WEBVTT

00:00:00.678 --> 00:00:03.274
Vào một buổi chiều mùa hè năm 2013,

00:00:03.298 --> 00:00:06.426
cảnh sát Washington đã giữ, 
thẩm vấn và khám xét một người

00:00:06.450 --> 00:00:09.542
có biểu hiện đáng ngờ 
và tiềm ẩn nguy hiểm.

00:00:10.316 --> 00:00:13.761
Thực sự tôi không ăn mặc như thế này 
vào hôm tôi bị bắt

00:00:13.785 --> 00:00:15.608
nhưng tôi cũng có ảnh ngày hôm đó.

00:00:15.632 --> 00:00:18.328
Một trải nghiệm kinh khủng, 
nên tôi cố giữ bình tĩnh.

NOTE Paragraph

00:00:18.352 --> 00:00:19.445
(Cười)

NOTE Paragraph

00:00:19.469 --> 00:00:21.891
Tại thời điểm đó,
tôi đang làm thực tập

00:00:21.915 --> 00:00:24.647
tại văn phòng Dịch vụ Luật sư Công
ở Washington DC,

00:00:24.671 --> 00:00:27.090
hôm đó tôi đến đồn cảnh sát có việc.

00:00:27.114 --> 00:00:28.274
Tôi đang đi ra,

00:00:28.298 --> 00:00:30.290
chưa kịp vào xe thì

00:00:30.314 --> 00:00:32.615
hai chiếc xe cảnh sát ập đến
chặn đường tôi,

00:00:32.639 --> 00:00:34.970
và một cảnh sát đến từ sau tôi.

00:00:34.994 --> 00:00:37.266
Anh ta bảo tôi dừng lại, tháo ba lô ra,

00:00:37.290 --> 00:00:40.366
và đặt hai tay lên xe cảnh sát
đang ở gần.

00:00:40.800 --> 00:00:43.795
Rồi gần chục cảnh sát
vây quanh hai chúng tôi.

00:00:43.819 --> 00:00:45.066
Tất cả họ đều có súng lục,

00:00:45.090 --> 00:00:46.450
vài người có súng trường.

00:00:46.454 --> 00:00:48.188
Họ lục ba lô của tôi.

00:00:48.212 --> 00:00:49.617
Họ soát người tôi.

00:00:49.641 --> 00:00:52.002
Họ chụp ảnh tôi đang dang mình 
trên xe cảnh sát,

00:00:52.026 --> 00:00:53.182
rồi họ cười.

00:00:53.206 --> 00:00:54.746
Khi mọi thứ này diễn ra --

00:00:54.770 --> 00:00:58.020
khi tôi trong xe cảnh sát
cố lờ đi cái chân run lẩy bẩy,

00:00:58.044 --> 00:01:00.379
cố bình tĩnh suy nghĩ xem
mình nên làm gì --

00:01:00.403 --> 00:01:02.402
có gì đó cứ bám lấy tôi rất lạ.

00:01:02.422 --> 00:01:04.420
Khi tôi nhìn mình trong bức ảnh này,

00:01:04.444 --> 00:01:06.279
nếu phải miêu tả chính mình,

00:01:06.303 --> 00:01:08.090
chắc tôi sẽ nói là,

00:01:08.114 --> 00:01:13.503
"Đàn ông, người Ấn Độ, 19 tuổi,
mặc áo thun màu sáng, đeo kính."

00:01:13.527 --> 00:01:15.808
Nhưng họ chẳng nói bất cứ gì
giống như vậy cả.

00:01:15.832 --> 00:01:18.082
Trên radio cảnh sát,
khi mô tả tôi,

00:01:18.106 --> 00:01:20.738
họ cứ nói: "Đàn ông,
người Trung Đông, mang ba lô.

00:01:20.762 --> 00:01:22.791
Đàn ông, người Trung Đông, mang ba lô."

00:01:22.815 --> 00:01:25.888
Lời mô tả này cũng được
đưa vào báo cáo cảnh sát của họ.

00:01:26.419 --> 00:01:31.025
Tôi chưa từng nghĩ rằng sẽ được chính phủ
của mình mô tả bằng những từ này:

00:01:31.049 --> 00:01:32.307
"rình mò",

00:01:33.301 --> 00:01:34.532
"nham hiểm",

00:01:35.832 --> 00:01:36.992
"khủng bố".

