WEBVTT

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
[ Hesaplamanın Gelişimi ]

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
[ Kesirlerin Gelişimi ]

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
[Sayı Sisteminin Gelişimi]

00:00:06.120 --> 00:00:10.928
/ Benim Gerçekliğim /

00:00:14.789 --> 00:00:24.120
www.tromsite.com

00:00:34.520 --> 00:00:36.097
Beni duyabiliyor musun?

00:00:36.713 --> 00:00:37.555
Evet,

00:00:37.642 --> 00:00:39.139
Sanırım beni duyabiliyorsun

00:00:39.300 --> 00:00:40.707
ancak beni göremiyorsun.

00:00:41.000 --> 00:00:42.843
Çünkü kulakların var.

00:00:43.185 --> 00:00:46.380
Gözlerini kapatıp ekrana uzanırsan,

00:00:46.520 --> 00:00:47.892
ekranın orada olduğunu bilirsin.

00:00:47.980 --> 00:00:50.500
Onu, derin sayesinde hissediyorsun.

00:00:50.600 --> 00:00:53.000
Dokunmana izin yoksa,

00:00:53.100 --> 00:00:54.788
en azından koklayabilirsin.

00:00:54.888 --> 00:00:56.957
Sıcak plastiğin kokusunu alınca,

00:00:57.100 --> 00:01:00.294
ekranın orada olması gerektiğini anlarsın.

00:01:00.500 --> 00:01:02.930
Şanslısın ki bir burnun var.

00:01:03.063 --> 00:01:05.743
Peki, onu tadabilir misin?

00:01:06.262 --> 00:01:08.000
Bu, biraz daha zor.

00:01:08.150 --> 00:01:09.981
Ama önünde sonunda plastiğin tadını alacaksın,

00:01:10.073 --> 00:01:11.689
çünkü bir dilin var.

00:01:12.934 --> 00:01:14.800
Etrafındaki dünyayı,

00:01:14.950 --> 00:01:17.369
etrafında bulunan herşeyi,

00:01:17.740 --> 00:01:19.064
bu beş duyu aracılığıyla anlıyorsun.

00:01:19.412 --> 00:01:20.852
Kulakların varsa

00:01:20.945 --> 00:01:21.923
duyarsın.

00:01:22.046 --> 00:01:23.200
Gözlerin varsa

00:01:23.284 --> 00:01:24.306
görürsün.

00:01:24.706 --> 00:01:25.914
Derin sayesinde

00:01:25.914 --> 00:01:26.920
hissedersin.

00:01:26.920 --> 00:01:28.500
Dilin tat almanı sağlar,

00:01:28.700 --> 00:01:31.989
burnun da koklamanı.

00:01:32.512 --> 00:01:37.453
Gözler, kulaklar, burun, dil ve deri,

00:01:37.561 --> 00:01:39.000
bunlar senin doğuştan sahip olduğun 'araçlar'.

00:01:39.100 --> 00:01:41.568
Bu araçlar, etrafındaki dünyayı anlamanı sağlıyor.

00:01:42.737 --> 00:01:44.953
Ancak, bunların hepsini nasıl biliyorsun?

00:01:46.169 --> 00:01:47.746
Sadece farkettiğin için.

00:01:48.453 --> 00:01:51.693
Peki, bunları beş duyuya nasıl böldük?

00:02:11.900 --> 00:02:18.071
[ BİLİM ]

00:02:26.000 --> 00:02:28.048
Cevabı BİLİM!

00:02:28.048 --> 00:02:30.500
Yaşadığımız dünya çok karmaşık olduğu için,

00:02:30.750 --> 00:02:33.554
etrafımızdakileri keşfetmek ve tanımlamak için bilimi kullanıyoruz.

00:02:33.554 --> 00:02:35.455
Peki, bilim nedir?

