1
00:00:00,000 --> 00:00:01,492
Chris Anderson: Al, welkom.

2
00:00:01,492 --> 00:00:03,972
Pas zes maanden geleden --

3
00:00:04,694 --> 00:00:05,988
het lijkt eeuwen,

4
00:00:05,988 --> 00:00:08,231
maar het was slechts
zes maanden geleden --

5
00:00:08,255 --> 00:00:14,035
leek het klimaat op de lippen te liggen
van elk weldenkend mens op de planeet.

6
00:00:14,309 --> 00:00:18,574
Recente ontwikkelingen lijken het
van onze aandacht te hebben geveegd.

7
00:00:18,598 --> 00:00:20,900
In hoeverre verontrust jou dat?

8
00:00:22,123 --> 00:00:25,088
Al Gore: Om te beginnen, Chris,
bedankt voor je uitnodiging

9
00:00:25,088 --> 00:00:26,469
om dit gesprek te hebben.

10
00:00:26,469 --> 00:00:31,759
Mensen reageren anders
op de klimaatcrisis

11
00:00:31,823 --> 00:00:34,698
door de huidige andere enorme problemen

12
00:00:34,722 --> 00:00:38,018
die onze aandacht hebben opgeëist,

13
00:00:38,042 --> 00:00:39,210
en terecht.

14
00:00:39,925 --> 00:00:43,602
Een reden is iets dat je al noemde.

15
00:00:43,626 --> 00:00:45,677
Mensen begrijpen dat als wetenschappers

16
00:00:45,677 --> 00:00:49,127
ons waarschuwen in steeds urgentere taal

17
00:00:49,127 --> 00:00:51,177
en ze beginnen moord
en brand te schreeuwen,

18
00:00:51,177 --> 00:00:54,499
dat het verstandig is
om te luisteren naar wat ze zeggen,

19
00:00:54,499 --> 00:00:59,004
en ik denk dat men dat lesje
nu op een nieuwe manier heeft geleerd.

20
00:00:59,028 --> 00:01:01,122
Een andere overeenkomst, trouwens,

21
00:01:01,146 --> 00:01:06,228
is dat de klimaatcrisis,
net als de COVID-19-pandemie,

22
00:01:06,252 --> 00:01:09,091
op een nieuwe manier
aan het licht heeft gebracht

23
00:01:09,115 --> 00:01:13,971
wat voor schokkende ongerechtigheden,
verschillen en ongelijkheden

24
00:01:13,995 --> 00:01:17,394
van invloed zijn
op gekleurde gemeenschappen

25
00:01:17,418 --> 00:01:20,027
en lage-inkomensgroepen.

26
00:01:20,624 --> 00:01:22,203
Er zijn verschillen.

27
00:01:22,227 --> 00:01:27,214
De klimaatcrisis heeft effecten
die je niet in jaren kunt uitdrukken,

28
00:01:27,238 --> 00:01:29,322
zoals bij de pandemie wel kan,

29
00:01:29,346 --> 00:01:33,692
maar consequenties die je moet meten
in eeuwen of nog langer.

30
00:01:34,190 --> 00:01:36,007
En het andere verschil

31
00:01:36,007 --> 00:01:39,576
is dat in plaats van
verminderde economische activiteit

32
00:01:39,600 --> 00:01:41,267
als resultaat van een crisis,

33
00:01:41,291 --> 00:01:46,950
wat alle landen ter wereld
hebben ervaren met COVID-19,

34
00:01:46,974 --> 00:01:50,857
de klimaatcrisis juist ruimte biedt
om tientallen miljoenen banen te creëren.

35
00:01:50,881 --> 00:01:53,949
Dat lijkt een politiek verkooppraatje,

36
00:01:53,973 --> 00:01:56,430
maar het is echt waar.

37
00:01:56,454 --> 00:01:57,846
De laatste vijf jaar

38
00:01:57,870 --> 00:02:01,244
is solar-installateur
het snelst groeiende vak in de VS.

39
00:02:01,268 --> 00:02:05,277
En op nummer twee
staat windturbinemonteur.

40
00:02:05,301 --> 00:02:10,805
En de 'Oxford Review of Economics'
schreef een paar weken geleden

41
00:02:10,829 --> 00:02:16,076
dat we het meest
baanrijke herstelplan krijgen

42
00:02:16,100 --> 00:02:20,213
als we hernieuwbare energie
en duurzame technologie benadrukken.

43
00:02:20,237 --> 00:02:23,736
Dus ik denk dat we
een omslagpunt hebben bereikt

44
00:02:23,760 --> 00:02:26,987
en je hoeft maar naar
de herstelplannen te kijken

45
00:02:27,011 --> 00:02:29,928
die in de hele wereld worden gepresenteerd

46
00:02:29,952 --> 00:02:34,329
om te zien dat ze erg gericht zijn
op een groen herstel.

47
00:02:34,828 --> 00:02:37,384
CA: Een duidelijk effect van de pandemie

48
00:02:37,408 --> 00:02:41,206
is dat het de wereldeconomie
een halt heeft toegeroepen

49
00:02:41,230 --> 00:02:45,232
en daarmee de broeikasgasemissies
heeft verminderd.

50
00:02:45,256 --> 00:02:48,038
Hoe groot is dat effect geweest

51
00:02:48,062 --> 00:02:51,779
en is dat louter goed nieuws?

52
00:02:52,693 --> 00:02:55,456
AG: Het is een beetje een illusie, Chris,

53
00:02:55,480 --> 00:03:02,091
en je hoeft maar terug te kijken
naar de Grote Recessie in 2008 en 2009,

54
00:03:02,115 --> 00:03:05,389
toen we een vermindering
van 1% in emissies hadden,

55
00:03:05,413 --> 00:03:07,374
maar in 2010

56
00:03:07,398 --> 00:03:10,395
kwamen ze tijdens het herstel
schreeuwend terug

57
00:03:10,419 --> 00:03:12,770
met een verhoging van 4%.

58
00:03:12,770 --> 00:03:14,343
De laatste schattingen geven aan

59
00:03:14,343 --> 00:03:17,801
dat de emissies ten minste
5% zullen zakken

60
00:03:17,825 --> 00:03:20,902
gedurende deze 'opgelegde coma' --

61
00:03:20,926 --> 00:03:25,846
zoals de econoom Paul Krugman
het zo treffend omschreef --

62
00:03:26,381 --> 00:03:30,549
maar of het terugkomt
zoals na de Grote Recessie

63
00:03:30,573 --> 00:03:33,365
is gedeeltelijk aan ons,

64
00:03:33,389 --> 00:03:38,042
en als deze groene herstelplannen
echt uitgevoerd worden,

65
00:03:38,066 --> 00:03:41,955
en ik weet dat heel veel landen
dat echt van plan zijn,

66
00:03:41,979 --> 00:03:45,473
dan hoeft het patroon
zich niet te herhalen.

67
00:03:45,497 --> 00:03:48,744
Dit hele proces speelt zich tenslotte af

68
00:03:48,768 --> 00:03:55,688
in een periode dat de kostprijs
van hernieuwbare energie

69
00:03:55,712 --> 00:03:57,674
en elektrische voertuigen, batterijen

70
00:03:57,698 --> 00:04:00,818
en een hele reeks
andere duurzame benaderingen

71
00:04:00,842 --> 00:04:04,445
steeds verder omlaag gaat

72
00:04:04,469 --> 00:04:07,917
en steeds concurrerender worden.

73
00:04:07,941 --> 00:04:12,604
Om even aan te geven hoe snel dit gaat:

74
00:04:12,628 --> 00:04:15,653
vijf jaar geleden was
elektriciteit uit solar en wind

75
00:04:15,677 --> 00:04:18,837
goedkoper dan elektriciteit
uit fossiele brandstoffen

76
00:04:18,861 --> 00:04:20,641
in slechts 1% van de wereld.

77
00:04:20,665 --> 00:04:23,798
Dit jaar is het al goedkoper
in twee derde van de wereld

78
00:04:23,822 --> 00:04:25,843
en over vijf jaar

79
00:04:25,867 --> 00:04:30,417
zal het in bijna de hele
wereld goedkoper zijn.

80
00:04:30,441 --> 00:04:34,571
Elektrische auto's zullen binnen twee jaar
economisch concurrerend zijn

81
00:04:34,595 --> 00:04:38,016
en dan verder in prijs zakken.

82
00:04:38,040 --> 00:04:40,904
Dus er zijn veranderingen gaande

83
00:04:40,928 --> 00:04:45,222
die het patroon kunnen verstoren
dat we zagen na de Grote Recessie.

84
00:04:45,943 --> 00:04:49,800
CA: Die prijsverschillen
in verschillende delen van de wereld

85
00:04:49,824 --> 00:04:53,601
komen ongetwijfeld door de verschillende
beschikbaarheid van zon en wind

86
00:04:53,625 --> 00:04:55,801
en verschillende constructiekosten en zo.

87
00:04:56,374 --> 00:05:00,900
AG: Inderdaad, en overheidsbeleid
maakt ook een groot verschil.

88
00:05:00,924 --> 00:05:04,383
De wereld blijft maar fossiele
brandstoffen subsidiëren

89
00:05:04,407 --> 00:05:06,328
op een belachelijk grote voet;

90
00:05:06,352 --> 00:05:11,403
meer in de ontwikkelingslanden
dan in de VS en ontwikkelde landen,

91
00:05:11,427 --> 00:05:15,722
maar hier wordt het ook gesubsidieerd.

92
00:05:15,746 --> 00:05:18,038
Maar overal ter wereld

93
00:05:18,062 --> 00:05:22,452
zullen wind en solar een goedkopere
bron van elektriciteit zijn

94
00:05:22,476 --> 00:05:24,027
dan fossiele brandstoffen

95
00:05:24,051 --> 00:05:25,564
binnen een paar jaar.

96
00:05:26,523 --> 00:05:28,076
CA: Ik heb horen zeggen

97
00:05:28,076 --> 00:05:31,753
dat de mate waarin de uitstoot
door de pandemie is verminderd,

98
00:05:31,753 --> 00:05:33,468
in feite niet zoveel groter is

99
00:05:33,468 --> 00:05:36,882
dan de vermindering
die we elk jaar moeten halen

100
00:05:36,906 --> 00:05:40,156
als we onze uitstootdoelen willen halen.

101
00:05:40,711 --> 00:05:42,424
Is dat zo, en als dat zo is,

102
00:05:42,424 --> 00:05:44,830
is dat niet enorm intimiderend?

103
00:05:45,322 --> 00:05:48,020
AG: Intimiderend, zeker,
maar kijk eerst naar de cijfers.

104
00:05:48,020 --> 00:05:49,913
Die cijfers kwamen van een onderzoek

105
00:05:49,913 --> 00:05:53,762
iets meer dan een jaar geleden
gepubliceerd door de IPCC,

106
00:05:54,257 --> 00:05:59,505
inzake wat er nodig was om te voorkomen
dat de temperaturen van de Aarde

107
00:05:59,529 --> 00:06:02,691
meer dan 1,5 graad zouden stijgen.

108
00:06:02,715 --> 00:06:07,751
En ja, de jaarlijkse reducties
zouden significant zijn

109
00:06:07,775 --> 00:06:10,662
en in de orde van wat we
gezien hebben met de pandemie.

110
00:06:10,686 --> 00:06:12,448
En dat is inderdaad intimiderend.

111
00:06:12,472 --> 00:06:19,457
Maar we hebben wel de gelegenheid
dramatische veranderingen door te voeren

112
00:06:19,481 --> 00:06:22,081
en het plan is geen mysterie.

113
00:06:22,105 --> 00:06:27,556
Je begint met de twee sectoren
die het dichtst bij hun omslagpunt zijn --

114
00:06:27,580 --> 00:06:30,438
opwekking van elektriciteit,
zoals ik al noemde --

115
00:06:30,462 --> 00:06:33,054
en vorig jaar, in 2019,

116
00:06:33,610 --> 00:06:37,020
als je kijkt naar alle nieuw gebouwde
elektriciteitscentrales

117
00:06:37,044 --> 00:06:38,520
in de hele wereld,

118
00:06:38,544 --> 00:06:42,049
dan was 72% daarvan solar en wind.

119
00:06:42,915 --> 00:06:44,531
En nu al,

120
00:06:44,531 --> 00:06:47,736
als we die fossiele brandstoffen
niet zouden blijven subsidiëren,

121
00:06:47,760 --> 00:06:50,260
dan zouden we veel meer van die centrales

122
00:06:50,284 --> 00:06:51,658
dicht zien gaan.

123
00:06:51,682 --> 00:06:53,439
Er worden nog enkele nieuwe gebouwd,

124
00:06:53,439 --> 00:06:56,754
maar er worden er veel meer gesloten.

