Showing Revision 13 created 11/12/2020 by mabbast chato.

1. Τίτλος:
   شارستانیبوون و داهاتووی شارەکان- ڤانس کیتی
2. Περιγραφή:

   بۆ بینینی تەواوت وانەکە کرتە لەسەر ئەم بەستەرەیە بکە:http://ed.ted.com/lessons/urbanization-and-the-future-of-cities-vance-kite
   نزیکە ١٠،٠٠٠ ساڵ لەمەوبەر، ڕاوکەر و کۆکەرەواکان لەلایەن کوشتوکاڵی سەرەتایەوە یارمەتی دەدران.، بۆ گوندە نیمچە هەمیشەیەکان ڕۆشتوون و هەرگیز ئاوڕیان بۆ دواوە نەداوەتەوە، لەگەڵ بەرەوپێشچوونی زیاتر خۆراکی زیاتر بەرهەمهێنراوە، ئەم خۆراکە زیادەیەش بۆتەهۆی پیدابوونی بازرگانی و تایبەتمەندی و چەند ساڵێک دواتریش شۆڕشی پیشەسازی، شارە نوێی. ڤانس کیتی باسی شارنشینی ڕابردوومان و چۆن دەتوانین چاوەڕێ داهاتووی شارەکان بکەین تا لەگەڵ بەرزبوونەوەی ژمارە دانیشتوانمان خۆمان بکونجێنین دەکات.

3. Speaker:
   ڤانس کیتی
4. 6988 0:07 - 0:09
   لەم سەردەمە، زیاتر لە نیوەی خەڵک لە جیهان
5. 9446 0:09 - 0:11
   لە ناوچەی شارنشین دەژین.
6. 11366 0:11 - 0:15
   تا نیوەی سەدە، ئەم ڕێژەیە بۆ ٪٧٠ بەرزدەبێتەوە.
7. 14694 0:15 - 0:17
   بەڵام ١٠٠ لەمەوبەر،
8. 16782 0:17 - 0:19
   تەنها دوو لەسەر دەی خەڵک لە شار دەژیا،
9. 19491 0:19 - 0:22
   و پێش ئەو ١٠٠ساڵەش، تەنانەت کەمتریش بووە،
10. 21615 0:22 - 0:23
    ئێمە چۆن بەوە
11. 22700 0:23 - 0:25
    چۆن بەو ڕێژە بەرزەی شارستانیبوون گەیشتین،
12. 24785 0:25 - 0:27
    و ئەو واتای چییە بۆ داهاتوومان؟
13. 27180 0:27 - 0:29
    لە سەرەتایترین ڕۆژگارەکانی مێژووی مرۆڤ،
14. 29250 0:29 - 0:31
    مرۆڤ ڕاوکەر و کۆکەرەوە بووە،
15. 31000 0:31 - 0:33
    زۆربەی جار لە شوێنێکە بۆ شوێنێکی
    دیکە دەیگواستەوە
16. 32709 0:33 - 0:35
    لە گەڕان بەدوای خۆراکدا.
17. 35153 0:35 - 0:37
    بەڵام نزیکە ١٠،٠٠٠ ساڵ لەمەوبەر،
18. 36744 0:37 - 0:39
    باوانمان وردە وردە فێری نهێنیەکانی
19. 38831 0:39 - 0:40
    دەستاکاریکردنی بۆماوەی ڕووەک و ئاژەڵبوون
20. 40204 0:40 - 0:43
    و تەکنیکەکانی کشتوکاڵکردنی سەردەمی کۆن.
21. 42612 0:43 - 0:44
    بۆ یەکەم جار
22. 43881 0:44 - 0:45
    خەڵک توانی خۆراک بەرهەم بهێنێت
23. 45113 0:45 - 0:47
    لەجیاتی ئەوە بەدوای بگەڕێت،
24. 46555 0:47 - 0:48
    و ئەمش بووەهۆی گەشەسەندنی
25. 47938 0:48 - 0:50
    گوندە نیمچە هەمیشەیەکان.
26. 49521 0:50 - 0:52
    بۆ یەکەم جار لە مێژوو.
27. 51775 0:52 - 0:54
    لەوانەیە پرسیاربکەیت. بۆچی تەنها نیمچە هەمیشەیی؟
28. 54271 0:54 - 0:57
    باشە، لەسەرەتادا هێشتا گوندەکان پێویستبوو
29. 57036 0:57 - 0:58
    دوای چەند ساڵێک شوێنەکانیان بگۆڕن
30. 58460 0:58 - 1:00
    چونکە خاکەکە بێ سووددەبوو.
