Return to Video

Oziq-ovqat yetkazib beradigan do'stona, avtonom robot

  • 0:01 - 0:03
    Oziq ovqat yetkazib berish,
  • 0:03 - 0:06
    Bu yangi avlodni ochlikdan qutqaradi.
  • 0:07 - 0:08
    Hisob-kitobim bo'yicha,
  • 0:08 - 0:12
    Amerikaliklar restoranlarga 20 milliondan
    ortiq yetkazib berish uchun buyurtma
  • 0:12 - 0:14
    berishadi har kuni .
  • 0:14 - 0:17
    Bu buyurtmalarning yarmidan ko'pi,
    yaqin masofadan beriladi.
  • 0:17 - 0:21
    Ammo 9/10 tasi avtoulovda yetkaziladi.
  • 0:22 - 0:24
    Shunday qiliib,
  • 0:24 - 0:26
    2 funtlik burritoni
  • 0:26 - 0:28
    2 tonnalik avtoulovda yetkazayapmiz
  • 0:28 - 0:30
    kuniga 20 million marta.
  • 0:30 - 0:32
    Sizga burritoni olib borayotgan narsa
  • 0:32 - 0:35
    aslida 2 tonnalik
  • 0:35 - 0:36
    issiq o'rindiqli metaldir.
  • 0:36 - 0:38
    Tan olaylik.
  • 0:38 - 0:40
    Bizga avtoulovlarga bog'lanib qolganmiz.
  • 0:40 - 0:42
    Bilasizmi,
  • 0:42 - 0:45
    har bir avtoulov uchun,
    to'rtta bo'sh joy bo'lishini?
  • 0:45 - 0:47
    Ba'zi shahar markazlarida,
  • 0:47 - 0:50
    ko'chmas mulkning yarmidan ko'pi
    avtoulovlar uchun ajratilgan.
  • 0:50 - 0:53
    Shaharlarimizni avtoulovlar
    uchun qurganmiz.
  • 0:53 - 0:56
    Chunki biz avtoulovni 2 mil uchun ham,
  • 0:56 - 0:58
    200 mil uchun ham ishlatamiz.
  • 0:58 - 1:00
    Yolg'iz holda, yoki oila bilan.
  • 1:01 - 1:06
    Biz qahva yoki qahva stolini olish uchun
    ham bir xil avtoulovdan foydalanamiz.
  • 1:06 - 1:09
    Agar shu ko'cha va avtoturargohlardan
    qutulsak,
  • 1:09 - 1:10
    ko'proq uy-joy hamda,
  • 1:10 - 1:12
    ijtimoiy joy va parklar qura olamiz.
  • 1:13 - 1:14
    Lekin uni bajarish uchun,
  • 1:14 - 1:18
    dastlab, avtoulovdan foydalanish
    tartibini qayta ko'rib chiqishimiz kerak.
  • 1:18 - 1:19
    Kelajak shaharlarida,
  • 1:19 - 1:23
    bir necha mahalladan o'tish uchun,
    skuter yoki velosiped ishlatiladi.
  • 1:23 - 1:26
    Agar shoshsangiz,
    yo'lovchi droni sizni olib boradi.
  • 1:26 - 1:30
    Agar oziq-ovqat kerak bo'lsa,
    avtoulov haydashga hojat bo'lmaydi --
  • 1:30 - 1:32
    uning o'zi sizga keladi.
  • 1:32 - 1:36
    Yana 20 million restoran
    buyurtmalariga qaytsak,
  • 1:36 - 1:39
    agar shu buyurtmalardan yo'llarimizni
    ozod qilsak,
  • 1:39 - 1:41
    biz avtoulovlarga bo'lgan
  • 1:41 - 1:45
    AQSH ning o'zidagi 1.5 millionlik
    ehtiyojdan qutalamiz.
  • 1:45 - 1:48
    Bu San Fransiskoning ikki baravariga teng.
  • 1:48 - 1:52
    Endi, shu kabi holatni Dehli kabi
    shaharlarda tasavvur qilsak,
  • 1:52 - 1:55
    yoki, men tug'ilgan joy - Tehronda.
  • 1:55 - 1:58
    U yerda avtoulov tutunidan,
    har yili minglab odamlar o'lishadi.
  • 1:59 - 2:03
    Ho'sh, qanday qilib bu yetkazib
    berishlarni kamaytirish mumkin?
  • 2:05 - 2:06
    Bu savolga
  • 2:06 - 2:10
    men va jamoam oxirgi uch yil davomida
    javob qidiramiz.
