Richard Dawkins Ateizm Militanlığı üzerine konuşuyor
-
0:00 - 0:05Bu muhteşem parça, bu giriş müziği --
-
0:05 - 0:11Aida'dan "The Elephant March" -cenazem için seçtiğim parça-
-
0:11 - 0:12(Kahkahalar)
-
0:12 - 0:17-- nedenini anlayabilirsiniz. Zafer dolu.
-
0:17 - 0:21Öldüğümde hiçbir şey hissetmeyeceğim, fakat hissedebilecek olsaydım
-
0:21 - 0:25zafer kazanmış gibi hissederdim-- sadece yaşayabildiğim
-
0:25 - 0:27ve bu muheşem gezegende yaşamış olduğum için
-
0:27 - 0:30ve buralardan gitmeden önce, en başta
-
0:30 - 0:37burada olma nedenime dair bir şeyleri anlayacak kadar şanslı olduğum için.
-
0:37 - 0:44Tuhaf İngiliz aksanımı anlayabiliyor musunuz?
-
0:44 - 0:50Herkes gibi ben de hayvanlarla ilgili dünkü bölümden çok etkilendim.
-
0:50 - 0:55Robert Full, Frans Lanting ve diğerlerinin
-
0:55 - 0:57gösterdikleri şeylerin o güzelliği!
-
0:57 - 1:03Bana ters gelen tek şey Jeffrey Katzenberg'in 'mustang'lerden bahsederken
-
1:03 - 1:07"Tanrının bu dünyada yarattığı en muhteşem yaratıklar" demesiydi.
-
1:07 - 1:10Elbette biz onun gerçekten bunu kastetmediğini biliyoruz,
-
1:10 - 1:14fakat bu ülkede ve bu zamanda ne kadar dikkatli olsanız azdır.
-
1:14 - 1:15(Kahkahalar)
-
1:15 - 1:22Ben bir biyologum, ve ilgi alanımızın temel teoremi: tasarım teorisi,
-
1:22 - 1:27ve Darwin'in doğal seçilimle evrim teorisi.
-
1:27 - 1:31Bu, tabii ki tüm profesyonel çevrelerde herkesçe kabul görmüş bir teorem.
-
1:31 - 1:37Amerika dışındaki profesyonel olmayan çevrelerde, büyük oranda yok sayılmakta.
-
1:37 - 1:41Amerika'daki profesyonel olmayan çevrelerde ise
-
1:41 - 1:44o denli düşmanlık uyandırmakta ki --
-
1:44 - 1:45(Kahkahalar)
-
1:45 - 1:51-- bu yüzden, Amerikalı biyologlar bir savaşın içindeler, dersek haksızlık etmiş olmayız.
-
1:51 - 1:53Bu savaş şu sıralar o kadar endişe verici ki,
-
1:53 - 1:55her eyalette davalar birbirini takip ederken
-
1:55 - 1:58kendimi bu konuda bir şeyler söylemek zorunda hissettim.
-
1:58 - 2:02Darwinizm hakkında söyleyeceklerimi merak ediyorsanız
-
2:02 - 2:05korkarım yazmış olduğum kitaplara bakmanız gerekecek --
-
2:05 - 2:08-- bu kitapları dışarıdaki kitapçıda bulmayacaksınız.
-
2:08 - 2:11(Kahkahalar)
-
2:11 - 2:13Güncel dava konuları
-
2:13 - 2:17genellikle yaratılışçılığın sözde yeni versiyonu olan
-
2:17 - 2:21Akıllı Tasarım -yani A.T.- hakkında.
-
2:21 - 2:25Sakın kanmayın. A.T. yeni birşey değil.
-
2:25 - 2:28Sadece yaratılışçılığın başka bir isimle ifadesi.
-
2:28 - 2:32Yaratılışçılığın yeniden vaftiz edilmiş hali -- bu sözü özenle seçtim --
-
2:32 - 2:33(Kahkahalar)
-
2:33 - 2:35politik ve taktik nedenler yüzünden.
-
2:35 - 2:37Sözde A.T. teorisyenlerinin iddiaları,
-
2:37 - 2:40Darwin'den bu yana tekrar tekrar
-
2:40 - 2:44çürütülmüş olan aynı eski iddialardır.
-
2:44 - 2:47Bilim adına savaş veren
-
2:47 - 2:49etkili bir evrim lobisi mevcut ve
-
2:49 - 2:52ben onlara yardım etmek için elimden geleni yapmaya çalışıyorum.
-
2:52 - 2:56Fakat onlar, benim gibi hem evrimci hem de ateist olduğunu
-
2:56 - 3:00söylemeye cesaret edebilen insanlardan huzursuz oluyorlar.
-
3:00 - 3:05İşlerine çomak soktuğumuzu düşünüyorlar, ve neden böyle düşündüklerini de anlamak zor değil:
-
3:05 - 3:10Görüşlerini tutarlı herhangi bir bilimsel argümanla savunamayan yaratılışçılar,
-
3:10 - 3:15ateizme karşı yaygın olarak duyulan korkunun arkasına sığınıyor.
-
3:15 - 3:19"Çocuklarınıza fen derslerinde evrim teorisini öğretirseniz
-
3:19 - 3:24ilerde uyuşturuya, hırsızlığa ve cinsel sapkınlığa yönelirler".
