[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:09.90,0:00:13.23,Default,,0000,0000,0000,,Pasifik'in kuzey batısının\Nfırtınalı kıyılarının ötesindeki Dialogue: 0,0:00:13.23,0:00:17.32,Default,,0000,0000,0000,,soğuk sularda katil balina sürüleri yaşar. Dialogue: 0,0:00:17.32,0:00:19.54,Default,,0000,0000,0000,,Her aile burada genelde bir üyesi, Dialogue: 0,0:00:19.54,0:00:21.58,Default,,0000,0000,0000,,en bilgili avcısı olan Dialogue: 0,0:00:21.58,0:00:23.60,Default,,0000,0000,0000,,büyükanneler sayesinde Dialogue: 0,0:00:23.60,0:00:25.21,Default,,0000,0000,0000,,yaşamını sürdürür. Dialogue: 0,0:00:25.21,0:00:28.42,Default,,0000,0000,0000,,Bu aile reisi dişiler 80 sene \Nya da daha fazla süre yaşarlar, Dialogue: 0,0:00:28.42,0:00:31.51,Default,,0000,0000,0000,,erkeklerse 30'larında ölürler. Dialogue: 0,0:00:31.51,0:00:34.61,Default,,0000,0000,0000,,Katil balinalar her ana okyanusta\Nyaşamalarına rağmen, Dialogue: 0,0:00:34.61,0:00:37.66,Default,,0000,0000,0000,,yakın zamana kadar haklarında \Npek az şey biliyorduk. Dialogue: 0,0:00:37.66,0:00:40.85,Default,,0000,0000,0000,,Hayatlarının detayları bilim insanları \Ntarafından araştırılmamıştı, Dialogue: 0,0:00:40.85,0:00:44.03,Default,,0000,0000,0000,,ta ki Balina Araştırma Merkezi \Nadındaki organizasyon Dialogue: 0,0:00:44.03,0:00:46.84,Default,,0000,0000,0000,,1976'da Washington eyaleti \Nve British Columbia yakınlarında Dialogue: 0,0:00:46.84,0:00:51.38,Default,,0000,0000,0000,,tek bir popülasyonu araştırmaya \Nbaşlayıncaya dek. Dialogue: 0,0:00:51.38,0:00:52.98,Default,,0000,0000,0000,,Devam eden çalışmaları sayesinde Dialogue: 0,0:00:52.98,0:00:55.37,Default,,0000,0000,0000,,Güney Sakinleri diye bilinen \Nbu balinalar hakkında Dialogue: 0,0:00:55.37,0:00:57.77,Default,,0000,0000,0000,,pek çok şey öğrendik. Dialogue: 0,0:00:57.77,0:00:59.01,Default,,0000,0000,0000,,Daha fazla şey öğrendikçe Dialogue: 0,0:00:59.01,0:01:04.39,Default,,0000,0000,0000,,bu popülasyonun yaşlılarının oynadığı \Nhayati rol odağa yerleşti. Dialogue: 0,0:01:04.39,0:01:07.07,Default,,0000,0000,0000,,Her büyükanne yaşamına \Nbir yavru olarak başlar, Dialogue: 0,0:01:07.07,0:01:10.88,Default,,0000,0000,0000,,annesinin aile grubu içinde \Nveya ana erkil olarak doğar. Dialogue: 0,0:01:10.88,0:01:12.94,Default,,0000,0000,0000,,Aile her şeyi birlikte yapar, Dialogue: 0,0:01:12.94,0:01:18.20,Default,,0000,0000,0000,,avlanma ve oynama, hatta kendilerine \Nhas çağrı setiyle iletişim kurma. Dialogue: 0,0:01:18.20,0:01:23.92,Default,,0000,0000,0000,,Hem kızlar, hem de oğullar bütün \Nyaşamlarını annenin ailesi ile geçirir. Dialogue: 0,0:01:23.92,0:01:28.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu genç balinalar sadece yakınlarıyla\Nbirlikte oluyor anlamında değildir. Dialogue: 0,0:01:28.15,0:01:30.38,Default,,0000,0000,0000,,Kendi özel çağrıları yanında, Dialogue: 0,0:01:30.38,0:01:33.91,Default,,0000,0000,0000,,ana erkil aile yakınındaki \Nailelerle diyalekt paylaşır Dialogue: 0,0:01:33.91,0:01:35.99,Default,,0000,0000,0000,,ve düzenli olarak sosyalleşirler. Dialogue: 0,0:01:35.99,0:01:39.08,Default,,0000,0000,0000,,Bir dişi 15 yaşlarına eriştiğinde Dialogue: 0,0:01:39.08,0:01:41.61,Default,,0000,0000,0000,,bu toplantılar diğer \Ngruplardan erkeklerle Dialogue: 