1
00:00:20,083 --> 00:00:24,166
In 1956 won een documentaire 
van Jacques Cousteau

2
00:00:24,459 --> 00:00:27,834
zowel de Palme d'Or als een Oscar.

3
00:00:28,042 --> 00:00:30,918
Deze film heette 'Le monde du silence'

4
00:00:30,930 --> 00:00:33,169
of 'De wereld der stilte'.

5
00:00:33,609 --> 00:00:38,860
Het uitgangspunt van de titel was dat 
de onderwaterwereld een stille wereld was.

6
00:00:39,509 --> 00:00:42,029
We weten nu, 60 jaar later,

7
00:00:42,030 --> 00:00:45,901
dat de onderwaterwereld 
allesbehalve stil is.

8
00:00:45,902 --> 00:00:48,911
Hoewel de geluiden 
boven water onhoorbaar zijn,

9
00:00:48,912 --> 00:00:52,252
afhankelijk van waar je bent 
en de tijd van het jaar,

10
00:00:52,253 --> 00:00:55,422
kan het onderwaterwereld 'soundscape' 
even lawaaierig zijn

11
00:00:55,422 --> 00:00:58,422
als elke jungle of regenwoud.

12
00:00:58,422 --> 00:01:01,879
Ongewervelde dieren 
zoals pistoolgarnalen, vissen

13
00:01:01,879 --> 00:01:04,879
en zeezoogdieren 
gebruiken allemaal geluid.

14
00:01:04,879 --> 00:01:07,800
Zij gebruiken geluid 
om hun habitat te verkennen,

15
00:01:07,801 --> 00:01:11,440
met elkaar in verbinding 
te blijven, te navigeren

16
00:01:11,441 --> 00:01:13,862
en roofdieren en prooi op te sporen.

17
00:01:13,863 --> 00:01:19,191
Ze gebruiken ook geluid door te luisteren 
om iets over hun omgeving te vernemen.

18
00:01:19,192 --> 00:01:21,882
Neem bijvoorbeeld het noordpoolgebied.

19
00:01:22,782 --> 00:01:25,993
Het wordt beschouwd 
als één grote, onherbergzame plek,

20
00:01:25,994 --> 00:01:28,442
soms omschreven als een woestijn

21
00:01:28,443 --> 00:01:31,445
omdat het zo koud, zo afgelegen

22
00:01:31,445 --> 00:01:34,445
en voor een groot deel van het jaar 
met ijs bedekt is.

23
00:01:34,445 --> 00:01:40,245
Ondanks dit is er geen plek op Aarde waar 
ik liever ben dan in het noordpoolgebied.

24
00:01:40,246 --> 00:01:44,104
Vooral als de dagen lengen 
en de lente komt.

25
00:01:44,504 --> 00:01:48,914
Voor mij belichaamt het noordpoolgebied 
echt dit onderscheid

26
00:01:48,915 --> 00:01:54,296
tussen wat we zien aan de oppervlakte 
en wat er onder water aan de hand is.

27
00:01:54,586 --> 00:01:59,917
Je kunt uitkijken over het ijs 
-- helemaal wit en blauw en koud --

28
00:02:00,587 --> 00:02:02,306
en niets zien.

29
00:02:02,646 --> 00:02:05,295
Maar als je onder water kon horen,

30
00:02:05,296 --> 00:02:10,359
zouden die geluiden je eerst verbazen 
en dan verrukken.

31
00:02:10,919 --> 00:02:14,658
Terwijl je ogen alleen maar 
kilometers ijs zien,

32
00:02:14,659 --> 00:02:18,166
vertellen je oren je dat daar

33
00:02:18,167 --> 00:02:22,542
Groenlandse en beluga walvissen, 
walrussen en baardrobben vertoeven.

34
00:02:23,542 --> 00:02:25,631
Ook het ijs maakt geluiden.

35
00:02:25,632 --> 00:02:31,022
Het krijst en scheurt en knalt en kreunt 
als het botst en schuurt,

36
00:02:31,023 --> 00:02:34,373
als de temperatuur, de stroming 
of de winden veranderen.

37
00:02:35,123 --> 00:02:39,304
En onder die 100% zee-ijs, 
in het holst van de winter,

38
00:02:39,614 --> 00:02:42,145
zingen Groenlandse walvissen.