125
00:06:56,778 --> 00:06:58,889
En als het gaat om transport,

126
00:06:58,913 --> 00:07:01,600
de tweede sector die er klaar voor is,

127
00:07:01,624 --> 00:07:07,265
nog bovenop de lagere prijzen
voor elektrische auto's die ik noemde,

128
00:07:07,289 --> 00:07:11,828
zijn er zo'n 45 rechtsgebieden
in de wereld --

129
00:07:11,852 --> 00:07:16,636
nationaal, regionaal en gemeentelijk --

130
00:07:16,660 --> 00:07:20,063
waar wetten zijn aangenomen
om te beginnen met de uitfasering

131
00:07:20,087 --> 00:07:21,630
van verbrandingsmotoren.

132
00:07:21,654 --> 00:07:25,993
Zelfs India zegt dat in 2030,
dat is dus al binnen tien jaar,

133
00:07:26,017 --> 00:07:30,789
het illegaal zal zijn om nog nieuwe
verbrandingsmotoren te verkopen

134
00:07:30,813 --> 00:07:32,114
in India.

135
00:07:32,138 --> 00:07:34,411
Er zijn nog veel meer voorbeelden.

136
00:07:34,435 --> 00:07:38,801
Dus de kleine afnames uit het verleden

137
00:07:38,825 --> 00:07:42,773
hoeven geen goed beeld te geven
van de afnames die we kunnen bereiken

138
00:07:42,797 --> 00:07:45,850
met serieuze nationale plannen

139
00:07:45,874 --> 00:07:48,342
en een toegewijde mondiale inspanning.

140
00:07:49,314 --> 00:07:52,827
CA: Help ons het grote plaatje
te begrijpen, Al.

141
00:07:52,851 --> 00:07:56,074
Ik denk dat voor de pandemie

142
00:07:56,098 --> 00:07:58,677
de uitstoot van de hele wereld

143
00:07:58,701 --> 00:08:02,775
ongeveer 55 gigaton 'CO2 equivalent' was,

144
00:08:02,775 --> 00:08:05,480
dus dat is inclusief
andere broeikasgassen zoals methaan

145
00:08:05,480 --> 00:08:08,457
omgerekend naar het equivalent in CO2.

146
00:08:09,190 --> 00:08:11,609
Zeg ik het goed als ik zeg dat de IPCC,

147
00:08:11,633 --> 00:08:14,794
wat de mondiale organisatie
van wetenschappers is,

148
00:08:14,818 --> 00:08:19,741
aanbeveelt dat de enige manier
om deze crisis te bezweren,

149
00:08:19,765 --> 00:08:22,476
is om dat getal van 55 naar nul te krijgen

150
00:08:22,500 --> 00:08:25,595
in 2050 op zijn allerlaatst,

151
00:08:25,619 --> 00:08:29,987
en dat we zelfs dan kans hebben
temperatuurverhogingen te zien

152
00:08:30,011 --> 00:08:34,428
die eerder in de buurt zullen liggen
van twee graden Celsius dan 1,5?

153
00:08:34,452 --> 00:08:37,525
Is dat ongeveer het grote plaatje

154
00:08:37,549 --> 00:08:39,827
van wat de IPCC aanbeveelt?

155
00:08:40,553 --> 00:08:41,833
AG: Dat is correct.

156
00:08:41,857 --> 00:08:46,622
Het mondiale doel zoals afgesproken
op de Conferentie van Parijs

157
00:08:46,646 --> 00:08:49,571
is om tot netto nul te komen
op mondiaal niveau

158
00:08:49,595 --> 00:08:50,949
in 2050,

159
00:08:50,949 --> 00:08:52,878
en veel mensen
voegen daar snel aan toe

160
00:08:52,878 --> 00:08:58,206
dat dat echt een reductie betekent
van 45 tot 50% in 2030

161
00:08:58,230 --> 00:09:02,851
om dat pad naar nul
in 2050 mogelijk te maken.

162
00:09:03,652 --> 00:09:05,840
CA: En dat tijdspad is het soort tijdspad

163
00:09:05,840 --> 00:09:07,901
dat mensen zich niet kunnen voorstellen --

164
00:09:07,901 --> 00:09:10,342
om een beeld te krijgen
bij een beleid voor 30 jaar.

165
00:09:10,342 --> 00:09:12,320
Dat is in ieder geval een simpel plaatje:

166
00:09:12,344 --> 00:09:16,704
dat we onze emissies met de helft
moeten verminderen voor 2030,

167
00:09:16,728 --> 00:09:18,266
zo ongeveer,

168
00:09:19,184 --> 00:09:24,671
wat neerkomt op zo'n 7 of 8%
reductie per jaar --

169
00:09:24,695 --> 00:09:26,566
zoiets, als ik het goed heb.

170
00:09:26,590 --> 00:09:29,008
AG: Niet helemaal, iets minder,

171
00:09:29,025 --> 00:09:30,734
maar in die orde van grootte, ja.

172
00:09:31,556 --> 00:09:36,676
CA: Dus zoiets als het effect
dat we dit jaar hebben gezien

173
00:09:36,700 --> 00:09:38,916
is misschien nodig.

174
00:09:38,940 --> 00:09:41,997
Dit jaar hebben we het gedaan
door de economie op slot te gooien.

175
00:09:42,021 --> 00:09:45,071
Jij hebt het over een manier
voor de komende jaren

176
00:09:45,095 --> 00:09:48,967
die juist voor economische groei
en nieuwe banen zorgt.

177
00:09:48,991 --> 00:09:50,698
Zeg daar eens iets meer over.

178
00:09:50,722 --> 00:09:53,881
Je had het over het veranderen
van onze energiebronnen

179
00:09:53,905 --> 00:09:55,719
en onze transportmethoden.

180
00:09:55,743 --> 00:09:57,430
Als we dat zouden doen,

181
00:09:57,454 --> 00:10:00,217
hoeveel van het probleem
hebben we dan opgelost?

182
00:10:01,034 --> 00:10:02,537
AG: We kunnen naar --

183
00:10:02,561 --> 00:10:05,576
nou, in aanvulling
op de twee sectoren die ik noemde,

184
00:10:05,600 --> 00:10:10,633
moeten we ook iets doen aan productie
en alle gebruiksmethoden

185
00:10:10,657 --> 00:10:14,351
die temperaturen van
1000 graden Celsius vereisen,

186
00:10:14,375 --> 00:10:16,658
en ook daar zijn oplossingen voor.

187
00:10:16,682 --> 00:10:22,312
Ik kom straks terug op een manier
waar Duitsland nu mee is begonnen.

188
00:10:22,336 --> 00:10:26,232
We moeten ook iets doen
met regeneratieve landbouw.

189
00:10:26,256 --> 00:10:31,841
We kunnen een groot deel
van de koolstof sekwestreren

190
00:10:31,865 --> 00:10:34,247
in de teelaarde van de wereld

191
00:10:34,271 --> 00:10:37,625
door andere agrarische
technieken te gebruiken.

192
00:10:37,649 --> 00:10:40,824
Er is een boereninitiatief om dat te doen.

193
00:10:40,848 --> 00:10:44,706
We moeten ook gebouwen moderniseren.

194
00:10:44,730 --> 00:10:50,109
We moeten veranderen
hoe we bossen en oceanen managen.

195
00:10:50,133 --> 00:10:53,438
Maar laat me twee dingen kort noemen.

196
00:10:53,462 --> 00:10:56,745
Eerst de gebruiksmethoden
met hoge temperaturen.

197
00:10:57,173 --> 00:11:00,476
Angela Merkel, net 10 dagen geleden,

198
00:11:00,500 --> 00:11:04,038
met haar minister Peter Altmaier,

199
00:11:04,062 --> 00:11:06,938
een goede vriend
en een voortreffelijk ambtenaar,

200
00:11:06,962 --> 00:11:11,310
zijn net begonnen
met een groene-waterstofstrategie,

201
00:11:11,334 --> 00:11:13,930
om waterstof te maken

202
00:11:13,954 --> 00:11:17,511
zonder extra kosten met duurzame energie.

203
00:11:17,535 --> 00:11:20,089
En één ding daarover, Chris:

204
00:11:20,113 --> 00:11:24,795
je kent het verhaal van de
onregelmatigheid van wind en solar --

205
00:11:24,819 --> 00:11:27,973
solar produceert geen energie
als de zon niet schijnt

206
00:11:27,997 --> 00:11:31,001
en wind niet als het niet waait --

207
00:11:31,025 --> 00:11:33,368
maar accu's worden beter

208
00:11:33,392 --> 00:11:37,461
en deze technologieën
worden steeds efficiënter en krachtiger,

209
00:11:37,485 --> 00:11:41,348
zodat ze steeds meer uren per dag

210
00:11:41,372 --> 00:11:46,365
veel meer elektriciteit produceren
dan kan worden gebruikt.

211
00:11:46,365 --> 00:11:48,048
Dus wat doen we daarmee?

212
00:11:48,072 --> 00:11:52,191
De extra kosten voor
de volgende kilowattuur is nul.

213
00:11:52,191 --> 00:11:53,576
Dus plotseling

214
00:11:53,600 --> 00:11:58,757
wordt het energievretende proces
van waterstof uit water winnen

215
00:11:58,781 --> 00:12:01,240
economisch haalbaar

216
00:12:01,264 --> 00:12:06,045
en het kan kolen en gas vervangen,

217
00:12:07,083 --> 00:12:08,626
en dat gebeurt al.

218
00:12:08,650 --> 00:12:13,204
Er is een Zweeds bedrijf
dat al staal maakt met groene waterstof

219
00:12:13,228 --> 00:12:18,079
en, zoals ik zei, Duitsland is net
een nieuw initiatief begonnen daarmee.

220
00:12:18,103 --> 00:12:21,445
Ik denk dat ze de rest
van de wereld de weg wijzen.

221
00:12:21,469 --> 00:12:24,751
Als het gaat om het moderniseren
van gebouwen, als het mag,

222
00:12:24,775 --> 00:12:29,387
want ongeveer 20 tot 25%
van de klimaatsveranderingvervuiling

223
00:12:29,411 --> 00:12:31,902
in de wereld en in de VS

224
00:12:31,926 --> 00:12:35,004
komt door inefficiënte gebouwen

225
00:12:35,028 --> 00:12:39,465
die werden gebouwd
door bedrijven en individuen

226
00:12:39,489 --> 00:12:41,962
die probeerden concurrerend
te zijn op de markt

227
00:12:41,986 --> 00:12:44,683
en hun marges hoog genoeg te houden

228
00:12:44,707 --> 00:12:48,346
en daarbij hebben bezuinigd
op isolatie en de juiste ramen

229
00:12:48,370 --> 00:12:50,478
en LED's en dat soort dingen.

230
00:12:50,502 --> 00:12:54,287
Maar de persoon of het bedrijf
die dat gebouw koopt

231
00:12:54,311 --> 00:12:55,764
of dat gebouw huurt,

232
00:12:55,788 --> 00:12:58,696
wil veel lagere gas-
en elektriciteitsrekeningen.

233
00:12:58,720 --> 00:13:00,583
Er zijn nu manieren

234
00:13:00,607 --> 00:13:03,681
om dat gat tussen eigenaar
en gebruiker te dichten,

235
00:13:03,705 --> 00:13:07,651
die verschillende prikkels
voor de bouwer en de gebruiker,

236
00:13:07,675 --> 00:13:12,600
en we kunnen gebouwen moderniseren
op een manier die zichzelf terugbetaalt

237
00:13:12,624 --> 00:13:14,478
binnen drie tot vijf jaar,

238
00:13:14,502 --> 00:13:17,743
en we kunnen tientallen miljoenen
mensen aan het werk helpen

239
00:13:17,767 --> 00:13:20,930
in banen die per definitie
niet uitbesteed kunnen worden,

240
00:13:20,954 --> 00:13:24,503
want ze bestaan in iedere gemeenschap.

241
00:13:24,527 --> 00:13:27,521
En we moeten hier echt
een serieus begin mee maken,

242
00:13:27,545 --> 00:13:30,440
want we gaan al die banen nodig hebben

243
00:13:30,464 --> 00:13:35,248
om duurzame welvaart te creëren
na afloop van deze pandemie.

244
00:13:36,942 --> 00:13:38,952
CA: Even terug naar die waterstofeconomie

245
00:13:38,976 --> 00:13:40,655
waar je het net over had.

246
00:13:40,679 --> 00:13:42,314
Sommige mensen denken dan direct

247
00:13:42,314 --> 00:13:44,595
dat je bedoelt
waterstofaangedreven auto's,

248
00:13:44,595 --> 00:13:48,023
en ze hebben gehoord
dat dat waarschijnlijk niet haalbaar is.