-
3:24 - 3:29(Kahkahalar)
-
3:29 - 3:32Aslında, Papa dahil, tüm eğitimli ilahiyatçılar
-
3:32 - 3:35evrim teorisini kesin bir şekilde desteklemektedir.
-
3:35 - 3:38Kennet Miller tarafından yazılmış bu kitap, "Finding Darwin's God",
-
3:38 - 3:40benim bildiğim kadarıyla A.T.'ye karşı yazılmış
-
3:40 - 3:43en etkili kitaplardan biri--
-
3:43 - 3:46-- özellikle dindar bir Hristiyan tarafından kaleme alındığı için.
-
3:46 - 3:51Kenneth Miller gibi kişilerin Tanrı'nın evrim lobisine bir armağanı olduğunu söyleyebiliriz --
-
3:51 - 3:52(Kahkahalar)
-
3:52 - 3:56-- çünkü onlar 'evrimci demek ateist demek' gibi iddiaların
-
3:56 - 3:58yalan olduğunu ortaya koyuyorlar.
-
3:58 - 4:03Öte yandan, benim gibi insanlar "çomak sokuyorlar".
-
4:03 - 4:06Fakat bu noktada, yaratılışçılar hakkında iyi bir şey söylemek istiyorum.
-
4:06 - 4:09Bunu çok sık yapmam; o yüzden iyi dinleyin.
-
4:09 - 4:10(Kahkahalar)
-
4:10 - 4:13Bence bir konuda haklılar.
-
4:13 - 4:15Bence evrimin
-
4:15 - 4:18temelde dinin karşısında olduğu konusunda haklılar.
-
4:18 - 4:22Daha önce, Papa gibi, evrime inanan pek çok kişinin
-
4:22 - 4:25aynı zamanda dindar olduğunu söylemiştim; fakat bence kendilerini kandırıyorlar.
-
4:25 - 4:28İnanıyorum ki, Darwinizm'in özü
-
4:28 - 4:33dinî inancı derinden sarsmaktadır.
-
4:33 - 4:39Şimdi ateizm hakkında vaaz verecekmişim gibi gelebilir; ama
-
4:39 - 4:42sizi temin ederim ki yapacağım şey bu değildir.
-
4:42 - 4:46Bu kadar kültürlü dinleyicilerle birlikteyken
-
4:46 - 4:49bu, "kilise korosuna vaaz vermek" gibi olacaktır.
-
4:49 - 4:53Hayır, size dayatmaya çalıştığım şey --
-
4:53 - 4:55(Kahkahalar)
-
4:55 - 5:00-- aslen size dayatmaya çalıştığım şey ateizm militanlığıdır.
-
5:00 - 5:02(Kahkahalar)
-
5:02 - 5:05(Alkışlar)
-
5:05 - 5:08Fakat bu çok olumsuz bir deyiş.
-
5:08 - 5:13Eğer isteseydim -- eğer dinî inancını gözeten biri olsaydım
-
5:13 - 5:18evrimsel bilimin ilham veren ve büyüleyen gücünden korkardım;
-
5:18 - 5:20-- ve genel olarak bilimden korkardım; ama özellikle evrimden--
-
5:20 - 5:28çünkü evrim bilimi tanrıtanımazdır.
-
5:28 - 5:32Bütün biyolojik tasarım teorilerinin önündeki en önemli sorun
-
5:32 - 5:38yaşayan varlıkların istatistiksel açıdan neredeyse olanaksız olmalarıdır.
-
5:38 - 5:43Yani iyi bir tasarımın, istatistiksel olarak olanaksızlığı --
-
5:43 - 5:45başka bir deyişle, karmaşık olması.
-
5:45 - 5:50Yaratılışçıların standart argümanı -sundukları bütün argümanlar buna indirgenebilir-
-
5:50 - 5:52istatistiksel olanaksızlıktan yola çıkar:
-
5:52 - 5:56"Canlılar tesadüf sonucu ortaya çıkmış olamayacak kadar karmaşıktırlar;
-
5:56 - 5:58öyleyse birisi tarafından tasarlanmış olmalılar".
-
5:58 - 6:00Tabii bu argüman kendisini çürütmektedir.
-
6:00 - 6:04Karmaşık herhangi bir şey tasarlayabilecek herhangi bir tasarımcının
-
6:04 - 6:09kendisinin daha da karmaşık olması gerekecektir -- ve daha ondan beklenen
-
6:09 - 6:11günahları bağışlaması, evlilikleri kutsaması, duaları dinlemesi
-
6:11 - 6:14savaşta bizden yana olması gibi
-
6:14 - 6:17diğer şeylerden bahsetmiyoruz bile!
-
6:17 - 6:19(Kahkahalar)
-
6:19 - 6:22-- cinsel yaşamımızı onaylamaması gibi şeylerden...
-
6:22 - 6:24(Kahkahalar)
-
6:24 - 6:29Karmaşıklık, bütün biyoloji teorilerinin açıklaması gereken bir sorundur
-
6:29 - 6:34ve bunu, daha da karmaşık bir etmen ortaya atarak çözemezsiniz --
-
6:34 - 6:37bu şekilde sadece sorunu daha da karmaşık hale getirmiş olursunuz.
