WEBVTT

00:00:06.792 --> 00:00:11.725
Alkolmetre, son içkisini 
saatler önce içmiş birinin

00:00:11.725 --> 00:00:16.341
kanındaki alkol oranını 
sadece nefesiyle nasıl ölçebilir?

NOTE Paragraph

00:00:16.341 --> 00:00:20.891
Nefes, yüzlerce hatta binlerce

00:00:20.891 --> 00:00:23.351
eser miktarda uçucu
organik bileşen içerir:

00:00:23.351 --> 00:00:27.835
gazlar gibi kolay hareket edebilecek
düzeyde hafif küçük moleküller.

00:00:27.835 --> 00:00:32.434
Bunlardan biri, alkollü içeceklerde
tükettiğimiz etanol.

00:00:32.434 --> 00:00:36.409
Kan dolaşımıyla akciğerlerdeki 
minik hava keseciklerine

00:00:36.409 --> 00:00:43.388
ve kandakinden ortalama 2 bin kat
daha düşük yoğunlukta nefese taşınır.

NOTE Paragraph

00:00:43.413 --> 00:00:45.815
Biri alkolmetreye üflediğinizde

00:00:45.815 --> 00:00:49.865
nefesinizdeki etanol 
reaksiyon odasına girer.

00:00:49.865 --> 00:00:53.893
Tepkime sırasında elektrik akımı üreten
özel bir tepkime odasında

00:00:53.893 --> 00:00:58.907
asetik asit denilen
başka bir moleküle dönüştürülür.

00:00:58.907 --> 00:01:02.025
Akımın şiddeti, havada ve kandaki

00:01:02.025 --> 00:01:05.754
etanol miktarını gösterir.

NOTE Paragraph

00:01:05.754 --> 00:01:08.934
Yiyecek ve içecekte
tükettiğimiz etanol gibi

00:01:08.934 --> 00:01:11.040
organik uçucu bileşenlere ek olarak

00:01:11.040 --> 00:01:14.884
hücrelerimizin biyokimyasal süreçleri 
diğerlerini üretir.

00:01:14.884 --> 00:01:18.474
Hastalık gibi bir şey bu süreci aksatırsa

00:01:18.474 --> 00:01:23.584
nefesteki organik uçucu bileşenlerin
toplamı da değişebilir.

00:01:23.624 --> 00:01:27.604
Peki biyopsi, kan alma ve radyasyon gibi

00:01:27.604 --> 00:01:30.401
invasif tanı araçları kullanmadan

00:01:30.401 --> 00:01:34.054
kişinin nefesini analiz ederek 
hastalığı tespit edebilir miyiz?

NOTE Paragraph

00:01:34.054 --> 00:01:35.827
Teoride evet edebiliriz

00:01:35.827 --> 00:01:40.717
ama hastalığın tespiti
alkolün tespitinden çok daha karmaşık.

00:01:40.717 --> 00:01:42.337
Hastalığı tanımlamak için

00:01:42.337 --> 00:01:46.803
araştırmacıların nefesteki 
onlarca bileşene bakması gerekiyor.

00:01:46.803 --> 00:01:49.633
Bir hastalık, bazı bileşenler değişmezken

00:01:49.633 --> 00:01:54.333
bu bileşenlerin yoğunluğunda
azalma ya da artmaya neden olabilir.

00:01:54.333 --> 00:01:57.616
her hastalığın profilinin
farklı olması muhtemel

00:01:57.616 --> 00:02:01.493
hatta aynı hastalığın
farklı evrelerinde grafik değişebilir.

NOTE Paragraph

00:02:01.493 --> 00:02:05.283
Örneğin kanser, 
nefes analiziyle tanı için

00:02:05.283 --> 00:02:07.933
en çok araştırılan adaylar arasında.

00:02:07.933 --> 00:02:10.933
Biyokimyasal değişimlerden
biri olan birçok tümör

00:02:10.933 --> 00:02:16.485
glikoliz adı verilen ve enerji üreten
bir işlemde büyük bir artışa neden olur.

