WEBVTT 00:00:00.553 --> 00:00:04.853 Vandaag wil ik het hebben over hoe wij over liefde praten. 00:00:05.237 --> 00:00:06.387 En met name, 00:00:06.411 --> 00:00:09.846 over wat er mankeert aan hoe we over liefde praten. NOTE Paragraph 00:00:10.673 --> 00:00:14.080 We worden bijna allemaal wel een paar keer verliefd 00:00:14.104 --> 00:00:15.569 tijdens ons leven 00:00:15.593 --> 00:00:19.803 en in het Engels gebruiken we de metafoor 'vallen' 00:00:19.827 --> 00:00:22.841 als voornaamste manier om die ervaring te beschrijven. 00:00:23.592 --> 00:00:26.703 Ik weet niet hoe jij dat ziet, maar het beeld dat ik daar bij heb 00:00:26.718 --> 00:00:29.596 is zo'n striptekening -- 00:00:30.076 --> 00:00:33.112 er loopt een man op de stoep, 00:00:33.137 --> 00:00:36.249 hij ziet de open rioolput niet 00:00:36.273 --> 00:00:39.934 en vervolgens duikelt hij in het riool. 00:00:39.958 --> 00:00:44.038 Ik heb dat beeld erbij, omdat vallen niet hetzelfde is als springen. 00:00:44.769 --> 00:00:46.741 Vallen gebeurt per ongeluk, 00:00:46.825 --> 00:00:48.727 je hebt er geen controle over. 00:00:48.751 --> 00:00:52.276 Het overkomt ons zonder dat we ermee hebben ingestemd. 00:00:52.300 --> 00:00:53.493 En dit -- 00:00:53.517 --> 00:00:57.344 dit is hoe we ons meestal uitdrukken als we praten over een nieuwe relatie. NOTE Paragraph 00:00:58.336 --> 00:01:02.013 Ik ben schrijfster en docent Engels, 00:01:02.127 --> 00:01:04.412 dus over woorden nadenken is mijn werk. 00:01:04.436 --> 00:01:08.586 Ik word eigenlijk betaald om aan te tonen dat ons taalgebruik belangrijk is 00:01:08.610 --> 00:01:12.810 en ik ben van mening dat veel van de metaforen die we gebruiken 00:01:12.834 --> 00:01:14.401 om over de liefde te praten, 00:01:14.425 --> 00:01:16.248 misschien zelfs wel de meeste, 00:01:16.272 --> 00:01:17.673 problematisch zijn. NOTE Paragraph 00:01:18.700 --> 00:01:20.593 In de liefde 'vallen we' voor iemand. 00:01:21.766 --> 00:01:23.231 We zijn 'geslagen' (struck). 00:01:23.255 --> 00:01:25.231 We zijn 'verpletterd' (crushed). 00:01:25.331 --> 00:01:27.081 We 'vallen in zwijm' (swoon). 00:01:27.186 --> 00:01:28.983 We zijn door passie verteerd. 00:01:29.738 --> 00:01:31.715 De liefde maakt ons 'gek' 00:01:31.739 --> 00:01:33.303 en maakt ons 'ziek'. 00:01:33.796 --> 00:01:35.156 Ons hart doet pijn 00:01:35.180 --> 00:01:37.186 en breekt vervolgens. 00:01:38.226 --> 00:01:41.370 De Engelse metaforen vergelijken de ervaring van iemand liefhebben 00:01:41.394 --> 00:01:43.987 dus met extreem geweld en ziekte. NOTE Paragraph 00:01:44.071 --> 00:01:46.156 (Gelach) NOTE Paragraph 00:01:47.101 --> 00:01:48.252 Echt waar. 00:01:48.276 --> 00:01:50.259 En ze zetten ons neer als slachtoffers 00:01:50.283 --> 00:01:53.642 van onvoorziene en compleet onvermijdelijke omstandigheden. 00:01:54.547 --> 00:01:57.270 Mijn favoriet is 'getroffen' (smitten), 00:01:57.294 --> 00:02:00.218 de verleden tijd van het werkwoord 'smite' (treffen). 