-
6:37 - 6:41Darwinci doğal seçim büyüleyici derecede mükemmeldir;
-
6:41 - 6:45çünkü karmaşıklık sorununu, sadelikle ilişkilendirerek açıklar --
-
6:45 - 6:49-- başka hiçbir şeyle değil.
-
6:49 - 6:52Bunu özetle, yavaş yavaş,
-
6:52 - 6:56aşama aşama artan ilerlemeyle açıklar.
-
6:56 - 6:58Ama ben burada şuna dikkat çekmek istiyorum:
-
6:58 - 7:02Darwinciliğin mükemmelliği din için sarsıcıdır; çünkü
-
7:02 - 7:07son derece kusursuz, yalın,
-
7:07 - 7:09etkili ve ekonomiktir.
-
7:09 - 7:18Bir asma köprünün ekonomik ve sade yapısına sahiptir.
-
7:18 - 7:20Tanrı teorisi sadece kötü bir teori değildir.
-
7:20 - 7:26Aynı zamanda, kendisinden istenileni yerine getiremediği görülmektedir.
-
7:26 - 7:29Taktiklere ve evrim lobisine dönecek olursak,
-
7:29 - 7:38"çomak sokmanın", tam da yapılması gereken şey olduğunu düşünüyorum.
-
7:38 - 7:44Ben yaratılışçılığa, evrim lobisininden farklı bir şekilde saldırıyorum.
-
7:44 - 7:49Benim yaratılışçılığa saldırma biçimim, topyekûn dine saldırmaktır;
-
7:49 - 7:53ve bu noktada dinle ilgili kötü sözler söylemeyle
-
7:53 - 7:56ilgili bir tabuyu ikrar etmek istiyorum.
-
7:56 - 7:59Bunu, merhum dostum Douglas Adams'tan bir alıntıyla yapacağım --
-
7:59 - 8:01-- TED'e hiç gelmediyse de,
-
8:01 - 8:04kesinlikle davet edilmesi gereken biriydi.
-
8:04 - 8:06Richard Saul Wurman: Davet edilmişti.
-
8:06 - 8:08Richar Dawkins: Edilmişti, güzel. Edilmiş olmalıydı.
-
8:08 - 8:11Ölümünden kısa bir süre önce, Cambridge'te
-
8:11 - 8:13kaydedilen bir konuşmasında
-
8:13 - 8:17önce bilimin yanlışlanabilir hipotezleri
-
8:17 - 8:21sınayarak nasıl işlediğinden bahseder ve şöyle devam eder.
-
8:21 - 8:25Aynen alıntılıyorum: "Anlaşılan, din böyle işlemiyor.
-
8:25 - 8:29"Temelinde, kutsal -veya mukaddes- dediğimiz belli bazı düşünceler var.
-
8:29 - 8:32"Bu şu demek: Ortada, hakkında hiçbir
-
8:32 - 8:36"kötü söz söyleyemeyeceğiniz bir düşünce var.
-
8:36 - 8:40"Söyleyemezsiniz. Neden? Söyleyemezsiniz işte!
-
8:40 - 8:44(Kahkahalar)
-
8:44 - 8:48"Neden Cumhuriyetçiler ve Demokratlar'dan birini desteklemek;
-
8:48 - 8:53"falanca ekonomi modelini, filanca modele; veya Macintosh'u Windows'a yeğlemek kurallara aykırı değil de
-
8:53 - 8:56"evrenin nasıl başladığı, evreni kimin yarattığı
-
8:56 - 9:00"ile ilgili fikir sahibi olmak kurallara aykırı? Yo, o kutsal.
-
9:00 - 9:03"Yani, dini fikirleri tartışmamaya alışkınız;
-
9:03 - 9:06ve Richard bunu yaptığı zaman öfke uyandırması çok ilginç".
-
9:06 - 9:10Burada beni kastediyor, onu değil.
-
9:10 - 9:13"Herkes zıvanadan çıkıyor,
-
9:13 - 9:17"çünkü böyle şeyler söylemeniz yasak; ama düşünecek olursanız
-
9:17 - 9:21"bu fikirlerin, diğer fikirler gibi tartışılmaması için hiçbir neden yok.
-
9:21 - 9:25"Tek fark, her nasılsa, bu konuların
-
9:25 - 9:32"tartışılamayacağını kendi aramızda kabul etmişiz". Douglas'tan yaptığım alıntı böyle bitiyor.
-
9:32 - 9:36Bence, sadece bilim, dinin temelini sarsmıyor;
-
9:36 - 9:40din de, bilimin temelini sarsıyor.
-
9:40 - 9:46Din insanlara abes, doğaüstü ve değersiz açıklamalarla yetinmelerini öğretiyor;
-
9:46 - 9:52ve her yönüyle anlayabileceğimiz, hakiki ve mükemmel açıklamaları görmelerini engelliyor.
-
9:52 - 9:59İnsanlara otoriteyi, inayeti ve ona itikati öğretiyor --
-
9:59 - 10:04her zaman kanıt aramayı öğretmek varken.
-
10:04 - 10:10Bu, Douglas Adams; "Last Chance to See" adlı kitabından harika bir fotoğraf.