31. 60441 1:00 - 1:02
    ئەم تەنها بە لەدایکبوونی تەکنیکەکانی
32. 62329 1:02 - 1:05
    وەکو ئاودێری و کێڵانی خاک
33. 64502 1:05 - 1:06
    نزیکەی ٥٠٠٠ساڵ لەمەوبەر
34. 66044 1:06 - 1:08
    کەوا خەڵک دەیتوانی پشت بە جێگیری
35. 67664 1:08 - 1:10
    و کەلوپەلی درێژخایەنی خۆراک ببەستێت
36. 69501 1:10 - 1:12
    شوێنی هەمیشەی نیشتەجێبوون بنیاتبنێن.
37. 71913 1:12 - 1:13
    و لەگەڵ زیادبوونی خۆراک
38. 73434 1:13 - 1:15
    کەوا ئەم تەنکنیکانە بەرهەمیانهێنابوونم
39. 75056 1:15 - 1:18
    چیتر پێویستی نەدەکر هەمووان
    خەریکی کاری کێڵگە بن.
40. 77595 1:18 - 1:19
    ئەمەش ڕێگاخۆشکەربوو بۆ پەرەسەندنی
41. 78992 1:19 - 1:21
    بازرگانیە تایبەتەکانی دیکە،
42. 80680 1:21 - 1:23
    و فراوانکردنی ڕووبەری شارەکان.
43. 83567 1:24 - 1:26
    ئێستا شارەکان زیاد لە پیویست خۆراک بەرهەم دەهێنن،
44. 85986 1:26 - 1:27
    هەروەها ئامێریش،
45. 86974 1:27 - 1:27
    پیشەش
46. 87438 1:27 - 1:29
    و کەلوپەلەکانی دیکەش،
47. 88572 1:29 - 1:31
    ئێستا ئەگەری بازرگانی هەییە
48. 90509 1:31 - 1:33
    چالاکردنی لەسەرو شوێنە دوورەکانەوە.
49. 93405 1:33 - 1:35
    و هەرکە بازرگانی برەویسەند،
50. 94742 1:35 - 1:38
    تەکنەلۆجیاش ئاسانکاری بۆ کرد،
51. 97549 1:38 - 1:39
    وەکو گالیسکەکان،
52. 99467 1:39 - 1:41
    کەشتیەکان،
53. 100901 1:41 - 1:42
    ڕێگاکان،
54. 101962 1:42 - 1:43
    و بەندەرەکان.
55. 103154 1:43 - 1:45
    بێگومان، ئەم شتانە داوای کارێکاری زیاتر دەکەن
56. 105320 1:45 - 1:47
    بۆ دروستکردن و پاراستن،
57. 106789 1:47 - 1:48
    ئەمانەش بوونەهۆی ئەوەی خەڵکی
58. 107987 1:48 - 1:50
    دەووروبەر شارەکان بۆ ناو شارەکان ڕابکێشن
59. 109794 1:50 - 1:51
    چونکە کار و هەلی زیاتر
60. 111247 1:51 - 1:53
    ڕەخساندرابوون.
61. 112960 1:53 - 1:55
    ئەگەر پێتوابێت شارە نوێیەکان قەرەباڵخن،
62. 115141 1:55 - 1:56
    لەوانەیە شۆکبیت بەبیستنی ئەمە
63. 116461 1:56 - 2:00
    کەوا هەندێک شار لە ٢٠٠٠ پێش زاین ژمارەی
    دانیشتوانیان
64. 119906 2:00 - 2:04
    نزیکەی دووجار لە ڕێژەی دانیشتوانی شەنگەهای و کالکتا زیاتربووە.
65. 123909 2:04 - 2:05
    یەک هۆکار بۆ ئەمشە
66. 124902 2:05 - 2:08
    ئامرازەکانی گواستنەوە بەشێوەیەکی فراوان
    بەردەست نەبووە،
67. 127524 2:08 - 2:10
    هەربۆیە هەمووشتێک پێویست بوو ڕۆشتن
    بە پێ ماوە کورت بکرایە،
68. 130150 2:10 - 2:12
    لەنێوانیان چەند سەرچاوەیەکی ئاوی پاک
69. 132156 2:12 - 2:14
    کەوا لەو سەرەدەم هەبووە.
70. 133774 2:14 - 2:15
    و ناوچەی زەوی شارێک
71. 135407 2:15 - 2:18
    لەلایەن پێداویستی دیوارەکانەوە سنوردارکرابوو
72. 137648 2:18 - 2:20
    تا بەرگیری لە هەر هێرشێک بکات.