00:02:00.218 --> 00:02:03.240 Zoek je dit woord op in het woordenboek, NOTE Paragraph 00:02:03.264 --> 00:02:04.288 (Gelach) NOTE Paragraph 00:02:04.312 --> 00:02:08.830 dan zie je dat het zowel 'smartelijke aandoening' 00:02:08.854 --> 00:02:12.015 als 'heel verliefd zijn' kan betekenen. 00:02:13.716 --> 00:02:17.060 Ik associeer het woord 'smite' met een hele specifieke context, 00:02:17.084 --> 00:02:18.648 namelijk het Oude Testament. 00:02:19.560 --> 00:02:24.218 Alleen al in het boek Exodus komt het zestien keer voor. 00:02:24.332 --> 00:02:28.105 In de Bijbel beschrijft dit woord de wraak van de boze God. NOTE Paragraph 00:02:28.129 --> 00:02:29.710 (Gelach) NOTE Paragraph 00:02:29.874 --> 00:02:32.579 We beschrijven de liefde dus met hetzelfde woord 00:02:32.603 --> 00:02:35.029 als waarmee we over een sprinkhanenplaag praten. NOTE Paragraph 00:02:35.053 --> 00:02:36.081 (Gelach) NOTE Paragraph 00:02:36.105 --> 00:02:37.361 Toch? NOTE Paragraph 00:02:37.385 --> 00:02:39.477 Maar waarom? 00:02:39.501 --> 00:02:43.492 Hoe komt het dat we liefde zijn gaan associëren met hevige pijn en lijden? 00:02:43.516 --> 00:02:47.505 En waarom praten we over deze ogenschijnlijk goede ervaring 00:02:47.529 --> 00:02:49.633 alsof we slachtoffers zijn? 00:02:50.556 --> 00:02:52.247 Dit zijn moeilijke vragen, 00:02:52.271 --> 00:02:53.917 maar ik heb een paar theorieën. 00:02:53.941 --> 00:02:57.830 Ik zal er iets dieper op ingaan aan de hand van één specifieke metafoor, 00:02:57.856 --> 00:03:00.507 namelijk het idee van liefde als waanzin. NOTE Paragraph 00:03:01.088 --> 00:03:03.795 Toen ik begon met mijn onderzoek naar romantische liefde, 00:03:03.819 --> 00:03:06.580 vond ik overal die metafoor van waanzin. 00:03:06.604 --> 00:03:08.707 De westerse cultuurgeschiedenis 00:03:08.731 --> 00:03:12.668 staat bol van taal die de liefde gelijkstelt aan psychische aandoeningen. 00:03:13.440 --> 00:03:15.367 Ik geef een paar voorbeelden. 00:03:15.391 --> 00:03:16.734 William Shakespeare: 00:03:16.758 --> 00:03:18.511 'Liefde is niet meer dan waanzin', 00:03:18.511 --> 00:03:19.992 uit 'Naar het u bevalt'. 00:03:20.092 --> 00:03:21.349 Friedrich Nietzsche: 00:03:21.373 --> 00:03:23.876 'Er zit altijd wat waanzin in de liefde.' 00:03:24.559 --> 00:03:27.425 'Got me looking, got me looking so crazy in love --' NOTE Paragraph 00:03:27.449 --> 00:03:29.518 (Gelach) NOTE Paragraph 00:03:29.542 --> 00:03:32.140 van de beroemde filosoof Beyoncé Knowles. NOTE Paragraph 00:03:32.164 --> 00:03:33.625 (Gelach) NOTE Paragraph 00:03:35.083 --> 00:03:37.917 Ik werd voor het eerst verliefd toen ik twintig was 00:03:37.941 --> 00:03:41.380 en dat was een stormachtige relatie, van het begin af aan. 00:03:41.459 --> 00:03:44.664 De eerste jaren was het een langeafstandsrelatie, 00:03:44.688 --> 00:03:49.284 wat zorgde voor hele hoge pieken en hele diepe dalen. 00:03:49.794 --> 00:03:52.338 Ik herinner me een heel specifiek moment. 