00:01:37.016 --> 00:01:38.959
Và vụ bắt giữ diễn ra theo hướng này.

NOTE Paragraph

00:01:38.983 --> 00:01:42.861
Họ cho chó nghiệp vụ tìm chất nổ
khắp khu vực tôi đã có mặt.

00:01:42.885 --> 00:01:46.312
Họ gọi chính quyền liên bang
để xem tôi có thuộc diện bị theo dõi.

00:01:46.336 --> 00:01:49.187
Họ cử một số thanh tra
vặn hỏi rôi rằng,

00:01:49.211 --> 00:01:51.327
nếu tôi nói tôi không có gì phải giấu,

00:01:51.351 --> 00:01:53.397
thì tại sao lại không cho lục soát xe.

00:01:53.421 --> 00:01:55.482
Tôi nhìn là biết họ không ưa tôi rồi,

00:01:55.506 --> 00:01:58.589
nhưng không cách gì tôi biết được
họ muốn làm gì tiếp theo.

00:01:58.613 --> 00:02:01.510
Có thời điểm, viên cảnh sát
soát người tôi

00:02:01.534 --> 00:02:05.064
kiểm tra bên hông đồn cảnh sát 
để tìm máy quay an ninh

00:02:05.088 --> 00:02:07.960
để coi máy quay đã ghi lại
được những gì.

00:02:07.984 --> 00:02:09.152
Và khi anh ta làm thế,

00:02:09.176 --> 00:02:12.646
tôi hiểu ngay
mình đã nằm gọn trong tay họ rồi.

NOTE Paragraph

00:02:12.670 --> 00:02:15.093
Tôi nghĩ tất cả chúng ta 
ngay từ nhỏ đều đã quen

00:02:15.117 --> 00:02:18.870
với hình ảnh cảnh sát,
bắt giữ và còng tay,

00:02:18.894 --> 00:02:22.836
nên rất dễ quên rằng hành động
cướp quyền kiểm soát cơ thể người khác

00:02:22.860 --> 00:02:25.765
mang tính hèn hạ và áp đặt đến mức nào.

00:02:25.789 --> 00:02:27.834
Nghe có vẻ như
ý chính của câu chuyện này

00:02:27.858 --> 00:02:30.300
là việc tôi đã bị đối xử tệ
ra sao vì sắc tộc mình,

00:02:30.324 --> 00:02:33.464
cũng đúng, tôi nghĩ tôi sẽ không bị bắt
nếu tôi là người da trắng.

00:02:33.464 --> 00:02:36.207
Nhưng thực ra, điều tôi muốn nói
hôm nay là chuyện khác.

00:02:36.231 --> 00:02:38.969
Đó là, sự việc sẽ có thể
tệ hơn đến mức nào

00:02:38.969 --> 00:02:40.137
nếu tôi không giàu có.

00:02:40.161 --> 00:02:43.079
Ý tôi là, họ nghĩ tôi có thể 
đang mưu tính đặt bom,

00:02:43.103 --> 00:02:46.272
và họ điều tra khả năng đó 
suốt một tiếng rưỡi đồng hồ,

00:02:46.296 --> 00:02:48.008
nhưng tôi không bao giờ bị còng tay,

00:02:48.032 --> 00:02:50.044
cũng không bao giờ bị tống giam.

00:02:50.068 --> 00:02:54.128
Tôi nghĩ nếu tôi sống ở mấy khu nghèo
của người da màu ở Washington DC,

00:02:54.152 --> 00:02:56.575
và họ nghĩ tôi đang đe dọa 
mạng sống của cảnh sát,

00:02:56.599 --> 00:02:58.220
mọi chuyện chắc có kết cục khác.

00:02:58.244 --> 00:03:01.648
Đúng vậy, trong hệ thống này, tôi nghĩ
thà chúng ta làm người giàu

00:03:01.672 --> 00:03:03.960
bị tình nghi có ý định
nổ bom đồn cảnh sát

00:03:03.984 --> 00:03:05.651
còn hơn làm người nghèo

00:03:05.675 --> 00:03:08.332
bị tình nghi vì những chuyện nhỏ hơn
thế này rất nhiều.

