WEBVTT

00:00:13.574 --> 00:00:14.622
Merhaba.

00:00:15.112 --> 00:00:21.562
Bugün benden sonra çıkacak konuşmacılar
size geçmişteki problemlerden,

00:00:21.562 --> 00:00:25.892
bugün bunları nasıl çözdüklerinden,
gelecek için umutlarından bahsedecek.

00:00:26.706 --> 00:00:30.736
Hepsi bizi heyecanlandıracak,
hepsi bizi mutlu edecek aslında.

00:00:31.427 --> 00:00:35.477
Ben onlardan farklı olarak bugün,
geçmişten günümüze gelen

00:00:35.777 --> 00:00:38.567
ve artarak süren bir sorundan
bahsetmek istiyorum

00:00:39.372 --> 00:00:44.904
ama önce bu sorunu en içten yaşayan,
hayatımdaki en önemli insan,

00:00:44.904 --> 00:00:48.566
kardeşim Alper ile
tanıştırmak istiyorum sizi.

00:00:48.566 --> 00:00:51.566
Alper, çok özel bir çocuk.

00:00:51.566 --> 00:00:54.716
Mesela, bir kere dinlediği
şarkıyı ezberleyebiliyor

00:00:55.384 --> 00:00:59.059
veya yıllar önce geçtiği sokağı,
tanıştığı kişiyi

00:00:59.059 --> 00:01:01.719
yıllar sonra hatırlayabiliyor.

00:01:01.719 --> 00:01:03.799
Sporda da çok başarılı mesela.

00:01:04.253 --> 00:01:07.713
Paten kayıyor, bisiklete biniyor,
rüzgar sörfü yapıyor,

00:01:08.434 --> 00:01:10.924
hatta tenis müsabakalarına bile katılıyor.

00:01:11.752 --> 00:01:16.012
Alper'in bu kadar özel durumunun
yanında, çok da özel bir sorunu var.

00:01:16.809 --> 00:01:18.109
Alper otizmli.

00:01:18.688 --> 00:01:23.513
Otizm, üç yaşından önce başlayan,
beyin gelişini engelleyen,

00:01:23.513 --> 00:01:26.113
ömür boyu süren
bir zihinsel rahatsızlık.

00:01:26.862 --> 00:01:31.742
Otizmli çocuklar, otizmli olmayan
çocuklara göre, çok daha zor öğreniyorlar.

00:01:32.294 --> 00:01:36.824
Şarkıyı bir kerede ezberleyen bir çocuğa,
alfabedeki bir harfi öğretmek,

00:01:37.400 --> 00:01:40.630
binden fazla tekrar,
bir yıldan uzun süreyi alabiliyor.

00:01:41.607 --> 00:01:46.327
Dikkat süreleri de çok kısa.
Herhangi bir şeye, özellikle de eğitime,

00:01:46.779 --> 00:01:49.199
beş dakikadan fazla
odaklanamıyorlar aslında.

00:01:50.624 --> 00:01:56.024
Fiziksel olarak bizle aynı olsalar da,
fiziksel davranış bozuklukları var.

00:01:56.712 --> 00:02:01.885
Bu bazen, mesela sürekli olarak dönen
bir çamaşır makinesine bakmak

00:02:01.885 --> 00:02:05.565
veya aynı oyuncakla takıntılı
bir şekilde oynamak şeklinde

00:02:05.565 --> 00:02:07.515
kendini gösterebildiği gibi,

00:02:07.515 --> 00:02:10.369
çoğu zaman onlara zarar verecek şekilde,

00:02:10.369 --> 00:02:14.679
kendilerine vurmak veya
bağırmak şeklinde de gözükebiliyor.

00:02:15.866 --> 00:02:19.966
Otizmli çocukların yüzde ellisi,
hayatlarının uzun bir döneminde;

00:02:20.613 --> 00:02:23.523
yüzde otuzu, hayatları
boyunca hiç konuşamıyor.

