1
00:00:00,760 --> 00:00:05,296
Kad sam bila dete, bila sam opsednuta
Ginisovom knjigom svetskih rekorda

2
00:00:05,320 --> 00:00:08,776
i zaista sam želela
da sama postavim svetski rekord.

3
00:00:08,800 --> 00:00:11,496
Ali postojao je jedan mali problem:

4
00:00:11,520 --> 00:00:13,680
uopšte nisam bila talentovana.

5
00:00:14,520 --> 00:00:17,936
Pa sam odlučila da postavim
svetski rekord u nečemu

6
00:00:17,960 --> 00:00:20,840
što ne zahteva apsolutno nikakve veštine.

7
00:00:21,840 --> 00:00:24,576
Odlučila sam da postavim svetski rekord

8
00:00:24,600 --> 00:00:25,800
u puzanju.

9
00:00:27,680 --> 00:00:30,656
(Smeh)

10
00:00:30,680 --> 00:00:34,200
Sad, tadašnji rekord je iznosio 20,1 km

11
00:00:35,840 --> 00:00:39,016
i iz nekog razloga
se ovo činilo potpuno izvodljivim.

12
00:00:39,040 --> 00:00:41,200
(Smeh)

13
00:00:42,640 --> 00:00:44,166
Regrutovala sam prijateljicu Anu

14
00:00:44,166 --> 00:00:47,736
i zajedno smo odlučile
da nam nije potreban trening.

15
00:00:47,760 --> 00:00:51,016
(Smeh)

16
00:00:51,040 --> 00:00:52,856
A na dan kad smo napale rekord,

17
00:00:52,880 --> 00:00:56,536
stavile smo uloške za nameštaj
sa spoljašnje strane srećnih farmerica

18
00:00:56,560 --> 00:00:57,960
i krenule smo,

19
00:00:58,720 --> 00:01:01,776
i odmah smo bile u nevolji

20
00:01:01,800 --> 00:01:03,896
jer nam je teksas bio do kože

21
00:01:03,920 --> 00:01:05,495
i počeo je da žulja

22
00:01:05,519 --> 00:01:08,160
i uskoro je počeo da nam izjeda kolena.

23
00:01:08,920 --> 00:01:10,120
Satima kasnije,

24
00:01:11,160 --> 00:01:12,360
počela je kiša.

25
00:01:13,520 --> 00:01:15,960
Onda je Ana odustala.

26
00:01:17,400 --> 00:01:19,360
Potom se smračilo.

27
00:01:20,680 --> 00:01:23,496
E sad, do tad su mi kolena
krvarila kroz farmerice

28
00:01:23,520 --> 00:01:25,736
i halucinirala sam od hladnoće

29
00:01:25,760 --> 00:01:28,456
i bola i monotonije.

30
00:01:28,480 --> 00:01:32,000
A da bih vam dala ideju
o agoniji kroz koju sam prolazila,

31
00:01:33,120 --> 00:01:37,240
prvi krug po stazi oko srednje škole
trajao je deset minuta.

32
00:01:37,880 --> 00:01:40,680
Poslednji krug je trajao skoro 30.

33
00:01:42,000 --> 00:01:46,416
Nakon 12 sati puzanja,

34
00:01:46,440 --> 00:01:47,776
stala sam,

35
00:01:47,800 --> 00:01:50,680
a bila sam prešla 13,7 kilometara.

36
00:01:51,880 --> 00:01:55,536
Dakle, bila sam ispod
rekorda od 20,1 kilometar.

37
00:01:55,560 --> 00:02:00,096
Sad, mnogo godina sam mislila
da je ovo priča o ubedljivom porazu,

38
00:02:00,120 --> 00:02:02,616
ali danas na to gledam drugačije

39
00:02:02,640 --> 00:02:05,496
jer kad sam napadala svetski rekord,

40
00:02:05,520 --> 00:02:07,016
radila sam tri stvari.

41
00:02:07,040 --> 00:02:09,376
Izlazila sam iz stanja udobnosti,

42
00:02:09,400 --> 00:02:11,656
izazivala sam svoju otpornost

43
00:02:11,680 --> 00:02:14,416
i tragala sam za samopuzdanjem u sebi

44
00:02:14,440 --> 00:02:15,840
i u sopstvenim odlukama.