  • 2:10 - 2:13
    Uning yechimi esa, aslida
    kelajak shahrining
  • 2:13 - 2:15
    turar-joylaridan biridir,
  • 2:16 - 2:20
    Biz o'zini boshqaradigan, kichik
    robotlarni yaratib kelmoqdamiz.
  • 2:20 - 2:23
    Ular hiyobon va piyodalar yo'laklarida
    harakatlanadi,
  • 2:23 - 2:25
    yurish tezligida
  • 2:25 - 2:28
    va ishonchli yuk yetkazib berish
    qobiliyatiga ega.
  • 2:28 - 2:31
    Robotlar haqida yana ma'lumot
    berishimdan oldin,
  • 2:31 - 2:33
    bir hayoliy tajriba qilib ko'ramiz.
  • 2:34 - 2:38
    Hayolingizda minglab robotlari bor
    shaharni tasavvur qiling.
  • 2:39 - 2:40
    Shuni o'yladingizmi?
  • 2:41 - 2:45
    Ko'pchilik shu Gollivud distopiyasini
    ko'z oldiga keltiradi.
  • 2:45 - 2:50
    Lekin bizning vazifamiz odamlar uchun
    bo'lgan osoyishta kelajakni yaratishdir.
  • 2:50 - 2:53
    O'zga sayyoraliklar o'rniga,
  • 2:53 - 2:57
    biz tanish bo'lgan
    robotlar bilan shug'ullanamiz.
  • 2:57 - 3:00
    Jamiyatimizga taalluqli bo'lgan
    robotlar bilan.
  • 3:01 - 3:03
    Lekin biz ozgina ajablantirmoqchi bo'ldik,
  • 3:03 - 3:06
    Qandaydir kutilmagan ajoyib narsa.
  • 3:06 - 3:07
    O'ylab ko'ring.
  • 3:07 - 3:08
    Siz ko'cha bo'ylab yuryapsiz
  • 3:09 - 3:11
    va birinchi bor robotni ko'rib qoldingiz
  • 3:11 - 3:13
    va shu vaqtda o'ylab qolasiz,
  • 3:13 - 3:16
    bu kelajak sizga kerakmi yoki yo'q.
  • 3:17 - 3:20
    Ko'pchilik odamlar bu voqe'likdan
    qo'rqishadi.
  • 3:20 - 3:22
    Biz ularni ko'zini ochishimiz kerak.
  • 3:22 - 3:25
    Biz ularni hayrat va
    zavqlantirishimiz darkor,
  • 3:25 - 3:28
    bir ko'rishdayoq ularni ajablantirib,
    g'olib bo'lish uchun.
  • 3:28 - 3:29
    Mana biz nimani reja qildik.
  • 3:29 - 3:32
    Bu tanish, lekin ajablanarli.
  • 3:33 - 3:34
    Bu shunchaki xarid qilish aravachasidir.
  • 3:35 - 3:38
    Lekin u huddi biz minionlar va vall-i ni
    chatishtirgandek ko'rinadi.
  • 3:39 - 3:42
    San-Fransisko yoki Los-Anjelesda
    yashasangiz,
  • 3:42 - 3:45
    bulardan biri allaqachon oziq-ovqat
    yetazib bermoqda.
  • 3:45 - 3:48
    Ko'chalarimizga robotlarni
    chiqarishimiz bilan,
  • 3:48 - 3:50
    judayam qiziqarli
    muammolarga duch keldik:
  • 3:50 - 3:53
    Robotlar yo'llarni qanday
    kesib o'tishi kerak?
  • 3:54 - 3:59
    Ular ko'rish/harakalanishi muammoli
    odamlar bilan qanday aloqa qiladi?
  • 4:00 - 4:04
    Shunda biz robotlarimizga
    odamlar bilan aloqa qilishni
  • 4:04 - 4:06
    o'rgatishimiz kerakligini angladik.
  • 4:07 - 4:10
    Trotuarda har xil
    odamlarni uchratish mumkin.
  • 4:10 - 4:13
    Shu bois, yangi til
    yaratishimiz zarur edi,
  • 4:13 - 4:15
    qandaydir umumiy til,
  • 4:15 - 4:18
    odamlar va robotlar bir-birlarini
    tushunishi uchun
  • 4:18 - 4:19
    shu zahoti.
  • 4:19 - 4:22
    Chunki, hech kim qo'llanmani
    o'qib o'tirmaydi.
  • 4:24 - 4:27
    Biz ko'zdan boshladik,
    chunki ular universaldir.
