1
00:00:07,814 --> 00:00:12,887
İnsanların soluk mavi noktamızın
ötesine ulaştığı,

2
00:00:12,887 --> 00:00:17,019
binlerce ışık yılı uzaktaki gezegenlerde
şehirler oluşturduğu,

3
00:00:17,019 --> 00:00:21,516
galaktik bir ticaret ve ulaşım ağını
sürdürdüğü uzak bir gelecek hayal edin.

4
00:00:21,516 --> 00:00:25,406
Medeniyetimizin bu sıçramayı
yapması için ne gerekir?

5
00:00:25,406 --> 00:00:28,356
Dikkate alınması gereken çok şey var,
nasıl iletişim kurardık?

6
00:00:28,356 --> 00:00:30,996
Galaktik bir hükümet neye benzeyebilir?

7
00:00:30,996 --> 00:00:33,206
En önemlisi de:

8
00:00:33,206 --> 00:00:38,806
Bu uygarlığın endüstrisi, dünyevileştirme
operasyonları ve yıldız gemilerine

9
00:00:38,806 --> 00:00:43,172
güç sağlamak için yeterli
enerjiyi nereden elde ederiz?

10
00:00:43,582 --> 00:00:47,582
Nikolai Kardashev adlı bir gökbilimci,
gelişen bir medeniyetin

11
00:00:47,582 --> 00:00:52,452
artan enerji ihtiyaçlarını ölçmek için
bir ölçek önerdi.

12
00:00:52,452 --> 00:00:56,452
Şu anda içinde bulunduğumuz
ilk evrim aşamasında,

13
00:00:56,452 --> 00:00:59,832
fosil yakıtlar, güneş panelleri
ve nükleer santraller gibi

14
00:00:59,832 --> 00:01:02,352
gezegene dayalı yakıt kaynakları

15
00:01:02,352 --> 00:01:07,136
muhtemelen kendi güneş sistemimizdeki
diğer gezegenlere yerleşmek için yeterli

16
00:01:07,136 --> 00:01:09,496
ancak bunun ötesine geçmiyor.

17
00:01:09,956 --> 00:01:13,165
Üçüncü ve son aşamadaki
bir medeniyet için,

18
00:01:13,165 --> 00:01:20,381
galaktik ölçekte genişleme, güneşimizin
her saniye saldığı tam 385 yottajoule'dan

19
00:01:20,381 --> 00:01:25,611
yaklaşık 100 milyar kat
daha fazla enerji gerektirir.

20
00:01:25,993 --> 00:01:28,863
Egzotik fizikteki bir gelişmeyi engelleyen

21
00:01:28,863 --> 00:01:32,307
tek bir enerji kaynağı yeterli olabilir:

22
00:01:32,307 --> 00:01:34,967
Süper kütleli bir kara delik.

23
00:01:35,447 --> 00:01:39,447
Kara delikleri enerji kaynakları olarak
düşünmek mantığa aykırı,

24
00:01:39,447 --> 00:01:43,813
ancak toplama diskleri sayesinde
tam olarak öyleler:

25
00:01:44,033 --> 00:01:49,905
Olay ufkuna düşen maddenin oluşturduğu
dairesel, düz yapılar.

26
00:01:49,905 --> 00:01:52,985
Açısal momentumun korunumu nedeniyle,

27
00:01:52,985 --> 00:01:56,985
oradaki parçacıklar doğrudan
kara deliğe düşmezler.

28
00:01:56,985 --> 00:01:59,699
Bunun yerine yavaşça dönerler.

29
00:02:00,215 --> 00:02:03,565
Kara deliğin yoğun yer çekimi alanı
nedeniyle,

30
00:02:03,565 --> 00:02:07,765
bu parçacıklar olay ufkuna yaklaştıkça
potansiyel enerjilerini

31
00:02:07,765 --> 00:02:09,682
kinetik enerjiye dönüştürür.

32
00:02:10,005 --> 00:02:12,935
Parçacık etkileşimleri,
bu kinetik enerjinin

33
00:02:12,935 --> 00:02:16,025
şaşırtıcı bir maddeden
enerji verimliliğiyle

34
00:02:16,025 --> 00:02:18,934
uzaya yayılmasına olanak tanır:

35
00:02:18,934 --> 00:02:25,493
Dönmeyen kara delikler için %6 ve dönen
kara delikler için %32'ye kadar.

36
00:02:25,963 --> 00:02:29,523
Bu, şu anda kütleden enerji
elde etmek için mevcut

37
00:02:29,523 --> 00:02:32,803
en verimli ve yaygın mekanizma olan
nükleer fisyonu

38
00:02:32,803 --> 00:02:35,333
büyük ölçüde gölgede bırakıyor.

39
00:02:35,333 --> 00:02:42,432
Fisyon, bir Uranyum atomunun yalnızca
%0,08'ini enerjiye dönüştürür.

40
00:02:42,432 --> 00:02:46,123
Bu gücü kullanmanın anahtarı,
Dyson küresi ile de bilinen

41
00:02:46,123 --> 00:02:52,152
fizikçi Freeman Dyson tarafından
tasarlanan bir yapıda olabilir.

