1
00:00:11,797 --> 00:00:14,967
Asıl bahsetmek istediğim şeye
geçmeden önce,

2
00:00:14,967 --> 00:00:19,167
hakkımda birkaç şey
söyleme zorunluluğu hissediyorum.

3
00:00:19,167 --> 00:00:24,497
Ben, mistik veya spiritüel
biri değilim.

4
00:00:24,988 --> 00:00:27,009
Bilim yazarıyım.

5
00:00:27,009 --> 00:00:29,297
Üniversitede fizik okudum.

6
00:00:29,297 --> 00:00:32,768
NPR'da bilim muhabiri olarak çalıştım.

7
00:00:33,418 --> 00:00:35,528
Tamam, şimdi:

8
00:00:35,848 --> 00:00:39,167
NPR için bir hikaye üzerinde
çalışırken,

9
00:00:39,167 --> 00:00:43,538
bir gökbilimciden, bakış açımı
zorlayan ve açıkçası

10
00:00:43,538 --> 00:00:46,189
hayatımı değiştiren bir tavisye aldım.

11
00:00:46,549 --> 00:00:48,679
Hikaye, bir Güneş tutulması hakkındaydı,

12
00:00:48,679 --> 00:00:53,419
Mayıs 1994'te
ülke üzerinden geçecek

13
00:00:53,419 --> 00:00:55,669
kısmi Güneş tutulması hakkında.

14
00:00:55,669 --> 00:00:57,679
O gökbilimciyle röportaj yaptım ve

15
00:00:57,679 --> 00:01:01,391
ne olacağını, nasıl izlememiz gerektiğini
açıkladı,

16
00:01:01,391 --> 00:01:06,718
ama, kısmi Güneş tutulması her ne kadar
ilginç olsa da

17
00:01:06,718 --> 00:01:11,859
daha nadir olan tam Güneş tutulmasının
tamamen farklı olduğunu vurguladı.

18
00:01:11,859 --> 00:01:15,189
Tam Güneş tutulmasında,
iki veya üç dakika boyunca,

19
00:01:15,189 --> 00:01:18,418
Ay, Güneş'i tamamen kapatır,

20
00:01:18,418 --> 00:01:23,661
onun tanımlamasıyla büyüleyici bir
görüntü oluşturur

21
00:01:23,661 --> 00:01:25,509
tüm doğada.

22
00:01:26,159 --> 00:01:28,830
Ve bana verdiği tavsiye şuydu:

23
00:01:29,450 --> 00:01:32,420
"Ölmeden önce," dedi,

24
00:01:32,420 --> 00:01:37,112
"kendine, tam Güneş tutulması
görmeyi borçlusun."

25
00:01:37,492 --> 00:01:39,870
Dürüst olmak gerekirse,
pek tanımadığım birinden

26
00:01:39,870 --> 00:01:42,210
bunu duymak beni biraz rahatsız etti;

27
00:01:42,210 --> 00:01:43,881
fazla samimi gibi geldi.

28
00:01:43,881 --> 00:01:48,350
Ama ilgimi de çekti ve
böylece biraz araştırdım.

29
00:01:48,350 --> 00:01:50,499
Şimdi, konu tam Güneş tutulmasına gelince,

30
00:01:50,499 --> 00:01:52,782
eğer onun size gelmesini beklerseniz,

31
00:01:52,782 --> 00:01:56,172
uzun bir süre beklersiniz.

32
00:01:56,172 --> 00:02:00,731
Dünya'nın herhangi bir noktası,
tam Güneş tutulmasını

33
00:02:00,731 --> 00:02:04,370
yaklaşık her 400 yılda bir yaşar.

34
00:02:04,730 --> 00:02:08,261
Ama seyahat etmeye istekliyseniz,
o kadar uzun beklemek zorunda değilsiniz.

35
00:02:08,261 --> 00:02:12,782
Ve sonra öğrendim ki,
birkaç yıl sonra, 1998'de,

36
00:02:12,782 --> 00:02:15,810
tam Güneş tutulması,
Karayiplerden görülecekti.

