1
00:00:07,445 --> 00:00:09,421
Od niepamiętnych czasów

2
00:00:09,421 --> 00:00:10,938
ludzie zastanawiali się

3
00:00:10,938 --> 00:00:12,192
"Skąd pochodzimy?

4
00:00:12,192 --> 00:00:14,165
Jakie jest nasze miejsce na świecie?

5
00:00:14,165 --> 00:00:16,505
Co dzieje się z nami po śmierci?".

6
00:00:16,505 --> 00:00:18,498
Religie to systemy wierzeń,

7
00:00:18,498 --> 00:00:20,634
które rozwijały się na przestrzeni lat

8
00:00:20,634 --> 00:00:21,803
w odpowiedzi na te

9
00:00:21,803 --> 00:00:23,464
i inne odwieczne pytania.

10
00:00:23,464 --> 00:00:25,920
Napędzało je przekonanie,
że niektóre z niewiadomych

11
00:00:25,920 --> 00:00:27,744
może wyjaśnić tylko wiara.

12
00:00:27,744 --> 00:00:29,254
Opierały się też na przeczuciu,

13
00:00:29,254 --> 00:00:31,385
że istnieje coś potężniejszego od nas,

14
00:00:31,385 --> 00:00:33,584
czemu musimy być posłuszni,

15
00:00:33,584 --> 00:00:35,927
lub źródło, z którego wszyscy pochodzimy

16
00:00:35,927 --> 00:00:38,342
i do którego musimy powrócić.

17
00:00:39,342 --> 00:00:41,565
Hinduizm oznacza religie Indii.

18
00:00:41,565 --> 00:00:42,910
Nie jest to jedna religia,

19
00:00:42,910 --> 00:00:44,933
ale wiele powiązanych ze sobą wierzeń

20
00:00:44,933 --> 00:00:46,858
i praktyk duchowych.

21
00:00:46,858 --> 00:00:48,907
Jego początki sięgają 5000 lat wstecz

22
00:00:48,907 --> 00:00:50,373
do czasów Kryszny,

23
00:00:50,373 --> 00:00:51,850
człowieka tak cnotliwego,

24
00:00:51,850 --> 00:00:54,441
że stał się znany jako wcielenie Wisznu,

25
00:00:54,441 --> 00:00:57,282
inkarnację boga w człowieku.

26
00:00:57,282 --> 00:00:59,517
Nauczał, że życie podlega karmie,

27
00:00:59,517 --> 00:01:01,257
prawu przyczyny i skutku,

28
00:01:01,257 --> 00:01:04,491
a do nas należy wykonywanie
swoich obowiązków, czyli dharmy,

29
00:01:04,491 --> 00:01:06,523
odpowiednich dla pozycji społecznej,

30
00:01:06,523 --> 00:01:09,048
nie martwiąc się o przebieg wydarzeń.

31
00:01:09,048 --> 00:01:12,190
Gdy umieramy, wcielamy się w nowe ciało.

32
00:01:12,190 --> 00:01:13,655
Jeśli wypełniliśmy dharmę

33
00:01:13,655 --> 00:01:15,814
i nasze zobowiązania w poprzednim życiu,

34
00:01:15,814 --> 00:01:17,185
otrzymujemy dobrą karmę,

35
00:01:17,185 --> 00:01:20,352
która wprowadza naszą duszę 
na wyższy szczebel drabiny społecznej.

36
00:01:20,352 --> 00:01:21,934
Reinkarnacja w kolejne życie

37
00:01:21,934 --> 00:01:24,888
zależy więc od dotychczasowego.

38
00:01:24,888 --> 00:01:28,253
Koło odrodzeń to sansara.

39
00:01:28,253 --> 00:01:30,199
Bardzo święta osoba,

40
00:01:30,199 --> 00:01:32,611
która przeżyła życie 
z wystarczająco dobrą karmą,

41
00:01:32,611 --> 00:01:34,409
może opuścić koło.

42
00:01:34,409 --> 00:01:36,869
Ta ucieczka nazywana jest mokszą.

