(h) TROM - 2.26 Ölüm
-
0:03 - 0:07[ Ölüm ]
-
0:10 - 0:12Gündelik hayatımızı, sonumuz ne olacak
-
0:12 - 0:15diye düşünmeden yaşıyoruz.
-
0:20 - 0:24Ancak ölüm, her an etrafımızda.
-
0:24 - 0:29Bu program bitene kadar İngiltere'de yaklaşık 60 kişi ölmüş olacak.
-
0:35 - 0:37Nadiren ölüme şahit oluruz.
-
0:37 - 0:41Ölüm, daha çok filmlerde ve televizyonda gördüğümüz bir şeydir.
-
0:41 - 0:45Televizyon ölümü şiddet ve acı dolu bir şeymiş gibi gösterebilir.
-
0:50 - 0:53Kendi ölümlülüğümüzle yüzleşmiyoruz.
-
0:53 - 0:59Hayatı yaşarken bile ölümün ortasında olduğumuz gerçeğiyle yüzleşmiyoruz.
-
1:05 - 1:09Sağlık hizmetlerindeki ve beslenmedeki iyileşmeler, içtiğimiz suyun daha temiz olması
-
1:09 - 1:13gibi şeylerden ötürü, ömrümüz yüz sene önceyaşayan insanların iki katına çıktı.
-
1:13 - 1:16Bugün, ölümümüz büyük ihtimalle yaşla gelen hastalıklardan olacak.
-
1:16 - 1:18Kanser, inme,
-
1:18 - 1:23ve de en önemlisi: Kalp hastalığı. Bugün,
-
1:24 - 1:27Batı dünyasındaki ölümlerin dörtte biri kalp hastalığından kaynaklanıyor.
-
1:28 - 1:31Bu ölümlerin en şiddetli hali kalp krizi.
-
1:42 - 1:47Maalesef, parasal sistem bu konuyla ilgili pek çok teorinin yayılmasına izin veriyor.
-
1:48 - 1:52Bu teorilerin çoğunu destekleyen hiç bir kanıt yok. Bunun yanısıra,
-
1:52 - 1:55bu teoriler, insanları belki en önemli konu olan ölüm konusunda
-
1:55 - 1:58eğitmiyor.
-
1:58 - 2:01Eğer bu soruya bir cevap arıyorsanız,
-
2:01 - 2:06ölümden sonra hayatla ilgili pek çok teoriyle ve fikirle karşılaşacaksınız.
-
2:06 - 2:09Maalesef, bunların hepsi sadece birer fikir.
-
2:09 - 2:14Parasal sistem bu konuda sınıfta kalıyor, çünkü hayat kalitesine değil
-
2:14 - 2:17kara odaklanıyor.
-
2:17 - 2:22Çoğu zaman, bilimsel cevaplar yerine ruhani ve hayali cevaplar alıyorsunuz.
-
2:23 - 2:26Bunun sebebi, insanların iyi satan veya çevrenin kabul ettiği fikirleri
-
2:26 - 2:31devam ettirmeye meyilli olmaları.
-
2:31 - 2:34Fikirlerin konuyla ilgili olup olmaması önemli değil.
-
2:37 - 2:39İşte size bilimin bugüne kadar ölüm hakkında
-
2:39 - 2:43keşfettiği doğrular.
-
2:44 - 2:49Tavuk çevirmeden, patataes kızartmasına, Coca Cola'dan
-
2:49 - 2:50McDonalds hamburgerlerine kadar
-
2:51 - 2:54yediğiniz her şey, vücudunuzu değiştiriyor.
-
2:54 - 2:58Vücudunuz, bu yiyeceklerle ve de soluduğunuz oksijenle değişiyor.
-
3:01 - 3:07Sindirim sırasında organlarınız yiyecekleri vücudunuzun kullanabileceği bir şekle dönüştürüyor.
-
3:07 - 3:10Yiyecekler, ağzınızdaki tükürükle karışıyor.
-
3:11 - 3:15Dişleriniz öğütürken, tükürük de yiyeceği eritmeye başlıyor.
-
3:15 - 3:20Dil sayesinde yiyecekler boğaza itiliyor.
-
3:20 - 3:24Boğazdan geçen yiyecek, yutkunmayı tetikliyor
-
3:24 - 3:28ve nefes borusu kapanıyor.
-
3:28 - 3:31Boğazdan geçen yiyecek, yemek borusuna giriyor.
-
3:32 - 3:35Yiyecek, yemek borusundaki kaslar sayesinde mideye doğru itiliyor.
-
3:35 - 3:41Mide kapakçığı açılıyor ve yiyecek mideye giriyor.
-
3:41 - 3:46Midedeki eşsiz kas yapısı yiyeceği küçük parçacıklara ayırıyor.
-
3:47 - 3:53Yiyecek, önce onikiparmak bağırsağına, oradan da ince bağırsağa geçiyor.
-
3:53 - 3:58Besinlerin büyük bir kısmı ince bağırsakta emiliyor.
-
3:58 - 4:04Mukozadaki enzimler, pankreas ve karaciğer sıvılarıyla karışıyor.
-
4:04 - 4:07Böylece kimyasal sindirim süreci sona eriyor.
-
4:08 - 4:12Bağırsak çeperleri, emilimi sağlayan hücrelerle dolu.
-
4:13 - 4:17Kilüs borusu, yiyecekleri kılcal damarlara aktarıyor
-
4:17 - 4:19ve de sindirilen besinler kana karışıyor.
-
4:21 - 4:26Kan, besinleri diğer hücrelere taşıyor.
-
4:27 - 4:33Sindirilmeyen besinler ileo-çekal kapaktan geçip kalın bağırsağa geçiyor.
-
4:33 - 4:36Kalın bağırsak, suyu emiyor, vitamin üretiyor,
-
4:36 - 4:40mukoza salgılıyor, ve de dışkıyı üretip vücuttan atıyor.
-
4:41 - 4:47Dışkı, rektuma geçiyor ve boşaltımı tetikliyor.
-
4:48 - 4:53Anne karnındaki fetüs de aynı şeyleri yapıyor.
-
4:53 - 4:56Embryo ve Fetüsün Gelişimi
-
5:16 - 5:18Şaşırmadım.
-
5:18 - 5:20Hiçbir şey sonsuza dek değil.
-
5:20 - 5:23Kalbim çok defa kırıldı.
-
5:23 - 5:24Artık hesap tutmayı bıraktım.
-
5:24 - 5:26Kendimi kalp kırıklığına itiyorum
-
5:26 - 5:28Kendimi kalp kırıklığından kurtarıyorum
-
5:28 - 5:29Heyecanlanıyorum
-
5:29 - 5:31Sonra da kendimi bırakıyorum.
-
5:32 - 5:36Aklımı yitirmemek için çok uğraştım.
-
5:36 - 5:38Milyonlarca bahane uydurdum.
-
5:40 - 5:43Her ihtimali düşündüm.
-
5:46 - 5:49Biliyorum ki gerçek bir gün ortaya çıkacak.
-
5:49 - 5:53Sorunu çözmemiz için beni çalıştıracaksın.
-
5:54 - 5:59Ben de senin benim aldığımdan daha fazlasını alacağına söz veriyorum.
-
6:00 - 6:03Daha tanışmadık.
-
6:11 - 6:13Beklemem gerekebilir.
-
6:13 - 6:15Ama peşini bırakmayacağım.
-
6:15 - 6:17Çözümün yarısı zaman
-
6:17 - 6:19diğer yarısı da şans.
-
6:19 - 6:21Nerede olursan ol,
-
6:21 - 6:23Ne zaman gelirsen gel
-
6:23 - 6:26Hiç yoktan hayatıma gireceksin
-
6:26 - 6:30Ve birlikte çok mutlu olacağımızı biliyorum.
-
6:31 - 6:34Bebek, senin sevgin beni değiştirecek.
-
6:35 - 6:38Şimdi, tüm ihtimalleri görebiliyorum.
-
6:40 - 6:44Biliyorum ki gerçek bir gün ortaya çıkacak.
-
6:44 - 6:48Sorunu çözmemiz için beni çalıştıracaksın.
-
6:48 - 6:54Ben de senin benim aldığımdan daha fazlasını alacağına söz veriyorum.
-
6:55 - 6:58Daha tanışmadık.
-
6:58 - 7:02Ve duydum ki aşkta ve savaşta
-
7:02 - 7:06her şey mübah.
-
7:06 - 7:09Ama savaşmam gerekmeyecek
-
7:09 - 7:11Her şey elbirliği edip
-
7:11 - 7:15Bizi bir araya getirecek
-
7:31 - 7:35Ve birlikte çok mutlu olacağımızı biliyorum.
-
7:35 - 7:39Bebek, senin sevgin beni değiştirecek.
-
7:39 - 7:44Şimdi, tüm ihtimalleri görebiliyorum.
-
7:47 - 7:52Biliyorum ki gerçek bir gün ortaya çıkacak.
-
7:52 - 7:56Sorunu çözmemiz için çalışacağım.
-
7:56 - 8:01Ben de senin benim aldığımdan daha fazlasını alacağına söz veriyorum.
-
8:01 - 8:04Benim aldığımdan...
