1 00:00:00,784 --> 00:00:03,659 Merhaba ben Refik. Medya sanatçısıyım. 2 00:00:03,683 --> 00:00:05,658 Verileri bir pigment olarak kullanıyorum 3 00:00:05,682 --> 00:00:10,669 ve yapay zeka destekli bir düşünme fırçasıyla boyuyorum. 4 00:00:11,028 --> 00:00:13,636 Mimari alanları tuval olarak kullanarak 5 00:00:13,636 --> 00:00:16,458 binaların hayal kurması ve halüsinasyon görmesi için 6 00:00:16,458 --> 00:00:18,661 makinelerle iş birliği yapıyorum. 7 00:00:18,685 --> 00:00:21,400 Tüm bunlar ne anlama geliyor, merak ediyor olabilirsiniz. 8 00:00:21,424 --> 00:00:25,089 Bu yüzden lütfen sizi işime ve dünyama götürmeme izin verin. 9 00:00:25,851 --> 00:00:29,590 İstanbul'da büyüyen bir çocukken, sekiz yaşındayken 10 00:00:29,614 --> 00:00:31,956 hayal gücünün gücüne şahit oldum. 11 00:00:31,980 --> 00:00:37,978 Bir gün annem eve bilim kurgu filmi "Blade Runner"ın video kasetini getirdi. 12 00:00:38,102 --> 00:00:41,077 Daha önce hiç görmediğim bir yer olan 13 00:00:41,101 --> 00:00:46,010 Los Angeles'ın geleceğinin çarpıcı mimari vizyonuna 14 00:00:46,034 --> 00:00:48,586 hayran kaldığımı açıkça hatırlıyorum. 15 00:00:48,610 --> 00:00:53,697 Bu vizyon, hayallerimin bir tür temelini oluşturdu. 16 00:00:54,031 --> 00:00:56,793 2012'de Tasarım Medya Sanatları yüksek lisans programı için 17 00:00:56,817 --> 00:00:59,671 Los Angeles'a geldiğimde bir araba kiraladım 18 00:00:59,671 --> 00:01:05,150 ve yakın geleceğin o harika dünyasını görmek için şehir merkezine gittim. 19 00:01:05,482 --> 00:01:10,222 Kafamda tekrar tekrar oynamaya devam eden bir sözü hatırlıyorum: 20 00:01:10,245 --> 00:01:15,841 android Rachael'in anılarının aslında ona ait olmadığını fark ettiği 21 00:01:16,103 --> 00:01:20,754 ve Deckard'ın onların başka birinin anıları olduğunu söylediği sahne. 22 00:01:20,778 --> 00:01:22,011 O andan itibaren 23 00:01:22,035 --> 00:01:24,915 ilham kaynaklarımdan biri de bu soru oldu. 24 00:01:25,561 --> 00:01:29,900 Bir makine başkasının anılarıyla ne yapabilir? 25 00:01:29,924 --> 00:01:32,627 Ya da başka bir deyişle 26 00:01:32,651 --> 00:01:36,402 21. yüzyılda yapay zekâ olmak ne anlama geliyor? 27 00:01:37,441 --> 00:01:39,538 Herhangi bir android veya YZ makinesi, 28 00:01:39,562 --> 00:01:42,679 yalnızca onunla iş birliği yaptığımız sürece akıllıdır. 29 00:01:43,327 --> 00:01:45,389 İnsan zekasının üretmeyi amaçladığı, 30 00:01:45,389 --> 00:01:50,046 ancak bunu yapma kapasitesi olmayan şeyleri inşa edebilir. 31 00:01:51,373 --> 00:01:55,178 Örneğin faaliyetlerinizi ve sosyal ağlarınızı düşünün. 32 00:01:55,208 --> 00:01:58,756 Onlarla etkileşime girdikçe daha akıllı hâle geliyorlar. 33 00:01:58,780 --> 00:02:03,249 Makineler anıları öğrenebilir veya işleyebilirse 34 00:02:03,273 --> 00:02:05,134 onlar da rüya görebilir mi? 35 00:02:05,158 --> 00:02:06,644 Halüsinasyon görebilirler mi? 36 00:02:06,668 --> 00:02:09,082 İstemeden hatırlıyorlayabilir mi 37 00:02:09,106 --> 00:02:13,059 veya birden fazla insanın hayalleri arasında bağlantılar kurabilirler mi? 38 00:02:13,083 --> 00:02:19,106 21. yüzyılda yapay zekâ olmak, hiçbir şeyi unutmamak anlamına mı geliyor? 