00:02:35.600 --> 00:02:38.150
Doğanın gözlem ve akıl yürütme yoluyla

00:02:38.300 --> 00:02:40.661
incelenmesi ve araştırılması

00:02:40.761 --> 00:02:41.850
ya da araştırma yoluyla edinilen

00:02:42.000 --> 00:02:43.797
bilgilerin tümü.

00:02:43.897 --> 00:02:47.568
Basit olarak, gördüklerimizi tanımlamamızı sağlayan

00:02:47.701 --> 00:02:50.800
deneylerin, sayıların ve harflerin tümü.

00:02:51.200 --> 00:02:52.000
Ama, bu nasıl oluyor?

00:02:52.500 --> 00:02:55.475
Çoğu kişi işaretleri değer olarak tanır

00:02:55.475 --> 00:02:58.445
ve işaretlerin en tanıdık olanları harfler ve sayılardır.

00:02:58.445 --> 00:03:00.700
Bunlar, çevremizi anlamamıza

00:03:00.850 --> 00:03:03.016
yardımcı olan icatlardır.

00:03:03.517 --> 00:03:05.000
Bu işaretlerin nasıl ortaya çıktığını

00:03:05.100 --> 00:03:06.920
daha iyi anlamak için

00:03:06.920 --> 00:03:10.457
matematik tarihine kısaca bakalım:

00:03:14.444 --> 00:03:16.000
İnsanlar, en eski çağlardan beri

00:03:16.300 --> 00:03:18.700
basit sorunlara çözümler aradılar.

00:03:19.750 --> 00:03:21.155
Ev inşa etmek, mesafe ölçmek,

00:03:21.355 --> 00:03:23.900
mevsimleri takip etmek ve objeleri saymak.

00:03:25.000 --> 00:03:26.350
Otuz bin seneden bile önce,

00:03:26.500 --> 00:03:27.650
yontma taş devrindeki insanlar

00:03:27.800 --> 00:03:29.476
mevsimlerin geçişini

00:03:29.476 --> 00:03:31.478
ve havadaki değişikleri tarım yapmak için takip ettiler.

00:03:32.200 --> 00:03:33.750
Zamanın geçişini ifade etmek için,

00:03:33.800 --> 00:03:36.049
mağara duvarlarına

00:03:36.283 --> 00:03:38.986
ya da kemiklere, oduna veya taşa çentik attılar.

00:03:38.986 --> 00:03:41.986
Her çentik bir sayısı anlamına geliyordu.

00:03:41.986 --> 00:03:43.100
Ancak miktarlar büyüyünce

00:03:43.250 --> 00:03:44.558
bu sistemi kullanmak zorlaştı,

00:03:44.558 --> 00:03:46.400
dolayısıyla, birkaç şeyi birlikte ifade eden

00:03:46.550 --> 00:03:48.195
semboller icat ettiler.

00:03:48.195 --> 00:03:50.550
Milattan önce dördüncü asırdan kalan

00:03:50.700 --> 00:03:52.700
Sümerlilerin kilden ürettikleri taşlar bulundu.

00:03:53.400 --> 00:03:56.303
Kilden yapılmış küçük bir çubuk 1,

00:03:56.303 --> 00:03:58.205
kilden bir top 10,

00:03:58.205 --> 00:04:00.207
ve kilden yapılmış büyük bir koni 60 anlamına geliyordu.

00:04:01.000 --> 00:04:04.300
MÖ 3300'den kalan yazıtlar

00:04:04.350 --> 00:04:06.000
Babillilerin miktarları sazdan bir kalem yoluyla

00:04:06.150 --> 00:04:07.450
kil tabletlere yazdığını gösteriyor

00:04:07.500 --> 00:04:09.983
Çivi şekliyle 1'i

00:04:09.983 --> 00:04:12.553
Yana yatmış bir V harfi ile 10'u kullanıyorlardı.

00:04:12.553 --> 00:04:14.955
Bu sembolleri bir araya getirerek diğer sayıları yazıyorlardı.