00:02:24.292 --> 00:02:28.192
Konuşabilen otizmli çocuklar,
göz teması kurmaktan çekiniyor,

00:02:28.774 --> 00:02:30.854
sosyal etkileşimde sorunlar yaşıyor.

00:02:32.168 --> 00:02:34.938
Etrafınızda kaç otizmli çocuk gördünüz?

00:02:35.891 --> 00:02:39.671
Veya kaç insandan biri otizmli,
diye sormak daha doğru.

00:02:40.853 --> 00:02:44.843
Biliyor musunuz bilmiyorum ama,
otizm sandığınızdan çok daha yaygın.

00:02:45.587 --> 00:02:49.597
Her yeni doğan altmış sekiz çocuktan
biri, otizmli olarak doğuyor.

00:02:50.158 --> 00:02:54.268
Bu, bütün kanser hastalarının, üç
katı kadar otizmli birey var demek.

00:02:55.359 --> 00:03:01.129
Sadece Türkiye'de, 0-18 yaş
352 bin otizmli çocuk var.

00:03:01.845 --> 00:03:03.985
Büyük soru ise, otizmin çözümü ne.

00:03:05.033 --> 00:03:09.393
Otizmin neden kaynaklandığını
bilmediğimiz için tıbbi bir çözümü de yok.

00:03:09.900 --> 00:03:15.290
Tek çözüm yöntemi; haftada kırk
saati bulan, üç yaşından önce başlayan

00:03:15.690 --> 00:03:17.620
erken ve yoğun eğitim almaları,

00:03:18.186 --> 00:03:23.236
ama Türkiye'deki otizmli çocukların,
sadece yüzde beşi eğitim alabiliyor.

00:03:23.638 --> 00:03:27.858
Yüzde doksan beşi, kaderlerine
terk ediliyor, çünkü bu çocuklar

00:03:28.140 --> 00:03:32.330
devlet okullarına kabul edilmiyorlar.
Özel eğitim, rehabilitasyon merkezi

00:03:33.033 --> 00:03:37.503
adındaki özel kurumlara gitmek zorunda
bırakılıyorlar, ki bu kurumlarda da

00:03:37.527 --> 00:03:39.937
yeterli eğitim saatini alamıyorlar.

00:03:40.296 --> 00:03:42.336
Otizmli olmayan bir çocuk,

00:03:42.336 --> 00:03:46.156
devlet okullarında haftada
otuz saat eğitim alabilirken,

00:03:46.156 --> 00:03:49.756
tek umudu eğitim olan
otizmli olan bir çocuk,

00:03:49.756 --> 00:03:54.156
bütün öğrenme bozukluklarına rağmen,
dikkat dağınıklıklarına rağmen,

00:03:54.197 --> 00:03:56.577
haftada iki saatlik eğitime
mahkûm ediliyor

00:03:57.055 --> 00:03:59.355
ve bu nedenle de, eğitim çok pahalı.

00:03:59.646 --> 00:04:04.426
Aileler eksik kalan eğitimi tamamlamak
için, özel okullara, kurumlara,

00:04:04.475 --> 00:04:06.775
öğretmenlere gitmek zorunda bırakılıyor.

00:04:07.133 --> 00:04:13.093
Otizmli çocuğa sahip bir Türk ailesi,
ortalama olarak asgari ücretin

00:04:13.522 --> 00:04:16.422
iki katından daha fazla parayı
sadece eğitime harcıyor.

00:04:19.907 --> 00:04:23.967
Kardeşim şanslı bir çocuktu.
Yeterli eğitimi alabildi.

00:04:24.710 --> 00:04:28.080
Bugün bizimle, aynı salonda
beni izleyebildi.

00:04:28.832 --> 00:04:34.022
Bunun yanı sıra Alper, onun kadar
şanslı olmayan arkadaşları için de

00:04:34.365 --> 00:04:36.135
bana çok büyük bir ilham verdi.

