[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:20.08,0:00:24.17,Default,,0000,0000,0000,,In 1956 won een documentaire \Nvan Jacques Cousteau
Dialogue: 0,0:00:24.46,0:00:27.83,Default,,0000,0000,0000,,zowel de Palme d'Or als een Oscar.
Dialogue: 0,0:00:28.04,0:00:30.92,Default,,0000,0000,0000,,Deze film heette 'Le monde du silence'
Dialogue: 0,0:00:30.93,0:00:33.17,Default,,0000,0000,0000,,of 'De wereld der stilte'.
Dialogue: 0,0:00:33.61,0:00:38.86,Default,,0000,0000,0000,,Het uitgangspunt van de titel was dat \Nde onderwaterwereld een stille wereld was.
Dialogue: 0,0:00:39.51,0:00:42.03,Default,,0000,0000,0000,,We weten nu, 60 jaar later,
Dialogue: 0,0:00:42.03,0:00:45.90,Default,,0000,0000,0000,,dat de onderwaterwereld \Nallesbehalve stil is.
Dialogue: 0,0:00:45.90,0:00:48.91,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel de geluiden \Nboven water onhoorbaar zijn,
Dialogue: 0,0:00:48.91,0:00:52.25,Default,,0000,0000,0000,,afhankelijk van waar je bent \Nen de tijd van het jaar,
Dialogue: 0,0:00:52.25,0:00:55.42,Default,,0000,0000,0000,,kan het onderwaterwereld 'soundscape' \Neven lawaaierig zijn
Dialogue: 0,0:00:55.42,0:00:58.42,Default,,0000,0000,0000,,als elke jungle of regenwoud.
Dialogue: 0,0:00:58.42,0:01:01.88,Default,,0000,0000,0000,,Ongewervelde dieren \Nzoals pistoolgarnalen, vissen
Dialogue: 0,0:01:01.88,0:01:04.88,Default,,0000,0000,0000,,en zeezoogdieren \Ngebruiken allemaal geluid.
Dialogue: 0,0:01:04.88,0:01:07.80,Default,,0000,0000,0000,,Zij gebruiken geluid \Nom hun habitat te verkennen,
Dialogue: 0,0:01:07.80,0:01:11.44,Default,,0000,0000,0000,,met elkaar in verbinding \Nte blijven, te navigeren
Dialogue: 0,0:01:11.44,0:01:13.86,Default,,0000,0000,0000,,en roofdieren en prooi op te sporen.
Dialogue: 0,0:01:13.86,0:01:19.19,Default,,0000,0000,0000,,Ze gebruiken ook geluid door te luisteren \Nom iets over hun omgeving te vernemen.
Dialogue: 0,0:01:19.19,0:01:21.88,Default,,0000,0000,0000,,Neem bijvoorbeeld het noordpoolgebied.
Dialogue: 0,0:01:22.78,0:01:25.99,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt beschouwd \Nals één grote, onherbergzame plek,
Dialogue: 0,0:01:25.99,0:01:28.44,Default,,0000,0000,0000,,soms omschreven als een woestijn
Dialogue: 0,0:01:28.44,0:01:31.44,Default,,0000,0000,0000,,omdat het zo koud, zo afgelegen
Dialogue: 0,0:01:31.44,0:01:34.44,Default,,0000,0000,0000,,en voor een groot deel van het jaar \Nmet ijs bedekt is.
Dialogue: 0,0:01:34.44,0:01:40.24,Default,,0000,0000,0000,,Ondanks dit is er geen plek op Aarde waar \Nik liever ben dan in het noordpoolgebied.
Dialogue: 0,0:01:40.25,0:01:44.10,Default,,0000,0000,0000,,Vooral als de dagen lengen \Nen de lente komt.
Dialogue: 0,0:01:44.50,0:01:48.91,Default,,0000,0000,0000,,Voor mij belichaamt het noordpoolgebied \Necht dit onderscheid
Dialogue: 0,0:01:48.92,0:01:54.30,Default,,0000,0000,0000,,tussen wat we zien aan de oppervlakte \Nen wat er onder water aan de hand is.
Dialogue: 0,0:01:54.59,0:01:59.92,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt uitkijken over het ijs \N-- helemaal wit en blauw en koud --
Dialogue: 0,0:02:00.59,0:02:02.31,Default,,0000,0000,0000,,en niets zien.