00:04:14.988 --> 00:04:15.750
Mesela,

00:04:15.850 --> 00:04:18.358
Babilliler 19 sayısını böyle ifade ediyorlardı.

00:04:19.826 --> 00:04:21.800
Eski Mısırlılar günlük hayatlarından objeleri

00:04:21.950 --> 00:04:23.730
sembol olarak kullandılar.

00:04:23.730 --> 00:04:26.800
Çubuk 1, boyunduruk 10,

00:04:26.950 --> 00:04:28.000
sarılmış ip 100,

00:04:28.150 --> 00:04:31.004
nilüfer çiçeği de 1000 anlamına geliyordu

00:04:31.400 --> 00:04:34.700
19 sayısı, bir boyunduruk ve 9 çubukla ifade ediliyordu.

00:04:36.150 --> 00:04:37.850
Eski Romalılar da bugün bildiğimiz

00:04:38.000 --> 00:04:39.680
bir sayı sistemi ortaya koydular.

00:04:39.830 --> 00:04:40.850
Diğer sembollerin yanısıra

00:04:41.000 --> 00:04:43.650
'X' ile 10 sayısını, 'I' ile de 1 sayısını ifade ettiler.

00:04:44.200 --> 00:04:45.000
Orta Çağlara gelindiğinde

00:04:45.100 --> 00:04:47.100
Romalılar, 'I'i 'X'in sağına koyarak

00:04:47.250 --> 00:04:49.756
11, soluna koyarak da 9 sayısını ifade ediyorlardı.

00:04:49.756 --> 00:04:52.259
Böylece, 19 sayısını ifade etmek için XIX yazıyorlardı.

00:04:52.800 --> 00:04:54.450
Bütün bu yaratıcı sayı sistemleri

00:04:54.600 --> 00:04:57.500
objeleri teker teker ve hep birlikte ifade ediyorlardı.

00:04:58.600 --> 00:05:00.300
Bilinen en eski sayı sistemlerinden bazıları

00:05:00.450 --> 00:05:02.700
ayak ve eldeki parmaklara dayanır.

00:05:02.850 --> 00:05:05.706
Bunlar ise 1, 5, 10 ve 20 sayılarını temel aldılar.

00:05:06.100 --> 00:05:07.950
Zulu dilinde 6,

00:05:08.100 --> 00:05:10.750
sağ elin baş parmağıyla ifade edilir.

00:05:10.900 --> 00:05:12.450
Bu, sol eldeki tüm parmakların sayıldığı

00:05:12.600 --> 00:05:15.500
ve diğer baş parmağa ihtiyaç duyulduğu anlamına gelir.

00:05:16.149 --> 00:05:18.250
Diğer sistemler ise ticaretle oluştu.

00:05:18.450 --> 00:05:19.500
Nijerya'daki Yoruba bölgesinde

00:05:19.650 --> 00:05:21.889
deniz kabukları para birimi olarak kullanılıyordu.

00:05:21.889 --> 00:05:24.858
20 tabanlı, toplama,

00:05:24.858 --> 00:05:25.950
çıkartma ve çarpma yapılabilen

00:05:26.100 --> 00:05:27.880
şaşırtıcı derecede karmaşık

00:05:28.030 --> 00:05:29.863
bir sayı sistemi ortaya çıktı

00:05:29.989 --> 00:05:30.600
Örneğin:

00:05:30.750 --> 00:05:36.300
45 sayısını 3x20 eksi 10 eksi 5 olarak düşünüyorlardı

00:05:36.700 --> 00:05:38.720
Eski Persler gibi pek çok kültür

00:05:38.870 --> 00:05:41.050
sayıları tel ve ipliklere düğüm atarak

00:05:41.200 --> 00:05:42.709
kaydediyorlardı.