45
00:02:16,440 --> 00:02:17,696
Tada nisam znala

46
00:02:17,720 --> 00:02:20,640
kako to nisu atributi za neuspeh.

47
00:02:21,480 --> 00:02:24,080
To su atributi za hrabrost.

48
00:02:25,280 --> 00:02:27,856
Sad, 1989, u 26. godini,

49
00:02:27,880 --> 00:02:30,120
postala sam vatrogaska u San Francisku

50
00:02:30,800 --> 00:02:34,976
i bila sam 15. žena
u odseku od 1500 muškaraca.

51
00:02:35,000 --> 00:02:38,760
(Aplauz)

52
00:02:41,190 --> 00:02:43,146
I kao što pretpostavljate, kad sam stigla

53
00:02:43,146 --> 00:02:45,866
mnogo se sumnjalo u to
da li možemo da obavljamo posao.

54
00:02:45,866 --> 00:02:51,176
Pa, iako sam bila
studentska kajakašica od 177,8 cm i 68 kg,

55
00:02:51,200 --> 00:02:55,576
i neko koje mogao da istrpi
12 sati razornog bola u kolenima -

56
00:02:55,600 --> 00:02:57,216
(Smeh)

57
00:02:57,240 --> 00:03:00,256
Znala sam da moram da dokažem
svoju snagu i kondiciju.

58
00:03:00,280 --> 00:03:02,096
Jednog dana
stigao je poziv zbog požara

59
00:03:02,120 --> 00:03:04,359
i čim se moja grupa u vozilu zaustavila,

60
00:03:04,383 --> 00:03:08,416
videli smo tamni dim kako kulja
iz zgrade pored ulice.

61
00:03:08,440 --> 00:03:10,656
Ja sam bila sa krupnim momkom
po imenu Skip,

62
00:03:10,680 --> 00:03:13,416
i on je držao crevo
a ja sam bila tik iza njega,

63
00:03:13,440 --> 00:03:15,256
i bio je to nekako tipičan požar.

64
00:03:15,280 --> 00:03:18,160
Bilo je mnogo dima, vrelo

65
00:03:18,680 --> 00:03:20,376
i iznenada

66
00:03:20,400 --> 00:03:22,176
desila se eksplozija,

67
00:03:22,200 --> 00:03:24,376
a Skip i ja smo odgurnuti unazad,

68
00:03:24,400 --> 00:03:26,536
maska mi se oborila sa strane

69
00:03:26,560 --> 00:03:28,816
i nastao je trenutak zbunjenosti.

70
00:03:28,840 --> 00:03:32,256
I onda sam se podigla,

71
00:03:32,280 --> 00:03:34,096
opipala sam crevo

72
00:03:34,120 --> 00:03:36,616
i uradila sam ono
što bi vatrogasci trebalo da rade:

73
00:03:36,640 --> 00:03:38,376
trgnula sam se napred,

74
00:03:38,400 --> 00:03:39,856
pustila vodu

75
00:03:39,880 --> 00:03:41,760
i sama sam se izborila s vatrom.

76
00:03:42,720 --> 00:03:44,976
Eksploziju je izazvao bojler,

77
00:03:45,000 --> 00:03:47,696
te niko nije povređen
i naposletku nije bilo strašno,

78
00:03:47,720 --> 00:03:50,976
ali mi je kasnije prišao Skip i rekao:

79
00:03:51,000 --> 00:03:52,736
"Odličan posao, Karolin",

80
00:03:52,760 --> 00:03:55,056
nekako iznenađenim glasom.

81
00:03:55,080 --> 00:03:56,680
(Smeh)

82
00:03:57,600 --> 00:04:01,416
A ja sam bila zbunjena
jer požar nije bio fizički zahtevan,

83
00:04:01,440 --> 00:04:05,760
pa zašto me je gledao nekako zapanjeno?

84
00:04:06,480 --> 00:04:08,136
A potom mi je postalo jasno:

85
00:04:08,160 --> 00:04:11,296
Skip, koji je usput zaista fin momak

86
00:04:11,320 --> 00:04:13,536
i odličan vatrogasac,

87
00:04:13,560 --> 00:04:16,935
ne samo da je smatrao
kako žene ne mogu da budu jake,

88
00:04:16,959 --> 00:04:20,000
smatrao je da ne mogu ni da budu hrabre.

