WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:04.955
Jesteśmy uważani za organizację zbierającą
odpadki po porażkach polityki społecznej.

00:00:04.955 --> 00:00:07.767
Nie potrafię przewidzieć,
kto do nas trafi i na jak długo.

00:00:07.767 --> 00:00:10.333
Trafiają do nas ludzie,
którym nie pomogło nic innego,

00:00:10.333 --> 00:00:13.554
którzy przeszli przez wszystkie inne
siatki zabezpieczeń socjalnych.

00:00:13.554 --> 00:00:15.887
One ich nie zatrzymały,
więc my musimy to zrobić.

00:00:15.887 --> 00:00:20.137
To nasza praca:
przetrzymywać ich i nadzorować.

NOTE Paragraph

00:00:20.137 --> 00:00:22.594
Z biegiem czasu,
jako system więziennictwa,

00:00:22.594 --> 00:00:26.180
jako naród i jako społeczeństwo
staliśmy się w tym bardzo dobrzy,

00:00:26.180 --> 00:00:28.010
ale to nie powód do radości.

00:00:28.010 --> 00:00:31.847
Obecnie zamykamy większy odsetek obywateli
niż jakiekolwiek państwo na świecie.

00:00:31.847 --> 00:00:36.321
Mamy więcej czarnoskórych więźniów
niż mieliśmy niewolników w roku 1850.

00:00:36.321 --> 00:00:39.805
Przetrzymujemy rodziców prawie 3 milionów
dzieci naszej społeczności,

00:00:39.805 --> 00:00:42.091
staliśmy się też
nowym szpitalem psychiatrycznym,

00:00:42.115 --> 00:00:44.862
największym dostawcą
świadczeń psychiatrycznych w kraju.

00:00:44.862 --> 00:00:47.964
Zamknięcie kogoś to nie błahostka.

00:00:47.964 --> 00:00:51.122
A jednak działamy pod nazwą
Wydział Poprawczy.

00:00:51.122 --> 00:00:54.605
Dziś chcę mówić o zmianie
naszego sposobu myślenia o więziennictwie.

00:00:54.605 --> 00:00:56.748
Na podstawie własnych doświadczeń

00:00:56.772 --> 00:00:58.733
wierzę, że gdy zmieniamy sposób myślenia,

00:00:58.733 --> 00:01:01.207
tworzymy nowe możliwości, nową przyszłość,

00:01:01.207 --> 00:01:03.833
a tego potrzebują więzienia.

NOTE Paragraph

00:01:03.833 --> 00:01:07.305
Ponad 30 lat, całe moje życie zawodowe,
poświęciłem więziennictwu.

00:01:07.305 --> 00:01:09.085
Zająłem się nim wzorem mojego taty.

00:01:09.085 --> 00:01:12.038
Był weteranem wojny wietnamskiej.
Więziennictwo mu odpowiadało.

00:01:12.062 --> 00:01:14.940
Był silny, opanowany, zdyscyplinowany.

00:01:14.940 --> 00:01:16.380
Ja niezupełnie,

00:01:16.380 --> 00:01:18.779
i jestem pewien, że go to martwiło.

00:01:18.779 --> 00:01:21.502
W końcu zdecydowałem,
że jeśli mam skończyć w więzieniu,

00:01:21.502 --> 00:01:22.979
lepiej być po tej stronie krat,

00:01:23.003 --> 00:01:24.650
więc postanowiłem spróbować,

00:01:24.650 --> 00:01:26.920
obejrzeć miejsce pracy mojego taty,

00:01:26.920 --> 00:01:29.101
McNeil Island Penitentiary.

NOTE Paragraph

00:01:29.101 --> 00:01:30.811
Był początek lat 80.

00:01:30.811 --> 00:01:34.320
i więzienia nie były jak te
w telewizji czy w filmach.

00:01:34.320 --> 00:01:36.840
Było gorzej pod wieloma względami.

00:01:36.840 --> 00:01:39.454
Wszedłem do pięciopiętrowego
budynku dla więźniów.

00:01:39.454 --> 00:01:41.079
W celach było po osiem osób,

00:01:41.079 --> 00:01:43.427
w sumie mieszkało tam 550 mężczyzn.

00:01:43.427 --> 00:01:45.310
Od razu wam powiem,

00:01:45.310 --> 00:01:48.376
że w każdej z tych małych cel
była jedna wspólna toaleta.

