656
Kilka miesięcy temu[br]miałam tę prelekcję

0:07:29.680,0:07:31.976
na małym uniwersytecie[br]nauk humanistycznych,

0:07:32.000,0:07:34.696
Po wykładzie podszedł do mnie student

0:07:34.720,0:07:36.640
i trochę nieśmiało powiedział:

0:07:37.360,0:07:42.376
"No próbowałem tego eksperymentu[br]i nie zadziałał."

0:07:42.400,0:07:45.656
Wydawał się tym zakłopotany.

0:07:45.680,0:07:50.456
"Czyli że nie zakochałeś się w osobie,[br]z którą przeprowadziłeś badanie?"

0:07:50.480,0:07:52.896
"No więc..." zająknął się.

0:07:52.920,0:07:55.400
"Ona chyba chce się tylko przyjaźnić."

0:07:57.480,0:08:01.216
"Ale czy staliście się[br]lepszymi przyjaciółmi?" zapytałam.

0:08:01.240,0:08:04.896
"Czy po eksperymencie czujesz,[br]jakbyście się naprawdę poznali?"

0:08:04.920,0:08:06.216
Kiwnął głową.

0:08:06.240,0:08:09.176
"No to poskutkowało." odpowiedziałam.

0:08:09.200,0:08:13.416
Nie wydaje mi się,[br]żeby to była odpowiedź, której oczekiwał.

0:08:13.440,0:08:17.776
W zasadzie, to chyba nie jest odpowiedź,[br]której ktokolwiek z nas oczekuje,

0:08:17.800,0:08:20.030
kiedy chodzi o miłość.

0:08:20.030,0:08:21.886
Pierwszy raz natknęłam się[br]na to badanie

0:08:21.886,0:08:23.296
kiedy miałam 29 lat,

0:08:23.320,0:08:26.736
przechodziłam wtedy[br]bardzo trudne rozstanie.

0:08:26.760,0:08:29.376
Byłam w związku odkąd skończyłam 20 lat,

0:08:29.400,0:08:32.176
co oznaczało w zasadzie[br]całe moje dorosłe życie,

0:08:32.200,0:08:34.296
i on był moją pierwszą prawdziwą miłością,

0:08:34.320,0:08:39.416
i nie miałam pojęcia jak[br]i czy poradzę sobie w życiu bez niego.

0:08:39.440,0:08:41.816
Więc zwróciłam się ku nauce.

0:08:41.840,0:08:46.486
Wyszukałam wszystko, co dało się znaleźć[br]na temat nauki o romantycznej miłości.

0:08:46.486,0:08:51.536
Chyba liczyłam na to,[br]że jakoś uodpornię się na cierpienie.

0:08:51.560,0:08:54.200
Nie wiem czy zdawałam sobie[br]wtedy z tego sprawę -

0:08:55.120,0:08:58.416
sądziłam, że prowadzę tylko badania[br]do tej książki, którą pisałam -

0:08:58.440,0:09:01.856
ale teraz wydaje mi się to dość oczywiste.

0:09:01.880,0:09:06.296
Miałam nadzieję, że jeśli uzbroję się[br]w wiedzę na temat romantycznej miłości,

0:09:06.320,0:09:10.960
to już nigdy nie będę czuła się[br]tak okropnie i samotnie jak wtedy.

0:09:12.320,0:09:16.616
Cała ta wiedza była przydatna[br]w pewnych kwestiach.

0:09:16.640,0:09:19.936
Jestem bardziej cierpliwa w miłości.[br]Bardziej wyluzowana.

0:09:19.960,0:09:23.536
Jestem pewniejsza,[br]umiem poprosić o to, czego chcę.

0:09:23.560,0:09:27.296
Ale widzę też siebie bardziej wyraźnie,

0:09:27.320,0:09:31.576
i widzę, że to czego chcę[br]to czasem coś więcej,

0:09:31.600,0:09:34.656
niż to czego można rozsądnie żądać.

0:09:34.680,0:09:38.136
To czego chcę od miłości to gwarancja,

0:09:38.160,0:09:40.376
nie tylko tego, że jestem kochana dzisiaj

0:09:40.400,0:09:42.816
i że będę kochana jutro,

0:09:42.840,0:09:48.040
a tego, że osoba, którą kocham [br]bezgranicznie, będzie kochała mnie dalej.

0:09:49.240,0:09:52.736
Może to o tą możliwość gwarancji

0:09:52.760,0:09:54.736
tak naprawdę pytali ludzie,

0:09:54.760,0:09:57.480
kiedy pytali czy dalej jesteśmy razem.

0:09:58.800,0:10:02.736
Historia, którą media[br]opowiedziały o 36 pytaniach,

0:10:02.760,0:10:06.056
była o tym,[br]że może istnieć skrót do zakochania.

0:10:06.080,0:10:09.816
Może istnieć sposób,[br]żeby jakoś złagodzić nieodłączne ryzyko.

0:10:09.840,0:10:12.456
To bardzo kusząca teoria,

0:10:12.480,0:10:15.656
bo zakochiwanie się jest wspaniałe,

0:10:15.680,0:10:18.416
ale również przerażające.

0:10:18.440,0:10:21.016
Kiedy przyznajesz, że kogoś kochasz,

0:10:21.040,0:10:23.680
to przyznajesz, że masz dużo do stracenia.