-
10:10 - 10:14"Quarterly Review of Biology" adında tipik bir bilimsel dergi var;
-
10:14 - 10:17Ve ben, konuk editör olarak,
-
10:17 - 10:22dinazorları bir asteroid mi öldürdü, sorusuyla ilgili özel bir sayı hazırlayacağım.
-
10:22 - 10:26İlk makale de, kanıt sunan, standart bir bilimsel makale:
-
10:26 - 10:30"Yucatan'da Potasyum-Argon yöntemiyle tarihlendirilmiş kraterde
-
10:30 - 10:32"K-T sınırındaki İridyum Tabakası,
-
10:32 - 10:35"dinazorların, bir asteroid çarpması sonucu öldüğüne işaret ediyor".
-
10:35 - 10:38Son derece tipik bir bilimsel makale.
-
10:38 - 10:42Bu da bir sonraki: "Kraliyet Akademisi'nin başkanına
-
10:42 - 10:46"dinazorların, bir asteroid yüzünden öldüğü inancı -- (Kahkahalar) --
-
10:46 - 10:49"ihsan edildi".
-
10:49 - 10:53(Kahkahalar)
-
10:53 - 10:59"Profesör Huxtane'e, dinazorların bir asteroid
-
10:59 - 11:01"yüzünden öldüğü malum oldu".
-
11:01 - 11:04(Kahkahalar)
-
11:04 - 11:07"Profesör Hordley, dinazorların bir asteroid çarpması
-
11:07 - 11:10"sonucu öldüğüne, hiç şüphe duymadan inanmak --
-
11:10 - 11:11(Kahkahalar)
-
11:11 - 11:18"-- üzere yetiştirilmişti".
-
11:18 - 11:23"Profesör Hawkins, bütün sadık müritlerini bağlayan
-
11:23 - 11:26"resmi bir dogmayla, dinazorların
-
11:26 - 11:29"asteroid çarpması sonucu öldüğünü neşretti".
-
11:29 - 11:32(Kahkahalar)
-
11:32 - 11:36Böyle bir şey elbette düşünülemez.
-
11:36 - 11:38Ama farz edelim ki --
-
11:38 - 11:48(Alkışlar) -- "Asteroid Teorisi'ne inananlar vatansever yurttaşlar olamazlar".
-
11:48 - 11:511987'de bir muhabir, Baba George Bush'a,
-
11:51 - 11:54ateist Amerikalılar'ın, vatandaşlıklarını ve yurtseverliklerini
-
11:54 - 11:57tanıyıp tanımadığını sordu.
-
11:57 - 12:00Bay Bush'un cevabının rezilliği bugün nam salmıştır:
-
12:00 - 12:04"Hayır; ateistleri yurttaştan sayamayız;
-
12:04 - 12:06"ya da vatansever olarak.
-
12:06 - 12:09"Bu, Tanrı'nın hükmünde bir ulustur".
-
12:09 - 12:12Bush'un bağnaz sözleri, bir defalığına
-
12:12 - 12:15ağzından kaçırıp sonra geri aldığı sözler değildi.
-
12:15 - 12:20Sözlerini geri alması veya açıklaması istendiğinde de aynı görüşü savundu.
-
12:20 - 12:21Sözlerinin arkasındaydı.
-
12:21 - 12:27Daha önemlisi, bunun seçimi kazanması açısından zararlı değil, tersine, faydalı olacağını biliyordu.
-
12:27 - 12:31Demokratlar da, Cumhuriyetçiler de, seçilmek için
-
12:31 - 12:37dindarlıklarıyla caka satarlar. İki parti de "Tanrı hükmündeki ulus"a seslenir.
-
12:37 - 12:42Thomas Jefferson ne derdi? -- "Her ülkede ve her devirde, din adamları özgürlüğe düşman olmuştur".
-
12:42 - 12:47Ben de genelde İngiliz olmakla çok gurur duymam;
-
12:47 - 12:51ama kıyaslama yapmamak elde değil.
-
12:51 - 12:59(Alkışlar)
-
12:59 - 13:02Bir ateist fiilen nedir?
-
13:02 - 13:06Bir Hristiyan; Thor, Baal veya Altın Buzağı hakkında
-
13:06 - 13:13ne düşünüyorsa, bir ateist de Yehova hakkında aynı şeyleri düşünür.
-
13:13 - 13:17Daha önce söylendiği gibi, insanlığın bugüne kadar inandığı tanrılar
-
13:17 - 13:22söz konusu olduğunda hepimiz ateistiz. Bazılarımız sadece bunun bir tanrı için daha böyle olduğunu düşünüyor.
-
13:22 - 13:25(Kahkahalar)
-
13:25 - 13:32(Alkışlar)
-
13:32 - 13:35Ve ateizmi nasıl tanımlarsak tanımlayalım; bu kimsenin vatanseverliğine,
-
13:35 - 13:39seçilme hakkına veya vatandaşlığına kötü söz söylemeyi
-
13:39 - 13:44gerektiren bir tercih değildir.
-
13:44 - 13:47Bununla birlikte, bir ateist olduğunuzu söylemek
-
13:47 - 13:53kendinizi Bay Hitler veya Bayan İblis olarak tanıtmaktan farklı değil.