39
00:02:43,185 --> 00:02:45,375
Je zou dat nooit verwachten

40
00:02:45,376 --> 00:02:50,503
omdat wij mensen erg visuele dieren zijn.

41
00:02:50,504 --> 00:02:53,336
Voor bijna iedereen

42
00:02:53,346 --> 00:02:56,544
bepaalt het zicht 
hoe we navigeren in onze wereld.

43
00:02:56,545 --> 00:02:59,464
Voor zeezoogdieren die onder water leven,

44
00:02:59,465 --> 00:03:03,493
waar chemische signalen 
en licht slecht doorkomen,

45
00:03:03,494 --> 00:03:06,794
is geluid het zintuig waarmee ze zien.

46
00:03:06,795 --> 00:03:10,915
Geluid plant zich zeer goed voort 
onder water, veel beter dan in de lucht,

47
00:03:10,916 --> 00:03:14,504
zodat signalen kunnen worden gehoord 
over grote afstanden.

48
00:03:14,505 --> 00:03:17,689
In het noordpoolgebied 
is dit vooral belangrijk,

49
00:03:17,690 --> 00:03:21,423
want niet alleen moeten arctische 
zeezoogdieren elkaar kunnen horen,

50
00:03:21,424 --> 00:03:24,785
maar ook naar signalen 
in het milieu luisteren

51
00:03:24,786 --> 00:03:29,176
zoals of ze op ijs 
of op open water afstevenen.

52
00:03:29,197 --> 00:03:32,696
Hoewel ze het grootste deel 
van hun leven onder water doorbrengen,

53
00:03:32,696 --> 00:03:36,557
zijn het zoogdieren en moeten ze 
bovenkomen om te ademen.

54
00:03:36,807 --> 00:03:40,748
Ze kunnen luisteren naar plaatsen 
met dun ijs of zonder ijs

55
00:03:40,749 --> 00:03:44,369
of luisteren naar de echo's 
van ijs uit de omgeving.

56
00:03:45,289 --> 00:03:51,168
Arctische zeezoogdieren leven in een rijk 
en gevarieerd onderwatersoundscape.

57
00:03:51,169 --> 00:03:54,497
In het voorjaar kan het 
een kakofonie van geluiden zijn.

58
00:03:54,498 --> 00:04:00,646
(Zoem-, suis-, piep-, 
fluit- en jammerklanken)

59
00:04:11,219 --> 00:04:14,293
Maar wanneer het ijs 
rotsvast gevroren is

60
00:04:14,294 --> 00:04:17,892
en er geen grote temperatuur- 
of stromingsveranderingen zijn,

61
00:04:17,894 --> 00:04:20,570
is de arctische onderwaterwereld

62
00:04:20,570 --> 00:04:24,239
een van de stilste zeeën ter wereld.

63
00:04:24,459 --> 00:04:25,999
Dat is echter aan het veranderen.

64
00:04:26,000 --> 00:04:30,411
Klimaatverandering en vermindering 
van zee-ijs veranderen ook

65
00:04:30,412 --> 00:04:33,870
het onderwaterwereld soundscape 
van het noordpoolgebied,

66
00:04:33,871 --> 00:04:38,091
wat een direct gevolg is van de uitstoot 
van menselijke broeikasgassen.

67
00:04:38,451 --> 00:04:41,251
Met de klimaatverandering

68
00:04:41,252 --> 00:04:45,370
voeren we een volledig ongecontroleerd 
experiment uit op onze planeet.

69
00:04:45,710 --> 00:04:47,886
In de afgelopen 30 jaar

70
00:04:47,887 --> 00:04:51,692
zien stukken van het noordpoolgebeid 
dalingen in seizoensgebonden zee-ijs

71
00:04:51,693 --> 00:04:56,561
van zes weken tot vier maanden.

72
00:04:56,562 --> 00:05:00,283
Deze afname in zee-ijs wordt soms

73
00:05:00,284 --> 00:05:03,161
een toename 
van het open-waterseizoen genoemd,

74
00:05:03,162 --> 00:05:04,523
dat is de tijd van het jaar

75
00:05:04,523 --> 00:05:07,313
waarin het noordpoolgebied 
bevaarbaar is voor schepen.

76
00:05:07,313 --> 00:05:10,043
Niet alleen verandert 
de uitgestrektheid van het ijs,

77
00:05:10,843 --> 00:05:14,993
maar ook de leeftijd 
en de dikte van het ijs.