Dialogue: 0,0:02:02.65,0:02:05.30,Default,,0000,0000,0000,,Maar als je onder water kon horen,
Dialogue: 0,0:02:05.30,0:02:10.36,Default,,0000,0000,0000,,zouden die geluiden je eerst verbazen \Nen dan verrukken.
Dialogue: 0,0:02:10.92,0:02:14.66,Default,,0000,0000,0000,,Terwijl je ogen alleen maar \Nkilometers ijs zien,
Dialogue: 0,0:02:14.66,0:02:18.17,Default,,0000,0000,0000,,vertellen je oren je dat daar
Dialogue: 0,0:02:18.17,0:02:22.54,Default,,0000,0000,0000,,Groenlandse en beluga walvissen, \Nwalrussen en baardrobben vertoeven.
Dialogue: 0,0:02:23.54,0:02:25.63,Default,,0000,0000,0000,,Ook het ijs maakt geluiden.
Dialogue: 0,0:02:25.63,0:02:31.02,Default,,0000,0000,0000,,Het krijst en scheurt en knalt en kreunt \Nals het botst en schuurt,
Dialogue: 0,0:02:31.02,0:02:34.37,Default,,0000,0000,0000,,als de temperatuur, de stroming \Nof de winden veranderen.
Dialogue: 0,0:02:35.12,0:02:39.30,Default,,0000,0000,0000,,En onder die 100% zee-ijs, \Nin het holst van de winter,
Dialogue: 0,0:02:39.61,0:02:42.14,Default,,0000,0000,0000,,zingen Groenlandse walvissen.
Dialogue: 0,0:02:43.18,0:02:45.38,Default,,0000,0000,0000,,Je zou dat nooit verwachten
Dialogue: 0,0:02:45.38,0:02:50.50,Default,,0000,0000,0000,,omdat wij mensen erg visuele dieren zijn.
Dialogue: 0,0:02:50.50,0:02:53.34,Default,,0000,0000,0000,,Voor bijna iedereen
Dialogue: 0,0:02:53.35,0:02:56.54,Default,,0000,0000,0000,,bepaalt het zicht \Nhoe we navigeren in onze wereld.
Dialogue: 0,0:02:56.54,0:02:59.46,Default,,0000,0000,0000,,Voor zeezoogdieren die onder water leven,
Dialogue: 0,0:02:59.46,0:03:03.49,Default,,0000,0000,0000,,waar chemische signalen \Nen licht slecht doorkomen,
Dialogue: 0,0:03:03.49,0:03:06.79,Default,,0000,0000,0000,,is geluid het zintuig waarmee ze zien.
Dialogue: 0,0:03:06.80,0:03:10.92,Default,,0000,0000,0000,,Geluid plant zich zeer goed voort \Nonder water, veel beter dan in de lucht,
Dialogue: 0,0:03:10.92,0:03:14.50,Default,,0000,0000,0000,,zodat signalen kunnen worden gehoord \Nover grote afstanden.
Dialogue: 0,0:03:14.50,0:03:17.69,Default,,0000,0000,0000,,In het noordpoolgebied \Nis dit vooral belangrijk,
Dialogue: 0,0:03:17.69,0:03:21.42,Default,,0000,0000,0000,,want niet alleen moeten arctische \Nzeezoogdieren elkaar kunnen horen,
Dialogue: 0,0:03:21.42,0:03:24.78,Default,,0000,0000,0000,,maar ook naar signalen \Nin het milieu luisteren
Dialogue: 0,0:03:24.79,0:03:29.18,Default,,0000,0000,0000,,zoals of ze op ijs \Nof op open water afstevenen.
Dialogue: 0,0:03:29.20,0:03:32.70,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel ze het grootste deel \Nvan hun leven onder water doorbrengen,
Dialogue: 0,0:03:32.70,0:03:36.56,Default,,0000,0000,0000,,zijn het zoogdieren en moeten ze \Nbovenkomen om te ademen.
Dialogue: 0,0:03:36.81,0:03:40.75,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen luisteren naar plaatsen \Nmet dun ijs of zonder ijs
Dialogue: 0,0:03:40.75,0:03:44.37,Default,,0000,0000,0000,,of luisteren naar de echo's \Nvan ijs uit de omgeving.
