Zeige Revision 14 erzeugt am 11/22/2020 von Cihan Ekmekçi.

1. Titel:
   İklimi kurtarmak için kapitalizmi yeniden hayal etmeliyiz
2. Beschreibung:

   "Eğer iklim değişikliğini düzeltmezsek işletmeler hapı yutar" diyor ekonomist Rebecca Henderson. Bu cesur konuşmada kontrolsüz kapitalizmin çevrenin istikrarını nasıl bozduğunu, insan sağlığına nasıl zarar verdiğini tanımlıyor ve şirketlerin gücünü arttırıp sebep oldukları iklim krizini düzeltmelerini gerekli görüyor. Şirketlerin neden oldukları iklim zararını telafi ettikleri yeniden hayal edilmiş kapitalizmin nasıl görünebileceğini öğrenin.

3. Sprecher:
   Rebecca Henderson
4. 0 0:00 - 0:02
   Ben bir çevreciyim.
5. 2942 0:03 - 0:07
   Çocukluğumun çoğunu
   devasa bir kızıl kayının büyük gövdesinde
6. 7400 0:07 - 0:11
   dönüşümlü olarak okuyarak ve dallarının
   arasından gökyüzüne bakarak geçirdim.
7. 11243 0:11 - 0:13
   Güvenli ve ilgilenilmiş
8. 13370 0:13 - 0:17
   ve kendimden çok büyük
   bir şeye bağlanmış hissettim.
9. 16970 0:17 - 0:21
   Ağaçların ölümsüz olduklarını,
   hep burada olacaklarını düşünürdüm.
10. 22340 0:22 - 0:24
    Yanılmışım.

    ¶

11. 23990 0:24 - 0:26
    Ağaçlar ölüyor.
12. 25792 0:26 - 0:29
    İklim değişikliği, Lübnan katran ağacını
13. 28600 0:29 - 0:31
    ve Amerika'nın batısının
    ormanlarını öldürüyor.
14. 31528 0:32 - 0:33
    Ölenler sadece ağaçlar değil.
15. 33960 0:34 - 0:40
    1998'den beri aşırı sıcaklık
    160.000'den çok insanı öldürdü
16. 39851 0:40 - 0:44
    ve kontrolsüz iklim değişikliği
    milyonlarca fazlasını öldürebilir.
17. 43970 0:44 - 0:46
    Bu noktaya nasıl geldik?
18. 45960 0:46 - 0:48
    Tabii ki bir sürü sebep var

    ¶

19. 47730 0:48 - 0:49
    ama en önemlilerinden birisi
20. 49451 0:49 - 0:53
    kapitalizmin korkunç bir şeye
    dönüşmesine izin vermemiz.
21. 53780 0:54 - 0:57
    En iyi halindeki kapitalizmin
    büyük bir hayranıyım.
22. 56690 0:57 - 1:01
    En nihayetinde bir ekonomist
    ve işletme fakültesi profesörüyüm.
23. 61040 1:01 - 1:04
    Bence gerçekten
    özgür ve tarafsız piyasalar
24. 63840 1:04 - 1:07
    insan ırkının en büyük buluşlarından biri.
25. 67035 1:07 - 1:09
    Sorun şu ki
26. 68998 1:09 - 1:14
    piyasalar, sadece fiyatlar gerçek
    maliyetleri yansıtınca hünerini gösterir.
27. 74163 1:14 - 1:17
    Şu an fiyatlar çok uyumsuz.
28. 77369 1:17 - 1:23
    Fosil yakıtları satan firmaların
    ve aslında sera gazı yayan kimselerin
29. 83400 1:23 - 1:27
    bedelini ödemeleri gerekmeyen devasa
    zararlara yol açmalarına izin veriyoruz.
30. 87570 1:28 - 1:29
    Bu neredeyse hiç adil değil.
31. 90401 1:30 - 1:33
    Bir an için ellerimin

