0:00:07.117,0:00:10.077
ဒီနေ့မှာတော့ ပလက်စတစ်ဟာ နေရာတိုင်းမှာ[br]ရှိနေပါတယ်။

0:00:10.077,0:00:14.908
ဒီပလက်စတစ်တွေရဲ့မူလအစကတော့[br]ပလက်စတစ်တောင် မဟုတ်တဲ့

0:00:14.908,0:00:17.958
ပစ္စည်းအသေးလေးကနေ စတင်ခဲ့ပါတယ်။

0:00:17.958,0:00:22.335
ရာစုနှစ်များစွာတိုင်အောင် ဘိလိယက်ဘောလုံး[br]တွေကို ဆင်စွယ်တွေကနေ ထုတ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

0:00:22.335,0:00:25.785
လိုအပ်တာထက် အမဲလိုက်လာမှုကြောင့်[br]၁၉ရာစုနှစ် ရောက်လာတဲ့အခါမှာ ဆင်ကောင်ရေ

0:00:25.795,0:00:27.165
ကျဆင်းလာတဲ့အခါမှာတော့

0:00:27.175,0:00:30.134
ဘိလိယက်ဘောပြုလုပ်သူတွေက တခြားကနေ

0:00:30.134,0:00:33.284
ပြောင်းထုတ်ဖို့ ဆုငွေကြေငြာရင်း[br]ရှာဖွေကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၁၈၆၃ မှာ

0:00:33.284,0:00:39.526
အမေရိကန်လူမျိုး John Wesley Hyatt က[br]အဲဒီစိန်ခေါ်မှုကို လက်ခံခဲ့ပါတယ်။

0:00:39.670,0:00:45.699
နောက် ၅နှစ်အတွင်းမှာတော့ သူက[br]ဆဲလူးလွိုက်လို့ခေါ်တဲ့ ပစ္စည်းအသစ်ကို

0:00:45.699,0:00:50.884
သစ်ပင်နဲ့ ဂုန်လျှော်ကရတဲ့ ဆဲလူးလို့စ်[br]ဒြပ်ပေါင်းကနေ ထုတ်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။

0:00:50.884,0:00:55.092
နောက်ပိုင်းသိလိုက်ရတာက ဆဲလူးလွိုက်က[br]ဘောလုံးပြဿနာကို မဖြေရှင်းပေးနိုင်ဘူး။

0:00:55.092,0:00:59.092
အဲဒါက သေချာလေး ပြန်ကန်ထွက်[br]ရလောက်အောင် လေးမနေလို့ပါ။

0:00:59.092,0:01:01.892
ဒါပေမဲ့ အဲဒါကို အရောင်တွေစပ်ကာ[br]ဒီဇိုင်းဆွဲပြီး

0:01:01.892,0:01:05.372
ဈေးကြီးတဲ့ ပစ္စည်းတွေပုံစံကို[br]ပုံတူလုပ်လို့ရပါတယ်။

0:01:05.372,0:01:08.892
ဥပမာ သန္တာကျောက်တန်း၊ လိပ်ခွံ[br]ပယင်းကျောက်နဲ့ ကမာ တွေလိုပေါ့။

0:01:08.892,0:01:13.699
သူက အဲဒီမှာပဲ ပထမဆုံး ပလက်စတစ်[br]ဆိုတာကို စတီထွင်လိုက်ပါတော့တယ်။

0:01:13.699,0:01:18.079
'ပလက်စတစ်' လို့ သတ်မှတ်ကြတဲ့ အရာ[br]မှန်သမျှကို ယူနစ်အခွဲတိုင်းက ထပ်ခါထပ်ခါ

0:01:18.079,0:01:22.923
တူညီနေတဲ့ မော်လီကျူးကြီးတွေ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့[br]ပိုလီမာနဲ့ လုပ်ထားကြတာပါ။

0:01:22.923,0:01:25.463
အဲဒါကို လူလုပ်ပလက်စတစ်တွေ အကုန်လုံးနဲ့

0:01:25.463,0:01:28.853
သက်ရှိတွေမှာရှိတဲ့ ပစ္စည်း[br]တော်တော်များများမှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။

0:01:28.853,0:01:31.993
ယေဘုယျအနေနဲ့ ပလက်စတစ်လို့ ပြောလိုက်ရင်

0:01:31.993,0:01:34.573
သဘာဝမဟုတ်တဲ့ဒြပ်ပစ္စည်းတွေလို့ မြင်ကြတယ်။

0:01:34.573,0:01:39.063
သူ့ ပေါင်းစည်းတဲ့သဏ္ဍာန်ကတော့[br]စစချင်း ပျော့ပြောင်းပြီး လိုရာပြောင်း

0:01:39.063,0:01:42.223
နိုင်ချိန်မှာ လိုချင်တဲ့[br]ပုံစံကို ပုံလောင်းနိုင်ခြင်းပါပဲ။

0:01:42.223,0:01:46.330
ပထမဆုံးတရားဝင် ပလက်စတစ်ဆုရသာ ဆိုပေမဲ့[br]ဆဲလူးလွိုက်က အတော်လေး