NOTE Paragraph

00:03:08.356 --> 00:03:10.931
Tôi muốn lấy một ví dụ 
từ công việc hiện tại của tôi.

00:03:11.309 --> 00:03:14.559
Hiện tôi đang làm việc 
cho một tổ chức nhân quyền ở DC,

00:03:14.583 --> 00:03:16.915
tên là Equal Justice Under Law.

00:03:16.939 --> 00:03:19.848
Để bắt đầu, tôi xin hỏi mọi người câu này.

00:03:19.872 --> 00:03:22.859
Bao nhiêu người ở đây
đã từng bị dính vé phạt đỗ xe?

00:03:22.883 --> 00:03:24.047
Xin giơ tay.

00:03:24.071 --> 00:03:26.017
Tôi cũng bị rồi.

00:03:26.041 --> 00:03:27.374
Khi phải trả tiền phạt,

00:03:27.398 --> 00:03:29.429
tôi thấy bực bội và rất tồi tệ,

00:03:29.453 --> 00:03:31.369
nhưng rồi tôi cũng trả, rồi cho qua.

00:03:31.393 --> 00:03:34.084
Tôi đoán hầu hết mọi người
cũng trả tiền phạt như tôi.

00:03:34.616 --> 00:03:38.903
Nhưng sẽ ra sao nếu bạn
không có đủ tiền nộp phạt

00:03:38.927 --> 00:03:42.097
và gia đình bạn cũng không có tiền để nộp,
vậy sẽ thế nào?

NOTE Paragraph

00:03:42.121 --> 00:03:45.112
Có một điều lẽ ra không nên xảy ra
khi có luật pháp là,

00:03:45.136 --> 00:03:47.240
người ta lẽ ra không nên bị bắt và bỏ tù

00:03:47.264 --> 00:03:49.360
chỉ vì không có đủ tiền nộp phạt.

00:03:49.384 --> 00:03:51.188
Vậy là sai theo luật liên bang.

00:03:51.212 --> 00:03:54.140
Nhưng chính quyền địa phương
trên cả nước đang làm như vậy

00:03:54.164 --> 00:03:55.321
với người nghèo.

00:03:55.345 --> 00:03:58.265
Rất nhiều vụ kiện tụng ở 
Equal Justice Under Law

00:03:58.289 --> 00:04:01.382
nhằm vào các nhà tù dành cho
người thiếu nợ thời hiện đại.

NOTE Paragraph

00:04:01.771 --> 00:04:04.512
Có một vụ kiện nhằm vào
thành phố Ferguson, bang Missouri.

00:04:04.516 --> 00:04:06.340
Tôi biết khi nói đến Ferguson,

00:04:06.364 --> 00:04:08.482
nhiều người sẽ nghĩ đến
nạn bạo lực cảnh sát.

00:04:08.482 --> 00:04:10.773
Nhưng hôm nay tôi muốn 
nói về một khía cạnh khác

00:04:10.797 --> 00:04:14.263
của mối quan hệ 
giữa lực lượng cảnh sát và người dân.

00:04:14.287 --> 00:04:17.821
Ferguson ban hành trung bình 
hơn hai lệnh bắt giữ

00:04:17.845 --> 00:04:19.852
trên một người, trên một năm,

00:04:19.876 --> 00:04:22.124
đa số là vì chưa trả nợ cho tòa án.

00:04:22.996 --> 00:04:27.019
Khi tưởng tượng tới cảnh
mỗi khi ra khỏi nhà,

00:04:27.043 --> 00:04:30.143
tôi luôn có thể bị cảnh sát
kiểm tra biển số xe,

00:04:30.167 --> 00:04:31.858
xem lệnh bắt vì chưa trả nợ,

00:04:31.882 --> 00:04:34.012
tóm người tôi như hồi ở DC

00:04:34.036 --> 00:04:35.953
rồi sau đó tống tôi vào xà lim,

00:04:35.977 --> 00:04:37.791
tôi thấy như muốn bệnh.