43
00:01:36,869 --> 00:01:39,817
Hinduizm naucza, że wszystko to jedność.

44
00:01:39,817 --> 00:01:40,805
Cały wszechświat

45
00:01:40,805 --> 00:01:43,856
to nadzmysłowa rzeczywistość - Brahman.

46
00:01:43,856 --> 00:01:45,717
Jest tylko jeden Brahman,

47
00:01:45,717 --> 00:01:47,260
ale w nim wielu bogów,

48
00:01:47,260 --> 00:01:50,179
których role, wygląd i formy są różne

49
00:01:50,179 --> 00:01:52,470
w różnych tradycjach.

50
00:01:52,470 --> 00:01:54,387
Brahma jest stwórcą,

51
00:01:54,387 --> 00:01:56,089
Wisznu obrońcą,

52
00:01:56,089 --> 00:01:58,624
który czasem przyjmuje ludzką formę,

53
00:01:58,624 --> 00:02:00,910
a Śiwa potrafi przeistaczać

54
00:02:00,910 --> 00:02:02,572
lub jest Panem Tańca.

55
00:02:02,572 --> 00:02:06,069
Durga to zaciekła obrończyni, boska matka.

56
00:02:06,069 --> 00:02:07,939
Ganeśa, o głowie słonia,

57
00:02:07,939 --> 00:02:11,486
jest mądrym patronem sukcesu.

58
00:02:11,486 --> 00:02:14,717
Hinduizm jest trzecią 
z największych religii świata.

59
00:02:14,717 --> 00:02:17,075
I choć większość Hindusów żyje w Indiach,

60
00:02:17,075 --> 00:02:19,123
można ich znaleźć na każdym kontynencie,

61
00:02:19,123 --> 00:02:21,288
w sumie miliard ludzi.

62
00:02:22,010 --> 00:02:23,366
Przenieśmy się na zachód,

63
00:02:23,366 --> 00:02:24,978
przez pustynie i góry,

64
00:02:24,978 --> 00:02:28,253
aż do żyznego półksiężyca sprzed 4000 lat.

65
00:02:28,253 --> 00:02:30,040
Judaizm narodził się, gdy Bóg wezwał

66
00:02:30,040 --> 00:02:32,842
Abrahama i Sarę do opuszczenia Mezopotamii

67
00:02:32,842 --> 00:02:35,486
i udania się do ziemi Kanaan.

68
00:02:35,486 --> 00:02:38,481
W nagrodę za wiarę w jedynego Boga,

69
00:02:38,481 --> 00:02:39,885
dość rewolucyjny pogląd

70
00:02:39,885 --> 00:02:42,436
w ówczesnym, politeistycznym świecie,

71
00:02:42,436 --> 00:02:45,652
mieli otrzymać ziemię i liczne potomstwo.

72
00:02:45,652 --> 00:02:47,736
Z tej obietnicy pochodzą ziemie Izraela

73
00:02:47,736 --> 00:02:49,356
i naród wybrany.

74
00:02:49,356 --> 00:02:50,734
Jednak życie na tej ziemi

75
00:02:50,734 --> 00:02:52,236
i utrzymanie wspólnoty

76
00:02:52,236 --> 00:02:54,356
miały okazać się bardzo trudne.

77
00:02:54,356 --> 00:02:56,947
Izraelici byli niewolnikami w Egipcie,

78
00:02:56,947 --> 00:02:58,897
ale Bóg ich wyzwolił

79
00:02:58,897 --> 00:03:00,456
z pomocą proroka Mojżesza,

80
00:03:00,456 --> 00:03:02,112
który otrzymał Dziesięć Przykazań.

81
00:03:02,112 --> 00:03:04,532
Potem ich liczba wielokrotnie wzrosła.

82
00:03:04,532 --> 00:03:06,296
Izraelici podbili Ziemię Obiecaną,

83
00:03:06,296 --> 00:03:09,376
lecz ich panowanie trwało 
tylko kilkaset lat.