Dialogue: 0,0:03:45.29,0:03:51.17,Default,,0000,0000,0000,,Arctische zeezoogdieren leven in een rijk \Nen gevarieerd onderwatersoundscape.
Dialogue: 0,0:03:51.17,0:03:54.50,Default,,0000,0000,0000,,In het voorjaar kan het \Neen kakofonie van geluiden zijn.
Dialogue: 0,0:03:54.50,0:04:00.65,Default,,0000,0000,0000,,(Zoem-, suis-, piep-, \Nfluit- en jammerklanken)
Dialogue: 0,0:04:11.22,0:04:14.29,Default,,0000,0000,0000,,Maar wanneer het ijs \Nrotsvast gevroren is
Dialogue: 0,0:04:14.29,0:04:17.89,Default,,0000,0000,0000,,en er geen grote temperatuur- \Nof stromingsveranderingen zijn,
Dialogue: 0,0:04:17.89,0:04:20.57,Default,,0000,0000,0000,,is de arctische onderwaterwereld
Dialogue: 0,0:04:20.57,0:04:24.24,Default,,0000,0000,0000,,een van de stilste zeeën ter wereld.
Dialogue: 0,0:04:24.46,0:04:25.100,Default,,0000,0000,0000,,Dat is echter aan het veranderen.
Dialogue: 0,0:04:26.00,0:04:30.41,Default,,0000,0000,0000,,Klimaatverandering en vermindering \Nvan zee-ijs veranderen ook
Dialogue: 0,0:04:30.41,0:04:33.87,Default,,0000,0000,0000,,het onderwaterwereld soundscape \Nvan het noordpoolgebied,
Dialogue: 0,0:04:33.87,0:04:38.09,Default,,0000,0000,0000,,wat een direct gevolg is van de uitstoot \Nvan menselijke broeikasgassen.
Dialogue: 0,0:04:38.45,0:04:41.25,Default,,0000,0000,0000,,Met de klimaatverandering
Dialogue: 0,0:04:41.25,0:04:45.37,Default,,0000,0000,0000,,voeren we een volledig ongecontroleerd \Nexperiment uit op onze planeet.
Dialogue: 0,0:04:45.71,0:04:47.89,Default,,0000,0000,0000,,In de afgelopen 30 jaar
Dialogue: 0,0:04:47.89,0:04:51.69,Default,,0000,0000,0000,,zien stukken van het noordpoolgebeid \Ndalingen in seizoensgebonden zee-ijs
Dialogue: 0,0:04:51.69,0:04:56.56,Default,,0000,0000,0000,,van zes weken tot vier maanden.
Dialogue: 0,0:04:56.56,0:05:00.28,Default,,0000,0000,0000,,Deze afname in zee-ijs wordt soms
Dialogue: 0,0:05:00.28,0:05:03.16,Default,,0000,0000,0000,,een toename \Nvan het open-waterseizoen genoemd,
Dialogue: 0,0:05:03.16,0:05:04.52,Default,,0000,0000,0000,,dat is de tijd van het jaar
Dialogue: 0,0:05:04.52,0:05:07.31,Default,,0000,0000,0000,,waarin het noordpoolgebied \Nbevaarbaar is voor schepen.
Dialogue: 0,0:05:07.31,0:05:10.04,Default,,0000,0000,0000,,Niet alleen verandert \Nde uitgestrektheid van het ijs,
Dialogue: 0,0:05:10.84,0:05:14.99,Default,,0000,0000,0000,,maar ook de leeftijd \Nen de dikte van het ijs.
Dialogue: 0,0:05:15.30,0:05:18.71,Default,,0000,0000,0000,,Je kan hebben gehoord dat een afname \Nvan het seizoensgebonden zee-ijs
Dialogue: 0,0:05:18.71,0:05:23.06,Default,,0000,0000,0000,,verlies van habitat veroorzaakt voor \Ndieren die afhankelijk zijn van zee-ijs
Dialogue: 0,0:05:23.06,0:05:26.24,Default,,0000,0000,0000,,zoals ijszeehonden, walrussen of ijsberen.
Dialogue: 0,0:05:26.56,0:05:31.33,Default,,0000,0000,0000,,Afnemend zee-ijs veroorzaakt ook \Ntoenemende erosie langs kustdorpen
Dialogue: 0,0:05:31.33,0:05:35.48,Default,,0000,0000,0000,,en veranderende prooibeschikbaarheid \Nvoor zeevogels en zoogdieren.
