1
00:00:00,550 --> 00:00:02,016
Od ostatnich kilku lat
2
00:00:02,040 --> 00:00:06,369
spędzam lato w morskim laboratorium
3
00:00:06,393 --> 00:00:08,383
w Woods Hole w Massachusetts.
4
00:00:08,931 --> 00:00:13,093
Wynajmuję tam łódź.
5
00:00:13,117 --> 00:00:15,717
Chciałbym was poprosić,
6
00:00:15,741 --> 00:00:17,971
żebyście popłynęli ze mną dziś wieczorem.
7
00:00:19,836 --> 00:00:24,729
Wyruszamy z Eel Pond do Vineyard Sound,
8
00:00:24,753 --> 00:00:27,264
u wybrzeża wyspy Martha's Vineyard,
9
00:00:27,288 --> 00:00:30,625
wyposażeni w drona, żeby odkryć miejsca,
10
00:00:30,649 --> 00:00:33,126
z których będziemy
przyglądać się Atlantykowi.
11
00:00:33,150 --> 00:00:36,429
Wcześniej chciałem powiedzieć
o spojrzeniu w głębię Atlantyku,
12
00:00:36,453 --> 00:00:39,632
ale nie trzeba zanurzać się zbyt głęboko,
żeby dotknąć nieznanego.
13
00:00:40,311 --> 00:00:42,882
Nieco ponad 3 kilometry
14
00:00:42,906 --> 00:00:47,452
od prawdopodobnie najwspanialszego
morskiego laboratorium na świecie
15
00:00:47,476 --> 00:00:50,697
zanurzamy zwyczajną sieć planktonową
16
00:00:50,721 --> 00:00:52,822
i wyławiamy na powierzchnię stworzenia,
17
00:00:52,822 --> 00:00:55,966
na które ludzkość rzadko zwraca uwagę,
18
00:00:55,990 --> 00:00:58,522
a często nawet nie ma o nich pojęcia.
19
00:00:59,260 --> 00:01:02,204
To jeden z organizmów złapanych w sieci.
20
00:01:02,228 --> 00:01:03,487
Meduza.
21
00:01:03,881 --> 00:01:05,193
Przyjrzyjcie się.
22
00:01:05,217 --> 00:01:08,208
Wewnątrz tego stworzenia
znajduje się inny organizm,
23
00:01:08,232 --> 00:01:10,937
który jest prawdopodobnie nieznany nauce.
24
00:01:10,961 --> 00:01:12,639
Nowy gatunek.
25
00:01:13,117 --> 00:01:15,820
Co powiecie na tę przezroczystą piękność
26
00:01:15,844 --> 00:01:17,384
z bijącym sercem,
27
00:01:17,408 --> 00:01:20,836
z której głowy, w bezpłciowym rozmnażaniu,
28
00:01:20,860 --> 00:01:24,046
wyrasta potomstwo,
które rozmnaża się płciowo.
29
00:01:24,547 --> 00:01:26,034
Powtórzę.
30
00:01:26,058 --> 00:01:29,744
To zwierzę bezpłciowo, na czubku głowy,
31
00:01:29,768 --> 00:01:34,255
hoduje potomstwo,
które będzie się rozmnażać płciowo.
32
00:01:34,960 --> 00:01:36,278
Czy meduza jest dziwna?
33
00:01:36,796 --> 00:01:38,106
Nie całkiem.
34
00:01:38,130 --> 00:01:39,412
To osłonica.
35
00:01:39,772 --> 00:01:41,056
To grupa zwierząt,
36
00:01:41,080 --> 00:01:44,827
z którą dzielimy genomiczny rodowód,
37
00:01:44,851 --> 00:01:49,574
i to prawdopodobnie najbliższe
naszemu gatunkowi bezkręgowce.
38
00:01:50,376 --> 00:01:51,745
Poznajcie kuzyna
39
00:01:51,769 --> 00:01:53,199
Thalia democratica.
40
00:01:53,223 --> 00:01:55,181
(Śmiech)
41
00:01:55,205 --> 00:01:59,195
Jestem pewny, że nie było miejsca
na ostatnim spotkaniu rodzinnym
42
00:01:59,219 --> 00:02:00,651
dla osłonicy Thalia.