89
00:04:20,760 --> 00:04:22,360
A on nije bio usamljen.

90
00:04:23,560 --> 00:04:25,816
Prijatelji, poznanici stranci,

91
00:04:25,840 --> 00:04:27,896
muškarci i žene čitavu moju karijeru

92
00:04:27,920 --> 00:04:29,376
pitaju me iznova i iznova:

93
00:04:29,400 --> 00:04:33,336
"Karolina, sva ta vatra, sva ta opasnost,

94
00:04:33,360 --> 00:04:34,600
zar te nije strah?"

95
00:04:35,320 --> 00:04:38,200
Iskreno, nikad nisam čula
da muškog vatrogasca to pitaju.

96
00:04:38,920 --> 00:04:40,440
Pa sam postala znatiželjna.

97
00:04:41,200 --> 00:04:44,360
Zašto se hrabrost ne očekuje od žena?

98
00:04:45,760 --> 00:04:47,536
Sad, odgovor je počeo da se začinje

99
00:04:47,560 --> 00:04:49,296
kad mi se prijateljica požalila

100
00:04:49,320 --> 00:04:51,776
da joj je mlađa kćerka
velika plašljivica-cica,

101
00:04:51,800 --> 00:04:53,736
pa sam počela da obraćam pažnju,

102
00:04:53,760 --> 00:04:56,456
i, da, kćerka je bila anksiozna,

103
00:04:56,480 --> 00:04:59,240
ali više od toga
su roditelji bili anksiozni.

104
00:05:00,120 --> 00:05:03,416
Većina onoga što su joj govorili
kad je bila napolju, počinjalo je sa:

105
00:05:03,416 --> 00:05:07,000
"Pazi", "Čuvaj se", ili "Ne".

106
00:05:08,920 --> 00:05:11,576
Sad, moji prijatelji
nisu bili loši roditelji.

107
00:05:11,600 --> 00:05:14,296
Samo su radili što i većina roditelja,

108
00:05:14,320 --> 00:05:18,320
a to je nadziranje svojih kćerki
mnogo više nego što nadziru svoje sinove.

109
00:05:19,440 --> 00:05:23,520
Rađeno je istraživanje u vezi sa
požarnom šipkom na igralištu, ironično,

110
00:05:24,480 --> 00:05:28,576
u kome su istraživači primetili
da je velika prilika da će devojčice

111
00:05:28,600 --> 00:05:32,296
i mama i tata da upozore
na rizike u vezi sa požarnom šipkom,

112
00:05:32,320 --> 00:05:35,776
a ako bi devojčice i dalje želele
da se igraju na požarnoj šipki,

113
00:05:35,800 --> 00:05:38,520
jedan roditelj bi joj
najverovatnije pomagao.

114
00:05:39,280 --> 00:05:40,560
Dečaci međutim?

115
00:05:41,160 --> 00:05:43,936
Njih ohrabruju
da se igraju na požarnoj šipki,

116
00:05:43,960 --> 00:05:46,896
uprkos bojaznima koje mogu da imaju,

117
00:05:46,920 --> 00:05:52,040
a često bi roditelji ponudili
uputstva kako da je samostalno koriste.

118
00:05:53,480 --> 00:05:57,440
Dakle, kakvu poruku ovo šalje
i dečacima i devojčicama?

119
00:05:57,920 --> 00:06:01,856
Pa, da su devojke krhke
i da im je više potrebna pomoć,

120
00:06:01,880 --> 00:06:05,920
a da dečaci mogu i trebaju
da savladavaju teške zadatke samostalno.

121
00:06:06,520 --> 00:06:09,256
Govori nam da bi devojke
trebalo da budu plašljive,

122
00:06:09,280 --> 00:06:11,600
a dečaci bi trebalo da budu odvažni.

123
00:06:13,160 --> 00:06:15,656
Sad, ironija je da su u ovom uzrastu

124
00:06:15,680 --> 00:06:18,176
devojčice i dečaci zapravo
fizički veoma slični.

125
00:06:18,200 --> 00:06:20,856
Zapravo, devojčice su često
snažnije do puberteta

126
00:06:20,880 --> 00:06:22,120
kao i zrelije.