Dialogue: 0,0:05:35.92,0:05:40.55,Default,,0000,0000,0000,,Klimaatverandering en daling \Nvan zee-ijs veranderen ook
Dialogue: 0,0:05:40.56,0:05:44.04,Default,,0000,0000,0000,,het onderwaterwereld soundscape \Nvan het noordpoolgebied.
Dialogue: 0,0:05:44.04,0:05:46.18,Default,,0000,0000,0000,,Wat bedoel ik met soundscape?
Dialogue: 0,0:05:46.64,0:05:49.64,Default,,0000,0000,0000,,Wie de zeeën beluistert voor zijn werk
Dialogue: 0,0:05:49.64,0:05:53.89,Default,,0000,0000,0000,,gebruikt hydrofoons, onderwatermicrofoons.
Dialogue: 0,0:05:53.89,0:05:57.90,Default,,0000,0000,0000,,Wij registreren omgevingsgeluid, \Nhet geluid overal om ons heen.
Dialogue: 0,0:05:57.90,0:06:01.18,Default,,0000,0000,0000,,Het soundscape beschrijft \Nde verschillende bijdragers
Dialogue: 0,0:06:01.18,0:06:02.79,Default,,0000,0000,0000,,aan dit geluidsveld.
Dialogue: 0,0:06:02.79,0:06:05.40,Default,,0000,0000,0000,,Wat we horen via onze hydrofoons
Dialogue: 0,0:06:05.40,0:06:09.26,Default,,0000,0000,0000,,zijn de echte geluiden \Nvan de klimaatverandering.
Dialogue: 0,0:06:09.47,0:06:12.40,Default,,0000,0000,0000,,We horen deze veranderingen \Nuit drie gebieden:
Dialogue: 0,0:06:12.89,0:06:17.60,Default,,0000,0000,0000,,uit de lucht, uit het water \Nen van het land.
Dialogue: 0,0:06:18.11,0:06:20.76,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste: de lucht.
Dialogue: 0,0:06:20.76,0:06:23.36,Default,,0000,0000,0000,,Wind op het water zorgt voor golven.
Dialogue: 0,0:06:23.36,0:06:26.54,Default,,0000,0000,0000,,Deze golven maken bellen, \Ndie bellen breken.
Dialogue: 0,0:06:26.54,0:06:29.47,Default,,0000,0000,0000,,Als ze dat doen, maken ze lawaai
Dialogue: 0,0:06:29.47,0:06:33.88,Default,,0000,0000,0000,,en dit geluid is als ruis \Nof gekraak op de achtergrond.
Dialogue: 0,0:06:33.88,0:06:36.97,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer het noordpoolgebied \Nmet ijs bedekt is,
Dialogue: 0,0:06:36.97,0:06:40.72,Default,,0000,0000,0000,,raakt het grootste deel van het lawaai \Nvan de wind niet tot in de waterkolom
Dialogue: 0,0:06:40.72,0:06:45.55,Default,,0000,0000,0000,,omdat het ijs fungeert als een buffer \Ntussen de atmosfeer en het water.
Dialogue: 0,0:06:45.55,0:06:48.32,Default,,0000,0000,0000,,Dit is één van de redenen \Nwaarom het noordpoolgebied
Dialogue: 0,0:06:48.32,0:06:51.32,Default,,0000,0000,0000,,zeer lage omgevingsgeluidniveaus \Nkan hebben.
Dialogue: 0,0:06:51.32,0:06:54.05,Default,,0000,0000,0000,,Maar met dalingen \Nvan seizoensgebonden zee-ijs
Dialogue: 0,0:06:54.05,0:06:58.57,Default,,0000,0000,0000,,is niet alleen het noordpoolgebied \Nnu open voor dit golflawaai,
Dialogue: 0,0:06:59.15,0:07:01.91,Default,,0000,0000,0000,,maar het aantal stormen \Nen hun intensiteit
Dialogue: 0,0:07:01.91,0:07:04.30,Default,,0000,0000,0000,,in het noordpoolgebied zijn toegenomen.
