0:00:00.760,0:00:05.710
Eğer bitkilerimiz topraktaki[br]zehirlilik oranını hissedebilse

0:00:05.710,0:00:09.450
ve bunu yapraklarının rengini[br]değiştirerek gösterebilse?

0:00:09.680,0:00:13.970
Peki bu bitkiler zehirleri topraktan[br]ayırabilse nasıl olurdu?

0:00:15.080,0:00:18.586
Ya da kendi ambalajlarını[br]kendileri büyürken üretse

0:00:18.586,0:00:21.206
veya sadece sahiplerinin[br]kendi patentli makineleriyle

0:00:21.206,0:00:23.636
hasat edilebilecek[br]şekilde tasarlanabilseler?

0:00:23.636,0:00:26.006
Biyolojik tasarım, seri üretim malların

0:00:26.006,0:00:29.076
gereksinimlerine göre[br]güdülense nasıl olur?

0:00:29.076,0:00:30.740
Ne çeşit bir dünyamız olurdu?

0:00:31.240,0:00:35.256
Benim adım Ani, MIT Media Lab'da[br]tasarımcı ve araştırmacıyım.

0:00:35.280,0:00:37.530
Burada nispeten yeni ve [br]benzersiz bir grup olan

0:00:37.530,0:00:39.440
Design Fiction [br](Tasarım Kurgu) ekibindeyim.

0:00:39.440,0:00:43.536
Burası bilim kurgu ile bilimsel [br]gerçeklerin arasına sıkıştığımız yer.

0:00:43.560,0:00:47.696
MIT'de sentetik nörobiyoloji,[br]yapay zekâ, yapay yaşam

0:00:47.720,0:00:51.810
ve bunlarla ilgili son derece[br]modern her türlü alanda

0:00:51.810,0:00:53.750
çalışan bilimciler ile

0:00:53.750,0:00:55.896
bir arada bulunma şansım oluyor.

0:00:55.920,0:00:59.736
Kampüsün her yanında, "Ben dünyayı nasıl[br]daha iyi bir yer hâline getirebilirim?"

0:00:59.760,0:01:03.256
gibi sorular soran[br]gerçekten parlak bilimciler var.

0:01:03.280,0:01:06.566
Benim grubumun sormayı sevdiği[br]sorulardan biri "Daha iyi olan nedir?"

0:01:06.566,0:01:08.170
Senin için, benim için,

0:01:08.170,0:01:11.466
beyaz bir kadın, eşcinsel bir erkek,[br]bir gazi ya da protezli bir çocuk için

0:01:11.466,0:01:12.976
hangisi daha iyi?

0:01:13.000,0:01:15.056
Teknoloji hiçbir zaman nötr değildir.

0:01:15.080,0:01:16.736
Bir gerçeği çerçeveler

0:01:16.760,0:01:18.450
ve bir bağlamı yansıtır.

0:01:18.450,0:01:20.820
Eğer bunlar ilk gününüzdeki[br]standart meseleler ise

0:01:20.820,0:01:24.496
ofisinizdeki çalışma dengesi hakkında[br]ne söyleyeceğini hayal edebilir misiniz?

0:01:24.520,0:01:25.936
(Gülüşmeler)

0:01:25.960,0:01:28.216
İnanıyorum ki[br]kritik soruları gündeme getirmek

0:01:28.240,0:01:30.376
sanatçıların ve tasarımcıların işidir.

0:01:30.400,0:01:32.816
Sanat, geleceği nasıl gördüğün [br]ve hissettiğindir

0:01:32.840,0:01:35.316
ve günümüz, tüm yeni araçların[br]erişilebilir olmasıyla

0:01:35.320,0:01:37.526
tasarımcı olmak için heyecan [br]verici bir zaman.

0:01:37.526,0:01:39.056
Örneğin, sentetik biyoloji

0:01:39.080,0:01:41.976
biolojiyi tasarım problemi olarak [br]yazmayı arıyor.

0:01:42.000,0:01:43.536
Ve bu gelişmeler vasıtasıyla,

0:01:43.560,0:01:46.496
benim laboratuvarım, [br]sanatçının, tasarımcının,

0:01:46.520,0:01:50.856
bilim adamının veya iş adamının[br]hangi rolde olduğunu sorguluyor.