-
8:04 - 8:08Biliyorsun gerçek ortaya çıkacak.
-
8:08 - 8:12Sorunu çözmemiz için beni çalıştıracaksın.
-
8:12 - 8:18Ben de senin benim aldığımdan daha fazlasını alacağına söz veriyorum.
-
8:18 - 8:22Daha tanışmadık.
-
8:27 - 8:30Tanışmadık.
-
8:31 - 8:33Sana söz veriyorum ki
-
8:33 - 8:36Sana benim aldığımdan çok daha fazlasını vereceğim.
-
8:37 - 8:43Sevgi, sevgi, sevgi...
-
8:43 - 8:45Daha tanışmadık.
-
8:46 - 8:50Sevgi, sevgi, sevgi...
-
8:51 - 8:56Daha tanışmadık.
-
9:13 - 9:19Şimdi, durumu anlamak için bu çocuğu cam bir odaya koyduğumuzu
-
9:19 - 9:23ve 18 yaşına kadar yiyecek ve oksijen verdiğimizi farzedelim.
-
9:23 - 9:26Mucizevi bir şekilde bir dönüşüm geçirdiğini göreceğiz.
-
9:27 - 9:33Temel olarak, ona verdiğin her şey onun bedenini değiştiriyor.
-
9:34 - 9:39Önce böyle görünüyordu. 18 yıl sonra da böyle görünecek.
-
9:39 - 9:45Büyürken başına gelen şey bu. Siz, bir dönüşümün sonucusunuz.
-
9:47 - 9:51Peki, ölünce ne oluyor?
-
9:53 - 9:56Ölüm, beraberinde kayıp ve yas getiren,
-
9:56 - 9:58tamamen acımasızca ve olumsuz bir olay gibi görünüyor.
-
9:59 - 10:04Ancak vücudumuzda yaşam ve ölüm, en baştan beri bir biriyle ilişkili
-
10:17 - 10:21Vücudumuz, organik hücre kolonilerinden oluşuyor.
-
10:21 - 10:26Hücrelerimize baktığımızda, dev bir hücre kolonileri bütününden ibaret olduğumuzu görüyoruz.
-
10:26 - 10:28Milyarlarca hücre
-
10:40 - 10:43ve hepsinin kendine ait bir rolü var.
-
10:43 - 10:47Kalp hücresi, kas hücresi, beyin gücresi.
-
10:49 - 10:53İnanılmaz bir uyum ve düzen içinde birlikte çalışarak
-
10:53 - 10:57ait oldukları organların görevlerini yerine getirirler.
-
11:06 - 11:11Hayatımızın başından beri hücrelerin yorulmadan kendilerini görevlerine adamaları
-
11:11 - 11:15ölmelerine sebep oluyor.
-
11:18 - 11:24Fetüsteki hücrelerin bir kısmı kendi kendini yok et komutu alıyor.
-
11:24 - 11:30Burada, gelişmekte olan elin devasa bir hücre grubu olarak ortaya çıktığını görüyoruz.
-
11:30 - 11:33Sonra, hücreler kendi kendilerini sistematik olarak yok ederek
-
11:33 - 11:36parmakları, parmakların arasındaki boşlukları oluşturuyorlar.
-
11:36 - 11:40Aynı bir parça taşı yontan bir heykeltraş gibi.
-
11:41 - 11:44İnsan vücudunun oluşmaya başladığı andan beri
-
11:44 - 11:47ölüm, hayatın ayrılmaz bir parçası.
-
11:49 - 11:53Mikroskopla baktığımızda hücrelerin nasıl yok olduğunu görebiliriz.
-
11:56 - 11:59Bu süreç, hayatımız boyunca devam ediyor.
-
11:59 - 12:00Hücreler zarar görüyor
-
12:01 - 12:02veya eskiyorlar.
-
12:09 - 12:15Bu program süresince vücudunuzdaki hücrelerden bir milyarı ölecek.
-
12:18 - 12:22Onların ölümü bizi hayatta ve sağlıklı tutuyor.
-
12:22 - 12:26Ölümün, hayatın yaratıcı gücünün bir parças olduğunu düşünebiliriz.
-
12:27 - 12:30Peki bizim ölümümüz de insanlığın yolculuğunun bir parçası mı?
-
12:31 - 12:34Kozmik bir makinede birer hücre miyiz?
-
12:34 - 12:37Ölümler, bilinmeyen bir amaca mı hizmet ediyor?
-
12:37 - 12:40Maalesef, hayır.
-
12:40 - 12:44Öyle görünüyor ki ölüm, seks yapmak için ödediğimiz bedel.
-
12:52 - 12:56Seks yapınca yeni bir canlı yaratıyoruz.
-
12:57 - 13:00Ancak bu yeni canlı, sadece kendimizin bir kopyası değil.
-
13:00 - 13:06Her bebek tekildir ve ebebeynlerin genlerinin özel bir karışımıdır.
-
13:11 - 13:18Evrim sürecinde genler nesilden nesile geçtikçe,
-
13:19 - 13:22Doğal seleksiyon dediğimiz süreç,
-
13:22 - 13:26çevreye uyum göstermemizi ve evrilmemizi hızlandırıyor.
-
13:27 - 13:29Seks olmadan, genler karışmadan,
-
13:29 - 13:34böyle karmaşık organizmalar haline gelemezdik.
-
13:42 - 13:46İnsan vücudunun ölüm süreci hayret verici.
-
13:49 - 13:56İnsan vücudunun 24 saat içinde soğuması işte buna benziyor.
-
13:57 - 14:01Ölüm, hızlıca gerçekleşen tek bir olay değil.
-
14:01 - 14:03Hayat yavaş yavaş sona eriyor.
-
14:03 - 14:08Vücuttaki her hücrenin ne zaman öldüğünü bilmek zor.
-
14:11 - 14:15Beyin son nefesimizi vermeden çok önce ölebilir.
-
14:15 - 14:19Ve kişiliğimizi sonsuza dek kaybederiz.
-
14:21 - 14:26Biri öldüğünde, onları insan yapan her şeyi özleriz.
-
14:26 - 14:31Kişilikleri, kendilerine has özellikleri, duyguları, sıcaklıkları
-
14:32 - 14:36Peki o varlık hissi nedir? O kaybolan bilinç nedir?
-
14:37 - 14:41Bunun için beynin özel bir kısmı mı var?
-
14:41 - 14:46Bu deneyde, beynin nasıl işlediğini görebiliyoruz.
-
14:47 - 14:49128 sensör
-
14:49 - 14:51beyin hücrelerimin ateşlediği
-
14:52 - 14:55küçücük elektrik sinyallerini tespit ediyor.
-
14:56 - 14:58Rahatlayınca ortaya çıkan görüntü böyle.
-
14:59 - 15:04Benim hiçbir şey yapmamam bütün bu faaliyete yol açıyor.
-
15:06 - 15:10Gözümü açar açmaz beynim çalışmaya başlıyor.
-
15:19 - 15:21Televizyon izlemek gibi basit bir faaliyet bile
-
15:21 - 15:24beynimde milyonlarda işlem gerçekleşmesine sebep oluyor.
-
15:35 - 15:39Binlerce adımda gerçekleşen bir saniyelik bir hareket,
-
15:39 - 15:43beynimin tamamını kaplayan bir faaliyete yol açıyor.
-
15:48 - 15:52Bilgi, ilk önce beynimin gerisine gidiyor.
-
15:54 - 15:58Oradan, faaliyet kısa süreli belleğe gidiyor.
-
15:58 - 16:04Ondan sonra da beynin düşünürken kullandığımız ön kısmına geçiyor.
-
16:05 - 16:06Soru şu,
-
16:06 - 16:11beyinde benlik hissimden sorumlu belli bir bölüm var mı?
-
16:11 - 16:14Beni Robert Winston yapan tek bir bölüm var mı?
-
16:14 - 16:18Öyle görünüyor ki beyin, bundan daha karmaşık.
-
16:19 - 16:22Biraz orkestra gibi işliyor.
-
16:22 - 16:25Farklı işleri yapan farklı bölümler var.
-
16:25 - 16:30Yaylılar, orkestra şefi, üflemeli çalgılar...
-
16:30 - 16:32ancak çıkan sonuç, ya da müzik,
-
16:33 - 16:35sadece çalışan bölümlerden kaynaklanmıyor.
-
16:35 - 16:39Çalışma sırası da önemli.
-
16:40 - 16:44Nasıl bir orkestra çalan enstrümanları ve çalarken takip ettikleri sırayı kullanarak
-
16:44 - 16:47sonsuz sayıda melodi üretebilirse,
-
16:47 - 16:50beyin de belli hücre sınıflarının belli sırayla çalışmasıyla
-
16:50 - 16:54sonsuz miktarda sonuç çıkarabiliyor.
-
17:01 - 17:05Ancak beyinde çalan enstrümanların sayısı yüzden fazla,
-
17:05 - 17:09sadece yüzeydeki hücreler arasındaki bağlantıları saymak
-
17:09 - 17:1232 milyon yıl sürer.
-
17:15 - 17:18Bu hayret verici karmaşıklığa bakan bilim insanları
-
17:18 - 17:23kişisel bilincimizin beynin tamamından oluştuğu sonucuna varıyor.