NOTE Paragraph

00:04:38.838 --> 00:04:41.994
Tôi đã gặp rất nhiều người ở Ferguson 
từng trải qua chuyện này,

00:04:42.018 --> 00:04:43.805
và tôi đã nghe một vài người tâm sự.

00:04:43.829 --> 00:04:45.197
Ở nhà tù Ferguson,

00:04:45.221 --> 00:04:48.330
trong mỗi phòng giam nhỏ chỉ có
1 giường tầng và 1 nhà vệ sinh,

00:04:48.354 --> 00:04:50.656
nhưng họ lại nhét tận
bốn người một phòng.

00:04:50.680 --> 00:04:53.795
Nên sẽ có hai người ngủ trên giường 
và hai người ngủ dưới sàn,

00:04:53.819 --> 00:04:56.766
họ chẳng có nơi nào để đi ngoài
nhà vệ sinh bẩn thỉu cạnh đó,

00:04:56.770 --> 00:04:57.930
không bao giờ chùi dọn.

00:04:57.954 --> 00:05:00.117
Thực ra không bao giờ
họ vệ sinh phòng giam,

00:05:00.141 --> 00:05:03.696
nên sàn nhà và tường dính đầy
máu và dịch nhầy.

00:05:04.088 --> 00:05:05.238
Không có nước uống,

00:05:05.262 --> 00:05:07.966
ngoài nước chảy từ vòi
nối với nhà vệ sinh.

00:05:07.990 --> 00:05:09.710
Nước có màu và vị rất kinh,

00:05:09.734 --> 00:05:11.249
không bao giờ có đủ thức ăn,

00:05:11.273 --> 00:05:12.821
không được tắm,

00:05:12.845 --> 00:05:15.635
phụ nữ đến kì kinh nguyệt
cũng không có đồ vệ sinh,

00:05:15.659 --> 00:05:17.353
không có bất kì chăm sóc y tế nào.

00:05:17.377 --> 00:05:19.557
Khi tôi hỏi một phụ nữ về chăm sóc y tế,

00:05:19.581 --> 00:05:21.976
cô ấy cười và nói: "Ôi làm gì có.

00:05:22.000 --> 00:05:25.725
Quan tâm duy nhất anh có được
từ cai ngục ở đó là tình dục."

NOTE Paragraph

00:05:25.838 --> 00:05:28.558
Họ tống những người mắc nợ 
vào nơi như vậy và bảo:

00:05:28.582 --> 00:05:32.118
''Chúng tôi sẽ không thả các người ra 
cho đến khi các người trả hết nợ."

00:05:32.142 --> 00:05:34.772
Nếu bạn có thể liên lạc với 
một người trong gia đình

00:05:34.796 --> 00:05:36.937
có thể xoay sở thế nào đó
được một số tiền,

00:05:36.961 --> 00:05:38.354
may ra bạn mới được tự do.

00:05:38.378 --> 00:05:40.537
Nếu có đủ tiền thì bạn được thả.

00:05:40.561 --> 00:05:43.879
Còn nếu không thì bạn cứ ở đó 
vài ngày hoặc vài tuần,

00:05:43.903 --> 00:05:46.689
và mỗi ngày, cai tù sẽ đến
tận phòng giam

00:05:46.713 --> 00:05:50.100
và mặc cả giá của tự do cho hôm ấy
với những người thiếu nợ.

00:05:50.625 --> 00:05:54.747
Bạn sẽ ở đó cho đến một lúc
nhà giam hết chỗ chứa,

00:05:54.771 --> 00:05:56.721
và họ muốn đưa người mới vào.

00:05:56.745 --> 00:05:58.306
Lúc đó họ sẽ nghĩ rằng,

00:05:58.330 --> 00:06:01.085
"Thôi được, người này coi bộ
khó xoay ra tiền,

00:06:01.109 --> 00:06:02.969
còn người mới chắc là có tiền đây."

00:06:02.993 --> 00:06:05.971
Bạn ra, họ vào, và cỗ máy
cứ thế mà hoạt động.

NOTE Paragraph

00:06:05.995 --> 00:06:08.021
Cách đây 9 năm,

00:06:08.045 --> 00:06:12.312
tôi có gặp một người đàn ông
bị bắt vì ăn xin ở hiệu thuốc Walgreens.