00:01:48.376 --> 00:01:49.989
Strażnik włożył klucz do zamka

00:01:49.989 --> 00:01:52.221
i setki mężczyzn wylały się z cel.

00:01:52.221 --> 00:01:54.400
Setki mężczyzn.

00:01:54.400 --> 00:01:56.763
Odszedłem stamtąd jak najszybciej.

NOTE Paragraph

00:01:56.763 --> 00:01:59.361
W końcu wróciłem
zacząłem pracować jako strażnik.

00:01:59.361 --> 00:02:01.158
Miałem zajmować się jednym z bloków

00:02:01.158 --> 00:02:04.319
i nadzorować setki mężczyzn.

00:02:04.319 --> 00:02:06.164
Pracując w naszym punkcie przyjęć,

00:02:06.164 --> 00:02:08.890
słyszałem wzburzonych więźniów
nawet z parkingu,

00:02:08.890 --> 00:02:11.384
trzęsących drzwiami cel, krzyczących,

00:02:11.384 --> 00:02:13.058
demolujących swoje cele.

00:02:13.058 --> 00:02:15.422
Zamknij razem setki niestabilnych ludzi,

00:02:15.422 --> 00:02:17.186
a otrzymasz chaos.

00:02:17.186 --> 00:02:19.959
Przetrzymywać i nadzorować,
na tym polegała nasza praca.

NOTE Paragraph

00:02:19.959 --> 00:02:23.930
Mogliśmy robić to jeszcze skuteczniej
dzięki nowemu rodzajowi kwater

00:02:23.930 --> 00:02:26.193
o nazwie
Jednostka Intensywnego Zarządzania,

00:02:26.193 --> 00:02:28.016
nowoczesna wersja karceru.

00:02:28.016 --> 00:02:30.588
Umieszczaliśmy więźniów
w celach ze stalowymi drzwiami,

00:02:30.612 --> 00:02:31.819
z małymi otworami,

00:02:31.819 --> 00:02:34.160
żebyśmy mogli
zakładać im kajdanki i karmić.

00:02:34.160 --> 00:02:36.497
I wiecie co?

00:02:36.497 --> 00:02:37.991
Zrobiło się ciszej.

00:02:37.991 --> 00:02:40.488
Naruszenia spokoju stały się rzadsze.

00:02:40.488 --> 00:02:41.839
Zrobiło się bezpieczniej,

00:02:41.839 --> 00:02:44.439
bo najbardziej agresywni
lub problematyczni więźniowie

00:02:44.439 --> 00:02:45.864
mogli zostać odizolowani.

00:02:45.864 --> 00:02:47.595
Ale izolacja nie jest dobra.

00:02:47.595 --> 00:02:50.424
Stan ludzi pogarsza się
po pozbawieniu kontaktu z innymi.

00:02:50.424 --> 00:02:52.359
Przenoszenie ich z JIZ było trudne

00:02:52.359 --> 00:02:54.912
zarówno dla nich, jak i dla nas.

00:02:54.912 --> 00:02:56.161
Nawet w więzieniu,

00:02:56.161 --> 00:02:58.487
zamknięcie kogoś nie jest błahostką.

NOTE Paragraph

00:02:58.487 --> 00:03:01.771
Potem przeniesiono mnie do
stanowego więzienia o zaostrzonym rygorze,

00:03:01.771 --> 00:03:05.256
gdzie przetrzymywani są najbardziej
agresywni i trudni więźniowie.

00:03:05.256 --> 00:03:07.330
W międzyczasie
więziennictwo rozwinęło się,

00:03:07.330 --> 00:03:10.995
mieliśmy inne narzędzia i sposoby
zarządzania problematycznymi zachowaniami.

00:03:10.995 --> 00:03:13.220
Mieliśmy broń obezwładniającą
i gaz pieprzowy,

00:03:13.220 --> 00:03:14.910
tarcze pleksiglasowe,

00:03:14.910 --> 00:03:17.345
granaty hukowe,
zespoły szybkiego reagowania.

00:03:17.345 --> 00:03:19.209
Na agresję reagowaliśmy siłą,

00:03:19.209 --> 00:03:20.670
na chaos - chaosem.

00:03:20.670 --> 00:03:23.197
Byliśmy nieźli w gaszeniu pożarów.

NOTE Paragraph

00:03:23.197 --> 00:03:26.498
Poznałem tam dwóch
doświadczonych pracowników więziennictwa

00:03:26.498 --> 00:03:28.034
i zarazem badaczy:

00:03:28.034 --> 00:03:30.725
antropologa i socjologa.

