[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.92,0:00:06.14,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil vandaag praten over hoe lezen\Nonze levens kan veranderen Dialogue: 0,0:00:06.16,0:00:08.79,Default,,0000,0000,0000,,en over de limieten van die verandering. Dialogue: 0,0:00:09.75,0:00:13.82,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil vertellen over hoe lezen\Nons een deelbare wereld kan geven Dialogue: 0,0:00:13.83,0:00:16.75,Default,,0000,0000,0000,,van krachtige menselijke verbinding. Dialogue: 0,0:00:17.83,0:00:21.39,Default,,0000,0000,0000,,Maar ook over hoe die verbinding\Naltijd maar deels bestaat, Dialogue: 0,0:00:21.42,0:00:26.50,Default,,0000,0000,0000,,en lezen uiteindelijk een eenzame,\Nidiosyncratische onderneming is. Dialogue: 0,0:00:27.62,0:00:30.48,Default,,0000,0000,0000,,De schrijver die mijn leven veranderde, Dialogue: 0,0:00:30.50,0:00:34.23,Default,,0000,0000,0000,,was de grote Afro-Amerikaanse\Nromanschrijver James Baldwin. Dialogue: 0,0:00:34.96,0:00:38.23,Default,,0000,0000,0000,,Toen ik opgroeide\Nin West-Michigan in de jaren 80 Dialogue: 0,0:00:38.25,0:00:42.17,Default,,0000,0000,0000,,waren niet veel Aziatisch-Amerikaanse\Nauteurs bezig met sociale verandering. Dialogue: 0,0:00:43.29,0:00:46.52,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat ik me richtte op James Baldwin Dialogue: 0,0:00:46.54,0:00:50.58,Default,,0000,0000,0000,,om die leegte te vullen,\Nom me raciaal bewust te voelen. Dialogue: 0,0:00:51.96,0:00:55.93,Default,,0000,0000,0000,,Maar misschien omdat ik wist\Ndat ik zelf niet Afro-Amerikaans was, Dialogue: 0,0:00:55.96,0:01:00.48,Default,,0000,0000,0000,,voelde ik me ook getart\Nen aangeklaagd door zijn woorden. Dialogue: 0,0:01:00.50,0:01:02.62,Default,,0000,0000,0000,,Zeker door de volgende woorden: Dialogue: 0,0:01:03.46,0:01:06.94,Default,,0000,0000,0000,,"Liberalen ... lopen over\Nvan de juiste principes, Dialogue: 0,0:01:06.97,0:01:09.04,Default,,0000,0000,0000,,maar missen echte overtuigingen. Dialogue: 0,0:01:10.08,0:01:14.02,Default,,0000,0000,0000,,Als het menens wordt\Nen je van hen verwacht dat ze handelen, Dialogue: 0,0:01:14.04,0:01:16.06,Default,,0000,0000,0000,,zijn ze er plots niet." Dialogue: 0,0:01:16.59,0:01:18.60,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn er plots niet. Dialogue: 0,0:01:19.38,0:01:21.73,Default,,0000,0000,0000,,Ik nam die woorden heel letterlijk. Dialogue: 0,0:01:21.75,0:01:23.46,Default,,0000,0000,0000,,Waar moest ik mezelf positioneren? Dialogue: 0,0:01:24.50,0:01:26.52,Default,,0000,0000,0000,,Ik ging naar de Mississipi Delta, Dialogue: 0,0:01:26.54,0:01:29.68,Default,,0000,0000,0000,,een van de armste gebieden \Nin de Verenigde Staten. Dialogue: 0,0:01:29.71,0:01:32.60,Default,,0000,0000,0000,,Deze plek is gevormd\Ndoor een krachtige geschiedenis. Dialogue: 0,0:01:32.62,0:01:37.51,Default,,0000,0000,0000,,In de jaren 60 riskeerden Afro-Amerikanen\Nhun levens in de strijd voor educatie, Dialogue: 0,0:01:37.52,0:01:39.50,Default,,0000,0000,0000,,voor het recht om te stemmen. Dialogue: 0,0:01:40.62,0:01:43.06,Default,,0000,0000,0000,,Ik wou bijdragen aan die evolutie Dialogue: 0,0:01:43.08,0:01:46.79,Default,,0000,0000,0000,,en jongeren helpen om af te studeren\Nen naar de universiteit te gaan. Dialogue: 0,0:01:48.25,0:01:50.98,Default,,0000,0000,0000,,Toen ik aan de Mississipi Delta aankwam, Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.43,Default,,0000,0000,0000,,was het nog steeds een plek van armoede, Dialogue: 0,0:01:53.46,0:01:55.18,Default,,0000,0000,0000,,van segregatie, Dialogue: 0,0:01:55.21,0:01:57.75,Default,,0000,0000,0000,,die nog steeds echt nood had\Naan verandering. Dialogue: 0,0:01:58.96,0:02:02.39,Default,,0000,0000,0000,,De school waar ik geplaatst werd, Dialogue: 0,0:02:02.42,0:02:06.73,Default,,0000,0000,0000,,had geen bibliotheek,\Ngeen studiebegeleider, Dialogue: 0,0:02:06.75,0:02:09.07,Default,,0000,0000,0000,,maar wel een