1
00:00:11,797 --> 00:00:14,967
Trước khi đi vào trọng tâm của cuộc 
trò chuyện hôm nay

2
00:00:14,967 --> 00:00:19,167
tôi xin giới thiệu
vài điều về bản thân.

3
00:00:19,167 --> 00:00:24,497
Tôi không phải là người tin vào 
những điều thần bí, hay tâm linh.

4
00:00:24,988 --> 00:00:27,009
Tôi là một nhà văn khoa học.

5
00:00:27,009 --> 00:00:29,297
Khi học đại học, tôi theo
chuyên ngành vật lý.

6
00:00:29,297 --> 00:00:32,768
Tôi từng là phóng viên khoa học
cho đài NPR.

7
00:00:33,418 --> 00:00:35,528
Được thôi,

8
00:00:35,848 --> 00:00:39,167
Khi đang thực hiện một câu chuyện 
cho đài NPR,

9
00:00:39,167 --> 00:00:43,538
tôi nhận được lời khuyên từ một nhà thiên 
văn, người đã thách thức tầm nhìn của tôi,

10
00:00:43,538 --> 00:00:46,189
và nói một cách thẳng thắn,
thay đổi cả cuộc đời tôi.

11
00:00:46,549 --> 00:00:48,679
Đó là một câu chuyện về nhật thực,

12
00:00:48,679 --> 00:00:53,419
hiện tượng nhật thực một phần này
được dự báo sẽ diễn ra tại Mỹ

13
00:00:53,419 --> 00:00:55,669
vào tháng 5 năm 1994

14
00:00:55,669 --> 00:00:57,679
Khi tôi phỏng nhà thiên văn học,

15
00:00:57,679 --> 00:01:01,391
ông ấy đã giải thích về những điều sắp
xảy ra và cách để nhìn thấy chúng,

16
00:01:01,391 --> 00:01:06,718
ông ấy đã nhấn mạnh, dù nhật thực
bán phần vẫn thú vị,

17
00:01:06,718 --> 00:01:11,859
thì nhật thực toàn phần là một 
trải nghiệm hoàn toàn khác.

18
00:01:11,859 --> 00:01:15,189
Khi hiện tượng này diễn ra,
trong suốt hai đến ba phút,

19
00:01:15,189 --> 00:01:18,418
mặt trăng hoàn toàn che lấp mặt trời,

20
00:01:18,418 --> 00:01:23,661
nó tạo nên một cảnh tượng
mang đến nhiều cảm hứng nhất

21
00:01:23,661 --> 00:01:25,509
trong tự nhiên.

22
00:01:26,159 --> 00:01:28,830
Và ông ấy đã khuyên tôi:

23
00:01:29,450 --> 00:01:32,420
"Trước khi chết,"

24
00:01:32,420 --> 00:01:37,112
"cậu nợ bản thân một lần trải nghiệm 
nhật thực toàn phần"

25
00:01:37,492 --> 00:01:39,870
Thực sự lúc đó tôi cảm thấy 
khá khó chịu,

26
00:01:39,870 --> 00:01:42,210
nghe điều này từ một người tôi
chưa từng quen biết

27
00:01:42,210 --> 00:01:43,881
vì việc này khá riêng tư.

28
00:01:43,881 --> 00:01:48,350
Nhưng nó đã thu hút tôi, và sau đó
tôi đã thực hiện vài nghiên cứu.

29
00:01:48,350 --> 00:01:50,499
Khi nói đến nhật thực toàn phần,

30
00:01:50,499 --> 00:01:52,782
nếu bạn chờ nó tự đến với bạn,

31
00:01:52,782 --> 00:01:56,172
đó sẽ là một khoản thời gian rất dài.

32
00:01:56,172 --> 00:02:00,731
Mọi điểm trên Trái Đất được chứng 
kiến nhật thực toàn phần

33
00:02:00,731 --> 00:02:04,370
trong mỗi 400 năm.

34
00:02:04,730 --> 00:02:08,261
Nhưng nếu bạn sẵn sàng xách balo lên
và đi, bạn không phải chờ lâu như thế.