37
00:02:16,540 --> 00:02:19,981
Tam Güneş tutulması yalnızca
dar bir şerit boyunca görülebilir,

38
00:02:19,981 --> 00:02:21,782
yaklaşık 160 km genişliğinde,

39
00:02:21,782 --> 00:02:23,762
ve bu da Ay'ın gölgesinin düştüğü yerdir.

40
00:02:23,762 --> 00:02:26,162
Buna "tam tutulma şeridi" denir.

41
00:02:26,162 --> 00:02:28,522
Ve şubat 1998'de,

42
00:02:28,522 --> 00:02:31,971
tam tutulma şeridi
Aruba'dan geçecekti.

43
00:02:31,971 --> 00:02:36,271
Kocamla konuştum ve
düşündük, Şubat? Aruba?

44
00:02:36,271 --> 00:02:38,371
Her türlü güzel bir fikir gibi geldi.

45
00:02:38,371 --> 00:02:39,421
(Kahkaha)

46
00:02:39,421 --> 00:02:41,793
Böylece güneye doğru yola çıktık,

47
00:02:41,793 --> 00:02:44,361
Güneş'in tadını çıkartmak ve
Güneş, kısa süreliğine

48
00:02:44,361 --> 00:02:46,870
ortadan kaybolunca ne olur görmek için.

49
00:02:46,870 --> 00:02:49,862
Güneş tutulması bizi
ve diğer birçok insanı

50
00:02:49,862 --> 00:02:52,063
Hyatt Regency'nin arkasında,

51
00:02:52,063 --> 00:02:53,270
sahilde,

52
00:02:53,270 --> 00:02:54,711
şovu beklerken buldu.

53
00:02:54,711 --> 00:02:58,112
Karton çerçeveli Güneş tutulması
gözlüklerimizi taktık,

54
00:02:58,112 --> 00:03:02,743
koyu lensleri sayesinde Güneş'e
güvenli bir şekilde bakabildik.

55
00:03:03,313 --> 00:03:07,572
Tam Güneş tutulması,
kısmi tutulma olarak başlar,

56
00:03:07,572 --> 00:03:11,273
Ay yavaşça Güneş'in
önünde ilerler.

57
00:03:11,273 --> 00:03:15,544
Önce, Güneş'in kenarında
tırtık varmış gibi göründü

58
00:03:15,544 --> 00:03:18,743
ve ardından o tırtık daha da
büyümeye başladı,

59
00:03:18,743 --> 00:03:21,144
Güneş hilal şeklini alana kadar.

60
00:03:21,634 --> 00:03:24,971
Ve bütün bunlar çok ilginçti
ama olağanüstüydü diyemem.

61
00:03:24,971 --> 00:03:26,904
Yani, hava hala aydınlıktı.

62
00:03:26,904 --> 00:03:29,884
Eğer gökyüzünde
ne oluyor bilmeseydim,

63
00:03:29,884 --> 00:03:32,923
bir gariplik olduğunu fark etmezdim.

64
00:03:33,353 --> 00:03:38,293
Tam Güneş tutulması başlamadan
yaklaşık on dakika önce,

65
00:03:38,293 --> 00:03:40,665
garip şeyler olmaya başladı.

66
00:03:41,255 --> 00:03:43,774
Serin bir rüzgar çıktı.

67
00:03:44,174 --> 00:03:48,004
Gün ışığı tuhaflaştı ve
gölgeler ilginç bir şekil aldı;

68
00:03:48,004 --> 00:03:50,164
ilginç bir şekilde keskin görünüyorlardı,

69
00:03:50,164 --> 00:03:54,224
sanki birisi televizyonun kontrast
ayarını yükseltmişti.

70
00:03:55,144 --> 00:03:59,004
Sonra açıklara doğru baktım ve
tekne ışıklarının yandığını fark ettim,

71
00:03:59,004 --> 00:04:03,105
yani belli ki hava kararıyordu
her ne kadar ben fark etmesem de.

