0:00:11.797,0:00:14.967
Trước khi đi vào trọng tâm của cuộc [br]trò chuyện hôm nay

0:00:14.967,0:00:19.167
tôi xin giới thiệu[br]vài điều về bản thân.

0:00:19.167,0:00:24.497
Tôi không phải là người tin vào [br]những điều thần bí, hay tâm linh.

0:00:24.988,0:00:27.009
Tôi là một nhà văn khoa học.

0:00:27.009,0:00:29.297
Khi học đại học, tôi theo[br]chuyên ngành vật lý.

0:00:29.297,0:00:32.768
Tôi từng là phóng viên khoa học[br]cho đài NPR.

0:00:33.418,0:00:35.528
Được thôi,

0:00:35.848,0:00:39.167
Khi đang thực hiện một câu chuyện [br]cho đài NPR,

0:00:39.167,0:00:43.538
tôi nhận được lời khuyên từ một nhà thiên [br]văn, người đã thách thức tầm nhìn của tôi,

0:00:43.538,0:00:46.189
và nói một cách thẳng thắn,[br]thay đổi cả cuộc đời tôi.

0:00:46.549,0:00:48.679
Đó là một câu chuyện về nhật thực,

0:00:48.679,0:00:53.419
hiện tượng nhật thực một phần này[br]được dự báo sẽ diễn ra tại Mỹ

0:00:53.419,0:00:55.669
vào tháng 5 năm 1994

0:00:55.669,0:00:57.679
Khi tôi phỏng nhà thiên văn học,

0:00:57.679,0:01:01.391
ông ấy đã giải thích về những điều sắp[br]xảy ra và cách để nhìn thấy chúng,

0:01:01.391,0:01:06.718
ông ấy đã nhấn mạnh, dù nhật thực[br]bán phần vẫn thú vị,

0:01:06.718,0:01:11.859
thì nhật thực toàn phần là một [br]trải nghiệm hoàn toàn khác.

0:01:11.859,0:01:15.189
Khi hiện tượng này diễn ra,[br]trong suốt hai đến ba phút,

0:01:15.189,0:01:18.418
mặt trăng hoàn toàn che lấp mặt trời,

0:01:18.418,0:01:23.661
nó tạo nên một cảnh tượng[br]mang đến nhiều cảm hứng nhất

0:01:23.661,0:01:25.509
trong tự nhiên.

0:01:26.159,0:01:28.830
Và ông ấy đã khuyên tôi:

0:01:29.450,0:01:32.420
"Trước khi chết,"

0:01:32.420,0:01:37.112
"cậu nợ bản thân một lần trải nghiệm [br]nhật thực toàn phần"

0:01:37.492,0:01:39.870
Thực sự lúc đó tôi cảm thấy [br]khá khó chịu,

0:01:39.870,0:01:42.210
nghe điều này từ một người tôi[br]chưa từng quen biết

0:01:42.210,0:01:43.881
vì việc này khá riêng tư.

0:01:43.881,0:01:48.350
Nhưng nó đã thu hút tôi, và sau đó[br]tôi đã thực hiện vài nghiên cứu.

0:01:48.350,0:01:50.499
Khi nói đến nhật thực toàn phần,

0:01:50.499,0:01:52.782
nếu bạn chờ nó tự đến với bạn,

0:01:52.782,0:01:56.172
đó sẽ là một khoản thời gian rất dài.

0:01:56.172,0:02:00.731
Mọi điểm trên Trái Đất được chứng [br]kiến nhật thực toàn phần

0:02:00.731,0:02:04.370
trong mỗi 400 năm.

0:02:04.730,0:02:08.261
Nhưng nếu bạn sẵn sàng xách balo lên[br]và đi, bạn không phải chờ lâu như thế.

0:02:08.261,0:02:12.782
Sau đó vài năm, vào năm 1988, [br]tôi được biết rằng

0:02:12.782,0:02:15.810
nhật thực toàn phần sắp[br]đi ngang vùng Caribe.

0:02:16.540,0:02:19.981
Hiện tượng này chỉ có thể nhìn [br]thấy trong một vùng hẹp,

0:02:19.981,0:02:21.782
rộng khoản 100 dặm,

0:02:21.782,0:02:23.762
đó là nơi mặt trăng đổ bóng.

0:02:23.762,0:02:26.162
Nó được gọi là "dải toàn phần".

0:02:26.162,0:02:28.522
Và vào tháng 2 năm 1998,

0:02:28.522,0:02:31.971
dải toàn phần sẽ đi ngang Aruba.