00:05:42.709 --> 00:05:44.150
İnkalılar ise 'quipu' adında

00:05:44.300 --> 00:05:45.345
daha incelikli bir sistem kullandılar.

00:05:45.445 --> 00:05:47.600
Yatay olarak tutulan kalın bir telden

00:05:47.700 --> 00:05:49.416
düğümlü iplikleri sarkıtıyorlardı.

00:05:49.883 --> 00:05:51.500
Kullanılan düğüm

00:05:51.650 --> 00:05:53.200
ve telin uzunluğunu ve rengini kullanarak

00:05:53.300 --> 00:05:55.756
1, 10 ve 100 sayılarını ifade ediyorlardı

00:05:55.800 --> 00:05:57.800
Bugün ise, endüstrileşmiş kültürlerin neredeyse tamamı

00:05:57.950 --> 00:06:00.100
0'dan 9'a kadar olan sayıları kullanıyor.

00:06:00.600 --> 00:06:01.900
Bu semboller, milattan önce üçüncü yüzyılda

00:06:02.050 --> 00:06:04.300
Hindistan'da icat edilene kadar ortada yoktu.

00:06:04.665 --> 00:06:06.300
Bulunduğu basamağa göre 0'ın değerinin değişmesi fikri ise

00:06:06.450 --> 00:06:09.800
tam 800 yıl sonra ortaya çıktı.

00:06:10.150 --> 00:06:10.800
Bu büyük fikir

00:06:11.050 --> 00:06:13.300
matematiğin çehresini tamamen değiştirdi.

00:06:14.700 --> 00:06:16.510
Biz insanlar, hep bir birimizle paylaşım içindeydik.

00:06:16.879 --> 00:06:19.279
Kesirler ise, eski kültürlerin yemeklerini,

00:06:19.279 --> 00:06:20.550
sularını ve topraklarını

00:06:20.700 --> 00:06:22.400
adilce paylaşmak istediklerinde

00:06:22.649 --> 00:06:24.100
ortaya çıkmaya başladı.

00:06:24.250 --> 00:06:26.550
Eski Mısırlılar, adil paylaşım sembolleri olarak

00:06:27.888 --> 00:06:29.957
kesirleri kullandılar.

00:06:30.224 --> 00:06:32.100
Kesirlerin payı 1'di.

00:06:32.250 --> 00:06:34.650
1/2, 1/3 ve 1/5 gibi.

00:06:34.661 --> 00:06:37.064
Bu kesirleri toplayıp bölüyorlardı.

00:06:37.064 --> 00:06:39.800
Eğer üç somun ekmeği

00:06:39.950 --> 00:06:41.600
ailenin 5 ferdi arasında bölüştürmek istediklerinde

00:06:41.700 --> 00:06:43.900
birinci ve ikinci somunları

00:06:44.050 --> 00:06:44.700
üçer parçaya,

00:06:46.039 --> 00:06:48.275
üçüncü somunu da beş parçaya bölüyorlardı.

00:06:49.600 --> 00:06:51.450
Geriye kalan üçte bir somunu ise

00:06:51.600 --> 00:06:54.650
beş parçaya bölüyorlardı.

00:06:56.000 --> 00:07:00.153
Bunu, 1/3, 1/5 ve 1/15 olarak ifade ettiler.

00:07:00.654 --> 00:07:02.150
Biz ise bugün bunu

00:07:02.300 --> 00:07:03.650
3/5 ile ifade ediyoruz.

00:07:04.200 --> 00:07:06.450
Her kişi için 3/5 somun

00:07:06.600 --> 00:07:08.900
veya 3 somunun 5 kişiye bölünmesi.

00:07:09.530 --> 00:07:11.550
Sümerliler ve Babilliler

00:07:11.700 --> 00:07:13.250
60 tabanlı, kesirli bir sayı sistemi geliştirdiler.

00:07:13.400 --> 00:07:17.200
4000 sene sonra, bu sistemi hala kullanıyoruz.