00:03:52.580 --> 00:03:55.925 Ik zat op een bed in een jeugdherberg in Zuid-Amerika 00:03:55.949 --> 00:03:59.645 en keek hoe de persoon van wie ik hield de deur uit liep. 00:04:00.151 --> 00:04:01.764 Het was laat, 00:04:01.788 --> 00:04:03.048 bijna middernacht, 00:04:03.072 --> 00:04:05.049 we hadden ruzie gehad tijdens het eten 00:04:05.073 --> 00:04:07.022 en toen we op onze kamer kwamen, 00:04:07.046 --> 00:04:09.771 gooide hij zijn spullen in zijn tas en ging ervandoor. 00:04:11.141 --> 00:04:14.400 Ik weet niet meer waar de ruzie over ging, 00:04:14.424 --> 00:04:18.479 maar ik weet nog precies hoe ik me voelde toen ik hem zag vertrekken. NOTE Paragraph 00:04:19.122 --> 00:04:22.667 Ik was 22, ik was voor het eerst in een ontwikkelingsland 00:04:23.424 --> 00:04:25.679 en ik was helemaal alleen. 00:04:26.412 --> 00:04:29.779 Mijn terugvlucht was pas een week later, 00:04:29.803 --> 00:04:32.171 ik wist de naam van de stad waar ik was 00:04:32.195 --> 00:04:35.778 en de naam van de stad waar ik naartoe moest om naar huis te vliegen, 00:04:35.802 --> 00:04:39.058 maar ik had geen flauw idee hoe ik van A naar B kon komen. 00:04:39.842 --> 00:04:43.019 Ik had geen reisgids en bijna geen geld 00:04:43.043 --> 00:04:44.813 en ik sprak geen Spaans. NOTE Paragraph 00:04:45.547 --> 00:04:47.644 Een avontuurlijkere persoon 00:04:47.668 --> 00:04:50.098 had dit misschien beschouwd als een mooie kans, 00:04:50.122 --> 00:04:51.952 maar ik verstijfde compleet. 00:04:52.406 --> 00:04:54.223 Ik zat daar maar wat. 00:04:54.738 --> 00:04:56.781 En toen barstte ik in tranen uit. 00:04:57.357 --> 00:04:59.728 Maar ondanks die paniek 00:04:59.752 --> 00:05:02.322 zei een klein stemmetje in mijn hoofd: 00:05:02.346 --> 00:05:04.683 "Wauw. Dat was dramatisch. 00:05:04.707 --> 00:05:07.406 Ik geloof dat ik best wel goed ben in liefde." NOTE Paragraph 00:05:07.430 --> 00:05:09.218 (Gelach) NOTE Paragraph 00:05:09.242 --> 00:05:13.762 Een deel van mij wilde zich namelijk ellendig voelen door de liefde. 00:05:14.226 --> 00:05:17.666 Het klinkt nu wel raar, maar toen ik 22 was, 00:05:17.690 --> 00:05:20.739 verlangde ik echt naar dramatische ervaringen 00:05:20.759 --> 00:05:26.057 en op dat moment was ik irrationeel en woedend en helemaal kapot 00:05:26.081 --> 00:05:27.305 en gek genoeg, 00:05:27.329 --> 00:05:32.855 dacht ik dat ik dat dit mijn gevoelens voor die jongen bekrachtigde. NOTE Paragraph 00:05:34.043 --> 00:05:38.526 Op zekere hoogte wilde ik denk ik een beetje gestoord zijn, 00:05:38.550 --> 00:05:42.082 want ik dacht dat dat bij de liefde hoorde. 00:05:43.141 --> 00:05:44.948 Dat is ook niet zo vreemd, 00:05:44.972 --> 00:05:47.426 als je weet dat er volgens Wikipedia 00:05:47.450 --> 00:05:49.723 acht films, 00:05:49.747 --> 00:05:51.744 veertien liedjes, 00:05:51.768 --> 00:05:54.965 twee albums en een roman zijn met de titel 'Crazy Love'. NOTE Paragraph 00:05:55.837 --> 00:05:58.963 Na een half uur kwam hij terug naar onze kamer. 00:05:58.987 --> 00:06:00.138 We maakten het goed. 00:06:00.162 --> 00:06:02.979 We brachten nog één grotendeels fijne week samen door. 00:06:03.003 --> 00:06:09.915 En toen ik thuiskwam dacht ik: dat was zo vreselijk en zo geweldig, 00:06:09.989 --> 00:06:11.704 dat moet wel echte liefde zijn. 00:06:13.006 --> 00:06:15.706 Ik dacht dus dat mijn eerste liefde als waanzin zou zijn 00:06:15.730 --> 00:06:19.510 en die verwachting werd natuurlijk behoorlijk goed ingelost. 