72
00:04:03,105 --> 00:04:05,404
Çok geçmeden,
hava bariz kararmıştı.

73
00:04:05,404 --> 00:04:08,095
Sanki görme duyum bozuluyordu.

74
00:04:08,535 --> 00:04:10,425
Ve ardından, bir anda,

75
00:04:10,425 --> 00:04:12,056
ışık tamamen yok oldu.

76
00:04:13,156 --> 00:04:14,975
Bunun üzerine,

77
00:04:14,975 --> 00:04:17,495
sahilden bağrışmalar yükseldi,

78
00:04:17,495 --> 00:04:19,247
gözlüğümü çıkardım,

79
00:04:19,247 --> 00:04:22,064
çünkü tam tutulmanın
bu aşamasında,

80
00:04:22,064 --> 00:04:25,695
Güneş'e çıplak gözle bakmak
güvenliydi.

81
00:04:25,695 --> 00:04:27,775
Yukarı doğru baktım ve

82
00:04:29,365 --> 00:04:32,976
şaşkınlıktan dilim tutuldu.

83
00:04:34,966 --> 00:04:39,596
Şimdi bir düşünün, o sıra
30'lu yaşlarımdayım.

84
00:04:39,596 --> 00:04:43,715
Dünya'da gökyüzü nasıl görünür

85
00:04:43,715 --> 00:04:47,015
bilecek kadar uzun yaşamışım.

86
00:04:47,015 --> 00:04:48,096
Yani --

87
00:04:48,096 --> 00:04:49,115
(Kahkaha)

88
00:04:49,115 --> 00:04:52,415
mavi, gri gökyüzünü,

89
00:04:52,415 --> 00:04:56,345
yıldızlı, öfkeli gökyüzünü ve

90
00:04:56,345 --> 00:04:59,167
gün doğumundaki pembe gökyüzünü görmüşüm.

91
00:04:59,167 --> 00:05:02,828
Ama bunu daha önce hiç görmemiştim.

92
00:05:03,688 --> 00:05:06,006
İlk önce, renkler çıktı.

93
00:05:06,006 --> 00:05:08,955
Yukarda koyu mor-gri renkteydi,

94
00:05:08,955 --> 00:05:10,356
alacakaranlık gibi.

95
00:05:10,356 --> 00:05:12,176
Ama ufukta, turuncu renkteydi,

96
00:05:12,176 --> 00:05:13,397
günbatımı gibi,

97
00:05:13,397 --> 00:05:15,427
360 derece.

98
00:05:15,767 --> 00:05:18,376
Ve alacakaranlıkta yukarda

99
00:05:18,376 --> 00:05:20,858
yıldızlar ve gezegenler ortaya çıktı.

100
00:05:20,858 --> 00:05:22,487
Jüpiter,

101
00:05:22,487 --> 00:05:24,177
Merkür ve

102
00:05:24,177 --> 00:05:26,146
Venüs oradaydı.

103
00:05:26,426 --> 00:05:28,947
Ve hepsi bir sıra halindeydi.

104
00:05:29,867 --> 00:05:33,248
Ve orada, o sıra boyunca,

105
00:05:33,698 --> 00:05:35,807
o şey,

106
00:05:35,807 --> 00:05:39,335
o ihtişamlı ve şaşırtıcı şey vardı.

107
00:05:39,335 --> 00:05:43,928
Gümüşümsü iple işlenmiş
bir çelenge benziyordu ve

108
00:05:43,928 --> 00:05:48,309
orada boşlukta pırıldayarak
asılı duruyordu.

109
00:05:49,889 --> 00:05:53,278
Güneş'in dış atmosferiydi,

110
00:05:53,278 --> 00:05:55,307
Güneş tacı.

111
00:05:55,307 --> 00:05:57,749
Ve hiçbir fotoğraf o görüntünün
hakkını vermiyor.