00:07:17.489 --> 00:07:19.000
Günün her saati 60 dakika,

00:07:19.150 --> 00:07:20.400
ve her dakika 60 saniyeden oluşuyor.

00:07:20.550 --> 00:07:23.350
Daire de toplam 360 dereceden oluşuyor.

00:07:25.212 --> 00:07:27.000
Çinliler ise abaküsü kullandılar.

00:07:27.100 --> 00:07:30.117
Bu sistem de ondalıktı, ancak 0 sayısı yoktu.

00:07:30.751 --> 00:07:32.250
İlk ondalık kesirler

00:07:32.400 --> 00:07:33.400
abaküs sayesinde ortaya çıktı.

00:07:33.500 --> 00:07:34.300
Örneğin:

00:07:34.400 --> 00:07:37.850
3/5, abaküste 10'da 6 olarak ifade ediliyordu.

00:07:38.125 --> 00:07:40.994
Çinlilerin kesirleri ifade ederken paya 'oğul'

00:07:40.994 --> 00:07:42.596
paydaya da 'ana' diyorlardı.

00:07:43.700 --> 00:07:45.200
Bugün, kesir çubuğu kullanarak ifade ettiğimiz

00:07:45.350 --> 00:07:46.350
bayağı kesirler ise

00:07:46.450 --> 00:07:48.300
12. yüzyıla kadar

00:07:48.400 --> 00:07:49.350
icat edilmedi.

00:07:49.500 --> 00:07:51.600
Bu kesirler bile 500 sene öncesine,

00:07:51.700 --> 00:07:54.500
Rönesans'a kadar yaygın olarak kullanılmıyordu.

00:07:55.600 --> 00:07:57.650
Tarih boyunca dünyadaki her kültür

00:07:57.800 --> 00:08:00.200
hesaplama yapmak için yaratıcı yöntemler geliştirdi.

00:08:00.848 --> 00:08:03.450
Örneğin, 12X15 gibi bir işlemi yapmak için

00:08:03.750 --> 00:08:05.000
eski Rus köylüleri

00:08:05.150 --> 00:08:07.150
ikiye katlama ve ikiye bölme yöntemlerini kullandı.

00:08:09.523 --> 00:08:12.192
Tek bir sayıyı ikiye böldüklerinde çıkan kesirleri

00:08:13.093 --> 00:08:14.461
aşağı yuvarladılar

00:08:15.900 --> 00:08:16.950
sonra da tek sayı çarpanları

00:08:17.100 --> 00:08:18.950
topladılar.

00:08:24.100 --> 00:08:26.600
Eski Mısırlılar ise, yeterli sayıda gruba ulaşana kadar

00:08:26.750 --> 00:08:28.410
ikiye katlama yöntemini kullandılar.

00:08:32.500 --> 00:08:34.900
Elde ettikleri grupları toplayarak cevabı buldular.

00:08:40.800 --> 00:08:43.050
Orta Çağlarda abaküs, hem Asya'da

00:08:43.150 --> 00:08:46.050
hem de Avrupa'da hesap makinesi görevi görüyordu.

00:08:46.150 --> 00:08:48.250
Ancak, pek az insan abaküs kullanmayı biliyordu.

00:08:48.350 --> 00:08:50.430
Bilenler ise çoğunlukla varlıklı tüccarlar ve tefecilerdi.

00:08:51.000 --> 00:08:53.400
Her boncuğun bir basamak değerine sahip olduğu

00:08:53.500 --> 00:08:55.950
abaküs, hesaplamada çok etkindi.

00:08:56.700 --> 00:08:59.200
Bundan sonra, büyük Arap matematikçisi El Harezmi

00:08:59.340 --> 00:09:02.000
Kuzey Amerika ve Avrupa'yı

00:09:02.150 --> 00:09:03.700
0'dan 9'a kadar giden Hint rakamlarıyla tanıştırdı

00:09:03.900 --> 00:09:06.250
ve yeni hesaplama yöntemleri yarattı.