84
00:03:09,376 --> 00:03:11,232
Izrael leży na rozdrożu,

85
00:03:11,232 --> 00:03:12,811
przez które na przestrzeni wieków

86
00:03:12,811 --> 00:03:14,309
przemaszerowało wiele armii.

87
00:03:14,309 --> 00:03:15,509
W roku 70.

88
00:03:15,509 --> 00:03:16,952
Rzymianie zniszczyli świątynię

89
00:03:16,952 --> 00:03:19,147
znajdującą się w Jerozolimie.

90
00:03:19,147 --> 00:03:21,154
Tak oto religia ta przeobraziła się

91
00:03:21,154 --> 00:03:22,487
z religii świątynnej,

92
00:03:22,487 --> 00:03:24,247
ze składaniem ofiar i kapłanami,

93
00:03:24,247 --> 00:03:25,970
w religię księgi.

94
00:03:25,970 --> 00:03:28,263
Dlatego też Judaizm jest wiarą

95
00:03:28,263 --> 00:03:31,270
pełną symboli, czci i głębokich znaczeń

96
00:03:31,270 --> 00:03:33,491
powiązanych z historią.

97
00:03:33,491 --> 00:03:35,366
Wiele świętych tekstów składa się

98
00:03:35,366 --> 00:03:37,358
na hebrajską biblię, czyli Tanach,

99
00:03:37,358 --> 00:03:39,572
a setki dyskusji i spisanych interpretacji

100
00:03:39,572 --> 00:03:42,048
składają się na obszerne kompendium

101
00:03:42,048 --> 00:03:43,458
głębszych znaczeń,

102
00:03:43,458 --> 00:03:44,721
zwane Talmudem.

103
00:03:44,721 --> 00:03:47,817
Żydzi odnajdują bogate, 
symboliczne znaczenia w codziennym życiu.

104
00:03:47,817 --> 00:03:49,150
Podczas wieczerzy sederowej

105
00:03:49,150 --> 00:03:50,946
każde danie symbolizuje

106
00:03:50,946 --> 00:03:53,696
aspekt wyjścia z niewoli.

107
00:03:53,696 --> 00:03:55,736
Wagę dorastania podkreśla się,

108
00:03:55,736 --> 00:03:56,867
kiedy młodzi ludzie

109
00:03:56,867 --> 00:03:59,171
osiągają wiek bat i bar micwy -

110
00:03:59,171 --> 00:04:01,443
ceremonii przejęcia odpowiedzialności

111
00:04:01,443 --> 00:04:02,380
za swoje czyny

112
00:04:02,380 --> 00:04:03,644
i uroczystego

113
00:04:03,644 --> 00:04:04,692
wejścia w dorosłość

114
00:04:04,692 --> 00:04:06,678
w duchu wiary, historii i tekstów

115
00:04:06,678 --> 00:04:08,357
narodu żydowskiego.

116
00:04:08,357 --> 00:04:11,266
Na świecie jest 14 milionów Żydów.

117
00:04:11,266 --> 00:04:12,738
6 mln w Izraelu,

118
00:04:12,738 --> 00:04:14,119
który uzyskał niepodległość

119
00:04:14,119 --> 00:04:17,233
po tragedii Holocaustu
podczas II Wojny Światowej,

120
00:04:17,233 --> 00:04:19,824
oraz 5 mln w USA.

121
00:04:20,408 --> 00:04:23,566
Wróćmy teraz do Indii sprzed 2500 lat,

122
00:04:23,566 --> 00:04:25,116
gdzie narodził się buddyzm

123
00:04:25,116 --> 00:04:27,263
dzięki młodemu księciu Siddharcie.

124
00:04:27,263 --> 00:04:29,167
Mówi się, że w nocy, gdy został poczęty,

125
00:04:29,167 --> 00:04:30,766
jego matkę, królową Mayę,

126
00:04:30,766 --> 00:04:32,476
odwiedził we śnie biały słoń,

127
00:04:32,476 --> 00:04:35,049
który się zbliżył do jej boku.

128
00:04:35,049 --> 00:04:37,806
10 miesięcy później
przyszedł na świat książę Siddhartha

129
00:04:37,806 --> 00:04:39,558
i wiódł życie pełne luksusu.