35
00:02:08,261 --> 00:02:12,782
Sau đó vài năm, vào năm 1988, 
tôi được biết rằng

36
00:02:12,782 --> 00:02:15,810
nhật thực toàn phần sắp
đi ngang vùng Caribe.

37
00:02:16,540 --> 00:02:19,981
Hiện tượng này chỉ có thể nhìn 
thấy trong một vùng hẹp,

38
00:02:19,981 --> 00:02:21,782
rộng khoản 100 dặm,

39
00:02:21,782 --> 00:02:23,762
đó là nơi mặt trăng đổ bóng.

40
00:02:23,762 --> 00:02:26,162
Nó được gọi là "dải toàn phần".

41
00:02:26,162 --> 00:02:28,522
Và vào tháng 2 năm 1998,

42
00:02:28,522 --> 00:02:31,971
dải toàn phần sẽ đi ngang Aruba.

43
00:02:31,971 --> 00:02:36,271
Tôi đã nói với chồng mình, 
được thôi, tháng 2, tại Aruba?

44
00:02:36,271 --> 00:02:38,371
Nghe cũng hay đấy chứ.

45
00:02:38,371 --> 00:02:39,421
(Cười lớn)

46
00:02:39,421 --> 00:02:41,793
Thế là chúng tôi đi về phía Nam,

47
00:02:41,793 --> 00:02:44,361
thưởng thức mặt trời và
để xem điều gì sẽ xảy ra

48
00:02:44,361 --> 00:02:46,870
khi mặt trời bị che lấp.

49
00:02:46,870 --> 00:02:49,862
Chúng tôi và nhiều người khác,

50
00:02:49,862 --> 00:02:52,063
ở phía sau khu nghỉ dưỡng Hyatt Regency,

51
00:02:52,063 --> 00:02:53,270
trên bờ biển,

52
00:02:53,270 --> 00:02:54,711
đón chờ sự kiện này.

53
00:02:54,711 --> 00:02:58,112
Chúng tôi mang kính nhật thực
có khung làm bằng bìa cứng

54
00:02:58,112 --> 00:03:02,743
và tròng màu cực tối để có thể nhìn vào 
mặt trời một cách an toàn.

55
00:03:03,313 --> 00:03:07,572
Nhật thực toàn phần bắt đầu bằng 
nhật thực một phần,

56
00:03:07,572 --> 00:03:11,273
khi mặt trăng từ từ che lấp mặt trời.

57
00:03:11,273 --> 00:03:15,544
Lúc đầu, mặt trời trông như 
bị mẻ một miếng ở phần rìa

58
00:03:15,544 --> 00:03:18,743
và rồi nó lớn dần lên,

59
00:03:18,743 --> 00:03:21,144
biến mặt trời thành dạng lưỡi liềm.

60
00:03:21,634 --> 00:03:24,971
Trông thực sự thú vị nhưng 
chưa đến độ hoành tráng.

61
00:03:24,971 --> 00:03:26,904
Ý tôi là ánh sáng ban ngày
vẫn chưa tắt.

62
00:03:26,904 --> 00:03:29,884
Nếu tôi không biết những gì 
sắp diễn ra trên không,

63
00:03:29,884 --> 00:03:32,923
hẳn tôi sẽ không chú ý 
đến những điểm bất thường.

64
00:03:33,353 --> 00:03:38,293
Tầm 10 phút trước khi nhật
thực toàn phần bắt đầu,

65
00:03:38,293 --> 00:03:40,665
những thứ lạ lùng diễn ra.

66
00:03:41,255 --> 00:03:43,774
Một cơn gió lạnh thổi qua.

67
00:03:44,174 --> 00:03:48,004
Ánh sáng và những cái bóng 
trở nên kỳ hoặc,

68
00:03:48,004 --> 00:03:50,164
chúng mang những dáng hình kỳ lạ,

69
00:03:50,164 --> 00:03:54,224
như thể ai đó đã chỉnh TV 
sang chế độ tương phản.

70
00:03:55,144 --> 00:03:59,004
Và khi nhìn ra xa, tôi thấy các vệt sáng 
đuổi nhau trên những con tàu,

71
00:03:59,004 --> 00:04:03,105
dù tôi không nhận ra
nhưng rõ ràng là trời đang tối dần.