0:01:50.880,0:01:53.656
Sentetik biyoloji, genetik mühendisliğin

0:01:53.656,0:01:55.176
etkileri nelerdir

0:01:55.200,0:01:59.816
ve bizim insan olmanın anlamı ile ilgili [br]kavramlarımızı nasıl şekillendiriyorlar?

0:01:59.840,0:02:03.136
Bunun toplumda ve evrimde etkileri neler?

0:02:03.160,0:02:05.736
Ve bu oyunda riskli olan ne?

0:02:05.760,0:02:08.976
Benim sahip olduğum [br]spekülatif tasarım araştırmam

0:02:09.000,0:02:11.196
şu anda sentetik biyoloji[br]üzerine çalışıyor,

0:02:11.196,0:02:13.456
fakat daha fazla duygusal[br]sürülen çıktılar üzerine.

0:02:13.480,0:02:16.256
Tasarım alanı olarak koku alma [br]duyusu ile takıntılıyım

0:02:16.280,0:02:20.676
ve bu proje "Koku selfisini, [br]smelfie çekebilseydik"

0:02:20.676,0:02:22.896
fikriyle başladı.

0:02:22.920,0:02:24.376
(Gülüşmeler)

0:02:24.400,0:02:27.136
Kendi doğal vücut kokunu çekebilsen ve

0:02:27.160,0:02:29.216
bunu sevgiline gönderebilsen ne olurdu?

0:02:29.240,0:02:33.016
Yeterince komik, bunun bir 19'uncu yüzyıl [br]Avusturya geleneği olduğunu buldum,

0:02:33.040,0:02:36.226
burada çiftler kur yaparken bir [br]dilim elmayı dans boyunca

0:02:36.226,0:02:38.256
koltuk altında tutuyormuş

0:02:38.280,0:02:39.816
ve gecenin sonunda

0:02:39.840,0:02:43.216
kız en çok çekici bulduğu erkeğe[br]kendi kullanılmış meyvesini veriyor

0:02:43.240,0:02:45.400
ve eğer hisler karşılıklı ise,

0:02:45.400,0:02:47.376
erkek bu kokuşmuş elmayı yalayıp yutuyor.

0:02:47.400,0:02:50.520
(Gülüşmeler)

0:02:51.680,0:02:54.976
Bilindiği üzere, Napolyon Josephine'ye [br]birçok mektup yazmıştır

0:02:55.000,0:02:59.256
fakat belki en çok hatırlananlar [br]arasında bu kısa ve öz not vardır:

0:02:59.280,0:03:01.496
"Üç gün içinde evdeyim. Banyo yapma."

0:03:01.520,0:03:03.576
(Gülüşmeler)

0:03:03.600,0:03:06.360
Hem Napoleon, hem de Josephine[br]menekşelere hayrandı.

0:03:07.340,0:03:09.476
Josephine menekşe kokulu[br]parfüm kullanırdı,

0:03:09.480,0:03:11.296
düğün gününde menekşe taşıdı

0:03:11.320,0:03:13.335
ve her evlilik yıl dönümlerinde Napolyon[br]

0:03:13.359,0:03:14.946
ona bir buket menekşe gönderirdi.

0:03:14.946,0:03:16.480
Josephine öldüğü zaman,

0:03:16.480,0:03:18.536
Josephine'nin mezarına menekşelerden ekti.

0:03:18.536,0:03:19.936
Ve sürgününden önce

0:03:19.960,0:03:21.550
bu anıt mezar alanına geldi,

0:03:21.550,0:03:24.846
biraz çiçek topladı, bunları kalp[br]şeklindeki kolye ucuna içine koydu

0:03:24.846,0:03:26.520
ve bunu öldüğü güne kadar taşıdı.

0:03:26.520,0:03:28.096
Ve ben bunu çok duygulu buldum.

0:03:28.120,0:03:32.016
Josephine gibi kokan bu menekşeleri[br]yapabilir miyim diye düşündüm.

0:03:32.040,0:03:33.696
Sonsuzluğun geri kalanı için

0:03:33.720,0:03:35.896
onun yerini ziyarete gittiğinizde,

0:03:35.896,0:03:38.576
Napolyon'un onu sevdiği gibi [br]koklayabiliyor olsaydınız?