    ¶

32. 92607 1:33 - 1:36
    telefonunuza 10 seneden fazla
    güç sağlayabilecek
33. 95964 1:36 - 1:39
    10 dolar değerindeki
    kömür yakmalı elektrik olan
34. 99164 1:39 - 1:43
    elektron bulutuyla dolu olduğunu düşünün.
35. 102550 1:43 - 1:45
    Bu muhtemelen epey
    iyi bir anlaşma gibi gelir.
36. 105000 1:45 - 1:50
    Bu sadece sebep olduğu zararı
    siz ödemediğiniz için ucuz.
37. 110436 1:50 - 1:55
    Yanan kömür, cıva ve kurşun gibi
    zehirli maddeleri havaya gönderir
38. 115016 1:55 - 1:58
    ki bu da sağlık bakım maliyetlerini
    milyarlarca dolar artırır
39. 118001 1:58 - 2:03
    ve her yıl yüz binlerce insanın
    ölümüne sebep olur.
40. 122850 2:03 - 2:07
    Ayrıca karbondioksitin
    büyük miktarını yayar.
41. 126620 2:07 - 2:09
    Kömürün başka bir bedeli de
42. 129287 2:09 - 2:14
    sebep olacağı ve çoktan
    sebep olduğu iklim zararı.
43. 134410 2:14 - 2:18
    Bu yaz California'da
    bir milyondan fazla arazi yandı

    ¶

44. 137970 2:18 - 2:22
    ve büyük su baskınları Bangladeş'in
    üçte birini sular altında bıraktı.
45. 141980 2:22 - 2:26
    Yüzlerce araştırma bu bedellere
    bir sayı biçmeyi denedi.
46. 146220 2:26 - 2:28
    Bu çalışmayı anlamlandırıyorum
47. 147858 2:28 - 2:31
    ve bu noktada insan sağlığına
    en az sekiz dolar değerinde zarar veren
48. 151120 2:31 - 2:33
    ve en az sekiz dolar
    değerinde iklim zararına
49. 153350 2:33 - 2:37
    ve muhtemelen daha da fazlasına sebep olan
50. 157400 2:37 - 2:42
    kömür yakmalı elektriğe
    on dolar değer biçen
51. 162190 2:42 - 2:49
    Halk Sağlığı Okulundaki iş arkadaşlarıma
    ve ekonomideki arkadaşlarıma güveniyorum.
52. 168570 2:49 - 2:52
    Bu bir avuç elektronun
    gerçek bedeli ne mi?
53. 171565 2:52 - 2:53
    On dolar değil,
54. 173235 2:53 - 2:56
    daha çok 26 dolar gibi bir bedel.
55. 176870 2:57 - 3:00
    Petrol ve gaz yakmak ve et yemek gibi
    şeyler yapmanın gizli bedeli

    ¶

56. 180410 3:00 - 3:05
    tıpkı adil olmadığı gibi
    aynı şekilde oldukça büyük.
57. 185792 3:06 - 3:10
    Temiz bir ekonomi
    inşa etmeye çalışan herkes
58. 189610 3:10 - 3:13
    sağlığımızın yok olması
    ve iklimimizin bozulması için
59. 192935 3:13 - 3:17
    aşırı ölçüde para yardımı yapılmış
    firmalarla rekabet etmek zorunda.
60. 197306 3:17 - 3:20
    Bu, içinde bulunmak
    istediğim kapitalizm değil.
61. 200076 3:20 - 3:26
    Bu, özgür ve adil bir piyasa değil.
62. 207007 3:27 - 3:30
    Peki ne yapabiliriz?
63. 210540 3:31 - 3:35
    En basit cevap, devletlerin
    sera gazı salan herkese