00:06:12.336 --> 00:06:16.392
Ông ta không thể trả tiền phạt 
cũng như án phí cho vụ đó.

00:06:16.416 --> 00:06:19.412
Khi còn nhỏ, 
nhà bị cháy nhưng ông sống sót,

00:06:19.436 --> 00:06:22.409
nhờ ông đã nhảy ra khỏi
cửa số tầng ba để thoát nạn.

00:06:22.433 --> 00:06:24.634
Nhưng cú nhảy đó đã làm 
ông bị chấn thương não

00:06:24.658 --> 00:06:27.093
và nhiều bộ phận khác trên cơ thể,
trong đó có chân.

00:06:27.117 --> 00:06:28.296
Mất khả năng lao động,

00:06:28.300 --> 00:06:30.802
ông dựa vào tiền trợ cấp an sinh xã hội
để tồn tại.

00:06:30.826 --> 00:06:32.512
Lúc tôi đến gặp ông tại căn hộ,

00:06:32.536 --> 00:06:35.415
chẳng có đồ gì giá trị,
thức ăn trong tủ lạnh cũng không.

00:06:35.439 --> 00:06:36.604
Ông đói quanh năm.

00:06:36.628 --> 00:06:40.107
Ông không có đồ gì đáng giá trong nhà
ngoại trừ một tấm bìa các tông nhỏ

00:06:40.131 --> 00:06:42.369
có tên của những đứa con
do tự tay ông viết.

00:06:42.389 --> 00:06:44.961
Ông rất quý nó.
Ông hớn hở khoe nó với tôi.

00:06:44.991 --> 00:06:48.141
Nhưng ông không trả nổi 
tiền phạt và án phí vì chẳng có gì để trả.

00:06:48.175 --> 00:06:51.541
Trong 9 năm qua,
ông đã bị bắt 13 lần,

00:06:51.565 --> 00:06:55.896
và ngồi tù tổng cộng 130 ngày
vì vụ ăn xin đó.

00:06:56.659 --> 00:06:59.707
Có lần ông bị giam suốt 45 ngày.

00:06:59.731 --> 00:07:04.137
Thử tưởng tượng cảnh bị nhốt từ giờ
cho đến tháng 6

00:07:04.161 --> 00:07:06.957
trong cái nơi mà tôi vừa tả cho bạn
vài phút trước mà xem.

NOTE Paragraph

00:07:08.616 --> 00:07:12.697
Ông kể tôi nghe về những vụ cố gắng tự tử
ông chứng kiến trong nhà giam Ferguson;

00:07:12.721 --> 00:07:14.994
về cái lần có người tìm cách
tự treo cổ mình

00:07:15.018 --> 00:07:16.678
ngoài tầm với của những bạn tù,

00:07:16.702 --> 00:07:19.864
thế nên tất cả những gì họ có thể làm
là hét, hét và hét,

00:07:19.888 --> 00:07:21.628
để cố gắng làm cai ngục chú ý

00:07:21.652 --> 00:07:23.645
để họ xuống cắt dây cho người này.

00:07:23.669 --> 00:07:27.105
Và ông kể rằng mãi hơn năm phút 
đám cai tù mới phản ứng,

00:07:27.129 --> 00:07:29.397
và khi họ đến thì người đàn ông
đã bất tỉnh.

00:07:29.421 --> 00:07:32.592
Thế là họ gọi nhân viên y tế
và nhân viên y tế đến phòng giam.

00:07:32.616 --> 00:07:33.948
Họ nói: "Ông ấy sẽ ổn",

00:07:33.972 --> 00:07:36.176
rồi họ cứ thế để ông ta nằm trên sàn.

00:07:36.200 --> 00:07:39.494
Tôi đã nghe nhiều chuyện như vậy, 
nên không lấy làm ngạc nhiên gì,

00:07:39.518 --> 00:07:43.070
vì tự tử là nguyên nhân tử vong hàng đầu 
trong các nhà tù địa phương.

00:07:43.852 --> 00:07:46.839
Nó có liên quan đến việc thiếu chăm sóc
y tế tâm thần trong tù.