00:02:16.505 --> 00:02:18.415
Warburg Etkisi olarak bilinen

00:02:18.415 --> 00:02:24.169
glikolizdeki bu artış, metabolik 
süreçlerin her kademesini etkileyebilen

00:02:24.169 --> 00:02:28.339
laktat gibi metabolitlerin artışıyla

00:02:28.339 --> 00:02:31.790
ve muhtemelen dimetil sülfit gibi

00:02:31.790 --> 00:02:38.725
uçucu bileşenler içeren değiştirilmiş
nefes yapısının artışıyla sonuçlanır.

00:02:38.748 --> 00:02:43.285
Ama Warburg Etkisi, kanserli aktivitenin 
tek potansiyel göstergesidir

00:02:43.285 --> 00:02:47.303
ve belirli bir kanser türü hakkında 
hiçbir şey ortaya çıkarmaz.

00:02:47.303 --> 00:02:50.645
Tanı koymak için çok daha fazla
gösterge gerekli.

NOTE Paragraph

00:02:50.645 --> 00:02:52.971
Bu ince farkları bulabilmek için
araştırmacılar,

00:02:52.971 --> 00:02:59.001
sağlıklı ve belli bir hastalıktan
muzdarip insanların nefesini

00:02:59.011 --> 00:03:02.361
yüzlerce nefes örneğine 
dayanarak karşılaştırır.

00:03:02.361 --> 00:03:06.091
Bu karmaşık analiz, alkolmetreden
temel olarak daha farklı

00:03:06.091 --> 00:03:10.151
ve çok amaçlı bir tür sensör gerektirir.

00:03:10.151 --> 00:03:12.204
Birkaç tane analiz geliştiriliyor.

00:03:12.204 --> 00:03:15.071
Bazıları, bileşenlerin 
bir dizi elektrik alanında

00:03:15.071 --> 00:03:18.891
nasıl hareket ettiğini gözlemleyerek 
bireysel bileşenler arasında ayrım yapar.

00:03:18.901 --> 00:03:22.661
Diğerleri, belirli bir uçucu organik
bileşen karışımına maruz kaldıklarında

00:03:22.661 --> 00:03:24.590
dirençlerini değiştiren

00:03:24.651 --> 00:03:29.161
ve farklı materyallerden
yapılmış bir dizi direnç kullanır.

NOTE Paragraph

00:03:29.161 --> 00:03:30.937
Başka zorluklar da var.

00:03:30.937 --> 00:03:34.867
Bu cisimler nefesteki etanol yoğunluğundan

00:03:34.867 --> 00:03:40.387
genellikle milyarda bir gibi
çok daha düşük yoğunluktadır.

00:03:40.397 --> 00:03:44.287
Bileşenlerin seviyesi, hastalık dışında
yaş, cinsiyet, beslenme

00:03:44.287 --> 00:03:48.737
ve yaşam tarzı gibi 
faktörlerden etkilenebilir.

00:03:48.737 --> 00:03:52.616
Son olarak, numunedeki hangi bileşenlerin

00:03:52.667 --> 00:03:54.657
hastanın vücudunda üretildiğini

00:03:54.657 --> 00:03:57.047
ve hangilerinin testten kısa bir süre önce

00:03:57.047 --> 00:03:59.287
çevreden solunduğunu
ayırt etme durumu var.

NOTE Paragraph

00:03:59.287 --> 00:04:03.657
Bu zorluklar nedeniyle nefes analizi 
henüz tam olarak hazır değil.

00:04:03.657 --> 00:04:06.758
Ancak akciğer, kolon
ve diğer kanserler üzerinde yapılan

00:04:06.758 --> 00:04:10.589
ön klinik çalışmaların 
umut verici sonuçları olmuştur.

00:04:10.589 --> 00:04:16.629
Bir gün kanseri erkenden yakalamak 
nefes alıp vermek kadar kolay olabilir.