00:06:19.941 --> 00:06:21.632 Maar om zo van iemand te houden, 00:06:21.656 --> 00:06:25.751 alsof mijn welzijn volledig afhing van of hij ook van mij hield, 00:06:25.775 --> 00:06:27.868 was niet zo goed voor mij 00:06:27.892 --> 00:06:29.042 en ook niet voor hem. NOTE Paragraph 00:06:29.850 --> 00:06:33.551 Ik denk dat dit soort ervaringen niet ongewoon zijn. 00:06:34.026 --> 00:06:38.237 Bijna iedereen is een beetje gestoord aan het begin van een romantische liefde. 00:06:38.815 --> 00:06:42.631 Er is zelfs onderzoek waaruit blijkt dat dit redelijk normaal is 00:06:43.280 --> 00:06:45.166 want neurochemisch gezien 00:06:45.190 --> 00:06:47.626 zijn romantische liefde en psychische aandoeningen 00:06:47.646 --> 00:06:51.046 moeilijk uit elkaar te houden. 00:06:51.046 --> 00:06:52.197 Echt waar. NOTE Paragraph 00:06:52.221 --> 00:06:56.780 In dit onderzoek uit 1999 werd op basis van bloedonderzoek 00:06:56.804 --> 00:06:59.898 aangetoond dat de hoeveelheid serotonine van verliefde mensen 00:06:59.922 --> 00:07:02.719 vergelijkbaar is met de hoeveelheid serotonine 00:07:02.743 --> 00:07:06.048 van mensen met een dwangstoornis. NOTE Paragraph 00:07:06.072 --> 00:07:07.080 (Gelach) NOTE Paragraph 00:07:07.104 --> 00:07:09.801 En lage hoeveelheden serotonine 00:07:09.825 --> 00:07:13.427 worden ook geassocieerd met winterdepressie 00:07:13.451 --> 00:07:14.731 en depressiviteit. 00:07:15.687 --> 00:07:17.947 Er is dus wel bewijs 00:07:17.971 --> 00:07:22.319 voor een verband tussen verliefdheid en veranderingen in stemming en gedrag. 00:07:22.343 --> 00:07:26.350 En er zijn meer onderzoeken die bevestigen 00:07:26.374 --> 00:07:30.064 dat de meeste relaties op deze manier beginnen. NOTE Paragraph 00:07:30.660 --> 00:07:34.823 Onderzoekers denken dat de lage hoeveelheid serotonine 00:07:34.847 --> 00:07:38.882 te maken heeft met het obsessief denken aan de persoon op wie je verliefd bent; 00:07:38.906 --> 00:07:42.964 een beetje alsof iemand in je hersenen is komen wonen. 00:07:42.988 --> 00:07:45.919 Bijna iedereen voelt zich zo als hij verliefd wordt. 00:07:45.943 --> 00:07:49.069 Gelukkig duurt het meestal niet zo lang -- 00:07:49.093 --> 00:07:52.266 meestal rond een paar maanden tot een paar jaar. NOTE Paragraph 00:07:53.352 --> 00:07:56.160 Toen ik terugkwam van mijn reis in Zuid-Amerika 00:07:56.184 --> 00:07:59.761 zat ik vaak alleen op mijn kamer 00:07:59.785 --> 00:08:01.125 mijn e-mail te checken, 00:08:01.149 --> 00:08:03.952 wanhopig wachtend op een bericht van mijn geliefde. 00:08:04.545 --> 00:08:09.893 Ik besloot ook dat als mijn vrienden mijn lijden niet konden begrijpen, 00:08:09.917 --> 00:08:11.866 ik net zo goed zonder hen kon. 00:08:11.890 --> 00:08:13.973 Dus de meesten zag ik niet meer. 00:08:14.387 --> 00:08:18.581 Dat was waarschijnlijk het ergste jaar van mijn leven. 