72
00:04:03,105 --> 00:04:05,404
Không lâu sau, trời tối hẳn đi.

73
00:04:05,404 --> 00:04:08,095
Tôi có cảm giác như thị lực dần tệ đi.

74
00:04:08,535 --> 00:04:10,425
Rồi bất chợt,

75
00:04:10,425 --> 00:04:12,056
ánh sáng vụt tắt.

76
00:04:13,156 --> 00:04:14,975
Đúng lúc đó,

77
00:04:14,975 --> 00:04:17,495
một tiếng reo vang lên từ bãi biển

78
00:04:17,495 --> 00:04:19,247
và tôi tháo kính ra,

79
00:04:19,247 --> 00:04:22,064
vì trong suốt quá trình diễn ra 
nhật thực,

80
00:04:22,064 --> 00:04:25,695
nhìn trực diện vào mặt trời 
là hoàn toàn vô hại.

81
00:04:25,695 --> 00:04:27,775
Khi ngước lên,

82
00:04:29,365 --> 00:04:32,976
tôi như chết lặng đi.

83
00:04:34,966 --> 00:04:39,596
Vào thời điểm đó, tôi đang
trong độ tuổi 30.

84
00:04:39,596 --> 00:04:43,715
Tôi thấy mình đã sống đủ lâu

85
00:04:43,715 --> 00:04:47,015
để biết rõ bầu trời trông như thế nào.

86
00:04:47,015 --> 00:04:48,096
Ý tôi là

87
00:04:48,096 --> 00:04:49,115
(Cười)

88
00:04:49,115 --> 00:04:52,415
Tôi đã từng thấy bầu 
trời với sắc xanh hoặc xám

89
00:04:52,415 --> 00:04:56,345
bầu trời khi đầy sao
hoặc khi giận giữ

90
00:04:56,345 --> 00:04:59,167
và cả bầu trời đầy sắc hồng lúc hừng đông.

91
00:04:59,167 --> 00:05:02,828
Nhưng vào lúc nhật thực diễn ra, đó là
một bầu trời tôi chưa bao giờ thấy.

92
00:05:03,688 --> 00:05:06,006
Đầu tiên, có các màu sắc.

93
00:05:06,006 --> 00:05:08,955
Xa tận cùng là một màu 
tím khói sâu thẳm

94
00:05:08,955 --> 00:05:10,356
của chạng vạng.

95
00:05:10,356 --> 00:05:12,176
Nhưng đường chân trời lại có màu cam

96
00:05:12,176 --> 00:05:13,397
của buổi hoàng hôn,

97
00:05:13,397 --> 00:05:15,427
một trải nghiệm 360 độ.

98
00:05:15,767 --> 00:05:18,376
Và trong khoảng trời tím khói ấy,

99
00:05:18,376 --> 00:05:20,858
các vì sao và hành tinh hiện ra.

100
00:05:20,858 --> 00:05:22,487
Có sao Mộc,

101
00:05:22,487 --> 00:05:24,177
sao Thủy,

102
00:05:24,177 --> 00:05:26,146
và cả sao Kim.

103
00:05:26,426 --> 00:05:28,947
Tất cả sắp thành một hàng.

104
00:05:29,867 --> 00:05:33,248
Dọc theo nó,

105
00:05:33,698 --> 00:05:35,807
chính là thứ này,

106
00:05:35,807 --> 00:05:39,335
một tạo vật tráng lệ đến hoang mang.

107
00:05:39,335 --> 00:05:43,928
Có dáng hình của một vòng hoa
dệt nên từ những sợi chỉ bạc,

108
00:05:43,928 --> 00:05:48,309
và được treo lơ lững ở đó, 
trong không trung, lấp lánh

109
00:05:49,889 --> 00:05:53,278
Đó chính là tầng ngoại quyển của Mặt Trời,

110
00:05:53,278 --> 00:05:55,307
hay còn gọi là Vành nhật hoa.

111
00:05:55,307 --> 00:05:57,749
Những bức ảnh không hề 
diễn tả được điều này.

112
00:05:57,749 --> 00:06:02,209
Nó không chỉ là một chiếc nhẫn
hay hào quang bao quanh Mặt Trời,

113
00:06:02,209 --> 00:06:06,489
nó mượt mà như thể được 
dệt nên từ hàng nghìn sợi tơ.