39 00:02:20,365 --> 00:02:21,548 Eğer öyleyse 40 00:02:21,572 --> 00:02:25,826 yüzyıllardır medyada tarihi yakalama çabamızda 41 00:02:25,850 --> 00:02:30,762 deneyimlediğimiz en devrimci şey değil mi? 42 00:02:31,406 --> 00:02:32,740 Diğer bir deyişle 43 00:02:32,764 --> 00:02:36,217 Ridley Scott'ın "Blade Runner"ından bu yana ne kadar ilerledik? 44 00:02:36,678 --> 00:02:40,165 2014 yılında stüdyomu kurdum 45 00:02:40,189 --> 00:02:42,200 ve mimarları, 46 00:02:42,224 --> 00:02:44,660 bilgisayar ve veri bilimcilerini, sinir bilimcileri, 47 00:02:44,660 --> 00:02:47,467 müzisyenleri ve hatta hikayecileri 48 00:02:47,491 --> 00:02:50,232 hayallerimi gerçekleştirmede bana katılmaya davet ettim. 49 00:02:51,001 --> 00:02:53,835 Veriler pigment olabilir mi? 50 00:02:53,859 --> 00:02:56,446 Bu, medya sanatlarını mimariye yerleştirme, 51 00:02:56,470 --> 00:03:01,017 sanal ve fiziksel dünyalarla çarpışma yolculuğumuza başlarken 52 00:03:01,041 --> 00:03:03,699 sorduğumuz ilk soruydu. 53 00:03:04,555 --> 00:03:09,294 Böylece verinin şiirselliği diyebileceğim şeyi hayal etmeye başladık. 54 00:03:10,124 --> 00:03:12,841 İlk projelerimizden biri olan "Sanal Tasvirler," 55 00:03:12,865 --> 00:03:17,712 San Francisco şehri tarafından istenilen halka açık bir veri heykel parçasıydı. 56 00:03:17,712 --> 00:03:23,167 Çalışma, şehrin kendisinin akışkan bir bağlantı ağını tasvir ederek 57 00:03:23,181 --> 00:03:25,104 izleyiciyi, yaşayan bir kentsel mekanda 58 00:03:25,104 --> 00:03:30,415 muhteşem bir estetik deneyimin parçası olmaya davet ediyor. 59 00:03:30,439 --> 00:03:33,162 Aynı zamanda, burada temsil edilen 60 00:03:33,186 --> 00:03:36,546 Twitter paylaşımları gibi günlük hayatımızdaki görünmez verilerin 61 00:03:36,570 --> 00:03:39,736 nasıl görünür hâle getirilebileceğini 62 00:03:39,760 --> 00:03:41,888 ve kolektif olarak deneyimlenebilecek 63 00:03:41,912 --> 00:03:47,609 duyusal bilgiye dönüştürülebileceğini hatırlatır. 64 00:03:48,619 --> 00:03:53,519 Aslında veriler ancak deneyimlendiğinde bilgi haline gelebilir 65 00:03:53,543 --> 00:03:57,519 ve bilgi ve deneyimin ne olduğu pek çok farklı biçim alabilir. 66 00:03:57,543 --> 00:03:59,303 Bu tür bağlantıları makine zekâsının 67 00:03:59,327 --> 00:04:03,513 geniş potansiyeli aracılığıyla keşfederken 68 00:04:03,857 --> 00:04:09,072 itina gösterdiğimiz bir bağlantı da insan duyuları ile 69 00:04:09,096 --> 00:04:12,747 makinelerin doğayı simüle etme kapasitesi arasındaki bağlantı. 70 00:04:12,771 --> 00:04:17,771 Bu araştırmalar rüzgâr verisi tablolar üzerinde çalışırken başladı. 71 00:04:17,795 --> 00:04:20,755 Rüzgar sensörlerinden topladığımız 72 00:04:20,779 --> 00:04:25,593 gizli veri setlerine dayalı görselleştirilmiş şiir şeklini aldılar. 73 00:04:25,617 --> 00:04:28,430 Daha sonra rüzgar hızını, fırtınayı 74 00:04:28,454 --> 00:04:32,645 ve yönü ruhani bir veri pigmentine dönüştürmek için 75 00:04:32,669 --> 00:04:35,303 üretken algoritmalar kullandık. 