-
17:24 - 17:28Ölünce kaybettiğimiz kimlik işte bu.
-
17:33 - 17:36Bu bir by-pass ameliyatı.
-
17:36 - 17:41Kalp hareket etmiyorsa, cerrahlar kanı alternatif yollardan götürebiliyor.
-
17:41 - 17:46Tıkalı damarlardan ötürü belli kalp kaslarının kanı dolaştıramıyor.
-
17:51 - 17:56Böyle bir insanı ameliyat odasının dışında görsem, ölü oldukları kanısına varırdım.
-
17:58 - 18:01Ancak bu adam ölü değil. Nabzı yok, nefes almıyor, kalbi de atmıyor.
-
18:01 - 18:04Gel gelelim, kısa bir süre sonra hasta uyanıp
-
18:04 - 18:08ailesi ve arkadaşlarıyla konuşmaya başlayacak.
-
18:08 - 18:11Bugün, bir insanın ölüp ölmediğine
-
18:11 - 18:14sadece kalbinin atıp atmıyor olmasına bakarak karar veremiyoruz.
-
18:14 - 18:18Artık beyne ve beynin en hayati kısmı olan
-
18:18 - 18:20ve kafanın arkasında bulunan
-
18:24 - 18:26beyin sapına bakıyoruz.
-
18:26 - 18:29Bu, bizim çok eski geçmişimizden kalan bir organ.
-
18:29 - 18:34Milyonlarca yıl önce yaşayan atalarımızın beyni, beyin sapından ibaretti.
-
18:34 - 18:36İlkel varlıklardı.
-
18:36 - 18:40Hatta, bu bölüme hala sürüngen beyin diyoruz.
-
18:40 - 18:45Evrim bu bölümü daha karmaşık beyin katmanlarının altına gömdü.
-
18:45 - 18:48Ancak, beyin sapı hala hayatın temeli.
-
18:51 - 18:54Kalbimizin atması, nefes almamız,
-
18:54 - 18:56kan basıncımızın ve vücut ısımızın düzenlenmesi gibi
-
18:56 - 19:00hayati fonksiyonların çoğunu beyin sapı kontrol ediyor.
-
19:02 - 19:05Bu sebepten ötürü, beyin sapı öldüğü zaman
-
19:05 - 19:10doktorlar bir hastanın öldüğüne karar veriyorlar.
-
19:23 - 19:27Kendi ölümümüzü düşünmek
-
19:28 - 19:33bir gün bu dünyada olmayacağımızı hayal etmek bize güç geliyor.
-
19:36 - 19:38Ancak bedenlerimiz ölümümüzden sonra
-
19:39 - 19:41var olmaya devam ediyor.
-
19:42 - 19:48Vücudumuzdaki hücreler, evrenin oluşumundan beri var olan atomlardan oluşuyor.
-
19:48 - 19:51Bu atomlar sürekli olarak değişiyor ve dönüşüyor.
-
19:52 - 19:54Bugün bizim vücudumuzu oluşturan maddeler,
-
19:54 - 19:58bir zamanlar başka bitkilere, hayvanlara, ağaçlara
-
19:58 - 20:00ve hatta diğer insanlara aitti.
-
20:03 - 20:05Gelecekte de...
-
20:05 - 20:08Hepimizin doğumdan ölüme yaptığı yolculuk,
-
20:08 - 20:11çok daha büyük bir yolculukta
-
20:11 - 20:13ufacık bir adım.
-
20:13 - 20:18Yaşamdan ölüme giden, sonsuz bir döngünün bir parçası.
-
20:27 - 20:30Kurtlar semirecek, bitkiler büyüyecek,
-
20:30 - 20:34bedenin doğaya karışacak.
-
20:34 - 20:35Gerçek olan bu.
-
20:36 - 20:41Aslanların yediği bir adamı düşünün. Bedenine ne oluyor?
-
20:41 - 20:43Sizin yediğiniz tavuğa ne oluyorsa, aynısı oluyor.
-
20:44 - 20:45Başka bir yiyecekten farkı yok.
-
20:46 - 20:50İnsan bedeni, aslanın vücut yapısına ve gelişimine katkıda bulunacak.
-
20:51 - 20:57İnsanın ölmesinin sebebi de her şeyin devamlı değişim halinde olması.
-
21:00 - 21:02Gözlemlediğimiz kadarıyla
-
21:02 - 21:05ölümden sonra gerçekleşenler bunlar, eğer bundan daha fazlası olduğuna inanıyorsan
-
21:05 - 21:08bu inancın nereden geldiğini düşün.
-
21:08 - 21:09İnsanları harekete geçiren ne?
-
21:09 - 21:13İddianı destekleyecek gerçekler var mı?
-
21:13 - 21:18Ölümden sonra ne olduğu konusunda milyarlarca senaryo yazabiliriz, ancak bunların hiç bir anlamı yok.
-
21:18 - 21:22Bulgularımızın sorumluluğunu üstlenmeliyiz.
-
21:23 - 21:25İnsanlar, evrenin bir parçası,
-
21:26 - 21:28biz doğadaki bir değişimi temsil ediyoruz.
-
21:28 - 21:34Bedenlerimiz, birlikte çalışıp belli tür bir varlık haline gelen atomlardan oluşuyor.
-
21:34 - 21:39Bu atomlar, farklı şekillerde bir araya gelerek bildiğimiz her şeyi oluşturabilir:
-
21:39 - 21:42Yıldızlar, çimen,
-
21:42 - 21:45evren ve mikro organizmalar.
-
21:45 - 21:47İnsan, belli bir şekilde düzenlenmiş
-
21:48 - 21:50atomardan oluşuyor.
-
21:50 - 21:55İnsan bedenini belli bir atom dizisi olarak görebiliriz.
-
21:56 - 22:01Dolayısıyla, bizi birey yapan şeyler beynimizde
-
22:01 - 22:06yaratılabilen, yok edilebilen ve değişebilen elektrik sinyalleri.
-
22:10 - 22:13Ölmenin nasıl bir şey olduğunu asla bilemeyiz.
-
22:14 - 22:16Kimi insanlar ölüme çok yaklaşıp
-
22:16 - 22:20son anda hayata dönüyorlar.
-
22:20 - 22:24Onların deneyimleri sayesinde,
-
22:24 - 22:28ölmekte olan beyinde neler olup bittiğini biraz da olsa anlayabiliyoruz.
-
22:31 - 22:36Kafatasımın kırıldığı bir motorsiklet
-
22:37 - 22:39kazası geçirdim.
-
22:40 - 22:43Dedim ki 'Tanrım, eğer oradaysan,' çünkü Tanrı var mı yok mu bilmiyordum
-
22:44 - 22:48'beni şimdi alabilirsin. Ben bittim. Artık devam edemem.'
-
22:48 - 22:52O anda vücudumdan ayrıldığımı
-
22:52 - 22:58ve ölüme yaklaştığımı hissettim.
-
23:02 - 23:08Bir tünelde olduğumu biliyordum. Bunu açıklamak çok zor. Tüneli görmüyorsunuz, tüneli hissediyorsunuz.
-
23:11 - 23:14Uzakta da küçücük bir ışık gördüm.
-
23:14 - 23:17Bu ışık git gide büyüyordu,
-
23:17 - 23:21aynı sonunda ışık olan bir tünel gibi.
-
23:23 - 23:27İnanılmaz bir hızla tünelde hareket ediyordum
-
23:27 - 23:31geçmişteki ve gelecekteki her şey
-
23:32 - 23:36bu ışığın içindeydi.
-
23:39 - 23:42Ölüme yaklaşan herkes beden dışı
-
23:42 - 23:45deneyimlerine aynı şekilde tasvir ediyor,
-
23:45 - 23:47sonunda ışık olan bir tünel bahsediyor.
-
23:51 - 23:55İnanılmaz ivmelere maruz kalıp
-
23:55 - 23:58bilincini kaybeden pilotlar da
-
23:58 - 24:00deneyimlerini aynı şekilde tasvir ediyorlar.
-
24:00 - 24:03...
-
24:03 - 24:05...
-
24:16 - 24:19Bu dünyadaki en büyük santrifüj.
-
24:20 - 24:24Yüksek çekim kuvvetinin pilotlar üzerindeki etkisini incelemeye yarıyor.
-
24:26 - 24:33Bu makinedeki denekler o kadar hızlı dönüyorlar ki kanları beyinlerinden çekiliyor ve bilinçlerini kaybediyorlar.
-
24:37 - 24:403,2,1, şimdi
-
24:47 - 24:51Bize göre, bilinç kaybı üzerine yaptığımız incelemelerle
-
24:52 - 24:56ölümü incelemeye olabildiğince yaklaşıyoruz.
-
25:14 - 25:16Denekler G kilidine girdiğinde,
-
25:16 - 25:21yerçekimi bilincin kaybolmasına yol açıyor ve deneyimleri kaydediliyor.
-
25:21 - 25:26...
-
25:27 - 25:28...
-
25:31 - 25:32Bilinç kaybıyla özdeşleştirilen algılar,
-
25:32 - 25:35hep duyuların bir tünele girip
-
25:36 - 25:41ilerideki bir ışık noktasına odaklanması olarak tasvir ediliyor.