politieagent. Dialogue: 0,0:02:09.75,0:02:12.31,Default,,0000,0000,0000,,De helft van de leerkrachten\Nwaren invalleraren Dialogue: 0,0:02:12.33,0:02:14.31,Default,,0000,0000,0000,,en als studenten slaags raakten, Dialogue: 0,0:02:14.33,0:02:18.21,Default,,0000,0000,0000,,stuurde de school hen \Nnaar de lokale gevangenis. Dialogue: 0,0:02:20.25,0:02:23.23,Default,,0000,0000,0000,,Op deze school leerde ik Patrick kennen. Dialogue: 0,0:02:23.25,0:02:28.18,Default,,0000,0000,0000,,Hij was 15 en twee keer blijven zitten,\Nhij zat in de tweede klas. Dialogue: 0,0:02:28.21,0:02:30.68,Default,,0000,0000,0000,,Hij was stil en in zichzelf gekeerd, Dialogue: 0,0:02:30.71,0:02:33.05,Default,,0000,0000,0000,,alsof hij altijd diep nadacht. Dialogue: 0,0:02:33.54,0:02:36.33,Default,,0000,0000,0000,,Hij haatte het om anderen te zien vechten. Dialogue: 0,0:02:37.50,0:02:41.31,Default,,0000,0000,0000,,Ik zag hem ooit eens tussen twee meisjes\Nin gaan staan toen ze vochten, Dialogue: 0,0:02:41.33,0:02:44.04,Default,,0000,0000,0000,,waardoor hij op de grond geworpen werd. Dialogue: 0,0:02:45.38,0:02:47.89,Default,,0000,0000,0000,,Patrick had slechts één probleem. Dialogue: 0,0:02:47.92,0:02:49.94,Default,,0000,0000,0000,,Hij kwam niet naar school. Dialogue: 0,0:02:51.25,0:02:53.73,Default,,0000,0000,0000,,Hij zei dat school soms \Nte deprimerend was, Dialogue: 0,0:02:53.75,0:02:56.79,Default,,0000,0000,0000,,omdat men altijd vocht\Nen de leerkrachten vertrokken. Dialogue: 0,0:02:58.04,0:03:03.50,Default,,0000,0000,0000,,Bovendien had zijn moeder twee banen\Nen was ze te moe om hem te doen gaan. Dialogue: 0,0:03:04.42,0:03:07.18,Default,,0000,0000,0000,,Dus maakte ik het mijn taak\Nhem naar school te doen komen. Dialogue: 0,0:03:07.21,0:03:11.27,Default,,0000,0000,0000,,Omdat ik gek was en 22\Nen vurig optimistisch, Dialogue: 0,0:03:11.29,0:03:15.59,Default,,0000,0000,0000,,was mijn strategie opdagen voor zijn huis\Nmet de vraag: "Hey, kom je naar school?" Dialogue: 0,0:03:16.54,0:03:18.18,Default,,0000,0000,0000,,Die strategie werkte gek genoeg. Dialogue: 0,0:03:18.21,0:03:20.64,Default,,0000,0000,0000,,Hij begon elke dag naar school te komen. Dialogue: 0,0:03:20.67,0:03:23.06,Default,,0000,0000,0000,,Hij bloeide open in mijn les. Dialogue: 0,0:03:23.08,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij schreef poëzie, hij las boeken. Dialogue: 0,0:03:26.92,0:03:29.21,Default,,0000,0000,0000,,Hij kwam elke dag naar school. Dialogue: 0,0:03:31.04,0:03:32.52,Default,,0000,0000,0000,,In dezelfde periode Dialogue: 0,0:03:32.54,0:03:35.23,Default,,0000,0000,0000,,waarin ik begrepen had\Nhoe tot Patrick door te dringen, Dialogue: 0,0:03:35.25,0:03:37.46,Default,,0000,0000,0000,,mocht ik rechten gaan studeren\Naan Harvard. Dialogue: 0,0:03:39.58,0:03:42.93,Default,,0000,0000,0000,,Opnieuw moest ik me de vraag stellen:\Nwaar positioneer ik mezelf? Dialogue: 0,0:03:42.96,0:03:44.83,Default,,0000,0000,0000,,Waar plaats ik mijn lichaam? Dialogue: 0,0:03:45.46,0:03:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Ik kwam tot de conclusie Dialogue: 0,0:03:48.12,0:03:51.64,Default,,0000,0000,0000,,dat de Mississipi Delta een plek is\Nwaar mensen die geld hebben, Dialogue: 0,0:03:51.67,0:03:53.56,Default,,0000,0000,0000,,mensen die kansen hebben -- Dialogue: 0,0:03:53.58,0:03:55.19,Default,,0000,0000,0000,,die mensen vertrekken. Dialogue: 0,0:03:55.88,0:03:59.85,Default,,0000,0000,0000,,De mensen die achterblijven,\Nhebben de kans niet om te vertrekken. Dialogue: 0,0:04:00.83,0:04:03.10,Default,,0000,0000,0000,,Ik wou niet iemand zijn die vertrok. Dialogue: 0,0:04:03.12,0:04:05.17,Default,,0000,0000,0000,,Ik wou iemand zijn die bleef. Dialogue: 0,0:04:06.33,0:04:09.27,Default,,0000,0000,0000,,Tegelijkertijd was ik eenzaam en moe. Dialogue: 0,0:04:09.29,0:04:12.75,Default,,0000,0000,0000,,Ik overtuigde mezelf ervan\Ndat ik meer zou kunnen veranderen, Dialogue: 0,0:04:14.12,0:04:17.71,Default,,0000,0000,0000,,op een grotere schaal,\Nmet