43
00:02:00,675 --> 00:02:02,327
ale powiem,
44
00:02:02,351 --> 00:02:05,679
że te zwierzęta są z nami spokrewnione,
45
00:02:05,703 --> 00:02:08,735
co dopiero zaczynamy rozumieć.
46
00:02:10,164 --> 00:02:14,289
Następnym razem, gdy ktoś kpiąco powie,
47
00:02:14,313 --> 00:02:18,210
że takie badania to wyprawa na ryby,
48
00:02:18,234 --> 00:02:21,234
mam nadzieję,
że zapamiętacie tę wycieczkę.
49
00:02:21,675 --> 00:02:25,515
Wiele nauk biologicznych dostrzega wartość
50
00:02:25,539 --> 00:02:28,088
w badaniu dogłębniej tego, co już znamy,
51
00:02:28,112 --> 00:02:30,622
w sporządzaniu map odkrytych kontynentów.
52
00:02:31,099 --> 00:02:34,437
Niektórych bardziej interesuje nieznane.
53
00:02:34,849 --> 00:02:38,793
Chcemy odkryć nowe kontynenty
54
00:02:38,817 --> 00:02:42,218
i otrzeć się o wspaniałe
przestrzenie nieznanego.
55
00:02:42,674 --> 00:02:46,770
Chcemy być zaskoczeni czymś,
56
00:02:46,794 --> 00:02:48,968
czego nigdy nie widzieliśmy.
57
00:02:48,992 --> 00:02:50,262
Przyznaję,
58
00:02:50,286 --> 00:02:54,086
że jest trochę zadowolenia z siebie,
kiedy można powiedzieć,
59
00:02:54,110 --> 00:02:56,585
że jest się odkrywcą.
60
00:02:57,102 --> 00:03:00,007
Nie jest to jednak przedsięwzięcie
powiększające własne ego,
61
00:03:00,031 --> 00:03:02,731
bo w tego typu badaniach,
62
00:03:02,755 --> 00:03:06,373
jeśli nie jest się ignorantem
przez większość czasu,
63
00:03:06,397 --> 00:03:08,678
to nie bada się wystarczająco dobrze.
64
00:03:08,702 --> 00:03:10,736
(Śmiech)
65
00:03:12,014 --> 00:03:17,997
Każdego lata wyławiam
na pokład naszej łódeczki
66
00:03:18,021 --> 00:03:21,438
coraz więcej stworzeń,
o których niewiele wiemy.
67
00:03:22,816 --> 00:03:26,304
Dziś wieczorem opowiem historię o życiu,
68
00:03:26,328 --> 00:03:29,668
którą rzadko się słyszy
w takim środowisku.
69
00:03:30,915 --> 00:03:36,250
W laboratoriach biologicznych XXI wieku
70
00:03:36,274 --> 00:03:40,191
zaczęliśmy odsłaniać wiele tajemnic życia.
71
00:03:40,869 --> 00:03:44,506
Wiemy, że po wiekach naukowych odkryć
72
00:03:44,530 --> 00:03:46,637
zaczynamy dokonywać znaczących postępów
73
00:03:46,661 --> 00:03:50,527
w rozumieniu najważniejszych praw życia.
74
00:03:51,223 --> 00:03:56,224
Zbiorowy optymizm odzwierciedla
rozwój biotechnologii
75
00:03:56,248 --> 00:03:57,522
na całym świecie,
76
00:03:58,326 --> 00:04:02,974
która chce wykorzystać naukę
do leczenia chorób.
77
00:04:03,685 --> 00:04:08,523
Nowotwory, starzenie się,
choroby degeneracyjne
78
00:04:08,547 --> 00:04:12,879
to niektóre z niechcianych zjawisk,
które chcemy powstrzymać.
79
00:04:13,817 --> 00:04:15,261
Zastanawiam się często,
80
00:04:15,285 --> 00:04:18,446
dlaczego tak trudno
81
00:04:18,470 --> 00:04:20,632
rozwiązać problem nowotworów.
