"Aslında zorbalığa uğramadı!" Neden zorbalık öznel bir olgu | Beau Oldenburg | TEDxBreda

Zorbalık neredeyse her grupta gerçekleşir. Okulunuzda, iş yerinizde ya da spor kulübünüzde olabilir. Zorbalığın sonuçları çok ciddi olabildiğinden, en kısa zamanda bunu durdurmak önemlidir. Fakat Beau'nun araştırması birinin gerçekten zorbalığa maruz kalıp kalmadığını araştırma konusunda gereksiz yere fazla çaba sarf edildiğini gözler önüne seriyor. Beau, zorbalığa nesnel bir olgu yerine öznel bir olgu olarak bakmanın yararlı olacağını öne sürüyor.

Beau Oldenburg doktora sonrası araştırmacısı olarak Groningen Üniversitesi'nin Sosyoloji bölümünde çalışıyor. Araştırması sırasında Beau belli insanların gerçekten zorbalığa uğrayıp uğramadığı konusunda çok fazla tartışmanın var olduğunu fark etmiş. Zorbalığa uğradığını hisseden birçok öğrencinin öğretmenleri ve diğer öğrenciler tarafından zorbalık kurbanı olarak görülmediğini gözlemlemiş. Başka bir deyişle, zorbalığa yönelik algı değişiklik gösterebiliyor. Beau fiili zorbalık yerine, algılanan zorbalığa odaklanılması gerektiğini savunuyor. Beau, Breda'da doğmuş ve onurlu bir Bredalı. Yine de, dünyayı geliştirmek konusunda istekli, bu yüzden ta Groningen'e gelmiş ve akademik kariyerini zorbalık hakkındaki araştırmasıyla geliştirmeyi hedefliyor.

Bu konuşma, TED konferans formatı kullanılarak ve yerel bir topluluk tarafından bağımsız olarak bir TEDx organizasyonunda yapılmıştır. Daha fazlası için: https://www.ted.com/tedx

Sekiz yıldır zorbalığı araştıran
bir araştırmacıyım.

İnsanlara ne iş yaptığımı söylediğimde

neredeyse her zaman neden özellikle
bu konuyu çalışmayı seçtiğimi soruyorlar.

Ben hiç zorbalığa uğramış mıydım?

Ya da belki başkalarına
zorbalık yapmıştım.

İlginçtir ki bu sorulara
cevap vermek pek kolay değil.

Lisede popüler biri olmaktan çok uzaktım.

Pek arkadaşım yoktu

ve zaman zaman kısa saçlarımla
ilgili yorumlar yapan bir çocuk vardı.

Bu tabii ki hiç hoş değildi
fakat gerçekten zorbalık mıydı?

Bundan emin değilim.

Birkaç yıl sonra, üniversitede
işler tam tersine dönmüştü.

Pek hoşlanmadığım bir kız vardı,

ben ve arkadaşlarım o kızı dışladık.

Besbelli ki bu hoş bir davranış değildi

ve bunu sizinle paylaşırken
biraz utanıyorum.

Fakat bu o zamanlar
gerçekten zorbalık mıydı?

Benim gibi işi zorbalığı
araştırmak olan birisi için bile,

bu sorulara kesin bir cevap vermek zor.

Peki ya siz?

Siz hiç zorbalığa uğradınız mı?

Belki de siz başkalarına
zorbalık yaptınız.

Yaşananların gerçekten zorbalık mı,

yoksa sataşma gibi daha başka
bir şey mi olduğunu nereden biliyoruz?

Buna nasıl karar veriyoruz?

Teoride bu kolay.

Zorbalığı, sataşma gibi diğer zararlı
ilişkilerden ayırmanın üç unsuru var.

Birincisi, tekrar etmek.

Zorbalık bir kez yaşanmaz,
tekrar tekrar yaşanır.

İkinci olarak, güç farkını sayabiliriz.

Zorba, kurbanından daha güçlü,

bu güç farkı fiziksel olabilirken,

zorba sosyal açıdan da
daha güçlü olabilir,

örneğin daha fazla
arkadaşa sahip olabilir.

Üçüncüsü, zorba zarar vermeyi amaçlar.

Zorbalar kasıtlı olarak
kurbanlarını yaralarlar.

Bunu kazara yapmazlar.

Bu üç unsuru;

yani, tekrar, güç farkı ve zarar verme
amacını öğrendiğinize göre

bu unsurları, henüz üzerine düşündüğünüz
zorbalığa uygulayabilir misiniz?

Bunun gerçekten zorbalık olup olmaması

kararınızı değiştiriyor mu?

Gördüğünüz gibi teoride oldukça kolayken,

bu üç unsuru gerçek hayata
uyarlamak zor olabilir.

Verdiğim iki örnek üzerinde deneyelim.

Lisedeki çocuk olayında, tekrar vardı

çünkü kısa saçımla ilgili
birden fazla kez yorum yapmıştı.