een prestigieus rechtendiploma. Dialogue: 0,0:04:19.54,0:04:20.79,Default,,0000,0000,0000,,Dus vertrok ik. Dialogue: 0,0:04:22.75,0:04:24.35,Default,,0000,0000,0000,,Drie jaar later, Dialogue: 0,0:04:24.38,0:04:26.77,Default,,0000,0000,0000,,toen ik op het punt stond\Nom af te studeren, Dialogue: 0,0:04:26.79,0:04:28.52,Default,,0000,0000,0000,,belde een vriend me op Dialogue: 0,0:04:28.54,0:04:33.46,Default,,0000,0000,0000,,om me te vertellen dat Patrick\Niemand gedood had in een gevecht. Dialogue: 0,0:04:35.33,0:04:37.39,Default,,0000,0000,0000,,Ik was er kapot van. Dialogue: 0,0:04:37.42,0:04:39.85,Default,,0000,0000,0000,,Een deel van me geloofde het niet, Dialogue: 0,0:04:39.88,0:04:42.54,Default,,0000,0000,0000,,maar een ander deel wist dat het waar was. Dialogue: 0,0:04:43.58,0:04:45.86,Default,,0000,0000,0000,,Ik nam het vliegtuig om Patrick te zien. Dialogue: 0,0:04:46.75,0:04:49.46,Default,,0000,0000,0000,,Ik bezocht hem in de gevangenis. Dialogue: 0,0:04:50.54,0:04:54.18,Default,,0000,0000,0000,,Hij vertelde me dat het waar was, Dialogue: 0,0:04:54.21,0:04:56.50,Default,,0000,0000,0000,,dat hij iemand gedood had. Dialogue: 0,0:04:56.52,0:04:58.88,Default,,0000,0000,0000,,Meer wou hij er niet over zeggen. Dialogue: 0,0:04:59.83,0:05:01.85,Default,,0000,0000,0000,,Ik vroeg hem wat er gebeurd was op school Dialogue: 0,0:05:01.88,0:05:06.02,Default,,0000,0000,0000,,en hij zei dat hij gestopt was\Nin het jaar nadat ik vertrokken was. Dialogue: 0,0:05:06.04,0:05:08.68,Default,,0000,0000,0000,,Toen wou hij me iets anders vertellen. Dialogue: 0,0:05:08.71,0:05:11.98,Default,,0000,0000,0000,,Hij keek naar beneden en zei\Ndat hij vader was van een meisje, Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:13.77,Default,,0000,0000,0000,,dat nog maar pas geboren was. Dialogue: 0,0:05:13.79,0:05:16.38,Default,,0000,0000,0000,,Hij had het gevoel\Ndat hij haar gefaald had. Dialogue: 0,0:05:18.62,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat was het; ons gesprek\Nwas haastig en stuntelig. Dialogue: 0,0:05:23.42,0:05:28.48,Default,,0000,0000,0000,,Toen ik de gevangenis verliet,\Nzei een stem binnenin mij: Dialogue: 0,0:05:28.50,0:05:29.77,Default,,0000,0000,0000,,"Kom terug. Dialogue: 0,0:05:29.79,0:05:33.08,Default,,0000,0000,0000,,Als je nu niet terugkomt,\Ndan kom je nooit meer terug." Dialogue: 0,0:05:36.29,0:05:39.88,Default,,0000,0000,0000,,Dus studeerde ik af en ging ik terug. Dialogue: 0,0:05:40.83,0:05:42.52,Default,,0000,0000,0000,,Ik ging terug om Patrick te zien, Dialogue: 0,0:05:42.54,0:05:45.50,Default,,0000,0000,0000,,om te kijken of ik hem\Nkon helpen met zijn rechtszaak. Dialogue: 0,0:05:46.92,0:05:52.56,Default,,0000,0000,0000,,Toen ik hem die tweede keer zag,\Ndacht ik dat ik een geweldig idee had. Dialogue: 0,0:05:52.58,0:05:56.18,Default,,0000,0000,0000,,Ik zei: "Patrick, waarom schrijf je\Ngeen brief naar je dochter, Dialogue: 0,0:05:56.21,0:05:59.98,Default,,0000,0000,0000,,zodat je aan haar kunt blijven denken?" Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:03.68,Default,,0000,0000,0000,,Ik gaf hem een pen en een blad papier Dialogue: 0,0:06:03.71,0:06:05.33,Default,,0000,0000,0000,,en hij begon te schrijven. Dialogue: 0,0:06:06.54,0:06:09.35,Default,,0000,0000,0000,,Maar toen ik het blad papier zag\Ndat hij me teruggaf, Dialogue: 0,0:06:09.38,0:06:10.71,Default,,0000,0000,0000,,was ik geschokt. Dialogue: 0,0:06:13.00,0:06:17.98,Default,,0000,0000,0000,,Ik herkende zijn handschrift niet\Nen hij had domme spelfouten gemaakt. Dialogue: 0,0:06:19.17,0:06:21.85,Default,,0000,0000,0000,,Als leerkracht wist ik Dialogue: 0,0:06:21.88,0:06:25.35,Default,,0000,0000,0000,,dat een student enorm kon verbeteren Dialogue: 0,0:06:25.38,0:06:28.16,Default,,0000,0000,0000,,in een heel korte periode, Dialogue: 0,0:06:28.18,0:06:32.12,Default,,0000,0000,0000,,maar ik had nooit gedacht dat een student\Nenorm achteruit kon gaan. Dialogue: 0,0:06:34.38,0:06:36.27,Default,,0000,0000,0000,,Nog meer pijn deed het me, Dialogue: 0,0:06:36.29,0:06:39.48,Default,,0000,0000,0000,,om te lezen wat hij \Naan zijn dochter geschreven had. Dialogue: 0,0:06:39.50,0:06:40.89,Default,,0000,0000,0000,,Hij had geschreven: Dialogue: 0,0:06:40.92,0:06:45.21,Default,,0000,0000,0000,,"Sorry voor mijn fouten.