127
00:06:22,480 --> 00:06:24,456
A ipak se mi odrasli ponašamo

128
00:06:24,480 --> 00:06:26,816
kao da su devojke krhkije

129
00:06:26,840 --> 00:06:28,776
i da im je potrebnija pomoć

130
00:06:28,800 --> 00:06:30,480
i da ne mogu jednako da podnesu.

131
00:06:31,160 --> 00:06:33,736
Ovo je poruka koju kao deca upijamo,

132
00:06:33,760 --> 00:06:37,456
i to je poruka koja nas
potpuno prožima kad odrastemo.

133
00:06:37,480 --> 00:06:39,936
Mi žene verujemo u nju,
muškarci veruju u nju

134
00:06:39,960 --> 00:06:41,496
i znate šta?

135
00:06:41,520 --> 00:06:44,856
Kad postanemo roditelji,
prenosimo je na našu decu

136
00:06:44,880 --> 00:06:46,200
i tako to ide.

137
00:06:46,720 --> 00:06:49,216
Dakle, sad sam imala odgovor.

138
00:06:49,240 --> 00:06:51,816
Evo zašto žene, čak i vatrogaske,

139
00:06:51,840 --> 00:06:53,936
bi trebalo da se plaše.

140
00:06:53,960 --> 00:06:57,040
To je razlog zašto žene često jeste strah.

141
00:06:57,920 --> 00:07:01,056
Sad, znam da neki od vas
mi neće verovati kad vam ovo kažem,

142
00:07:01,080 --> 00:07:03,560
ali ja nisam protiv straha.

143
00:07:04,200 --> 00:07:08,016
Znam da je to važno osećanje
i tu je radi naše bezbednosti.

144
00:07:08,040 --> 00:07:11,216
Ali problem je kad je strah
primarna reakcija

145
00:07:11,240 --> 00:07:13,576
koju podučavamo i podstičemo kod devojaka

146
00:07:13,600 --> 00:07:16,530
kad god se suoče s nečim
što ih izbacuje iz stanja udobnosti.

147
00:07:17,760 --> 00:07:20,400
Dakle, dugo godina sam bila
pilotkinja paraglajdera -

148
00:07:21,800 --> 00:07:23,696
(Aplauz)

149
00:07:23,720 --> 00:07:26,136
a paraglajder je krilo nalik padobranu

150
00:07:26,160 --> 00:07:29,896
i leti dosta dobro,

151
00:07:29,920 --> 00:07:32,816
ali shvatam da mnogim ljudima
izgleda upravo kao čaršav

152
00:07:32,840 --> 00:07:34,336
sa zakačenim konopcima.

153
00:07:34,360 --> 00:07:35,536
(Smeh)

154
00:07:35,560 --> 00:07:38,016
I ja sam provela mnogo vremena
na vrhovima planina

155
00:07:38,040 --> 00:07:39,616
pumpajući ovaj čaršav,

156
00:07:39,640 --> 00:07:41,320
hitajući se i leteći.

157
00:07:42,560 --> 00:07:44,136
I znam na šta mislite.

158
00:07:44,160 --> 00:07:47,440
U stilu ste, Karolina,
malo straha bi imalo smisla.

159
00:07:48,800 --> 00:07:50,656
I u pravu ste, bi.

160
00:07:50,680 --> 00:07:53,176
Uveravam vas, osećala sam strah.

161
00:07:53,200 --> 00:07:54,456
Ali na tom vrhu planine,

162
00:07:54,480 --> 00:07:56,536
čekajući baš odgovarajući vetar,

163
00:07:56,560 --> 00:07:58,776
osećala sam i toliko drugih stvari:

164
00:07:58,800 --> 00:08:01,080
uzbuđenje, samopouzdanje.

165
00:08:02,000 --> 00:08:03,776
Znala sam da sam dobar pilot.

166
00:08:03,800 --> 00:08:06,816
Znala sam da su uslovi dobri,
inače ne bih bila tu.

167
00:08:06,840 --> 00:08:10,376
Znala sam kako će sjajno da bude
stotinama kilometara u vazduhu.