0:02:31.971,0:02:36.271
Tôi đã nói với chồng mình, [br]được thôi, tháng 2, tại Aruba?

0:02:36.271,0:02:38.371
Nghe cũng hay đấy chứ.

0:02:38.371,0:02:39.421
(Cười lớn)

0:02:39.421,0:02:41.793
Thế là chúng tôi đi về phía Nam,

0:02:41.793,0:02:44.361
thưởng thức mặt trời và[br]để xem điều gì sẽ xảy ra

0:02:44.361,0:02:46.870
khi mặt trời bị che lấp.

0:02:46.870,0:02:49.862
Chúng tôi và nhiều người khác,

0:02:49.862,0:02:52.063
ở phía sau khu nghỉ dưỡng Hyatt Regency,

0:02:52.063,0:02:53.270
trên bờ biển,

0:02:53.270,0:02:54.711
đón chờ sự kiện này.

0:02:54.711,0:02:58.112
Chúng tôi mang kính nhật thực[br]có khung làm bằng bìa cứng

0:02:58.112,0:03:02.743
và tròng màu cực tối để có thể nhìn vào [br]mặt trời một cách an toàn.

0:03:03.313,0:03:07.572
Nhật thực toàn phần bắt đầu bằng [br]nhật thực một phần,

0:03:07.572,0:03:11.273
khi mặt trăng từ từ che lấp mặt trời.

0:03:11.273,0:03:15.544
Lúc đầu, mặt trời trông như [br]bị mẻ một miếng ở phần rìa

0:03:15.544,0:03:18.743
và rồi nó lớn dần lên,

0:03:18.743,0:03:21.144
biến mặt trời thành dạng lưỡi liềm.

0:03:21.634,0:03:24.971
Trông thực sự thú vị nhưng [br]chưa đến độ hoành tráng.

0:03:24.971,0:03:26.904
Ý tôi là ánh sáng ban ngày[br]vẫn chưa tắt.

0:03:26.904,0:03:29.884
Nếu tôi không biết những gì [br]sắp diễn ra trên không,

0:03:29.884,0:03:32.923
hẳn tôi sẽ không chú ý [br]đến những điểm bất thường.

0:03:33.353,0:03:38.293
Tầm 10 phút trước khi nhật[br]thực toàn phần bắt đầu,

0:03:38.293,0:03:40.665
những thứ lạ lùng diễn ra.

0:03:41.255,0:03:43.774
Một cơn gió lạnh thổi qua.

0:03:44.174,0:03:48.004
Ánh sáng và những cái bóng [br]trở nên kỳ hoặc,

0:03:48.004,0:03:50.164
chúng mang những dáng hình kỳ lạ,

0:03:50.164,0:03:54.224
như thể ai đó đã chỉnh TV [br]sang chế độ tương phản.

0:03:55.144,0:03:59.004
Và khi nhìn ra xa, tôi thấy các vệt sáng [br]đuổi nhau trên những con tàu,

0:03:59.004,0:04:03.105
dù tôi không nhận ra[br]nhưng rõ ràng là trời đang tối dần.

0:04:03.105,0:04:05.404
Không lâu sau, trời tối hẳn đi.

0:04:05.404,0:04:08.095
Tôi có cảm giác như thị lực dần tệ đi.

0:04:08.535,0:04:10.425
Rồi bất chợt,

0:04:10.425,0:04:12.056
ánh sáng vụt tắt.

0:04:13.156,0:04:14.975
Đúng lúc đó,

0:04:14.975,0:04:17.495
một tiếng reo vang lên từ bãi biển

0:04:17.495,0:04:19.247
và tôi tháo kính ra,

0:04:19.247,0:04:22.064
vì trong suốt quá trình diễn ra [br]nhật thực,

0:04:22.064,0:04:25.695
nhìn trực diện vào mặt trời [br]là hoàn toàn vô hại.

0:04:25.695,0:04:27.775
Khi ngước lên,

0:04:29.365,0:04:32.976
tôi như chết lặng đi.

0:04:34.966,0:04:39.596
Vào thời điểm đó, tôi đang[br]trong độ tuổi 30.

0:04:39.596,0:04:43.715
Tôi thấy mình đã sống đủ lâu

0:04:43.715,0:04:47.015
để biết rõ bầu trời trông như thế nào.