82
00:04:21,096 --> 00:04:24,350
Czy to dlatego, że staramy się
rozwiązać problem nowotworów,
83
00:04:24,374 --> 00:04:26,668
a nie próbujemy zrozumieć życia?
84
00:04:27,657 --> 00:04:30,845
Życie na Ziemi łączy pochodzenie,
85
00:04:30,869 --> 00:04:35,922
a ja streszczę 3,5 miliarda lat
historii życia na planecie
86
00:04:35,946 --> 00:04:37,426
w jednym slajdzie.
87
00:04:37,450 --> 00:04:40,926
To przedstawiciele wszystkich gatunków,
które znamy, na naszej planecie.
88
00:04:41,321 --> 00:04:44,732
W ogromie życia i bioróżnorodności
89
00:04:44,756 --> 00:04:47,923
zajmujemy mało znaczące miejsce.
90
00:04:47,947 --> 00:04:48,963
(Śmiech)
91
00:04:48,987 --> 00:04:50,210
Homo sapiens.
92
00:04:51,016 --> 00:04:52,621
Ostatni z naszego rodzaju.
93
00:04:53,570 --> 00:04:56,681
Chociaż nie chcę umniejszać
94
00:04:56,705 --> 00:04:58,676
dokonań naszego gatunku,
95
00:04:58,700 --> 00:05:03,686
to pomimo naszych chęci
i częstego udawania, że tak jest,
96
00:05:03,710 --> 00:05:06,586
nie jesteśmy miarą wszystkiego.
97
00:05:07,311 --> 00:05:10,798
Jesteśmy jednak miarą wielu rzeczy.
98
00:05:11,311 --> 00:05:15,057
Nieustannie kwantyfikujemy,
analizujemy i porównujemy,
99
00:05:15,081 --> 00:05:18,861
co w niektórych przypadkach
jest potrzebne i konieczne.
100
00:05:19,661 --> 00:05:26,048
Jednak nacisk na specjalizację
w badaniach biologicznych
101
00:05:26,072 --> 00:05:28,620
i osiągnięcie praktycznych wyników
102
00:05:28,644 --> 00:05:32,198
ogranicza nasze badanie życia
103
00:05:32,222 --> 00:05:36,305
do niedopuszczalnie wąskich obszarów
i niezadowalających głębi.
104
00:05:37,007 --> 00:05:42,048
Badamy zaskakująco wąski obszar życia
105
00:05:42,072 --> 00:05:45,848
i uważamy, że te wyniki nas uratują.
106
00:05:46,425 --> 00:05:47,818
Jak wąski jest to obszar?
107
00:05:47,842 --> 00:05:49,446
Wymienię liczbę.
108
00:05:49,470 --> 00:05:53,989
Narodowa Administracja
do spraw Oceanów i Atmosfery obliczyła,
109
00:05:54,013 --> 00:05:57,940
że nie zbadano około 95 procent oceanów
110
00:05:58,674 --> 00:06:00,386
Zastanówmy się nad tym przez chwilę.
111
00:06:01,030 --> 00:06:04,877
95 procent oceanów pozostaje niezbadana.
112
00:06:05,712 --> 00:06:07,877
Nie będzie to przesadą, jeśli powiem,
113
00:06:07,901 --> 00:06:12,730
że nie wiemy nawet, ile o życiu nie wiemy.
114
00:06:13,810 --> 00:06:16,735
Nie dziwi więc to,
że co tydzień w moim obszarze
115
00:06:16,759 --> 00:06:19,970
dodaje się coraz więcej gatunków
116
00:06:19,994 --> 00:06:22,253
do niesamowitego drzewa życia.
117
00:06:22,277 --> 00:06:23,674
Jeden z przykładów,
118
00:06:23,698 --> 00:06:25,604
odkryty wcześniej tego lata,
119
00:06:25,628 --> 00:06:26,841
nieznany nauce,
120
00:06:26,865 --> 00:06:30,157
który zajmuje samotne miejsce
na genealogicznym drzewie.
121
00:06:30,973 --> 00:06:32,124
Jeszcze gorsze jest to,
122
00:06:32,148 --> 00:06:35,783
że wiemy o wielu innych gatunkach,
123
00:06:35,807 --> 00:06:39,368
ale ich biologia nie jest zbadana.