NOTE Paragraph

00:07:46.863 --> 00:07:50.783
Tôi gặp một người, là mẹ đơn thân
có 3 con, kiếm được 7 đô la 1 giờ.

00:07:50.807 --> 00:07:53.599
Cô sống nhờ phiếu thực phẩm 
để nuôi mình và các con.

00:07:54.108 --> 00:07:55.652
Chừng 10 năm trước,

00:07:55.676 --> 00:07:59.441
cô lĩnh vài vé phạt giao thông 
và một án tội ăn trộm vặt,

00:07:59.465 --> 00:08:02.533
mà lại không thể trả tiền phạt 
và án phí cho những vụ đó.

00:08:02.726 --> 00:08:06.226
Kể từ đó, cô bị tống giam 
khoảng 10 lần vì những vụ đó;

00:08:06.250 --> 00:08:08.533
vì bị tâm thần phân liệt
và rối loạn lưỡng cực

00:08:08.557 --> 00:08:10.728
nên cô cần phải uống thuốc mỗi ngày.

00:08:10.732 --> 00:08:13.770
Ở nhà tù Ferguson, cô ta 
không được uống thuốc,

00:08:13.794 --> 00:08:16.010
vì chẳng ai được uống thuốc cả.

00:08:16.034 --> 00:08:20.060
Cô ta kể với tôi rằng lúc đó giống như 
sống trong chuồng suốt hai tuần liền,

00:08:20.084 --> 00:08:23.637
gặp ảo giác về người và bóng, 
nghe thấy những giọng nói,

00:08:23.661 --> 00:08:26.255
cầu xin được uống thuốc để chấm dứt 
những ảo giác đó

00:08:26.279 --> 00:08:27.649
nhưng chẳng ai ngó tới.

00:08:28.370 --> 00:08:30.216
Có điều này cũng không bất thường:

00:08:30.240 --> 00:08:33.765
30% số phụ nữ trong các nhà tù địa phương 
gặp vấn đề tâm thần nghiêm trọng

00:08:33.785 --> 00:08:34.945
giống như cô ta,

00:08:34.969 --> 00:08:39.486
nhưng chỉ có một trong sáu người 
nhận sự chăm sóc tâm thần khi ở tù.

NOTE Paragraph

00:08:39.510 --> 00:08:43.335
Vậy đấy, tôi đã nghe bao câu chuyện 
về sự giam cầm đáng kinh tởm

00:08:43.359 --> 00:08:45.577
mà Ferguson đang làm 
với các tù nhân,

00:08:45.577 --> 00:08:47.874
và cho đến khi tôi 
tận mắt chứng kiến điều đó

00:08:47.898 --> 00:08:49.852
lúc đến thăm nhà tù Ferguson,

00:08:49.876 --> 00:08:51.916
tôi không biết mình sẽ thấy gì,

00:08:51.940 --> 00:08:54.294
nhưng tôi cũng không nghĩ 
mình sẽ thấy cảnh này.

00:08:54.495 --> 00:08:56.374
Chỉ là một khu cơ quan bình thường,

00:08:56.374 --> 00:08:58.814
có thể là bưu điện hoặc trường học.

00:08:58.838 --> 00:09:02.530
Nó làm tôi nghiệm ra rằng 
những hình thức làm tiền phi pháp này

00:09:02.554 --> 00:09:04.642
không phải được thực hiện
một cách lén lút,

00:09:04.666 --> 00:09:07.382
mà được tiến hành công khai 
bởi những viên chức.

00:09:07.406 --> 00:09:09.126
Họ ảnh hưởng đến chính sách công.

00:09:09.130 --> 00:09:11.989
Điều này làm tôi nhớ rằng 
giam giữ người nghèo nói chung,

00:09:11.989 --> 00:09:14.201
ngay cả bên ngoài bối cảnh 
nhà tù giam con nợ,

00:09:14.225 --> 00:09:17.546
vẫn đóng vai trò chủ đạo rõ rệt trong 
hệ thống tư pháp của chúng ta.

NOTE Paragraph

00:09:17.818 --> 00:09:20.030
Tôi muốn nói về 
chính sách bảo lãnh ở Hoa Kì.