-
25:47 - 25:49Neden aşırı çekim gücünden ve ölüme yaklaşmaktan
-
25:49 - 25:54kaynaklanan deneyimler hep ışık tüneli etkisi yaratıyor?
-
25:57 - 25:59Beyne oksijen gitmeyince
-
25:59 - 26:02görmeden sorumlu nöronlar rastgele ateşlemeye başlıyor.
-
26:02 - 26:06Bu da parlak bir ışık gibi algılanıyor.
-
26:07 - 26:11Görmeden sorunlu nöronlar merkezde daha yoğun olduğu için
-
26:11 - 26:13merkezdeki nöronlar daha fazla ateşleme yapıyor.
-
26:13 - 26:17En parlak ışık merkezde bulunuyor, bu da bir tünel algısı yaratıyor.
-
26:18 - 26:22Eğer seçim yapabilseydim, bu tünelden hiç çıkmak istemezdim.
-
26:22 - 26:24Çok mükemmel, çok muhteşem bir deneyim.
-
26:25 - 26:27Anlatmam mümkün değil.
-
26:27 - 26:33Sevgi, mutluluk, haz, bilgi, hepsi bir arada.
-
26:33 - 26:363,2,1...
-
26:36 - 26:40Rahatlamaya çalış
-
26:42 - 26:4635 kere bilincimi kaybettim.
-
26:51 - 26:58Bunların hepsi çok keyifliydi, derin bir haz veriyordu.
-
26:59 - 27:01Ha ha ha!
-
27:01 - 27:07Derin hazzın sebebi de, beynin stres ve acıyı bastırmak için
-
27:07 - 27:10afyon tarzı maddeler salgılaması.
-
27:15 - 27:20Bu, beynin hafıza ve duygulardan sorumlu kısımlarında halüsinasyonlara yol açıyor.
-
27:22 - 27:29Bu araştırma sayesinde bilincimi kaybetmek ve ölüm
-
27:31 - 27:33konusundaki bilgim çok arttı ve korkum da çok azaldı.
-
27:48 - 27:52Şimdi de, insanların gerçeklikten ne kadar uzak olduğunu görmek için
-
27:52 - 27:55aşağıdaki senaryoyu düşünelim.
-
27:55 - 28:00Yarın, dört katlı ve on odalı bir binada uyanıyorsun.
-
28:00 - 28:04Binada bir sürü obje ve yemek bulunuyor.
-
28:04 - 28:08İlk bakışta, binayı terketmenin hiçbir yolu yok.
-
28:08 - 28:11Sol eline yapışmış bir bomba var.
-
28:11 - 28:16Bu akıllı bir bomba. Eğer elini kesip kan akışını durdurmaya
-
28:16 - 28:18çalışırsan, kanına seni anında öldürecek bir
-
28:18 - 28:23zehir enjekte ediyor.
-
28:23 - 28:26Eğer bombayı elinden çıkarmaya çalışırsan, bu zehir kanına enjekte edilecek.
-
28:27 - 28:31Bu bombanın üzerinde ne kadar zamanının kaldığını gösteren bir saat var.
-
28:31 - 28:352 gün sonra, patlayacak.
-
28:35 - 28:40Binada, seninle aynı durumda olan yüz kişi daha var.
-
28:40 - 28:43Ancak kimse bir diğerinin ne kadar zamanının kaldığını göremiyor.
-
28:43 - 28:47Duruma fazla kafa yormuyorlar.
-
28:47 - 28:48Haydi başla.
-
28:50 - 28:51Ne yapıyorsun?
-
28:52 - 28:55Binada dolanıyorsun. Ne görüyorsun?
-
28:56 - 28:59Diğer insanlarla mı tanışıyorsun?
-
29:00 - 29:02Pencereden mi bakıyorsun?
-
29:02 - 29:06Manzaraya bakıp binadan çıkmanın bir yolunu bulmaya mı çalışıyorsun?
-
29:07 - 29:09Şarkı mı besteliyorsun?
-
29:09 - 29:11Şiir mi yazıyorsun?
-
29:11 - 29:16İki günden uzun yaşayacak olan insanlar varsa binanın neye benzeyeceğini hayal etmeye mi çalışıyorsun?
-
29:17 - 29:20Herkes için yeterli yiyecek olacak mı?
-
29:20 - 29:22Bina çok mu kalabalık hale gelecek?
-
29:23 - 29:26Bombadan sonra dünyanın nasıl olacağı ile ilgili teoriler mi üreteceksin?
-
29:28 - 29:30Ne yapardın?
-
29:30 - 29:33Pek çok kişi, bombayı etkisiz hale getirmeye çalışırdı.
-
29:34 - 29:37Ölmemenin yollarını araştırırdı.
-
29:40 - 29:43Zaten benzer bir durumda yaşıyorsun.
-
29:43 - 29:46Hayret verici, değil mi?
-
30:16 - 30:19Yarın dört katlı, on odalı bir
-
30:19 - 30:21bir binada uyanıyorsun.
-
30:21 - 30:23Binada pek çok obje
-
30:23 - 30:25ve yiyecek bulunuyor.
-
30:25 - 30:28İlk bakışta, binadan çıkmanın bir yolu yok.
-
30:29 - 30:31Sol eline yapışık bir bomba var.
-
30:31 - 30:37Bu akıllı bir bomba. Eğer elini kesip kan akışını durdurmaya çalışırsan,
-
30:41 - 30:43anında kanına zehir enjekte ediyor ve ölüyorsun.
-
30:44 - 30:47Elinden çıkarmaya çalışırsan, bomba faal hale geliyor.
-
30:47 - 30:51Bombada ne kadar zamanın kaldığını gösteren bir saat var.
-
30:52 - 30:562 gün daha, sonra patlayacak.
-
30:56 - 31:00Binada seninle aynı durumda olan yüz kişi daha var.
-
31:01 - 31:03Ancak kimse bir diğerinin ne kadar zamanının kaldığını göremiyor.
-
31:04 - 31:07Duruma fazla kafa yormuyorlar.
-
31:09 - 31:10Haydi başla.
-
31:11 - 31:13Ne yapıyorsun?
-
31:14 - 31:17Binada dolanıyorsun. Ne görüyorsun?
-
31:18 - 31:21Diğer insanlarla mı tanışıyorsun?
-
31:22 - 31:23Pencereden mi bakıyorsun?
-
31:24 - 31:27Manzaraya bakıp binadan çıkmanın bir yolunu bulmaya mı çalışıyorsun?
-
31:28 - 31:30Şarkı mı besteliyorsun?
-
31:31 - 31:32Şiir mi yazıyorsun?
-
31:33 - 31:38İki günden uzun yaşayacak olan insanlar varsa binanın neye benzeyeceğini hayal etmeye mi çalışıyorsun?
-
31:39 - 31:41Herkese yetecek kadar yiyecek olacak mı?
-
31:41 - 31:44Bina fazla kalabalık hale mi gelecek?
-
31:44 - 31:48Bombadan sonra dünyanın nasıl olacağı ile ilgili teoriler mi üreteceksin?
-
31:49 - 31:51Ne yapardın?
-
32:14 - 32:17Bunu farketmiyorsun,
-
32:17 - 32:20çünkü şu anla ölüm arasında uzun bir zaman var.
-
32:21 - 32:26Bu hayret verici, komik, şaşırtıcı ve gerçek.
-
32:47 - 32:51Ölüme yaklaşırken bunun farkına varman mümkün.
-
32:51 - 32:55Mesela, saat sana sadece bir kaç ayının kaldığını gösteriyor.
-
32:57 - 32:59Büyük ihtimalle,
-
32:59 - 33:02eğer ölümün ne olduğunu bilseydin
-
33:02 - 33:04hayattan daha çok keyif alırdın.
-
33:07 - 33:10Mary Allen, Kraliyet Operası'nın başındaydı.
-
33:10 - 33:15Şimdi vaktinin çoğunu bahçesiyle uğraşarak ve bir roman yazmaya çalışarak geçiriyor.
-
33:16 - 33:185'te kalkar,
-
33:18 - 33:215:30'da evden çıkar, 6'da da masama otururdum.
-
33:21 - 33:23Bu sayede, diğerleri gelmeden önce
-
33:23 - 33:26okumak, düşünmek ve yazmak için üç saatim oluyordu.
-
33:27 - 33:299'dan 7'ye kadar toplantılarım oluyordu.
-
33:30 - 33:357'de çıktıktan sonra iş yemeğine, gösteriye veya başka bir şeye gitmem gerekirdi.
-
33:35 - 33:37Çiçeklere bakacak vaktiniz oluyor muydu?
-
33:37 - 33:39Bazen, şöyle hızlıca
-
33:39 - 33:41Çok hızlıca
-
33:41 - 33:44Genel olarak neye odaklanıyordun?
-
33:46 - 33:48Sadece her şeyin yolunda gitmesine çalışıyordum.
-
33:49 - 33:521997 yılının Şubat ayında
-
33:52 - 33:55böyle devam edemem.
-
33:55 - 33:59Ne yapacağımı bilmiyorum diye düşündüğümü hatırlıyorum. Sanat, sanat politikası, hep böyle şeyleri biliyordum.