249
00:13:48,023 --> 00:13:50,471
Maar jij denkt daar
veel breder over, volgens mij,

250
00:13:50,471 --> 00:13:55,585
dat waterstof niet zomaar
een opslagmedium is

251
00:13:55,609 --> 00:13:58,779
dat dienst kan doen als buffer
voor duurzame energie,

252
00:13:58,803 --> 00:14:01,100
maar dat waterstof ook essentieel kan zijn

253
00:14:01,100 --> 00:14:03,930
voor sommige andere economische processen,

254
00:14:03,930 --> 00:14:06,662
zoals staal- en cementproductie,

255
00:14:06,686 --> 00:14:11,208
die op dit moment fundamenteel
koolstofintensief zijn,

256
00:14:11,232 --> 00:14:14,610
maar die getransformeerd kunnen worden
als waterstof goedkoper wordt.

257
00:14:14,634 --> 00:14:15,800
Klopt dat?

258
00:14:16,127 --> 00:14:20,402
AG: Ja, ik was altijd sceptisch
over waterstof, Chris,

259
00:14:20,426 --> 00:14:24,345
met name omdat het
zo duur was om het te maken,

260
00:14:24,345 --> 00:14:27,698
'om het uit water te breken',
zoals ze zeggen,

261
00:14:27,722 --> 00:14:30,205
Maar wat daar verandering
in heeft gebracht,

262
00:14:30,229 --> 00:14:35,760
is de ongelooflijke overdaad
aan solar- en windelektriciteit

263
00:14:35,784 --> 00:14:40,005
in hoeveelheden die mensen
niet voor mogelijk hielden,

264
00:14:40,029 --> 00:14:42,777
en plotseling is het goedkoop
genoeg om in te zetten

265
00:14:42,801 --> 00:14:45,954
bij energieverslindende processen

266
00:14:45,978 --> 00:14:48,214
als het maken van groene waterstof.

267
00:14:48,238 --> 00:14:51,603
Ik vraag me nog steeds af
of het haalbaar is voor voertuigen.

268
00:14:51,627 --> 00:14:58,048
Toyota is daar al 25 jaar mee bezig
en ze krijgen het niet echt van de grond.

269
00:14:58,072 --> 00:14:59,816
Zeg nooit nooit, het kan nog,

270
00:14:59,840 --> 00:15:04,936
maar ik denk dat het name bruikbaar is
voor hele hete industriële processen,

271
00:15:04,960 --> 00:15:10,282
en we hebben al een manier
om transport koolstofvrij te maken

272
00:15:10,306 --> 00:15:11,735
met elektriciteit,

273
00:15:11,759 --> 00:15:14,042
en dat werkt goed.

274
00:15:14,066 --> 00:15:19,341
Tesla is binnenkort het meest waardevolle
automobielbedrijf in de wereld,

275
00:15:19,365 --> 00:15:20,655
is het al in de VS,

276
00:15:20,679 --> 00:15:23,441
en binnenkort halen ze Toyota in.

277
00:15:23,465 --> 00:15:30,308
Er is nu een vrachtwagenbedrijf
dat wordt gesteund door Tesla

278
00:15:30,332 --> 00:15:35,876
en een ander dat een hybride wordt
met elektriciteit en groene waterstof,

279
00:15:35,900 --> 00:15:39,584
dus we zullen zien
of die toepassing gaat werken.

280
00:15:39,608 --> 00:15:43,289
Maar ik denk dat elektriciteit
de voorkeur heeft voor wegvervoer.

281
00:15:44,260 --> 00:15:46,970
CA: We doen zo een aantal vragen
uit de gemeenschap.

282
00:15:46,994 --> 00:15:49,290
Laat ik je echter
eerst vragen naar kernenergie.

283
00:15:49,314 --> 00:15:52,830
Sommigen milieuactivisten
geloven dat kernenergie

284
00:15:52,854 --> 00:15:55,635
of misschien een nieuwe
generatie kernenergie

285
00:15:55,659 --> 00:15:58,686
een essentieel deel van de oplossing is

286
00:15:58,710 --> 00:16:02,225
als we een echt schone toekomst willen,

287
00:16:02,249 --> 00:16:03,544
een schone-energietoekomst.

288
00:16:03,568 --> 00:16:07,375
Ben je nog steeds
zo sceptisch over kernenergie, Al?

289
00:16:08,191 --> 00:16:11,477
AG: Nou, de markt
is er sceptisch over, Chris.

290
00:16:11,501 --> 00:16:16,290
Het is een bittere teleurstelling
voor mij en voor zo velen.

291
00:16:16,314 --> 00:16:19,900
Ik vertegenwoordigde Oak Ridge,
waar kernenergie begon,

292
00:16:19,924 --> 00:16:22,155
en als jong politicus in de kamer

293
00:16:22,179 --> 00:16:23,511
was ik een voorstander.

294
00:16:23,535 --> 00:16:25,757
Ik was er heel enthousiast over.

295
00:16:25,781 --> 00:16:27,824
Maar de kostenoverschrijdingen

296
00:16:27,848 --> 00:16:31,846
en de problemen
bij de aanleg van de centrales

297
00:16:31,870 --> 00:16:34,275
zijn zo ernstig geworden

298
00:16:34,299 --> 00:16:38,299
dat energiebedrijven
er geen trek meer in hebben.

299
00:16:38,323 --> 00:16:43,108
Het is de duurste bron
van elektriciteit geworden.

300
00:16:43,132 --> 00:16:48,801
Laat me daar snel aan toevoegen
dat er enkele oudere reactoren zijn

301
00:16:48,825 --> 00:16:54,896
waarvoor het interessant is
om er de levensduur van te verlengen.

302
00:16:54,920 --> 00:16:56,722
En zoals veel milieuactivisten

303
00:16:56,746 --> 00:17:02,284
ben ik van mening dat als ze veilig zijn,

304
00:17:02,308 --> 00:17:09,046
we ze moeten toestaan
nog een tijd te blijven werken.

305
00:17:09,070 --> 00:17:11,559
Maar als het gaat om nieuwe kerncentrales?

306
00:17:11,583 --> 00:17:13,284
Zie het zo.

307
00:17:13,308 --> 00:17:15,786
Jij bent CEO geweest, Chris.

308
00:17:15,810 --> 00:17:19,042
Als je CEO was van --
en eigenlijk ben je het nog.

309
00:17:20,115 --> 00:17:23,040
Als je CEO was
van een elektriciteitsbedrijf

310
00:17:23,040 --> 00:17:25,137
en je vertelde je managementteam:

311
00:17:25,161 --> 00:17:27,690
"Ik wil een kerncentrale bouwen",

312
00:17:28,115 --> 00:17:30,447
dan zouden dit twee
van je eerste vragen zijn.

313
00:17:30,447 --> 00:17:33,735
Een: wat gaat het kosten?

314
00:17:33,759 --> 00:17:37,003
En ik heb geen enkel consultantsbedrijf

315
00:17:37,027 --> 00:17:39,327
in de hele wereld kunnen vinden

316
00:17:39,351 --> 00:17:42,769
dat zijn naam wil verbinden

317
00:17:42,793 --> 00:17:44,752
aan een kostenschatting.

318
00:17:44,776 --> 00:17:46,392
Ze weten het gewoon niet.

319
00:17:46,416 --> 00:17:48,438
Een tweede vraag die je zou stellen:

320
00:17:48,462 --> 00:17:53,100
hoe lang duurt het voor hij klaar is
zodat we elektriciteit kunnen verkopen?

321
00:17:53,124 --> 00:17:55,073
Ook hier, wat krijg je als antwoord?

322
00:17:55,097 --> 00:17:56,576
'Geen idee.'

323
00:17:56,600 --> 00:17:59,230
Dus als je niet weet wat het gaat kosten

324
00:17:59,254 --> 00:18:01,954
en je weet niet wanneer het klaar is

325
00:18:01,978 --> 00:18:05,271
en je weet nu al dat
de elektriciteit duurder zal zijn

326
00:18:05,295 --> 00:18:08,532
dan met andere productiemethoden,

327
00:18:08,556 --> 00:18:10,566
dan wordt je daar niet enthousiast van

328
00:18:10,590 --> 00:18:14,111
en dat is over de hele wereld
ook daadwerkelijk gebeurd.

329
00:18:15,465 --> 00:18:16,523
CA: OK.

330
00:18:16,523 --> 00:18:19,284
Er zijn een heleboel interessante
dingen om over te praten,

331
00:18:19,284 --> 00:18:22,099
maar we willen wat vragen
van ons publiek gaan doen.

332
00:18:22,123 --> 00:18:24,659
Kom maar met die eerste vraag.

333
00:18:26,056 --> 00:18:28,076
Van Prosanta Chakrabarty:

334
00:18:28,076 --> 00:18:30,913
"Mensen die sceptisch zijn
over COVID en klimaatverandering

335
00:18:30,913 --> 00:18:32,889
lijken sceptisch over alle wetenschap.

336
00:18:32,889 --> 00:18:34,615
Prima ideeën van wetenschappers

337
00:18:34,615 --> 00:18:36,648
worden wellicht afgezwakt
en gecompliceerd.

338
00:18:36,648 --> 00:18:38,776
Wat doen we daar aan?"

339
00:18:39,507 --> 00:18:43,629
AG: Ja, een hele goede vraag, Prosanta.

340
00:18:44,359 --> 00:18:49,565
Tjonge, hoe zeg ik dit
kort maar duidelijk?

341
00:18:49,589 --> 00:18:52,026
Wat we, denk ik, zien,

342
00:18:52,050 --> 00:18:56,913
is een gevoel dat deskundigen
in het algemeen

343
00:18:56,937 --> 00:19:00,486
de VS in de steek hebben gelaten,

344
00:19:00,510 --> 00:19:06,672
en dat gevoel is veel sterker in de VS
dan in de meeste andere landen.

345
00:19:07,227 --> 00:19:14,205
En ik denk dat de meningen
van wat wij deskundigen noemen

346
00:19:14,500 --> 00:19:18,497
de laatste tientallen jaren
sterk zijn verwaterd

347
00:19:18,521 --> 00:19:24,540
door de ongezonde dominantie van
het grote geld in ons politieke systeem,

348
00:19:24,564 --> 00:19:31,121
dat manieren heeft gevonden
economisch beleid zo te verdraaien

349
00:19:31,145 --> 00:19:33,354
dat het de elite dient.

350
00:19:33,378 --> 00:19:35,018
Dat mag wat radicaal klinken,

351
00:19:35,042 --> 00:19:37,532
maar dat is wel wat er gebeurd is.

352
00:19:38,130 --> 00:19:42,016
We doen het nu al meer dan 40 jaar

353
00:19:42,040 --> 00:19:45,421
zonder een wezenlijke verhoging
van het middeninkomen,

354
00:19:45,445 --> 00:19:49,411
en als het gaat om het onrecht

355
00:19:49,411 --> 00:19:53,276
dat Afro-Amerikanen
en andere niet-blanken ervaren,

356
00:19:53,300 --> 00:19:58,310
het verschil in loon tussen
Afro-Amerikanen en de meerderheid

357
00:19:58,334 --> 00:20:01,618
is hetzelfde als in 1968,

358
00:20:01,642 --> 00:20:04,376
en het familievermogen,

359
00:20:04,400 --> 00:20:05,792
het netto vermogen --

360
00:20:05,816 --> 00:20:10,891
elf en een half zogenaamde
'typische' Afro-Amerikaanse families

361
00:20:10,915 --> 00:20:16,319
hebben net zoveel netto vermogen als
één 'typische' blanke Amerikaanse familie.

362
00:20:16,343 --> 00:20:20,338
Als je kijkt naar
de snel rijzende inkomens

363
00:20:20,362 --> 00:20:23,903
in de top 1, of top 1/10 procent,

364
00:20:23,927 --> 00:20:25,473
dan zeggen mensen: 'Wacht even.

365
00:20:25,497 --> 00:20:29,615
Welke deskundigen dit beleid
dan ook hebben vormgegeven,

366
00:20:29,639 --> 00:20:33,716
veel goed heeft het mij niet gedaan.'

367
00:20:33,740 --> 00:20:35,810
Een laatste punt, Chris:

368
00:20:35,834 --> 00:20:38,897
er is een aanslag gepleegd op de rede.

369
00:20:38,921 --> 00:20:42,130
Er is een oorlog geweest
tegen de waarheid.

370
00:20:42,154 --> 00:20:45,335
Er is een strategie geweest,

371
00:20:45,359 --> 00:20:50,810
misschien het best bekend van de strategie
van de tabaksfabrikanten vroeger,

372
00:20:50,834 --> 00:20:55,814
die acteurs inhuurden en aankleedden
als dokters om mensen 'gerust' te stellen

373
00:20:55,838 --> 00:20:59,255
dat er geen gezondheidsgevaren kleefden
aan sigaretten roken,

374
00:20:59,279 --> 00:21:02,632
waardoor er honderd miljoen
mensen zijn overleden.

375
00:21:02,656 --> 00:21:08,604
Diezelfde strategie van het ondermijnen
van het belang van de waarheid,

376
00:21:08,628 --> 00:21:12,902
het ondermijnen, zoals iemand zei,
van de autoriteit van kennis,

377
00:21:12,926 --> 00:21:17,259
heeft ervoor gezorgd
dat het jachtseizoen open is

378
00:21:17,283 --> 00:21:21,846
op iedere ongemakkelijke waarheid --
vergeef me weer een buzz-woord,

379
00:21:21,870 --> 00:21:24,176
maar het is hier gepast.