130
00:04:39,558 --> 00:04:41,974
Porzucił wygody po tym,

131
00:04:41,974 --> 00:04:43,088
gdy jako młodzieniec

132
00:04:43,088 --> 00:04:44,426
zobaczył ludzkie cierpienie,

133
00:04:44,426 --> 00:04:45,926
które dotąd przed nim skrywano,

134
00:04:45,926 --> 00:04:49,310
i od razu postanowił szukać jego źródeł.

135
00:04:49,310 --> 00:04:51,502
Dlaczego ludzie muszą cierpieć?

136
00:04:51,502 --> 00:04:54,235
Czy musimy wcielać się w setki żyć?

137
00:04:54,235 --> 00:04:56,019
Na początku myślał, że problem tkwi

138
00:04:56,019 --> 00:04:58,055
w przywiązaniu do rzeczy materialnych.

139
00:04:58,055 --> 00:04:59,943
Porzucił więc wszystkie dobra

140
00:04:59,943 --> 00:05:01,669
i został włóczęgą,

141
00:05:01,669 --> 00:05:04,994
ale to z pewnością go nie uszczęśliwiło.

142
00:05:04,994 --> 00:05:07,693
Wtedy usłyszał słowa nauczyciela muzyki:

143
00:05:07,693 --> 00:05:09,947
"Nie naprężaj zbyt struny, bo pęknie,

144
00:05:09,947 --> 00:05:11,657
ale nie pozwól by była zbyt luźna,

145
00:05:11,657 --> 00:05:13,584
bo nie wyda dźwięku".

146
00:05:13,584 --> 00:05:14,752
Nagle zrozumiał,

147
00:05:14,752 --> 00:05:16,916
że popadanie ze skrajności w skrajność

148
00:05:16,916 --> 00:05:18,343
było błędem.

149
00:05:18,343 --> 00:05:20,847
Wypośrodkowanie między bogactwem a biedą

150
00:05:20,847 --> 00:05:22,163
wydawało się najmądrzejsze.

151
00:05:22,163 --> 00:05:24,419
Medytując pod drzewkiem bodhi,

152
00:05:24,419 --> 00:05:26,588
doczekał się reszty odpowiedzi.

153
00:05:26,588 --> 00:05:29,344
Życie jest pełne cierpienia.

154
00:05:29,344 --> 00:05:31,209
Jego źródłem jest pragnienie

155
00:05:31,209 --> 00:05:34,386
zaspokajania własnych potrzeb
kosztem innych ludzi.

156
00:05:34,386 --> 00:05:36,058
Realizacja ośmiostopniowego planu,

157
00:05:36,058 --> 00:05:38,224
może nauczyć ograniczania tej potrzeby,

158
00:05:38,224 --> 00:05:40,641
a tym samym zmniejszyć cierpienie.

159
00:05:40,641 --> 00:05:43,799
Tego dnia Siddhartha stał się Buddą,

160
00:05:43,799 --> 00:05:45,307
czyli oświeconym.

161
00:05:45,307 --> 00:05:47,681
Nie jedynym, ale pierwszym.

162
00:05:47,681 --> 00:05:49,122
Plan buddyzmu nazywany jest

163
00:05:49,122 --> 00:05:50,414
Ośmioraką Ścieżką

164
00:05:50,414 --> 00:05:51,916
i choć nie łatwo nią podążać,

165
00:05:51,916 --> 00:05:52,991
jest drogowskazem

166
00:05:52,991 --> 00:05:55,060
do oświecenia dla milionów ludzi.

167
00:05:55,060 --> 00:05:57,144
To właśnie oznacza Buddyzm.

168
00:05:57,144 --> 00:05:58,285
Stan miłosierdzia,

169
00:05:58,285 --> 00:05:59,160
wnikliwość,

170
00:05:59,160 --> 00:06:00,034
spokój

171
00:06:00,034 --> 00:06:01,807
i niezłomność.