-
34:01 - 34:02Kafamda başka hiçbir şey yoktu. Başka konuşacak konu yoktu.
-
34:03 - 34:071999'da Mary'ye meme kanseri teşhisi kondu.
-
34:07 - 34:12Ona çok şey ifade eden etkileyici kariyerini bıraktı.
-
34:12 - 34:15Ölüm fikri değerlerinizi nasıl değiştirdi?
-
34:16 - 34:20Bir anda her şeyi yeniden düşünmeye başlıyorsun.
-
34:20 - 34:23Benim için en önemli şeylerden biri,
-
34:23 - 34:27Sanat Konseyi'nde, Kraliyet Operası'nda bu kadar çok vakit geçirirken
-
34:31 - 34:35arkadaşlarımın bekleyeceğini, onlarla vakit geçiremememi umursamayacaklarını ümit ediyordum.
-
34:37 - 34:39Zaman sonsuz olmasa bile, makul miktarda zamanımın olduğunu düşünüyordum.
-
34:39 - 34:44Ondan sonra yaptığım en önemli şey de kişisel ilişkilerime
-
34:44 - 34:49çok daha fazla zaman ve emek harcamak oldu. Burada kocamdan,
-
34:49 - 34:51ailemden, arkadaşlarımdan bahsediyorum.
-
34:52 - 34:54Peki neler önemini yitirdi?
-
34:54 - 34:56İş
-
34:58 - 35:00İş birden
-
35:00 - 35:03hayatı idame ettirmek için gereken
-
35:03 - 35:05parayı sağlamaktan başka bir anlam ifade etmemeye başladı.
-
35:05 - 35:07Peki bundan önce iş sana ne ifade ediyordu?
-
35:08 - 35:14İş yoluyla başka isteklerimi gerçekleştirmeye çalışıyordum.
-
35:16 - 35:17İyi hissetmeye, entelektüel olarak tatmin olmaya çalışıyordum.
-
35:17 - 35:22Baktığınızda, bunların hepsi başka yollardan da edinebileceğim şeyler.
-
35:25 - 35:29Kanser olduğunu öğrendikten bir sene sonra Herbie'yi görüntülemeye başladık.
-
35:30 - 35:37Çok kötüydü, çok büyüktü. İki futbol topu kadardı.
-
35:38 - 35:41Amelora yaşamak için ne kadar zamanım olduğunu sordu.
-
35:45 - 35:46Ben de, bilmiyorum, belki bir sene dedim.
-
35:46 - 35:50Maalesef, iki ayım kaldı.
-
35:51 - 35:55İki ay önce bu küçük bahçeyi inşa etik.
-
35:55 - 35:58Bakın, buradaki iki gülü
-
35:58 - 36:01İsviçreli iyi bir arkadaşımdan aldım.
-
36:02 - 36:07Ölünce bedenim yakılacak
-
36:07 - 36:13Amelora'da küllerimi
-
36:13 - 36:16burada gördüğünüz güllerin dibine dökecek
-
36:16 - 36:19Bu benim en büyük isteğim ve vasiyetim.
-
36:19 - 36:22Burada sonsuza kadar kalmak istiyorum.
-
36:23 - 36:27...
-
36:33 - 36:36Amelora'yla birlikte Herbie, hayatının son anlarını çekmemize izin verdi.
-
36:38 - 36:44Bu filmi yaşarken göremeyeceğimi biliyorum.
-
36:44 - 36:51...
-
36:57 - 37:01Ben, bir insanın benim hastalığım gibi bir hastalıkla nasıl mücadele edebildiğini herkesin görmesini istiyorum.
-
37:01 - 37:10Herkes bu filmi göreceği için bence bu hayatının sonunu yaşamanın en iyi yolu.
-
37:10 - 37:16...
-
37:16 - 37:21...
-
37:21 - 37:25O da dedi ki Herbie, dert etmene gerek yok.
-
37:27 - 37:30Acısızca ve huzur içinde öleceksin.
-
37:32 - 37:36Ne zaman öleceğim beni endişelendirmiyor. Belki bugün, belki yarın, belki iki ay içinde.
-
37:36 - 37:40Yaklaştığını biliyorum. Bu gerçekle yüzleşiyorum.
-
37:48 - 37:54- Merhaba. Seni görmek ne hoş. - Seni de görmek öyle.
-
37:54 - 37:57- Seni neşelendirmeye geldim. - Teşekkürler.
-
37:58 - 37:59- İlaçların burada
-
38:00 - 38:02- Şikayetin var mı?
-
38:02 - 38:08Herbie'nin vücudundaki tümör, karaciğer ve böbrek gibi hayati organlara baskı yapıyor.
-
38:10 - 38:16Bu organlar, bedenimizdeki kimyasal dengeyi sağlayarak bireyi sağlıklı tutuyorlar.
-
38:20 - 38:21Bu organlar iş görmemeye başlarsa, denge bozulur
-
38:21 - 38:24ve beden de hayatta kalamaz.
-
38:24 - 38:26- Misafirin var mı? Kardeşin gelecek mi?
-
38:27 - 38:30- Evet, kardeşim bu gece gelecek.
-
38:30 - 38:33- Eğlenebiliriz. Onu belki son defa göreceğim.
-
38:33 - 38:36- Bence öyle olmayacak.
-
38:36 - 38:42- Sonum yaklaştı, biliyorum.
-
38:45 - 38:48- Endişelenmiyor musun? - Hayır, endişe duymuyorum.
-
38:48 - 38:52Biliyorum. - Çok sıradışı bir adamsın. Ne kadar sıradışı olduğunun farkında mısın?
-
38:52 - 38:55Pazar günü onun doğumgünü. -Pazar benim doğumgünüm, evet.
-
38:55 - 39:02- Kaç yaşındasın peki? - 63.
-
39:02 - 39:04Kötü bir yaş değil.
-
39:16 - 39:17Çok keyif aldım.
-
39:18 - 39:22Baharı bir kere daha gördüm. Mevsim döndü.
-
39:22 - 39:26Çiçekler açtı, güneş çıktı.
-
39:27 - 39:32Ben bir insanım, doğayı seviyorum, çiçekleri, ağaçları.
-
39:32 - 39:36Çiçek açmaya başladılar.
-
39:43 - 39:45Ancak, yarın ne olacağını bilmiyorum.
-
39:46 - 39:49Karnımdaki tümör saatli bir bomba.
-
39:50 - 39:54Gerçekten saatli bir bomba. Yarın ne olacak hiç bilmiyorum.
-
39:54 - 39:58Her günün keyfini çıkarmaya çalışıyorum.
-
39:58 - 40:02Ben ölümün son olduğuna inanıyorum.
-
40:03 - 40:04O kadar.
-
40:04 - 40:07Başka bir hayat yok. Hiçbir şey yok.
-
40:07 - 40:10Öldüğünde sonsuza kadar yok oluyorsun.
-
40:11 - 40:15Toprak toprağa diyebilirsin. Kalan tek şey toprak.
-
40:16 - 40:18Bir avuç kül.
-
40:23 - 40:30Pazartesi normal bir gündü,
-
40:31 - 40:34birlikte kahvaltı ettik
-
40:36 - 40:39akşam da normalde yaptığımız gibi uyuduk.
-
40:43 - 40:46Salı sabahı saat beşte Herbie beni beşte kaldırdı,
-
40:47 - 40:53Zor nefes alıyordu ve çok rahatsızdı.
-
40:53 - 40:57Sonra da dedi ki 'Amelora, sanırım bugün ölüyorum.'
-
42:05 - 42:07Konuşunca beni duyuyor mu dersin?
-
42:07 - 42:10Evet, duyma en son kaybedilen duyu.
-
42:10 - 42:17Ancak konuşamaz. Ondan, yanında olsa söylemeyeceğin hiçbir şeyi söylememen çok önemli.
-
42:23 - 42:25Her şeyi duyuyorlar.
-
42:27 - 42:28Asla öyle konuşmamalısın...
-
42:40 - 42:41Her şey yolunda mı?
-
42:44 - 42:46Her şey yolunda mı?
-
42:50 - 42:53Harika.
-
43:05 - 43:09Tamam.
-
43:13 - 43:17Arkadaşları Herbie'yi son saatlerinde ziyarete geliyorlar. Brandon ve kızı Hola gelip onu son bir kere görecekler.
-
43:21 - 43:23Onları Herbie'ye verebilirsin. Elini tut.
-
43:42 - 43:42Buna uzun zamandır hazırlanıyor.
-
43:52 - 43:54- Nakaratı biliyor musun? - Lassie nereye gitti...
-
43:58 - 44:00Yaz geliyor
-
44:01 - 44:06Yapraklar tatlı tatlı yeşeriyor.
-
44:06 - 44:11Dağ kekiği de
-
44:12 - 44:17çiçek açan kırlarda büyüyor.
-
44:18 - 44:24Gidecek misin Lassie?
-
44:25 - 44:31Hepimiz gideceğiz.
-
44:40 - 44:42dağ kekiği toplayacağız?
-
44:43 - 44:49Gidecek misin Lassie?
-
45:21 - 45:219 Nisan Çarşamba
-
45:36 - 45:36Sabah olduğunda Herbie'nin nefes alması çok güçleşmişti.