00:04:36.443 --> 00:04:39.453
Bundan beş sene önce, ilk
akıllı telefonumu aldığımda,

00:04:40.447 --> 00:04:43.707
kardeşimin akıllı cihazlara olan
yoğun ilgisini fark ettim.

00:04:44.379 --> 00:04:47.339
O zamanlar konuşamayan,
okuma yazma bilmeyen çocuk,

00:04:47.735 --> 00:04:51.574
akıllı telefonumu kullanabiliyor,
sadece fotoğrafları ezberleyerek

00:04:51.574 --> 00:04:54.537
Youtube'da istediği şarkıyı açabiliyor

00:04:54.537 --> 00:04:57.737
veya fotoğraflarla benimle
iletişim kurmayı deniyordu.

00:05:00.680 --> 00:05:07.810
O an, kardeşime bir tablet edindim ve onu
tablet bilgisayarlarla eğitmeyi amaçladım.

00:05:08.046 --> 00:05:10.436
Ama şimdi daha büyük bir sorunum vardı.

00:05:10.734 --> 00:05:14.154
Otizmli çocuklar için geliştirilmiş
uygulamalar yoktu.

00:05:15.002 --> 00:05:20.112
Normal çocuklar için geliştirilen
uygulamalar ise ya onlara çok zor geliyor

00:05:20.435 --> 00:05:23.635
ya da onlara zarar verebilecek
içerikliklere sahip olabiliyorlardı.

00:05:24.523 --> 00:05:29.344
Alper'den aldığım ilhamla, o zamanlar
bir mobil oyun şirketinde

00:05:29.344 --> 00:05:32.794
bilgisayar mühendisi
olarak çalışırken ben,

00:05:32.794 --> 00:05:37.754
işimden istifa edip
ODTÜ'den arkadaşım Sercan'la beraber,

00:05:37.754 --> 00:05:39.434
OTSIMO'yu yarattık.

00:05:39.434 --> 00:05:41.524
OTSIMO, otizmli çocuklar

00:05:41.524 --> 00:05:46.454
ve aileleri için geliştirilmiş ücretsiz
bir mobil uygulama aslında.

00:05:46.764 --> 00:05:50.313
Çocuk uygulamasının içinde,
çocuklar için geliştirilmiş,

00:05:50.313 --> 00:05:52.513
onlarca farklı eğitsel oyun var.

00:05:53.175 --> 00:05:59.255
Bu oyunları, Tohum Otizm Vakfı
işbirliği ile alanındaki uzman kişilerle

00:05:59.266 --> 00:06:03.006
beraber geliştiriyoruz, onların
ihtiyaçları için tasarlıyoruz.

00:06:03.488 --> 00:06:06.228
Otsimo'da her oyundan veri topluyoruz.

00:06:06.657 --> 00:06:11.927
Çocukların nelerde zorlandığını
anlayıp onlar için yapay zeka ile beraber

00:06:12.341 --> 00:06:14.301
otomatik öneriler çıkartıyoruz.

00:06:15.068 --> 00:06:19.178
Mesela A harfini çizemeyen bir
çocuğun oyun zorluğunu düşürüyor,

00:06:19.466 --> 00:06:21.996
A harfini daha çok göstermeye başlıyoruz.

00:06:22.699 --> 00:06:27.729
Aile uygulamasında aileler, çocukları
hakkındaki bütün bilgilere erişebiliyorlar

00:06:28.301 --> 00:06:32.491
mesela analiz bölümünde karnelerini
görüp nelerde eksik olduklarını görüp

00:06:33.552 --> 00:06:36.442
eğitimlerini buna göre
şekillendirebiliyorlar.

00:06:37.018 --> 00:06:40.113
Eğitim bölümünde aileleri de
eğitmeyi amaçlıyoruz.

00:06:40.113 --> 00:06:45.243
Bu sayede ailelerin, otizm eğitiminde
etkin bir rol oynamasını istiyoruz.