172
00:06:01,807 --> 00:06:03,989
Odkąd powstał z medytacji,

173
00:06:03,989 --> 00:06:06,097
aż do śmierci w starczym wieku,

174
00:06:06,097 --> 00:06:08,251
Budda nauczał ludzi,
jak doznać oświecenia.

175
00:06:08,251 --> 00:06:09,048
Właściwa mowa,

176
00:06:09,048 --> 00:06:09,805
cele,

177
00:06:09,805 --> 00:06:11,939
umysł skupiony na prawdzie

178
00:06:11,939 --> 00:06:14,688
i serce skupione na miłości do bliźniego.

179
00:06:14,688 --> 00:06:17,181
Wielu buddystów wierzy w Boga lub bogów,

180
00:06:17,181 --> 00:06:20,269
ale czyny są ważniejsze od wierzeń.

181
00:06:20,269 --> 00:06:21,588
Obecnie na świecie

182
00:06:21,588 --> 00:06:23,117
jest koło miliarda buddystów,

183
00:06:23,117 --> 00:06:27,057
głównie na wschodzie, 
południowym wschodzie i południu Azji.

184
00:06:27,948 --> 00:06:31,221
2000 lat temu w żydowskiej Ziemi Obiecanej

185
00:06:31,221 --> 00:06:33,237
narodziło się chrześcijaństwo.

186
00:06:33,237 --> 00:06:36,439
Tak jak hinduiści nazywają Krysznę
"bogiem w ludzkiej postaci”,

187
00:06:36,439 --> 00:06:38,609
tak samo chrześcijanie nazywają Jezusa.

188
00:06:38,609 --> 00:06:40,361
Chrześcijaństwo wyrosło z judaizmu,

189
00:06:40,361 --> 00:06:43,463
tak jak buddyzm wyrósł z hinduizmu.

190
00:06:43,463 --> 00:06:45,946
Anioła Gabriel został
zesłany przez Boga Abrahama,

191
00:06:45,946 --> 00:06:47,860
by prosić młodą kobietę, Maryję,

192
00:06:47,860 --> 00:06:50,195
aby ta została matką Syna Bożego.

193
00:06:50,195 --> 00:06:51,694
Był nim Jezus.

194
00:06:51,694 --> 00:06:53,214
Wychowany na stolarza

195
00:06:53,214 --> 00:06:55,136
przez Maryję i jej męża Józefa.

196
00:06:55,136 --> 00:06:56,859
W wieku 30 lat

197
00:06:56,859 --> 00:06:58,644
zaczął publicznie głosić

198
00:06:58,644 --> 00:07:00,688
żywe słowo Boże.

199
00:07:00,688 --> 00:07:02,766
Mniej zainteresowany religijnością

200
00:07:02,766 --> 00:07:04,190
niż sprawiedliwością i łaską,

201
00:07:04,190 --> 00:07:06,612
Jezus uleczał chorych, by porwać tłumy

202
00:07:06,612 --> 00:07:09,608
i nauczać ich o swym niebieskim ojcu,

203
00:07:09,608 --> 00:07:12,524
czułym, przebaczającym i uważnym.

204
00:07:12,524 --> 00:07:14,737
Zapraszał wszystkich do wspólnego stołu

205
00:07:14,737 --> 00:07:17,489
by pokazać, na czym polega Boże Królestwo,

206
00:07:17,489 --> 00:07:21,506
wspólnota wyrzutków,
grzeszników i świętych.

207
00:07:21,506 --> 00:07:22,612
Minęły zaledwie 3 lata,

208
00:07:22,612 --> 00:07:24,381
zanim jego niekonwencjonalna mądrość

209
00:07:24,381 --> 00:07:25,659
wpędziła go w kłopoty.

210
00:07:25,659 --> 00:07:26,860
Został aresztowany

211
00:07:26,860 --> 00:07:28,635
i stracony przez Rzym

212
00:07:28,635 --> 00:07:30,940
w sposób typowy dla awanturników,

213
00:07:30,940 --> 00:07:33,551
przez śmierć na krzyżu.