00:03:30.725 --> 00:03:32.775
Raz jeden z nich powiedział mi:

00:03:32.775 --> 00:03:34.813
"Jesteście nieźli w gaszeniu pożarów.

00:03:34.813 --> 00:03:38.527
A myśleliście kiedyś, jak im zapobiegać?"

00:03:38.527 --> 00:03:39.714
Byłem cierpliwy,

00:03:39.714 --> 00:03:41.933
tłumaczyłem im
nasze brutalne siłowe podejście

00:03:41.933 --> 00:03:43.981
do zwiększania
bezpieczeństwa w więzieniach.

00:03:43.981 --> 00:03:45.648
Oni też wykazali się cierpliwością.

00:03:45.672 --> 00:03:47.501
Z naszych rozmów wynikły nowe pomysły

00:03:47.501 --> 00:03:49.397
i zaczęliśmy trochę eksperymentować.

00:03:49.397 --> 00:03:51.798
Najpierw zaczęliśmy szkolić
strażników w zespołach,

00:03:51.798 --> 00:03:55.040
zamiast wysyłać ich na szkolenia stanowe
pojedynczo czy w parach.

00:03:55.040 --> 00:03:57.660
Wydłużyliśmy szkolenia z czterech
do dziesięciu tygodni.

00:03:57.660 --> 00:03:59.937
Potem eksperymentowaliśmy
z modelem praktyk,

00:03:59.937 --> 00:04:03.200
mieszając nowych strażników z weteranami.

00:04:03.200 --> 00:04:05.713
Obydwie grupy zaczęły pracować lepiej.

00:04:05.713 --> 00:04:10.276
Następnie do szkolenia
dodaliśmy słowne rozpraszanie konfliktów

00:04:10.300 --> 00:04:12.950
jako element sytuacji
wymagających użycia siły.

00:04:12.950 --> 00:04:15.434
Było to niesiłowe użycie siły.

00:04:15.434 --> 00:04:17.036
Co jeszcze bardziej radykalne,

00:04:17.036 --> 00:04:19.346
tych samych umiejętności
uczyliśmy więźniów.

00:04:19.346 --> 00:04:21.642
Zmieniliśmy zestaw umiejętności.

00:04:21.642 --> 00:04:24.813
Redukowanie agresji,
a nie tylko reagowanie na nią.

NOTE Paragraph

00:04:24.813 --> 00:04:28.047
Po trzecie, przy rozbudowie obiektu
wypróbowaliśmy nowy projekt.

00:04:28.047 --> 00:04:30.752
Jego największą
i najbardziej kontrowersyjną częścią

00:04:30.752 --> 00:04:34.429
były, oczywiście, toalety.

00:04:34.429 --> 00:04:36.118
Nie było toalet.

00:04:36.118 --> 00:04:38.749
Może wam nie wydaje się to ważne,

00:04:38.749 --> 00:04:40.134
ale to była wielka zmiana.

00:04:40.134 --> 00:04:42.247
Nikt nigdy nie słyszał o celi bez toalety.

00:04:42.247 --> 00:04:44.495
Wydawało się to niebezpieczne i szalone.

00:04:44.495 --> 00:04:47.602
Toalety były nawet
w ośmioosobowych celach.

00:04:47.602 --> 00:04:50.019
Ten mały szczegół
zmienił sposób naszej pracy.

00:04:50.019 --> 00:04:52.189
Więźniowie i personel zaczęli mieć ze sobą

00:04:52.189 --> 00:04:55.463
częstszy i bardziej otwarty kontakt,
pojawiło się porozumienie.

00:04:55.463 --> 00:04:57.321
Łatwiejsze stało się wykrycie konfliktu

00:04:57.321 --> 00:04:59.250
i interwencja przed eskalacją przemocy.

00:04:59.274 --> 00:05:02.346
Oddział był czystszy, cichszy,
bezpieczniejszy i bardziej ludzki.

00:05:02.346 --> 00:05:04.451
Utrzymywało to porządek lepiej

00:05:04.451 --> 00:05:07.570
niż jakakolwiek znana mi dotąd
technika zastraszania.

00:05:07.570 --> 00:05:11.494
Interakcja zmienia sposób zachowania
zarówno strażników, jak i więźniów.

00:05:11.494 --> 00:05:14.644
Zmieniliśmy otoczenie i zachowanie.