0:04:47.015,0:04:48.096
Ý tôi là

0:04:48.096,0:04:49.115
(Cười)

0:04:49.115,0:04:52.415
Tôi đã từng thấy bầu [br]trời với sắc xanh hoặc xám

0:04:52.415,0:04:56.345
bầu trời khi đầy sao[br]hoặc khi giận giữ

0:04:56.345,0:04:59.167
và cả bầu trời đầy sắc hồng lúc hừng đông.

0:04:59.167,0:05:02.828
Nhưng vào lúc nhật thực diễn ra, đó là[br]một bầu trời tôi chưa bao giờ thấy.

0:05:03.688,0:05:06.006
Đầu tiên, có các màu sắc.

0:05:06.006,0:05:08.955
Xa tận cùng là một màu [br]tím khói sâu thẳm

0:05:08.955,0:05:10.356
của chạng vạng.

0:05:10.356,0:05:12.176
Nhưng đường chân trời lại có màu cam

0:05:12.176,0:05:13.397
của buổi hoàng hôn,

0:05:13.397,0:05:15.427
một trải nghiệm 360 độ.

0:05:15.767,0:05:18.376
Và trong khoảng trời tím khói ấy,

0:05:18.376,0:05:20.858
các vì sao và hành tinh hiện ra.

0:05:20.858,0:05:22.487
Có sao Mộc,

0:05:22.487,0:05:24.177
sao Thủy,

0:05:24.177,0:05:26.146
và cả sao Kim.

0:05:26.426,0:05:28.947
Tất cả sắp thành một hàng.

0:05:29.867,0:05:33.248
Dọc theo nó,

0:05:33.698,0:05:35.807
chính là thứ này,

0:05:35.807,0:05:39.335
một tạo vật tráng lệ đến hoang mang.

0:05:39.335,0:05:43.928
Có dáng hình của một vòng hoa[br]dệt nên từ những sợi chỉ bạc,

0:05:43.928,0:05:48.309
và được treo lơ lững ở đó, [br]trong không trung, lấp lánh

0:05:49.889,0:05:53.278
Đó chính là tầng ngoại quyển của Mặt Trời,

0:05:53.278,0:05:55.307
hay còn gọi là Vành nhật hoa.

0:05:55.307,0:05:57.749
Những bức ảnh không hề [br]diễn tả được điều này.

0:05:57.749,0:06:02.209
Nó không chỉ là một chiếc nhẫn[br]hay hào quang bao quanh Mặt Trời,

0:06:02.209,0:06:06.489
nó mượt mà như thể được [br]dệt nên từ hàng nghìn sợi tơ.

0:06:07.119,0:06:09.629
Và dù trông chả khác mặt[br]trời chúng ta thường thấy,

0:06:09.629,0:06:11.808
tất nhiên, tôi biết nó là gì.

0:06:11.808,0:06:15.799
Ở đó có Mặt Trời [br]và các hành tinh,

0:06:15.799,0:06:19.869
và tôi có thể thấy các hành [br]tinh xoay quanh Mặt Trời.

0:06:19.869,0:06:22.397
Cảm giác lúc đó như thể,[br]tôi đã rời hệ mặt trời

0:06:22.397,0:06:27.558
và đang đứng nhìn từ một thế giới ngoài [br]hành tinh khác.

0:06:28.159,0:06:30.539
Lần đầu tiên trong đời,

0:06:30.539,0:06:34.630
tôi cảm thấy mình gắn liền với vũ trụ

0:06:34.630,0:06:37.079
ở mọi mặt.

0:06:37.459,0:06:39.519
Thời gian như dừng lại,

0:06:39.749,0:06:42.289
cảm giác trống rỗng như[br]không còn tồn tại

0:06:42.289,0:06:45.450
và những gì tôi đang nhìn thấy[br]bằng đôi mắt của mình

0:06:45.450,0:06:47.220
tôi không chỉ nhìn thấy chúng

0:06:47.770,0:06:49.799
nó như thể là một tầm nhìn.

0:06:51.249,0:06:54.819
Tôi đã ở đó, [br]tôi đã đến cõi niết bàn

0:06:54.819,0:07:00.521
trong suốt 174 giây[br]ít hơn cả 3 phút

0:07:00.521,0:07:02.979
rồi bất chợt, nó kết thúc.

0:07:02.979,0:07:04.259
Mặt trời hiện ra,

0:07:04.259,0:07:05.959
trời xanh trở lại,

0:07:05.959,0:07:09.141
các vì sao, hành tinh và [br]vành nhật hoa biến mất,

0:07:09.141,0:07:11.330
cả thế giới trở lại như bình thường.

0:07:11.820,0:07:14.298
Nhưng tôi đã thay đổi.