0:03:38.600,0:03:42.086
Yas tutmanın yeni yollarını, [br]anmak için yeni ritüeller

0:03:42.086,0:03:43.136
yapabilir miyiz?

0:03:43.160,0:03:45.856
En sonunda kârı maksimize etmek için

0:03:45.880,0:03:48.016
transgenetik mahsul ürettik.

0:03:48.040,0:03:50.176
Sevk edilmeye dayanıklı mahsuller,

0:03:50.200,0:03:52.136
uzun raf ömürlü mahsuller,

0:03:52.136,0:03:54.912
şekerli tadı olan fakat haşereye[br]karşı dayanıklı mahsuller,

0:03:54.912,0:03:58.056
bazen bunlar besin değeri[br]pahasına oluyor.

0:03:58.056,0:04:01.956
Biz aynı teknolojilerinden duygusal olarak[br]hassas çıktı için faydalanabilir miyiz?

0:04:01.980,0:04:03.976
Benim laboratuvarımda şu sıralar,

0:04:03.976,0:04:07.396
insanın insan gibi kokmasına sebep olan[br]şey gibi soruları araştırıyorum.

0:04:07.396,0:04:09.936
Ve bu araştırmanın [br]sonucu çok karışık çıktı.

0:04:09.960,0:04:13.176
Beslenme şekliniz, tedavileriniz,[br]yaşam tarzınız gibi tüm faktörler,

0:04:13.200,0:04:15.216
sizin nasıl koktuğunuzu etkiliyor.

0:04:15.240,0:04:17.776
Ve şunu buldum ki bizim terimiz[br]genellikle kokusuzdur

0:04:17.800,0:04:19.935
fakat bakterilerimiz ve mikrobiyomlarımız,

0:04:19.959,0:04:23.696
sizin kokularınızdan, ruh hâlinizden,[br]kimliğinizden ve

0:04:23.696,0:04:25.672
bunun ötesinde birçok şeyden sorumludur.

0:04:25.672,0:04:28.346
Ve bunlar yaydığınız[br]her çeşit moleküllerdir,

0:04:28.346,0:04:31.010
fakat bunu sadece[br]bilinçaltımızda algılıyoruz.

0:04:31.120,0:04:33.456
Bu nedenle, vücudun farklı bölümlerindeki[br]

0:04:33.480,0:04:35.620
bakterileri topluyor ve katologluyorum.

0:04:35.620,0:04:38.016
Bir bilim adamıyla [br]konuştuktan sonra, düşündük ki,

0:04:38.016,0:04:39.776
belki Ani'nin mükemmel karışımı,

0:04:39.776,0:04:43.376
%10 köprücük kemiği (boyun bölgesi), [br]%30 koltuk altı,

0:04:43.400,0:04:45.696
%40 bikini bölgesi ve[br]benzeri gibi olabilir

0:04:45.720,0:04:48.906
ve bazen diğer laboratuvarlardaki[br]araştırmacılara benim örneklerimi

0:04:48.906,0:04:50.456
koklamalarına izin veriyorum.

0:04:50.480,0:04:53.656
Ve vücudun nasıl koktuğunun [br]vücut bağlamı dışında algılandığını

0:04:53.680,0:04:56.496
duymak ilginç oluyor.

0:04:56.520,0:04:58.096
Geri dönüşler aldım, örneğin;

0:04:58.120,0:05:00.576
çiçekler gibi kokuyor, [br]tavuk gibi kokuyor,

0:05:00.576,0:05:01.862
mısır gevreği gibi kokuyor,

0:05:01.862,0:05:04.056
beef carnitas (bir çeşit et yemeği) [br]gibi kokuyor.

0:05:04.056,0:05:05.216
(Gülüşmeler)

0:05:05.240,0:05:08.856
Aynı zamanda, avlarını [br]cezbetmek için etimsi kokular [br]

0:05:08.880,0:05:12.536
yayma kabiliyetleri için bir takım [br]etçil bitkiler yetiştiriyorum,

0:05:12.560,0:05:15.376
bunu, benim bakterilerimle [br]bu organizmalar arasında

0:05:15.400,0:05:19.350
bir çeşit ortak yaşam ilişkisi [br]kurma teşebbüsümde yapıyorum.