0:01:46.330,0:01:50.868
မီးလောင်လွယ်ပြီး၊ ထုတ်လုပ်မှုကလည်း[br]အန္တရာယ်များတယ်။

0:01:50.868,0:01:53.968
ဒါကြောင့် တီထွင်သူတွေက တခြားနည်းလမ်း[br]ထပ်ရှာဖွေခဲ့ကြပြန်တယ်။

0:01:53.968,0:01:57.418
၁၉၀၇ ခုနှစ်မှာ ဓာတုဗေဒပညာရှင်တစ်ယောက်က[br]ကတ္တရာရဲ့ဘေးထွက်ပစ္စည်းဖြစ်တဲ့

0:01:57.418,0:01:59.708
ဖီနောနဲ့ ဖောမလင် ကို ပေါင်းပြီး

0:01:59.708,0:02:04.963
ပိုလီမာအသစ် ဘိတ်ကာလိုက်ကို ဖန်တီးခဲ့ပါတယ်။

0:02:04.963,0:02:09.192
ဘိတ်ကာလိုက်က ဆဲလူးလွိုက်နဲ့[br]ကုန်ကြမ်းတွေလောက်

0:02:09.192,0:02:12.672
သိပ်မီးလောင်မလွယ်ဘူး။[br]အဆင်သင့်ထုတ်ဖို့လည်း ရနိုင်နေခဲ့တယ်။

0:02:12.672,0:02:14.892
ဘိတ်ကာလိုက်က ခြေလှမ်းအစပါပဲ။

0:02:14.892,0:02:19.933
၁၉၂၀တွေမှာ သုတေသီတွေက ပိုလီစတိုင်ရင်းလို့[br]ခေါ်တဲ့ ဖော့အပူခံပြားတွေကို

0:02:19.933,0:02:23.103
ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ် ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြတယ်။

0:02:23.103,0:02:29.381
နောက်မှာ မာလည်းမာ အကြမ်းလည်းခံတဲ့ ပိုလီ[br]ဗိုင်းနေးကလိုရိုက် (ဗိုင်းနေး) ပေါ်လာတယ်။

0:02:29.381,0:02:31.491
အခရစ်လစ်နဲ့ မှန်တဲ့ပုံစံတူ အက်ကွဲဒဏ်ခံ

0:02:31.491,0:02:34.731
အကြည်ပြားတွေကို လုပ်နိုင်လာတယ်။

0:02:34.731,0:02:38.561
၁၉၃၀ တွေမှာတော့ နိုင်လွန်တွေက[br]အဓိက ကျလာတယ်။

0:02:38.561,0:02:42.966
ပိုလီမာနဲ့ ပိုးကိုပုံစံတုထားပြီး[br]ပိုမာကျောတဲ့ နိုင်လွန်မျိုး။

0:02:42.966,0:02:48.920
၁၉၃၃ ကစလို့ ပိုလီအီသလင်းက ဘက်စုံအသုံး[br]အဝင်ဆုံး ပလက်စတစ်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့တယ်။

0:02:48.920,0:02:53.814
အခုထိ သုံးနေသမျှ ကြွတ်ကြွတ်အိတ်တွေ[br]ခေါင်းလျှော်ရည်ဗူးတွေကနေ

0:02:53.814,0:02:56.064
ကျည်ကာအင်္ကျီ အထိပါပဲ။

0:02:56.064,0:03:00.341
ထုတ်လုပ်ရေးနည်းပညာအသစ်တွေက[br]ဒီပစ္စည်းတွေနဲ့အတူ ထွန်းကားလာခဲ့တယ်။

0:03:00.341,0:03:04.171
ထည့်သွင်းပုံလောင်းခြင်း နည်းစနစ်က[br]ပျော်နေတဲ့ ပလက်စတစ်ကို လိုချင်တဲ့

0:03:04.171,0:03:08.819
ပုံစံအတွက် အခြောက်မြန်တဲ့[br]ပုံစံခွက်ထဲကိုလောင်းပြီး

0:03:08.819,0:03:10.939
တီထွင်မှုက တကယ်အလုပ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။

0:03:10.939,0:03:15.135
ဒါဟာ ပုံစံအသစ်နဲ့ မျိုးစုံသောထုတ်ကုန်[br]တွေကို တက်နိုင်သမျှဖန်တီးဖို့နဲ့ ပလက်စတစ်

0:03:15.135,0:03:20.690
ပမာဏများများကို သက်သက်သာသာနဲ့[br]မြန်မြန်ထုတ်ဖို့ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

0:03:20.690,0:03:23.850
သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဒီစီးပွားဖြစ်ပစ္စည်းက[br]အရင်က မတက်နိုင်ခဲ့တဲ့

0:03:23.850,0:03:28.889
ပစ္စည်းတွေကို လူများများက[br]အသုံးပြုနိုင်ဖို့လို့ မျှော်လင့်ခဲ့တယ်။

0:03:28.889,0:03:33.193
ဆိုပေမဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ ပလက်စတစ်ကို[br]စသုံးဖို့ ဖြစ်လာတယ်။