00:08:19.086 --> 00:08:23.200 Maar ik dacht dat het mijn taak was om me ellendig te voelen, 00:08:23.849 --> 00:08:25.641 want als ik me ellendig voelde, 00:08:25.665 --> 00:08:28.332 bewees dat hoeveel ik van hem hield. 00:08:28.356 --> 00:08:30.241 En als ik dat kon bewijzen, 00:08:30.265 --> 00:08:33.219 zouden we uiteindelijk wel weer bij elkaar komen. NOTE Paragraph 00:08:34.050 --> 00:08:36.138 Dit is het echte probleem, 00:08:36.162 --> 00:08:38.557 want er is geen kosmische wet 00:08:38.581 --> 00:08:41.943 die zegt dat hevig lijden leidt tot een grote beloning, 00:08:42.478 --> 00:08:46.382 maar we praten over liefde alsof dat wel zo is. NOTE Paragraph 00:08:47.463 --> 00:08:51.139 Onze ervaringen met liefde zijn zowel biologisch als cultureel. 00:08:51.774 --> 00:08:54.233 De biologie vertelt ons dat liefde goed is 00:08:54.257 --> 00:08:57.411 door het beloningscircuit in onze hersenen te activeren 00:08:57.435 --> 00:09:02.055 en het vertelt ons dat liefde pijn doet als na een ruzie of of als het uit gaat, 00:09:02.079 --> 00:09:04.689 die neurochemische beloning wegvalt. 00:09:05.155 --> 00:09:07.597 Eigenlijk -- misschien wist je dat al -- 00:09:07.621 --> 00:09:09.465 neurochemisch gezien, 00:09:09.489 --> 00:09:12.923 is uit elkaar gaan vergelijkbaar met het afkicken van cocaïne, 00:09:13.675 --> 00:09:15.311 wel een geruststellende gedachte. NOTE Paragraph 00:09:15.335 --> 00:09:16.485 (Gelach) NOTE Paragraph 00:09:17.066 --> 00:09:19.898 En in onze cultuur gebruiken we taal 00:09:19.922 --> 00:09:22.703 die deze ideeën over liefde vorm geeft en bevestigt. 00:09:22.727 --> 00:09:25.351 In dit geval hebben we het over metaforen voor pijn 00:09:25.375 --> 00:09:27.220 en verslaving en waanzin. 00:09:27.826 --> 00:09:30.270 Een interessante vicieuze cirkel. 00:09:30.294 --> 00:09:33.811 Liefde is krachtig en soms pijnlijk 00:09:33.835 --> 00:09:36.600 en dat komt tot uiting in onze woorden en verhalen, 00:09:37.182 --> 00:09:40.270 maar vervolgens scheppen onze woorden en verhalen de verwachting 00:09:40.270 --> 00:09:43.166 dat liefde krachtig en pijnlijk is. NOTE Paragraph 00:09:43.955 --> 00:09:47.128 Wat ik ook interessant vind is dat dat allemaal plaatsvindt 00:09:47.152 --> 00:09:49.875 in een cultuur waarin levenslange monogamie de norm is. 00:09:50.658 --> 00:09:52.719 Het lijkt wel alsof we het allebei willen: 00:09:52.743 --> 00:09:55.094 we willen dat liefde voelt als waanzin 00:09:55.718 --> 00:09:58.864 en dat het levenslang in stand blijft. 00:09:59.561 --> 00:10:01.124 Dat klinkt vreselijk. NOTE Paragraph 00:10:01.148 --> 00:10:02.677 (Gelach) NOTE Paragraph 00:10:03.853 --> 00:10:05.449 Om dit op te lossen 00:10:05.473 --> 00:10:10.498 moeten we óf onze cultuur veranderen, óf onze verwachtingen bijstellen. 00:10:11.408 --> 00:10:15.001 Stel je voor dat we allemaal minder passief waren in de liefde. 00:10:15.642 --> 00:10:19.788 Als we nou eens assertiever, ruimdenkender en ruimhartiger zouden zijn 00:10:19.812 --> 00:10:23.113 en in plaats van 'fall in love' (in de liefde 'vallen') 00:10:23.137 --> 00:10:25.962 zouden zeggen 'step into love' (in de liefde 'stappen'). 