112
00:05:57,749 --> 00:06:02,209
Güneş'in etrafındaki,
sadece bir halka veya ayla değil;

113
00:06:02,209 --> 00:06:06,489
güzelce dokunmuş,
sanki ipekten yapılmış gibiydi.

114
00:06:07,119 --> 00:06:09,629
Ve her ne kadar bizim Güneş'imize
benzemese de,

115
00:06:09,629 --> 00:06:11,808
tabii ki o olduğunu biliyordum.

116
00:06:11,808 --> 00:06:15,799
Güneş oradaydı,
diğer gezegenler oradaydı ve

117
00:06:15,799 --> 00:06:19,869
gezegenlerin Güneş'in etrafında
nasıl döndüğünü görebiliyordum.

118
00:06:19,869 --> 00:06:22,397
Sanki Güneş sistemimizden ayrılmış,

119
00:06:22,397 --> 00:06:27,558
yabancı bir dünyada durmuş,
olan bitene bakıyormuşum gibiydi.

120
00:06:28,159 --> 00:06:30,539
Ve hayatımda ilk defa,

121
00:06:30,539 --> 00:06:34,630
duygusal olarak, evrene bağlı
hissettim,

122
00:06:34,630 --> 00:06:37,079
tüm uçsuz bucaksızlına bağlı...

123
00:06:37,459 --> 00:06:39,519
Zaman durdu,

124
00:06:39,749 --> 00:06:42,289
ya da yokmuş gibiydi,

125
00:06:42,289 --> 00:06:45,450
gözlerimle gördüğüm şey -

126
00:06:45,450 --> 00:06:47,220
yalnızca görmüyordum,

127
00:06:47,770 --> 00:06:49,799
bir görüntüye bakıyordum sanki.

128
00:06:51,249 --> 00:06:54,819
Ve orada nirvanaya ulaşmış duruyordum,

129
00:06:54,819 --> 00:07:00,521
174 saniye boyunca -
3 dakikadan kısa bir süre -

130
00:07:00,521 --> 00:07:02,979
ve birden bitiverdi.

131
00:07:02,979 --> 00:07:04,259
Güneş ortaya çıktı,

132
00:07:04,259 --> 00:07:05,959
mavi gökyüzü geri döndü,

133
00:07:05,959 --> 00:07:09,141
yıldızlar, gezegenler ve
Güneş tacı ortadan kayboldu,

134
00:07:09,141 --> 00:07:11,330
Dünya normale döndü.

135
00:07:11,820 --> 00:07:14,298
Ama ben değişmiştim.

136
00:07:14,978 --> 00:07:18,980
İşte böyle umbraphile (gölge sevici)
oldum -

137
00:07:18,980 --> 00:07:20,621
Güneş tutulması takipçisi.

138
00:07:20,621 --> 00:07:21,631
(Kahkaha)

139
00:07:21,631 --> 00:07:26,130
Zamanımı ve güçlükle
kazandığım paramı böyle harcıyorum.

140
00:07:26,400 --> 00:07:31,990
Her iki yılda bir, Ay'ın gölgesi
her nereye düşecekse,

141
00:07:31,990 --> 00:07:33,951
başka bir birkaç dakikalık

142
00:07:33,951 --> 00:07:35,902
kozmik mutluluğu yaşamak ve bu deneyimi

143
00:07:35,902 --> 00:07:38,211
diğerleriyle paylaşmak için,
oraya gidiyorum:

144
00:07:38,211 --> 00:07:40,211
Avustralya'dan arkadaşlarımla,

145
00:07:40,211 --> 00:07:42,791
Almanya'da bir şehrin tümüyle.

146
00:07:42,791 --> 00:07:47,133
1999'da, Münih'te caddeleri ve
terasları doldurmuş

147
00:07:47,133 --> 00:07:49,742
yüz binlerce insana katıldım,

148
00:07:49,742 --> 00:07:54,382
ve Güneş tacı ortaya çıktığında
hep birlikte bağrıştık.