00:09:20.054 --> 00:09:22.606
Đối với thể chế này, 
dù bạn bị bắt hay bạn tự do,

00:09:22.630 --> 00:09:25.760
quá trình chờ xét xử không phản ánh 
bạn nguy hiểm đến mức nào

00:09:25.784 --> 00:09:28.032
hay khả năng bạn bỏ trốn,

00:09:28.056 --> 00:09:31.142
mà là vấn đề liệu bạn 
có thể trả tiền bảo lãnh hay không.

00:09:31.166 --> 00:09:33.878
Bill Cosby buộc phải trả 
một triệu đôla tiền bảo lãnh,

00:09:33.902 --> 00:09:37.362
ông ta lập tức kí séc 
và chẳng hề ở tù đến một giây;

00:09:37.386 --> 00:09:39.118
còn Sandra Bland thì chết trong tù

00:09:39.142 --> 00:09:43.140
và cô ta ở tù vì gia đình cô 
không kiếm nổi 500 đôla để bảo lãnh cô.

00:09:43.164 --> 00:09:46.551
Thực tế là có đến nửa triệu Sandra Blands 
trên khắp đất nước này --

00:09:46.575 --> 00:09:48.841
nửa triệu người lúc này đang ngồi tù

00:09:48.865 --> 00:09:51.526
chỉ vì họ không lo nổi 
khoản tiền bảo lãnh.

NOTE Paragraph

00:09:51.550 --> 00:09:54.607
Chúng ta đều biết nhà tù là 
nơi giam giữ tội phạm,

00:09:54.631 --> 00:09:56.644
nhưng về mặt thống kê thì không phải vậy:

00:09:56.668 --> 00:10:00.969
3/5 số người ngồi tù là những người 
đang trong quá trình chờ xét xử.

00:10:00.993 --> 00:10:03.175
Những người này chưa bị kết tội,

00:10:03.199 --> 00:10:05.710
và họ cũng không nhận tội.

00:10:06.351 --> 00:10:07.695
Ngay tại San Francisco,

00:10:07.719 --> 00:10:11.109
85% số tù nhân 
ngồi sau song sắt ở San Francisco

00:10:11.133 --> 00:10:12.877
là những người bị giam chờ xét xử.

00:10:12.901 --> 00:10:16.286
Điều này có nghĩa là San Francisco 
đang dành khoảng 80 triệu đôla

00:10:16.310 --> 00:10:17.480
mỗi năm

00:10:17.504 --> 00:10:19.220
cho việc giam giữ chờ xét xử.

NOTE Paragraph

00:10:21.240 --> 00:10:25.659
Nhiều người trong số những người ở tù 
chỉ vì không thể trả tiền bảo lãnh

00:10:25.683 --> 00:10:27.929
chỉ đối mặt với những cáo buộc nhẹ

00:10:27.953 --> 00:10:31.336
đến mức thời gian chờ xét xử của họ

00:10:31.360 --> 00:10:34.412
còn dài hơn mức án 
họ phải nhận nếu bị kết tội;

00:10:34.436 --> 00:10:36.704
điều đó có nghĩa là 
họ chắc chắn sẽ sớm ra tù

00:10:36.728 --> 00:10:38.012
nếu họ chỉ việc nhận tội.

00:10:38.036 --> 00:10:39.595
Vậy lựa chọn sẽ là:

00:10:39.619 --> 00:10:42.492
"Liệu tôi nên bị giam 
tại nơi kinh khủng này,

00:10:42.516 --> 00:10:44.626
xa gia đình và 
những người nhờ cậy vào tôi,

00:10:44.650 --> 00:10:47.127
gần như chắc chắn sẽ mất việc,

00:10:47.151 --> 00:10:48.772
và sau đó kháng án?",

00:10:48.796 --> 00:10:52.365
hay là "Tôi cứ nhận tội theo ý muốn 
của bên công tố, rồi sau đó ra tù?"

00:10:52.389 --> 00:10:55.324
Vào lúc đó, họ là người bị giam 
chờ xử, không phải tội phạm;

00:10:55.348 --> 00:10:58.240
nhưng một khi họ nhận tội, 
chúng ta sẽ gọi họ là tội phạm,

00:10:58.264 --> 00:11:01.644
dù những người có tiền sẽ chẳng bao giờ 
lâm vào tình cảnh đó,

00:11:01.668 --> 00:11:04.542
vì những người có tiền 
đơn giản sẽ được tại ngoại.