Dialogue: 0,0:07:04.30,0:07:09.58,Default,,0000,0000,0000,,Dit alles verhoogt het geluidsniveau \Nin een eerder rustige oceaan.
Dialogue: 0,0:07:10.27,0:07:12.85,Default,,0000,0000,0000,,Ten tweede: water.
Dialogue: 0,0:07:13.61,0:07:15.66,Default,,0000,0000,0000,,Met minder seizoensgebonden zee-ijs
Dialogue: 0,0:07:15.66,0:07:18.66,Default,,0000,0000,0000,,verhuizen sub-arctische soorten \Nnaar het noorden
Dialogue: 0,0:07:18.66,0:07:23.35,Default,,0000,0000,0000,,en profiteren van een nieuwe habitat \Ndoor meer open water.
Dialogue: 0,0:07:23.58,0:07:28.42,Default,,0000,0000,0000,,Arctische walvissen, zoals deze \NGroenlandse walvis, hebben geen rugvin.
Dialogue: 0,0:07:28.42,0:07:33.17,Default,,0000,0000,0000,,want ze zijn geëvolueerd om te leven \Nen te zwemmen in met ijs bedekte wateren.
Dialogue: 0,0:07:33.17,0:07:35.38,Default,,0000,0000,0000,,Iets uit je rug hebben steken
Dialogue: 0,0:07:35.38,0:07:38.38,Default,,0000,0000,0000,,is niet zeer bevorderlijk \Nvoor het migreren door het ijs
Dialogue: 0,0:07:38.39,0:07:42.60,Default,,0000,0000,0000,,en kan dieren van het ijs weghouden.
Dialogue: 0,0:07:42.60,0:07:46.60,Default,,0000,0000,0000,,Maar nu horen we overal de geluiden
Dialogue: 0,0:07:46.60,0:07:50.01,Default,,0000,0000,0000,,van gewone vinvissen, \Nbultruggen en orka's,
Dialogue: 0,0:07:50.01,0:07:52.36,Default,,0000,0000,0000,,verder en verder naar het noorden
Dialogue: 0,0:07:52.36,0:07:54.100,Default,,0000,0000,0000,,en later en later in het seizoen.
Dialogue: 0,0:07:54.100,0:07:57.04,Default,,0000,0000,0000,,We horen in wezen een invasie
Dialogue: 0,0:07:57.04,0:08:00.74,Default,,0000,0000,0000,,van het noordpoolgebied \Ndoor sub-arctische soorten,
Dialogue: 0,0:08:00.74,0:08:02.97,Default,,0000,0000,0000,,en we weten niet wat dit betekent.
Dialogue: 0,0:08:02.97,0:08:08.11,Default,,0000,0000,0000,,Zal er concurrentie voor voedsel komen \Ntussen arctische en sub-arctische dieren?
Dialogue: 0,0:08:08.11,0:08:10.19,Default,,0000,0000,0000,,Gaan deze sub-arctische soorten
Dialogue: 0,0:08:10.19,0:08:13.97,Default,,0000,0000,0000,,ziekten en parasieten \Nintroduceren in het noordpoolgebied?
Dialogue: 0,0:08:13.97,0:08:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Hoe beïnvloeden de nieuwe geluiden \Ndie ze produceren
Dialogue: 0,0:08:17.02,0:08:19.73,Default,,0000,0000,0000,,het onderwatersoundscape?
Dialogue: 0,0:08:19.73,0:08:21.81,Default,,0000,0000,0000,,Ten derde: het land.
Dialogue: 0,0:08:21.81,0:08:24.85,Default,,0000,0000,0000,,Met land bedoel ik mensen.
Dialogue: 0,0:08:25.24,0:08:29.28,Default,,0000,0000,0000,,Meer open water betekent meer \Nmenselijk gebruik van het noordpoolgebied.
Dialogue: 0,0:08:29.84,0:08:31.32,Default,,0000,0000,0000,,Alleen al deze afgelopen zomer
Dialogue: 0,0:08:31.32,0:08:35.35,Default,,0000,0000,0000,,baande een enorm cruiseschip zijn weg \Ndoor de Noordwestelijke Passage,
Dialogue: 0,0:08:35.35,0:08:39.12,Default,,0000,0000,0000,,de eens mythische route \Ntussen Europa en de Stille Oceaan.