00:10:26.223 --> 00:10:28.152 Ik weet dat dit heel moeilijk is, 00:10:28.176 --> 00:10:31.650 maar ik ben niet de eerste die met dit voorstel komt. 00:10:33.012 --> 00:10:35.521 In het boek 'Leven in metaforen' 00:10:35.545 --> 00:10:40.659 van Mark Johnson en George Lakoff staat een interessante oplossing 00:10:40.683 --> 00:10:41.901 voor dit dilemma, 00:10:42.491 --> 00:10:44.907 namelijk dat we onze metaforen veranderen. 00:10:45.795 --> 00:10:50.212 Zij zeggen dat metaforen echt bepalend zijn voor hoe we de wereld zien 00:10:51.071 --> 00:10:54.569 en dat ze zelfs invloed hebben op onze keuzes voor de toekomst, 00:10:54.593 --> 00:10:57.161 als een soort zelfvervullende voorspelling. NOTE Paragraph 00:10:57.489 --> 00:11:01.045 Johnson en Lakoff opperen een nieuwe metafoor voor liefde: 00:11:01.977 --> 00:11:04.091 liefde als een gezamenlijk kunstwerk. 00:11:04.872 --> 00:11:07.922 Dat vind ik echt een goede manier om naar de liefde te kijken. 00:11:09.028 --> 00:11:12.550 Taalkundigen zeggen dat metaforen bepaalde gevolgen hebben 00:11:12.574 --> 00:11:16.370 die voortkomen uit de implicaties 00:11:16.394 --> 00:11:19.326 of ideeën die in een bepaalde metafoor besloten liggen. 00:11:19.350 --> 00:11:22.259 Johnson en Lakoff hebben het over alle aspecten 00:11:22.283 --> 00:11:24.435 van het gezamenlijk werken aan een kunstwerk: 00:11:24.976 --> 00:11:29.131 inspanning, compromis, geduld, gezamenlijke doelen. 00:11:29.655 --> 00:11:33.485 Dat zijn dingen die goed passen in onze cultuur 00:11:33.509 --> 00:11:35.582 van langdurige romantische relaties, 00:11:35.606 --> 00:11:39.217 terwijl ze ook goed passen bij andere soorten relaties -- 00:11:40.020 --> 00:11:45.676 kortstondige, losse, polyamoreuze, niet-monogame, aseksuele -- 00:11:45.700 --> 00:11:52.015 want deze metafoor voegt veel rijkere ideeën toe aan 'van iemand houden'. NOTE Paragraph 00:11:52.670 --> 00:11:57.064 Als liefde een gezamenlijk kunstwerk is, 00:11:57.088 --> 00:12:00.500 dan is liefde een esthetische ervaring. 00:12:01.524 --> 00:12:03.419 Liefde is onberekenbaar, 00:12:04.153 --> 00:12:06.177 liefde is creatief, 00:12:06.898 --> 00:12:11.031 voor liefde heb je communicatie en discipline nodig, 00:12:11.055 --> 00:12:14.244 het is frustrerend en emotioneel zwaar. 00:12:14.677 --> 00:12:18.027 Liefde bestaat uit zowel vreugde als pijn. 00:12:18.742 --> 00:12:22.361 Uiteindelijk is iedere liefde anders. NOTE Paragraph 00:12:23.870 --> 00:12:30.078 Vroeger kwam het niet bij me op dat ik meer van de liefde mocht vragen, 00:12:30.102 --> 00:12:33.795 dat ik niet altijd genoegen hoefde te nemen met wat de liefde gaf. 00:12:34.775 --> 00:12:38.104 Als de 14-jarige Julia voor het eerst -- 00:12:38.128 --> 00:12:42.053 als de 14-jarige Julia niet bij haar Romeo kan zijn, 00:12:42.077 --> 00:12:44.714 die ze vier dagen eerder had ontmoet, 00:12:44.738 --> 00:12:48.548 is ze niet teleurgesteld of angstig. 