214
00:07:34,114 --> 00:07:36,197
Krótko po pogrzebie

215
00:07:36,197 --> 00:07:38,194
kobiety odkryły, że grób jest pusty

216
00:07:38,194 --> 00:07:39,520
i szybko rozniosły wieści,

217
00:07:39,520 --> 00:07:42,553
przekonane, że powstał z martwych.

218
00:07:42,553 --> 00:07:44,180
Pierwsi chrześcijanie opisywali

219
00:07:44,180 --> 00:07:46,023
spotkania ze zmartwychwstałym Jezusem,

220
00:07:46,023 --> 00:07:49,798
budząc zaufanie do jego przesłania:

221
00:07:49,798 --> 00:07:53,307
"Miłujcie się, jak ja was umiłowałem".

222
00:07:53,307 --> 00:07:55,350
Chrześcijanie świętują narodziny Jezusa

223
00:07:55,350 --> 00:07:57,443
w grudniu, w Boże Narodzenie,

224
00:07:57,443 --> 00:07:59,706
a Jego mękę, śmierć i zmartwychwstanie

225
00:07:59,706 --> 00:08:01,915
podczas Wielkiego Tygodnia na wiosnę.

226
00:08:01,915 --> 00:08:03,246
W sakramencie chrztu

227
00:08:03,246 --> 00:08:04,686
zmycie grzechu

228
00:08:04,686 --> 00:08:06,961
i przyjęcie do wspólnoty chrześcijan

229
00:08:06,961 --> 00:08:08,787
jest wspomnieniem chrztu Jezusa,

230
00:08:08,787 --> 00:08:10,958
kiedy to porzucił życie stolarza.

231
00:08:10,958 --> 00:08:12,430
W sakramencie komunii

232
00:08:12,430 --> 00:08:14,461
chrześcijanie jedzą chleb i piją wino

233
00:08:14,461 --> 00:08:17,127
konsekrowane jako ciało i krew Jezusa,

234
00:08:17,127 --> 00:08:19,593
wspominając ostatnią wieczerzę.

235
00:08:19,593 --> 00:08:22,017
Na świecie są dwa miliardy chrześcijan,

236
00:08:22,017 --> 00:08:25,821
co stanowi prawie 1/3 światowej populacji.

237
00:08:27,081 --> 00:08:29,568
Islam rozpoczął się 1400 lat temu,

238
00:08:29,568 --> 00:08:31,359
gdy mężczyzna wielkiej cnoty

239
00:08:31,359 --> 00:08:33,028
medytował w jaskini

240
00:08:33,028 --> 00:08:34,743
na arabskiej pustyni.

241
00:08:34,743 --> 00:08:36,997
Mężczyzną tym był Mahomet.

242
00:08:36,997 --> 00:08:39,249
Nawiedził go boski posłaniec,

243
00:08:39,249 --> 00:08:41,162
ponownie - anioł Gabriel,

244
00:08:41,162 --> 00:08:43,335
po arabsku Dżibril,

245
00:08:43,335 --> 00:08:46,002
przynosząc słowa Allaha,

246
00:08:46,002 --> 00:08:47,988
jedynego Boga Abrahama.

247
00:08:47,988 --> 00:08:49,182
W następnych latach

248
00:08:49,182 --> 00:08:50,869
Mahomet otrzymywał kolejnej wieści,

249
00:08:50,869 --> 00:08:53,108
które zapamiętywał i których nauczał.

250
00:08:53,108 --> 00:08:55,814
Recytował wersy pełne mądrości,

251
00:08:55,814 --> 00:08:56,916
pięknych rymów

252
00:08:56,916 --> 00:08:58,981
i tajemniczych metafor.

253
00:08:58,981 --> 00:09:01,764
Jednak Mahomet był kupcem, nie poetą.

254
00:09:01,764 --> 00:09:03,321
Wielu uznało, że wersy

255
00:09:03,321 --> 00:09:05,135
rzeczywiście musiały być słowami Boga,

256
00:09:05,135 --> 00:09:08,011
i ci stali się pierwszymi muzułmanami.