Muhtemelen güç farkı da vardı

çünkü bu çocuk benden
çok daha uzun boylu ve güçlüydü.

Üçüncü unsur ise zarar verme niyeti
ve bu biraz meşakkatli.

Çünkü niyetinin ne olduğunu bilmiyorum.

Fakat zorbalığın
üç unsurundan en az ikisinin

lisede var olduğunu görebiliyoruz.

Ancak en önemlisi,

ben o zaman kendimi
zorbalığa uğramış hissetmiyordum.

Üniversitedeki kız örneğine bakarsak

bu da çok sık gerçekleşmişti,
yani tekrar vardı.

Ondan daha fazla arkadaşım
olduğunu düşünürsek

güç farkı da vardı diyebiliriz

fakat bundan emin değilim.

Zarar verme niyeti ile ilgiliyse de

niyetimin ne olduğunu bilmiyorum
fakat amacım ona zarar vermek değildi.

Burada da üç unsurdan ikisini görüyoruz.

O zaman bu bana zorbalık gibi gelmemişti
fakat o öyle hissetmiş olabilir.

Hayatımdaki bu iki örnekten,
çok daha geniş bir gruba geçelim.

Ben ve meslektaşlarım yüzlerce
ilkokul ve ortaokul öğrencisine,

onların öğretmenlerine ve arkadaşlarına

sınıflarındaki zorbalık hakkında
sorular sorduk

ve algılarının birbirinden
oldukça farklı olduğunu gördük.

Birçok öğrenci zorbalığa
uğradığını ifade ederken

sınıf arkadaşları ve öğretmenleri onları
zorbalığa uğramış olarak görmüyordu.

Hatta bazı öğretmenler
bunun farkında olduklarını,

sınıfta bazı öğrencilerin zorbalığa
uğramış hissettiklerini

fakat aslında zorbalığa uğramadıklarını,

yanıldıklarını
ve abarttıklarını söylediler.

Kişisel ve profesyonel
deneyimime dayanarak

sizinle paylaşmak istediğim düşünce şu:

Belki de zorbalığın bilimsel tanımına
bu kadar da aldırış etmemeliyiz.

Bu "gerçek" zorbalıktan ziyade,
insanların hislerine odaklanmalıyız.

Zamanımızın ve enerjimizin çoğunu,

birinin gerçekten zorbalığa uğrayıp
uğramadığını anlamak için harcıyoruz

halbuki gerçekte, olanları yeniden
bir araya getirmek genellikle çok zordur.

Zorbalığın bu üç unsuru,

faydalı ve gerekli yönergeler sunuyor

fakat gördüğümüz gibi,

bu unsurları doğrudan gerçek deneyimlere
uyarlamak pek kolay değil.

Muhtemelen en önemlisi, kişinin
zorbalığa uğramasından ziyade

zorbalığa uğramış hissedip hissetmediği.

Ne de olsa kişiyi etkileyen
gerçek zorbalık değil, algılanan zorbalık.

Vaktimizin çoğunu,

birinin zorbalığa uğrayıp uğramadığını
anlamakla geçirmektense

hisleri ciddiye alalım.

Çevresi kişinin zorbalığa
uğramadığını söylese bile

kişi zorbalığa uğradığında
kendini kötü hissediyor.

Doğrusu, eğer çevrenizdeki herkes
zorbalığa uğramadığınızı düşünüyorsa

kendinizi daha da kötü hissedebilirsiniz.

Benim size mesajım şu:
Fark yaratabilirsiniz.

Lütfen her yerde zorbalık olduğunun
farkına varın, neredeyse her grupta var.

Keza okulunuzda, iş yerinizde,
spor kulübünüzde, her yerde var.

Görmüyor olabilirsiniz.

Size şaka gibi gelen şey,
başkaları için zorbalık olabilir.

Biri size zorbalığa uğramış
hissettiğini söylerse

bunun gerçekten zorbalık olup olmadığı
ile ilgili tartışma başlatmak yerine,

onları ciddiye alarak
fark yaratabilirsiniz.

Lütfen şunun farkına varın:

Zorbalığa uğrayan insanların
bu durumu birileriyle paylaşması,

utandıkları veya durumun daha da
kötüleşeceğini düşündüklerinden dolayı

onlar için zor olabilir.

Bu yüzden eğer birisi size
zorbalığa uğradığını söylerse

lütfen açık fikirli olun ve bu kişinin
gerçekten bir mücadele verdiğine inanın

ve birlikte bir çözüm bulmaya çalışın.

Eğer zorbalığa uğradığınızı
hissediyorsanız

fakat çevreniz sizi dikkate almıyorsa

lütfen hislerinizden şüphe duymayın.

Siz çevrenizdeki insanların
size kötü davrandığını düşünüyorsunuz,

önemli olan bu.

Kendi hislerinizi de dikkate alın.

Bu sizin gerçeğiniz ve bunu kimsenin
inkar etmeye hakkı yok.

Teşekkür ederim.

(Alkış)