00:12:50.403 --> 00:12:51.697 Ze wil dood. 00:12:52.236 --> 00:12:53.387 Toch? 00:12:53.411 --> 00:12:55.880 En vergeet niet, op dit punt in het toneelstuk, 00:12:55.904 --> 00:12:57.212 akte drie van vijf, 00:12:57.236 --> 00:12:59.057 is Romeo niet dood. 00:12:59.641 --> 00:13:00.981 Hij leeft, 00:13:01.005 --> 00:13:02.393 hij is gezond, 00:13:02.417 --> 00:13:04.611 maar hij is uit de stad verbannen. 00:13:05.853 --> 00:13:11.854 Ik weet dat het 16e-eeuwse Verona niet het hedendaagse Noord-Amerika is, 00:13:11.878 --> 00:13:14.856 maar toen ik dit toneelstuk voor het eerst las 00:13:14.880 --> 00:13:17.273 toen ik zelf 14 was, 00:13:17.297 --> 00:13:19.980 begreep ik het lijden van Julia volledig. NOTE Paragraph 00:13:21.295 --> 00:13:26.652 Liefde herdefiniëren als iets wat ik zelf mag creëren met iemand die ik bewonder, 00:13:26.676 --> 00:13:29.120 in plaats van iets wat me overkomt 00:13:29.144 --> 00:13:31.666 zonder mijn controle of toestemming, 00:13:31.690 --> 00:13:33.295 brengt empowerment. 00:13:33.779 --> 00:13:35.397 Het blijft moeilijk. 00:13:35.421 --> 00:13:40.953 Liefde voelt soms nog steeds compleet gestoord en verpletterend 00:13:40.977 --> 00:13:44.752 en als ik gefrustreerd raak, moet ik mezelf er ook aan herinneren: 00:13:44.995 --> 00:13:48.339 mijn taak in deze relatie is met mijn partner praten 00:13:48.363 --> 00:13:50.414 over wat ik samen wil maken. 00:13:51.923 --> 00:13:54.257 Dat is ook niet eenvoudig. 00:13:54.756 --> 00:13:58.203 Maar het is veel beter dan het alternatief, 00:13:58.672 --> 00:14:01.449 dat slechts bestaat uit waanzin. NOTE Paragraph 00:14:02.839 --> 00:14:04.721 Als je liefde zo beschouwt, 00:14:04.721 --> 00:14:08.761 gaat het niet over het winnen of verliezen van affectie. 00:14:08.761 --> 00:14:12.359 In plaats daarvan vergt het dat je je partner vertrouwt 00:14:12.383 --> 00:14:15.457 en dat je erover praat als dat vertrouwen moeizaam is. 00:14:15.481 --> 00:14:17.927 Het klinkt eenvoudig, 00:14:17.951 --> 00:14:22.447 maar in werkelijkheid is dat behoorlijk revolutionair en radicaal. 00:14:23.062 --> 00:14:26.326 Het zorgt er namelijk voor dat je ophoudt met aan jezelf denken 00:14:27.230 --> 00:14:30.371 en wat jij uit je relatie haalt of er voor op moet geven, 00:14:30.395 --> 00:14:33.792 en dat je begint met nadenken over wat je zelf te bieden hebt. 00:14:34.811 --> 00:14:38.216 Als je liefde zo beschouwt, kan je dingen zeggen als: 00:14:38.240 --> 00:14:43.070 "We werken niet zo goed samen. Misschien is dit niks voor ons." 00:14:43.733 --> 00:14:47.594 Of: "Die relatie duurde korter dan ik wou, 00:14:47.618 --> 00:14:49.790 maar het was wel een mooie tijd." NOTE Paragraph 00:14:50.836 --> 00:14:53.626 Het mooie van een gezamenlijk kunstwerk 00:14:53.650 --> 00:14:56.541 is dat het zichzelf niet schildert, tekent of uithouwt. 00:14:57.098 --> 00:15:01.009 Als je liefde zo beschouwt, bepaal je zelf hoe ze eruit ziet. NOTE Paragraph 00:15:01.033 --> 00:15:02.184 Bedankt. NOTE Paragraph 00:15:02.208 --> 00:15:04.231 (Applaus)