00:09:06.700 --> 00:09:09.349
Bu algoritmalar kağıda yazılabiliyordu.

00:09:10.150 --> 00:09:12.050
Yüz yıllar boyunca bu algoritmaları öğrenmek

00:09:12.200 --> 00:09:13.800
eğitim görmüş olmanın tek göstergesiydi.

00:09:13.950 --> 00:09:15.150
Öğrenciler sayılardan oluşan uzun kolonları

00:09:15.300 --> 00:09:16.900
kullanarak hesap yapmayı

00:09:17.200 --> 00:09:18.000
sayıları etkin ve güvenilir bir şekilde bir yerden

00:09:18.150 --> 00:09:20.900
başka bir yere taşımayı ve uzun bölme yapmayı öğrendiler.

00:09:21.550 --> 00:09:23.050
Artık yaptıklarını kaydedebiliyor

00:09:23.200 --> 00:09:25.200
ve sonuçlarını kontrol edebiliyorlardı.

00:09:26.100 --> 00:09:27.600
Bugün ise, karmaşık hesaplamalar için

00:09:27.750 --> 00:09:29.600
hesap makinesi kullanıyoruz.

00:09:29.850 --> 00:09:31.100
Artık öğrencilerin, sonuçların

00:09:31.250 --> 00:09:33.300
doğruluğunu kontrol edebilmeleri

00:09:33.450 --> 00:09:34.550
ve de bunu yapabilmek için pek çok

00:09:34.700 --> 00:09:36.850
akıldan hesap yapma stratejisine sahip olmaları gerekiyor.

00:09:37.500 --> 00:09:40.450
12x15 gibi basit hesapların çoğu

00:09:40.600 --> 00:09:43.400
farklı stratejiler kullanarak akıldan yapılabilir.

00:09:54.000 --> 00:09:55.300
Matematiğin ilginç ve canlı tarihinde

00:09:55.400 --> 00:09:57.050
yolculuğumuzu sürdürdükçe

00:09:57.200 --> 00:09:59.100
fikirlerin ve icatların

00:09:59.250 --> 00:10:00.850
insanların ihtiyaçlarını karşılamak

00:10:01.000 --> 00:10:03.550
ve günlük hayatımızdaki sorunları çözmek için ortaya çıktığını gördük.

00:10:03.700 --> 00:10:05.800
Zaman içinde, dünyadaki pek çok kadın ve erkeğin

00:10:05.950 --> 00:10:07.950
matematik alanındaki araştırmaları

00:10:08.100 --> 00:10:10.100
bize, dünyayı matematiksel olarak

00:10:10.250 --> 00:10:11.650
anlamamızı sağlayan

00:10:11.800 --> 00:10:14.050
büyüleyici mercekler sundu.

00:10:15.300 --> 00:10:17.250
Bilim, gözlemlediklerimizi tanımlayarak

00:10:17.400 --> 00:10:20.500
ve deneyler yaparak

00:10:20.650 --> 00:10:23.200
ulaştığımız doğruların bütünüdür.

00:10:23.500 --> 00:10:28.400
Matematik, kimya ve fizik

00:10:28.550 --> 00:10:31.750
yarlamaya açık olmayan sabit dillerdir.

00:10:31.900 --> 00:10:35.450
Bu dilleri kullanarak gördüklerimizi anlatır,

00:10:35.600 --> 00:10:38.950
gözlemlerimizi de sınayarak kanıtlarız.