257
00:09:08,011 --> 00:09:11,016
Słowo muzułmanin oznacza tego,

258
00:09:11,016 --> 00:09:14,334
który poddaje się woli Boga.

259
00:09:14,334 --> 00:09:16,368
Pięć obowiązków muzułmanina,

260
00:09:16,368 --> 00:09:18,516
zwanych Pięcioma Filarami, to:

261
00:09:18,516 --> 00:09:21,626
szahada: publiczne zapewnienie,

262
00:09:21,626 --> 00:09:24,681
że nie ma Boga prócz Allaha,

263
00:09:24,681 --> 00:09:27,502
a Mahomet jest jego prorokiem,

264
00:09:27,502 --> 00:09:31,436
salat: modlitwa odmawiana 5 razy dziennie 
z twarzą zwróconą w stronę Mekki,

265
00:09:31,436 --> 00:09:34,050
zakat - obowiązek oddania biednym

266
00:09:34,050 --> 00:09:37,712
2 lub 3% swoich dochodów,

267
00:09:37,712 --> 00:09:41,033
saum – post od wschodu do zachodu słońca

268
00:09:41,033 --> 00:09:43,001
podczas księżycowego miesiąca Ramadan,

269
00:09:43,001 --> 00:09:44,551
aby wzmocnić siłę woli

270
00:09:44,551 --> 00:09:46,318
i zaufanie Bogu

271
00:09:46,318 --> 00:09:48,590
oraz hadżdż – raz w życiu

272
00:09:48,590 --> 00:09:51,635
każdy muzułmanin, którego na to stać, 
powinien odbyć pielgrzymkę

273
00:09:51,635 --> 00:09:53,379
do świętego miasta – Mekki,

274
00:09:53,379 --> 00:09:54,440
jako próbę czasu,

275
00:09:54,440 --> 00:09:55,941
w którym stanie przed Bogiem

276
00:09:55,941 --> 00:09:58,061
decydującym czy jest godny

277
00:09:58,061 --> 00:10:00,388
dostąpić życia wiecznego u Jego boku.

278
00:10:00,388 --> 00:10:01,522
Słowa Boga

279
00:10:01,522 --> 00:10:04,340
wyjawiane prorokowi przez 23 lata

280
00:10:04,340 --> 00:10:06,161
są zebrane w Koranie,

281
00:10:06,161 --> 00:10:09,995
co dosłownie oznacza "recytację”.

282
00:10:09,995 --> 00:10:12,355
Muzułmanie uważają Koran
za jedyną świętą księgę

283
00:10:12,355 --> 00:10:14,244
nieskalaną przez człowieka.

284
00:10:14,244 --> 00:10:15,745
Wielu uważa ją również

285
00:10:15,745 --> 00:10:17,157
za najwybitniejsze dzieło

286
00:10:17,157 --> 00:10:19,235
literatury arabskiej.

287
00:10:19,235 --> 00:10:21,882
Islam jest drugą pod względem
wielkości religią świata,

288
00:10:21,882 --> 00:10:25,714
wyznawaną przez ponad 1,5 miliarda 
muzułmanów na całym świecie.

289
00:10:26,820 --> 00:10:29,013
Religia była i jest jednym
z aspektów kultury

290
00:10:29,013 --> 00:10:30,803
odkąd tylko powstała,

291
00:10:30,803 --> 00:10:33,997
a sposoby jej praktykowania
są niezliczone.

292
00:10:33,997 --> 00:10:35,572
Wspólną cechą wszystkich religii

293
00:10:35,572 --> 00:10:37,600
jest szukanie sensu

294
00:10:37,600 --> 00:10:38,971
ponad pustymi zachciankami

295
00:10:38,971 --> 00:10:41,634
i szarą rzeczywistością,

296
00:10:41,634 --> 00:10:42,732
ponad grzechem,

297
00:10:42,732 --> 00:10:43,564
cierpieniem

298
00:10:43,564 --> 00:10:45,665
i śmiercią.

299
00:10:45,665 --> 00:10:47,248
Ponad strachem

300
00:10:47,248 --> 00:10:49,376
i ponad nami.