00:06:45.243 --> 00:06:47.603
Yine çocuklarına uygun oyunları bulup

00:06:47.603 --> 00:06:50.743
bu oyunun ayarlarını
uzaktan değiştirebiliyorlar.

00:06:51.339 --> 00:06:55.429
Peki biz neden akıllı cihazlarla
çocukları eğitmeye çalışıyoruz?

00:06:56.479 --> 00:07:01.749
Biliyoruz ki, araştırmalar gösteriyor ki,
eğer otizmli çocuklara şans verirsek,

00:07:02.248 --> 00:07:06.999
erken ve yoğun eğitim alabilirlerse,
bu çocukların yüzde doksanı

00:07:06.999 --> 00:07:09.469
bizimle aynı okullarda okuyabiliyor,

00:07:09.663 --> 00:07:13.733
bizimle aynı hayatı yaşayabiliyor,
bizimle aynı ortamda bulunabiliyor.

00:07:14.282 --> 00:07:18.212
Amacımız, eksik kalan
bu 38 saatlik eğitimi,

00:07:18.219 --> 00:07:22.929
aileleri de eğiterek akıllı cihazlar
yardımıyla evde vermek.

00:07:23.455 --> 00:07:25.225
Bir yıldan kısa sürede,

00:07:25.225 --> 00:07:30.245
on binden fazla çocuğa,
yüz bin saatten fazla eğitime ulaştırdık.

00:07:30.245 --> 00:07:33.185
İletişim güçlüğü çeken otizmli çocuklar,

00:07:33.185 --> 00:07:37.925
OTSİMO uygulaması aracılığıyla üç yüz
binden fazla kelimeyi konuştular.

00:07:38.724 --> 00:07:41.504
Arkamda gördüğünüz
Baran da bunlardan biri.

00:07:41.853 --> 00:07:44.173
Baran OTSİMO'nun ilk kullanıcılarından.

00:07:45.072 --> 00:07:49.472
OTSİMO'dan önce bir buçuk sene boyunca
o iki saatlik eğitime gidiyordu aslında.

00:07:50.185 --> 00:07:56.055
Sadece OTSİMO'yu iki ay kullanarak Baran,
şu an bir devlet okuluna kabul aldı

00:07:56.364 --> 00:08:00.654
ve arkadaşlarıyla aynı okulda,
yaşıtlarıyla aynı okulda okuyabiliyor.

00:08:01.273 --> 00:08:02.933
Benim için de en önemlisi,

00:08:03.382 --> 00:08:05.992
kardeşimin hayatında bir
şeyler değiştirmeye başladım.

00:08:06.605 --> 00:08:11.235
Onunla beraber eğitim materyallerini
tasarladım, onunla beraber deneyimledim,

00:08:11.501 --> 00:08:13.301
onunla beraber öğrendim.

00:08:14.527 --> 00:08:17.083
Bugün buraya gelmekteki amacım,

00:08:17.083 --> 00:08:21.313
ne otizm hakkında internette
bulabileceğiniz verileri size söylemek,

00:08:21.313 --> 00:08:24.353
ne de aslında
OTSİMO'da yaptıklarımızı anlatmaktı.

00:08:24.790 --> 00:08:27.410
Bugün buraya sizden
yardım istemeye geldim,

00:08:27.999 --> 00:08:30.389
beraber bir değişim yaratmaya geldim.

00:08:31.108 --> 00:08:36.388
Arkamda gördüğünüz okul, kardeşimle
beraber on otizmli çocuğun okuduğu okuldu.

00:08:37.262 --> 00:08:39.192
Havuzunda yüzmeyi öğreniyorlar,

00:08:39.591 --> 00:08:42.521
karşısındaki denizde
rüzgar sörfü yapabiliyorlardı.

00:08:43.173 --> 00:08:47.903
Okuluydu, yapabiliyorlardı diyorum
çünkü sadece otizmli olduğu için,

00:08:48.189 --> 00:08:54.379
onları farklı bulduğu için etraflarındaki
insanlar, onları bu binayı terk etmek,

00:08:54.678 --> 00:08:56.888
bu okulu bırakmak zorunda bıraktılar.