NOTE Paragraph

00:11:04.566 --> 00:11:06.656
Đến lúc này, các bạn 
có thể đang băn khoăn,

00:11:06.680 --> 00:11:09.474
"Gã này đang làm gì trong một 
chương trình tạo cảm hứng vậy --

NOTE Paragraph

00:11:09.498 --> 00:11:10.658
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:11:10.682 --> 00:11:13.488
"Thật đáng thất vọng. 
Tôi muốn hoàn lại tiền."

NOTE Paragraph

00:11:13.512 --> 00:11:14.718
(Tiếng cười)

NOTE Paragraph

00:11:14.742 --> 00:11:17.141
Nhưng thực tế thì...

00:11:17.165 --> 00:11:21.555
... tôi thấy rằng nói về việc giam giữ 
đỡ chán hơn nhiều so với chuyện khác,

00:11:21.579 --> 00:11:24.015
bởi tôi nghĩ nếu ta không nói 
về những vấn đề này

00:11:24.039 --> 00:11:26.440
và cùng nhau thay đổi 
cách nghĩ về việc giam giữ,

00:11:26.464 --> 00:11:27.968
thì đến cuối cuộc đời,

00:11:27.992 --> 00:11:31.123
ta vẫn có nhiều nhà tù đầy 
người nghèo vốn không đáng phải ở tù.

00:11:31.147 --> 00:11:32.701
Điều đó thực làm tôi phiền lòng.

00:11:32.725 --> 00:11:36.149
Dù vậy, tôi hào hứng với ý nghĩ rằng 
những chuyện này có thể khiến ta

00:11:36.173 --> 00:11:38.216
nghĩ việc giam giữ 
dưới các khía cạnh khác.

00:11:38.240 --> 00:11:41.611
Không phải khía cạnh 
khô khan quan liêu như "cách li tập thể"

00:11:41.635 --> 00:11:43.621
hay "giam giữ tội phạm phi bạo lực",

00:11:43.645 --> 00:11:44.811
mà là ở tính nhân văn.

NOTE Paragraph

00:11:44.835 --> 00:11:49.420
Khi ta nhốt một người vào rọ 
trong nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều tháng

00:11:49.444 --> 00:11:50.888
hay thậm chí nhiều năm,

00:11:50.912 --> 00:11:53.261
ta đang làm gì với tinh thần 
và thể xác người ấy?

00:11:53.285 --> 00:11:56.043
Với điều kiện kiện nào 
thì chúng ta mới sẵn sàng làm vậy?

00:11:56.569 --> 00:11:59.375
Và nếu bắt đầu với 
cỡ 100 người trong phòng này,

00:11:59.399 --> 00:12:02.443
chúng ta có thể nghĩ về việc giam giữ 
dưới góc độ khác này,

00:12:02.467 --> 00:12:05.947
sau đó ta sẽ thay đổi 
cái điều bình thường tôi đề cập lúc đầu.

NOTE Paragraph

00:12:05.971 --> 00:12:09.009
Tôi hi vọng giúp các bạn có suy nghĩ

00:12:09.033 --> 00:12:11.465
rằng nếu ta muốn 
bất kì thứ gì thay đổi triệt để --

00:12:11.489 --> 00:12:14.769
không đơn thuần chỉ là cải cách 
chính sách bảo lãnh, phạt và phí --

00:12:14.793 --> 00:12:17.846
mà còn phải đảm bảo 
mọi chính sách thay thế

00:12:17.870 --> 00:12:20.921
đều không làm khó tầng lớp nghèo 
và ngoài lề theo một kiểu mới.

00:12:20.945 --> 00:12:22.577
Nếu chúng ta muốn sự thay đổi này,

00:12:22.601 --> 00:12:25.126
thì suy nghĩ của từng người 
cũng phải đổi thay.

NOTE Paragraph

00:12:25.150 --> 00:12:26.334
Cảm ơn các bạn.

NOTE Paragraph

00:12:26.358 --> 00:12:30.028
(Vỗ tay)