78
00:05:15,303 --> 00:05:18,711
Je kan hebben gehoord dat een afname 
van het seizoensgebonden zee-ijs

79
00:05:18,711 --> 00:05:23,062
verlies van habitat veroorzaakt voor 
dieren die afhankelijk zijn van zee-ijs

80
00:05:23,062 --> 00:05:26,235
zoals ijszeehonden, walrussen of ijsberen.

81
00:05:26,555 --> 00:05:31,333
Afnemend zee-ijs veroorzaakt ook 
toenemende erosie langs kustdorpen

82
00:05:31,334 --> 00:05:35,475
en veranderende prooibeschikbaarheid 
voor zeevogels en zoogdieren.

83
00:05:35,925 --> 00:05:40,554
Klimaatverandering en daling 
van zee-ijs veranderen ook

84
00:05:40,555 --> 00:05:44,044
het onderwaterwereld soundscape 
van het noordpoolgebied.

85
00:05:44,045 --> 00:05:46,185
Wat bedoel ik met soundscape?

86
00:05:46,635 --> 00:05:49,635
Wie de zeeën beluistert voor zijn werk

87
00:05:49,636 --> 00:05:53,890
gebruikt hydrofoons, onderwatermicrofoons.

88
00:05:53,891 --> 00:05:57,896
Wij registreren omgevingsgeluid, 
het geluid overal om ons heen.

89
00:05:57,897 --> 00:06:01,176
Het soundscape beschrijft 
de verschillende bijdragers

90
00:06:01,177 --> 00:06:02,786
aan dit geluidsveld.

91
00:06:02,787 --> 00:06:05,397
Wat we horen via onze hydrofoons

92
00:06:05,398 --> 00:06:09,257
zijn de echte geluiden 
van de klimaatverandering.

93
00:06:09,467 --> 00:06:12,396
We horen deze veranderingen 
uit drie gebieden:

94
00:06:12,886 --> 00:06:17,598
uit de lucht, uit het water 
en van het land.

95
00:06:18,108 --> 00:06:20,757
Ten eerste: de lucht.

96
00:06:20,758 --> 00:06:23,357
Wind op het water zorgt voor golven.

97
00:06:23,358 --> 00:06:26,538
Deze golven maken bellen, 
die bellen breken.

98
00:06:26,539 --> 00:06:29,468
Als ze dat doen, maken ze lawaai

99
00:06:29,469 --> 00:06:33,878
en dit geluid is als ruis 
of gekraak op de achtergrond.

100
00:06:33,879 --> 00:06:36,970
Wanneer het noordpoolgebied 
met ijs bedekt is,

101
00:06:36,971 --> 00:06:40,720
raakt het grootste deel van het lawaai 
van de wind niet tot in de waterkolom

102
00:06:40,721 --> 00:06:45,550
omdat het ijs fungeert als een buffer 
tussen de atmosfeer en het water.

103
00:06:45,551 --> 00:06:48,322
Dit is één van de redenen 
waarom het noordpoolgebied

104
00:06:48,322 --> 00:06:51,322
zeer lage omgevingsgeluidniveaus 
kan hebben.

105
00:06:51,322 --> 00:06:54,051
Maar met dalingen 
van seizoensgebonden zee-ijs

106
00:06:54,052 --> 00:06:58,572
is niet alleen het noordpoolgebied 
nu open voor dit golflawaai,

107
00:06:59,152 --> 00:07:01,912
maar het aantal stormen 
en hun intensiteit

108
00:07:01,913 --> 00:07:04,301
in het noordpoolgebied zijn toegenomen.

109
00:07:04,302 --> 00:07:09,583
Dit alles verhoogt het geluidsniveau 
in een eerder rustige oceaan.

110
00:07:10,273 --> 00:07:12,854
Ten tweede: water.

111
00:07:13,614 --> 00:07:15,663
Met minder seizoensgebonden zee-ijs

112
00:07:15,663 --> 00:07:18,663
verhuizen sub-arctische soorten 
naar het noorden

113
00:07:18,663 --> 00:07:23,346
en profiteren van een nieuwe habitat 
door meer open water.

114
00:07:23,576 --> 00:07:28,415
Arctische walvissen, zoals deze 
Groenlandse walvis, hebben geen rugvin.