380
00:21:24,200 --> 00:21:30,630
We kunnen niet stoppen toegewijd te zijn
aan het best beschikbare bewijs

381
00:21:30,654 --> 00:21:33,702
wat is getest in rationele uitwisseling

382
00:21:33,726 --> 00:21:36,214
en gebruikt als de basis

383
00:21:36,238 --> 00:21:39,458
voor het beste beleid
dat we kunnen vormgeven.

384
00:21:39,482 --> 00:21:43,048
CA: Is het mogelijk, Al,
dat een consequentie van de pandemie

385
00:21:43,072 --> 00:21:45,843
is dat een groeiend aantal mensen

386
00:21:45,867 --> 00:21:48,936
hun mening over wetenschappers herziet?

387
00:21:48,936 --> 00:21:51,140
Mensen hebben de kans gehad om te zeggen:

388
00:21:51,140 --> 00:21:55,252
'Geloof ik mijn politiek leider
of deze wetenschapper,

389
00:21:55,276 --> 00:21:57,220
als het gaat om wat ze zeggen

390
00:21:57,244 --> 00:21:58,891
over dit virus?'

391
00:21:59,695 --> 00:22:02,396
Misschien kunnen we
daar lessen uit trekken?

392
00:22:03,396 --> 00:22:07,158
AG: Nou, als de opinieonderzoeken kloppen,

393
00:22:07,182 --> 00:22:12,981
vertrouwen mensen hun dokter
meer dan sommige politici

394
00:22:13,005 --> 00:22:18,314
die lijken een belang te hebben
bij het domweg ontkennen van de pandemie.

395
00:22:18,338 --> 00:22:22,169
En als je kijkt naar de ongelooflijke flop

396
00:22:22,193 --> 00:22:25,677
van president Trumps
bijeenkomst in Tulsa,

397
00:22:25,701 --> 00:22:32,692
een stadion met 19.000 plaatsen
minder dan een derde gevuld

398
00:22:32,716 --> 00:22:34,246
volgens de brandweer,

399
00:22:34,270 --> 00:22:37,807
je zag al die lege plaatsen
in de nieuwsflitsen,

400
00:22:37,831 --> 00:22:42,477
dus zelfs de meest loyale Trump-aanhangers

401
00:22:42,501 --> 00:22:48,060
moeten besloten hebben hun dokter
en het medisch advies te geloven

402
00:22:48,084 --> 00:22:51,767
en niet Dr. Donald Trump.

403
00:22:52,830 --> 00:22:55,854
CA: Met wat assistentie
van de TikTok-generatie, wellicht.

404
00:22:55,878 --> 00:22:58,443
AG: Maar dat was niet
de reden van de opkomst.

405
00:22:58,467 --> 00:23:02,526
Wat ze deden, heel slim,
en dat moeten ze vooral doen,

406
00:23:02,550 --> 00:23:09,117
wat ze deden, was de verwachtingen
van Trumps Witte Huis aantasten.

407
00:23:09,141 --> 00:23:13,653
Zij zijn de reden dat hij
een paar dagen tevoren verkondigde:

408
00:23:13,653 --> 00:23:15,942
"Een miljoen mensen
hebben zich aangemeld."

409
00:23:15,966 --> 00:23:17,579
Maar zij voorkwamen niet --

410
00:23:17,603 --> 00:23:21,925
zij blokkeerden geen plaatsen
waar anderen hadden kunnen zitten.

411
00:23:21,949 --> 00:23:24,797
Zij beïnvloedden de opkomst niet,
maar wel de verwachtingen.

412
00:23:24,821 --> 00:23:27,732
CA: OK, laten we een volgende vraag nemen.

413
00:23:30,598 --> 00:23:34,093
"Bent U bezorgd dat de wereld
massaal weer voor de auto kiest

414
00:23:34,117 --> 00:23:37,208
uit angst voor het gebruik
van gezamenlijk openbaar vervoer?"

415
00:23:38,673 --> 00:23:45,542
AG: Dat zou zeker één
van de consequenties kunnen zijn.

416
00:23:45,566 --> 00:23:48,986
De trend inzake openbaar vervoer

417
00:23:49,010 --> 00:23:52,463
bewoog zich toch al
in de verkeerde richting

418
00:23:52,487 --> 00:23:57,456
door het gebruik van Uber
en Lyft en deeltaxi's,

419
00:23:57,480 --> 00:24:04,170
en als autonomie ooit de doelen haalt
waar haar aanhangers op hoopt,

420
00:24:04,194 --> 00:24:08,184
dan kan dat een
vergelijkbaar effect hebben.

421
00:24:08,208 --> 00:24:12,064
Maar er bestaat geen twijfel over
dat sommige mensen

422
00:24:12,088 --> 00:24:17,571
waarschijnlijk wat minder
happig zullen zijn

423
00:24:17,595 --> 00:24:21,103
om openbaar vervoer te gebruiken

424
00:24:21,148 --> 00:24:26,455
tot de angst voor deze pandemie
goed en wel verdwenen is.

425
00:24:27,222 --> 00:24:30,017
CA: Ja. Misschien kan een vaccin helpen.

426
00:24:30,041 --> 00:24:31,558
AG: (Lacht) Ja.

427
00:24:31,582 --> 00:24:32,810
CA: Volgende vraag.

428
00:24:35,983 --> 00:24:38,605
Sonaar Luthra, bedankt
voor deze vraag uit LA.

429
00:24:38,629 --> 00:24:41,308
"De opwarming deze week 
in het Noordpoolgebied

430
00:24:41,332 --> 00:24:43,689
suggereert dat we onze koolstofputten

431
00:24:43,713 --> 00:24:44,958
zoals permafrost en bossen

432
00:24:44,982 --> 00:24:47,186
sneller verliezen dan voorspeld.

433
00:24:47,210 --> 00:24:50,648
Zijn onze modellen teveel gericht
op menselijke uitstoot?"

434
00:24:50,672 --> 00:24:51,970
Interessante vraag.

435
00:24:52,598 --> 00:24:57,112
AG: De modellen zijn gericht
op de factoren die hebben geleid

436
00:24:57,136 --> 00:25:00,613
tot deze ongelooflijke temperatuursprongen

437
00:25:00,637 --> 00:25:02,638
in het noorden van het Noordpoolgebied.

438
00:25:02,662 --> 00:25:05,753
Ze zijn voorspeld, ze waren voorspeld,

439
00:25:05,777 --> 00:25:08,595
en een van de redenen daarvoor

440
00:25:08,619 --> 00:25:12,248
is dat wanneer de sneeuw
en ijskappen smelten,

441
00:25:12,272 --> 00:25:17,105
de inkomende zonnestralen niet langer
worden teruggekaatst naar de ruimte

442
00:25:17,129 --> 00:25:19,264
tegen 90%

443
00:25:19,288 --> 00:25:23,575
en in plaats daarvan, wanneer ze
op een donkere toendra of oceaan vallen,

444
00:25:23,599 --> 00:25:25,929
ze geabsorbeerd worden voor 90%.

445
00:25:25,953 --> 00:25:31,800
Dus dat versnelt de verwarming
van het Noordpoolgebied

446
00:25:31,824 --> 00:25:33,578
en dat was voorspeld.

447
00:25:33,602 --> 00:25:37,728
Er zijn nog een aantal consequenties
die in die modellen zitten,

448
00:25:37,752 --> 00:25:41,526
maar sommige daarvan
moeten wellicht gerekalibreerd worden.

449
00:25:41,550 --> 00:25:45,191
De wetenschappers zijn bezorgd geworden

450
00:25:45,215 --> 00:25:50,329
dat de uitstoot van zowel CO2 als methaan

451
00:25:50,353 --> 00:25:53,165
van de dooiende toendra

452
00:25:53,189 --> 00:25:57,950
groter zou kunnen zijn
dan waar ze op gehoopt hadden.

453
00:25:57,974 --> 00:26:01,874
Er is ook een gloednieuw
onderzoek geweest.

454
00:26:01,898 --> 00:26:03,481
Ik ga er niet op in

455
00:26:03,505 --> 00:26:07,519
want het gaat over een vreemd iets
wat 'klimaatgevoeligheid' heet,

456
00:26:07,543 --> 00:26:12,749
wat van invloed is geweest
bij modellen met grote afwijkingen

457
00:26:12,773 --> 00:26:15,062
omdat het zo lastig te vatten is.

458
00:26:15,086 --> 00:26:18,279
Maar het laatste bewijsmateriaal
laat tot onze zorg zien

459
00:26:18,303 --> 00:26:21,914
dat de gevoeligheid wellicht groter is
dan ze hadden gedacht

460
00:26:21,938 --> 00:26:25,757
en dat ons probleem zelfs nog groter is.

461
00:26:25,781 --> 00:26:27,841
Dat mag ons niet ontmoedigen.

462
00:26:27,865 --> 00:26:31,494
Ik geloof echt dat wanneer we
dit kantelpunt hebben gehad,

463
00:26:31,518 --> 00:26:33,580
en ik geloof dat we nu op dat punt zijn,

464
00:26:33,604 --> 00:26:34,816
zoals ik zei,

465
00:26:34,840 --> 00:26:38,138
dan denk ik dat we
veel manieren zullen vinden

466
00:26:38,162 --> 00:26:41,193
om de vermindering
van onze uitstoot te versnellen.

467
00:26:42,119 --> 00:26:44,600
CA: We nemen nog een vraag
uit onze gemeenschap.

468
00:26:47,100 --> 00:26:49,903
Haha. "Klimaatengineering
boekt opmerkelijke vooruitgang.

469
00:26:49,927 --> 00:26:54,913
Exxon investeert in technologie
van Global Thermostat,

470
00:26:54,937 --> 00:26:56,560
wat er interessant uitziet.

471
00:26:56,584 --> 00:26:57,747
Wat denkt U

472
00:26:57,747 --> 00:27:00,931
van deze koolstofsafvangtechnologieën
uit lucht en water?

473
00:27:00,955 --> 00:27:02,388
Stephen Petranek."

474
00:27:03,081 --> 00:27:07,110
AG: Nou, daar hebben jij en ik
het eerder over gehad, Chris.

475
00:27:07,134 --> 00:27:11,116
Ik ben een ferm tegenstander

476
00:27:11,140 --> 00:27:17,603
van het doen van ongeplande
mondiale experimenten

477
00:27:17,627 --> 00:27:21,813
die gierend verkeerd kunnen gaan

478
00:27:21,837 --> 00:27:25,575
en de meesten zijn echt bang
voor die aanpak.

479
00:27:25,599 --> 00:27:31,508
De term 'klimaatengineering'
dekt echter en hele brede lading.

480
00:27:31,532 --> 00:27:37,446
Als je daken wit wilt schilderen
om meer energie te reflecteren

481
00:27:37,470 --> 00:27:41,341
van stedelijke bebouwing,

482
00:27:41,365 --> 00:27:45,960
dan is er geen gevaar
dat dat uit de hand loopt,

483
00:27:45,984 --> 00:27:47,578
en er zijn ook andere dingen

484
00:27:47,602 --> 00:27:51,457
die losjes 'klimaatengineering'
worden genoemd en dat is prima.

485
00:27:51,481 --> 00:27:56,784
Maar het idee om
de zonnestralen te blokkeren --

486
00:27:56,808 --> 00:27:59,180
dat is naar mijn idee onzinnig.

487
00:27:59,204 --> 00:28:02,799
Planten hebben nu eenmaal
zonlicht nodig voor fotosynthese

488
00:28:02,823 --> 00:28:05,154
en zonnepanelen hebben zonlicht nodig

489
00:28:05,178 --> 00:28:10,803
voor de productie van energie
uit zonnestralen.

490
00:28:10,827 --> 00:28:15,773
En de consequenties van het veranderen
van alles wat we weten

491
00:28:15,797 --> 00:28:22,265
en net doen alsof de consequenties
precies de oplossing gaan zijn

492
00:28:22,289 --> 00:28:28,081
voor het ongeplande lopende experiment,
namelijk de opwarming van de Aarde ...

493
00:28:28,081 --> 00:28:30,150
Weet je, ons denken heeft zijn mankementen

494
00:28:30,150 --> 00:28:32,857
en een ervan heet
de tunnelvisie van één oplossing,

495
00:28:32,881 --> 00:28:36,563
en er zijn mensen die gewoon
te gretig zijn om te zeggen:

496
00:28:36,587 --> 00:28:39,152
'Die ene oplossing,
daar moeten we alles op inzetten

497
00:28:39,152 --> 00:28:41,779
en het maakt niet uit wat ervan komt.'

498
00:28:41,803 --> 00:28:43,500
Dat is onzinnig.

