1
00:00:00,917 --> 00:00:06,393
Hôm nay, tôi muốn nói về cách mà
việc đọc có thể thay đổi cuộc sống ta

2
00:00:06,417 --> 00:00:08,792
và về các giới hạn của sự thay đổi đó.

3
00:00:09,750 --> 00:00:14,018
Tôi muốn nói với bạn rằng việc đọc
có thể đưa ta đến một thế giới sẻ chia

4
00:00:14,042 --> 00:00:16,750
của sự gắn kết tình người chặt chẽ.

5
00:00:17,833 --> 00:00:21,393
Nhưng đồng thời nói về
sự gắn kết đó luôn chỉ là một phần.

6
00:00:21,417 --> 00:00:26,500
Đọc cuối cùng cũng chỉ là
một việc cô độc, cá nhân.

7
00:00:27,625 --> 00:00:30,476
Tác giả đã thay đổi cuộc đời tôi

8
00:00:30,500 --> 00:00:34,934
là một tiểu thuyết gia vĩ đại
người Mĩ gốc Phi James Baldwin.

9
00:00:34,958 --> 00:00:38,226
Khi tôi lớn lên ở Tây Michigan
vào những năm 1980,

10
00:00:38,250 --> 00:00:42,167
không có nhiều nhà văn người Mĩ gốc Á
tham gia vào việc thay đổi xã hội.

11
00:00:43,292 --> 00:00:46,518
Và tôi nghĩ là
mình nên chuyển qua James Baldwin

12
00:00:46,542 --> 00:00:50,583
như một cách để lấp đầy khoảng trống,
như một cách để nhận thức về chủng tộc.

13
00:00:51,958 --> 00:00:55,934
Nhưng có lẽ vì tôi biết
mình không phải là một người Mĩ gốc Phi,

14
00:00:55,958 --> 00:01:00,476
tôi cũng thấy bị thử thách
và buộc tội bởi lời văn của ông.

15
00:01:00,500 --> 00:01:02,625
Đặc biệt là những lời sau:

16
00:01:03,458 --> 00:01:07,059
''Có những người đấu tranh cho tự do
có thái độ đúng,

17
00:01:07,083 --> 00:01:09,042
nhưng không có niềm tin thật sự.

18
00:01:10,083 --> 00:01:14,018
Khi mâu thuẫn đạt đến đỉnh điểm
và bạn mong họ vùng dậy,

19
00:01:14,042 --> 00:01:16,518
bằng một cách nào đó
họ không có ở đó.''

20
00:01:16,542 --> 00:01:19,351
Bằng cách nào đó họ không có ở đó.

21
00:01:19,375 --> 00:01:21,726
Tôi hiểu những lời trên theo sát nghĩa.

22
00:01:21,750 --> 00:01:23,458
Tôi nên đặt mình ở đâu?

23
00:01:24,500 --> 00:01:26,518
Tôi đến đồng bằng Mississippi,

24
00:01:26,542 --> 00:01:29,684
một trong những vùng nghèo nhất nước Mĩ.

25
00:01:29,708 --> 00:01:32,601
Đây là nơi được tạo hình
bởi lịch sử hào hùng.

26
00:01:32,625 --> 00:01:37,768
Những năm 1960, người Mĩ gốc Phi
liều mạng đấu tranh cho giáo dục,

27
00:01:37,792 --> 00:01:39,500
đấu tranh cho quyền được bầu cử.

28
00:01:40,625 --> 00:01:43,059
Tôi muốn là một phần của sự đổi thay đó,

29
00:01:43,083 --> 00:01:46,792
để giúp những thiếu niên tốt nghiệp
và lên đại học.

30
00:01:48,250 --> 00:01:50,976
Khi tôi đến đồng bằng Mississippi,

31
00:01:51,000 --> 00:01:53,434
nơi đó vẫn nghèo khổ,

32
00:01:53,458 --> 00:01:55,184
vẫn tách biệt,

33
00:01:55,208 --> 00:01:57,750
vẫn rất cần sự thay đổi.

34
00:01:58,958 --> 00:02:02,393
Trường của tôi, nơi tôi được phân công,

35
00:02:02,417 --> 00:02:06,726
không có thư viện,
không có ban hướng nghiệp,

36
00:02:06,750 --> 00:02:09,726
nhưng trường lại có một sĩ quan cảnh sát.