-
13:53 - 13:56Bu da, ateistlerin garip, acayip bir azınlık
-
13:56 - 14:01olduğu düşüncesinden kaynaklanmaktadır.
-
14:01 - 14:04Natalie Angier, New Yorker'da çıkan bir yazısında
-
14:04 - 14:06bir ateist olarak kendini nasıl yalnız hissettiğini yazdı.
-
14:06 - 14:09Kendisini sürekli taciz edilen bir azınlıktan sayıyor;
-
14:09 - 14:15peki, ama Amerikalı ateistleri hesaba döksek karşımıza ne çıkar?
-
14:15 - 14:18Son anket sonuçları şaşırtıcı derecede cesaret verici.
-
14:18 - 14:20Hristiyanlık, doğal olarak, 160 milyonla
-
14:20 - 14:24nüfusun büyük bir kısmını elinde tutuyor.
-
14:24 - 14:27Peki 2. en büyük grup kimdir dersiniz--
-
14:27 - 14:332.8 milyon Musevi, 1.1 milyon Müslüman, ve Hindular'ın, Budistler'in,
-
14:33 - 14:36ve diğer tüm dinlerin toplamından daha büyük olan grup?
-
14:36 - 14:39İkinci en büyük grup, 30 milyonla,
-
14:39 - 14:44"dindar olmayan" veya "dinle ilgisi olmayan" olarak tanımlanan grup.
-
14:44 - 14:47İnsan sormadan edemiyor: Niye oy peşindeki politikacılar,
-
14:47 - 14:52söz gelimi, Musevi lobisinin gücü altında eziliyorlar?
-
14:52 - 14:54İsrail devleti, varlığını Amerikalı Museviler'in
-
14:54 - 14:58oylarına borçlu görünüyor; ve aynı zamanda
-
14:58 - 15:03dindar olmayanları siyaseten yok sayıyor.
-
15:03 - 15:07Bu dindar olmayan kesim, örgütlü bir şekilde hareket etse,
-
15:07 - 15:11Musevi oylarının dokuz katı eder.
-
15:11 - 15:14Daha büyük olan bu azınlık grubu
-
15:14 - 15:18neden politik gücünü göstermek için çaba sarf etmez ki?
-
15:18 - 15:22Nicelikten bu kadar bahsettiğimiz yeter. Niteliğe gelelim.
-
15:22 - 15:25Zekâ ve dindarlık arasında, olumlu ya da olumsuz,
-
15:25 - 15:28bir bağıntı var mı?
-
15:28 - 15:36(Kahkahalar)
-
15:36 - 15:39Az önce bahsettiğim ARIS anketi
-
15:39 - 15:42verileri sosyo-ekonomik sınıf, eğitim durumu
-
15:42 - 15:44veya IQ'ya göre bölümlendirmemiş.
-
15:44 - 15:48Ama Paul G. Bell'in, Mensa dergisinde yeni yayınlanan makalesi
-
15:48 - 15:50geleceğe dair fikir veriyor.
-
15:50 - 15:52Mensa, bildiğiniz gibi, yüksek IQ'lu insanlara yönelik
-
15:52 - 15:56uluslararası bir organizasyon.
-
15:56 - 16:00Konuyla ilgili kaynakların analizini yapan Bell şu sonuca vardı:
-
16:00 - 16:06"1927'den beri, dini inançla zekâ veya eğitim durumunun ilişkisini araştıran
-
16:06 - 16:10"43 çalışmadan -dördü hariç- hepsi
-
16:10 - 16:15"ters bir bağıntı buldu.
-
16:15 - 16:18"Yani, bir kişi ne kadar zeki veya iyi eğitimliyse,
-
16:18 - 16:21"dindar olması o kadar düşük olasılıklıdır".
-
16:21 - 16:26Bahsi geçen 42 araştırmayı görmedim ve bu meta-analiz üzerine de yorum yapamam,
-
16:26 - 16:30ama bu yönde daha çok araştırma yapılmasını isterim.
-
16:30 - 16:32Ve biliyorum ki,
-
16:32 - 16:34bu seyircilerin arasında
-
16:34 - 16:40böyle büyük bir araştırma anketini rahatlıkla finanse edebilecek insanlar var.
-
16:40 - 16:42Ben önermiş olayım -artık ne işe yararsa...
-
16:42 - 16:44Şimdi size özel bir grupla ilgili
-
16:44 - 16:46-en iyi bilim insanlarıyla ilgili-
-
16:46 - 16:51yayınlanmış ve incelenmiş verileri sunmak istiyorum.
-
16:51 - 16:541998'de, Larson ve Witham,
-
16:54 - 16:57National Academy of Sciences'a seçilerek onurlandırılmış
-
16:57 - 17:01en iyi Amerikalı bilim insanlarıyla bir anket yaptı.
-
17:01 - 17:03Ve bu seçkin grupta
-
17:03 - 17:10kişisel bir tanrıya inananların oranı % 7'ye düştü.
-
17:10 - 17:15Yaklaşık % 20'sinin bilinemezci; diğerlerinin de ateist rahatlıkla olduğu söylenebilir.
-
17:15 - 17:18Ölümden sonra yaşama olan inançları hakkında da benzer sonuçlar elde edildi.