  • 4:27 - 4:29
    Ko'z robotni qayerga ketayotganini
  • 4:29 - 4:32
    yoki sarosimaga tushganini ko'rsatadi.
  • 4:32 - 4:34
    Shuningdek, ko'z robotni odamiyroq qiladi.
  • 4:35 - 4:37
    Biz tovushlardan ham foydalandik.
  • 4:37 - 4:40
    Masalan, biz yugurish ovozini yaratdik
  • 4:40 - 4:41
    orada to'xtashlari bilan,
  • 4:41 - 4:45
    ko'rishida buzilishi bor odamlar
    robotlarni payqashi uchun
  • 4:45 - 4:47
    Doppler effektini ishlatgan holda.
  • 4:47 - 4:50
    Lekin bularni bari yetmas ekan.
  • 4:50 - 4:51
    Chorrahalarda,
  • 4:51 - 4:53
    Avtoulov robot oldidan
    chiqib qolmoqda.
  • 4:53 - 4:56
    Ba'zida haydochilar chalg'ib qolmoqda,
  • 4:56 - 5:00
    chunki robotlar kesib o'tishdan
    oldin ko'p turib qoladi.
  • 5:01 - 5:03
    Hatto oddiy odamlar ham
    adashib ketmoqda.
  • 5:04 - 5:07
    Ba'zan ular robotni qaysi tarafidan
    o'tishni bilmay qolmoqda.
  • 5:07 - 5:11
    Chunki robotlar ko'plab
    kichik o'zgarishlar qiladi
  • 5:11 - 5:12
    harakati davomida.
  • 5:12 - 5:14
    Lekin bu bir yangi g'oyani
    yuzaga keltirdi.
  • 5:15 - 5:19
    Harakatlardan umumiy til
    yaratsak nima bo'ladi?
  • 5:19 - 5:21
    Chorrahalarda,
  • 5:21 - 5:24
    kesib o'tishidan oldin,
    oldinga ohista yurishi bilan,
  • 5:24 - 5:27
    haydovchilarga endi uni gali
    ekaniini ko'rsatish uchun.
  • 5:28 - 5:30
    Agar nogironlar aravachasini
    ko'rsa,
  • 5:30 - 5:34
    robotlar chetga chiqib turish bilan
  • 5:34 - 5:36
    harakatlanmasligini ko'rsatish uchun.
  • 5:38 - 5:39
    Ba'zilar buni eslashi mumkin.
  • 5:39 - 5:45
    2015-yil Kanada tadqiqotchilari AQSH
    bo'ylab robotni avtostop bilan sayohatga
  • 5:46 - 5:47
    chiqarishdi.
    U uzoqqa bormadi.
  • 5:47 - 5:51
    Qarangki, robotlar ham ijtimoiy
    ko'nikmalarni ishlatar ekan.
  • 5:51 - 5:53
    Ular bilan aloqa qilishlari mumkin ekan.
  • 5:54 - 5:59
    Karnegie Mellon tadqiqotchilariga ko'ra,
    o'yinchoq robotlar o'zini o'lganga solishi
  • 5:59 - 6:02
    tufayli odamlar ranjishadi,
    uni buzib qo'ydim deb.
  • 6:02 - 6:04
    Ammo yetkazish robotlari
    o'yinchoq emas,
  • 6:05 - 6:07
    ular kichik emas,
    ular jamoat joyida bo'lishadi.
  • 6:07 - 6:10
    Yetkazib berish xizmati robotlarini
  • 6:10 - 6:12
    odamlardan himoya qilish uchun,
  • 6:12 - 6:14
    robotlarning munosabati bo'lishi kerak.
  • 6:15 - 6:17
    Bu o'zini o'likka solishni teskarisi.
  • 6:18 - 6:19
    Bu holatda,
  • 6:19 - 6:22
    robotlar vaziyatni tushunishi kerak
  • 6:22 - 6:24
    odamlardan o'zini olish uchun.
  • 6:25 - 6:26
    Bir maslahat:
  • 6:26 - 6:29
    agar siz robot bo'lsangiz
    va yosh bolalarni ko'rsangiz,
  • 6:29 - 6:31
    eng yaqin katta kishiga qarab yuguring.
  • 6:31 - 6:35
    Chunki, ba'zi bolalar robotlarga tegishni
    juda yaxshi ko'rar ekan.
  • 6:35 - 6:38
    Distopiyadan tashqari,
  • 6:38 - 6:41
    Gollivud bizga haqiqatdan ham zo'r
    robotlarni ko'rsatdi,
  • 6:41 - 6:44
    buyrug'imizni bajaradigan,
    yoki bizga sherik bo'ladigan.