114
00:06:07,119 --> 00:06:09,629
Và dù trông chả khác mặt
trời chúng ta thường thấy,

115
00:06:09,629 --> 00:06:11,808
tất nhiên, tôi biết nó là gì.

116
00:06:11,808 --> 00:06:15,799
Ở đó có Mặt Trời 
và các hành tinh,

117
00:06:15,799 --> 00:06:19,869
và tôi có thể thấy các hành 
tinh xoay quanh Mặt Trời.

118
00:06:19,869 --> 00:06:22,397
Cảm giác lúc đó như thể,
tôi đã rời hệ mặt trời

119
00:06:22,397 --> 00:06:27,558
và đang đứng nhìn từ một thế giới ngoài 
hành tinh khác.

120
00:06:28,159 --> 00:06:30,539
Lần đầu tiên trong đời,

121
00:06:30,539 --> 00:06:34,630
tôi cảm thấy mình gắn liền với vũ trụ

122
00:06:34,630 --> 00:06:37,079
ở mọi mặt.

123
00:06:37,459 --> 00:06:39,519
Thời gian như dừng lại,

124
00:06:39,749 --> 00:06:42,289
cảm giác trống rỗng như
không còn tồn tại

125
00:06:42,289 --> 00:06:45,450
và những gì tôi đang nhìn thấy
bằng đôi mắt của mình

126
00:06:45,450 --> 00:06:47,220
tôi không chỉ nhìn thấy chúng

127
00:06:47,770 --> 00:06:49,799
nó như thể là một tầm nhìn.

128
00:06:51,249 --> 00:06:54,819
Tôi đã ở đó, 
tôi đã đến cõi niết bàn

129
00:06:54,819 --> 00:07:00,521
trong suốt 174 giây
ít hơn cả 3 phút

130
00:07:00,521 --> 00:07:02,979
rồi bất chợt, nó kết thúc.

131
00:07:02,979 --> 00:07:04,259
Mặt trời hiện ra,

132
00:07:04,259 --> 00:07:05,959
trời xanh trở lại,

133
00:07:05,959 --> 00:07:09,141
các vì sao, hành tinh và 
vành nhật hoa biến mất,

134
00:07:09,141 --> 00:07:11,330
cả thế giới trở lại như bình thường.

135
00:07:11,820 --> 00:07:14,298
Nhưng tôi đã thay đổi.

136
00:07:14,978 --> 00:07:18,980
Đó là cách tôi trở thành một 
tín đồ của nhật thực

137
00:07:18,980 --> 00:07:20,621
một kẻ đeo đuổi nhật thực.

138
00:07:20,621 --> 00:07:21,631
(Cười lớn)

139
00:07:21,631 --> 00:07:26,130
Và đây là cách tôi tiêu 
thời gian và tiền bạc.

140
00:07:26,400 --> 00:07:31,990
Cứ mỗi hai năm, tôi lại đến nơi
mặt trăng sắp đổ bóng

141
00:07:31,990 --> 00:07:33,951
để tận hưởng vài phút

142
00:07:33,951 --> 00:07:35,902
hạnh phúc vũ trụ,

143
00:07:35,902 --> 00:07:38,211
và chia sẻ trải nghiệm 
của mình với người khác

144
00:07:38,211 --> 00:07:40,211
với những người bạn ở Úc,

145
00:07:40,211 --> 00:07:42,791
với cả một thành phố của Đức.

146
00:07:42,791 --> 00:07:47,133
Vào năm 1999, tại Munich, tôi đã
cùng hàng trăm hàng vạn người

147
00:07:47,133 --> 00:07:49,742
lấp đầy đường phố và mái nhà,

148
00:07:49,742 --> 00:07:54,382
cùng nhau reo hò khi
Vành nhật hoa xuất hiện.

149
00:07:55,052 --> 00:07:57,792
Dần dần, tôi đã trở thành một thứ gì khác:

150
00:07:57,792 --> 00:08:00,492
một người truyền giáo về nhật thực.