\NHet spijt me dat ik er niet voor je ben." Dialogue: 0,0:06:46.32,0:06:49.29,Default,,0000,0000,0000,,Dit was alles wat hij haar\Nmeende te kunnen zeggen. Dialogue: 0,0:06:50.25,0:06:54.56,Default,,0000,0000,0000,,Ik vroeg mezelf af hoe ik hem ervan\Nkon overtuigen dat hij meer te zeggen had, Dialogue: 0,0:06:54.58,0:06:58.00,Default,,0000,0000,0000,,dat hij kanten heeft waarvoor \Nhij zich niet hoeft te excuseren. Dialogue: 0,0:06:58.96,0:07:00.23,Default,,0000,0000,0000,,Ik wou dat hij voelde Dialogue: 0,0:07:00.25,0:07:04.21,Default,,0000,0000,0000,,dat hij heel wat meer\Nmet zijn dochter te delen had. Dialogue: 0,0:07:05.92,0:07:09.10,Default,,0000,0000,0000,,Elke dag gedurende de zeven maanden daarop Dialogue: 0,0:07:09.12,0:07:11.81,Default,,0000,0000,0000,,bezocht ik hem en nam ik boeken mee. Dialogue: 0,0:07:11.83,0:07:15.68,Default,,0000,0000,0000,,Mijn draagtas werd een kleine bibliotheek. Dialogue: 0,0:07:15.71,0:07:17.77,Default,,0000,0000,0000,,Ik bracht boeken van James Baldwin mee, Dialogue: 0,0:07:17.79,0:07:22.68,Default,,0000,0000,0000,,van Walt Whitman en C.S. Lewis. Dialogue: 0,0:07:22.71,0:07:27.52,Default,,0000,0000,0000,,Ik bracht gidsen mee over bomen en vogels Dialogue: 0,0:07:27.54,0:07:30.75,Default,,0000,0000,0000,,en het boek dat zijn favoriet zou worden:\Nhet woordenboek. Dialogue: 0,0:07:31.67,0:07:33.35,Default,,0000,0000,0000,,Op sommige dagen Dialogue: 0,0:07:33.38,0:07:37.17,Default,,0000,0000,0000,,zaten we uren in stilte,\Nterwijl we allebei lazen. Dialogue: 0,0:07:38.08,0:07:39.93,Default,,0000,0000,0000,,Op andere dagen Dialogue: 0,0:07:39.96,0:07:43.48,Default,,0000,0000,0000,,lazen we samen poëzie. Dialogue: 0,0:07:43.50,0:07:47.39,Default,,0000,0000,0000,,We begonnen met het lezen\Nvan haiku's, honderden haiku's, Dialogue: 0,0:07:47.42,0:07:50.31,Default,,0000,0000,0000,,bedrieglijk eenvoudige meesterwerken. Dialogue: 0,0:07:50.33,0:07:53.14,Default,,0000,0000,0000,,Dan vroeg ik hem om me\Nzijn favoriete haiku's te tonen. Dialogue: 0,0:07:53.17,0:07:56.23,Default,,0000,0000,0000,,Sommige daarvan zijn best grappig. Dialogue: 0,0:07:56.25,0:07:58.10,Default,,0000,0000,0000,,Deze, bijvoorbeeld, van Issa: Dialogue: 0,0:07:58.12,0:08:01.83,Default,,0000,0000,0000,,"Geen zorgen, spinnen.\NIk houd het huis slordig schoon." Dialogue: 0,0:08:02.75,0:08:07.29,Default,,0000,0000,0000,,Of deze: "De halve dag geslapen,\Nniemand heeft me gestraft!" Dialogue: 0,0:08:08.67,0:08:13.10,Default,,0000,0000,0000,,Deze prachtige haiku gaat dan weer\Nover de eerste dag van sneeuwval: Dialogue: 0,0:08:13.12,0:08:17.58,Default,,0000,0000,0000,,"Herten die de eerste vorst\Nvan elkanders vacht likken." Dialogue: 0,0:08:19.25,0:08:22.27,Default,,0000,0000,0000,,Er is iets mysterieus en prachtigs, Dialogue: 0,0:08:22.29,0:08:24.93,Default,,0000,0000,0000,,alleen al aan hoe een gedicht eruitziet. Dialogue: 0,0:08:24.96,0:08:29.58,Default,,0000,0000,0000,,De spaties zijn even belangrijk\Nals de woorden zelf. Dialogue: 0,0:08:31.38,0:08:33.89,Default,,0000,0000,0000,,We lazen een gedicht van W.S. Merwin, Dialogue: 0,0:08:33.92,0:08:38.14,Default,,0000,0000,0000,,dat hij geschreven had toen hij\Nzijn vrouw in de tuin had zien werken Dialogue: 0,0:08:38.17,0:08:42.04,Default,,0000,0000,0000,,en besefte dat ze de rest van hun leven\Nsamen zouden doorbrengen. Dialogue: 0,0:08:43.17,0:08:45.52,Default,,0000,0000,0000,,"Laat me me inbeelden dat we terugkomen Dialogue: 0,0:08:45.54,0:08:48.93,Default,,0000,0000,0000,,wanneer we dat willen\Nen dat het lente zal zijn. Dialogue: 0,0:08:48.96,0:08:52.14,Default,,0000,0000,0000,,We zullen niet ouder zijn\Ndan we ooit waren. Dialogue: 