499
00:28:43,524 --> 00:28:46,108
CA: Maar laat me even wat tegengas geven.

500
00:28:46,132 --> 00:28:49,208
Laten we zeggen dat we het eens zijn
dat een enkele oplossing,

501
00:28:49,232 --> 00:28:53,749
een alles-of-nietspoging
met klimaatengineering onzin is.

502
00:28:53,773 --> 00:28:58,941
Maar er zijn scenario's waar de wereld
naar de uitstoot kijkt en gewoon ziet,

503
00:28:58,965 --> 00:29:00,714
laten we zeggen over 10 jaar,

504
00:29:00,738 --> 00:29:03,528
dat het gewoon niet snel
genoeg minder wordt

505
00:29:03,552 --> 00:29:07,594
en dat we sommige andere
escalatiegebeurtenissen riskeren

506
00:29:07,618 --> 00:29:10,333
die ervoor kunnen zorgen
dat we de bus gaan missen,

507
00:29:10,357 --> 00:29:15,551
en dat we de temperatuur
3, 4, 5, 6, 7 graden zien oplopen

508
00:29:15,575 --> 00:29:19,235
en dat de hele mensheid gevaar loopt.

509
00:29:19,259 --> 00:29:23,246
We kunnen toch ook
klimaatengineering toepassen

510
00:29:23,270 --> 00:29:27,046
op een manier zoals we dat doen
met gezondheidszorg.

511
00:29:27,070 --> 00:29:30,478
Want we al honderden jaren begrijpen we
het menselijk lichaam niet echt

512
00:29:30,502 --> 00:29:32,851
en mensen proberen in te grijpen,

513
00:29:32,875 --> 00:29:36,602
soms met succes en soms ook niet.

514
00:29:37,497 --> 00:29:40,268
Niemand in de medische wetenschap zegt:

515
00:29:40,292 --> 00:29:44,486
'Doe maar een alles-of-nietspoging

516
00:29:44,486 --> 00:29:46,223
voor iemands leven,'

517
00:29:46,223 --> 00:29:48,345
maar ze zeggen wel:
'Laten we iets proberen.'

518
00:29:48,369 --> 00:29:51,103
Als een experiment omkeerbaar is,

519
00:29:51,127 --> 00:29:52,928
als het enige kans van slagen heeft,

520
00:29:52,952 --> 00:29:55,587
als er reden is aan te nemen
dat het kan werken,

521
00:29:55,611 --> 00:30:00,560
dan zijn we het de toekomstige
gezondheid van de mensheid schuldig

522
00:30:00,584 --> 00:30:04,459
om in ieder geval iets uit te testen
dat zou kunnen werken.

523
00:30:05,470 --> 00:30:08,357
Kleine tests, om bijvoorbeeld te zien

524
00:30:08,381 --> 00:30:10,960
of ijzerbemesting van de oceaan

525
00:30:10,984 --> 00:30:14,978
wellicht op een ongevaarlijke
manier kan zorgen

526
00:30:14,978 --> 00:30:16,631
voor koolstofputten.

527
00:30:16,655 --> 00:30:21,238
Of om bijvoorbeeld in plaats van
de atmosfeer te vullen met zwaveldioxide,

528
00:30:21,262 --> 00:30:25,431
een kleiner ongevaarlijk
experimentje te doen

529
00:30:25,431 --> 00:30:29,137
om te zien of je op efficiënte wijze
de temperatuur iets omlaag kon brengen.

530
00:30:29,137 --> 00:30:31,898
Dat is toch niet helemaal onzinnig

531
00:30:31,898 --> 00:30:34,192
en op zijn minst iets
waar we over moeten denken

532
00:30:34,192 --> 00:30:36,851
als die andere maatregelen niet werken?

533
00:30:37,620 --> 00:30:40,780
AG: Nou, experimenten
zoals ijzerbemesting van de oceaan

534
00:30:40,780 --> 00:30:42,798
zijn er al geweest,

535
00:30:42,822 --> 00:30:47,288
om te zien of dat de opslag
van koolstof kan bevorderen.

536
00:30:47,342 --> 00:30:51,580
En de experimenten waren
een volstrekte mislukking,

537
00:30:51,604 --> 00:30:54,872
wat velen al hadden verwacht.

538
00:30:54,896 --> 00:30:56,757
Maar dat, nogmaals,

539
00:30:56,757 --> 00:30:59,722
is een aanpak die nogal verschilt

540
00:30:59,722 --> 00:31:03,899
van het plaatsen van stukjes aluminumfolie
in een baan om de Aarde.

541
00:31:03,899 --> 00:31:10,045
Daarmee begon dat voorstel
van zonne-klimaatengineering.

542
00:31:10,069 --> 00:31:13,433
Nu richten ze zich op krijt --

543
00:31:13,457 --> 00:31:17,419
dat je overal krijtstof overheen hebt.

544
00:31:17,443 --> 00:31:23,344
Maar erger is dat het misschien
niet omkeerbaar is.

545
00:31:23,839 --> 00:31:26,676
CA: Maar, Al, dat is
een theoretische reactie.

546
00:31:26,700 --> 00:31:29,827
De hoeveelheid stof die je nodig hebt

547
00:31:29,851 --> 00:31:33,133
om een graad of twee omlaag te komen,

548
00:31:33,157 --> 00:31:35,676
zou niet uitmonden
in krijtstof over alles.

549
00:31:35,700 --> 00:31:37,503
Het zou ongelooflijk --

550
00:31:37,527 --> 00:31:42,833
zeg maar, het zou minder stof zijn dan
waar mensen sowieso mee te maken hebben.

551
00:31:42,857 --> 00:31:44,592
Ik bedoel, ik --

552
00:31:45,970 --> 00:31:48,576
AG: Om te beginnen weet ik niet

553
00:31:48,576 --> 00:31:51,974
hoe je een klein experiment doet
in de atmosfeer.

554
00:31:51,998 --> 00:31:54,033
En ten tweede,

555
00:31:54,057 --> 00:31:57,422
mochten we die aanpak hanteren,

556
00:31:57,446 --> 00:32:01,371
dan zouden we langzaam
meer en meer moeten toevoegen

557
00:32:01,395 --> 00:32:03,520
van de substantie die ze zouden kiezen.

558
00:32:03,544 --> 00:32:07,135
We zouden het elk jaar moeten vermeerderen

559
00:32:07,159 --> 00:32:08,947
en als we ooit zouden stoppen,

560
00:32:08,971 --> 00:32:14,451
zouden we plots terugvallen,

561
00:32:14,475 --> 00:32:19,795
zoals in het oude boek en de film
'The Picture of Dorian Gray',

562
00:32:19,819 --> 00:32:23,924
waar plotseling alles
tegelijk uit de hand liep.

563
00:32:24,759 --> 00:32:29,151
Het simpele feit dat mensen
dit soort aanpakken overwegen, Chris,

564
00:32:29,175 --> 00:32:33,605
geeft de mate van wanhoop aan

565
00:32:33,629 --> 00:32:37,887
die sommigen beginnen te ervaren,

566
00:32:37,911 --> 00:32:39,855
en dat snap ik best,

567
00:32:39,879 --> 00:32:46,879
maar we moeten ons niet laten verleiden
tot dit soort roekeloze experimenten.

568
00:32:46,903 --> 00:32:51,246
Trouwens, om bij jouw analogie te blijven
van experimentele kankerbehandeling,

569
00:32:51,270 --> 00:32:52,537
bijvoorbeeld,

570
00:32:52,561 --> 00:32:55,799
daar krijg je normaal gesproken
wel toestemming van je patient voor.

571
00:32:55,823 --> 00:32:59,342
Toestemming krijgen van 7,8 miljard mensen

572
00:32:59,366 --> 00:33:02,046
die er niets over te zeggen hebben

573
00:33:02,070 --> 00:33:07,147
en die lijdend voorwerp zijn
van mogelijk catastrofale consequenties

574
00:33:07,171 --> 00:33:11,591
van een of ander raar plan
waar iemand mee aan komt zetten

575
00:33:11,615 --> 00:33:15,555
om te proberen de hele atmosfeer
van de Aarde te reorganiseren

576
00:33:15,579 --> 00:33:18,792
en maar hardop hoopt
dat het een oplossing gaat zijn

577
00:33:18,816 --> 00:33:23,512
voor het feit dat we 152 miljoen ton

578
00:33:23,512 --> 00:33:26,395
warmtevangende, door de mens
veroorzaakte klimaatvervuiling

579
00:33:26,419 --> 00:33:28,433
iedere dag in de lucht spuwen.

580
00:33:28,457 --> 00:33:31,367
Dat is wat er echt mis is.

581
00:33:31,367 --> 00:33:33,637
Een wetenschapper tientallen jaren geleden

582
00:33:33,637 --> 00:33:35,142
vergeleek het als volgt.

583
00:33:35,142 --> 00:33:38,860
Hij zei dat als je twee mensen
in een zinkende boot had,

584
00:33:38,884 --> 00:33:41,280
en een ervan zei:

585
00:33:41,304 --> 00:33:46,277
'We kunnen misschien met wat spiegels
signalen naar de kust sturen,

586
00:33:46,301 --> 00:33:47,992
dat ze iets moeten bouwen

587
00:33:48,016 --> 00:33:50,414
om golven mee te genereren

588
00:33:50,414 --> 00:33:54,361
die precies het schommelen opheffen

589
00:33:54,361 --> 00:33:56,280
wat die jongens achterin veroorzaken.'

590
00:33:56,280 --> 00:33:58,969
Of je zorgt ervoor
dat ze stoppen met schommelen!

591
00:33:58,993 --> 00:34:03,681
En dat moeten we doen.
We moeten de oorzaken aanpakken.

592
00:34:03,681 --> 00:34:05,267
CA: Ja, dat is een mooi verhaal,

593
00:34:05,267 --> 00:34:09,331
maar als het net zo moeilijk is
die mensen te laten stoppen met schommelen

594
00:34:09,355 --> 00:34:13,621
als het is om die technologische
oplossing die je schetst te realiseren,

595
00:34:13,645 --> 00:34:16,548
dus als het experiment om golven te maken

596
00:34:16,548 --> 00:34:19,778
net zo simpel is als die mensen vertellen
te stoppen met schommelen,

597
00:34:19,778 --> 00:34:21,359
dan wordt het een ander verhaal.

598
00:34:21,383 --> 00:34:25,760
Ik denk dat je gelijk hebt
dat het vragen van toestemming

599
00:34:25,784 --> 00:34:27,325
een heel lastig probleem is,

600
00:34:27,349 --> 00:34:29,330
maar ook niemand gaf toestemming

601
00:34:29,354 --> 00:34:32,789
om al die andere dingen te doen
die we de atmosfeer aandoen.

602
00:34:33,783 --> 00:34:37,276
En ik ben het met je eens
over dat morele gevaar,

603
00:34:37,300 --> 00:34:39,221
dat is zorgelijk.

604
00:34:39,245 --> 00:34:43,427
Als we afhankelijk zouden worden
van klimaatengineering

605
00:34:43,451 --> 00:34:46,440
en het zou onze inspanning
om de rest te doen wegnemen,

606
00:34:46,464 --> 00:34:47,784
dat zou tragisch zijn.

607
00:34:47,808 --> 00:34:49,091
Het lijkt mij gewoon --

608
00:34:49,115 --> 00:34:51,579
Ik wou dat we een genuanceerd
debat konden hebben,

609
00:34:51,603 --> 00:34:53,232
dat mensen zouden zeggen, weet je,

610
00:34:53,256 --> 00:34:55,716
er zitten een hoop knoppen
aan een complex probleem.

611
00:34:55,740 --> 00:34:58,848
We moeten sommige ervan
heel voorzichtig bijstellen

612
00:34:58,872 --> 00:35:00,578
en in dialoog blijven.

613
00:35:01,944 --> 00:35:03,504
Is het geen goed streven

614
00:35:03,528 --> 00:35:06,083
om gewoon te proberen
hier genuanceerd over te praten,

615
00:35:06,107 --> 00:35:08,547
in plaats van te zeggen
dat klimaatengineering

616
00:35:08,571 --> 00:35:09,808
nooit kan werken?

617
00:35:10,745 --> 00:35:13,921
AG: Nou, ik heb gezegd dat sommige dingen,

618
00:35:13,945 --> 00:35:16,401
de onschadelijke vormen
die ik heb genoemd,

619
00:35:16,425 --> 00:35:18,446
dat ik die niet uitsluit.

620
00:35:18,470 --> 00:35:22,551
Maar om zonnestralen
te blokkeren van de Aarde,

621
00:35:22,575 --> 00:35:28,389
dat raakt niet alleen 7,8 miljard mensen,

622
00:35:28,413 --> 00:35:30,408
maar het raakt planten

623
00:35:30,432 --> 00:35:31,965
en dieren

624
00:35:31,989 --> 00:35:33,678
en de oceaanstromen

625
00:35:33,702 --> 00:35:35,387
en de windstromen

626
00:35:35,411 --> 00:35:38,305
en natuurlijke processen

627
00:35:38,329 --> 00:35:43,321
die we wellicht nog meer zouden verstoren.