151
00:08:00,492 --> 00:08:03,142
Tôi xem nó như một công việc

152
00:08:03,142 --> 00:08:08,252
để đáp lại lời khuyên mà tôi
đã nhận những năm trước đây.

153
00:08:08,718 --> 00:08:11,406
Vậy, để tôi nói với các bạn:

154
00:08:11,946 --> 00:08:14,135
Trước khi chết,

155
00:08:14,135 --> 00:08:19,227
bạn nợ bản thân một lần 
chiêm ngưỡng nhật thực toàn phần.

156
00:08:19,227 --> 00:08:23,548
Đó là đích đến cuối cùng của từ Tuyệt vời.

157
00:08:24,178 --> 00:08:28,646
Từ "tuyệt vời" đó đã bị lạm dụng đến nỗi

158
00:08:28,646 --> 00:08:30,967
nó mất đi nghĩa gốc.

159
00:08:30,967 --> 00:08:35,507
Kinh ngạc, là cảm giác do dự 
và cảm thấy nhỏ bé

160
00:08:35,507 --> 00:08:38,007
khi đối diện với một thứ 
quá phi thường, vĩ đại

161
00:08:38,007 --> 00:08:39,997
là rất hiếm.

162
00:08:39,997 --> 00:08:43,927
Nhưng khi bạn chứng kiến, 
nó thực sự mạnh mẽ.

163
00:08:43,927 --> 00:08:46,128
Sự tuyệt diệu này xóa tan mọi cái tôi.

164
00:08:46,128 --> 00:08:48,177
Nó kết nối chúng ta.

165
00:08:48,177 --> 00:08:51,878
Thật vậy, nó thúc đẩy lòng cảm thông
và sự rộng lượng trong mỗi người.

166
00:08:52,228 --> 00:08:57,498
Thực sự không có gì tuyệt diệu hơn là 
nhật thực toàn phần.

167
00:08:57,848 --> 00:09:00,279
Tiếc thay, chỉ một số ít người Mỹ
đã chứng kiến,

168
00:09:00,279 --> 00:09:02,487
vì cách đây 38 năm

169
00:09:02,487 --> 00:09:05,668
là lần cuối cùng đường này 
chạm vào Hoa Kỳ,

170
00:09:05,668 --> 00:09:10,519
và là 99 năm kể từ lần cuối cùng 
nó quét qua bề rộng của quốc gia.

171
00:09:10,519 --> 00:09:13,089
Nhưng điều đó sắp thay đổi.

172
00:09:13,089 --> 00:09:16,129
Trong vòng 35 năm tới đây,

173
00:09:16,129 --> 00:09:20,558
5 sự kiện nhật thực toàn phần sẽ
diễn ra tại Hoa Kỳ,

174
00:09:20,558 --> 00:09:24,118
và 3 trong số đó sẽ cực kỳ hoành tráng.

175
00:09:24,438 --> 00:09:29,469
Sáu tuần tới, vào ngày 21/08/2017

176
00:09:29,469 --> 00:09:32,000
(Vỗ tay)

177
00:09:32,000 --> 00:09:36,608
bóng đổ của mặt trăng sẽ quét từ 
Oregon đến miền Nam Carolina.

178
00:09:36,608 --> 00:09:42,098
Ngày 8/4/2024, nó sẽ tiến thẳng lên phía
bắc, từ Texas đến Maine.

179
00:09:42,098 --> 00:09:44,300
Vào ngày 12/08/2045,

180
00:09:44,300 --> 00:09:47,619
đường này sẽ cắt từ California đến Florida

181
00:09:48,829 --> 00:09:50,369
Tôi nói:

182
00:09:51,039 --> 00:09:53,659
Sẽ như thế nào nếu chúng 
ta biến nó thành ngày nghỉ?

183
00:09:53,659 --> 00:09:54,840
Sẽ như nào nếu chúng ta-

184
00:09:54,840 --> 00:09:56,020
(Cười)

185
00:09:56,020 --> 00:09:57,050
(Vỗ tay)

186
00:09:57,050 --> 00:09:58,350
(Hò reo)

187
00:09:59,670 --> 00:10:04,810
Sẽ như thế nào nếu chúng
ta cùng đứng với nhau,

188
00:10:04,810 --> 00:10:06,769
càng nhiều người càng tốt,

189
00:10:06,769 --> 00:10:08,580
trong vùng bóng đổ của mặt trăng?