0,0:08:52.17,0:08:56.10,Default,,0000,0000,0000,,Het versleten verdriet zal verlicht zijn\Nzoals de vroege wolk Dialogue: 0,0:08:56.12,0:08:59.17,Default,,0000,0000,0000,,waarin de ochtend\Nlangzaam tot zichzelf komt." Dialogue: 0,0:08:59.92,0:09:03.31,Default,,0000,0000,0000,,Ik vroeg Patrick naar zijn favoriete regel\Nen hij reciteerde deze: Dialogue: 0,0:09:03.33,0:09:06.88,Default,,0000,0000,0000,,"We zullen niet ouder zijn\Ndan we ooit waren." Dialogue: 0,0:09:08.38,0:09:12.81,Default,,0000,0000,0000,,Hij zei dat het hem deed denken\Naan een plek waar de tijd stilstaat, Dialogue: 0,0:09:12.83,0:09:15.77,Default,,0000,0000,0000,,waar de tijd geen belang meer heeft. Dialogue: 0,0:09:15.79,0:09:20.27,Default,,0000,0000,0000,,Ik vroeg hem of hij zo'n plek had,\Nwaar de tijd eeuwig duurt. Dialogue: 0,0:09:20.29,0:09:22.17,Default,,0000,0000,0000,,Hij zei: "Bij mijn moeder." Dialogue: 0,0:09:23.88,0:09:28.05,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer je een gedicht leest\Nin het gezelschap van iemand anders, Dialogue: 0,0:09:28.07,0:09:30.30,Default,,0000,0000,0000,,verandert de betekenis van dat gedicht. Dialogue: 0,0:09:31.33,0:09:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt iets persoonlijks,\Nvoor die persoon en voor jou. Dialogue: 0,0:09:37.50,0:09:40.18,Default,,0000,0000,0000,,Daarna lazen we boeken, zo veel boeken. Dialogue: 0,0:09:40.21,0:09:43.35,Default,,0000,0000,0000,,We lazen de autobiografie\Nvan Frederick Douglass, Dialogue: 0,0:09:43.38,0:09:46.98,Default,,0000,0000,0000,,een Amerikaanse slaaf die zichzelf\Nheeft leren lezen en schrijven Dialogue: 0,0:09:47.00,0:09:50.52,Default,,0000,0000,0000,,en die uit zijn ketenen ontsnapte\Ndankzij zijn geletterdheid. Dialogue: 0,0:09:51.88,0:09:54.52,Default,,0000,0000,0000,,Toen ik opgroeide, zag ik hem als een held Dialogue: 0,0:09:54.54,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,en voor mij was dit verhaal\Ner een van aanmoediging en hoop, Dialogue: 0,0:09:58.86,0:10:01.75,Default,,0000,0000,0000,,maar Patrick kreeg er \Neen paniekerig gevoel door. Dialogue: 0,0:10:02.88,0:10:07.93,Default,,0000,0000,0000,,Hij fixeerde zich op een verhaal waarin\NDouglass vertelde hoe, met Kerstmis, Dialogue: 0,0:10:07.96,0:10:11.06,Default,,0000,0000,0000,,bazen hun slaven gin gaven Dialogue: 0,0:10:11.08,0:10:14.28,Default,,0000,0000,0000,,om hen te bewijzen\Ndat ze geen vrijheid aankonden, Dialogue: 0,0:10:14.29,0:10:17.70,Default,,0000,0000,0000,,omdat de slaven dan \Nover de velden heen strompelden. Dialogue: 0,0:10:19.50,0:10:21.64,Default,,0000,0000,0000,,Patrick betrok dit op zichzelf. Dialogue: 0,0:10:22.33,0:10:25.81,Default,,0000,0000,0000,,Hij zei dat sommige mensen\Nin de gevangenis, net zoals slaven, Dialogue: 0,0:10:25.83,0:10:28.06,Default,,0000,0000,0000,,niet over hun toestand willen nadenken, Dialogue: 0,0:10:28.08,0:10:29.89,Default,,0000,0000,0000,,omdat het te pijnlijk is. Dialogue: 0,0:10:29.92,0:10:32.10,Default,,0000,0000,0000,,Te pijnlijk om aan het verleden te denken, Dialogue: 0,0:10:32.12,0:10:35.46,Default,,0000,0000,0000,,te pijnlijk om te denken\Naan hoe ver we te gaan hebben. Dialogue: 0,0:10:36.96,0:10:39.85,Default,,0000,0000,0000,,Zijn favoriete regel was de volgende: Dialogue: 0,0:10:39.88,0:10:43.48,Default,,0000,0000,0000,,"Eender wat, maakte niet uit wat,\Nom te stoppen met denken! Dialogue: 0,0:10:43.50,0:10:48.54,Default,,0000,0000,0000,,Het was het eeuwige denken\Naan mijn toestand dat me kwelde." Dialogue: 0,0:10:49.96,0:10:53.92,Default,,0000,0000,0000,,Patrick vond Douglass moedig\Nomdat hij schreef en bleef nadenken. Dialogue: 0,0:10:55.08,0:11:00.64,Default,,0000,0000,0000,,Hij wist echter niet hoeveel hij\Nvoor mij op Douglass leek, Dialogue: 0,0:11:00.67,0:11:04.42,Default,,0000,0000,0000,,zoals hij bleef lezen,\Nook al deed het hem panikeren. Dialogue: 0,0:11:05.25,0:11:08.31,Default,,0000,0000,0000,,Hij had het boek eerder uit dan ik, Dialogue: 0,0:11:08.33,0:11:12.04,Default,,0000,0000,0000,,lezend