628
00:35:45,191 --> 00:35:52,054
Techno-optimisme is iets waar ik me
vroeger ook schuldig aan heb gemaakt,

629
00:35:52,078 --> 00:35:59,078
maar om me vast te houden aan
een gloednieuwe technologische oplossing

630
00:35:59,102 --> 00:36:03,217
die het hele natuurlijke systeem
van de Aarde moet veranderen

631
00:36:03,241 --> 00:36:06,194
omdat iemand denkt dat hij slim genoeg is

632
00:36:06,218 --> 00:36:10,141
om het op een manier te doen
die precies teniet doet

633
00:36:10,165 --> 00:36:13,862
dat wij de atmosfeer gebruiken
als een open riool

634
00:36:13,862 --> 00:36:16,409
voor de warmtevasthoudende gassen
die we produceren.

635
00:36:16,409 --> 00:36:20,292
Het is veel belangrijker dat we ophouden
de atmosfeer als open riool te gebruiken.

636
00:36:20,316 --> 00:36:22,273
Dat is het probleem!

637
00:36:22,297 --> 00:36:25,650
CA: Prima, we zijn het erover eens
dat dat het belangrijkste is, zeker,

638
00:36:25,650 --> 00:36:27,314
en nu we het daar over hebben,

639
00:36:27,338 --> 00:36:30,749
geloof jij dat koolstoftarieven
de wereld kunnen helpen

640
00:36:30,773 --> 00:36:33,723
en is er een kans dat ze er komen?

641
00:36:35,013 --> 00:36:38,613
AG: 'Ja' op beide vragen.

642
00:36:39,518 --> 00:36:42,697
Al tientallen jaren
zegt bijna iedere econoom

643
00:36:42,697 --> 00:36:45,238
die wordt gevraagd naar de klimaatcrisis:

644
00:36:45,238 --> 00:36:47,913
"Nou, we moeten gewoon
een tarief aan koolstof hangen."

645
00:36:47,937 --> 00:36:52,480
En ik ben zeker voorstander
geweest van die aanpak.

646
00:36:52,480 --> 00:36:54,390
Maar het is een hele klus.

647
00:36:54,390 --> 00:36:58,854
Maar toch zijn er 43
wetsgebieden in de wereld

648
00:36:58,878 --> 00:37:02,350
die al een prijs voor koolstof hanteren.

649
00:37:02,350 --> 00:37:03,669
We zien het in Europa.

650
00:37:03,669 --> 00:37:07,168
Ze hebben uiteindelijk
hun koolstoftariefsysteem werkend,

651
00:37:07,168 --> 00:37:10,467
een dat werkt met emissiehandel.

652
00:37:10,491 --> 00:37:13,652
Er zijn plaatsen waar ze
belasting heffen op koolstof.

653
00:37:13,676 --> 00:37:17,283
De economen prefereren die aanpak.

654
00:37:17,307 --> 00:37:21,569
China begint nu ook een nationaal
emissiehandelsysteem te implementeren.

655
00:37:21,593 --> 00:37:26,922
Californië en nog een aantal staten
in de VS doen het al.

656
00:37:26,946 --> 00:37:32,584
Je kunt de mensen hetzelfde geld
via een andere weg weer teruggeven.

657
00:37:32,608 --> 00:37:36,697
Maar de tegenstand ertegen, Chris,
zoals je al aangaf,

658
00:37:36,721 --> 00:37:42,013
is geducht genoeg dat we het ook
op andere manieren moeten aanpakken

659
00:37:42,037 --> 00:37:45,879
en ik zou zeggen dat de meeste
klimaatactivisten nu zeggen, kijk,

660
00:37:45,903 --> 00:37:48,748
laten we ons niet blindstaren
op wat ons het beste lijkt.

661
00:37:48,772 --> 00:37:50,800
We kunnen dit ook op andere manieren doen.

662
00:37:50,824 --> 00:37:55,819
We hebben iedere oplossing nodig
die we redelijkerwijs kunnen gebruiken

663
00:37:55,843 --> 00:37:59,155
en dat betekent ook door regulering.

664
00:38:00,096 --> 00:38:06,906
En vaak, als een politiek bezwaar
tegen een voorstel te zwaarwegend wordt

665
00:38:06,930 --> 00:38:09,345
in een marktgerichte benadering,

666
00:38:09,369 --> 00:38:12,911
vallen we terug op regulering,

667
00:38:12,935 --> 00:38:16,514
en het heeft een slechte
naam gekregen, regulering,

668
00:38:16,538 --> 00:38:19,083
maar op vele plaatsen werkt het.

669
00:38:19,107 --> 00:38:21,889
Ik had het over het uitfaseren
van verbrandingsmotoren.

670
00:38:21,913 --> 00:38:24,008
Dat is een voorbeeld.

671
00:38:24,032 --> 00:38:28,224
Er zijn in de VS 160 steden

672
00:38:28,248 --> 00:38:32,976
die al gereguleerd hebben
dat per een bepaalde datum

673
00:38:33,000 --> 00:38:38,323
100% van al hun elektriciteit
van duurzame bronnen moet komen.

674
00:38:38,347 --> 00:38:43,794
En nogmaals, de marktkrachten
die de kostprijs van duurzame energie

675
00:38:43,818 --> 00:38:47,669
en duurzame oplossingen
steeds verder omlaag brengen,

676
00:38:47,693 --> 00:38:50,238
geven ons daarbij een steuntje in de rug.

677
00:38:50,262 --> 00:38:52,381
Dat werkt in ons voordeel.

678
00:38:53,529 --> 00:38:55,897
CA: De tegenstand tegen koolstoftarieven

679
00:38:55,921 --> 00:38:59,197
gaat vaak verder dan alleen
de milieubeweging,

680
00:38:59,221 --> 00:39:02,314
want vaak wil men dat bedrijven
een minder grote rol spelen.

681
00:39:02,338 --> 00:39:05,041
Bedrijven -- of kapitalisme --
geeft men de schuld

682
00:39:05,065 --> 00:39:07,120
voor de klimaatcrisis

683
00:39:07,144 --> 00:39:10,396
vanwege de voortwoekerende groei,

684
00:39:12,710 --> 00:39:16,352
en dat gaat zo ver dat mensen
er geen vertrouwen in hebben

685
00:39:16,352 --> 00:39:19,543
dat bedrijven een rol
in de oplossing kunnen spelen.

686
00:39:19,567 --> 00:39:22,379
De enige uitweg is te reguleren,

687
00:39:22,379 --> 00:39:24,584
om bedrijven te dwingen
te doen wat nodig is.

688
00:39:24,608 --> 00:39:28,573
Geloof jij dat bedrijven
deel van de oplossing moeten zijn?

689
00:39:30,121 --> 00:39:31,285
AG: Jazeker,

690
00:39:31,309 --> 00:39:36,814
want de hoeveelheid kapitaal
die nodig is om deze crisis te bezweren

691
00:39:36,838 --> 00:39:40,690
is groter dan waar overheden
mee overweg kunnen.

692
00:39:41,438 --> 00:39:44,572
En bedrijven beginnen,

693
00:39:44,596 --> 00:39:49,641
veel bedrijven beginnen
een hele constructieve rol te spelen.

694
00:39:49,665 --> 00:39:53,367
Er wordt van ze geëist dat ze dat doen,

695
00:39:53,391 --> 00:39:55,591
door hun klanten, door hun investeerders,

696
00:39:55,615 --> 00:39:57,565
door hun raden van bestuur,

697
00:39:57,589 --> 00:40:00,305
door hun directieteams, door hun families.

698
00:40:00,329 --> 00:40:01,833
En trouwens,

699
00:40:01,857 --> 00:40:06,047
de opkomende generatie
eist een betere toekomst

700
00:40:06,071 --> 00:40:09,594
en als CEO's kandidaten interviewen,

701
00:40:09,618 --> 00:40:13,554
komen ze erachter
dat zij geïnterviewd worden.

702
00:40:13,578 --> 00:40:16,216
Ze willen goed verdienen,

703
00:40:16,240 --> 00:40:19,871
maar ze willen hun familie,
vrienden en collega's kunnen zeggen

704
00:40:19,895 --> 00:40:23,811
dat ze meer doen
dan alleen maar geld verdienen.

705
00:40:23,835 --> 00:40:29,005
Een illustratie van hoe
deze nieuwe generatie verandert, Chris:

706
00:40:29,029 --> 00:40:32,757
er zijn nu 65 universiteiten in de VS

707
00:40:32,781 --> 00:40:37,405
waar de College Young Republican Clubs
zijn overeengekomen

708
00:40:37,429 --> 00:40:40,705
om samen te eisen dat
het Republican National Committee

709
00:40:40,729 --> 00:40:42,676
zijn klimaatbeleid wijzigt

710
00:40:42,700 --> 00:40:45,906
of dat ze anders
die hele generatie kwijt zijn.

711
00:40:45,930 --> 00:40:48,399
Dit gebeurt wereldwijd.

712
00:40:48,423 --> 00:40:52,229
De Greta-generatie neemt het voortouw

713
00:40:52,253 --> 00:40:54,826
op zovele manieren

714
00:40:54,850 --> 00:40:57,555
en als je kijkt naar enquêtes,

715
00:40:57,579 --> 00:41:01,557
opnieuw, de meerderheid
van jonge Republikeinen

716
00:41:01,581 --> 00:41:04,865
eisen een verandering in klimaatbeleid.

717
00:41:04,889 --> 00:41:08,656
Dit is echt een beweging

718
00:41:08,680 --> 00:41:11,191
die nog steeds groeiende is.

719
00:41:12,052 --> 00:41:13,881
CA: Daar wou ik je naar vragen,

720
00:41:13,905 --> 00:41:17,072
want een van de pijnlijkste dingen
in de afgelopen 20 jaar

721
00:41:17,096 --> 00:41:19,922
is hoe het klimaat is gepolitiseerd,

722
00:41:19,946 --> 00:41:22,459
zeker in de VS.

723
00:41:22,459 --> 00:41:25,813
Je bent daar zelf waarschijnlijk
lange tijd het middelpunt van geweest,

724
00:41:25,813 --> 00:41:27,773
met mensen die je persoonlijk aanvielen,

725
00:41:27,773 --> 00:41:30,743
vaak op genadeloze en oneerlijke wijze.

726
00:41:31,860 --> 00:41:36,374
Zie jij echt tekens
dat dat aan het veranderen is

727
00:41:36,374 --> 00:41:38,422
onder leiding van de nieuwe generatie?

728
00:41:39,035 --> 00:41:41,788
AG: Ja, daar is geen twijfel over.

729
00:41:41,788 --> 00:41:43,671
Ik wil niet teveel leunen
op enquêtes --

730
00:41:43,671 --> 00:41:44,938
ik noemde ze al --

731
00:41:44,938 --> 00:41:47,103
maar er is nu een onderzoek gedaan

732
00:41:47,127 --> 00:41:51,117
dat twijfelende
Trump-supporters onderzocht,

733
00:41:51,818 --> 00:41:54,022
mensen die hem eerder steunden

734
00:41:54,046 --> 00:41:55,330
en dat opnieuw willen doen.

735
00:41:55,354 --> 00:41:58,787
Het belangrijkste onderwerp --
voor sommigen verrassend --

736
00:41:58,811 --> 00:42:00,592
dat ze doet twijfelen,

737
00:42:00,616 --> 00:42:05,879
is de onzinnigheid van Trump
en zijn regering inzake klimaat.

738
00:42:05,903 --> 00:42:10,799
We zien grote meerderheden
in de Republikeinse partij

739
00:42:11,460 --> 00:42:15,471
die zeggen dat ze willen kijken
naar wat echte maatregelen

740
00:42:15,495 --> 00:42:16,793
voor de klimaatcrisis.

741
00:42:16,817 --> 00:42:19,886
Ik denk echt dat het
de goede kant uitgaat, zonder twijfel.

742
00:42:20,616 --> 00:42:23,665
CA: Jij bent echt degene geweest
die dit op de agenda heeft gezet

743
00:42:23,689 --> 00:42:26,742
en je bent toevallig Democraat.

744
00:42:27,430 --> 00:42:30,981
Is er iets dat je persoonlijk kunt doen

745
00:42:30,981 --> 00:42:34,184
om -- ik weet niet -- de tent te openen,
mensen uit te nodigen,

746
00:42:34,208 --> 00:42:37,430
te zeggen: "Dit gaat verder
dan politiek, beste vrienden"?

747
00:42:38,720 --> 00:42:41,483
AG: Nou , dat soort dingen
heb ik wel geprobeerd

748
00:42:41,507 --> 00:42:46,895
en wellicht heeft het
een klein beetje geholpen.