0:03:33.193,0:03:38.019
စစ်အတွင်းမှာ ပလက်စတစ်ထုတ်လုပ်မှုက[br]အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ လေးဆတက်လာတယ်။

0:03:38.019,0:03:43.506
စစ်သားတွေက ပလက်စတစ်အနားလိုင်းနဲ့ ခမောက်တွေ[br]ရေစိုခံဗိုင်းနေးမိုးကာတွေ ဝတ်ဆင်ကြတယ်။

0:03:43.506,0:03:48.250
လေယာဉ်မှူးတွေက ပလက်စီမှန်တွေ၊ အက်ကွဲဒဏ်ခံ[br]ပလက်စတစ်နဲ့ လုပ်ထားတဲ့ စက်ခန်းမှာထိုင်ပြီး

0:03:48.250,0:03:52.720
တောင့်တင်းတဲ့ နိုင်လွန် လေထီးတွေကို[br]အသုံးပြုလာကြတယ်။

0:03:52.720,0:03:55.070
နောက်ပိုင်းကြတော့ စစ်အတွင်းက[br]အားကောင်းလာခဲ့တဲ့

0:03:55.070,0:03:59.753
ပလက်စတစ်လုပ်ငန်းတွေက သုံးစွဲသူတွေအကြိုက်[br]ထုတ်ကုန်တွေအပေါ် အာရုံစိုက်လာကြတယ်။

0:03:59.753,0:04:04.853
ပလက်စတစ်တွေက သစ်၊ ဖန်၊ ပိတ်စ၊[br]ပရိဘောဂ၊ အဝတ်အထည်၊

0:04:04.853,0:04:09.761
ဖိနပ်၊ တီဗွီ၊ ရေဒီယို စတာတွေကို[br]အစားထိုးဖို့ ဖြစ်လာတယ်။

0:04:09.761,0:04:13.761
ဘက်စုံသုံး ပလက်စတစ်တွေက ထုပ်ပိုးမှုအတွက်[br]ဖြစ်လာကာ အစားအစာနဲ့ တခြားထုတ်ကုန်တွေကို

0:04:13.761,0:04:18.143
ကြာကြာနဲ့ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်[br]ထုပ်ပိုးဖို့ ပုံဖော်ခဲ့ကြတယ်။

0:04:18.143,0:04:22.533
ရုတ်တရက် ပလက်စတစ်[br]အမှိုက်အိတ်တွေ၊ အပါးအုပ်စတွေ၊

0:04:22.533,0:04:25.763
ညှစ်လို့ရတဲ့ ပလက်စတစ်ဗူးတွေ၊[br]ပါဆယ်ထုပ်တဲ့ ဖော့ဘူးတွေ၊

0:04:25.763,0:04:30.420
အသီး၊အရွက်နဲ့ အသားထည့်တဲ့[br]ပလက်စတစ်ခွက်တွေ ပေါ်လာပါတော့တယ်။

0:04:30.420,0:04:34.420
ဆယ်စုနှစ် အနည်းငယ် အတွင်းမှာတင်ပဲ[br]ဒီလိုရာသုံး ပစ္စည်းတွေက

0:04:34.420,0:04:38.420
"ပလက်စတစ်ရာစုနှစ်" ဆိုတာကြီး[br]ဖြစ်လာစေပါတော့တယ်။

0:04:38.420,0:04:42.080
ပလက်စတစ်ရာစုနှစ်က သက်တောင့်သက်သာနဲ့[br]ဈေးတန်မှုကို ပေးသလို

0:04:42.080,0:04:45.670
ထိတ်လန့်ဖွယ် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ[br]ပြဿနာတွေလည်း ပေးပါတယ်။

0:04:45.670,0:04:48.910
ပလက်စတစ်များစွာက ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ[br]မဟုတ်တဲ့အရင်းမြစ်က ထုတ်ထားတာပါ။

0:04:48.910,0:04:52.760
ပြီးတော့ ပလက်စတစ်ထုပ်ပိုးမှုက[br]တခါသုံးအတွက်ပဲ လုပ်ထားတာဖြစ်ပြီး

0:04:52.760,0:04:56.150
တချို့ပလက်စတစ်တွေက ဆွေးဖို့ကို[br]ရာစုနှစ်တွေထိကြာတာမို့လို့

0:04:56.150,0:04:59.640
စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေ စုပုံလာစေပါတော့တယ်။

0:04:59.640,0:05:04.541
ဒီရာစုနှစ်မှာတော့ ဒီပြဿနာတွေကို ကိုင်တွယ်[br]ဖို့ ဖန်တီးကြံဆမှုတွေကို အာရုံစိုက်ပြီး

0:05:04.541,0:05:08.718
ပလက်စတစ်လျှော့သုံးခြင်း၊ ဇီဝနည်းကျဖြိုခွဲ[br]နိုင်မယ့် ပလက်စတစ်တွေ ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့်

0:05:08.718,0:05:13.368
ရှိနေတဲ့ ပလက်စတစ်တွေကို ပြန်လည်သုံးစွဲ[br]လို့ရမယ့် နည်းလမ်းအသစ်တွေကို ကြံဆကြရမှာပါ။