124
00:06:39,392 --> 00:06:41,726
Pewnie niektórzy z was słyszeli,
125
00:06:41,750 --> 00:06:45,946
że rozgwiazda potrafi odtworzyć
utracone ramię.
126
00:06:45,970 --> 00:06:47,412
Niektórzy pewnie nie wiedzą,
127
00:06:47,436 --> 00:06:51,785
że z samego ramienia
można odtworzyć rozgwiazdę.
128
00:06:52,759 --> 00:06:56,807
Zwierzęta robią zdumiewające rzeczy.
129
00:06:57,461 --> 00:06:59,171
Założę się,
130
00:06:59,195 --> 00:07:03,514
że wielu z was nie słyszało
o płazińcu Schmidtea mediterranea.
131
00:07:04,423 --> 00:07:06,522
To niewielkie stworzenie
132
00:07:06,546 --> 00:07:09,620
robi rzeczy, które zdumiewają.
133
00:07:10,131 --> 00:07:14,135
Można go złapać
i pokroić na 18 różnych kawałków,
134
00:07:14,159 --> 00:07:17,921
a z każdego z nich odbuduje się
135
00:07:17,945 --> 00:07:19,263
całe zwierzę
136
00:07:19,287 --> 00:07:20,921
w ciągu niecałych dwóch tygodni.
137
00:07:21,694 --> 00:07:25,931
18 głów, 18 ciał, 18 tajemnic.
138
00:07:26,348 --> 00:07:28,744
Przez ostatnie 15 lat
139
00:07:28,768 --> 00:07:32,478
próbowałem zrozumieć, jak im się to udaje,
140
00:07:32,502 --> 00:07:34,701
i jak robią tę magiczną sztuczkę.
141
00:07:34,725 --> 00:07:36,439
Jak każdy dobry magik,
142
00:07:36,463 --> 00:07:39,318
nie zdradzają łatwo swoich sekretów.
143
00:07:39,342 --> 00:07:40,522
(Śmiech)
144
00:07:40,522 --> 00:07:41,770
Znajdujemy się w sytuacji,
145
00:07:41,770 --> 00:07:46,209
po 20 latach badań nad tymi zwierzętami,
146
00:07:46,233 --> 00:07:48,540
mapowania genomu, zastanawiania się,
147
00:07:48,564 --> 00:07:51,783
tysiącach amputacji i regeneracji,
148
00:07:51,807 --> 00:07:55,602
w której nadal nie rozumiemy,
jak tego dokonują.
149
00:07:56,028 --> 00:07:59,624
Każdy płaziniec to ocean sam w sobie,
150
00:07:59,648 --> 00:08:01,254
pełen tajemnic.
151
00:08:02,476 --> 00:08:04,160
Jedną z wspólnych cech
152
00:08:04,184 --> 00:08:06,796
wszystkich zwierząt, o których mówiłem,
153
00:08:06,820 --> 00:08:09,583
jest to, że nie dostały informacji,
154
00:08:09,607 --> 00:08:12,274
żeby zachowywać się zgodnie z zasadami,
155
00:08:12,298 --> 00:08:16,467
które pochodzą od garstki
przypadkowo wybranych zwierząt,
156
00:08:16,491 --> 00:08:19,213
które stanowią obecnie większość
157
00:08:19,237 --> 00:08:21,754
w laboratoriach biomedycznych na świecie.
158
00:08:22,117 --> 00:08:24,347
Poznajcie naszych noblistów.
159
00:08:24,371 --> 00:08:26,373
W zasadzie siedem gatunków,
160
00:08:26,397 --> 00:08:29,999
które przyczyniły się do zrozumienia
161
00:08:30,023 --> 00:08:32,490
zachowań biologicznych.
162
00:08:33,172 --> 00:08:34,964
To małe stworzenie,
163
00:08:34,988 --> 00:08:37,458
trzy Nagrody Nobla w ciągu 12 lat.