749
00:42:47,693 --> 00:42:50,467
Ik heb uitgebreid samengewerkt
met de Republikeinen.

750
00:42:50,491 --> 00:42:54,755
En lang nadat ik het Witte Huis verliet,

751
00:42:54,779 --> 00:42:58,633
verschenen Newt Gingrich en Pat Robertson

752
00:42:58,657 --> 00:43:00,778
en andere prominente Republikeinen

753
00:43:00,802 --> 00:43:03,417
met mij in nationale tv-commercials

754
00:43:03,441 --> 00:43:06,260
om de klimaatcrisis
onder de aandacht te brengen.

755
00:43:06,284 --> 00:43:10,746
Maar de olie-sector

756
00:43:10,770 --> 00:43:14,662
heeft zijn inspanning verdubbeld

757
00:43:14,686 --> 00:43:18,079
om de Republikeinse partij
hun discipline op te leggen.

758
00:43:18,103 --> 00:43:21,528
Ik bedoel, kijk eens
naar hoe ze de Paus aanvielen

759
00:43:21,552 --> 00:43:24,830
toen hij kwam met zijn encycliek

760
00:43:24,854 --> 00:43:27,072
en werd gedemoniseerd,

761
00:43:27,096 --> 00:43:28,443
zij het niet door allen,

762
00:43:28,467 --> 00:43:33,105
maar de meest fanatieke
anti-klimaatactivisten

763
00:43:33,129 --> 00:43:39,079
begonnen onmiddellijk hun wapens
op Paus Francis te richten,

764
00:43:39,103 --> 00:43:41,876
en zo zijn er meer voorbeelden.

765
00:43:41,900 --> 00:43:43,302
Ze dwingen discipline af

766
00:43:43,326 --> 00:43:46,387
en proberen er een politiek
onderwerp van te maken,

767
00:43:46,411 --> 00:43:48,415
ook al proberen Democraten

768
00:43:48,439 --> 00:43:51,100
er een gezamenlijk probleem van te maken.

769
00:43:51,124 --> 00:43:55,191
Ik ben het helemaal eens
dat dit niets met politiek te maken heeft.

770
00:43:55,215 --> 00:43:57,316
Dat deed het eerst ook niet,

771
00:43:57,340 --> 00:44:01,011
maar het is kunstmatig
in die positie gedrongen.

772
00:44:01,011 --> 00:44:03,880
CA: De CEO's van oliemaatschappijen
hebben toch ook kinderen

773
00:44:03,880 --> 00:44:06,632
die tegen ze praten.

774
00:44:06,656 --> 00:44:08,737
Het voelt of sommigen veranderen

775
00:44:08,761 --> 00:44:10,641
en proberen te investeren

776
00:44:10,665 --> 00:44:14,089
en proberen manieren te vinden
deel uit te maken van de toekomst.

777
00:44:14,113 --> 00:44:15,809
Zie jij dat soort tekenen?

778
00:44:16,742 --> 00:44:17,902
AG: Ja.

779
00:44:17,926 --> 00:44:22,986
Ik denk dat industrieel leiders,
inclusief olie- en gasbedrijven,

780
00:44:23,010 --> 00:44:25,631
te horen krijgen van hun families.

781
00:44:26,555 --> 00:44:28,681
Ze horen het van hun vrienden.

782
00:44:28,705 --> 00:44:30,719
Ze horen het van hun werknemers.

783
00:44:31,559 --> 00:44:35,172
En trouwens, in de tech-industrie

784
00:44:35,196 --> 00:44:38,611
zijn soms massa's mensen vertrokken

785
00:44:38,635 --> 00:44:42,741
die eisten dat sommige
technologiebedrijven

786
00:44:42,765 --> 00:44:44,519
meer doen en aan de slag gaan.

787
00:44:44,543 --> 00:44:45,984
Ik ben zo trots op Apple.

788
00:44:46,008 --> 00:44:48,862
Sorry dat ik Apple er zo uit licht.

789
00:44:48,862 --> 00:44:50,423
Je weet, ik zit in het bestuur,

790
00:44:50,423 --> 00:44:54,440
maar ik ben zo'n grote fan van Tim Cook
en mijn collega's bij Apple.

791
00:44:54,464 --> 00:44:57,005
Het is een voorbeeld van tech-bedrijven

792
00:44:57,029 --> 00:44:59,299
die echt geweldige dingen doen

793
00:44:59,323 --> 00:45:01,029
Er zijn ook anderen.

794
00:45:01,053 --> 00:45:04,494
Er zijn anderen in vele industrieën.

795
00:45:04,518 --> 00:45:08,418
Maar de druk op olie- en gasbedrijven

796
00:45:08,442 --> 00:45:10,457
is echt gigantisch.

797
00:45:10,481 --> 00:45:14,670
Weet je, BP heeft net 12,5 miljard dollar

798
00:45:14,670 --> 00:45:18,233
aan olie- en gasreserves afgeschreven

799
00:45:18,886 --> 00:45:22,834
en gezegd dat ze die nooit
uit de grond gaan halen.

800
00:45:22,858 --> 00:45:28,314
Twee derde van de fossiele
brandstoffen die al zijn ontdekt,

801
00:45:28,338 --> 00:45:32,295
kunnen en zullen niet verbrand worden.

802
00:45:32,319 --> 00:45:37,697
En dat is een groot economisch risico
voor de wereldeconomie,

803
00:45:37,697 --> 00:45:39,876
zoals de subprime-hypotheekcrisis ook was.

804
00:45:39,900 --> 00:45:44,599
We hebben 22 biljoen dollar
aan subprime koolstofactiva

805
00:45:44,623 --> 00:45:47,027
en net gisteren
was er een belangrijk rapport

806
00:45:47,051 --> 00:45:49,972
dat de frackingindustrie in de VS

807
00:45:49,996 --> 00:45:53,584
nu een golf faillissementen meemaakt

808
00:45:53,608 --> 00:45:57,223
omdat de prijs van gefrackt gas
en gefrackte olie

809
00:45:57,247 --> 00:46:02,261
nu tot onder rendabele waarden is gezakt.

810
00:46:02,887 --> 00:46:05,026
CA: Kunnen we kortweg zeggen

811
00:46:05,050 --> 00:46:10,013
dat elektrische auto's en solar
en elektrische technologie en zo

812
00:46:10,037 --> 00:46:12,663
de olieprijs zo omlaag hebben geholpen

813
00:46:12,663 --> 00:46:15,115
dat we nu op een punt zijn
dat veel van de reserves

814
00:46:15,139 --> 00:46:18,450
gewoon niet rendabel gemaakt kan worden?

815
00:46:19,259 --> 00:46:21,133
AG: Ja, dat klopt.

816
00:46:21,157 --> 00:46:23,333
Daar komt het op neer.

817
00:46:23,357 --> 00:46:30,340
De voorspellingen voor energiebronnen
in de komende paar jaar

818
00:46:30,364 --> 00:46:33,916
zeggen allemaal dat elektriciteit
van wind en solar

819
00:46:33,940 --> 00:46:37,227
verder drastisch in prijs zal zakken

820
00:46:37,251 --> 00:46:42,110
en dat daarom het gebruik van gas of kolen

821
00:46:42,134 --> 00:46:47,470
om stoom te maken voor de turbines

822
00:46:47,470 --> 00:46:49,626
gewoon niet economisch rendabel zal zijn.

823
00:46:49,650 --> 00:46:53,156
Op een vergelijkbare manier heeft
elektrificatie van de transportsector

824
00:46:53,180 --> 00:46:55,400
hetzelfde effect.

825
00:46:56,157 --> 00:47:00,762
Sommigen kijken ook naar de trend

826
00:47:00,786 --> 00:47:04,024
in nationaal, regionaal en lokaal bestuur.

827
00:47:04,048 --> 00:47:05,410
Ik noemde dit al,

828
00:47:05,434 --> 00:47:09,292
maar ze voorspellen
een hele andere energietoekomst.

829
00:47:09,850 --> 00:47:12,012
Maar ik ga even terug, Chris,

830
00:47:12,036 --> 00:47:14,038
want we hadden het over zakelijk leiders.

831
00:47:14,062 --> 00:47:18,006
Ik geloof dat je in een vraag iets zei
over het kapitalisme zelf

832
00:47:18,030 --> 00:47:19,816
en daar wil ik wel iets over zeggen,

833
00:47:19,840 --> 00:47:22,007
want er zijn veel mensen die zeggen

834
00:47:22,031 --> 00:47:24,918
dat het kapitalisme
misschien het basisprobleem is.

835
00:47:25,570 --> 00:47:32,073
Ik denk dat ons huidige kapitalisme
dringend hervormd moet worden.

836
00:47:32,097 --> 00:47:35,645
De kortetermijnvisie
wordt vaak aangehaald,

837
00:47:35,669 --> 00:47:39,941
maar de manier waarop we meten
wat voor ons van waarde is,

838
00:47:39,965 --> 00:47:44,989
ligt ook in het centrum van de crisis
van het moderne kapitalisme.

839
00:47:45,013 --> 00:47:48,739
Nu staat kapitalisme aan de basis
van elke succesvolle economie

840
00:47:48,739 --> 00:47:50,631
en het houdt vraag en aanbod in balans,

841
00:47:50,631 --> 00:47:53,395
het activeert een hoger niveau
in het menselijk potentieel

842
00:47:53,419 --> 00:47:55,665
en het gaat niet verdwijnen,

843
00:47:55,689 --> 00:47:58,824
maar het moet wel hervormd worden,

844
00:47:58,848 --> 00:48:01,269
want de manier waarop we nu waarde meten,

845
00:48:01,293 --> 00:48:04,337
houdt geen rekening
met negatieve neveneffecten

846
00:48:04,361 --> 00:48:06,024
zoals vervuiling.

847
00:48:06,048 --> 00:48:09,170
Het houdt ook geen rekening
met positieve neveneffecten

848
00:48:09,194 --> 00:48:11,929
zoals investeringen in scholing
en gezondheidszorg,

849
00:48:11,953 --> 00:48:14,152
mentale gezondheid,
diensten voor gezinnen.

850
00:48:14,176 --> 00:48:20,530
Het houdt geen rekening met uitputting
van dingen als grondwater, teelaarde

851
00:48:20,554 --> 00:48:23,172
en het web van levende wezens.

852
00:48:23,196 --> 00:48:27,684
En het houdt geen rekening
met hoe de koek verdeeld wordt,

853
00:48:27,708 --> 00:48:32,237
dus als het BNP omhoog gaat,
dan juichen mensen,

854
00:48:32,261 --> 00:48:36,783
2%, 3% -- wauw! -- 4%,
en ze denken: geweldig!

855
00:48:36,807 --> 00:48:40,229
Maar het gaat gepaard
met veel meer vervuiling,

856
00:48:40,253 --> 00:48:44,519
chronisch gebrek aan investeringen
in gemeenschappelijke faciliteiten,

857
00:48:44,543 --> 00:48:48,910
de uitputting van onvervangbare
natuurlijke bronnen

858
00:48:48,934 --> 00:48:54,378
en de ergste ongelijkheidscrisis
die we in meer dan 100 jaar gezien hebben

859
00:48:54,402 --> 00:48:58,208
en die de toekomst bedreigt
van zowel kapitalisme als democratie.

860
00:48:58,232 --> 00:49:00,980
We moeten het dus veranderen.
We moeten het hervormen.

861
00:49:01,526 --> 00:49:04,235
CA: Dus hervorm kapitalisme,
maar gooi het niet weg.

862
00:49:04,235 --> 00:49:07,138
Het is een gereedschap dat we
nodig hebben op de weg vooruit

863
00:49:07,162 --> 00:49:08,752
als we dit willen oplossen.

864
00:49:08,752 --> 00:49:11,522
AG: Ja, ik denk dat dat klopt
en ik zou daaraan toevoegen:

865
00:49:11,546 --> 00:49:15,451
het ergste milieumisbruik
in de laatste 100 jaar

866
00:49:15,475 --> 00:49:19,557
heeft zich voorgedaan in rechtsgebieden
die in de 20e eeuw geëxperimenteerd hebben

867
00:49:19,581 --> 00:49:23,627
met alternatieven voor kapitalisme,
zowel links als rechts.

868
00:49:24,158 --> 00:49:25,871
CA: Interessant. OK.

869
00:49:25,895 --> 00:49:28,159
Nog snel twee vragen uit de gemeenschap.

870
00:49:31,813 --> 00:49:33,422
Chadburn Blomquist:

871
00:49:33,446 --> 00:49:36,887
"Als U de theebladeren nu leest
van de impact van de huidige pandemie,

872
00:49:36,911 --> 00:49:40,354
wat denk U, als het gaat om hoe we
klimaatverandering bevechten:

873
00:49:40,378 --> 00:49:42,787
wat is de belangrijkste les
die we hebben geleerd?"