op een betonnen trap zonder licht. Dialogue: 0,0:11:13.58,0:11:16.31,Default,,0000,0000,0000,,Daarna lazen we \Neen van mijn favoriete boeken: Dialogue: 0,0:11:16.33,0:11:18.52,Default,,0000,0000,0000,,Gilead van Marilynne Robinson, Dialogue: 0,0:11:18.54,0:11:22.68,Default,,0000,0000,0000,,dat geschreven is als een lange brief\Nvan een vader aan zijn zoon. Dialogue: 0,0:11:22.71,0:11:25.06,Default,,0000,0000,0000,,Hij hield van deze regel: Dialogue: 0,0:11:25.08,0:11:27.27,Default,,0000,0000,0000,,"Ik schrijf dit deels om je te zeggen Dialogue: 0,0:11:27.29,0:11:30.60,Default,,0000,0000,0000,,dat als je je ooit afvraagt\Nwat je in je leven bereikt hebt ... Dialogue: 0,0:11:30.62,0:11:32.64,Default,,0000,0000,0000,,je een godsgeschenk voor me geweest bent, Dialogue: 0,0:11:32.67,0:11:35.83,Default,,0000,0000,0000,,een mirakel, nog meer dan een mirakel." Dialogue: 0,0:11:37.38,0:11:43.02,Default,,0000,0000,0000,,Iets in die woorden, de liefde,\Nhet verlangen, de stem erin, Dialogue: 0,0:11:43.04,0:11:45.50,Default,,0000,0000,0000,,maakte dat Patrick weer wou schrijven. Dialogue: 0,0:11:46.29,0:11:49.39,Default,,0000,0000,0000,,Hij vulde schrift na schrift Dialogue: 0,0:11:49.42,0:11:52.73,Default,,0000,0000,0000,,met brieven aan zijn dochter. Dialogue: 0,0:11:52.75,0:11:55.68,Default,,0000,0000,0000,,In die mooie, gedetailleerde brieven Dialogue: 0,0:11:55.71,0:12:01.68,Default,,0000,0000,0000,,beeldde hij zichzelf en zijn dochter in,\Nal kanoënd op de Mississipi. Dialogue: 0,0:12:01.71,0:12:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Hij beeldde zich in\Nhoe ze een bergrivier vonden Dialogue: 0,0:12:04.54,0:12:06.71,Default,,0000,0000,0000,,met prachtig helder water. Dialogue: 0,0:12:08.04,0:12:10.30,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer ik Patrick zag schrijven, Dialogue: 0,0:12:11.25,0:12:13.39,Default,,0000,0000,0000,,vroeg ik aan mezelf Dialogue: 0,0:12:13.42,0:12:15.48,Default,,0000,0000,0000,,en nu ook aan jullie allen: Dialogue: 0,0:12:15.50,0:12:20.79,Default,,0000,0000,0000,,wie van jullie heeft een brief geschreven\Naan iemand die je hebt teleurgesteld? Dialogue: 0,0:12:22.04,0:12:27.12,Default,,0000,0000,0000,,Het is nu eenmaal veel gemakkelijker\Nom niet aan die mensen te denken. Dialogue: 0,0:12:28.08,0:12:32.73,Default,,0000,0000,0000,,Maar Patrick confronteerde zichzelf\Nelke dag met zijn dochter Dialogue: 0,0:12:32.75,0:12:35.68,Default,,0000,0000,0000,,en hield zichzelf verantwoordelijk\Nten opzichte van haar, Dialogue: 0,0:12:35.71,0:12:39.42,Default,,0000,0000,0000,,met elk woord dat hij schreef\Nmet intense concentratie. Dialogue: 0,0:12:42.42,0:12:44.96,Default,,0000,0000,0000,,In mijn eigen leven Dialogue: 0,0:12:46.04,0:12:49.10,Default,,0000,0000,0000,,wou ik me ook zo blootstellen. Dialogue: 0,0:12:49.12,0:12:52.75,Default,,0000,0000,0000,,Je zo blootstellen, \Nonthult de kracht van je hart. Dialogue: 0,0:12:56.46,0:13:00.30,Default,,0000,0000,0000,,Laat me even een stap terugzetten\Nen een onaangename vraag stellen. Dialogue: 0,0:13:00.32,0:13:04.42,Default,,0000,0000,0000,,Wie ben ik om het verhaal\Nvan Patrick te vertellen? Dialogue: 0,0:13:06.04,0:13:09.02,Default,,0000,0000,0000,,Patrick is degene\Ndie geleefd heeft met deze pijn. Dialogue: 0,0:13:09.04,0:13:13.21,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb geen dag in mijn leven\Nhonger geleden. Dialogue: 0,0:13:15.25,0:13:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb hier veel over nagedacht, Dialogue: 0,0:13:17.04,0:13:20.77,Default,,0000,0000,0000,,maar dit verhaal\Ngaat niet alleen over Patrick. Dialogue: 0,0:13:20.79,0:13:24.88,Default,,0000,0000,0000,,Het gaat over ons,\Nover de ongelijkheid tussen ons. Dialogue: 0,0:13:25.67,0:13:27.41,Default,,0000,0000,0000,,De wereld van overvloed Dialogue: 0,0:13:28.38,0:13:32.02,Default,,0000,0000,0000,,waarvan Patrick en zijn ouders\Nen zijn grootouders Dialogue: 0,0:13:32.04,0:13:33.85,Default,,0000,0000,0000,,afgesloten