76 00:04:36,387 --> 00:04:40,418 Sonuç, meditatif ancak spekülatif bir deneyimdi. 77 00:04:41,349 --> 00:04:44,212 "İstanbul Boğazı" adlı bu kinetik veri heykeli, 78 00:04:44,236 --> 00:04:48,033 doğal olayları yeniden hayal etme kapasitemizi 79 00:04:48,033 --> 00:04:49,982 sorgulamaya benzer bir girişimdi. 80 00:04:51,299 --> 00:04:55,736 Marmara Denizi'nin yüksek frekanslı radar koleksiyonlarını kullanarak 81 00:04:55,760 --> 00:04:57,990 deniz yüzeyi verilerini topladık 82 00:04:58,014 --> 00:05:01,195 ve dinamik hareketi makine zekâsı ile projelendirdik. 83 00:05:01,874 --> 00:05:03,972 Sakin ama sürekli değişen 84 00:05:03,996 --> 00:05:08,175 sentetik deniz manzarasına dalma hissi yaratıyoruz. 85 00:05:09,524 --> 00:05:13,612 Beyinle görmeye genellikle hayal gücü denir 86 00:05:13,636 --> 00:05:16,864 ve benim için mimariyi hayal etmek, 87 00:05:16,864 --> 00:05:19,845 cam, metal veya betonun ötesinde, 88 00:05:19,869 --> 00:05:24,370 daha ileri gitme olasılıkları ve yapılı çevrelerde 89 00:05:24,394 --> 00:05:28,507 algımızı artırmanın yollarını denemek. 90 00:05:28,531 --> 00:05:32,184 Yapay zekâ araştırmaları her geçen gün artıyor 91 00:05:32,208 --> 00:05:36,086 ve bizi kendimizden daha büyük ve daha bilgili bir sisteme 92 00:05:36,110 --> 00:05:39,544 bağlılık hissi ile baş başa bırakıyor. 93 00:05:39,904 --> 00:05:45,819 2017 yılında, İstanbul'da açık kaynaklı bir kültürel belge kitaplığı keşfettik 94 00:05:46,198 --> 00:05:49,658 ve dünyadaki ilk yapay zekâ odaklı kamu kurulumlarından biri olan 95 00:05:49,682 --> 00:05:53,976 ve 270 yıla yayılan yaklaşık 1,7 milyon belgeyi araştıran 96 00:05:54,000 --> 00:06:00,975 bir yapay zekâ olan "Arşiv Rüyası" üzerinde çalışmaya başladık. 97 00:06:01,788 --> 00:06:04,630 Bu süreçteki ilham kaynağımız 98 00:06:04,654 --> 00:06:11,169 Arjantinli yazar Jorge Luis Borges'in "Babil Kütüphanesi" adlı kısa öyküsüydü. 99 00:06:11,336 --> 00:06:17,065 Hikâyede yazar, belirli bir format ve karakter setine sahip 100 00:06:17,089 --> 00:06:23,000 tüm olası 410 sayfalık kitapları içeren kütüphane biçiminde bir evren tasarlar. 101 00:06:23,024 --> 00:06:25,187 Bu ilham verici görüntü sayesinde, 102 00:06:25,187 --> 00:06:29,811 makine zekâsı çağında geniş bilgi arşivlerini fiziksel olarak keşfetmenin 103 00:06:29,811 --> 00:06:31,762 bir yolunu hayal ediyoruz. 104 00:06:31,786 --> 00:06:34,298 Sonuçta ortaya çıkan çalışma, görebileceğiniz gibi, 105 00:06:34,298 --> 00:06:36,491 kullanıcı odaklı, sürükleyici bir alandı. 106 00:06:36,515 --> 00:06:43,820 "Arşiv Rüyası," makine zekâsı çağında kütüphane deneyimini derinden değiştirdi. 107 00:06:44,187 --> 00:06:48,255 "Makine Halüsinasyonu," New York City'nin 108 00:06:48,279 --> 00:06:52,732 halka açık fotoğraf arşivlerinde yaşanan zaman ve mekanın keşfi. 109 00:06:52,756 --> 00:06:55,382 Türünün tek örneği olan bu sürükleyici proje için 110 00:06:55,406 --> 00:06:58,070 makine öğreniöli algoritmalar kullanarak 111 00:06:58,094 --> 00:07:02,256 şehrin 100 milyonun üzerinde fotoğrafını bulup işledik. 