874
00:49:43,628 --> 00:49:45,949
AG: Tjonge, dat is
een hele doordachte vraag

875
00:49:45,973 --> 00:49:50,619
en ik zou willen dat ik hem direct
op hetzelfde niveau kon beantwoorden.

876
00:49:50,643 --> 00:49:52,810
Om te beginnen zou ik zeggen,

877
00:49:52,834 --> 00:49:55,241
negeer de wetenschappers niet.

878
00:49:55,265 --> 00:49:57,783
Als er praktisch unaniem
overeenstemming is

879
00:49:57,807 --> 00:50:01,218
onder de wetenschappers
en medisch experts,

880
00:50:01,242 --> 00:50:02,438
let dan op.

881
00:50:02,462 --> 00:50:05,496
Laat geen politicus je ompraten.

882
00:50:05,520 --> 00:50:08,430
Ik denk dat president Trump
langzaam aan het leren is

883
00:50:08,454 --> 00:50:12,175
dat het niet meevalt
om een virus om de tuin te leiden.

884
00:50:12,199 --> 00:50:14,551
Hij spotte ermee in Tulsa

885
00:50:14,575 --> 00:50:16,757
en dat ging hem niet best af.

886
00:50:16,781 --> 00:50:22,622
En tragisch genoeg besloot hij
vorige maand een gokje te wagen

887
00:50:22,646 --> 00:50:26,532
en negeerde hij de aanbevelingen
voor het dragen van mondkapjes

888
00:50:26,532 --> 00:50:28,041
en social distance

889
00:50:28,065 --> 00:50:29,822
en dat soort dingen,

890
00:50:29,846 --> 00:50:32,567
en ik geloof dat die les

891
00:50:32,567 --> 00:50:35,441
nu veel duidelijker is geworden.

892
00:50:35,465 --> 00:50:37,021
Maar er is nog iets, Chris.

893
00:50:37,045 --> 00:50:41,465
Ik denk dat deze periode wordt gekenmerkt

894
00:50:41,489 --> 00:50:47,002
door een van de meest
diepgaande gelegenheden

895
00:50:47,026 --> 00:50:50,673
voor mensen om het patroon
van hun leven te herbezien

896
00:50:50,697 --> 00:50:56,614
en zich af te vragen of we
veel dingen niet beter kunnen doen

897
00:50:56,638 --> 00:50:58,143
en anders.

898
00:50:58,167 --> 00:51:02,584
En ik denk dat die opkomende generatie
waar ik het al over had

899
00:51:02,608 --> 00:51:04,891
met name enorm is beïnvloed

900
00:51:04,915 --> 00:51:06,179
door dit intermezzo,

901
00:51:06,179 --> 00:51:08,134
waarvan ik hoop dat het snel is afgelopen

902
00:51:08,134 --> 00:51:09,858
maar dat de lessen ervan beklijven.

903
00:51:09,882 --> 00:51:11,385
En ik verwacht dat ze dat doen.

904
00:51:11,990 --> 00:51:15,873
CA: Ja, het is opmerkelijk wat je allemaal
kunt doen zonder koolstof uit te stoten

905
00:51:15,897 --> 00:51:17,619
nu er niets anders op zat.

906
00:51:17,643 --> 00:51:19,629
Laten we nog één vraag nemen.

907
00:51:22,802 --> 00:51:25,431
Frank Hennessy: "Put U moed
uit het vermogen van mensen

908
00:51:25,431 --> 00:51:28,730
om zich snel aan een nieuwe normaal
aan te passen door COVID-19,

909
00:51:28,754 --> 00:51:31,971
als bewijs dat mensen hun gedrag
kunnen en zullen aanpassen

910
00:51:31,995 --> 00:51:33,975
in een reactie op klimaatverandering?"

911
00:51:35,648 --> 00:51:40,471
AG: Ja, maar we moeten ons wel realiseren

912
00:51:41,792 --> 00:51:45,107
dat er een crisis is binnen deze crisis.

913
00:51:45,131 --> 00:51:50,897
De impact op de Afro-Amerikaanse
gemeenschap, die ik al noemde,

914
00:51:51,645 --> 00:51:54,757
op de Latijns-Amerikaanse gemeenschap,

915
00:51:54,757 --> 00:51:56,158
op de inheemse bevolking --

916
00:51:56,158 --> 00:51:59,213
de hoogste infectiegraad
is nu in de Navajo Nation.

917
00:51:59,237 --> 00:52:04,332
Dus sommige van deze vragen
komen anders over

918
00:52:04,356 --> 00:52:09,599
op hen die het hardst
worden getroffen door deze crisis

919
00:52:10,238 --> 00:52:16,720
en het is niet acceptabel
dat we dit laten duren.

920
00:52:17,603 --> 00:52:21,083
Het voelt op één manier voor jou en mij

921
00:52:21,107 --> 00:52:24,354
en misschien op velen in het publiek,

922
00:52:24,354 --> 00:52:27,474
maar voor mensen met lage inkomens
in gekleurde gemeenschappen

923
00:52:27,498 --> 00:52:29,568
is het een volstrekt andere crisis

924
00:52:29,592 --> 00:52:31,637
en wij zijn het hen verplicht --

925
00:52:31,661 --> 00:52:33,847
zijn het iedereen verplicht --

926
00:52:33,871 --> 00:52:37,744
om iets te doen en om de beste
wetenschap in te zetten

927
00:52:37,768 --> 00:52:39,938
om deze pandemie op te lossen.

928
00:52:39,962 --> 00:52:42,738
Je kent de term 'pandemie-economie'.

929
00:52:42,762 --> 00:52:45,474
Iemand zei dat de eerste wet
van pandemie-economie

930
00:52:45,498 --> 00:52:47,183
is dat je de pandemie
op moet lossen

931
00:52:47,207 --> 00:52:49,606
en dat doen we nog niet.

932
00:52:50,137 --> 00:52:53,060
We zien dat de president
de economie op gang tracht te brengen

933
00:52:53,084 --> 00:52:54,403
voor zijn herverkiezing,

934
00:52:54,427 --> 00:52:55,935
ongeacht de voorspelling

935
00:52:55,959 --> 00:52:59,602
dat dat tienduizenden extra
Amerikaanse doden zal betekenen

936
00:52:59,626 --> 00:53:02,324
en dat is is mijn ogen
gewoon onvergeeflijk.

937
00:53:03,222 --> 00:53:05,606
CA: Dank je, Frank.

938
00:53:06,086 --> 00:53:10,205
Al, je hebt samen met anderen
in de gemeenschap een sleutelrol gespeeld

939
00:53:10,229 --> 00:53:16,223
in het aanmoedigen van TED
om het initiatief 'Countdown' te starten.

940
00:53:16,724 --> 00:53:18,510
Dank je daarvoor

941
00:53:18,534 --> 00:53:21,946
en ik denk dat deze discussie
nog tussen velen verder zal gaan.

942
00:53:21,970 --> 00:53:25,587
Als je kijkt en geïnteresseerd
bent in klimaat,

943
00:53:25,611 --> 00:53:28,986
kijk dan op de Countdown-website,

944
00:53:29,938 --> 00:53:31,692
countdown.ted.com,

945
00:53:31,716 --> 00:53:35,366
en maak deel uit van 10/10/2020,

946
00:53:35,390 --> 00:53:39,635
wanneer we proberen een alarm
naar de wereld uit te zenden

947
00:53:39,635 --> 00:53:41,286
dat het klimaat niet kan wachten,

948
00:53:41,310 --> 00:53:43,015
dat het belangrijk is,

949
00:53:43,039 --> 00:53:45,719
en er komen wat opmerkelijke dingen

950
00:53:45,743 --> 00:53:48,114
voor de wereld beschikbaar die dag.

951
00:53:48,138 --> 00:53:52,380
Dankjewel, Al, voor je inspiratie
en ondersteuning daarbij.

952
00:53:52,380 --> 00:53:55,022
Misschien zou jij de sessie
van vandaag kunnen afronden

953
00:53:55,046 --> 00:53:57,740
door een beeld te schetsen

954
00:53:57,764 --> 00:54:02,698
van hoe de dingen zich wellicht
kunnen ontvouwen de komende 10 jaar.

955
00:54:02,722 --> 00:54:06,586
Vertel ons gewoon
of er nog een hoopvol verhaal is.

956
00:54:07,354 --> 00:54:08,685
AG: Dat zal ik graag doen.

957
00:54:08,709 --> 00:54:11,588
Ik wil even iets promoten, heel kort.

958
00:54:11,612 --> 00:54:15,382
18 tot 26 juli

959
00:54:15,406 --> 00:54:19,701
heeft het Climate Reality Project
een mondiale training.

960
00:54:19,725 --> 00:54:22,309
Er hebben zich al
8.000 mensen geregistreerd.

961
00:54:22,333 --> 00:54:25,284
Je kunt terecht op climatereality.com.

962
00:54:25,308 --> 00:54:27,136
Welnu, een stralende toekomst.

963
00:54:27,160 --> 00:54:30,723
Het begint met al dat soort initiatieven

964
00:54:30,747 --> 00:54:33,937
waar jullie je in hebben gestort
met het organiseren van Countdown.

965
00:54:33,961 --> 00:54:37,135
Chris, jij en je team zijn waanzinnig

966
00:54:37,159 --> 00:54:39,978
om mee te werken

967
00:54:40,002 --> 00:54:44,416
en ik ben zo opgewonden
over het Countdown-project.

968
00:54:44,440 --> 00:54:48,105
TED heeft een ongeëvenaard vermogen

969
00:54:48,129 --> 00:54:50,506
om ideeën te verspreiden
die de moeite waard zijn,

970
00:54:50,530 --> 00:54:52,468
om bewustzijn te kweken,

971
00:54:52,492 --> 00:54:54,581
om mensen over de hele
wereld te informeren

972
00:54:54,605 --> 00:54:58,854
en dat is nodig voor het klimaat
en de oplossingen voor haar crisis

973
00:54:58,878 --> 00:55:01,138
zoals nooit tevoren

974
00:55:01,162 --> 00:55:04,845
en ik wil je bedanken
voor wat je persoonlijk doet

975
00:55:04,869 --> 00:55:08,729
om dit fantastische project
Countdown te organiseren.

976
00:55:10,880 --> 00:55:12,062
CA: Dankjewel.

977
00:55:12,086 --> 00:55:13,991
En de wereld? Gaan we het redden?

978
00:55:14,015 --> 00:55:16,497
Denk je dat de mensheid
dit voor elkaar krijgt

979
00:55:16,521 --> 00:55:19,997
en dat onze kleinkinderen

980
00:55:19,997 --> 00:55:21,874
prachtige levens zullen kunnen leven,

981
00:55:21,874 --> 00:55:23,804
waarin ze van de natuur kunnen genieten

982
00:55:23,804 --> 00:55:28,124
in plaats van elke dag te vrezen
voor de volgende tornado of tsunami?

983
00:55:28,950 --> 00:55:32,643
AG: Ik ben optimistisch
dat we dat zullen doen,

984
00:55:32,667 --> 00:55:36,282
maar het antwoord
hebben we zelf in de hand.

985
00:55:36,306 --> 00:55:41,049
We hebben donkere tijden
gezien in het verleden

986
00:55:41,073 --> 00:55:44,343
en we hebben ze het hoofd geboden.

987
00:55:44,367 --> 00:55:49,513
We hebben de beperkingen
van onze lange evolutionaire ontwikkeling

988
00:55:49,537 --> 00:55:51,262
en elementen van onze cultuur,

989
00:55:51,286 --> 00:55:55,173
maar we hebben ook het vermogen
boven onze beperkingen uit te stijgen

990
00:55:55,197 --> 00:55:56,546
en als het erop aan komt

991
00:55:56,570 --> 00:55:59,105
en ons overleven ervan afhangt

992
00:55:59,129 --> 00:56:01,903
en dat van onze kinderen
en volgende generaties,

993
00:56:01,927 --> 00:56:07,213
dan zijn we tot meer in staat
dan we soms durven te denken.

994
00:56:07,237 --> 00:56:09,259
Dit is zo'n moment.

995
00:56:09,283 --> 00:56:12,479
Ik geloof dat we uiteindelijk
op zullen staan

996
00:56:12,503 --> 00:56:14,655
en dat we zullen zorgen
voor een stralende,

997
00:56:14,679 --> 00:56:18,741
schone, welvarende, eerlijke toekomst.

998
00:56:18,765 --> 00:56:20,798
Daar ben ik echt van overtuigd.

999
00:56:22,089 --> 00:56:25,739
CA: Al Gore, dankjewel voor je levenswerk,

1000
00:56:25,763 --> 00:56:27,804
voor het onder de aandacht brengen hiervan

1001
00:56:27,828 --> 00:56:29,727
en voor deze tijd die je voor ons nam.

1002
00:56:29,751 --> 00:56:30,917
Dankjewel.

1003
00:56:30,941 --> 00:56:32,227
AG: Jij ook bedankt. Dank.