37
00:02:09,750 --> 00:02:12,309
Nửa số giáo viên là giáo viên thay thế

38
00:02:12,333 --> 00:02:14,309
và khi học sinh đánh nhau,

39
00:02:14,333 --> 00:02:18,208
nhà trường sẽ tống chúng
vào trại giam của hạt.

40
00:02:20,250 --> 00:02:23,226
Đây là ngôi trường nơi tôi gặp Patrick.

41
00:02:23,250 --> 00:02:28,184
Em 15 tuổi và đã lưu ban hai lần,
em đang học lớp tám.

42
00:02:28,208 --> 00:02:30,684
Em trầm tính, sống nội tâm,

43
00:02:30,708 --> 00:02:33,518
lúc nào em cũng như đang suy tư.

44
00:02:33,542 --> 00:02:36,333
Và em ghét thấy người khác đánh nhau.

45
00:02:37,500 --> 00:02:41,309
Một lần, tôi đã thấy em
nhảy vào giữa trận đánh của hai bạn nữ

46
00:02:41,333 --> 00:02:44,042
và em bị đánh ngã gục xuống đất.

47
00:02:45,375 --> 00:02:47,893
Patrick chỉ có một vấn đề.

48
00:02:47,917 --> 00:02:49,708
Em không chịu đến trường.

49
00:02:51,249 --> 00:02:53,726
Em nói là đôi lúc,
trường lớp quá buồn phiền

50
00:02:53,750 --> 00:02:56,792
vì học sinh luôn đánh nhau
còn giáo viên thì nghỉ việc.

51
00:02:58,042 --> 00:03:03,500
Và cũng vì mẹ em làm hai việc và
quá mệt để kiếm tiền cho con đến trường.

52
00:03:04,417 --> 00:03:07,184
Vậy nên tôi đã nhận công việc
giúp em đến trường.

53
00:03:07,208 --> 00:03:11,268
Và vì tôi khá điên rồ, 22 tuổi
và đầy nhiệt huyết lạc quan,

54
00:03:11,292 --> 00:03:13,434
chiến thuật của tôi chỉ là đến nhà em

55
00:03:13,458 --> 00:03:15,583
và nói,
"Này, sao em không đến trường?"

56
00:03:16,542 --> 00:03:18,184
Và chiến thuật này lại thành công,

57
00:03:18,208 --> 00:03:20,643
em bắt đầu đến trường mỗi ngày.

58
00:03:20,667 --> 00:03:23,059
Và em bắt đầu tiến bộ
trong lớp của tôi.

59
00:03:23,083 --> 00:03:26,000
Em đã viết thơ, đọc sách.

60
00:03:26,917 --> 00:03:29,208
Em đã bắt đầu đến trường mỗi ngày.

61
00:03:31,042 --> 00:03:32,518
Vào khoảng thời gian đó

62
00:03:32,542 --> 00:03:35,226
tôi đã nhận ra cách kết nối với Patrick,

63
00:03:35,250 --> 00:03:37,458
tôi đã học tại trường luật ở Harvard.

64
00:03:39,583 --> 00:03:42,934
Một lần nữa, tôi lại đối mặt với câu hỏi,
tôi nên đặt mình ở đâu,

65
00:03:42,958 --> 00:03:44,667
tôi nên đặt bản thân ở đâu?

66
00:03:45,458 --> 00:03:48,101
Và tôi tự nghĩ

67
00:03:48,125 --> 00:03:51,643
rằng đồng bằng Mississippi
là nơi những người có tiền của,

68
00:03:51,667 --> 00:03:53,559
những người có cơ hội

69
00:03:53,583 --> 00:03:54,833
đã bỏ đi.

70
00:03:55,875 --> 00:03:57,309
Và những người ở lại

71
00:03:57,333 --> 00:03:59,833
là những người
không có cơ hội để rời đi.

72
00:04:00,833 --> 00:04:03,101
Tôi không muốn là người bỏ đi.

73
00:04:03,125 --> 00:04:05,167
Tôi muốn là người ở lại.

74
00:04:06,333 --> 00:04:09,268
Mặt khác, tôi cô đơn và mệt mỏi.

75
00:04:09,292 --> 00:04:12,750
Và vậy là tôi tự thuyết phục rằng
tôi có thể tạo nhiều thay đổi hơn

76
00:04:14,125 --> 00:04:17,708
trên quy mô lớn hơn
nếu tôi có một tấm bằng luật danh giá.