-
45:37 - 45:40Bu çok sık görülen bir durum. Herbie bunu umursamıyor.
-
45:40 - 45:43Bu durum ilaçlarla kolayca düzeliyor.
-
45:43 - 45:46Bence acı çekmiyor. Acı değil bu.
-
45:46 - 45:51Titremeye başladı. -Evet titreme.
-
45:51 - 45:54- Bu sabah başladı
-
45:54 - 45:57Sen gelmeden önce.
-
45:58 - 46:00Böyle titriyordu.
-
46:00 - 46:04Bu normal mi? -Evet, bu olur.
-
47:22 - 47:22Huzur içinde öl.
-
47:24 - 47:25Huzur içinde.
-
47:37 - 47:40Mary, Herbie az önce öldü.
-
47:43 - 47:45OK, tamam.
-
48:22 - 48:23Vücut, yıllar sonunda kanserden ötürü
-
48:26 - 48:27artık iflas etti.
-
48:27 - 48:30Bu kadar yaşamış olması gerçekten sıradışı.
-
48:39 - 48:43Sonra o öldüğünde
-
48:44 - 48:49yüzünde huzur dolu bir ifade vardı. Çok iyi görünüyordu.
-
48:50 - 48:55Ağlayamıyordum. Bu
-
48:58 - 49:03beni rahatlatmıştı. Herbie huzura kavuşmuştu.
-
49:04 - 49:07Onun için her şey bitti.
-
49:08 - 49:11Benim için değil ama onun için bitti.
-
49:13 - 49:16Onun adına mutluyum.
-
49:25 - 49:29Yaz geliyor
-
49:30 - 49:34Yapraklar tatlı tatlı yeşeriyor.
-
49:35 - 49:39Dağ kekiği
-
49:40 - 49:44çiçek açan kırlarda büyüyor.
-
49:44 - 49:49Gidecek misin Lassie?
-
49:49 - 49:54Hepimiz birlikte gideceğiz.
-
50:03 - 50:07Gidecek misin Lassie?
-
50:10 - 50:17Küllerini güllerin altına dökmeden onun son sözlerini okuayacaktır.
-
50:18 - 50:251981 yılında eşim Amelora ve ben mutlu ve huzurlu bir şekilde yaşamak için İrlanda'da yerleştik.
-
50:25 - 50:30Geçmişe bakıp onunla yaşadığım uzun, mutluluk dolu yıllar görüyorum.
-
50:30 - 50:35Ve hayatını benimle paylaştığı için ona çok minnettarım.
-
50:35 - 50:42Ben tüm arkadaş ve komşularımın, kıskançlık veya düşmanlık olmadan
-
50:42 - 50:46birlikte barış içinde yaşamasını istiyorum.
-
50:47 - 50:51Umuyorum beni iyi hatırlarsınız.
-
50:51 - 50:57Gidecek misin Lassie?
-
51:29 - 51:29Görmek için gözlerimiz var.
-
51:29 - 51:32Bunu normal olan herkes anlar.
-
51:32 - 51:36Gözlerin varsa ve ışık varsa görürsün.
-
51:36 - 51:38Eğer gözlerin yoksa
-
51:38 - 51:41duymak için kulakların olur sanıyorsun.
-
51:41 - 51:43Hayır, kulakların burada.
-
51:43 - 51:48Kimi hayvanların kulakları ise burada. Dönüyor.
-
51:48 - 51:50Hayatın bir amacı yok.
-
51:51 - 51:53Bunu kabullenmesi zor.
-
51:53 - 51:55insanlar düşünüyor ki
-
51:55 - 51:58Jacque Fresco dünyayı daha iyi bir yer haline getirmeye çalışıyor.
-
51:59 - 52:01Bu, benim hoşuma gidiyor.
-
52:01 - 52:03Ancak bu saçmalıklara inanmıyorum.
-
52:03 - 52:08Doğanın bir amacı olmadığını biliyorum.
-
52:10 - 52:13Spencer diye bir adam, bir bilim adamı
-
52:13 - 52:15hayatın ne olduğunu tanımlamaya çalışmış.
-
52:16 - 52:22Hayat, otomatik olarak uyum sağlamaya çalışır. Sıcaklarsan terlersin
-
52:22 - 52:23ve vücudunun sıcaklığını düşürürsün.
-
52:23 - 52:28Soğuk olunca da vücut ısı üretir. Titrersin
-
52:28 - 52:30ve vücut sürtünme yoluyla ısı üretir.
-
52:31 - 52:34O da, hayat bu demek diyor.
-
52:34 - 52:38Başka biri gelip, 'Benim buzdolabım da aynısını yapıyor' demiş.
-
52:38 - 52:41Sıcakken otomatik olarak soğutmaya başlıyor.
-
52:41 - 52:49Şimdiye kadar kimse canlı ve cansız şeyler arasındaki farkları iyi bir şekilde tanımlayamadı.
-
53:12 - 53:17[ Alternatif Çözümler ]
-
53:26 - 53:31Ölüm, çoğunlukla yaşlanma dediğimiz şeyin sonunda gerçekleşir.
-
53:35 - 53:37Yaşlanma, karmaşık ancak doğal bir süreçtir.
-
53:38 - 53:44Bu süreç tüm molekülleri, tüm hücreleri, tüm organları ve sonunda da tüm vücut fonksiyonlarını etkiler.
-
53:44 - 53:47zamanla yaşlanmak maalesef önlenemeyen bir oldu.
-
53:48 - 53:52Biyolojik yaşlanmanın sırlarını çözmek uzun süredir
-
53:52 - 53:53bilimin en önemli amaçlarından biri.
-
53:54 - 53:57Son zamanlarda, bilim insanları hücrelerimizin yaşlanmasını,
-
53:58 - 54:03yaşlanmanın hücre fonksiyonlarına ve çoğalmalarına etkisini ve bunun bizim ömrümüzü nasıl belirlediğini inceliyor.
-
54:03 - 54:06Bu, bizim yaşlılık hastalıkları dediğimiz, kalp hastalığı
-
54:06 - 54:09ve kanser gibi hastalıkları daha iyi anlamamızı
-
54:10 - 54:11ve belki bunlar için çözümler üretmemizi sağlayacak.
-
54:14 - 54:17Yaşlarına göre fazla yaşlı duran insanlar olduğunu biliyoruz.
-
54:17 - 54:19Burada genetik faktörlerin olduğu açık.
-
54:20 - 54:24Hayat tarzından, beslenmeden kaynaklanan faktörler de nasıl yaşlandığımızı etkiliyor.
-
54:24 - 54:29Ancak şimdi, hücrelerde gerçekleşen ve
-
54:29 - 54:32insanların daha yavaş veya daha hızlı yaşlanmasına
-
54:32 - 54:34sebep olan süreçleri iyi biliyoruz.
-
54:35 - 54:37Yaşlanmamızın ilk sebebi, DNA'mızın bozulması.
-
54:37 - 54:40DNA'mız devamlı saldırı altında.
-
54:40 - 54:44İyonize edici radyasyon, çevredeki toksinler,
-
54:44 - 54:48ve metabolizma gibi normal süreçler bile
-
54:48 - 54:52günde bir milyon hücredeki DNA'ya saldırıyor.
-
54:52 - 54:57Bu da DNA replikasyonunda gen hatalarının ortaya çıkmasına sebep oluyor.
-
54:57 - 55:02Bunlar, zamanla artabilir ve bir süre sonra hücrelerin arıza vermesine
-
55:02 - 55:04ya da erken ölmesine sebep olabilir.
-
55:04 - 55:09Vücudumuzdaki hücrelerin DNA'nın gördüğü zararları onaran mekanizmaları var.
-
55:09 - 55:13Ancak, öyle görülüyor ki DNA onarımındaki hatalar bizi yaşlandırıyor.
-
55:14 - 55:17DNA'nın zarardan korunması
-
55:17 - 55:22ve de DNA'nın onarılması şu andaki bilimsel araştırmaların odak noktası.
-
55:23 - 55:26Yaşlanmaya ve hastalıklara yol açan bir başka süreç de
-
55:26 - 55:28genetik düzenleyicilerin aktive olması.
-
55:28 - 55:31Bunlara transkripsiyon faktörleri de deniyor.
-
55:31 - 55:34Bu, vücudumuzdaki birkaç metabolik süreci etkiliyor.
-
55:34 - 55:38Bunlardan biri DNA'nın zarar görmesi ve onarılması arasındaki dinamik denge.
-
55:38 - 55:41Bir diğeri de enerji üretimi ve üretimin azalması.
-
55:41 - 55:43Ve de kontrol hücrelerinin ömrü.
-
55:43 - 55:47Zamanla, genetik düzenleyicilerin faaliyeti azalıyor.
-
55:47 - 55:49Ve hücreler zarar görebiliyor.
-
55:50 - 55:54Zarar gören hücrelerin zamanla artması, zamanla hücrelerin yaşlanmasına
-
55:54 - 55:58ve kanser, böbrek yetmezliği ve bunama
-
55:58 - 56:01gibi bir grup yaşla ilgili hastalığın ortaya çıkmasına sebep oluyor
-
56:02 - 56:06Yaşlanmamızın üçüncü sebebi de hücrelerdeki mitokondri denen yapılar.