  • 6:44 - 6:47
    Shu paytgacha, faqat ovqat
    yetkazmasiga e'tibor berdik.
  • 6:47 - 6:49
    Lekin kelajakda,
  • 6:49 - 6:51
    bu robotlar ko'p ish qila oladi.
  • 6:51 - 6:55
    Ular ortiqcha ovqatni yig'ishi
    va boshpanadagilarga olib borishi mumkin.
  • 6:56 - 7:00
    Chunki biz Amerikada,
    30 foiz oziq-ovqatni isrof qilamiz.
  • 7:00 - 7:03
    Bu paytda 10 foiz aholimiz
    oziq-ovqat taqchilligiga uchraydi.
  • 7:03 - 7:05
    Robotlar yechimning bir
    bo'lagi bo'ladi.
  • 7:06 - 7:10
    Yuzlab robotlar shahar uzra
    harakatlanishsa,
  • 7:10 - 7:14
    ular zarur paytda dori-darmon
    yetkazishi mumkin.
  • 7:14 - 7:18
    Yaqindagi kimdadir, allergiyasi
  • 7:18 - 7:19
    yoki astmasi tutib qolsa.
  • 7:19 - 7:22
    Bu robotlar 1-2 daqiqada joyida bo'ladi,
  • 7:22 - 7:24
    hammadan ko'ra tez.
  • 7:24 - 7:25
    Pandemiya davrida esa,
  • 7:26 - 7:28
    robotlar infrastrukturamizning
    muhim bo'lagi bo'ladi.
  • 7:28 - 7:30
    Ular jamiyatimizning
  • 7:30 - 7:33
    muhim ehtiyojlarini
    qondirishi mumkin,
  • 7:33 - 7:35
    hattoki favqulodda holatlarda ham.
  • 7:35 - 7:38
    Oxirgi fikrimni aytsam.
  • 7:38 - 7:44
    Bugun narsalar A dan B joyga
    inson ko'magisiz borolmaydi.
  • 7:44 - 7:47
    Chunki bizning dunyomiz ancha murakkabdir.
  • 7:48 - 7:52
    Lekin yangi sensorlar va sun'iy ong
    uni o'zgartira oladi.
  • 7:52 - 7:55
    Texnologiya huddi chaqaloqqa o'xshaydi.
  • 7:55 - 7:59
    Avval narsalarni o'rganadi
    va so'zlarni tushinishni boshlaydi.
  • 7:59 - 8:02
    Ba'zan kichik suhbatga kirishishi
    ham mumkin.
  • 8:02 - 8:04
    Lekin u hali yurishni o'rganmadi.
  • 8:05 - 8:07
    Hozir biz texnologiyaga
  • 8:08 - 8:10
    uch o'lchovli dunyoda yurishni
    o'rgatyapmiz,
  • 8:10 - 8:11
    bizning ko'magimizsiz.
  • 8:13 - 8:15
    Biz bu yangi eraga qadam bosmoqdamiz.
  • 8:15 - 8:19
    U yerda jonsiz buyumlar
    erkin harakatlana oladi.
  • 8:20 - 8:22
    Ularni ko'rganimizda esa,
  • 8:22 - 8:24
    o'zga sayyoralikka qaraganday
    qaramasligimiz kerak.
  • 8:24 - 8:29
    Mening kelajakka qarashim shuki,
    narsalar jonlanganda
  • 8:29 - 8:31
    ular buni zavq bilan qiladi.
  • 8:31 - 8:34
    "Terminator" kabi emas,
  • 8:34 - 8:36
    balki "O'yinchoqlar tarixi" dek.
  • 8:36 - 8:37
    Rahmat.
Title:
Oziq-ovqat yetkazib beradigan do'stona, avtonom robot
Speaker:
Ali Kashani
Description:

Sizning navbatdagi burritongizni yetkazib beradigan robot bilan tanishing. Ali Kashani bizga Postmeitning avtonom oziq-ovqat yetkazib beradigan roboti bilan tanishtiradi va dunyo shaharlarida bu robotning qanday qilib uglerod chiqindilarini kamaytirishga va bo'sh joy yaratishi uchun yordam berishini tushuntirib beradi. Bu robotning band troutuarlarda sizga oziq-ovqatni (va boshqa narsalar) quvonch bilan olib kelishidagi murakkab ijtimoiy holatlari uchun qanday qilib maxsus loyihalashtirilganligini o'rganing.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:51

Uzbek subtitles

Revisions