WEBVTT

00:00:03.939 --> 00:00:05.945
Pomyślcie o następującej grze.

00:00:06.045 --> 00:00:09.230
Ewa każe Bobowi wejść do pokoju.

00:00:09.330 --> 00:00:12.654
Bob widzi, że nie ma tam nic
poza kilkoma kłódkami,

00:00:12.754 --> 00:00:16.375
pustym pudełkiem i talią kart.

00:00:16.475 --> 00:00:19.394
Ewa każe Bobowi wybrać kartę z talii

00:00:19.494 --> 00:00:21.754
i jak najlepiej ją ukryć.

00:00:23.333 --> 00:00:26.951
Zasady są proste. Bob nie może
niczego stamtąd wynieść;

00:00:27.051 --> 00:00:30.099
karty i kluczyki zostają w pokoju;

00:00:30.199 --> 00:00:33.900
do pudełka można włożyć
co najwyżej jedną kartę.

00:00:34.800 --> 00:00:38.219
Ewa mówi, że nigdy
nie widziała tych kłódek.

00:00:38.319 --> 00:00:42.562
Bob wygra, jeśli Ewa nie zdoła
określić, którą wybrał kartę.

00:00:42.662 --> 00:00:44.860
Jaka będzie najlepsza strategia?

00:00:44.960 --> 00:00:50.201
Bob wybrał kartę, szóstkę karo,
i wrzucił ją do pudełka.

00:00:50.735 --> 00:00:53.439
Najpierw pomyślał
o różnych typach zamków.

00:00:53.539 --> 00:00:57.492
Może powinien zamknąć kartę
w pudełku na klucz?

00:00:58.473 --> 00:01:02.908
Ale Ewa może mieć wytrych,
więc Bob myśli o zamku cyfrowym.

00:01:03.008 --> 00:01:08.127
Klucz jest z tyłu. Najlepiej będzie
zamknąć i pomieszać cyfry.

00:01:09.161 --> 00:01:11.749
Nagle Bob coś sobie uświadamia:

00:01:11.849 --> 00:01:16.207
pozostałe karty na stole
przekażą informację o jego wyborze,

00:01:16.307 --> 00:01:18.244
bo teraz jednej brakuje.

00:01:18.344 --> 00:01:20.642
Zamki służą odwróceniu uwagi!

00:01:20.742 --> 00:01:23.916
Nie powinien wyciągać
karty z talii.

00:01:24.016 --> 00:01:27.957
Wkłada ją z powrotem.
Nie pamięta, gdzie dokładnie była.

00:01:28.057 --> 00:01:31.440
Tasuje więc karty
dla większej losowości.

00:01:32.415 --> 00:01:34.435
Tasowanie to najlepszy zamek,

00:01:34.535 --> 00:01:37.430
bo nie pozostawia
informacji o wyborze.

00:01:37.530 --> 00:01:41.556
Teraz jego karta
może być każdą w talii.

00:01:42.638 --> 00:01:46.324
Bob może zostawić karty na wierzchu.

00:01:48.112 --> 00:01:52.686
Bob wygrywa, ponieważ Ewa
może co najwyżej zgadywać.

00:01:52.786 --> 00:01:56.587
Nie pozostawił informacji
o swoim wyborze.

00:01:56.687 --> 00:02:01.579
Co ważniejsze, nawet jeśli damy Ewie
nieograniczoną moc obliczeniową,

00:02:01.679 --> 00:02:03.978
będzie ona mogła tylko zgadywać.

00:02:04.078 --> 00:02:08.544
To właśnie jest tzw.
„tajność doskonała”.

00:02:08.727 --> 00:02:13.723
1 września 1945 r.
29-letni Claude Shannon

00:02:13.823 --> 00:02:17.346
opublikował utajniony
artykuł na ten temat.

00:02:17.446 --> 00:02:20.341
On pierwszy
matematycznie dowiódł,

00:02:20.441 --> 00:02:24.893
że szyfr z kluczem jednorazowym
jest doskonale tajny.

00:02:24.993 --> 00:02:29.483
Oto, jak Shannon myślał
o schematach szyfrowania.

00:02:29.583 --> 00:02:33.855
Wyobraźcie sobie, że Alicja pisze
20-literową wiadomość do Boba.

00:02:33.955 --> 00:02:37.909
To ekwiwalent wybrania
jednej kartki

00:02:38.065 --> 00:02:39.846
z przestrzeni wiadomości.

00:02:39.946 --> 00:02:43.706
A przestrzeń wiadomości
to kompletny zbiór

00:02:43.806 --> 00:02:47.462
wszystkich możliwych
wiadomości 20-literowych.

00:02:47.562 --> 00:02:52.501
Wszystko 20-literowe, co przyjdzie wam
do głowy, jest kartką w tym stosie.

00:02:52.601 --> 00:02:55.287
Teraz Alicja stosuje wspólny klucz,

00:02:55.387 --> 00:03:00.233
listę 20 losowo wygenerowanych
podstawień między 1 a 26.

00:03:00.333 --> 00:03:05.109
Przestrzeń kluczy jest zbiorem
wszystkich możliwych wyników,

00:03:05.209 --> 00:03:07.965
więc wygenerowanie klucza
to ekwiwalent

00:03:08.065 --> 00:03:10.542
losowego wyboru strony z tego stosu.

00:03:10.642 --> 00:03:13.747
Alicja stosuje klucz
do zakodowania wiadomości

00:03:13.847 --> 00:03:16.394
i uzyskuje szyfrogram.

00:03:16.494 --> 00:03:21.897
Przestrzeń szyfrogramów to wszystkie
możliwe wyniki szyfrowania.

00:03:22.716 --> 00:03:28.352
Zastosowanie klucza odeśle Alicję
do jednej kartki z tego stosu.

00:03:28.584 --> 00:03:30.837
Zauważcie, że przestrzeń
wiadomości

00:03:30.937 --> 00:03:32.873
ma wielkość przestrzeni kluczy

00:03:32.973 --> 00:03:35.318
i przestrzeni szyfrogramów.

00:03:35.763 --> 00:03:38.406
To definiuje „tajność doskonałą”.

00:03:38.506 --> 00:03:42.702
Bo jeśli ktoś ma dostęp wyłącznie
do strony z szyfrogramem,

00:03:42.802 --> 00:03:48.298
to wie tylko, że każda wiadomość
jest równie prawdopodobna.

00:03:48.398 --> 00:03:53.482
Żadna moc obliczeniowa
nie poprawi skuteczności zgadywania.

00:03:53.582 --> 00:03:57.343
Problem z kluczem jednorazowym
jest taki, że musimy

00:03:57.443 --> 00:03:59.908
wcześniej przekazać
sobie długie klucze.

00:04:00.008 --> 00:04:04.876
By rozwiązać ten problem,
musimy zmienić definicję tajności,

00:04:04.976 --> 00:04:07.942
wprowadzając pseudolosowość.