Soyu tükenmiş bir türün yaşayan son üyeleri - Jan Stejskal
-
0:07 - 0:13Kenya'nın savanalarında iki
dişi kuzey beyaz gergedanı, Nájin ve Fatu -
0:13 - 0:16çimenlerin üzerinde
mutlu bir şekilde otlanıyor. -
0:16 - 0:18Bu videonun yayınlandığı tarihte
-
0:18 - 0:23bunlar Dünya'da kaldığı bilinen
son iki kuzey beyaz gergedanı. -
0:23 - 0:26Nájin ve Fatu bir erkek olmadan
üreyemeyecekleri için -
0:26 - 0:30türlerinin işlevsel olarak nesli tükenmiş.
-
0:30 - 0:34Yine de, kuzey beyaz gergedanı
yeniden canlandırma umudu var. -
0:34 - 0:36Nasıl olabilir?
-
0:36 - 0:39Hikaye, yaklaşık 50 yıl önce,
-
0:39 - 0:42kaçak avcıların Afrika'daki
binlerce gergedanı yasadışı olarak -
0:42 - 0:45boynuzları için avlamaya
başladıkları zaman başlıyor. -
0:45 - 0:48Bu, bölgelerindeki
iç savaşlar da hesaba katıldığında -
0:48 - 0:52kuzey beyaz gergedan nüfusunu
yok eden şey oldu. -
0:52 - 0:57Endişeli çevreciler, 1970'lerde
esaret altındaki erkeklerden -
0:57 - 1:01sperm toplayıp depolayarak
onları döllendirmeye başladılar. -
1:01 - 1:05İddialı üreme programıyla sonuçta
yalnızca dört gergedan doğdu. -
1:05 - 1:10Nájin ve kızı Fatu son ikisiydi.
-
1:10 - 1:152014 yılında çevreciler, ikisinin de
yavrusu olamayacağını keşfettiler. -
1:15 - 1:20Nájin, Fatu'yu doğurmuş olsa da,
şimdi arka bacakları zayıf -
1:20 - 1:23ve bu da tekrar hamile kalırsa
sağlığına zarar verebilir. -
1:23 - 1:27Fatu'da da dejenere olmuş
bir rahim duvarı var. -
1:27 - 1:34Türün son kuzeyli erkek
beyaz gergedanı da Sudan'da 2018'de öldü. -
1:34 - 1:38Yine de bir umut ışığı vardı: Yapay üreme.
-
1:38 - 1:43Yaşayan erkek ve hamilelik
taşıyabilecek kadın olmadığından -
1:43 - 1:47bu en hafif tabirle
karmaşık ve riskli bir süreç. -
1:47 - 1:51Bilim insanları sperm depolasalar da
yumurtaları toplamak zorunda kalacaklardı -
1:51 - 1:57ve dişinin iki saate kadar uyutulmasını
gerektiren karmaşık bir prosedür vardı. -
1:57 - 2:00Sonra da laboratuvarda yaşayabilir
bir embriyo yaratacaklardı - -
2:00 - 2:05daha önce hiç yapılmamış bir şeydi
ve kimse nasıl yapılacağını bilmiyordu. -
2:05 - 2:07Hatta bu sadece başlangıçtı -
-
2:07 - 2:10başka bir gergedan türünün
taşıyıcı annesinin, -
2:10 - 2:13embriyoyu doğuma kadar
taşıması gerekecekti. -
2:13 - 2:17Yakın akraba bir türün dişileri olan
güney beyaz gergedanı, -
2:17 - 2:21hem laboratuvarda gergedan embriyosu
geliştirmenin anahtarı -
2:21 - 2:25hem de taşıyıcı anneler için
önde gelen adaylar hâline geldi. -
2:25 - 2:30Kuzey ve güney beyaz gergedanlar
hâlâ yakın akraba olsa da -
2:30 - 2:34yaklaşık bir milyon yıl önce
ayrı türlere ayrıldılar. -
2:34 - 2:38Farklı bölgelerde yaşarlar
ve farklı fiziksel özelliklere sahipler. -
2:38 - 2:42Şans eseri birkaç
güneyli beyaz gergedanın -
2:42 - 2:45kendi üreme sorunları için
tedaviye ihtiyacı vardı ve araştırmacılar -
2:45 - 2:49bu tedavinin bir parçası olarak
yumurta toplayabilirlerdi. -
2:49 - 2:53Ekim 2015'te Dvůr Králové
Hayvanat Bahçesi'nde, -
2:53 - 2:59IZW Berlin uzmanları güneydeki
beyaz gergedanlardan yumurta toplamaya -
2:59 - 3:05ve İtalya'da hayvan üreme laboratuvarı
Avantea'ya göndermeye başladı. -
3:05 - 3:12Bilim insanları yaşayabilen embriyo için
bir teknik geliştirip mükemmelleştirdiler. -
3:12 - 3:14Tekniğe hakim olduktan sonra
-
3:14 - 3:20araştırmacılar 22 Ağustos 2019'da
Nájin ve Fatu'nun yumurtalarını çıkardı -
3:20 - 3:22ve onları İtalya'ya uçurdular.