Dialogue: 0,0:08:39.80,0:08:42.70,Default,,0000,0000,0000,,Dalingen van het zee-ijs \Nlieten de mens toe
Dialogue: 0,0:08:42.70,0:08:45.70,Default,,0000,0000,0000,,om het noordpoolgebied \Nvaker te bezoeken.
Dialogue: 0,0:08:45.70,0:08:50.25,Default,,0000,0000,0000,,Het maakte de olie- en gasexploratie \Nen -winning mogelijk,
Dialogue: 0,0:08:50.25,0:08:52.85,Default,,0000,0000,0000,,en ook de commerciële scheepvaart,
Dialogue: 0,0:08:52.85,0:08:54.90,Default,,0000,0000,0000,,alsmede een toename van het toerisme.
Dialogue: 0,0:08:55.88,0:08:58.22,Default,,0000,0000,0000,,We weten nu dat lawaai van schepen
Dialogue: 0,0:08:58.22,0:09:00.93,Default,,0000,0000,0000,,het niveau van stresshormonen \Nvan walvissen verhoogt
Dialogue: 0,0:09:00.93,0:09:03.25,Default,,0000,0000,0000,,en hun voedingsgedrag kan verstoren.
Dialogue: 0,0:09:03.67,0:09:06.82,Default,,0000,0000,0000,,Luchtgeweren voor seismisch onderzoek, \Ndie elke 10 tot 20 seconden
Dialogue: 0,0:09:06.82,0:09:10.83,Default,,0000,0000,0000,,luide, laag frequente \N'woemp'-geluiden produceren,
Dialogue: 0,0:09:11.48,0:09:14.98,Default,,0000,0000,0000,,veranderen het zwemmen \Nen het vocale gedrag van walvissen.
Dialogue: 0,0:09:15.32,0:09:20.05,Default,,0000,0000,0000,,Al deze geluidsbronnen verminderen \Nde akoestische afstand
Dialogue: 0,0:09:20.05,0:09:23.56,Default,,0000,0000,0000,,waarover arctische zeezoogdieren \Nkunnen communiceren.
Dialogue: 0,0:09:24.29,0:09:29.02,Default,,0000,0000,0000,,Arctische zeezoogdieren zijn gewend \Naan zeer hoge geluidsniveaus
Dialogue: 0,0:09:29.02,0:09:30.83,Default,,0000,0000,0000,,op bepaalde tijden van het jaar,
Dialogue: 0,0:09:30.83,0:09:34.74,Default,,0000,0000,0000,,maar in de eerste plaats van andere \Ndieren of van het zee-ijs.
Dialogue: 0,0:09:34.74,0:09:37.37,Default,,0000,0000,0000,,Dat zijn de geluiden \Nwaarmee ze zijn geëvolueerd
Dialogue: 0,0:09:37.37,0:09:40.66,Default,,0000,0000,0000,,en die van vitaal belang \Nvoor hun overlevingskansen zijn.
Dialogue: 0,0:09:41.12,0:09:44.50,Default,,0000,0000,0000,,Die nieuwe geluiden zijn luid en vreemd.
Dialogue: 0,0:09:44.82,0:09:49.38,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen invloed hebben op het milieu \Nop een manier die we denken te begrijpen,
Dialogue: 0,0:09:49.94,0:09:52.45,Default,,0000,0000,0000,,maar ook op manieren \Ndie wij niet begrijpen.
Dialogue: 0,0:09:52.66,0:09:54.28,Default,,0000,0000,0000,,Vergeet niet dat het gehoor
Dialogue: 0,0:09:54.28,0:09:57.28,Default,,0000,0000,0000,,het belangrijkste zintuig \Nvoor deze dieren is.
Dialogue: 0,0:09:57.28,0:10:01.73,Default,,0000,0000,0000,,Niet alleen de fysieke habitat \Nvan het noordpoolgebied verandert snel,
Dialogue: 0,0:10:01.75,0:10:04.24,Default,,0000,0000,0000,,maar de akoestische habitat ook.
Dialogue: 0,0:10:04.72,0:10:08.35,Default,,0000,0000,0000,,Het is alsof we deze dieren weg \Nplukten van het rustige platteland
Dialogue: 0,0:10:08.35,0:10:12.08,Default,,0000,0000,0000,,en ze in het midden van de spits \Nin een grote stad dropten.