zijn. Dialogue: 0,0:13:33.88,0:13:36.96,Default,,0000,0000,0000,,In dit verhaal vertegenwoordig ik\Ndie wereld van overvloed. Dialogue: 0,0:13:37.79,0:13:41.60,Default,,0000,0000,0000,,In het vertellen van dit verhaal\Nwou ik mezelf niet verbergen, Dialogue: 0,0:13:41.62,0:13:44.29,Default,,0000,0000,0000,,noch de macht die ik wel degelijk bezit. Dialogue: 0,0:13:45.33,0:13:48.89,Default,,0000,0000,0000,,Met het vertellen van dit verhaal\Nwou ik die macht blootleggen, Dialogue: 0,0:13:48.92,0:13:51.31,Default,,0000,0000,0000,,om vervolgens te vragen: Dialogue: 0,0:13:51.33,0:13:54.25,Default,,0000,0000,0000,,hoe verminderen we de afstand tussen ons? Dialogue: 0,0:13:56.25,0:13:59.85,Default,,0000,0000,0000,,Lezen is één manier\Nom die afstand te overbruggen. Dialogue: 0,0:13:59.88,0:14:04.31,Default,,0000,0000,0000,,Het geeft ons een stil universum\Ndat we samen kunnen delen, Dialogue: 0,0:14:04.33,0:14:06.58,Default,,0000,0000,0000,,dat we allen in gelijke mate kunnen delen. Dialogue: 0,0:14:08.50,0:14:11.60,Default,,0000,0000,0000,,Je vraagt je nu waarschijnlijk af\Nwat er met Patrick gebeurd is. Dialogue: 0,0:14:11.62,0:14:13.55,Default,,0000,0000,0000,,Heeft lezen zijn leven gered? Dialogue: 0,0:14:14.58,0:14:16.71,Default,,0000,0000,0000,,Ja en neen. Dialogue: 0,0:14:17.88,0:14:23.11,Default,,0000,0000,0000,,Toen Patrick de gevangenis verliet,\Nwas zijn dagelijks leven ondraaglijk. Dialogue: 0,0:14:24.29,0:14:27.77,Default,,0000,0000,0000,,Werkgevers wezen hem af\Nomwille van zijn strafblad. Dialogue: 0,0:14:27.79,0:14:30.93,Default,,0000,0000,0000,,Zijn beste vriendin, zijn moeder,\Nstierf op 43-jarige leeftijd Dialogue: 0,0:14:30.96,0:14:33.43,Default,,0000,0000,0000,,door een hartziekte en diabetes. Dialogue: 0,0:14:33.46,0:14:36.17,Default,,0000,0000,0000,,Hij is dakloos geweest\Nen heeft honger geleden. Dialogue: 0,0:14:38.25,0:14:42.79,Default,,0000,0000,0000,,Mensen zeggen vele dingen over lezen\Ndie mij overdreven lijken. Dialogue: 0,0:14:43.79,0:14:47.77,Default,,0000,0000,0000,,Geletterd zijn weerhield hem er niet van\Nom gediscrimineerd te worden. Dialogue: 0,0:14:47.79,0:14:50.42,Default,,0000,0000,0000,,Het heeft niet voorkomen\Ndat zijn moeder stierf. Dialogue: 0,0:14:51.71,0:14:54.08,Default,,0000,0000,0000,,Dus hoe kan lezen helpen? Dialogue: 0,0:14:55.38,0:14:59.33,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb een aantal antwoorden\Nom vandaag mee te eindigen. Dialogue: 0,0:15:00.67,0:15:03.42,Default,,0000,0000,0000,,Lezen verrijkte zijn innerlijke leven Dialogue: 0,0:15:05.08,0:15:08.14,Default,,0000,0000,0000,,met mysterie, met verbeeldingskracht, Dialogue: 0,0:15:08.17,0:15:09.42,Default,,0000,0000,0000,,met schoonheid. Dialogue: 0,0:15:10.29,0:15:14.62,Default,,0000,0000,0000,,Lezen gaf hem beelden\Ndie hem vreugde boden: Dialogue: 0,0:15:15.42,0:15:20.98,Default,,0000,0000,0000,,berg, oceaan, hert, vorst. Dialogue: 0,0:15:21.00,0:15:25.12,Default,,0000,0000,0000,,Woorden die smaken naar\Neen vrije, natuurlijke wereld. Dialogue: 0,0:15:27.62,0:15:31.14,Default,,0000,0000,0000,,Lezen gaf hem een taal\Nom uit te drukken wat hij verloren had. Dialogue: 0,0:15:31.17,0:15:35.81,Default,,0000,0000,0000,,Hoe prachtig zijn deze regels\Nvan de dichter Derek Walcott? Dialogue: 0,0:15:35.83,0:15:38.06,Default,,0000,0000,0000,,Patrick leerde dit gedicht van buiten: Dialogue: 0,0:15:38.08,0:15:40.18,Default,,0000,0000,0000,,"Dagen die ik vasthield, Dialogue: 0,0:15:40.21,0:15:42.48,Default,,0000,0000,0000,,dagen die ik verloren ben, Dialogue: 0,0:15:42.50,0:15:45.73,Default,,0000,0000,0000,,dagen die ontgroeien, zoals dochters, Dialogue: 0,0:15:45.75,0:15:47.58,Default,,0000,0000,0000,,aan mijn herbergende armen." Dialogue: 0,0:15:48.67,0:15:51.64,Default,,0000,0000,0000,,Lezen leerde hem zijn eigen moed kennen. Dialogue: 0,0:15:51.67,0:15:54.98,Default,,0000,0000,0000,,Herinner je dat hij de boeken\Nvan Frederick Douglass bleef lezen, Dialogue: 