-
3:22 - 3:24Üç gün sonra yumurtaları
-
3:24 - 3:28kuzeyli beyaz gergedan
bir erkeğin spermiyle döllediler. -
3:28 - 3:32Bir hafta sonra yumurtalardan ikisi,
-
3:32 - 3:36embriyonun dondurulup gelecek için
muhafaza edilebildiği aşamaya geldi. -
3:36 - 3:41Aralık 2019'daki başka bir koleksiyon
bir tane daha embriyo üretti. -
3:41 - 3:472020'nin başlarından itibaren plan;
eğer yeterince sağlıklılarsa -
3:47 - 3:50Nájin ve Fatu'nun yumurtalarını
yılda üç kez toplamak. -
3:50 - 3:52Araştırmacılar gelecek vaat eden
-
3:52 - 3:55- ideal olarak daha önce
doğum yapmış olan- -
3:55 - 3:59güneyli beyaz gergedan
taşıyıcı anneler arıyorlar. -
3:59 - 4:02Taşıyıcı annelik planı bir şekilde
bir inanç sıçraması. -
4:02 - 4:05Güney ve kuzey beyaz gergedanlar
hem son buzul döneminde -
4:05 - 4:10hem de daha yakın zamanda
1977'de melezleşmiş -
4:10 - 4:14bu nedenle araştırmacılar
güneyli bir beyaz gergedanın -
4:14 - 4:17kuzeyli beyaz gergedanı
taşıyabileceği konusunda iyimserler. -
4:17 - 4:21İki türün hamilelikleri de aynı uzunlukta.
-
4:21 - 4:25Yine de bir embriyoyu
bir gergedana transfer etmek, -
4:25 - 4:27rahim boyunun şekli nedeniyle zor.
-
4:27 - 4:30Onlarca yıl sürecek nihai hedef,
-
4:30 - 4:34orijinal çeşitlilikte
kuzey beyaz gergedanlarından oluşan -
4:34 - 4:37bir üreme popülasyonu oluşturmak.
-
4:37 - 4:41Araştırmalar, türün bir asır önceki
genetik çeşitliliğe sahip bir popülasyonu -
4:41 - 4:45yeniden oluşturmak için yeterli sayıda
bireyden örnekler aldığımızı gösteriyor. -
4:45 - 4:48Bu çabanın özellikleri benzersiz olsa da
-
4:48 - 4:52daha fazla türün kritik tehlike
veya işlevsel neslin tükenmesiyle -
4:52 - 4:56karşı karşıya kalması aynı zamanda
büyük sorular için bir alan: -
4:56 - 5:00Özellikle insan eylemleri
onları oraya getirdiğinde -
5:00 - 5:04türleri geri getirme
sorumluluğumuz var mı? -
5:04 - 5:07Nesli tükenme tehdidi altındaki
hayvanları kurtarmak için -
5:07 - 5:10harcamamız gereken çabanın
bir sınırı var mı?
- Title:
- Soyu tükenmiş bir türün yaşayan son üyeleri - Jan Stejskal
- Speaker:
- Jan Stejskal
- Description:
-
Dersin tamamı için: https://ed.ted.com/lessons/the-last-living-members-of-an-extinct-species-jan-stejskal
Kenya'nın savanalarında, iki dişi kuzey beyaz gergedanı, Nájin ve Fatu, çimenlerin üzerinde mutlu bir şekilde otlanıyor. Dünyada bilinen iki kuzeyli beyaz gergedan kaldı. Onları dölleyecek bir erkek olmadığı için soyları teknik olarak tükendi. Yine de kuzeyli beyaz gergedanları geri getirme umudu var. Nasıl olabilir? Jan Stejskal tükenmekte olan bir türü canlandırma bilimine dalıyor.
Ders: jan Stejskal Yönetmen: Denis Chapon
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:11
Eren Gokce approved Turkish subtitles for The last living members of an extinct species | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for The last living members of an extinct species | ||
Sara Ozturk accepted Turkish subtitles for The last living members of an extinct species | ||
Sara Ozturk edited Turkish subtitles for The last living members of an extinct species | ||
Adel Kuzulu edited Turkish subtitles for The last living members of an extinct species | ||
Adel Kuzulu edited Turkish subtitles for The last living members of an extinct species | ||
Adel Kuzulu edited Turkish subtitles for The last living members of an extinct species | ||
Adel Kuzulu edited Turkish subtitles for The last living members of an extinct species |