Dialogue: 0,0:10:12.08,0:10:14.06,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen er niet aan ontsnappen.
Dialogue: 0,0:10:14.06,0:10:16.39,Default,,0000,0000,0000,,Wat kunnen we eraan doen?
Dialogue: 0,0:10:17.03,0:10:19.68,Default,,0000,0000,0000,,Windsnelheden kunnen we niet verminderen
Dialogue: 0,0:10:19.68,0:10:22.85,Default,,0000,0000,0000,,of sub-arctische dieren tegenhouden \Nnaar het noorden te migreren,
Dialogue: 0,0:10:22.85,0:10:25.42,Default,,0000,0000,0000,,maar we kunnen werken \Naan lokale oplossingen
Dialogue: 0,0:10:25.42,0:10:29.05,Default,,0000,0000,0000,,om door mensen veroorzaakt \Nonderwatergeluid te verminderen.
Dialogue: 0,0:10:29.05,0:10:32.40,Default,,0000,0000,0000,,Een van deze oplossingen \Nis het vertragen van schepen
Dialogue: 0,0:10:32.40,0:10:34.22,Default,,0000,0000,0000,,die het noordpoolgebied doorkruisen,
Dialogue: 0,0:10:34.22,0:10:37.66,Default,,0000,0000,0000,,want een langzamer schip \Nis een rustiger schip.
Dialogue: 0,0:10:38.14,0:10:41.88,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen de toegang \Nin de seizoenen en regio's beperken
Dialogue: 0,0:10:41.88,0:10:46.71,Default,,0000,0000,0000,,die belangrijk zijn voor de paring, \Nde voeding of het migreren.
Dialogue: 0,0:10:46.95,0:10:50.16,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen betere methodes vinden\Nom schepen stiller te maken
Dialogue: 0,0:10:50.16,0:10:53.52,Default,,0000,0000,0000,,en naar betere manieren zoeken \Nom de oceaanbodem te verkennen.
Dialogue: 0,0:10:54.12,0:10:58.75,Default,,0000,0000,0000,,Het goede nieuws is \Ndat er nu mensen aan werken.
Dialogue: 0,0:10:58.75,0:11:03.07,Default,,0000,0000,0000,,Maar uiteindelijk moeten wij mensen \Nde moeilijke taak volbrengen
Dialogue: 0,0:11:03.07,0:11:05.95,Default,,0000,0000,0000,,van het omkeren, \Nof op zijn minst vertragen,
Dialogue: 0,0:11:05.95,0:11:09.95,Default,,0000,0000,0000,,van door mensen veroorzaakte \Natmosferische veranderingen.
Dialogue: 0,0:11:09.96,0:11:14.95,Default,,0000,0000,0000,,Laten we terugkeren naar het idee \Nvan een stille wereld onder water.
Dialogue: 0,0:11:15.38,0:11:17.11,Default,,0000,0000,0000,,Het is heel goed mogelijk
Dialogue: 0,0:11:17.12,0:11:20.41,Default,,0000,0000,0000,,dat veel van de walvissen die vandaag \Nin het noordpoolgebied zwemmen,
Dialogue: 0,0:11:20.41,0:11:23.96,Default,,0000,0000,0000,,met name langlevende soorten \Nzoals de Groenlandse walvis
Dialogue: 0,0:11:23.96,0:11:27.71,Default,,0000,0000,0000,,-- de Inuit zeggen dat hij tweemaal \Nzo oud kan worden als een mens --
Dialogue: 0,0:11:27.74,0:11:31.41,Default,,0000,0000,0000,,dat deze walvissen in 1956 in leven waren
Dialogue: 0,0:11:31.42,0:11:34.01,Default,,0000,0000,0000,,toen Jacques Cousteau zijn film maakte.
Dialogue: 0,0:11:34.45,0:11:40.54,Default,,0000,0000,0000,,Achteraf gezien, met al het lawaai \Ndat wij vandaag in de zee maken,
Dialogue: 0,0:11:41.02,0:11:44.23,Default,,0000,0000,0000,,was het misschien \Ntoch wel 'De wereld der stilte'.
Dialogue: 0,0:11:44.98,0:11:46.38,Default,,0000,0000,0000,,Dank je.
Dialogue: 0,0:11:46.39,0:11:49.14,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)