115
00:07:28,416 --> 00:07:33,166
want ze zijn geëvolueerd om te leven 
en te zwemmen in met ijs bedekte wateren.

116
00:07:33,167 --> 00:07:35,384
Iets uit je rug hebben steken

117
00:07:35,385 --> 00:07:38,385
is niet zeer bevorderlijk 
voor het migreren door het ijs

118
00:07:38,386 --> 00:07:42,596
en kan dieren van het ijs weghouden.

119
00:07:42,597 --> 00:07:46,596
Maar nu horen we overal de geluiden

120
00:07:46,597 --> 00:07:50,006
van gewone vinvissen, 
bultruggen en orka's,

121
00:07:50,007 --> 00:07:52,357
verder en verder naar het noorden

122
00:07:52,358 --> 00:07:54,997
en later en later in het seizoen.

123
00:07:54,998 --> 00:07:57,037
We horen in wezen een invasie

124
00:07:57,037 --> 00:08:00,737
van het noordpoolgebied 
door sub-arctische soorten,

125
00:08:00,737 --> 00:08:02,968
en we weten niet wat dit betekent.

126
00:08:02,969 --> 00:08:08,106
Zal er concurrentie voor voedsel komen 
tussen arctische en sub-arctische dieren?

127
00:08:08,107 --> 00:08:10,191
Gaan deze sub-arctische soorten

128
00:08:10,191 --> 00:08:13,971
ziekten en parasieten 
introduceren in het noordpoolgebied?

129
00:08:13,971 --> 00:08:17,017
Hoe beïnvloeden de nieuwe geluiden 
die ze produceren

130
00:08:17,018 --> 00:08:19,728
het onderwatersoundscape?

131
00:08:19,729 --> 00:08:21,809
Ten derde: het land.

132
00:08:21,810 --> 00:08:24,849
Met land bedoel ik mensen.

133
00:08:25,239 --> 00:08:29,275
Meer open water betekent meer 
menselijk gebruik van het noordpoolgebied.

134
00:08:29,835 --> 00:08:31,319
Alleen al deze afgelopen zomer

135
00:08:31,320 --> 00:08:35,349
baande een enorm cruiseschip zijn weg 
door de Noordwestelijke Passage,

136
00:08:35,350 --> 00:08:39,119
de eens mythische route 
tussen Europa en de Stille Oceaan.

137
00:08:39,799 --> 00:08:42,699
Dalingen van het zee-ijs 
lieten de mens toe

138
00:08:42,699 --> 00:08:45,699
om het noordpoolgebied 
vaker te bezoeken.

139
00:08:45,699 --> 00:08:50,249
Het maakte de olie- en gasexploratie 
en -winning mogelijk,

140
00:08:50,250 --> 00:08:52,849
en ook de commerciële scheepvaart,

141
00:08:52,850 --> 00:08:54,901
alsmede een toename van het toerisme.

142
00:08:55,881 --> 00:08:58,221
We weten nu dat lawaai van schepen

143
00:08:58,221 --> 00:09:00,931
het niveau van stresshormonen 
van walvissen verhoogt

144
00:09:00,931 --> 00:09:03,250
en hun voedingsgedrag kan verstoren.

145
00:09:03,670 --> 00:09:06,824
Luchtgeweren voor seismisch onderzoek, 
die elke 10 tot 20 seconden

146
00:09:06,824 --> 00:09:10,834
luide, laag frequente 
'woemp'-geluiden produceren,

147
00:09:11,482 --> 00:09:14,982
veranderen het zwemmen 
en het vocale gedrag van walvissen.

148
00:09:15,322 --> 00:09:20,050
Al deze geluidsbronnen verminderen 
de akoestische afstand

149
00:09:20,051 --> 00:09:23,563
waarover arctische zeezoogdieren 
kunnen communiceren.

150
00:09:24,293 --> 00:09:29,022
Arctische zeezoogdieren zijn gewend 
aan zeer hoge geluidsniveaus

151
00:09:29,023 --> 00:09:30,832
op bepaalde tijden van het jaar,

152
00:09:30,833 --> 00:09:34,741
maar in de eerste plaats van andere 
dieren of van het zee-ijs.