-
17:18 - 17:21Biyologlar arasında ise, oranlar daha da düşük:
-
17:21 - 17:28sadece % 5.5'i Tanrı'ya inanıyor. Fizikçiler: yaklaşık % 7.5.
-
17:28 - 17:31Tarih ve felsefe gibi diğer alanlardaki,
-
17:31 - 17:34seçkin bilim insanların inançlarına ilişkin oranları bilmiyorum --
-
17:34 - 17:37ama bunlardan farklı olursa şaşarım.
-
17:37 - 17:41Böylelikle, gerçekten kayda değer bir noktaya geliyoruz:
-
17:41 - 17:46Amerikan aydın sınıfıyla, seçmenleri arasındaki
-
17:46 - 17:48tuhaf uyumsuzluğa.
-
17:48 - 17:52En iyi Amerikalı bilim insanlarının -ve muhtemelen aydın sınıfının- çoğunun,
-
17:52 - 17:56evrenin doğasıyla ilgili benimsediği felsefi görüş;
-
17:56 - 18:00Amerikalı seçmenler için
-
18:00 - 18:02o kadar nefret uyandırıcı ki, genel seçimlerde
-
18:02 - 18:08hiçbir aday açıkça bu görüşe destek vermiyor.
-
18:08 - 18:11Eğer haklıysam, bu demektir ki,
-
18:11 - 18:13dünyanın en önemli ülkesinin
-
18:13 - 18:19üst makamları, o makamları en çok hak edenlere -aydınlara- yasaklıdır--
-
18:19 - 18:22şayet inançları hakkında yalan söylemeye hazır değillerse.
-
18:22 - 18:25Açık açık söylemek gerekirse,
-
18:25 - 18:28Amerika'daki politik olanaklar
-
18:28 - 18:31Zeki ve dürüst insanların aleyhinedir.
-
18:31 - 18:38(Alkışlar)
-
18:38 - 18:42Ben buralı değilim; o yüzden, umarım bu konuda
-
18:42 - 18:45bir şeyler yapılması gerektiği söylemem yakışıksız bulunmaz.
-
18:45 - 18:47(Kahkahalar).
-
18:47 - 18:50Yapılmsı gereken o şeye zaten daha önce değinmiştim.
-
18:50 - 18:54TED'de gördüklerime bakarak, burası, bunu başlatmak için ideal bir yer, diyebilirim.
-
18:54 - 18:57Yine, korkarım maliyetli olacak.
-
18:57 - 18:59İhtiyacımız olan, Amerikalı ateistler için
-
18:59 - 19:03bilinçlendirici bir "tercihini açıklama" kampanyasıdır.
-
19:03 - 19:05(Kahkahalar)
-
19:05 - 19:08Bu, eşcinsellerin birkaç sene önce düzenlediği
-
19:08 - 19:10kampanyaya benzeyebilir;
-
19:10 - 19:13ama biz -maazallah- kimsenin kimliğini, kendi rızası olmadan
-
19:13 - 19:15açıklamaya kalkmamalıyız.
-
19:15 - 19:18Çoğu durumda, tercihlerini açıklayanlar
-
19:18 - 19:22ateistlerin sorunlu olduğu inancını ortadan kaldıracaklardır.
-
19:22 - 19:24Aksine,
-
19:24 - 19:26ateistlerin, genelde, çocuklara örnek gösterilecek
-
19:26 - 19:29türden insanları olduğunu göstereceklerdir.
-
19:29 - 19:34Bir reklam ajansının, bir ürünü tavsiye ederken kullanacağı türden insanlar.
-
19:34 - 19:38Burada oturan türden insanlar.
-
19:38 - 19:41Öyle bir çığ etkisi, öyle olumlu bir geri bildirim olmalı ki,
-
19:41 - 19:44çoğaldıkça, çoğalmalıyız.
-
19:44 - 19:47Ani artışlar, eşik etkisi gözlenebilir.
-
19:47 - 19:49Kritik kitleye ulaştığımızda,
-
19:49 - 19:52katılım aniden ivme kazanır.
-
19:52 - 19:55Ve, yine, bu maliyetli olacak.
-
19:55 - 19:59Ateist kelimesinin, asıl anlamıyla alakasız,
-
19:59 - 20:02kötü bir çağrışımının,
-
20:02 - 20:06normalde tercihleri rahatça açıklayacak insanlar için
-
20:06 - 20:09bir handikap olduğunu düşünüyorum.
-
20:09 - 20:12Peki bunu değiştirmek için, daha başka
-
20:12 - 20:19hangi kelimelerini kullanabiliriz? Darwin "bilinemezci"yi tercih etmişti--
-
20:19 - 20:25sadece bu kelimeyi bulan arkadaşı Huxley'e bağlılığından değil.
-
20:25 - 20:27Darwin, "Ben, hiçbir zaman ateist olmadım;
-
20:27 - 20:31"şayet bu bir tanrının varlığını inkâr etmek anlamına geliyorsa."
-
20:31 - 20:33"Sanıyorum 'bilinemezci', benim hâlimi
-
20:33 - 20:37"en doğru şekilde tanımlayan ifade olacaktır", demişti.
-
20:37 - 20:42Hatta Edward Aveling'e karşı, kendisinden beklenmeyecek kadar alınganlık göstermişti.