-
56:06 - 56:10Bunlar, hücrelerinizin içindeki elektrik santrallerine benziyorlar.
-
56:10 - 56:15Karbonhidrat ve proteinleri alıp vücudunuzun kullanabileceği türden enerji üretiyorlar.
-
56:15 - 56:18Ancak bu süreçte serbest radikaller de ortaya çıkıyor.
-
56:18 - 56:21Bunlar, hem mitokondri çeperine hem de DNA'ya
-
56:21 - 56:23ciddi zararlar verebiliyor.
-
56:23 - 56:25Görülen oksitlenme ve zarar zamanla artıyor
-
56:26 - 56:29ve hücredeki mitokondri sayısının ve fonksiyonunun
-
56:29 - 56:31azalmasına neden oluyor.
-
56:31 - 56:34Bu da kalp hastalığı, kireçlenme ve Alzheimer gibi
-
56:35 - 56:38pek çok yaşla ilgili hastalığın ortaya çıkmasına sebep oluyor.
-
56:39 - 56:42Yaşlanınca proteinlerimiz ve diğer yapısal moleküller
-
56:43 - 56:47glikasyon denilen bir süreçle zararlı bir şekilde çaprazlanıyor
-
56:48 - 56:50Glükoz molekülleri proteinlerle birleşerek
-
56:50 - 56:53ileri aşama glikasyon ürünleri dediğim şeylere dönüşüyorlar.
-
56:53 - 56:55Bunlara yaşlanma proteinleri de diyebiliriz.
-
56:55 - 56:58Bu zararlı çaprazlanmalara maruz kalan proteinlerin
-
56:59 - 57:01zamanla artması, yavaş yavaş damarlarınızın tıkanmasına benziyor.
-
57:09 - 57:12Bilim insanları, bu yaşlılık proteinlerinin aterosklerozun ortaya çıkmasında, ve de şeker ve böbrekle ilgili komplikasyonlarda
-
57:15 - 57:17önemli bir rol oynadığını düşünüyorlar.
-
57:29 - 57:32Şu anda yaşlanmayı önleyici ilaçlar mevcut mu?
-
57:33 - 57:38Hayır, şu anda geliştirilmekte olan ve yaşlanmayı etkin şekilde önleyen bir ilaç yok.
-
57:38 - 57:40Elimizdeki ilaçlar ise, yaşlanmanın belli yönlerinden
-
57:40 - 57:46sıradışı düzeyde etkilenen insanlara yardım etmeyi hedefliyor.
-
57:46 - 57:50Mesela, otuz yaşınsa şeker hastası olan insanlar,
-
57:50 - 57:53veya otuzlu yaşlarında kalp hastası olan insanlar.
-
57:53 - 57:57Bu hastalıklar için bu yaşlar çok genç. Ancak, eğer genetik olarak eğilimliyseniz, bunlar başınıza gelebilri.
-
57:57 - 58:01Ve bu hastalıkları önlemek için yapabileceğiniz şeyler mevcut.
-
58:01 - 58:03Bu sayede ortalama ömre
-
58:09 - 58:11Ancak kendiliğinden ortalama ömre sahip olan bir insanın,
-
58:23 - 58:24Genlerim, ömrümün uzunluğunu ne kadar etkiliyor?
-
58:25 - 58:28Popüler medya genlerin insan hayatını uzatmada
-
58:28 - 58:31ne kadar etkili olduğu konusunda
-
58:33 - 58:35Bunun sebebi, bilimin insandan insandan ömrü
-
58:36 - 58:41uzatan genler için kullandığı karşılaştırmaları
-
58:44 - 58:45Farklı insanlara bakarsak, insanlar
-
58:46 - 58:51arasındaki genlerden kaynaklanan ömür farkı
-
58:51 - 58:55%25 kadar.
-
58:56 - 59:00Ancak, gerçekte ömür uzunluğumuz tamamen genler tarafından belirleniyor.
-
59:01 - 59:04Çünkü bizimle meyve sineklerinin
-
59:07 - 59:10Meyve sineklerinin uzun yaşamamasının ana sebebi genleri.
-
59:12 - 59:13Farklı genler ve tabii ki farklı bir bedenleri var.
-
59:15 - 59:17daha hızlı yaşlanan bir bedenleri var.
-
59:18 - 59:22Ortalama insan ömrü son yüz yılda neden arttı?
-
59:23 - 59:26Şu anda, endüstrileşmiş bir dünyada yaşıyoruz.
-
59:26 - 59:29Ortalama insan ömrü, yüz yıl öncesine nazaran,
-
59:30 - 59:32iki katına çıkmış durumda.
-
59:35 - 59:36Bu artış, iki aşamade gerçekleşti.
-
59:37 - 59:41İlk aşama 100 yıl öncesiyle 50 yıl öncesi arasında gerçekleşti
-
59:41 - 59:46Ortalama insan ömründeki artışın ana sebebi
-
59:46 - 59:49çok daha az insanın gençken,
-
59:49 - 59:51özellikle bebekken ölmesiydi.
-
59:51 - 59:57Eğer ortalama insan ömrünü hesaplarken arada 0 yaşında ölen insanları da hesap etmeniz gerekir.
-
60:00 - 60:02Yüz yıl önce 0 yaşında ölen insan sayısı çoktu,
-
60:06 - 60:08İkinci aşamada, son 50 yılda,
-
60:08 - 60:12bu sorun zaten çözülmüştü. Dolayısıyla var olan yollarla
-
60:12 - 60:14insan ömrü daha uzamayacaktı.
-
60:14 - 60:17Ancak insan ömrü uzamaya devam etti.
-
60:17 - 60:19Bunun sebebi ise, insanların ileri
-
60:19 - 60:22yaşlardaki ölümlerini yavaşlatmamız.
-
60:23 - 60:25Bunun faydalarını anlamak çocuk ölümlerini önlemenin
-
60:25 - 60:29faydalarını anlamaktan çok daha zor.
-
60:29 - 60:34Tabii ki, yaşlanma gibi şeyleri düşünürken antibiyotik, hijyen, aşı gibi şeyleri de düşünmek gerekiyor.
-
60:36 - 60:37Son zamanlarda ne olduğu
-
60:37 - 60:40konusunda ise en ufak fikrimiz yok.
-
60:40 - 60:43Bildiğimiz faktörler var,
-
60:43 - 60:46mesela insanlar eskisi kadar sigara içmiyor.
-
60:46 - 60:50Burada, bebeğin doğum öncesi hayatından kaynaklanan
-
60:50 - 60:55bebeğin anne kanından ne kadar iyi beslendiği gibi
-
60:55 - 60:59ilginç faktörler de var.
-
60:59 - 61:02Doğum öncesiyle insan ömrü arasında ciddi bir ilişki var gibi gözüküyor.
-
61:02 - 61:05Ancak bunlar, hala cevabı kesin olarak verilmemiş sorular.
-
61:07 - 61:09Neden yaşlanmaya karşı direnç göstermeliyiz?
-
61:17 - 61:19Çok sayıda, inanılmaz sayıda insanı öldürüyor. Günde yüz bin insan yaşlılıktan ölüyor.
-
61:20 - 61:24Dünyada günde toplam 150 bin kişi ölüyor.
-
61:30 - 61:35Endüstrileşmiş dünyada ise, yaşlılıktan ölen insanların oranı %90'a çıkıyor.
-
61:37 - 61:39Dediğim gibi, bu ölümler korkunç. Yaşlanmak size çok zarar veriyor.
-
61:39 - 61:46Yaşlanmaya karşı neden direnmemiz gerekiyor sorusu çok garip bir soru.
-
61:46 - 61:51Hepimiz kanseri, aterosklerozu,
-
61:51 - 61:54alzheimeri, şekeri yenmemiz gerektiğini biliyoruz.
-
61:54 - 61:58Burada tartışılacak bir şey yok, insanlar bunların kötü şeyler olduğunu görüyor.
-
61:58 - 62:03Bunları yok edecek etkin yollar geliştirmek
-
62:03 - 62:08tıbbın ve insanlığın görevi.
-
62:08 - 62:10Yaşlanma, bunların bir toplamından
-
62:10 - 62:16artı, kas zayıflaması, sinir zayıflaması gibi hastalık saymadığımız şeylerden oluşuyor..
-
62:17 - 62:19Ancak, kural aynı.
-
62:19 - 62:24Yaşlanma, zaten sevmediğimiz bir kaç şeyin bir araya gelmesinden oluşuyor.
-
62:26 - 62:28Sonsuz gençlik bundan 50 sene sonra gerçekliğe dönüşecek mi?
-
62:29 - 62:32Bundan 50 yıl sonra
-
62:32 - 62:34yaşlanmayı kontrol altına alıp alamayacağımızı bilmiyorum.
-
62:34 - 62:39Ancak iyi araştırma fonları bulursak, özellikle araştırmanın başlarında, ilk 10 senede iyi fonlar alabilirsek,
-
62:41 - 62:4250 seneye yaşlanmayı kontrol altına şansımız epey yüksek.
-
62:42 - 62:46Burada beni rahatsız eden kelime,
-
62:46 - 62:49'sonsuz'.