112 00:07:03,008 --> 00:07:06,090 Yeni görüntüleri tahmin etmek veya hayal etmek için 113 00:07:06,114 --> 00:07:12,317 yapay zekâyı kullanan yenilikçi bir anlatım sistemi tasarladık, 114 00:07:12,341 --> 00:07:16,264 böylece izleyicinin geçmiş ve gelecek New York'un 115 00:07:16,288 --> 00:07:18,689 rüya gibi bir füzyonuna adım atmasını sağladık. 116 00:07:19,832 --> 00:07:22,355 Projelerimiz bilgiyi hatırlama 117 00:07:22,355 --> 00:07:25,351 ve aktarmada daha derinlere inerken 118 00:07:25,375 --> 00:07:29,653 anıların nasıl statik derlemeler değil, geçmiş olayların 119 00:07:29,653 --> 00:07:33,698 sürekli değişen yorumları olduğu hakkında daha çok düşündük. 120 00:07:34,269 --> 00:07:36,658 Makinelerin bilinç dışı ve bilinçaltı olayları 121 00:07:36,658 --> 00:07:40,428 nasıl simüle edebileceğine kafa yorduk. 122 00:07:40,428 --> 00:07:44,340 rüya görme, hatırlama, halüsinasyon görme gibi. 123 00:07:45,356 --> 00:07:48,260 Böylece hatırlama anını görselleştirmek için 124 00:07:48,284 --> 00:07:50,705 "Eriyen Anılar"ı yaptık. 125 00:07:51,824 --> 00:07:54,491 İlham, trajik bir olaydan ileri gelmişti, 126 00:07:54,515 --> 00:07:58,026 amcama Alzheimer's teşhisi konduğunu öğrenmiştim. 127 00:07:59,602 --> 00:08:02,023 O zaman tek düşünebildiğim, 128 00:08:02,047 --> 00:08:07,110 hâlâ yapabiliyorken nasıl ve neyi hatırladığımızı kutlamanın 129 00:08:07,134 --> 00:08:09,128 bir yolunu bulmaktı. 130 00:08:09,152 --> 00:08:13,232 Anıların kaybolduğunu değil, 131 00:08:13,256 --> 00:08:16,168 eridiğini ya da şekil değiştirdiğini düşünmeye başladım. 132 00:08:16,192 --> 00:08:18,253 Makine zekâsı yardımıyla 133 00:08:18,277 --> 00:08:21,740 California Üniversitesi'ndeki Neuroscape Laboratuvarı'ndaki 134 00:08:21,764 --> 00:08:23,603 bilim insanlarıyla birlikte çalıştık 135 00:08:23,627 --> 00:08:29,184 ve bize beyin sinyallerini anı oluştukça nasıl anlayacağımızı gösterdiler. 136 00:08:29,208 --> 00:08:34,311 Kendi amcamın, anıları işleme yeteneğini kaybetmesine rağmen, 137 00:08:34,335 --> 00:08:38,362 EEG verilerinden oluşan sanat eseri 138 00:08:38,362 --> 00:08:41,184 hatırlamanın önemliliğini ortaya koydu 139 00:08:41,208 --> 00:08:45,588 ve amcamın kaybettiklerine bir övgü olarak kaldı. 140 00:08:48,533 --> 00:08:51,487 çağdaş Los Angeles hakkında neredeyse hiçbir şey 141 00:08:51,511 --> 00:08:55,272 çocukluk beklentilerimi karşılamadı. 142 00:08:55,296 --> 00:08:58,386 Harika bir bina hariç: 143 00:08:58,410 --> 00:09:01,799 Frank Gehry tarafından tasarlanan Walt Disney Konser Salonu, 144 00:09:01,823 --> 00:09:03,554 hayatımın kahramanlarımdan biri. 145 00:09:04,198 --> 00:09:07,565 2018 yılında LA Filarmoni'den bir telefon aldım, 146 00:09:07,565 --> 00:09:13,526 ünlü senfoninin yüzüncü yıl dönümü kutlaması için kurulum arıyorlardı. 147 00:09:13,638 --> 00:09:17,010 Bunun için şunları sormaya karar verdik, 148 00:09:17,034 --> 00:09:20,134 "Bir bina öğrenebilir mi? Hayal edebilir mi?" 149 00:09:20,614 --> 00:09:22,389 Bu soruyu yanıtlamak için 150 00:09:22,389 --> 00:09:27,670 LA Phil ve WDCH arşivlerinde kayıtlı olan her şeyi toplamaya karar verdik. 