168
00:08:10,400 --> 00:08:13,016
Dakle, da, strah je bio prisutan,

169
00:08:13,040 --> 00:08:15,216
ali bih se dobro zagledala u njega,

170
00:08:15,240 --> 00:08:17,896
pozabavila bih se njegovim značajem

171
00:08:17,920 --> 00:08:20,256
i smestila ga gde mu je mesto,

172
00:08:20,280 --> 00:08:21,696
a to je češće puta bilo

173
00:08:21,720 --> 00:08:25,696
iza mog uzbuđenja, mog iščekivanja

174
00:08:25,720 --> 00:08:26,920
i mog samopouzdanja.

175
00:08:27,400 --> 00:08:29,416
Dakle, nisam protiv straha.

176
00:08:29,440 --> 00:08:31,960
Samo sam zagovornica hrabrosti.

177
00:08:34,520 --> 00:08:37,736
Sad, ne govorim da vaše devojke
moraju da budu vatrogaske

178
00:08:37,760 --> 00:08:39,976
ili da bi trebalo da budu paraglajderke,

179
00:08:40,000 --> 00:08:44,760
ali govorim da vaspitavamo naše devojke
da budu plašljive, čak bespomoćne,

180
00:08:45,600 --> 00:08:49,216
a to počinje kada ih upozoravamo
na fizičke rizike.

181
00:08:49,240 --> 00:08:51,856
Strah koji naučimo
i iskustva koja ne steknemo

182
00:08:51,880 --> 00:08:53,696
ostaju sa nama dok postajemo žene

183
00:08:53,720 --> 00:08:57,976
i srastaju sa svim tim stvarima s kojima
se suočavamo i pokušavamo da odagnamo:

184
00:08:58,000 --> 00:09:00,296
naše oklevanje od govorenja,

185
00:09:00,320 --> 00:09:02,976
naša popustljivost kako bi nas voleli

186
00:09:03,000 --> 00:09:05,720
i naš nedostatak samopouzdanja
u sopstvene odluke.

187
00:09:06,960 --> 00:09:09,280
Dakle, kako da postanemo hrabre?

188
00:09:10,440 --> 00:09:12,216
Pa, evo dobrih vesti.

189
00:09:12,240 --> 00:09:14,216
Hrabrost se uči

190
00:09:14,240 --> 00:09:15,656
i kao bilo šta što se uči,

191
00:09:15,680 --> 00:09:17,520
prosto mora da se vežba.

192
00:09:18,040 --> 00:09:19,616
Dakle, prvo

193
00:09:19,640 --> 00:09:21,336
moramo duboko da udahnemo

194
00:09:21,360 --> 00:09:23,416
i da ohrabrimo naše devojke

195
00:09:23,440 --> 00:09:26,136
da voze skejtbord, penju se na drveće

196
00:09:26,160 --> 00:09:28,720
i da se pentraju oko te
vatrogasne šipke na igralištu.

197
00:09:29,480 --> 00:09:31,656
To je moja majka radila.

198
00:09:31,680 --> 00:09:33,456
Nije tada bila svesna toga,

199
00:09:33,480 --> 00:09:35,776
ali istraživači imaju naziv za ovo.

200
00:09:35,800 --> 00:09:37,896
Nazivaju to rizičnom igrom,

201
00:09:37,920 --> 00:09:42,376
a istraživanja pokazuju da je rizična igra
zaista važna za decu, svu decu

202
00:09:42,400 --> 00:09:44,976
jer uči o proceni opasnosti,

203
00:09:45,000 --> 00:09:47,176
podučava o odloženom zadovoljenju,

204
00:09:47,200 --> 00:09:48,976
podučava otpornosti,

205
00:09:49,000 --> 00:09:50,320
podučava samopouzdanju.

206
00:09:51,080 --> 00:09:52,536
Drugim rečima,

207
00:09:52,560 --> 00:09:55,856
kada deca izađu napolje
i vežbaju hrabrost,

208
00:09:55,880 --> 00:09:59,040
uče vredne životne lekcije.

209
00:10:00,600 --> 00:10:05,336
Pod dva: moramo da prestanemo
da nonšalantno opominjemo naše devojke.

210
00:10:05,360 --> 00:10:07,776
Zato primetite sledeći put kada kažete:

211
00:10:07,800 --> 00:10:09,656
"Pazi, povredićeš se!"

212
00:10:09,680 --> 00:10:11,760
ili: "Ne radi to, to je opasno."