153
00:09:34,742 --> 00:09:37,372
Dat zijn de geluiden 
waarmee ze zijn geëvolueerd

154
00:09:37,373 --> 00:09:40,656
en die van vitaal belang 
voor hun overlevingskansen zijn.

155
00:09:41,116 --> 00:09:44,495
Die nieuwe geluiden zijn luid en vreemd.

156
00:09:44,815 --> 00:09:49,375
Ze kunnen invloed hebben op het milieu 
op een manier die we denken te begrijpen,

157
00:09:49,945 --> 00:09:52,452
maar ook op manieren 
die wij niet begrijpen.

158
00:09:52,662 --> 00:09:54,285
Vergeet niet dat het gehoor

159
00:09:54,285 --> 00:09:57,285
het belangrijkste zintuig 
voor deze dieren is.

160
00:09:57,285 --> 00:10:01,726
Niet alleen de fysieke habitat 
van het noordpoolgebied verandert snel,

161
00:10:01,746 --> 00:10:04,245
maar de akoestische habitat ook.

162
00:10:04,716 --> 00:10:08,348
Het is alsof we deze dieren weg 
plukten van het rustige platteland

163
00:10:08,349 --> 00:10:12,076
en ze in het midden van de spits 
in een grote stad dropten.

164
00:10:12,077 --> 00:10:14,056
Ze kunnen er niet aan ontsnappen.

165
00:10:14,057 --> 00:10:16,387
Wat kunnen we eraan doen?

166
00:10:17,027 --> 00:10:19,679
Windsnelheden kunnen we niet verminderen

167
00:10:19,680 --> 00:10:22,850
of sub-arctische dieren tegenhouden 
naar het noorden te migreren,

168
00:10:22,851 --> 00:10:25,422
maar we kunnen werken 
aan lokale oplossingen

169
00:10:25,422 --> 00:10:29,052
om door mensen veroorzaakt 
onderwatergeluid te verminderen.

170
00:10:29,052 --> 00:10:32,399
Een van deze oplossingen 
is het vertragen van schepen

171
00:10:32,400 --> 00:10:34,218
die het noordpoolgebied doorkruisen,

172
00:10:34,219 --> 00:10:37,663
want een langzamer schip 
is een rustiger schip.

173
00:10:38,144 --> 00:10:41,882
We kunnen de toegang 
in de seizoenen en regio's beperken

174
00:10:41,883 --> 00:10:46,710
die belangrijk zijn voor de paring, 
de voeding of het migreren.

175
00:10:46,950 --> 00:10:50,159
We kunnen betere methodes vinden
om schepen stiller te maken

176
00:10:50,160 --> 00:10:53,520
en naar betere manieren zoeken 
om de oceaanbodem te verkennen.

177
00:10:54,120 --> 00:10:58,750
Het goede nieuws is 
dat er nu mensen aan werken.

178
00:10:58,751 --> 00:11:03,071
Maar uiteindelijk moeten wij mensen 
de moeilijke taak volbrengen

179
00:11:03,072 --> 00:11:05,952
van het omkeren, 
of op zijn minst vertragen,

180
00:11:05,953 --> 00:11:09,954
van door mensen veroorzaakte 
atmosferische veranderingen.

181
00:11:09,955 --> 00:11:14,954
Laten we terugkeren naar het idee 
van een stille wereld onder water.

182
00:11:15,384 --> 00:11:17,114
Het is heel goed mogelijk

183
00:11:17,115 --> 00:11:20,413
dat veel van de walvissen die vandaag 
in het noordpoolgebied zwemmen,

184
00:11:20,414 --> 00:11:23,958
met name langlevende soorten 
zoals de Groenlandse walvis

185
00:11:23,959 --> 00:11:27,710
-- de Inuit zeggen dat hij tweemaal 
zo oud kan worden als een mens --

186
00:11:27,735 --> 00:11:31,414
dat deze walvissen in 1956 in leven waren

187
00:11:31,415 --> 00:11:34,006
toen Jacques Cousteau zijn film maakte.

188
00:11:34,446 --> 00:11:40,535
Achteraf gezien, met al het lawaai 
dat wij vandaag in de zee maken,

189
00:11:41,015 --> 00:11:44,227
was het misschien 
toch wel 'De wereld der stilte'.

190
00:11:44,977 --> 00:11:46,385
Dank je.

191
00:11:46,386 --> 00:11:49,136
(Applaus)