77
00:04:19,541 --> 00:04:20,791
Vậy là tôi đi.

78
00:04:22,750 --> 00:04:24,351
Ba năm sau,

79
00:04:24,375 --> 00:04:26,768
khi tôi sắp tốt nghiệp trường luật,

80
00:04:26,792 --> 00:04:28,518
bạn tôi gọi tôi

81
00:04:28,542 --> 00:04:33,458
và kể tôi rằng Patrick đã dính vào
một cuộc ẩu đả và giết người.

82
00:04:35,333 --> 00:04:37,393
Tôi suy sụp.

83
00:04:37,417 --> 00:04:39,851
Một phần trong tôi không tin điều đó,

84
00:04:39,875 --> 00:04:42,542
nhưng một phần lại biết đó là sự thật.

85
00:04:43,583 --> 00:04:45,583
Tôi bay đến đó để gặp Patrick.

86
00:04:46,750 --> 00:04:49,458
Tôi thăm em trong nhà giam.

87
00:04:50,542 --> 00:04:54,184
Và em kể với tôi đó là sự thật,

88
00:04:54,208 --> 00:04:56,601
rằng em đã giết người.

89
00:04:56,625 --> 00:04:58,875
Và em không muốn nói gì thêm
về chuyện đó nữa.

90
00:04:59,833 --> 00:05:01,851
Tôi hỏi em chuyện gì đã xảy ra ở trường

91
00:05:01,875 --> 00:05:06,018
và em nói rằng em bỏ học sau năm tôi đi.

92
00:05:06,042 --> 00:05:08,684
Và rồi em muốn kể cho tôi nghe
một chuyện khác.

93
00:05:08,708 --> 00:05:11,976
Em cúi xuống và nói rằng
em có một đứa con gái nhỏ

94
00:05:12,000 --> 00:05:13,768
vừa mới sinh.

95
00:05:13,792 --> 00:05:16,375
Và em cảm tưởng như
mình làm con bé thất vọng.

96
00:05:18,625 --> 00:05:22,000
Là thế đó, cuộc nói chuyện của chúng tôi
vội vã và ngượng nghịu.

97
00:05:23,417 --> 00:05:28,476
Khi bước ra khỏi nhà giam,
một giọng nói nội tâm thốt lên,

98
00:05:28,500 --> 00:05:29,768
''Quay lại đi.

99
00:05:29,792 --> 00:05:33,083
nếu mày không quay lại bây giờ,
mày sẽ không bao giờ quay lại.''

100
00:05:36,292 --> 00:05:39,875
Vậy là tôi tốt nghiệp trường luật
và quay lại.

101
00:05:40,833 --> 00:05:42,518
Tôi quay lại gặp Patrick.

102
00:05:42,542 --> 00:05:45,500
tôi quay lại xem mình có giúp được
vụ án pháp lí của em không.

103
00:05:46,917 --> 00:05:50,268
Và lúc đó, khi tôi gặp em lần hai,

104
00:05:50,292 --> 00:05:52,559
tôi nghĩ là mình có một ý kiến hay,
tôi nói,

105
00:05:52,583 --> 00:05:56,184
''Này Patrick, sao em không
viết thư cho con gái mình,

106
00:05:56,208 --> 00:05:59,976
vậy thì em có thể nhớ đến con bé?''

107
00:06:00,000 --> 00:06:03,684
Và tôi đưa em một cây bút
và một mẩu giấy,

108
00:06:03,708 --> 00:06:05,333
và em ấy bắt đầu viết.

109
00:06:06,542 --> 00:06:09,351
Nhưng khi tôi thấy mẩu giấy
mà em đưa lại cho tôi,

110
00:06:09,375 --> 00:06:10,708
tôi rất bất ngờ.

111
00:06:13,000 --> 00:06:15,101
Tôi không nhận ra chữ viết của em ấy,

112
00:06:15,125 --> 00:06:17,958
em đã phạm những lỗi chính tả cơ bản.

113
00:06:19,167 --> 00:06:21,851
Và tôi nghĩ, với tư cách là một giáo viên,

114
00:06:21,875 --> 00:06:25,351
tôi biết là một học sinh
có thể tiến bộ vượt bậc

115
00:06:25,375 --> 00:06:28,434
trong một khoảng thời gian rất ngắn,

116
00:06:28,458 --> 00:06:32,125
nhưng tôi không nghĩ
một học sinh có thể sa sút đột ngột.