    ¶

64. 215260 3:35 - 3:40
    neden oldukları zararı
    ödemeleri için ısrar etmesi.
65. 220240 3:40 - 3:44
    Ancak şu anda devletlerin buna
    hazır olduğuna dair bir işaret yok
66. 224490 3:44 - 3:49
    çünkü fosil yakıt
    şirketleri son 20 yıllarını
67. 228880 3:49 - 3:52
    ciddi ölçüde para yatırılmış kârlarını
68. 231998 3:52 - 3:55
    iklim değişikliğini
    inkar etmek için kullanarak
69. 234577 3:55 - 3:59
    ve onları düzene sokan politikacıları
    para yağmuruna tutarak geçirdi.
70. 239320 3:59 - 4:02
    İşte benim çılgın fikrim şu:

    ¶

71. 242280 4:02 - 4:04
    Bence işletmeler gücünü arttırmalı.
72. 244730 4:05 - 4:08
    Bence işletmeler kapitalizmi düzeltmeli.
73. 248861 4:09 - 4:10
    Farkındayım. (Güler)
74. 250362 4:10 - 4:15
    Muhtemelen birçoğunuz
    "hiç şansın yok" diye düşünüyorsunuz.
75. 255237 4:15 - 4:20
    Az önce şirketlerin bilimi inkar ettiğini,
76. 259560 4:20 - 4:23
    piyasayı bozduğunu ve politikacılarla
    kulis yaptığını söylemedim mi?
77. 262790 4:23 - 4:24
    Söyledim.
78. 264817 4:25 - 4:29
    Ama bunu düzeltmek
    doğrudan özel sektörün ilgi alanı.
79. 269789 4:30 - 4:35
    Gerçek şu ki eğer iklim değişikliğini
    düzeltmezsek işletmeler hapı yutar.
80. 275725 4:36 - 4:38
    Büyük sahil kentleri sular altındayken
81. 277730 4:38 - 4:40
    ve milyonlarca kızgın insan
    hasat ürün vermediği için
82. 280428 4:40 - 4:45
    Kuzey'e göç ederken
    para kazanmak zor olacak.
83. 285130 4:45 - 4:48
    Eğer çoğu insan zenginlerin
    ve beyazların kendi yararları adına
84. 288170 4:48 - 4:51
    gezegeni tahrip etmek için
    kullandıklarına inanırsa
85. 291260 4:51 - 4:55
    özel girişimi canlı tutmak zorlaşacak.
86. 296006 4:56 - 4:59
    Size bunun gerçekte
    nasıl göründüğünü anlatayım.

    ¶

87. 299500 5:00 - 5:04
    Arkadaşım Erik Osmundsen,
    bir atık şirketinin CEO'su olmak için
88. 303860 5:04 - 5:07
    özel sermaye şirketinde
    kolay bir işi bıraktı.
89. 308130 5:08 - 5:11
    Bu kulağa biraz tuhaf
    bir fikir gibi gelebilir
90. 311830 5:12 - 5:14
    ama Erik bir farklılık yaratmak istedi
91. 314227 5:14 - 5:16
    ve çöple başa çıkma yolunu değiştirmek
92. 316470 5:16 - 5:19
    milyonlarca ton emisyonu azaltabilirdi.
93. 319970 5:20 - 5:23
    Aniden büyük bir problemle karşılaştı:
94. 322930 5:23 - 5:26
    Endüstri tümüyle bozulmuştu.
95. 325690 5:26 - 5:29
    Firmalar yasa dışı bir şekilde
    çöp atarak maliyeti düşürüyordu,
96. 329300 5:29 - 5:32
    düzenlemeler kötü bir şekilde
    uygulanıyordu
97. 331706 5:32 - 5:34
    ve ihlal için konan
    para cezaları çok azdı.
98. 334790 5:35 - 5:37
    Erik, bu şekilde davranmanın
    bedelini ödemek için