00:08:57.241 --> 00:09:00.741
Şimdi bu imkânların çoğuna
da erişemiyorlar aslında.

00:09:02.476 --> 00:09:05.126
Sadece kardeşim de değil,
Alican'ı duymuşsunuzdur,

00:09:05.699 --> 00:09:11.519
14 yaşında, kardeşimle aynı yaşta,
otizmli, annesi babası terk etmiş,

00:09:11.560 --> 00:09:13.670
dedesi tarafından bakılıyor.

00:09:13.829 --> 00:09:15.811
Her zaman yaptığımız gibi bizim,

00:09:15.811 --> 00:09:19.211
sadece evine gitmek için minibüsü
kullanmak istiyor Alican,

00:09:19.211 --> 00:09:22.301
dedesiyle beraber
minibüse biniyorlar beş ay önce.

00:09:23.222 --> 00:09:26.843
Sadece otizmli olduğu için,
sadece bizden farklı olduğu için,

00:09:26.843 --> 00:09:29.543
sadece ses çıkardığı için Alican,

00:09:29.543 --> 00:09:33.423
o minibüsteki vicdansız insanlar
yüzünden minibüsten indiriliyor,

00:09:33.753 --> 00:09:35.973
hatta dedesi hakarete uğruyor.

00:09:37.111 --> 00:09:42.021
Konuşmanın başında, size üç yüz binden
fazla otizmli çocuktan bahsettim.

00:09:42.289 --> 00:09:44.419
Eğitim alamayan otizmli çocuktan.

00:09:44.851 --> 00:09:48.651
Bu çocukların neden o iki saatlik
kuş kadar eğitime bile gitmediğini

00:09:48.894 --> 00:09:50.114
düşündünüz mü?

00:09:50.351 --> 00:09:52.699
Bu çocukların aileleri vicdansız değil,

00:09:52.699 --> 00:09:56.659
bu çocukların aileleri de en az
çocuklarını bizim kadar seviyorlar,

00:09:56.659 --> 00:09:58.649
bizim kadar iyi olmasını istiyorlar.

00:09:59.466 --> 00:10:02.206
Bu çocukların eğitim
almasını biz engelliyoruz.

00:10:02.858 --> 00:10:07.908
İstedikleri okulda okuyacakları
zaman onları okullarından ediyor,

00:10:08.266 --> 00:10:12.356
sadece okullarına gitmek için ulaşım
haklarını kullanmak istedikleri zaman,

00:10:12.739 --> 00:10:14.819
onları minibüsten indiriyoruz.

00:10:15.572 --> 00:10:19.882
Otizmli çocukların aileleri,
diğer ailelerden farklı olarak,

00:10:20.203 --> 00:10:23.513
çocuklarının onlardan
önce ölmesini isterler.

00:10:24.380 --> 00:10:29.490
Bir aileye bunu diletecek, bunu
yaşatacak kadar ne yapmış olabiliriz ki?

00:10:30.606 --> 00:10:33.586
O yüzden bugün sizden yardım istiyorum.

00:10:34.530 --> 00:10:37.841
Bir otizmli çocuk gördüğünüz zaman,
ona yardım edin,

00:10:37.841 --> 00:10:39.911
onun elinden tutun.

00:10:39.911 --> 00:10:43.925
Ailesi güçsüz olduğu zaman,
ona ses olun.

00:10:43.925 --> 00:10:47.955
Ancak o zaman onların
eğitim almasını sağlayabiliriz,

00:10:47.955 --> 00:10:51.975
ancak o zaman onların
bizimle beraber yaşamasını sağlayabiliriz,

00:10:52.323 --> 00:10:56.673
ancak o zaman geleceği beraber
değiştirebiliriz. Teşekkür ederim.

00:10:56.726 --> 00:10:57.606
(Alkış)