-
20:42 - 20:44Aveling, ateizmle ilgili kitabını
-
20:44 - 20:46Darwin'e ithaf etmek istemiş;
-
20:46 - 20:49ama Darwin'i bunu kabul etmeye ikna edememiş militan bir ateistti.
-
20:49 - 20:52Bu olay daha sonra, Karl Marx'ın, "Das Kapital"i,
-
20:52 - 20:55Darwin'e ithaf etmek istemesi ve Darwin'in bunu reddetmesi
-
20:55 - 20:57şeklini alarak efsaneleşti. O kişi aslında Edward Aveling'ti.
-
20:57 - 21:02Olay şuydu: Aveling'in metresi, Marx'ın kızıydı;
-
21:02 - 21:05ve Darwin ve Marx öldükten sonra,
-
21:05 - 21:09Marx'ın makaleleri, Aveling'in makaleleriyle karışmış; Darwin'in,
-
21:09 - 21:14"Sayın Bayım, çok teşekkür ederim;
-
21:14 - 21:16ama kitabınızı bana ithaf etmenizi istemiyorum", dediği
-
21:16 - 21:19mektubun Marx'a hitaben yazıldığı sanılmıştı;
-
21:19 - 21:22ve bu da, muhtemelen duyduğunuz o efsaneye kaynaklık etti.
-
21:22 - 21:24Bir tür şehir efsanesi;
-
21:24 - 21:27Marx'ın, Kapital'i Darwin'e ithaf etmeye çalışması.
-
21:27 - 21:35Neyse, o Aveling'ti; ve karşılaştıklarında Darwin, Aveling'e
-
21:35 - 21:42"Niye kendinize ateist diyorsunuz?", diye sordu.
-
21:42 - 21:46"Bilinemezci", dedi Aveling, "ateistin kibarcası;
-
21:46 - 21:50"ateist de, bilinemezcinin kaba hâlidir".
-
21:50 - 21:54"Peki ama niye kaba olmak zorundasınız?", diye söylendi Darwin.
-
21:54 - 21:57Darwin, ateizmin aydın kesimler için uygun ve iyi olabiliceğini; ama
-
21:57 - 22:02sıradan insanların ateizm için "yeterince olgun olmadığını" düşünüyordu.
-
22:02 - 22:06Bu da, daha önce bahsettiğimiz, "çomak" argümanının aynısı.
-
22:06 - 22:11Aveling'in Darwin'e, kibirli olmayı kesmesini söyleyip söylemediği kayıtlarda yok.
-
22:11 - 22:13(Kahkahalar)
-
22:13 - 22:15Ama zaten bunun üzerinden yüz yılı aşkın zaman geçmiş.
-
22:15 - 22:18O zamandan beri büyümüşüzdür herhalde.
-
22:18 - 22:23İbadet etmeyen; ama kültürel dayanışma gereği
-
22:23 - 22:25Cumartesi yasağına uyan
-
22:25 - 22:27akıllı bir Musevi arkadaşım
-
22:27 - 22:31kendisini, "diş perisi bilinemezcisi" olarak tanımlıyor.
-
22:31 - 22:33Kendisini ateist olarak tanımlamıyor;
-
22:33 - 22:37çünkü, olmayan bir şeyin varlığı kanıtlanamaz;
-
22:37 - 22:40ama bilinemezci kelimesi, Tanrı'nın varlığının
-
22:40 - 22:44yokluğuyla eşit olasılıkta olduğunu ima eder.
-
22:44 - 22:49Yani, diş perisi söz konusu olduğunda, arkadaşım bilinemezci;
-
22:49 - 22:54ama bu çok olası değil, değil mi? Tanrı gibi.
-
22:54 - 22:56"Diş perisi bilinemezcisi" sözü buradan gelir;
-
22:56 - 22:58ama aynı şeyi, Bertrand Russell da
-
22:58 - 23:02Mars etrafında dönen varsayımsal bir çaydanlıktan bahsederek söyler.
-
23:02 - 23:04Mars'ın yörüngesindeki bir çaydanlık söz konusu olduğunda
-
23:04 - 23:06kesinlikle bir bilinemezci olmanız gerekir;
-
23:06 - 23:09ama bu, onun var olma ihtimaliyle,
-
23:09 - 23:12olmama ihtimalini eşit görmenizi gerektirmez.
-
23:12 - 23:15Hakkında bilinemezci olmamız gereken şeylerin listesi
-
23:15 - 23:19periler ve çaydanlıklardan ibaret değildir; sonsuza kadar uzar.
-
23:19 - 23:21Eğer bunlardan bir tanesine inanmayı seçerseniz,
-
23:21 - 23:26-tek boynuzlu atlara, diş perilerine, demliklere veya Yehova'ya-
-
23:26 - 23:28neden inandığınızı açıklamakla mükellefsiniz.
-
23:28 - 23:32Biz neden inanmadığımızı açıklamakla mükellef değiliz.
-
23:32 - 23:37Biz tanrıtanımazlar, aynı zamanda "peri-tanımaz" ve "çaydanlık-tanımaz"ız da.
-
23:37 - 23:39(Kahkahalar)
-
23:39 - 23:42Ama bunu açıklamaya zahmet etmiyoruz,
-
23:42 - 23:45ve arkadaşım bu yüzden birçoklarının
-
23:45 - 23:48ateist dediği şeye "diş perisi bilinemezcisi" diyor.