213
00:10:12,480 --> 00:10:16,056
I setite se da im često zapravo govorite

214
00:10:16,080 --> 00:10:18,496
da ne bi trebalo da se naprežu,

215
00:10:18,520 --> 00:10:20,696
da one zaista nisu dovoljno dobre,

216
00:10:20,720 --> 00:10:22,520
da bi trebalo da budu uplašene.

217
00:10:24,320 --> 00:10:25,520
Treće:

218
00:10:26,080 --> 00:10:29,080
i mi žene moramo da počnemo
da vežbamo hrabrost.

219
00:10:29,880 --> 00:10:33,040
Ne možemo da podučavamo devojke,
dok ne podučimo nas.

220
00:10:33,960 --> 00:10:35,856
Stoga, evo još nešto:

221
00:10:35,880 --> 00:10:38,976
strah i ushićenost

222
00:10:39,000 --> 00:10:40,760
imaju sličan osećaj -

223
00:10:41,760 --> 00:10:44,336
ruke se tresu, srce brže kuca,

224
00:10:44,360 --> 00:10:45,736
nervoza

225
00:10:45,760 --> 00:10:47,496
i kladim se da su mnogi od vas

226
00:10:47,520 --> 00:10:50,336
kad ste poslednji put mislili
da ste uplašeni van pameti,

227
00:10:50,360 --> 00:10:53,296
možda ste osećali uglavnom ushićenost

228
00:10:53,320 --> 00:10:55,280
i sad ste propustili priliku.

229
00:10:55,720 --> 00:10:56,920
Zato vežbajte.

230
00:10:57,560 --> 00:11:00,616
I dok bi devojke trebalo da izlaze napolje
i uče da budu odvažne,

231
00:11:00,616 --> 00:11:06,656
razumem da odrasli ne žele
da voze hoverbord ili se penju na drveće,

232
00:11:06,680 --> 00:11:10,136
zato bi svi trebalo da vežbamo

233
00:11:10,160 --> 00:11:12,376
kod kuće, u kancelariji,

234
00:11:12,400 --> 00:11:14,496
pa čak i ovde, sakupljajući hrabrost

235
00:11:14,520 --> 00:11:16,880
da razgovaramo s nekim
kome se zaista divimo.

236
00:11:18,360 --> 00:11:22,376
Naposletku, kada je devojčica, recimo,

237
00:11:22,400 --> 00:11:24,496
na svom biciklu na vrhu strmog brda

238
00:11:24,520 --> 00:11:27,936
insistirajući da je suviše uplašena
da se spusti,

239
00:11:27,960 --> 00:11:30,080
uputite je da pristupi svojoj hrabrosti.

240
00:11:30,720 --> 00:11:34,976
Konačno, možda je to brdo
uistinu suviše strmo,

241
00:11:35,000 --> 00:11:38,920
ali će doći do tog zaključka
putem hrabrosti, a ne straha.

242
00:11:39,920 --> 00:11:43,816
Jer se ne radi o strmom brdu ispred nje.

243
00:11:43,840 --> 00:11:45,720
Radi se o životu koji je pred njom

244
00:11:46,400 --> 00:11:48,176
i tome da ona poseduje oruđa

245
00:11:48,200 --> 00:11:50,296
kako bi se izborila i pristupila

246
00:11:50,320 --> 00:11:53,576
svim opasnostima
od kojih je ne možemo zaštititi,

247
00:11:53,600 --> 00:11:57,480
svim izazovima kod kojih nećemo
biti tu da je vodimo kroz njih,

248
00:11:58,160 --> 00:12:00,616
sa svime sa čime će se naše devojke ovde

249
00:12:00,640 --> 00:12:02,016
i širom sveta

250
00:12:02,040 --> 00:12:03,840
suočiti u budućnosti.

251
00:12:06,200 --> 00:12:07,440
Dakle, usput,

252
00:12:08,400 --> 00:12:11,176
trenutni svetski rekord u puzanju -

253
00:12:11,200 --> 00:12:13,576
(Smeh)

254
00:12:13,600 --> 00:12:16,640
je 56,62 kilometra

255
00:12:18,520 --> 00:12:21,976
i zaista bih volela
da vidim devojku kako ga obara.

256
00:12:22,000 --> 00:12:27,876
(Aplauz)