0:10:24.640,0:10:28.856
To prawda, że te pytania[br]zapewniają mechanizm

0:10:28.880,0:10:31.176
do szybkiego poznania kogoś,

0:10:31.200,0:10:33.736
który jest również mechanizmem[br]do bycia poznanym.

0:10:33.760,0:10:38.216
Moim zdaniem to jest to,[br]czego większość z nas oczekuje od miłości:

0:10:38.240,0:10:42.320
bycia poznanym, widzianym, zrozumianym.

0:10:43.200,0:10:45.136
Ale kiedy chodzi o miłość,

0:10:45.160,0:10:49.656
zbyt chętnie przyjmujemy[br]krótką wersję historii.

0:10:49.680,0:10:53.256
Wersję, która pyta[br]"Czy dalej jesteście razem?"

0:10:53.280,0:10:56.400
i która zadowala się[br]odpowiedzią tak lub nie.

0:10:57.560,0:10:59.496
Zamiast zadawać to pytanie,

0:10:59.520,0:11:03.176
proponuję zadać kilka trudniejszych,

0:11:03.200,0:11:04.400
na przykład:

0:11:05.080,0:11:08.096
jak decyduje się o tym,[br]kto zasługuje na twoją miłość

0:11:08.120,0:11:09.360
a kto nie?

0:11:10.840,0:11:14.096
Jak pozostaje się w miłości,[br]kiedy robi się ciężko,

0:11:14.120,0:11:16.640
a skąd wie się,[br]że należy przestać i uciekać?

0:11:17.880,0:11:19.776
Jak żyje się z wątpliwościami,

0:11:19.800,0:11:22.816
które są nieuniknione w każdym związku,

0:11:22.840,0:11:24.456
albo gorzej,

0:11:24.480,0:11:26.840
jak żyć z wątpliwościami swojego partnera?

0:11:27.800,0:11:31.416
Wcale nie znam odpowiedzi na te pytania,

0:11:31.440,0:11:36.576
ale moim zdaniem są ważnym początkiem[br]bardziej przemyślanej rozmowy,

0:11:36.600,0:11:38.760
o tym co to znaczy kogoś kochać.

0:11:40.080,0:11:42.416
Więc jeśli chcecie,

0:11:42.440,0:11:46.736
krótka wersja historii[br]mojego związku brzmi tak:

0:11:46.760,0:11:49.856
rok temu, przeprowadziłam eksperyment[br]z moim znajomym,

0:11:49.880,0:11:52.576
jego celem było stworzenie[br]romantycznej miłości,

0:11:52.600,0:11:54.296
i zakochaliśmy się w sobie,

0:11:54.320,0:11:56.176
dalej jesteśmy razem,

0:11:56.200,0:11:58.360
i jestem bardzo szczęśliwa.

0:11:59.040,0:12:03.800
Ale zakochanie się nie jest tym samym,[br]co pozostanie w miłości.

0:12:04.440,0:12:06.840
Zakochanie się jest proste.

0:12:08.360,0:12:12.736
Więc na koniec mojego artykułu napisałam[br]"Miłość się nam nie przydarzyła.

0:12:12.760,0:12:16.056
Jesteśmy zakochani,[br]bo każde z nas tak postanowiło."

0:12:16.080,0:12:20.256
Trochę się wzdrygam,[br]kiedy teraz to czytam,

0:12:20.280,0:12:22.576
nie dlatego, że to nie jest prawda,

0:12:22.600,0:12:25.816
ale dlatego, [br]że nie przemyślałam wszystkiego,

0:12:25.840,0:12:29.456
co złożyło się na ten wybór.

0:12:29.480,0:12:34.696
Nie rozważyłam ile razy,[br]każde z nas musiało podjąć tę decyzję,

0:12:34.720,0:12:38.296
i ile razy jeszcze ją podejmę

0:12:38.320,0:12:42.136
bez wiedzy o tym,[br]czy on zawsze wybierze mnie.

0:12:42.160,0:12:47.656
Chciałabym, żeby wystarczyło zadać[br]i odpowiedzieć na 36 pytań,

0:12:47.680,0:12:52.896
żeby wystarczyło wybrać, żeby kochać kogoś[br]tak wspaniałego, ciepłego i fajnego

0:12:52.920,0:12:57.920
i żeby wystarczyło ogłosić ten wybór[br]w największej gazecie w Ameryce.

0:12:58.880,0:13:01.976
Ale zamiast tego zamieniłam mój związek

0:13:02.000,0:13:06.176
w pewnego rodzaju mit,[br]w który nie do końca wierzę.

0:13:06.200,0:13:10.456
A to czego chcę, i pewnie będę chciała[br]przez resztę mojego życia,

0:13:10.480,0:13:13.176
to żeby ten mit był prawdą.

0:13:13.200,0:13:17.976
Chcę szczęśliwego zakończenia,[br]tak jak w tytule mojego artykułu,

0:13:18.000,0:13:19.496
który jest, przypadkowo,

0:13:19.520,0:13:23.176
jedyną częścią artykułu,[br]której ja nie napisałam.

0:13:23.200,0:13:26.496
(Śmiech)

0:13:26.520,0:13:31.216
Ale zamiast tego mam szansę wybrać,[br]że kogoś kocham

0:13:31.240,0:13:34.696
i mam nadzieję, że on wybierze,[br]żeby kochać mnie,

0:13:34.720,0:13:37.416
i to jest przerażające,

0:13:37.440,0:13:39.176
ale tak to jest z miłością.

0:13:39.200,0:13:40.440
Dziękuję.