0,0:01:41.61,0:01:43.51,Default,,0000,0000,0000,,çiftleşmek için bir imkân sağlar. Dialogue: 0,0:01:43.51,0:01:46.43,Default,,0000,0000,0000,,İlişki çiftleşmekten öteye gitmez — Dialogue: 0,0:01:46.43,0:01:49.03,Default,,0000,0000,0000,,dişi ve yavruları aile ile kalır, Dialogue: 0,0:01:49.03,0:01:52.02,Default,,0000,0000,0000,,erkek de kendi annesine döner. Dialogue: 0,0:01:52.02,0:01:54.28,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık 40 yaşlarına kadar Dialogue: 0,0:01:54.28,0:01:57.82,Default,,0000,0000,0000,,ortalamada altı senede bir yavru doğurur. Dialogue: 0,0:01:57.82,0:02:00.29,Default,,0000,0000,0000,,Sonra menapoza girer — Dialogue: 0,0:02:00.29,0:02:03.62,Default,,0000,0000,0000,,bu, hayvanlar aleminde \Nneredeyse hiç yoktur. Dialogue: 0,0:02:03.62,0:02:07.24,Default,,0000,0000,0000,,Aslında insanlar, katil balinalar \Nve birkaç balina türü daha Dialogue: 0,0:02:07.24,0:02:11.23,Default,,0000,0000,0000,,dişileri üremeyi bitirdikten \Nsonra yıllarca yaşamaya Dialogue: 0,0:02:11.23,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,devam eden tek türlerdir. Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Menapozdan sonra Dialogue: 0,0:02:15.23,0:02:18.45,Default,,0000,0000,0000,,büyükanneler Güney Sakinleri'nin \Nana besin kaynağı Dialogue: 0,0:02:18.45,0:02:21.11,Default,,0000,0000,0000,,olan somon avlamada liderlik ederler. Dialogue: 0,0:02:21.11,0:02:23.62,Default,,0000,0000,0000,,Kışın büyük bir bölümünde \Naçıkta araştırma yaparak Dialogue: 0,0:02:23.62,0:02:26.09,Default,,0000,0000,0000,,somona diğer balıklarla katkı sağlarlar. Dialogue: 0,0:02:26.09,0:02:30.31,Default,,0000,0000,0000,,Ancak somon yumurtlamak için sürüyle \Nkıyıya yaklaştığında Dialogue: 0,0:02:30.31,0:02:32.61,Default,,0000,0000,0000,,katil balinalar takip eder. Dialogue: 0,0:02:32.61,0:02:34.75,Default,,0000,0000,0000,,Aile reisi dişi genç balinalara Dialogue: 0,0:02:34.75,0:02:37.88,Default,,0000,0000,0000,,nerede en verimli balık alanlarını \Nbulacağını gösterir. Dialogue: 0,0:02:37.88,0:02:42.77,Default,,0000,0000,0000,,Aynı zamanda yakaladığı somonların \N%90'ınını paylaşır. Dialogue: 0,0:02:42.77,0:02:44.24,Default,,0000,0000,0000,,Her geçen sene Dialogue: 0,0:02:44.24,0:02:46.79,Default,,0000,0000,0000,,katkıları daha hayati hâle gelir: Dialogue: 0,0:02:46.79,0:02:51.87,Default,,0000,0000,0000,,Fazla avlanma ve habitat yıkımı \Nsomon popülasyonlarını azaltarak Dialogue: 0,0:02:51.87,0:02:56.15,Default,,0000,0000,0000,,balinaları hep açlık riskine \Nyakın hâle getirir. Dialogue: 0,0:02:56.16,0:02:58.01,Default,,0000,0000,0000,,Büyükannelerin uzmanlıkları Dialogue: 0,0:02:58.01,0:03:01.91,Default,,0000,0000,0000,,aileleri için yaşam ve ölüm arasındaki \Nfark anlamına gelebilir – Dialogue: 0,0:03:01.91,0:03:04.20,Default,,0000,0000,0000,,peki neden yavru doğurmayı bırakırlar? Dialogue: 0,0:03:04.20,0:03:08.66,Default,,0000,0000,0000,,Bir dişi için üremeye devam etmek \Nher zaman daha avantajlıdır, Dialogue: 0,0:03:08.66,0:03:12.79,Default,,0000,0000,0000,,mevcut çocuklarına\Nve torunlarına bakıyor olsa bile. Dialogue: 0,0:03:12.79,0:03:17.41,Default,,0000,0000,0000,,Birkaç özel durum bu denklemi \Nkatil balinalar için değiştiriyor. Dialogue: 0,0:03:17.41,0:03:20.42,Default,,0000,0000,0000,,Ne