117
00:06:34,375 --> 00:06:36,268
Điều khiến tôi đau hơn

118
00:06:36,292 --> 00:06:39,476
là đọc những lời em ấy viết
cho con gái mình.

119
00:06:39,500 --> 00:06:40,893
Em ấy viết,

120
00:06:40,917 --> 00:06:45,208
"Bố xin lỗi vì lỗi lầm của mình,
bố xin lỗi vì không thể ở bên con."

121
00:06:46,458 --> 00:06:49,292
Và đó là tất cả những gì
em ấy thấy là cần phải nói với con.

122
00:06:50,250 --> 00:06:54,559
Và tôi tự hỏi sao có thể thuyết phục em
rằng em có nhiều điều hơn để nói,

123
00:06:54,583 --> 00:06:58,000
những phần trong em
mà em không cần xin lỗi.

124
00:06:58,958 --> 00:07:00,226
Tôi muốn em cảm thấy

125
00:07:00,250 --> 00:07:04,208
rằng em có nhiều thứ đáng giá
để chia sẻ với con gái mình.

126
00:07:05,917 --> 00:07:09,101
Mỗi ngày trong bảy tháng tiếp theo,

127
00:07:09,125 --> 00:07:11,809
tôi thăm em và mang theo sách.

128
00:07:11,833 --> 00:07:15,684
Chiếc túi của tôi trở thành
một thư viện nhỏ.

129
00:07:15,708 --> 00:07:17,768
Tôi mang sách của James Baldwin,

130
00:07:17,792 --> 00:07:22,684
tôi mang của Walt Whitman, C.S.Lewis.

131
00:07:22,708 --> 00:07:27,518
Tôi mang sách hướng dẫn về cây cối,
chim chóc,

132
00:07:27,542 --> 00:07:30,750
và cuốn đã trở thành yêu thích nhất
của em ấy là từ điển.

133
00:07:31,667 --> 00:07:33,351
Có những ngày,

134
00:07:33,375 --> 00:07:37,167
chúng tôi ngồi yên lặng hàng giờ,
cả hai đều đọc sách.

135
00:07:38,083 --> 00:07:39,934
Và vào vài ngày khác,

136
00:07:39,958 --> 00:07:43,476
chúng tôi đọc cùng nhau,
chúng tôi đọc thơ với nhau.

137
00:07:43,500 --> 00:07:47,393
Chúng tôi bắt đầu đọc thơ haiku,
hàng trăm bài haiku,

138
00:07:47,417 --> 00:07:50,309
một kiệt tác dối lừa đơn giản.

139
00:07:50,333 --> 00:07:53,143
Và tôi hỏi em, "Chia sẻ với cô
bài haiku em thích nhất đi."

140
00:07:53,167 --> 00:07:56,226
Và một vài trong số chúng rất vui nhộn.

141
00:07:56,250 --> 00:07:58,101
Và đây là bài của Issa:

142
00:07:58,125 --> 00:08:01,833
"Đừng lo, nhện ạ,
tôi không dọn dẹp nhà đâu."

143
00:08:02,750 --> 00:08:07,292
Và bài này:
"Ngủ cả nửa ngày, không ai phạt tôi cả!"

144
00:08:08,667 --> 00:08:13,101
Và bài tuyệt hay này,
về ngày đầu tuyết rơi,

145
00:08:13,125 --> 00:08:17,583
"Hươu liếm bông tuyết đầu tiên
từ bộ lông của nhau."

146
00:08:19,250 --> 00:08:22,268
Có điều gì rất kì bí và đẹp đẽ

147
00:08:22,292 --> 00:08:24,934
về cách sắp xếp của thơ.

148
00:08:24,958 --> 00:08:29,583
Khoảng trống cũng quan trọng
như lời thơ vậy.

149
00:08:31,375 --> 00:08:33,893
Chúng tôi đọc bài thơ này của W.S.Merwin,

150
00:08:33,917 --> 00:08:38,143
ông ấy viết sau khi thấy vợ mình làm vườn

151
00:08:38,167 --> 00:08:42,042
và nhận ra là
họ sẽ dành cả cuộc đời còn lại với nhau.

152
00:08:43,167 --> 00:08:45,518
''Hãy để tôi tưởng tượng
rằng chúng ta sẽ trở lại

153
00:08:45,542 --> 00:08:48,934
khi chúng ta muốn và đó sẽ là mùa xuân.

