1
00:00:00,754 --> 00:00:02,866
Chào Space Lab! Tôi là Emily Rice,

2
00:00:02,866 --> 00:00:04,625
Giáo sư Thiên văn trường Đại học Staten Island

3
00:00:04,625 --> 00:00:06,584
và tôi ở đây hôm nay để trả lời câu hỏi của bạn.

4
00:00:06,584 --> 00:00:08,422
Câu hỏi đầu tiên là:

5
00:00:08,422 --> 00:00:09,951
Nếu tôi được đứng trên một sao Neutron

6
00:00:09,951 --> 00:00:11,701
liệu tôi có cảm thấy cực kì chóng mặt?

7
00:00:11,701 --> 00:00:14,087
Hiệu ứng nào của tốc dộ quay cực nhanh của nó sẽ tác động lên cơ thể?

8
00:00:14,087 --> 00:00:15,840
Liệu sao neutron quay nhanh vậy

9
00:00:15,840 --> 00:00:19,915
đến mức người ta sẽ thấy bóng mở như khi chụp ảnh?

10
00:00:19,915 --> 00:00:22,255
Nếu bạn đứng trên ngôi sao Neutron,

11
00:00:22,255 --> 00:00:23,583
rõ là không thể, nhưng

12
00:00:23,583 --> 00:00:25,337
nếu bạn có thể đứng được trên đó

13
00:00:25,337 --> 00:00:27,335
bạn chắc chắn sẽ thấy vô cùng chóng mặt

14
00:00:27,335 --> 00:00:29,725
Sao neutron quay ít nhất một lần trong mối giây

15
00:00:29,725 --> 00:00:32,892
Và một số quay vài ngàn vòng mỗi giây!

16
00:00:32,892 --> 00:00:35,858
Tốc dộ quay cực lớn này chắc chắn sẽ rất tệ cho cơ thể

17
00:00:35,858 --> 00:00:39,783
nhưng điều tệ hơn là trọng lực khủng khiếp trên bề mặt sao Neutron

18
00:00:39,783 --> 00:00:44,668
Vì sao Neutron, theo định nghĩa, chỉ là khối lượng neutron

19
00:00:44,668 --> 00:00:47,920
nén đặc như hạt nhân nguyên tử

20
00:00:47,920 --> 00:00:51,626
Đó là một khối lượng cực lớn, thứ gì đó lớn gấp vài lần Mặt Trời

21
00:00:51,626 --> 00:00:55,455
nén vào một vùng chỉ rộng khoảng vài dặm

22
00:00:55,455 --> 00:00:58,294
Vậy nên lực hấp dẫn của chúng chắc chắn sẽ nghiền nát

23
00:00:58,294 --> 00:01:00,460
bất cứ ai đứng trên đó

24
00:01:00,460 --> 00:01:02,423
Vậy nếu bạn đứng trên sao neutron

25
00:01:02,423 --> 00:01:04,546
chắc chắn bạn sẽ thấy bóng mờ sao

26
00:01:04,546 --> 00:01:06,004
hay thậm chí chỉ thấy vệt mờ

27
00:01:06,004 --> 00:01:07,719
Bởi mắt người chỉ có thể nhạy cảm với thay đỏi

28
00:01:07,719 --> 00:01:10,314
khoảng 1/10 giây hoặc gần như vậy.

29
00:01:10,314 --> 00:01:14,498
Và một số sao Neutron nhanh nhất quay hàng ngàn vòng một giây

30
00:01:14,498 --> 00:01:16,727
Nên chắc chắn bạn đang nhìn thứ nhanh hàng trăm lần

31
00:01:16,727 --> 00:01:20,327
thời gian mà mắt thường và não bộ nhận được tín hiệu.

32
00:01:20,327 --> 00:01:22,086
Vậy nên bạn sẽ chỉ thấy một vệt mờ.

33
00:01:22,086 --> 00:01:23,492
Câu hỏi thứ hai là:

34
00:01:23,492 --> 00:01:24,785
Lùn trắng được cấu tạo từ gì và

35
00:01:24,785 --> 00:01:28,278
năng lượng tỏa ra của nó so sánh với Mặt Trời thế nào? (vào thời điểm một khoảng thời gian ngắn sau khi hình thành)