149
00:07:55,052 --> 00:07:57,792
Ve zamanla başka bir şey oldum:

150
00:07:57,792 --> 00:08:00,492
Güneş tutulması misyoneri.

151
00:08:00,492 --> 00:08:03,142
Yıllar önce aldığım o tavsiyeyi

152
00:08:03,142 --> 00:08:08,252
başkalarına iletmeyi
işim olarak görüyorum.

153
00:08:08,718 --> 00:08:11,406
Yani diyorum ki:

154
00:08:11,946 --> 00:08:14,135
Ölmeden önce,

155
00:08:14,135 --> 00:08:19,227
tam bir Güneş tutulmasını görmeyi,
kendinize borçlusunuz.

156
00:08:19,227 --> 00:08:23,548
Sizi dehşete düşürecek deneyimlerin
son noktası.

157
00:08:24,178 --> 00:08:28,646
"Dehşet bir şey!" aşırı kullanılmaktan

158
00:08:28,646 --> 00:08:30,967
asıl anlamını kaybetmiş bir ifade.

159
00:08:30,967 --> 00:08:35,506
Gerçek dehşet, muazzam ve
görkemli bir şey karşısındaki

160
00:08:35,506 --> 00:08:38,006
merak ve önemsizlik duygusu,

161
00:08:38,006 --> 00:08:39,996
çok nadir görülür hayatımızda.

162
00:08:39,996 --> 00:08:43,927
Ama deneyimlediğinizde de,
güçlüdür.

163
00:08:43,927 --> 00:08:46,128
Dehşet, egoya son verir.

164
00:08:46,128 --> 00:08:48,177
Birbirimize
bağlı olduğumuzu hisettirir.

165
00:08:48,177 --> 00:08:51,878
Nitekim, empati ve
cömertliğe de teşvik eder.

166
00:08:52,228 --> 00:08:57,498
Yani, tam Güneş tutulmasından
daha dehşet verici bir şey yok.

167
00:08:57,848 --> 00:09:00,279
Maalesef, az sayıda Amerikalı
bunu görebildi,

168
00:09:00,279 --> 00:09:02,487
çünkü 38 yıl oldu

169
00:09:02,487 --> 00:09:05,668
ABD'nin küçük bir kısmından görüleli ve

170
00:09:05,668 --> 00:09:10,519
99 yıl önce de ülke boyunca
görülebilmişti.

171
00:09:10,519 --> 00:09:13,089
Ama bu değişmek üzere.

172
00:09:13,089 --> 00:09:16,129
Gelecek 35 yıl içinde,

173
00:09:16,129 --> 00:09:20,558
5 tam Güneş tutulması
ABD'den görülebilecek,

174
00:09:20,558 --> 00:09:24,118
ve bunlardan üçü
özellikle muazzam olacak.

175
00:09:24,438 --> 00:09:29,469
Altı hafta sonra, 21 Ağustos 2017'de -

176
00:09:29,469 --> 00:09:32,000
(Alkış)

177
00:09:32,000 --> 00:09:36,608
Ay'ın gölgesi, Oregon'dan
Güney Carolina'ya doğru ilerleyecek.

178
00:09:36,608 --> 00:09:42,098
8 Nisan 2024'te, Ay'ın gölgesi Texas'tan
kuzeye doğru Maine'e hareket edecek.

179
00:09:42,098 --> 00:09:44,300
12 Ağustos 2045'te,

180
00:09:44,300 --> 00:09:47,619
California'dan Florida'ya doğru olacak.

181
00:09:48,829 --> 00:09:50,369
Diyorum ki;

182
00:09:51,039 --> 00:09:53,659
Bu tarihleri tatil yapsak mesela?

183
00:09:53,659 --> 00:09:54,840
Farz edelim ki -

184
00:09:54,840 --> 00:09:56,020
(Kahkaha)

185
00:09:56,020 --> 00:09:57,050
(Alkış)

186
00:09:57,050 --> 00:09:58,350
(Bağrışma)

187
00:09:59,670 --> 00:10:04,810
Mesela, hepimiz,

188
00:10:04,810 --> 00:10:06,769
mümkün olduğunca çok sayıda insan,

189
00:10:06,769 --> 00:10:08,580
Ay'ın gölgesinde duruyoruz?