154
00:08:48,958 --> 00:08:52,143
Chúng ta sẽ không già hơn chút gì cả.

155
00:08:52,167 --> 00:08:56,101
Nỗi buồn cũng sẽ nguôi ngoai
như đám mây sớm

156
00:08:56,125 --> 00:08:59,893
mà qua đó buổi sáng sẽ dần đến''.

157
00:08:59,917 --> 00:09:03,309
Tôi hỏi Patrick câu thơ em thích nhất
và em trả lời,

158
00:09:03,333 --> 00:09:06,875
"Chúng ta sẽ không già hơn chút nào cả."

159
00:09:08,375 --> 00:09:12,809
Em nói nó làm em nghĩ đến
một nơi mà thời gian ngừng trôi,

160
00:09:12,833 --> 00:09:15,768
nơi thời gian không còn quan trọng nữa.

161
00:09:15,792 --> 00:09:18,051
Và tôi hỏi em rằng
em có nơi nào như vậy không,

162
00:09:18,051 --> 00:09:20,268
nơi mà thời gian kéo dài mãi.

163
00:09:20,292 --> 00:09:21,958
Và em nói, "Mẹ em."

164
00:09:23,875 --> 00:09:28,184
Khi bạn đọc một bài thơ
với một người cạnh bên,

165
00:09:28,208 --> 00:09:30,083
bài thơ thay đổi ý nghĩa.

166
00:09:31,333 --> 00:09:36,000
Vì nó trở thành cá nhân với người đó,
trở thành cá nhân đối với bạn.

167
00:09:37,500 --> 00:09:40,184
Rồi chúng tôi đọc sách,
chúng tôi đọc rất nhiều sách,

168
00:09:40,208 --> 00:09:43,351
chúng tôi đọc hồi kí của
Frederick Douglass,

169
00:09:43,375 --> 00:09:46,976
một nô lệ người Mĩ
tự học cách đọc và viết

170
00:09:47,000 --> 00:09:50,333
và đã có được tự do
nhờ có kĩ năng đọc viết.

171
00:09:51,575 --> 00:09:54,618
Từ nhỏ tôi đã luôn nghĩ rằng
Frederick Douglass là một anh hùng

172
00:09:54,618 --> 00:09:57,750
và tôi nghĩ truyện này
vui và tràn đầy hi vọng.

173
00:09:58,917 --> 00:10:01,750
Nhưng cuốn sách
lại khiến Patrick cảm thấy hoảng.

174
00:10:02,875 --> 00:10:07,934
Em xao xuyến với một câu chuyện
mà Douglass kể về việc, sau giáng sinh,

175
00:10:07,958 --> 00:10:11,059
chủ nô cho nô lệ uống rượu gin

176
00:10:11,083 --> 00:10:14,559
như một cách để chứng tỏ
họ không thể chịu nổi tự do.

177
00:10:14,583 --> 00:10:17,375
Vì nô lệ sẽ vấp ngã trên cánh đồng.

178
00:10:19,500 --> 00:10:21,500
Patrick nói em cảm thấy đồng cảm.

179
00:10:22,333 --> 00:10:25,809
Em nói rằng
có những người trong tù như nô lệ,

180
00:10:25,833 --> 00:10:28,059
không muốn nghĩ về hoàn cảnh của họ,

181
00:10:28,083 --> 00:10:29,893
vì chúng quá đau đớn.

182
00:10:29,917 --> 00:10:32,101
Quá đau đớn để nghĩ về quá khứ,

183
00:10:32,125 --> 00:10:35,458
quá đau đớn để nghĩ về
đoạn đường phía trước.

184
00:10:36,958 --> 00:10:39,851
Câu yêu thích nhất của em ấy là:

185
00:10:39,875 --> 00:10:43,476
''Bất cứ gì, bất chấp tất cả,
để tống khứ được việc nghĩ ngợi!

186
00:10:43,500 --> 00:10:48,542
Chính dòng suy nghĩ không ngừng
về hoàn cảnh đã giày vò tôi.''

187
00:10:49,958 --> 00:10:53,917
Patrick nói Douglass đã rất dũng cảm
để tiếp tục viết và nghĩ.

188
00:10:55,083 --> 00:11:00,643
Nhưng Patrick không biết
là em giống Douglass thế nào đối với tôi.

189
00:11:00,667 --> 00:11:04,417
Cách em tiếp tục đọc,
dù nó khiến em hoảng loạn.