NOTE Paragraph

00:05:14.644 --> 00:05:16.757
Na wypadek,
gdybym nie zrozumiał tej lekcji,

00:05:16.757 --> 00:05:18.947
przydzielono mnie następnie
do kwatery głównej

00:05:18.947 --> 00:05:21.473
i to tam zmierzyłem się ze zmianą systemu.

00:05:21.473 --> 00:05:24.042
Wiele rzeczy utrudnia zmianę systemu:

00:05:24.042 --> 00:05:26.151
polityka i politycy, prawo i ustawy,

00:05:26.151 --> 00:05:28.919
sądy i procesy sądowe,
polityka wewnętrzna.

00:05:28.919 --> 00:05:30.989
Zmiana systemu jest trudna i powolna,

00:05:30.989 --> 00:05:32.531
i często nie zabiera nas tam,

00:05:32.531 --> 00:05:34.214
gdzie chcielibyśmy się znaleźć.

00:05:34.214 --> 00:05:38.236
Zmiana systemu więziennictwa
to nie błahostka.

00:05:38.236 --> 00:05:40.650
Przemyślałem więc
poprzednie doświadczenia,

00:05:40.650 --> 00:05:44.164
i przypomniałem sobie, że interakcja
ze skazanymi zmniejszała napięcie.

00:05:44.164 --> 00:05:46.641
Kiedy zmieniliśmy otoczenie,
zmieniło się zachowanie.

00:05:46.665 --> 00:05:48.524
A nie były to wielkie zmiany systemowe.

00:05:48.524 --> 00:05:49.699
Zmiany były drobne,

00:05:49.699 --> 00:05:51.910
ale stworzyły nowe możliwości.

NOTE Paragraph

00:05:51.910 --> 00:05:54.617
Potem zostałem mianowany
kierownikiem małego więzienia.

00:05:54.617 --> 00:05:58.957
W międzyczasie studiowałem
w Evergreen State College.

00:05:58.957 --> 00:06:00.880
Stykałem się z ludźmi różnymi ode mnie,

00:06:00.880 --> 00:06:04.026
którzy mieli inne pomysły
i pochodzili z innych środowisk.

00:06:04.026 --> 00:06:06.622
Poznana wtedy ekolog lasów deszczowych

00:06:06.622 --> 00:06:10.158
spojrzała na moje małe więzienie
jak na laboratorium.

00:06:10.158 --> 00:06:13.083
Dzięki rozmowom zrozumieliśmy,
jak więzienia i więźniowie

00:06:13.083 --> 00:06:14.865
mogą wspomóc rozwój nauki,

00:06:14.865 --> 00:06:16.818
jeśli pomożemy im w realizacji projektów,

00:06:16.818 --> 00:06:18.629
których nie mogliby zrealizować sami,

00:06:18.629 --> 00:06:20.873
jak odbudowa populacji
zagrożonych gatunków:

00:06:20.873 --> 00:06:23.730
żab, motyli,
zagrożonych roślin preriowych.

00:06:23.730 --> 00:06:26.930
W międzyczasie znaleźliśmy sposoby
na usprawnienie naszego projektu

00:06:26.930 --> 00:06:29.153
przez dodanie energii słonecznej,

00:06:29.153 --> 00:06:32.683
zbiorników na deszczówkę,
ogrodnictwa organicznego, recyklingu.

00:06:32.683 --> 00:06:35.012
Ta inicjatywa
dała początek wielu projektom,

00:06:35.012 --> 00:06:37.012
które wywarły ogromny wpływ
na cały system,

00:06:37.036 --> 00:06:40.227
nie tylko u nas, ale też w innych stanach.

00:06:40.227 --> 00:06:42.423
Małe eksperymenty
zaowocowały dużymi zmianami

00:06:42.423 --> 00:06:45.475
w nauce czy społeczności.

00:06:45.475 --> 00:06:48.642
Sposób, w jaki myślimy o naszej pracy,
zmienia ją.

00:06:48.642 --> 00:06:51.823
Ten projekt uczynił moją pracę
bardziej interesującą i ekscytującą.

00:06:51.823 --> 00:06:53.966
Ekscytowałem się nim i ja,
i reszta personelu.

00:06:53.966 --> 00:06:55.976
Ekscytowali się strażnicy i więźniowie.

00:06:55.976 --> 00:06:57.543
Ten projekt ich inspirował,

00:06:57.543 --> 00:06:59.099
każdy chciał w nim uczestniczyć.