73. 140116 2:20 - 2:23
    ئیمپڕاتۆریەتی ڕۆم توانی گەشە بە ژێرخانی
    ئابوری بدات
74. 142990 2:23 - 2:25
    تا بەسەر ئەم سنوردارکراونە سەربکەوێت،
75. 145043 2:25 - 2:26
    بەڵام زیاتر لەم،
76. 146327 2:26 - 2:28
    شارە نوێیەکان وەکو دەیاناسین،
77. 147628 2:28 - 2:29
    لەڕاست گەشەسەند تێیاندا
    دەستی پێنەکرد
78. 148943 2:29 - 2:31
    تاوەکو شۆڕشی پیشەسازی،
79. 150940 2:31 - 2:34
    کاتێک تەکنەلۆجیا بە قەبارەیەکی فراون بڵاوبەوە
80. 153697 2:34 - 2:36
    ڕێگاخۆشکەربوو تا شارەکان زیاتر فراوان و
    تێکەڵبن،
81. 156386 2:36 - 2:38
    دانانی پۆلیس،
82. 157672 2:38 - 2:38
    ئاگر کوژێنەوە،
83. 158271 2:38 - 2:40
    و بەشەکانی تەندروستی،
84. 159782 2:40 - 2:41
    هەروەها تۆڕەکانی ڕیگا وبان،
85. 161342 2:41 - 2:44
    و دواتریش دابەشکردنی کارەبا.
86. 163815 2:44 - 2:47
    کەواتە، داهاتوو شارەکان چییە؟
87. 166572 2:47 - 2:49
    ژمارەی دانیشتوانی جیهان ئێستا
    زیاترە لە ٧ بلیۆن
88. 169475 2:49 - 2:52
    و پێشبینیکراوە بۆ نزیکەی ١٠ بەرز بێتەوە.
89. 172227 2:52 - 2:54
    زۆربەی ئەم گەشەسەندنانە
90. 173730 2:54 - 2:57
    لە ناوچەی شارنشینی هەژارترین وڵاتەکانی جیهان ڕوودەدات.
91. 177023 2:57 - 2:59
    کەواتە، پێویستە شارەکان چۆن بگۆڕێن
92. 178943 2:59 - 3:01
    تا خۆیان لەگەڵ ئەم گەشەسەندنە بگونجێنێن؟
93. 181134 3:01 - 3:03
    یەکەم ، پێویستە جیهان
    بە دوای ڕێگاگەلێک بگەڕێت
94. 183309 3:03 - 3:05
    تا خۆراکی پێوست دابینبکات،
95. 184754 3:05 - 3:06
    تەندروستی،
96. 185714 3:06 - 3:08
    پەروەردە بۆ هەموو کەسێک.
97. 187954 3:08 - 3:10
    دووەم، پێویستە گەشەسەندن ڕووبدات
98. 189831 3:10 - 3:12
    بەشێوەیەک زیان بە زەوی نەگەیەنێت
99. 191713 3:12 - 3:14
    کەوا کەلوپەل وخەزمەتگوزاری بۆ دابینبکات
100. 193796 3:14 - 3:17
     هەروەها پالپشتی ڕێژەی دانیشتوانیش بکات.
101. 197159 3:17 - 3:19
     بەرهەم هێنانی خۆراک لەوانەیە
102. 198590 3:19 - 3:21
     بۆ کێڵگە ستوونی و بینا هەوربڕەکان،
103. 200713 3:21 - 3:22
     باخچەکانی سەبان بگوازرێتەوە،
104. 201795 3:22 - 3:24
     یاخود ناوچە چۆڵەکانی ناوندی شارەکان،
105. 204272 3:24 - 3:26
     لەکاتێکدا بەزۆری وزە
106. 205802 3:26 - 3:29
     لە چەند سەرچاوەیەکی وزەی نوێ بەرهەم دێیت.
107. 208689 3:29 - 3:31
     لەجیاتی خانووی یەک خێزان،
108. 210728 3:31 - 3:33
     خانووی زیاتر بەشێوەی ستوانی دروست دەکرێت
     (بینا).
109. 213338 3:33 - 3:35
     لەوانەیە بینا ببینین هەمووشتێکی تیابێت
110. 215299 3:35 - 3:38
     کەوا مرۆڤ لە ژیانی ڕۆژانەیا پێویستی پێیەتی،
111. 217616 3:38 - 3:40
     هەروەها شار سەربەخۆ بچووکترەکانیش
112. 219579 3:40 - 3:43
     جەختیان کردۆتە سەر بەرهەمهێنانی بەردەوام و ناوخۆی.
113. 222701 3:43 - 3:45
     داهاتووی شارەکان هەمەجۆرن
114. 224794 3:45 - 3:45
     توانای گۆڕانیان هەییە،
115. 225466 3:45 - 3:46
     و دروستکەریشن،
116. 226328 3:46 - 3:49
     چیتر لە دەووری پیشەسازیەک دروستناکرێن.
117. 228593 3:49 - 3:51
     بەلام بەزۆری ڕەنگدانەوەی پەیوەندی
118. 230968 3:51 - 3:53
     و جیهانیشن.