190
00:11:05,250 --> 00:11:08,309
Em đọc xong còn trước cả tôi,

191
00:11:08,333 --> 00:11:12,042
đọc nó ở một cầu thang bê tông
không có ánh sáng.

192
00:11:13,583 --> 00:11:16,309
Và rồi chúng tôi đọc đến
những cuốn tôi thích nhất,

193
00:11:16,333 --> 00:11:18,518
cuốn "Gilead" của Marilynne Robinson,

194
00:11:18,542 --> 00:11:22,684
cuốn sách là một bức thư dài
từ một người cha đến con mình.

195
00:11:22,708 --> 00:11:25,059
Em ấy thích câu này:

196
00:11:25,083 --> 00:11:27,268
''Cha viết điều này
phần nào muốn nói với con

197
00:11:27,292 --> 00:11:30,601
rằng nếu con có bao giờ tự hỏi
con đã làm gì trong cuộc sống...

198
00:11:30,625 --> 00:11:32,643
con là ơn trời ban cho cha,

199
00:11:32,667 --> 00:11:35,833
một phép màu,
thứ gì đó còn hơn cả phép màu.''

200
00:11:37,375 --> 00:11:43,018
Thứ gì đó trong ngôn từ, tình yêu,
nhung nhớ, giọng điệu của nó

201
00:11:43,042 --> 00:11:45,500
đã nhen nhóm lại
mong muốn được viết của Patrick.

202
00:11:46,292 --> 00:11:49,393
Và em đã viết
hết quyển vở này đến quyển vở khác

203
00:11:49,417 --> 00:11:52,726
những lá thư cho con gái em.

204
00:11:52,750 --> 00:11:55,684
Trong những bức thư đẹp, rối ren đó,

205
00:11:55,708 --> 00:12:01,674
em tưởng tượng cảnh mình và con gái
chèo thuyền dọc sông Mississippi.

206
00:12:01,674 --> 00:12:04,572
Em tưởng tượng cảnh hai bố con
tìm thấy một dòng suối trên núi

207
00:12:04,572 --> 00:12:06,708
với làn nước trong tinh khiết.

208
00:12:08,042 --> 00:12:10,083
Khi tôi nhìn Patrick viết,

209
00:12:11,250 --> 00:12:13,393
tôi tự nghĩ,

210
00:12:13,417 --> 00:12:15,476
và giờ tôi hỏi tất cả các bạn,

211
00:12:15,500 --> 00:12:20,792
bao nhiêu trong các bạn đã từng viết thư
cho người bạn thấy đã làm họ buồn?

212
00:12:22,042 --> 00:12:27,125
Sẽ dễ dàng hơn nếu đưa những người đó
ra khỏi tâm trí của bạn.

213
00:12:28,083 --> 00:12:32,726
Nhưng Patrick lại hàng ngày
đối mặt với con gái mình,

214
00:12:32,750 --> 00:12:35,684
giữ bản thân có trách nhiệm với con bé,

215
00:12:35,708 --> 00:12:39,417
từng chữ một với sự tập trung cao độ.

216
00:12:42,417 --> 00:12:44,958
Tôi muốn trong cuộc sống mình

217
00:12:46,042 --> 00:12:49,101
được đặt bản thân vào rủi ro như thế.

218
00:12:49,125 --> 00:12:52,750
Vì rủi ro đó cho thấy một con tim mạnh mẽ.

219
00:12:56,625 --> 00:13:00,684
Tôi xin lùi lại và hỏi một câu
không được thoải mái lắm.

220
00:13:00,708 --> 00:13:04,417
Tôi là ai mà lại kể câu chuyện này,
câu chuyện của Patrick?

221
00:13:06,042 --> 00:13:09,018
Patrick là người sống với nỗi đau đó

222
00:13:09,042 --> 00:13:13,208
và tôi chưa từng một ngày
thấy đói trong đời.

223
00:13:15,250 --> 00:13:17,018
Tôi nghĩ về câu hỏi này rất nhiều,

224
00:13:17,042 --> 00:13:20,768
nhưng điều tôi muốn nói là
câu chuyện này không chỉ về Patrick.

225
00:13:20,792 --> 00:13:22,309
Nó là về chúng ta,

226
00:13:22,333 --> 00:13:24,833
nó là về sự bất bình đẳng giữa chúng ta.