0:07:14.978,0:07:18.980
Đó là cách tôi trở thành một [br]tín đồ của nhật thực

0:07:18.980,0:07:20.621
một kẻ đeo đuổi nhật thực.

0:07:20.621,0:07:21.631
(Cười lớn)

0:07:21.631,0:07:26.130
Và đây là cách tôi tiêu [br]thời gian và tiền bạc.

0:07:26.400,0:07:31.990
Cứ mỗi hai năm, tôi lại đến nơi[br]mặt trăng sắp đổ bóng

0:07:31.990,0:07:33.951
để tận hưởng vài phút

0:07:33.951,0:07:35.902
hạnh phúc vũ trụ,

0:07:35.902,0:07:38.211
và chia sẻ trải nghiệm [br]của mình với người khác

0:07:38.211,0:07:40.211
với những người bạn ở Úc,

0:07:40.211,0:07:42.791
với cả một thành phố của Đức.

0:07:42.791,0:07:47.133
Vào năm 1999, tại Munich, tôi đã[br]cùng hàng trăm hàng vạn người

0:07:47.133,0:07:49.742
lấp đầy đường phố và mái nhà,

0:07:49.742,0:07:54.382
cùng nhau reo hò khi[br]Vành nhật hoa xuất hiện.

0:07:55.052,0:07:57.792
Dần dần, tôi đã trở thành một thứ gì khác:

0:07:57.792,0:08:00.492
một người truyền giáo về nhật thực.

0:08:00.492,0:08:03.142
Tôi xem nó như một công việc

0:08:03.142,0:08:08.252
để đáp lại lời khuyên mà tôi[br]đã nhận những năm trước đây.

0:08:08.718,0:08:11.406
Vậy, để tôi nói với các bạn:

0:08:11.946,0:08:14.135
Trước khi chết,

0:08:14.135,0:08:19.227
bạn nợ bản thân một lần [br]chiêm ngưỡng nhật thực toàn phần.

0:08:19.227,0:08:23.548
Đó là đích đến cuối cùng của từ Tuyệt vời.

0:08:24.178,0:08:28.646
Từ "tuyệt vời" đó đã bị lạm dụng đến nỗi

0:08:28.646,0:08:30.967
nó mất đi nghĩa gốc.

0:08:30.967,0:08:35.507
Kinh ngạc, là cảm giác do dự [br]và cảm thấy nhỏ bé

0:08:35.507,0:08:38.007
khi đối diện với một thứ [br]quá phi thường, vĩ đại

0:08:38.007,0:08:39.997
là rất hiếm.

0:08:39.997,0:08:43.927
Nhưng khi bạn chứng kiến, [br]nó thực sự mạnh mẽ.

0:08:43.927,0:08:46.128
Sự tuyệt diệu này xóa tan mọi cái tôi.

0:08:46.128,0:08:48.177
Nó kết nối chúng ta.

0:08:48.177,0:08:51.878
Thật vậy, nó thúc đẩy lòng cảm thông[br]và sự rộng lượng trong mỗi người.

0:08:52.228,0:08:57.498
Thực sự không có gì tuyệt diệu hơn là [br]nhật thực toàn phần.

0:08:57.848,0:09:00.279
Tiếc thay, chỉ một số ít người Mỹ[br]đã chứng kiến,

0:09:00.279,0:09:02.487
vì cách đây 38 năm

0:09:02.487,0:09:05.668
là lần cuối cùng đường này [br]chạm vào Hoa Kỳ,

0:09:05.668,0:09:10.519
và là 99 năm kể từ lần cuối cùng [br]nó quét qua bề rộng của quốc gia.

0:09:10.519,0:09:13.089
Nhưng điều đó sắp thay đổi.

0:09:13.089,0:09:16.129
Trong vòng 35 năm tới đây,

0:09:16.129,0:09:20.558
5 sự kiện nhật thực toàn phần sẽ[br]diễn ra tại Hoa Kỳ,

0:09:20.558,0:09:24.118
và 3 trong số đó sẽ cực kỳ hoành tráng.

0:09:24.438,0:09:29.469
Sáu tuần tới, vào ngày 21/08/2017

0:09:29.469,0:09:32.000
(Vỗ tay)

0:09:32.000,0:09:36.608
bóng đổ của mặt trăng sẽ quét từ [br]Oregon đến miền Nam Carolina.

0:09:36.608,0:09:42.098
Ngày 8/4/2024, nó sẽ tiến thẳng lên phía[br]bắc, từ Texas đến Maine.