0:05:19.520,0:05:22.176
Ve tesadüfen, ben MIT'teyim[br]ve bir bardayım,

0:05:22.200,0:05:24.496
kimyager ve bitki bilimci olan

0:05:24.520,0:05:26.896
bir bilim adamı ile konuşuyordum

0:05:26.896,0:05:28.872
ve ona benim projelerimden bahsediyordum

0:05:28.872,0:05:33.976
ve o "kulağa yalnız bir kadın için[br]botanik gibi geliyor" havasındaydı.

0:05:33.976,0:05:35.016
(Gülüşmeler)

0:05:35.040,0:05:37.936
İstifimi bozmadan, "Peki" dedim.

0:05:37.960,0:05:39.176
Ona meydan okudum.

0:05:39.200,0:05:42.496
"Beni sevebilecek bir bitki [br]yapabilir miyiz?"

0:05:42.520,0:05:45.976
Ve bazı sebeplerden o sanki [br]"tabii, neden olmasın?" havasına girdi.

0:05:46.000,0:05:48.880
Ardından, beraber başladık,[br]ben güneşmişim gibi

0:05:48.880,0:05:51.226
bana doğru yetişen bir[br]bitki elde edebilir miyiz?

0:05:51.226,0:05:54.210
Bu nedenle bitkilerdeki hücrelerin[br]gölgeli tarafta uzanmasına

0:05:54.210,0:05:57.346
neden olan oksin gibi hormonların [br]üretimiyle bitkinin güneşe doğru

0:05:57.346,0:05:58.646
büyümesini sağlayan

0:05:58.646,0:06:01.256
fototropizm gibi mekanizmalar bakıyoruz.

0:06:01.280,0:06:03.416
Şu anda, bu kimyasallarla aşılanmış

0:06:03.440,0:06:06.046
bir takım rujlar üretiyorum, [br]ki bu kimyasallar benim

0:06:06.046,0:06:09.306
ile bitkinin kendi kimyasal imzasıyla[br]iletişime geçmeme izin veriyor.

0:06:09.306,0:06:12.376
Rujlar nereyi öptüysem[br]oranın büyümesine sebep oluyor,

0:06:12.400,0:06:15.136
bitki benim öptüğüm yerde çiçek açıyor.

0:06:15.160,0:06:16.800
Ve bu projeler vasıtasıyla,

0:06:16.800,0:06:19.376
doğayı nasıl tanımlayabiliriz tarzında

0:06:19.400,0:06:21.096
sorular soruyorum.

0:06:21.120,0:06:24.656
Doğanın özelliklerini tekrar [br]tasarlayabilirken onu nasıl tanımlarız

0:06:24.680,0:06:26.096
ve bunu ne zaman yapmalıyız?

0:06:26.120,0:06:29.816
Bunu kâr için, fayda için mi[br]yapmalı mıyız?

0:06:29.840,0:06:32.166
Bunu duygusal bir mesele için [br]yapabilir miyiz?

0:06:32.166,0:06:35.626
Biyoteknoloji, müzik gibi hareketli bir[br]iş yapmak için kullanılabilir mi?

0:06:35.626,0:06:38.666
Bilim ve onun duygusal manzaramızı[br]şekillendirme kabiliyeti

0:06:38.666,0:06:39.920
arasındaki eşikler nedir?

0:06:40.640,0:06:44.416
Bu, formun fonksiyonu takip ettiği[br]ünlü dizayn mantradır.

0:06:44.440,0:06:48.496
Peki, şimdi, bilim, dizayn ve sanat [br]arasında bir yer sabitleyin.

0:06:48.520,0:06:49.736
soruyorum,

0:06:49.760,0:06:51.216
kurgu gerçeği bilgilendirse?

0:06:51.240,0:06:53.426
Buna benzer bir Ar-Ge laboratuvarı[br]nasıl olurdu

0:06:53.426,0:06:55.936
ve birlikte ne çeşit sorular sorardık?

0:06:55.960,0:06:58.296
Sıklıkla teknolojiye cevapmış[br]gibi bakıyoruz,

0:06:58.320,0:07:00.056
fakat sanatçı ve tasarımcı olarak,

0:07:00.056,0:07:02.376
sormak istiyorum, fakat soru ne?

0:07:02.400,0:07:03.616
Teşekkür ederim.

0:07:03.640,0:07:07.000
(Alkışlar)