227
00:13:25,667 --> 00:13:27,083
Thế giới sung túc

228
00:13:28,375 --> 00:13:32,018
mà Patrick và ông bà, cha mẹ em

229
00:13:32,042 --> 00:13:33,851
đã bị từ chối.

230
00:13:33,875 --> 00:13:36,958
Trong câu chuyện này,
tôi đại diện cho thế giới sung túc kia.

231
00:13:37,792 --> 00:13:41,601
Và khi kể chuyện,
tôi không muốn giấu bản thân,

232
00:13:41,625 --> 00:13:44,292
giấu sức mạnh mà tôi có.

233
00:13:45,333 --> 00:13:48,893
Khi kể chuyện,
tôi muốn bộc lộ sức mạnh

234
00:13:48,917 --> 00:13:51,309
và rồi hỏi,

235
00:13:51,333 --> 00:13:54,250
làm sao để thu hẹp khoảng cách
giữa chúng ta?

236
00:13:56,250 --> 00:13:59,851
Đọc sách là một cách
để thu hẹp khoảng cách.

237
00:13:59,875 --> 00:14:04,309
Nó cho chúng ta không gian
để có thể cùng sẻ chia,

238
00:14:04,333 --> 00:14:06,583
mà chúng ta có thể chia sẻ bình đẳng.

239
00:14:08,500 --> 00:14:11,601
Chắc các bạn đang tự hỏi
chuyện gì đã xảy ra với Patrick.

240
00:14:11,625 --> 00:14:13,333
Đọc có cứu cuộc đời của em không?

241
00:14:14,583 --> 00:14:16,708
Vừa có lại vừa không.

242
00:14:17,875 --> 00:14:20,768
Khi Patrick được ra tù,

243
00:14:20,792 --> 00:14:23,125
hành trình của em ấy thật đau đớn.

244
00:14:24,292 --> 00:14:27,768
Chủ lao động từ chối em vì tiền án,

245
00:14:27,792 --> 00:14:30,934
bạn thân nhất, mẹ của em,
qua đời ở tuổi 43

246
00:14:30,958 --> 00:14:33,434
vì bệnh tim và tiểu đường.

247
00:14:33,458 --> 00:14:36,167
Em không nhà không cửa, nghèo đói.

248
00:14:38,250 --> 00:14:42,792
Nhiều người nói nhiều thứ về việc đọc
mà tôi thấy hơi phóng đại.

249
00:14:43,792 --> 00:14:47,768
Khả năng đọc không giúp em ấy
không bị phân biệt đối xử.

250
00:14:47,792 --> 00:14:50,417
Nó đã không giúp mẹ em thoát chết.

251
00:14:51,708 --> 00:14:54,083
Vậy việc đọc có thể giúp gì?

252
00:14:55,375 --> 00:14:59,333
Tôi có vài câu trả lời
để kết thúc hôm nay.

253
00:15:00,667 --> 00:15:03,417
Việc đọc làm giàu đời sống nội tâm của em

254
00:15:05,083 --> 00:15:08,143
với bí ẩn, sự tưởng tượng,

255
00:15:08,167 --> 00:15:09,417
với cái đẹp.

256
00:15:10,292 --> 00:15:14,625
Việc đọc cho em ấy
những hình ảnh giúp em vui sống:

257
00:15:15,417 --> 00:15:20,976
núi, biển, hươu, bông tuyết.

258
00:15:21,000 --> 00:15:25,125
Những từ ngữ có vị như sự tự do,
thế giới thiên nhiên.

259
00:15:27,625 --> 00:15:31,143
Việc đọc giới thiệu lại với em
một ngôn ngữ mà em đã đánh mất.

260
00:15:31,167 --> 00:15:35,809
Những lời từ nhà thơ Derek Walcott
thật quý giá làm sao.

261
00:15:35,833 --> 00:15:38,059
Patrick nhớ những áng thơ của ông.

262
00:15:38,083 --> 00:15:40,184
"Những ngày tôi đã sống,

263
00:15:40,208 --> 00:15:42,476
những ngày tôi đã mất,

264
00:15:42,500 --> 00:15:45,726
những ngày phát triển nhanh chóng,
như những đứa con gái,

265
00:15:45,750 --> 00:15:47,583
vòng tay che chở của tôi.''

266
00:15:48,667 --> 00:15:51,643
Việc đọc dạy em dũng cảm.