00:10:39.200 --> 00:10:41.074
DNA'yı,

00:10:41.074 --> 00:10:43.710
hücreleri, galaksileri,

00:10:44.378 --> 00:10:46.146
meyveleri,

00:10:46.246 --> 00:10:48.282
laptopları,

00:10:48.700 --> 00:10:50.551
havalandırma cihazlarını düşün…

00:10:51.118 --> 00:10:53.551
Arabaları,

00:10:54.221 --> 00:10:56.957
yiyecekleri,

00:10:57.300 --> 00:10:58.892
evleri,

00:11:00.027 --> 00:11:02.963
hayvanları,

00:11:03.096 --> 00:11:05.599
bitkileri düşün…

00:11:06.466 --> 00:11:08.635
Atomları,

00:11:08.936 --> 00:11:11.305
vücuttaki organları,

00:11:11.738 --> 00:11:13.974
iklimi,

00:11:14.708 --> 00:11:17.845
ya da giydiğin giysileri düşün…

00:11:20.200 --> 00:11:22.700
Herşeyin bilim tarafından tanımlandığını

00:11:22.850 --> 00:11:24.800
veya yaratıldığını

00:11:25.000 --> 00:11:27.200
farkedersin.

00:11:33.894 --> 00:11:36.200
Bilim kavramını anlamak için

00:11:36.350 --> 00:11:40.400
bilimsel kuramın ne olduğunu bilmen gerekiyor:

00:11:40.550 --> 00:11:42.050
Bilimsel kuram,

00:11:42.200 --> 00:11:44.550
gözlemlerin arasındaki ilişkileri

00:11:44.700 --> 00:11:48.000
anlamaya yarayan kurallardan (bilimsel kanunlar)

00:11:48.150 --> 00:11:50.750
ve de gözlemlenebilir olayların soyutlaştırılması

00:11:50.900 --> 00:11:54.000
ve ölçülebilir özellikleri üzerinden

00:11:54.150 --> 00:11:55.750
ifade edilmesinden

00:11:55.900 --> 00:11:58.700
ortaya çıkan kavramların tamamıdır.

00:11:58.850 --> 00:12:01.850
Bilimsel kuramlar,

00:12:02.000 --> 00:12:05.200
gözlemler hakkındaki deneysel verilere uyacak şekilde oluşturulur

00:12:05.350 --> 00:12:08.800
ve bir grup olguyu açıklayan

00:12:08.950 --> 00:12:11.200
bir veya birkaç prensip olarak ifade edilir.

00:12:11.732 --> 00:12:14.100
Bilimsel kuramlar diğer kuramlardan

00:12:14.250 --> 00:12:15.300
tamamen farklıdır,

00:12:15.550 --> 00:12:17.750
çünkü en yeni bulguların ortaya koyduğu

00:12:17.900 --> 00:12:21.450
en olası açıklamalardır.

00:12:32.850 --> 00:12:36.100
Bilim, dünyayı anlamamız için

00:12:36.800 --> 00:12:38.950
geliştirilmiş en iyi araçtır.

00:12:39.100 --> 00:12:42.000
Bilim, tamamen insanlara özgü bir bilme şeklidir.

00:12:42.200 --> 00:12:44.800
Her zaman bildiklerimizin sınırında yaşıyoruz.

00:12:45.300 --> 00:12:47.450
Bilim yeni nesilleri kucaklayan

00:12:47.600 --> 00:12:49.600
ve işbirliğiyle yürütülen bir uğraştır.

00:12:50.700 --> 00:12:53.250
Yolumuzu açanları anıyor

00:12:54.000 --> 00:12:56.550
ve dünyayı onların gözünden görüyoruz.

00:12:56.800 --> 00:12:58.500
Bilimden biraz da olsa anlıyorsan

00:12:58.650 --> 00:13:00.300
dünya sana tamamen farklı görünür.

00:13:00.500 --> 00:13:03.300
Ve bu anlayış seni güçlü kılar.

00:13:08.850 --> 00:13:11.700
Gerçek dünya, gerçek bir şiir gibidir.

00:13:12.100 --> 00:13:15.250
Bilim, gerçekliğin şiiridir.