00:06:59.099 --> 00:07:01.418
Mieli w nim swój wkład,
wprowadzali zmiany,

00:07:01.418 --> 00:07:03.657
które uważali za znaczące i ważne.

NOTE Paragraph

00:07:03.657 --> 00:07:05.513
Pozwólcie jednak, że coś wyjaśnię.

00:07:05.513 --> 00:07:07.256
Więźniowie łatwo się przystosowują.

00:07:07.256 --> 00:07:08.928
To konieczność.

00:07:08.928 --> 00:07:11.689
Często wiedzą o naszych systemach więcej,

00:07:11.689 --> 00:07:13.670
niż ludzie, którzy nimi kierują.

00:07:13.670 --> 00:07:15.321
I nie są tu bez powodu.

00:07:15.321 --> 00:07:18.607
Moją pracą nie jest
karanie czy wybaczanie,

00:07:18.607 --> 00:07:19.870
ale myślę, że mogą wieść

00:07:19.870 --> 00:07:22.623
przyzwoite i znaczące życie
nawet w więzieniu.

00:07:22.623 --> 00:07:24.200
Więc pytanie brzmiało:

00:07:24.200 --> 00:07:27.380
"Czy więźniowie mogą wieść
przyzwoite i wartościowe życie,

00:07:27.380 --> 00:07:30.650
a jeśli tak, to co to zmienia?".

00:07:30.650 --> 00:07:33.547
Wróciłem z tym pytaniem
do więzienia o zaostrzonym rygorze,

00:07:33.547 --> 00:07:36.212
gdzie przetrzymywani są
najbardziej brutalni skazani.

00:07:36.212 --> 00:07:38.243
Pamiętajcie, takie placówki służą karaniu.

00:07:38.243 --> 00:07:41.482
Nie ma tam miejsca na przywileje
w postaci programów penitencjarnych.

00:07:41.506 --> 00:07:42.506
Tak myśleliśmy.

00:07:42.537 --> 00:07:43.710
Ale potem zrozumieliśmy,

00:07:43.710 --> 00:07:46.868
że to właśnie ci więźniowie
najbardziej tych programów potrzebują.

00:07:46.868 --> 00:07:49.054
Potrzebowali wręcz
intensywnej resocjalizacji.

00:07:49.054 --> 00:07:51.161
Zmieniliśmy więc
nasze myślenie o 180 stopni

00:07:51.161 --> 00:07:53.124
i zaczęliśmy szukać nowych możliwości.

00:07:53.124 --> 00:07:55.662
Znaleźliśmy nowy rodzaj krzesła.

00:07:55.662 --> 00:07:57.608
Zamiast używać krzeseł do karania,

00:07:57.608 --> 00:07:59.278
postawiliśmy je w klasach.

00:07:59.278 --> 00:08:02.330
Nie zapomnieliśmy o potrzebie nadzoru,

00:08:02.330 --> 00:08:04.859
ale odtąd skazani mogli
porozumiewać się bezpiecznie,

00:08:04.859 --> 00:08:07.005
twarzą w twarz
ze współwięźniami i personelem.

00:08:07.005 --> 00:08:08.672
Skoro nadzór nie był już problemem,

00:08:08.696 --> 00:08:11.620
każdy mógł skupić się na innych kwestiach,
na przykład nauce.

00:08:11.620 --> 00:08:12.961
Zachowanie uległo zmianie.

00:08:12.972 --> 00:08:17.607
Zmieniliśmy myślenie, zmieniliśmy to,
co możliwe, i to daje mi nadzieję.

NOTE Paragraph

00:08:17.607 --> 00:08:20.143
Nie mogę wam obiecać, że to zadziała.

00:08:20.143 --> 00:08:22.735
Mogę tylko powiedzieć, że działa teraz.

00:08:22.735 --> 00:08:26.497
Nasze więzienia stają się bezpieczniejsze
zarówno dla personelu, jak i więźniów,

00:08:26.497 --> 00:08:27.926
a gdy więzienia są bezpieczne,

00:08:27.950 --> 00:08:31.013
możemy skupić się na czymś więcej,
niż tylko na nadzorze.

00:08:31.013 --> 00:08:33.347
Zmniejszenie recydywy
możemy uznać za finalny cel,

00:08:33.371 --> 00:08:34.970
ale nie jest to cel jedyny.