0,0:15:55.00,0:15:57.14,Default,,0000,0000,0000,,ook al was het pijnlijk. Dialogue: 0,0:15:57.17,0:16:00.88,Default,,0000,0000,0000,,Hij bleef bewust, ook al deed het pijn. Dialogue: 0,0:16:02.21,0:16:04.77,Default,,0000,0000,0000,,Lezen is een vorm van denken. Dialogue: 0,0:16:04.79,0:16:08.85,Default,,0000,0000,0000,,Daarom is het moeilijk om te lezen,\Nomdat we moeten denken. Dialogue: 0,0:16:08.88,0:16:13.12,Default,,0000,0000,0000,,Patrick koos ervoor om te denken,\Neerder dan om niet te denken. Dialogue: 0,0:16:15.85,0:16:20.18,Default,,0000,0000,0000,,Tot slot gaf lezen hem een taal\Nom tegen zijn dochter te spreken. Dialogue: 0,0:16:21.38,0:16:24.20,Default,,0000,0000,0000,,Lezen inspireerde hem om te schrijven. Dialogue: 0,0:16:24.62,0:16:28.77,Default,,0000,0000,0000,,De link tussen lezen\Nen schrijven is zo krachtig. Dialogue: 0,0:16:28.79,0:16:32.95,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer we beginnen met lezen,\Nbeginnen we woorden te vinden. Dialogue: 0,0:16:33.96,0:16:38.60,Default,,0000,0000,0000,,Hij vond de woorden om zich\Nhen beiden samen in te beelden. Dialogue: 0,0:16:38.62,0:16:40.33,Default,,0000,0000,0000,,Hij vond de woorden Dialogue: 0,0:16:41.77,0:16:44.21,Default,,0000,0000,0000,,om haar te zeggen\Nhoeveel hij van haar hield. Dialogue: 0,0:16:46.04,0:16:49.83,Default,,0000,0000,0000,,Lezen veranderde ook de relatie\Ndie we met elkaar hadden. Dialogue: 0,0:16:49.84,0:16:52.06,Default,,0000,0000,0000,,Het gaf ons de gelegenheid tot intimiteit, Dialogue: 0,0:16:52.08,0:16:54.98,Default,,0000,0000,0000,,om verder te kijken\Ndan onze eigen gezichtspunten. Dialogue: 0,0:16:55.00,0:16:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Bovendien veranderde lezen\Nonze ongelijke relatie Dialogue: 0,0:16:57.71,0:17:00.38,Default,,0000,0000,0000,,in een van tijdelijke gelijkheid. Dialogue: 0,0:17:02.12,0:17:04.84,Default,,0000,0000,0000,,Als je iemand leert kennen als lezer, Dialogue: 0,0:17:04.85,0:17:07.06,Default,,0000,0000,0000,,leer je hem voor de eerste keer kennen, Dialogue: 0,0:17:07.08,0:17:08.79,Default,,0000,0000,0000,,opnieuw. Dialogue: 0,0:17:09.88,0:17:13.08,Default,,0000,0000,0000,,Je kan niet weten\Nwat zijn favoriete regel zal zijn, Dialogue: 0,0:17:14.46,0:17:17.67,Default,,0000,0000,0000,,wat voor herinneringen\Nen persoonlijk verdriet hij heeft. Dialogue: 0,0:17:18.83,0:17:22.83,Default,,0000,0000,0000,,Je wordt geconfronteerd met de ultieme\Nprivacy van zijn innerlijke leven. Dialogue: 0,0:17:23.67,0:17:27.10,Default,,0000,0000,0000,,Vervolgens vraag je je af:\Nwaaruit bestaat mijn innerlijke leven? Dialogue: 0,0:17:27.12,0:17:30.68,Default,,0000,0000,0000,,Wat daarvan is de moeite waard\Nom te delen met iemand anders? Dialogue: 0,0:17:33.00,0:17:34.33,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil afsluiten ... Dialogue: 0,0:17:36.21,0:17:40.50,Default,,0000,0000,0000,,met enkele van mijn favoriete zinnen uit\Nde brieven van Patrick aan zijn dochter. Dialogue: 0,0:17:41.33,0:17:44.10,Default,,0000,0000,0000,,"De rivier is obscuur op sommige plekken, Dialogue: 0,0:17:44.12,0:17:47.39,Default,,0000,0000,0000,,maar licht schijnt\Ndoorheen de spleten van de bomen ... Dialogue: 0,0:17:47.42,0:17:50.98,Default,,0000,0000,0000,,Aan sommige takken\Nhangen volop moerbeien. Dialogue: 0,0:17:51.00,0:17:54.46,Default,,0000,0000,0000,,Je strekt je arm uit\Nom enkele te plukken." Dialogue: 0,0:17:56.04,0:17:58.48,Default,,0000,0000,0000,,Of deze schattige brief,\Nwaarin hij schrijft: Dialogue: 0,0:17:58.50,0:18:02.74,Default,,0000,0000,0000,,"Sluit je ogen en luister\Nnaar de klanken van de woorden. Dialogue: 0,0:18:02.76,0:18:04.89,Default,,0000,0000,0000,,Ik ken dit gedicht van buiten Dialogue: 0,0:18:04.91,0:18:08.19,Default,,0000,0000,0000,,en ik zou het fijn vinden\Nals jij het ook kent." Dialogue: 0,0:18:09.38,0:18:11.18,Default,,0000,0000,0000,,Enorm bedankt, iedereen. Dialogue: 0,0:18:11.21,0:18:14.50,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)