oğulların\Nne de kızların aile kökenlerini Dialogue: 0,0:03:20.42,0:03:23.64,Default,,0000,0000,0000,,terk etmemesine çok nadir rastlanır — Dialogue: 0,0:03:23.64,0:03:26.04,Default,,0000,0000,0000,,neredeyse tüm hayvan türlerinde Dialogue: 0,0:03:26.04,0:03:28.79,Default,,0000,0000,0000,,bir ya da iki cins ayrılır. Dialogue: 0,0:03:28.79,0:03:31.93,Default,,0000,0000,0000,,Bunun anlamı şudur,\Ndişi katil balina yaşlandıkça Dialogue: 0,0:03:31.93,0:03:33.89,Default,,0000,0000,0000,,ailesinin büyük bir bölümünü Dialogue: 0,0:03:33.89,0:03:36.60,Default,,0000,0000,0000,,çocukları ve torunları oluşturur, Dialogue: 0,0:03:36.60,0:03:39.42,Default,,0000,0000,0000,,daha uzak akrabalarsa ölür. Dialogue: 0,0:03:39.42,0:03:44.13,Default,,0000,0000,0000,,Yaşlı dişiler gruba genç dişilerden \Ndaha yakın oldukları için Dialogue: 0,0:03:44.13,0:03:47.51,Default,,0000,0000,0000,,bütün aile ile ilgilenmeleri daha iyidir, Dialogue: 0,0:03:47.51,0:03:51.23,Default,,0000,0000,0000,,buna karşılık genç dişiler \Nüremeyle ilgilenmelidir. Dialogue: 0,0:03:51.23,0:03:52.91,Default,,0000,0000,0000,,Katil balina çevresinde Dialogue: 0,0:03:52.91,0:03:55.59,Default,,0000,0000,0000,,her yeni yavru sınırlı, \Nbölüşülen kaynaklarla Dialogue: 0,0:03:55.59,0:03:58.30,Default,,0000,0000,0000,,yeni bir can beslemektir. Dialogue: 0,0:03:58.30,0:04:02.58,Default,,0000,0000,0000,,Yaşlı dişi ailesine yük olmadan \Ngenlerini yetişkin oğullarını Dialogue: 0,0:04:02.58,0:04:04.76,Default,,0000,0000,0000,,destekleyerek geçirebilir, Dialogue: 0,0:04:04.76,0:04:07.80,Default,,0000,0000,0000,,bu oğullar diğer ailelerin\Nyetiştireceği yavrulara baba olur. Dialogue: 0,0:04:07.80,0:04:10.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu, dişilerin orta yaşta \Ntamamen üremeyi durdurmak üzere Dialogue: 0,0:04:10.70,0:04:14.32,Default,,0000,0000,0000,,evrim geçirmelerinin nedeni olabilir. Dialogue: 0,0:04:14.32,0:04:16.80,Default,,0000,0000,0000,,Büyükannelerin katkıları olsa bile Dialogue: 0,0:04:16.80,0:04:20.20,Default,,0000,0000,0000,,Güney Sakinleri katil balinaların \Nçoğunlukla somon düşüşünden Dialogue: 0,0:04:20.20,0:04:23.05,Default,,0000,0000,0000,,dolayı türleri tehlike altındadır. Dialogue: 0,0:04:23.05,0:04:25.96,Default,,0000,0000,0000,,Onları yok oluştan kurtarmak \Niçin somon popülasyonlarını Dialogue: 0,0:04:25.96,0:04:28.44,Default,,0000,0000,0000,,eski hâline getirmek üzere\Nacilen yatırım yapmalıyız. Dialogue: 0,0:04:28.44,0:04:30.60,Default,,0000,0000,0000,,Uzun vadede Balina Araştırma Merkezi \N Dialogue: 0,0:04:30.60,0:04:32.74,Default,,0000,0000,0000,,gibi çalışmalara\Ndaha çok ihtiyacımız olacak. Dialogue: 0,0:04:32.74,0:04:34.98,Default,,0000,0000,0000,,Güney Sakinleri hakkında öğrendiklerimiz Dialogue: 0,0:04:34.98,0:04:37.17,Default,,0000,0000,0000,,diğer gruplar için geçerli olmayabilir. Dialogue: 0,0:04:37.17,0:04:39.61,Default,,0000,0000,0000,,Diğer popülasyonları yakından gözleyerek Dialogue: 0,0:04:39.61,0:04:42.60,Default,,0000,0000,0000,,daha fazla şaşırtıcı \Nadaptasyonlar keşfedebiliriz Dialogue: 0,0:04:42.20,0:04:46.15,Default,,0000,0000,0000,,ve yaşamları risk altına girmeden \Nönce insan müdahalesine Dialogue: 0,0:04:46.15,0:04:48.58,Default,,0000,0000,0000,,hassaslıklarını tahmin edebiliriz.