190
00:10:08,580 --> 00:10:14,089
Belki de paylaştığımız bu deneyim
ayrışmalarımızı ortadan kaldırır,

191
00:10:14,089 --> 00:10:17,850
birbirimize daha insanca
davranmamızı sağlar.

192
00:10:18,300 --> 00:10:24,190
İtiraf etmeliyim, bazıları benim
misyonerliğimi biraz aşırı buluyor;

193
00:10:24,190 --> 00:10:27,420
benim saplantım, eksantrik.

194
00:10:27,420 --> 00:10:32,201
Yani, çok kısa süren bir şeye
bu kadar odaklanmak niye?

195
00:10:32,201 --> 00:10:35,940
Dünya'nın öbür ucuna -ya da
bu durumda başka bir eyalete-

196
00:10:35,940 --> 00:10:39,720
3 dakikadan az sürecek bir şey için gitmek
niye?

197
00:10:40,610 --> 00:10:42,239
Dediğim gibi:

198
00:10:42,239 --> 00:10:45,000
Spiritüel biri değilim.

199
00:10:45,420 --> 00:10:47,992
Tanrıya inanmıyorum.

200
00:10:47,992 --> 00:10:49,721
Keşke inansam.

201
00:10:50,211 --> 00:10:53,300
Ama kendi faniliğimi düşündüğümde -

202
00:10:53,300 --> 00:10:55,650
ki fazlaca düşünürüm -

203
00:10:56,400 --> 00:10:59,922
kaybettiğim herkesi düşündüğümde,

204
00:10:59,922 --> 00:11:02,372
özellikle de annemi,

205
00:11:03,142 --> 00:11:05,002
beni rahatlatan

206
00:11:05,002 --> 00:11:08,492
Aruba'daki o dehşet verici an.

207
00:11:08,992 --> 00:11:12,243
Kendimi o sahilde resmediyorum,

208
00:11:12,243 --> 00:11:14,182
gökyüzüne bakarken ve

209
00:11:14,432 --> 00:11:17,174
nasıl hissettiğimi hatırlıyorum.

210
00:11:18,134 --> 00:11:21,302
Benim varlığım geçici olabilir,

211
00:11:21,302 --> 00:11:23,853
ama bu sorun değil,

212
00:11:23,853 --> 00:11:26,412
parçası olduğum şu şeye bakın.

213
00:11:27,562 --> 00:11:29,653
Bu öğrendiğim bir ders,

214
00:11:29,653 --> 00:11:32,702
ve hayatın genelinde
geçerli olan bir ders:

215
00:11:33,162 --> 00:11:37,652
Bir deneyimin süresi
onun etkisine eş değer değildir.

216
00:11:37,652 --> 00:11:42,562
Bir haftasonu, bir sohbet
ya da yalnızca bir bakış,

217
00:11:42,902 --> 00:11:44,802
her şeyi değiştirebilir.

218
00:11:45,782 --> 00:11:49,362
Diğer insanlarla, doğal yaşamla derin
bağ kurduğunuz

219
00:11:49,362 --> 00:11:52,623
o anların değerini bilin ve
onları önceliğiniz haline getirin.

220
00:11:52,623 --> 00:11:55,072
Evet ben tutulmanın peşinden gidiyorum.

221
00:11:55,072 --> 00:11:57,072
Sen başka bir şeyin peşinden gidebilirsin.

222
00:11:57,072 --> 00:12:00,914
Ama konu 174 saniye değil.

223
00:12:01,694 --> 00:12:06,244
Konu, ondan sonra gelen yılları
nasıl değiştirdiği.

224
00:12:06,543 --> 00:12:07,634
Teşekkür ederim.

225
00:12:07,634 --> 00:12:10,015
(Alkış)