42
00:02:52,152 --> 00:02:56,803
1960'larda Dyson, gelişmiş bir
gezegen medeniyetinin,

43
00:02:56,803 --> 00:03:01,020
ihtiyaçlarını karşılamak için yayılan
tüm enerjiyi yakalayarak

44
00:03:01,020 --> 00:03:05,339
ana yıldızlarının etrafında yapay bir
küre oluşturabileceğini öne sürdü.

45
00:03:06,109 --> 00:03:09,319
Çok daha karmaşık olmasına rağmen
benzer bir tasarım

46
00:03:09,319 --> 00:03:12,409
teorik olarak kara deliklere
uygulanabilir.

47
00:03:12,799 --> 00:03:17,334
Enerji üretmek için, kara deliklerin
sürekli olarak beslenmesi gerekir.

48
00:03:17,334 --> 00:03:20,584
Bu yüzden onu bir küre ile tamamen
örtmek istemeyiz.

49
00:03:20,584 --> 00:03:23,724
Bunu yapsak bile, birçok süper
kütleli kara deliğin kutuplarından

50
00:03:23,724 --> 00:03:26,134
ateş eden plazma jetleri,

51
00:03:26,134 --> 00:03:30,134
herhangi bir yapıyı paramparça edecek
şekilde ateş ederdi.

52
00:03:30,134 --> 00:03:33,784
Bunun yerine, devasa, uzaktan kumandalı

53
00:03:33,784 --> 00:03:37,074
toplayıcılardan yapılmış bir çeşit
Dyson halkası tasarlayabiliriz.

54
00:03:37,074 --> 00:03:40,024
Bir kara deliğin etrafındaki
bir yörüngede,

55
00:03:40,024 --> 00:03:44,024
belki de birikme diskinin düzleminde,
ama daha uzakta toplanırlardı.

56
00:03:44,024 --> 00:03:46,714
Bu araçlar, toplanan enerjiyi
bir elektrik santraline

57
00:03:46,714 --> 00:03:50,054
veya depolama amacıyla
bir bataryaya iletmek için

58
00:03:50,054 --> 00:03:52,420
ayna benzeri paneller kullanabilir.

59
00:03:52,750 --> 00:03:57,704
Bu toplayıcıların doğru yarıçapta inşa
edildiğinden emin olmamız gerekiyor,

60
00:03:57,704 --> 00:04:00,734
çok yakın olurlarsa
yayılan enerjiden erirler.

61
00:04:00,734 --> 00:04:05,537
Çok uzaktaysa, mevcut enerjinin
yalnızca küçük bir kısmını toplarlar

62
00:04:05,537 --> 00:04:09,187
ve kara deliğin yörüngesinde dönen
yıldızlar tarafından bozulabilirler.

63
00:04:09,187 --> 00:04:13,501
Tüm sistemi inşa etmek için
büyük olasılıkla hematit gibi

64
00:04:13,501 --> 00:04:17,181
birçok Dünya değerinde yüksek
derecede yansıtıcı malzeme artı

65
00:04:17,181 --> 00:04:23,053
inşaat robotlarından lejyon yapmak için 
parçalanmış gezegenler gerekecek.

66
00:04:23,053 --> 00:04:27,633
Dyson halkası inşa edildiğinde,
galaksinin her koluna yayılmış

67
00:04:27,633 --> 00:04:31,750
bir uygarlığa güç veren teknolojik
bir şaheser olacaktı.

68
00:04:32,495 --> 00:04:35,085
Bunların hepsi vahşi bir spekülasyon
gibi görünebilir.

69
00:04:35,085 --> 00:04:38,255
Ama şimdi bile, mevcut enerji krizimizde,

70
00:04:38,255 --> 00:04:41,795
gezegenimizin sınırlı kaynakları ile
karşı karşıyayız.

71
00:04:41,795 --> 00:04:45,795
Özellikle insan türü hayatta kalmak
ve teknolojik ilerleme için çalıştıkça,

72
00:04:45,795 --> 00:04:48,825
sürdürülebilir enerji üretiminin
yeni yollarına

73
00:04:48,825 --> 00:04:52,035
her zaman ihtiyaç duyulacak.

74
00:04:52,035 --> 00:04:54,855
Belki de bu astronomik devleri fetheden

75
00:04:54,855 --> 00:04:57,765
bir medeniyet çoktan var olabilir.

76
00:04:58,055 --> 00:04:59,935
Onların kara deliklerinden gelen ışığın

77
00:04:59,935 --> 00:05:03,925
periyodik olarak söndüğünü görerek
Dyson halkasının

78
00:05:03,925 --> 00:05:08,175
parçalarının aramızdan geçtiğini
bile söyleyebiliriz.

79
00:05:08,175 --> 00:05:13,081
Ya da belki bu üst yapılar, teori alanında
kalmaya mahkum.

80
00:05:13,081 --> 00:05:17,345
Sadece zaman ve bilimsel yaratıcılığımız
doğruyu gösterecek.