00:13:15.700 --> 00:13:18.150
Bilim yapabilir ve bilimle

00:13:18.950 --> 00:13:20.900
hayatımızı daha iyi hale getirebiliriz.

00:13:21.200 --> 00:13:23.950
Gerçek dünya, gerçek bir şiir gibidir.

00:13:24.200 --> 00:13:27.100
Bilim, gerçekliğin şiiridir.

00:13:27.350 --> 00:13:30.100
İnsanlık tarihi, karanlık köşeleri

00:13:30.350 --> 00:13:33.550
aydınlatan fikirlerin tarihidir.

00:13:39.900 --> 00:13:44.500
Bilim insanları gizemi severler, bilmedikleri şeylere bayılırlar.

00:13:45.500 --> 00:13:48.350
Bilmediğim şeyler beni korkutmuyor.

00:13:48.700 --> 00:13:51.460
Bence böylesi çok daha ilginç.

00:13:52.050 --> 00:13:54.600
Hepimizden daha büyük ve hepimizi içine alan

00:13:54.750 --> 00:13:57.500
bir evrensel gerçeklik var.

00:13:57.650 --> 00:14:00.350
Evrenin daha derinine indikçe

00:14:00.423 --> 00:14:03.550
bulduğumuz herşey daha şaşırtıcı görünüyor.

00:14:03.700 --> 00:14:06.250
Hakikat için hakikati aramak

00:14:06.350 --> 00:14:09.350
öğrenmekle dolu bir hikayedir.

00:14:15.800 --> 00:14:18.500
Gerçek dünya, gerçek bir şiir gibidir.

00:14:18.950 --> 00:14:22.250
Bilim, gerçekliğin şiiridir.

00:14:22.600 --> 00:14:25.050
Bilim yapabilir ve bilimle

00:14:25.650 --> 00:14:27.600
hayatımızı daha iyi hale getirebiliriz.

00:14:27.950 --> 00:14:30.600
Gerçek dünya, gerçek bir şiir gibidir.

00:14:30.800 --> 00:14:34.000
Bilim, gerçekliğin şiiridir.

00:14:34.150 --> 00:14:37.350
İnsanlık tarihi, karanlık köşeleri

00:14:37.500 --> 00:14:39.950
aydınlatan fikirlerin tarihidir.

00:14:40.050 --> 00:14:43.000
Evrendeki yalnız köşemizde

00:14:43.300 --> 00:14:45.850
düşüncemizin gücüyle

00:14:46.100 --> 00:14:48.850
evrenin başlangıcından

00:14:49.550 --> 00:14:51.700
sonraki kısa bir ana bakaliyoruz.

00:14:51.850 --> 00:14:53.200
Bence bilim,

00:14:53.350 --> 00:14:55.300
aklının işleyişini değiştirir.

00:14:55.450 --> 00:14:58.150
Herşeyi biraz daha derinlemesine düşünmek.

00:14:58.500 --> 00:15:01.550
Biim, herkesin görebileceği kanıtlarla

00:15:01.700 --> 00:15:04.150
kişisel önyargıların yerine geçer.

00:15:04.350 --> 00:15:07.300
Gerçek dünya, gerçek bir şiir gibidir.

00:15:07.600 --> 00:15:10.950
Bilim, gerçekliğin şiiridir.

00:15:11.350 --> 00:15:14.400
Bilim yapabilir ve bilimle

00:15:14.550 --> 00:15:16.300
hayatımızı daha iyi hale getirebiliriz.

00:15:16.500 --> 00:15:19.350
[Bilim, etrafımızdaki dünyayı anlamak için

00:15:19.500 --> 00:15:21.600
müthiş bir araçtır.]

00:15:21.750 --> 00:15:24.150
[Bilim, çevrendeki gerçekleri

00:15:24.300 --> 00:15:26.250
görmeni sağlayan

00:15:26.400 --> 00:15:30.000
bir büyüteç gibidir.]