-
62:49 - 62:52Çünkü bu kelime, kamyon kazası gibi şeylerin de olmayacağını ima ediyor.
-
62:52 - 62:56Ancak bu noktaya geldiğimizde,
-
62:56 - 63:01yaşla birlikte gelen sağlık, kuvvet ve canlılık kaybını
-
63:01 - 63:03ortadan kaldırabileceğiz.
-
63:05 - 63:07Herhangi bir noktada insanların yaşlılıktan ölmesi son bulacak mı?
-
63:08 - 63:13Nasıl bugün çiçek hastalığından veya veremden ölebiliyorsak
-
63:13 - 63:17terapiler olsa bile yaşlanıp ölme ihtimali de olacak.
-
63:18 - 63:21Ancak, yaşlanıp öleceğimiz de kesin değil.
-
63:21 - 63:24Bu terapiler sayesinde, moleküler ve hücresel seviyedeki
-
63:24 - 63:27yaşla gelen bozuklukların birikmesini sonsuza dek geciktirebileceğiz.
-
63:27 - 63:30Nasıl klasik arabalar 'ölmüyorsa',
-
63:31 - 63:33biz de öyle 'ölmeyeceğiz.'
-
63:43 - 63:44Yaşlanmayla ilgili çalışmalarda hükumetin rolü ne?
-
63:45 - 63:50Hükumetin yaşlanmaya karşı mücadeleye katkısı pek az oldu.
-
63:50 - 63:52Bunun sebebi ise katkı yapmanın politik bedeli.
-
63:52 - 63:58Şu anda toplumun kendi içinde, yaşlılıkla mücadele etmenin iyi bir şey olup olmadığı
-
63:58 - 64:01konusunda çelişkiler var.
-
64:01 - 64:04Bir taraftan yaşlanmanın çok kötü bir şey olduğunu biliyoruz.
-
64:05 - 64:07Diğer yandan, o kadar uzun süredir yaşlanma gerçekliğiyle yaşıyoruz ki,
-
64:07 - 64:14tüm medeniyet tarihi boyunca yaşlandığımız için yaşlanma konusunda mantık dışı inançlarımız var.
-
64:14 - 64:19Bunun yanısıra, yaşlanmaya karşı araştırmalara destek vererek, bunun için vatandaşın vergilerini harcayarak seçim kazanılır mı, kimse bilmiyor.
-
64:22 - 64:24Bu sebeplerden ötürü devletin bu işe ciddi para yatırmasını sağlamak biraz zor.
-
64:25 - 64:28Yaşlanmaya karşı yürüttüğünüz araştırmaları ne tür kurumlar destekliyor?
-
64:29 - 64:35Şu anda, yaşlanmayla mücadele eden yeterince kurum yok.
-
64:35 - 64:40Benim yönettiğim ve CSO'su olduğum SENS Vakfı
-
64:44 - 64:48sanırım gelecekte yaşlanmayla gerçekten mücadele edecek terapilere odaklanan tek kurum.
-
64:50 - 64:52Tabii, şu anda dolaylı yollardan
-
64:52 - 64:55yaşlamaya karşı terapilere yol açması
-
64:55 - 64:59beklenen çalışmalar var.
-
64:59 - 65:04Yaşlanmayı inceleyen araştırmaların tamamı ise
-
65:04 - 65:10uzun vadede daha iyi terapiler geliştireceğimiz umuduyla yürütülüyor.
-
65:10 - 65:14Ancak bunlar, yaşlanmaya bizim vakfa göre fazla dolaylı bir şekilde yaklaşıyorlar.
-
65:15 - 65:19Tabii, şu anda neredeyse hiç işe yaramayan
-
65:19 - 65:21yaşlanma karşıtı ürünleri satan şirketler var.
-
65:21 - 65:26Bu şirketler, ürünlerini geliştirmek istiyorlar.
-
65:27 - 65:31Mesela, ilaç dengi şeyleri keşfedip
-
65:31 - 65:38yaşlamaya karşı etkin bir ürün üretmeye çalışıyorlar.
-
65:41 - 65:44İnsanları riske atan faktörleri elinden geldiğince ortadan kaldır.
-
65:45 - 65:49Önce bireyin sağlığına, sonra da yaşlanma sürecine odaklan.
-
65:50 - 65:52Parasal sistem gibi bir sistemde,
-
65:52 - 65:55yaşlanmaya çare bulmak bir işe yaramayacak.
-
65:55 - 65:59Çünkü bunun bir fiyatı olacak ve ancak güçlü insanlar bunun bedelini ödeyebilecek.
-
66:01 - 66:03Toplum kar üzerine kurulu olduğu için,
-
66:04 - 66:06çıkan sonuç bir işe dönüşecek.
-
66:07 - 66:11Bu alandaki araştırmaların neredeyse tamamını bu sistem engelliyor.
-
66:11 - 66:14Bütçe denilen şeyle engelliyor.
-
66:14 - 66:16Bu üzücü, ama doğru.
-
66:16 - 66:20İnsan evrimine odaklı, ilerici bir toplum
-
66:20 - 66:22eğitime odaklanırdı.
-
66:22 - 66:26İnsanların bir birine eşit olduğu, ve
-
66:26 - 66:30gezegen kaynaklarını kullandıklarının farkında oldukları bir toplum.
-
66:31 - 66:34Böyle bir toplum, zekaya önem verir,
-
66:34 - 66:37insanların yaşlanmaya bir çözüm bulmasına destek olur,
-
66:37 - 66:43veya insanları, hayatlarının bu önemli kısmı konusunda eğitirdi.
-
67:10 - 67:13Zeki sayılan bir türün, bireyleri için en ölümcül olan sorunla,
-
67:13 - 67:16ölümün ta kendisiyle yüzleşmiyor olması
-
67:16 - 67:18hayret verici.
-
67:19 - 67:21İnsanlar ölümü gözardı etmekle kalmıyor.
-
67:21 - 67:24Ölüm hayatlarının en önemli kısmı,
-
67:24 - 67:28ancak çoğu, bunun bir sorun olduğundan haberdar değil.
-
67:29 - 67:31Hala bu kadar cahilsek, nasıl
-
67:31 - 67:36zeki bir ırk sayılıyoruz, bilmiyorum.
-
Not Synced-... -Neden olmasın?
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced...
-
Not Synced80'ine kadar yaşayacak olan bir insanın ömrünü uzatmak için yapabileceğimiz
-
Not SyncedBizimki kadar iyi yaşlanmayan,
-
Not SyncedBu, dikkate değer bir artış.
-
Not SyncedBunlar, yaşlılığın en zorlu hastalıklarına yol açıyorlar.
-
Not SyncedBunların üçte ikisi, 100 bin kadarı
-
Not SyncedHala sıcacık.
-
Not SyncedHerbie çok hasta.
-
Not SyncedHerbie'nin isteği buydu.
-
Not SyncedKlasik arabalar kendiliğinden ölmez.
-
Not SyncedMerhaba, huzurevinden arıyorum
-
Not SyncedSadece sahipleri onlara bakmayı bırakınca ölürler.
-
Not SyncedYaşlanmak insanları öldürüyor, çok kötü şekillerde öldürüyor.
-
Not Syncedanlamak kolay değil.
-
Not Syncedarasındaki farklara da genler sebep olur.
-
Not Synceddağ kekiği toplayacağız.
-
Not Syncedhiçbir şey yok.
-
Not Syncedyaklaşabilirsiniz
-
Not Syncedyanlış bir anlayışa sahip.
-
Not Syncedyaşlılıkla ilgili sebeplerden ölüyor.
-
Not SyncedÇiçek açan kırlarda,
-
Not SyncedÇiçek açan kırlardan
-
Not SyncedÖlümün sebebi vücudundaki büyük kanser.
-
Not Syncedşimdi ise hiç kalmadı gibi bir şey.
- Title:
- (h) TROM - 2.26 Ölüm
- Description:
-
http://tromsite.com - Çok kapsamlı ve çok iyi organize edilmiş bir belgesel. (indir, youtube'dan izle, altyazılar, jenerik, paylaş, katkıda bulun, ve daha pek çok şey)
Belgeselin içeriği :
-------------------------------------------------------------------------
TROM (Benim Gerçekliğim), şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı belgeseldir. Ayrıca, şimdiye kadar her şeyi analiz etmeye çalışan tek belgeseldir: bilimden parasal sisteme kadar herşeyi içeren TROM, herkesin hayatını iyileştirecek somut çözümler de sunuyor.Dünyayı görmenin yeni ve 'gerçekçi' bir yolu.
"Büyük Patlamadan bugüne ve geleceğe."
------------------------------------------------------------------------- - Video Language:
- English
- Duration:
- 01:07:45
harunkucuk edited Turkish subtitles for (h) TROM - 2.26 Death | ||
harunkucuk edited Turkish subtitles for (h) TROM - 2.26 Death | ||
harunkucuk edited Turkish subtitles for (h) TROM - 2.26 Death | ||
harunkucuk edited Turkish subtitles for (h) TROM - 2.26 Death | ||
harunkucuk edited Turkish subtitles for (h) TROM - 2.26 Death | ||
harunkucuk edited Turkish subtitles for (h) TROM - 2.26 Death | ||
harunkucuk added a translation |