267
00:15:51,667 --> 00:15:54,976
Hãy nhớ là em vẫn cố đọc
Frederick Douglass,

268
00:15:55,000 --> 00:15:57,143
dù nó rất đau khổ.

269
00:15:57,167 --> 00:16:00,875
Em ấy vẫn nhận thức rõ,
dù là nhận thức rõ sự đau đớn.

270
00:16:02,208 --> 00:16:04,768
Đọc là một hình thức nghĩ,

271
00:16:04,792 --> 00:16:08,851
đó là lí do việc đọc khó
vì chúng ta phải nghĩ.

272
00:16:08,875 --> 00:16:13,125
Và Patrick chọn cách nghĩ
hơn là không nghĩ.

273
00:16:16,000 --> 00:16:19,958
Và cuối cùng, đọc cho em một ngôn ngữ
để nói chuyện với con gái mình.

274
00:16:21,375 --> 00:16:24,601
Việc đọc truyền cảm hứng cho em viết.

275
00:16:24,625 --> 00:16:28,768
Mối liên kết giữa đọc và viết rất mạnh mẽ.

276
00:16:28,792 --> 00:16:30,851
Khi chúng ta bắt đầu đọc,

277
00:16:30,875 --> 00:16:32,958
chúng ta bắt đầu tìm từ ngữ.

278
00:16:33,958 --> 00:16:38,601
Và em đã tìm ra những từ ngữ để nghĩ về
cảnh hai bố con chơi cùng nhau.

279
00:16:38,625 --> 00:16:40,333
Em đã tìm ra từ ngữ

280
00:16:41,958 --> 00:16:44,208
để nói em yêu con bé nhiều thế nào.

281
00:16:46,042 --> 00:16:49,976
Đọc cũng thay đổi
mối quan hệ của chúng ta với nhau.

282
00:16:50,000 --> 00:16:52,059
Chúng giúp ta có dịp được gần gũi,

283
00:16:52,083 --> 00:16:54,976
để nhìn ngoài quan điểm của mình.

284
00:16:55,000 --> 00:16:57,684
Và việc đọc lấy một mối quan hệ bất công

285
00:16:57,708 --> 00:17:00,375
và cho chúng ta một sự bình đẳng tạm thời.

286
00:17:02,125 --> 00:17:05,059
Khi bạn gặp ai đó là một độc giả,

287
00:17:05,083 --> 00:17:07,059
bạn gặp người đó lần đầu,

288
00:17:07,083 --> 00:17:08,791
rất mới lạ.

289
00:17:09,875 --> 00:17:13,083
Không có cách nào để bạn biết
câu văn yêu thích của người đó,

290
00:17:14,458 --> 00:17:17,666
những kí ức và sự đau khổ cá nhân
mà người đó chịu đựng.

291
00:17:18,833 --> 00:17:22,833
Và bạn đối mặt với sự riêng tư cuối cùng
của đời sống nội tâm của người đó.

292
00:17:23,666 --> 00:17:27,101
Và rồi bạn bắt đầu tự hỏi, "Chà,
đời sống nội tâm của mình xây nên từ gì?

293
00:17:27,125 --> 00:17:30,375
Tôi có gì đáng
để chia sẻ với những người khác đây?''

294
00:17:33,000 --> 00:17:34,333
Tôi muốn kết thúc

295
00:17:36,208 --> 00:17:40,500
với một số câu thơ tôi rất thích
từ những lá thư của Patrick đến con gái.

296
00:17:41,333 --> 00:17:44,101
''Dòng sông đục ở vài khúc

297
00:17:44,125 --> 00:17:47,393
nhưng ánh sáng chiếu xuyên qua hàng cây...

298
00:17:47,417 --> 00:17:50,976
Trên vài cành lủng lẳng hàng chùm dâu tằm,

299
00:17:51,000 --> 00:17:54,458
con vươn thẳng tay để hái lấy chúng.''

300
00:17:56,042 --> 00:17:58,476
Và bức thư dễ thương này mà em viết,

301
00:17:58,500 --> 00:18:02,851
''Hãy nhắm mắt và nghe âm điệu của ngôn từ

302
00:18:02,875 --> 00:18:05,059
Tôi thuộc lòng bài thơ này

303
00:18:05,083 --> 00:18:07,917
và tôi muốn các bạn cùng biết.''

304
00:18:09,375 --> 00:18:11,184
Cảm ơn mọi người rất nhiều.

305
00:18:11,208 --> 00:18:14,500
(Vỗ tay)