00:08:34.970 --> 00:08:37.018
Szczerze mówiąc,
zapobieganie przestępczości

00:08:37.042 --> 00:08:40.588
wymaga znacznie więcej wysiłku
od większej liczby ludzi i instytucji.

00:08:40.588 --> 00:08:43.776
Obawiam się, że jeśli założymy,
że same więzienia osiągną ten cel,

00:08:43.776 --> 00:08:45.434
nigdy go nie urzeczywistnimy.

00:08:45.434 --> 00:08:48.965
Ale więzienia mogą zrobić rzeczy,
o które nigdy ich nie podejrzewaliśmy.

00:08:48.965 --> 00:08:52.381
Mogą być źródłem innowacji
i zrównoważonego rozwoju,

00:08:52.381 --> 00:08:55.740
odbudowy populacji zagrożonych gatunków
i stanu środowiska.

00:08:55.740 --> 00:08:58.385
Więźniowie mogą być
naukowcami i pszczelarzami,

00:08:58.385 --> 00:09:00.145
mogą ratować psy.

00:09:00.145 --> 00:09:02.678
Więzienia mogą być źródłem
wartościowej pracy

00:09:02.678 --> 00:09:04.635
i szansą dla personelu

00:09:04.635 --> 00:09:06.976
oraz więźniów, którzy tam przebywają.

00:09:06.976 --> 00:09:09.150
Możemy przetrzymywać i nadzorować,

00:09:09.150 --> 00:09:11.273
ale także zapewniać ludzkie warunki.

00:09:11.273 --> 00:09:13.864
Te cele się nie wykluczają.

NOTE Paragraph

00:09:13.864 --> 00:09:16.365
Nie możemy czekać 10 czy 20 lat,
żeby przekonać się,

00:09:16.365 --> 00:09:17.752
czy warto to robić.

00:09:17.752 --> 00:09:20.446
Nasza strategia nie polega
na dużej zmianie systemowej.

00:09:20.446 --> 00:09:22.256
Naszą strategią są setki małych zmian,

00:09:22.280 --> 00:09:25.935
które zachodzą
w ciągu dni lub miesięcy, nie lat.

00:09:25.935 --> 00:09:29.332
Potrzeba więcej małych programów,
na których się uczymy,

00:09:29.332 --> 00:09:31.878
programów, które rozszerzają
zakres możliwości.

00:09:31.878 --> 00:09:34.422
Potrzeba nowych, lepszych sposobów
mierzenia wpływu

00:09:34.422 --> 00:09:36.163
na zaangażowanie, na interakcję,

00:09:36.163 --> 00:09:38.179
na bezpieczeństwo otoczenia.

00:09:38.179 --> 00:09:40.499
Potrzeba więcej możliwości

00:09:40.499 --> 00:09:42.861
uczestnictwa i wnoszenia
wkładu w społeczności,

00:09:42.861 --> 00:09:45.120
wasze społeczności.

00:09:45.120 --> 00:09:48.164
Tak, więzienia muszą być
dobrze chronione i bezpieczne.

00:09:48.164 --> 00:09:49.264
Możemy tego dokonać.

00:09:49.347 --> 00:09:51.368
Więzienia muszą zapewniać ludzkie warunki,

00:09:51.368 --> 00:09:53.811
gdzie można w czymś uczestniczyć,
wnosić swój wkład

00:09:53.835 --> 00:09:55.421
i uczyć się wartościowego życia.

00:09:55.421 --> 00:09:56.870
Uczymy się, jak tego dokonać.

NOTE Paragraph

00:09:56.870 --> 00:09:58.280
Dlatego jestem pełen nadziei.

00:09:58.280 --> 00:10:01.095
Nie musimy tkwić w dawnych przekonaniach
odnośnie więzień.

00:10:01.119 --> 00:10:03.775
Możemy zmienić swoje podejście,
zmienić obecną sytuację.

00:10:03.775 --> 00:10:05.825
A kiedy zrobimy to rozważnie i po ludzku,

00:10:05.825 --> 00:10:07.762
więzienia będą mogły zrobić coś więcej,

00:10:07.762 --> 00:10:10.239
niż zbierać odpadki po porażkach
polityki społecznej.

00:10:10.263 --> 00:10:14.296
Może wreszcie zasłużymy na miano
instytucji resocjalizacyjnej.

NOTE Paragraph

00:10:14.296 --> 00:10:16.396
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:10:16.396 --> 00:10:18.927
(Brawa)