151 00:09:27,670 --> 00:09:32,535 Kesin olarak, 77 terabayt dijital olarak arşivlenmiş bellek. 152 00:09:32,559 --> 00:09:35,640 Makine zekasını kullanarak 153 00:09:35,640 --> 00:09:38,166 100 yıl öncesine dayanan tüm arşiv, 154 00:09:38,190 --> 00:09:41,195 binanın dış görünümünde yansımalar haline geldi, 155 00:09:41,219 --> 00:09:45,163 Los Angeles'ın kalbinde bu fütürist kamu deneyimini 156 00:09:45,187 --> 00:09:47,362 gerçekleştirmek için 42 projektör gerekti 157 00:09:47,386 --> 00:09:51,369 ve "Blade Runner"ın Los Angeles'ina bir adım daha yaklaştık. 158 00:09:52,146 --> 00:09:54,660 Bir bina hayal edebiliyorsa 159 00:09:54,684 --> 00:09:56,361 bu bina ederdi. 160 00:09:59,703 --> 00:10:04,449 Sizi bir makinenin zihninde son bir yolculuğa davet ediyorum. 161 00:10:05,877 --> 00:10:09,241 Şu anda, son 30 yılda küratörlüğü yapılan 162 00:10:09,265 --> 00:10:13,813 her TED Konuşmasının veri evrenine tamamen dalmış durumdayız. 163 00:10:13,837 --> 00:10:20,439 Bu, bu veri setinin TED sahnesinden 7.705 konuşma içerdiği anlamına gelir. 164 00:10:21,094 --> 00:10:25,635 Bu konuşmalar 7,4 milyon saniyeye çevrildi 165 00:10:25,659 --> 00:10:29,754 ve her saniye burada bu veri evreninde temsil ediliyor. 166 00:10:29,778 --> 00:10:31,849 Burada gördüğünüz her görüntü, 167 00:10:31,873 --> 00:10:34,945 bu konuşmalardan eşsiz anları temsil ediyor. 168 00:10:34,969 --> 00:10:36,842 Makine zekası kullanarak 169 00:10:36,866 --> 00:10:41,167 487 bin cümleyi 330 benzersiz konu kümesine çevirdik; 170 00:10:41,191 --> 00:10:45,580 doğa, küresel emisyonlar, 171 00:10:45,604 --> 00:10:48,890 yok olma, ırk sorunları, hesaplama, 172 00:10:48,914 --> 00:10:52,454 güven, duygular, su ve mülteciler gibi. 173 00:10:52,478 --> 00:10:56,644 Bu kümeler daha sonra bir algoritmayla birbirine bağlanıyor 174 00:10:56,644 --> 00:11:00,479 ve 113 milyon parça oluşturuyor, 175 00:11:00,503 --> 00:11:03,606 bu da beraberinde yeni kavramsal ilişkiler ortaya çıkarıyor. 176 00:11:03,630 --> 00:11:10,185 Sahnede sorulmuş olan tüm soruları hatırlayabilmek harika olmaz mıydı? 177 00:11:11,507 --> 00:11:12,946 Burada, 178 00:11:12,970 --> 00:11:16,336 sayısız büyük düşünürün ve bir makinenin zihnindeyim, 179 00:11:16,336 --> 00:11:19,579 öğrenmeye, hatırlamaya, sorgulamaya 180 00:11:19,603 --> 00:11:21,968 ve hayal etmeye atfedilen 181 00:11:21,992 --> 00:11:24,228 çeşitli duygularla 182 00:11:24,252 --> 00:11:27,619 aynı anda etkileşime giriyor, 183 00:11:27,643 --> 00:11:29,918 zihnin gücünü genişletiyorum. 184 00:11:31,034 --> 00:11:33,431 Benim için tam burada olmak 185 00:11:33,455 --> 00:11:37,407 aslında 21. yüzyılda yapay zekâ olmanın anlamı. 186 00:11:38,184 --> 00:11:40,477 Sadece hayal edebileceğimiz şeyi öğrenmek 187 00:11:40,501 --> 00:11:44,017 ve hatırlamak için bu zihni eğitmek 188 00:11:44,041 --> 00:11:46,134 bizim, insanların elinde. 189 00:11:47,258 --> 00:11:48,408 Teşekkür ederim.