    ¶

99. 337419 5:37 - 5:40
    temizliğe girişeceğini
    ve fiyatları arttıracağını açıkladı.
100. 340720 5:41 - 5:44
     Kıdemli takımındaki birçok kişi
     onun deli olduğunu düşündü.
101. 344440 5:44 - 5:46
     Yarısı istifa etti
102. 346180 5:46 - 5:48
     ve müşterilerinin çoğunu da kaybetti.
103. 348346 5:48 - 5:52
     Rakipleri, endüstriye kötü bir ün
     getirdiği için onu suçladı
104. 352390 5:52 - 5:55
     ve tehditler almaya başladı.
105. 355790 5:56 - 5:59
     Ama yozlaşma, gizli gerçekleştiğinde
     en iyi şekilde çalışır.
106. 359493 5:59 - 6:04
     Erik halka açılır açılmaz
     insanlar güçlerini arttırmaya başladı.

     ¶

107. 364120 6:04 - 6:07
     Birkaç müşteri daha fazla ödeme
     yapmak istiyordu.
108. 366780 6:07 - 6:10
     Yatırımcıları, doğru olanı yapmanın
     buna değeceği konusunda hemfikirdi.
109. 370635 6:11 - 6:15
     Yanında kalan çalışanları
     taraf tutma fikrini sevdi
110. 375262 6:15 - 6:18
     ve maliyetleri düşürmek için
     bütün yasal yolları buldu.
111. 378469 6:18 - 6:21
     Erik, rakiplerinden birkaçını
     yasa dışı yollarla
112. 381269 6:21 - 6:25
     çöplerden kurtulmayı reddetmeleri için
     ona katılmalarında ikna etti
113. 384501 6:25 - 6:28
     ve düzenleyiciler için
     kenarda durmak daha da zorlaştı.
114. 388989 6:29 - 6:33
     Bugün Erik'in şirketi Norsk Gjenvinning
115. 392550 6:33 - 6:36
     İskandinavya'daki en büyük
     geri dönüşüm şirketlerinden biri.
116. 396060 6:36 - 6:38
     Konuyu genelleyeyim.

     ¶

117. 398030 6:38 - 6:40
     Değişim için 4 koşul şu:
118. 401310 6:41 - 6:45
     Doğru fiyatı koyup
     yine de kâr eden bir iş kurun.
119. 406540 6:47 - 6:49
     Rakiplerinizi aynı şeyi
     yapmaları için ikna edin.
120. 409700 6:50 - 6:53
     Yatırımcıların para kazanacaklarını
     anladıklarından emin olun.
121. 413870 6:54 - 6:57
     Devletleri doğru fiyatı
     yasallaştırmaları için zorlayın
122. 417070 6:57 - 6:59
     böylece fırsatçılar ayakta kalamaz.
123. 419783 7:00 - 7:03
     Size bunu başardığımızı söylemiyorum.
124. 422903 7:03 - 7:05
     İşler oldukça umutsuz
125. 425320 7:05 - 7:09
     ama Erik gibi binlerce iş insanı
126. 429469 7:09 - 7:12
     ve bizim gibi milyonlarca insan var.
127. 432480 7:12 - 7:18
     Bizler müşteri, çalışan,
     yatırımcı ve vatandaşız.
128. 437981 7:18 - 7:22
     Kapitalizmden vazgeçmek yerine

     ¶

129. 441620 7:22 - 7:26
     piyasanın tamamen
     adil ve özgür olduğundan
130. 446190 7:26 - 7:29
     ve birinin üzerimize çöp atıp
     bunun bedelini ödemeden
131. 448940 7:29 - 7:32
     uzaklaşamayacağından
     emin olarak kapitalizmi düzeltelim.
132. 452170 7:32 - 7:38
     İklim değişikliğini çözmek için
     kaynak ve teknolojimiz var.
133. 457852 7:38 - 7:42
     Birlikte ağaçları
     ve birbirimizi kurtarabiliriz.
134. 463360 7:43 - 7:45
     Teşekkürler.

     ¶