36
00:01:28,278 --> 00:01:30,238
Lùn trắng thực ra là một tàn dư của sao

37
00:01:30,238 --> 00:01:33,504
Nó là xác của một sao còn lại sau một vụ nổ

38
00:01:33,504 --> 00:01:36,466
Vậy nên vỏ ngoài đã bị thổi bay

39
00:01:36,466 --> 00:01:39,166
và chỉ còn lõi sao sập lại

40
00:01:39,166 --> 00:01:41,382
Và những gì còn lại là carbon và oxi

41
00:01:41,382 --> 00:01:43,333
đó là phần lớn tro bụi còn lại

42
00:01:43,333 --> 00:01:47,048
từ phản ứng nhiệt hạch của hidro và heli xảy ra trong cuộc đời sao

43
00:01:47,048 --> 00:01:49,004
Nhiệt độ của nó rất rất cao

44
00:01:49,004 --> 00:01:51,806
Nó bắt đầu vào khoảng 10 hoặc 20 ngàn Kelvin

45
00:01:51,806 --> 00:01:54,304
Nóng hơn bề mặt Mặt Trời rất nhiều

46
00:01:54,304 --> 00:01:57,506
Nhưng những vẫn thể này rất rất yếu

47
00:01:57,506 --> 00:01:59,425
vì chúng quá nhỏ

48
00:01:59,425 --> 00:02:02,195
Một lùn trắng khi ban đầu mang khối lượng bắng Mặt Trời

49
00:02:02,195 --> 00:02:05,149
sẽ chỉ bằng kich thước của Trái Đất

50
00:02:05,149 --> 00:02:07,923
Vậy nên nó cô đặc hơn Mặt Trời rất nhiều

51
00:02:07,923 --> 00:02:10,871
nhỏ hơn nhiều, năng lượng tỏa ra yếu hơn nhiều

52
00:02:10,871 --> 00:02:13,088
dù rằng rất nóng

53
00:02:13,088 --> 00:02:14,344
Câu hỏi thứ ba là:

54
00:02:14,344 --> 00:02:16,157
Trong 2 tỉ năm nữa khi Mặt Trời nóng lên.

55
00:02:16,157 --> 00:02:19,464
liệu Sao Hỏa có trở nên đủ nóng để đun sôi CO2 của nó

56
00:02:19,464 --> 00:02:21,755
và tạo ra bầu khí quyền cho sinh vật sống?

57
00:02:21,755 --> 00:02:23,635
Vậy ta biết là Mặt Trời sẽ nóng lên

58
00:02:23,635 --> 00:02:26,338
trong một vài tỉ năm (nếu không sớm hơn)

59
00:02:26,338 --> 00:02:28,057
Và khi sao Hỏa nóng lên.

60
00:02:28,057 --> 00:02:30,424
khí CO2 đóng băng trên bề mặt hiện tại

61
00:02:30,424 --> 00:02:32,665
sẽ thăng hoa lên bầu khí quyển

62
00:02:32,665 --> 00:02:35,591
Nó sẽ đi thẳng từ trạng thái rắn sang khí

63
00:02:35,591 --> 00:02:39,194
Nhưng bầu khí quyền hiện tại của sao Hỏa đã có hơn 90% là carbon dioxide (CO2)

64
00:02:39,194 --> 00:02:42,156
Nếu ta thăng hoa thêm Carbon dioxide từ bề mặt

65
00:02:42,156 --> 00:02:43,729
vào bầu khí quyền

66
00:02:43,729 --> 00:02:46,018
có lẽ nó sẽ thành Hiệu ứng Nhà kính

67
00:02:46,018 --> 00:02:49,114
thay vì một bầu khí quyển tốt, ổn định và ấm áp

68
00:02:49,114 --> 00:02:52,089
Vậy nên cơ hội là, dù sao Hỏa có trở nên thích hợp

69
00:02:52,089 --> 00:02:53,943
cho sự sống trong một thời gian

70
00:02:53,943 --> 00:02:55,667
nó cũng sẽ không lâu

71
00:02:55,667 --> 00:02:58,662
Và có lẽ không đủ lâu để phát triển ra chính sự sống

72
00:02:58,662 --> 00:03:00,664
Bởi vì như ta biết, ít nhất với Trái Đất

73
00:03:00,664 --> 00:03:03,166
cần hàng tỉ năm để điều đó xảy ra.

74
00:03:03,166 --> 00:03:04,751
Cảm ơn về những câu hỏi tuyệt vời!

75
00:03:04,751 --> 00:03:06,290
Nếu bạn có câu hỏi cho các chuyên gia tiếp theo,

76
00:03:06,290 --> 00:03:07,924
hãy đặt câu hỏi ở phần bình luận phía dưới.

77
00:03:07,924 --> 00:03:09,010
Câu hỏi với nhiều lượt thích nhất

78
00:03:09,010 --> 00:03:11,639
sẽ được trả lời lần sau.