190
00:10:08,580 --> 00:10:14,089
Có thể, trải nghiệm cùng nhau này sẽ 
giúp hàn gắn sự chia cắt

191
00:10:14,089 --> 00:10:17,850
giúp chúng ta đối xử với 
nhau một cách nhân đạo hơn.

192
00:10:18,300 --> 00:10:24,190
Một số người cho rằng việc 
truyền bá của tôi là vô nghĩa,

193
00:10:24,190 --> 00:10:27,420
một sự ám ảnh, lập dị.

194
00:10:27,420 --> 00:10:32,201
Ý tôi là tại sao lại giành quá nhiều thời
gian cho một thứ quá ngắn ngủi như thế?

195
00:10:32,201 --> 00:10:35,940
Tại sao lại đi vòng quanh trái đất

196
00:10:35,940 --> 00:10:39,720
cho một thứ diễn ra 
trong vỏn vẹn 3 phút?

197
00:10:40,610 --> 00:10:42,239
Như tôi từng nói:

198
00:10:42,239 --> 00:10:45,000
Tôi không phải là người theo tâm linh.

199
00:10:45,420 --> 00:10:47,992
Tôi không tin vào Chúa

200
00:10:47,992 --> 00:10:49,721
Tôi ước là mình đã làm điều đó.

201
00:10:50,211 --> 00:10:53,300
Nhưng khi tôi nghĩ đến cái chết của mình -

202
00:10:53,300 --> 00:10:55,650
tôi đã nghĩ về nó, rất nhiều--

203
00:10:56,400 --> 00:10:59,922
Khi tôi nghĩ về những người tôi đã mất,

204
00:10:59,922 --> 00:11:02,372
cụ thể là mẹ tôi,

205
00:11:03,142 --> 00:11:05,002
những gì xoa dịu tôi

206
00:11:05,002 --> 00:11:08,492
chính là khoảnh khắc 
tuyệt vời ấy tại Aruba

207
00:11:08,992 --> 00:11:12,243
Tôi hình dung bản thân 
mình trên bãi biển đó,

208
00:11:12,243 --> 00:11:14,182
nhìn lên bầu trời,

209
00:11:14,432 --> 00:11:17,174
và nhớ lại cảm giác ấy.

210
00:11:18,134 --> 00:11:21,302
Sự tồn tại của tôi có thể là tạm thời,

211
00:11:21,302 --> 00:11:23,853
nhưng cũng chả sao cả,

212
00:11:23,853 --> 00:11:26,412
nhìn xem tôi đang là một phần của những gì

213
00:11:27,562 --> 00:11:29,653
Và đây là bài học tôi đã học được,

214
00:11:29,653 --> 00:11:32,702
và áp dụng cho cuộc sống nói chung:

215
00:11:33,162 --> 00:11:37,652
Thời lượng của sự trải nghiệm 
không tỉ lệ thuận với sự ảnh hưởng.

216
00:11:37,652 --> 00:11:42,562
1 tuần, 1 cuộc trò chuyện, hay 
chỉ một cái liếc mắt

217
00:11:42,902 --> 00:11:44,802
có thể thay đổi tất cả.

218
00:11:45,782 --> 00:11:49,362
Hãy trân trọng từng khoảnh khắc 
bạn kết nói với người khác,

219
00:11:49,362 --> 00:11:52,623
với thiên nhiên và 
biến chúng thành sự ưu tiên.

220
00:11:52,623 --> 00:11:55,072
Vâng, tôi theo đuổi nhật thực.

221
00:11:55,072 --> 00:11:57,052
Bạn có thể theo đuổi những thứ khác.

222
00:11:57,052 --> 00:12:00,914
Đó không phải là 
khoảnh khắc dài 174 giây.

223
00:12:01,694 --> 00:12:06,244
Mà đó là cách chúng ta thay đổi
trong những năm sau đó.

224
00:12:06,543 --> 00:12:07,634
Cám ơn mọi người.

225
00:12:07,634 --> 00:12:10,015
(Vỗ tay)