0:09:42.098,0:09:44.300
Vào ngày 12/08/2045,

0:09:44.300,0:09:47.619
đường này sẽ cắt từ California đến Florida

0:09:48.829,0:09:50.369
Tôi nói:

0:09:51.039,0:09:53.659
Sẽ như thế nào nếu chúng [br]ta biến nó thành ngày nghỉ?

0:09:53.659,0:09:54.840
Sẽ như nào nếu chúng ta-

0:09:54.840,0:09:56.020
(Cười)

0:09:56.020,0:09:57.050
(Vỗ tay)

0:09:57.050,0:09:58.350
(Hò reo)

0:09:59.670,0:10:04.810
Sẽ như thế nào nếu chúng[br]ta cùng đứng với nhau,

0:10:04.810,0:10:06.769
càng nhiều người càng tốt,

0:10:06.769,0:10:08.580
trong vùng bóng đổ của mặt trăng?

0:10:08.580,0:10:14.089
Có thể, trải nghiệm cùng nhau này sẽ [br]giúp hàn gắn sự chia cắt

0:10:14.089,0:10:17.850
giúp chúng ta đối xử với [br]nhau một cách nhân đạo hơn.

0:10:18.300,0:10:24.190
Một số người cho rằng việc [br]truyền bá của tôi là vô nghĩa,

0:10:24.190,0:10:27.420
một sự ám ảnh, lập dị.

0:10:27.420,0:10:32.201
Ý tôi là tại sao lại giành quá nhiều thời[br]gian cho một thứ quá ngắn ngủi như thế?

0:10:32.201,0:10:35.940
Tại sao lại đi vòng quanh trái đất

0:10:35.940,0:10:39.720
cho một thứ diễn ra [br]trong vỏn vẹn 3 phút?

0:10:40.610,0:10:42.239
Như tôi từng nói:

0:10:42.239,0:10:45.000
Tôi không phải là người theo tâm linh.

0:10:45.420,0:10:47.992
Tôi không tin vào Chúa

0:10:47.992,0:10:49.721
Tôi ước là mình đã làm điều đó.

0:10:50.211,0:10:53.300
Nhưng khi tôi nghĩ đến cái chết của mình -

0:10:53.300,0:10:55.650
tôi đã nghĩ về nó, rất nhiều--

0:10:56.400,0:10:59.922
Khi tôi nghĩ về những người tôi đã mất,

0:10:59.922,0:11:02.372
cụ thể là mẹ tôi,

0:11:03.142,0:11:05.002
những gì xoa dịu tôi

0:11:05.002,0:11:08.492
chính là khoảnh khắc [br]tuyệt vời ấy tại Aruba

0:11:08.992,0:11:12.243
Tôi hình dung bản thân [br]mình trên bãi biển đó,

0:11:12.243,0:11:14.182
nhìn lên bầu trời,

0:11:14.432,0:11:17.174
và nhớ lại cảm giác ấy.

0:11:18.134,0:11:21.302
Sự tồn tại của tôi có thể là tạm thời,

0:11:21.302,0:11:23.853
nhưng cũng chả sao cả,

0:11:23.853,0:11:26.412
nhìn xem tôi đang là một phần của những gì

0:11:27.562,0:11:29.653
Và đây là bài học tôi đã học được,

0:11:29.653,0:11:32.702
và áp dụng cho cuộc sống nói chung:

0:11:33.162,0:11:37.652
Thời lượng của sự trải nghiệm [br]không tỉ lệ thuận với sự ảnh hưởng.

0:11:37.652,0:11:42.562
1 tuần, 1 cuộc trò chuyện, hay [br]chỉ một cái liếc mắt

0:11:42.902,0:11:44.802
có thể thay đổi tất cả.

0:11:45.782,0:11:49.362
Hãy trân trọng từng khoảnh khắc [br]bạn kết nói với người khác,

0:11:49.362,0:11:52.623
với thiên nhiên và [br]biến chúng thành sự ưu tiên.

0:11:52.623,0:11:55.072
Vâng, tôi theo đuổi nhật thực.

0:11:55.072,0:11:57.052
Bạn có thể theo đuổi những thứ khác.

0:11:57.052,0:12:00.914
Đó không phải là [br]khoảnh khắc dài 174 giây.

0:12:01.694,0:12:06.244
Mà đó là cách chúng ta thay đổi[br]trong những năm sau đó.

0:12:06.543,0:12:07.634
Cám ơn mọi người.

0:12:07.634,0:12:10.015
(Vỗ tay)