164
00:08:38,204 --> 00:08:40,960
Mimo uwagi, którą przyciągnęły,
165
00:08:40,984 --> 00:08:43,044
wiedzy, którą powiększyły,
166
00:08:43,068 --> 00:08:45,093
i lwiej części funduszy, którą pochłonęły,
167
00:08:45,117 --> 00:08:48,990
nadal stoimy przed tymi samymi problemami
168
00:08:49,014 --> 00:08:50,638
i wieloma nowymi wyzwaniami.
169
00:08:51,220 --> 00:08:53,035
Z tego powodu, niestety,
170
00:08:53,059 --> 00:08:55,673
że te siedem zwierząt odpowiada
171
00:08:55,697 --> 00:09:02,473
za jedynie 0,0009 procent gatunków,
które zamieszkują naszą planetę.
172
00:09:03,962 --> 00:09:06,348
Podejrzewam,
173
00:09:06,372 --> 00:09:11,133
że specjalizacja ogranicza postęp
w najlepszym przypadku,
174
00:09:11,157 --> 00:09:13,584
a w najgorszym razie
wiedzie nas na manowce,
175
00:09:14,235 --> 00:09:17,309
ponieważ życie na Ziemi i jego historia
176
00:09:17,333 --> 00:09:19,120
to dzieje tych, którzy łamali zasady.
177
00:09:19,433 --> 00:09:22,780
Życie na planecie
zaczęło się od jednokomórkowców,
178
00:09:22,804 --> 00:09:25,126
które pływały w oceanie przez miliony lat,
179
00:09:25,150 --> 00:09:27,436
aż któryś zdecydował,
180
00:09:27,460 --> 00:09:29,519
że zrobi coś innego
181
00:09:29,543 --> 00:09:32,551
i wymyśli organizm wielokomórkowy,
182
00:09:32,575 --> 00:09:33,848
i zrobił to.
183
00:09:33,872 --> 00:09:36,524
Na pewno nie była to popularna decyzja.
184
00:09:36,548 --> 00:09:37,575
(Śmiech)
185
00:09:37,599 --> 00:09:39,205
Ale się udało.
186
00:09:39,229 --> 00:09:41,795
Potem wielokomórkowe organizmy zaludniły
187
00:09:41,819 --> 00:09:43,195
prastare oceany
188
00:09:43,219 --> 00:09:44,407
i rozwinęły się.
189
00:09:44,431 --> 00:09:45,964
Są nadal.
190
00:09:46,789 --> 00:09:49,786
Masy lądowe wyłoniły się
na powierzchni oceanów
191
00:09:49,810 --> 00:09:51,264
i inne stworzenie pomyślało:
192
00:09:51,288 --> 00:09:54,077
"To wygląda na ciekawy dom.
193
00:09:54,101 --> 00:09:55,352
Chcę tam zamieszkać".
194
00:09:55,376 --> 00:09:56,535
"Zwariowałeś?
195
00:09:56,559 --> 00:09:59,843
Uschniesz. Nie da się żyć poza wodą".
196
00:09:59,867 --> 00:10:01,024
Życie znalazło sposób
197
00:10:01,048 --> 00:10:03,371
i na lądzie żyją organizmy.
198
00:10:03,395 --> 00:10:05,793
Kiedy pojawiły się na lądzie,
spojrzały w niebo
199
00:10:05,817 --> 00:10:08,076
i uznały, że byłoby wspaniale
dosięgnąć chmur,
200
00:10:08,100 --> 00:10:09,251
więc trzeba polecieć.
201
00:10:09,275 --> 00:10:12,350
"Nie da się zaprzeczyć prawu grawitacji,
więc nie da się latać".
202
00:10:12,374 --> 00:10:14,659
Jednak natura wymyśliła,
203
00:10:14,683 --> 00:10:16,690
wielokrotnie i niezależnie,
204
00:10:16,714 --> 00:10:17,921
sposoby, żeby latać.
205
00:10:18,368 --> 00:10:20,885
Uwielbiam badać zwierzęta,
które łamią zasady,
206
00:10:20,909 --> 00:10:24,538
bo kiedy je łamią, wymyślają coś nowego,
207
00:10:24,562 --> 00:10:28,321
co sprawia, że tutaj jesteśmy.
208
00:10:28,624 --> 00:10:30,894
Te zwierzęta nie wiedzą tego, co inne.
209
00:10:30,918 --> 00:10:32,618
Łamią zasady.
210
00:10:32,642 --> 00:10:35,437
Jeśli chcemy badać zwierzęta,
które łamią zasady,
211
00:10:35,461 --> 00:10:38,456
czy nie powinniśmy także złamać zasady?
212
00:10:39,666 --> 00:10:43,054
Musimy poczuć na nowo chęć odkrywania.
213
00:10:43,440 --> 00:10:45,924
Zamiast przynosić naturę do laboratoriów,
214
00:10:45,948 --> 00:10:47,263
i tam ją badać,
215
00:10:47,287 --> 00:10:48,993
trzeba zaprowadzić naukę
216
00:10:49,017 --> 00:10:51,922
do wspaniałego laboratorium,
jakim jest natura,
217
00:10:51,946 --> 00:10:55,857
i dzięki nowoczesnemu
wyposażeniu technologicznemu
218
00:10:55,881 --> 00:10:58,707
badać każdą nową formę życia,
którą znajdziemy,
219
00:10:58,731 --> 00:11:01,724
i każdą biologiczną cechę,
którą odkryjemy.
220
00:11:02,486 --> 00:11:06,640
Musimy wykorzystać
całą naszą inteligencję,
221
00:11:06,664 --> 00:11:08,756
żeby znów poczuć się jak ignoranci,
222
00:11:08,780 --> 00:11:12,639
zagubieni w ogromie nieznanego.
223
00:11:13,116 --> 00:11:14,477
Mimo wszystko
224
00:11:14,501 --> 00:11:16,660
nauka nie kręci się wokół wiedzy.
225
00:11:16,684 --> 00:11:19,425
Nauka dotyczy niewiedzy.
226
00:11:19,449 --> 00:11:20,814
Tak właśnie jest.
227
00:11:20,838 --> 00:11:23,969
Antoine de Saint-Exupéry napisał:
228
00:11:23,993 --> 00:11:25,794
"Jeśli chcesz zbudować statek,
229
00:11:25,818 --> 00:11:27,762
nie zwołuj ludzi, żeby zbierali drewno,
230
00:11:27,786 --> 00:11:30,088
i nie rozdzielaj im zadań i pracy,
231
00:11:30,112 --> 00:11:34,136
ale naucz tęsknić za bezkresnym morzem".
232
00:11:34,646 --> 00:11:36,350
Jako naukowiec i nauczyciel
233
00:11:36,374 --> 00:11:38,335
parafrazuję te zdanie,
234
00:11:38,359 --> 00:11:41,517
że naukowcy powinni uczyć studentów
235
00:11:41,541 --> 00:11:43,992
tęsknoty za nieskończonym morzem,
236
00:11:44,016 --> 00:11:45,453
którym jest ignorancja.
237
00:11:46,768 --> 00:11:50,633
Homo sapiens to jedyny gatunek,
o którym wiadomo,
238
00:11:50,657 --> 00:11:53,093
że dąży do naukowego poznania.
239
00:11:53,645 --> 00:11:55,779
Tak jak pozostałe gatunki na planecie
240
00:11:55,803 --> 00:12:00,294
jesteśmy nierozerwalnie połączeni
z historią życia na Ziemi.
241
00:12:00,989 --> 00:12:04,156
Mylę się trochę, mówiąc,
że życie jest tajemnicą,
242
00:12:04,180 --> 00:12:06,891
ponieważ życie przypomina otwartą księgę,
243
00:12:06,915 --> 00:12:10,899
która kusi ludzi od tysiącleci,
żeby ją zrozumieć.
244
00:12:11,344 --> 00:12:12,945
Dlatego pytam,
245
00:12:12,969 --> 00:12:16,742
czy nie jesteśmy po to,
żeby zrozumieć życie.
246
00:12:17,053 --> 00:12:18,204
Jeśli tak,
247
00:12:18,228 --> 00:12:19,958
to na co jeszcze czekamy?
248
00:12:20,368 --> 00:12:21,569
Dziękuję.
249
00:12:21,593 --> 00:12:24,847
(Brawa)