-
23:48 - 23:54Yine de, daha derinlerdeki ateistleri, bu tercihlerini açıklamaya ikna edebilmek için
-
23:54 - 23:56sancağımıza, diş perisi veya
-
23:56 - 24:01demlik bilinemezcisinden daha iyi bir şey iliştirmeliyiz.
-
24:01 - 24:04Öyleyse, "hümanist" nasıl?
-
24:04 - 24:09Bu söz, dünya çapında hâlihazırda çok iyi örgütlenmiş derneklerin,
-
24:09 - 24:11dergilerin avantajına sahip.
-
24:11 - 24:14Benim bu sözle tek alıp veremediğim, insanmerkezci olması.
-
24:14 - 24:16Darwin'den öğrendiğimiz şeylerden biri
-
24:16 - 24:18insan ırkının; kimisi yakın, kimisi uzak
-
24:18 - 24:22milyonlarca kuzenden sadece bir tanesi olduğudur.
-
24:22 - 24:25"Doğalcı" gibi başka seçenekler de var;
-
24:25 - 24:27ama bunun da karışıklığa yol açma ihtimali var;
-
24:27 - 24:29çünkü Darwin, doğalcının,
-
24:29 - 24:32"doğaüstücü"nün karşıtı olduğunu düşünürdü.
-
24:32 - 24:34Ve bazen bu anlamda kullanılır.
-
24:34 - 24:37Darwin de bir doğalcıydı tabii, ama kelimenin diğer anlamı
-
24:37 - 24:41kafasını karıştırabilirdi ve sanıyorum bunu
-
24:41 - 24:43nüdizmle karıştıracak başka insanlar da vardır.
-
24:43 - 24:45(Kahkahalar)
-
24:45 - 24:52Bu tip insanlar, "pediatrist"le "pedofil"i karıştırıp, geçen sene
-
24:52 - 24:57bir çocuk doktorunu dövmeye kalkan İngiliz linç güruhundan olabilir.
-
24:57 - 25:02(Kahkahalar)
-
25:02 - 25:07Bence ateist kelimesinin en iyi alternatifi dinsizdir.
-
25:07 - 25:10Bu söz, Tanrı inancını tamamen reddetmeyi çağrıştırmaz;
-
25:10 - 25:16ve bu sayede demlik veya diş perisi bilinemezcileri tarafından rahatça kabul görür.
-
25:16 - 25:20Fizikçilerin tanrısıyla da tamamen uyumludur.
-
25:20 - 25:24Şey gibi insanlar --
-
25:24 - 25:28Stephen Hawking ve Albert Einstein gibi ateistler tanrı kelimesini kullandıklarında
-
25:28 - 25:31bunu mecazi anlamıyla kullanıyorlar ve bununla
-
25:31 - 25:36fiziğin henüz anlamadığımız gizemli alanlarını kastediyorlar.
-
25:36 - 25:42"Dinsiz" bu anlamları karşılamaya yeter; ama ateist kelimesinin aksine
-
25:42 - 25:49korku ve histeriyle karşılanmaz.
-
25:49 - 25:51Ama ben asıl seçeneğin
-
25:51 - 25:54ateist kelimesine cesaretle yaklaşmamız olduğunu düşünüyorum --
-
25:54 - 25:57tam da histerik bir korkuya
-
25:57 - 26:01sebep veren bir tabu olduğu için.
-
26:01 - 26:05Kritik kitleye, ateist kelimesini kullanarak ulaşmak, "dinsiz"le
-
26:05 - 26:06veya kışkırtıcı olmayan diğer
-
26:06 - 26:08kelimelerle olduğundan daha zor olacaktır.
-
26:08 - 26:12Ama bunu, bu feci kelimeyi, "ateist"i, kullanarak becerirsek,
-
26:12 - 26:16politik etkisi daha da büyük olur.
-
26:16 - 26:20Demiştim ki, eğer dindar biri olsaydım, evrimden korkardım. Daha da ileri giderdim.
-
26:20 - 26:23Genel olarak bilimden korkardım.
-
26:23 - 26:27Çünkü, bilimsel dünya görüşü
-
26:27 - 26:30çok daha heyecan verici, daha şiirsel ve
-
26:30 - 26:33dinin yokluk çeken tasavvurundaki her şeyden
-
26:33 - 26:39daha eksiksiz harikalarla doludur.
-
26:39 - 26:44Carl Sagan'ın, yeni kaybettiğimiz başka bir kahramanın, dediği gibi
-
26:44 - 26:48"Nasıl oldu da hiçbir büyük din, bilime bakıp,
-
26:48 - 26:53"'bu bizim düşündüğümüzden de iyiymiş;
-
26:53 - 26:55"'evren, peygamberimizin söylediğinden de büyük,
-
26:55 - 27:01"'daha incelikli ve daha zarifmiş', dememiştir? Onun yerine, 'hayır, hayır!
-
27:01 - 27:06"'Benim tanrım küçük bir tanrıdır ve öyle kalmasını istiyorum', derler.
-
27:06 - 27:08"Bir din -eski veya yeni-
-
27:08 - 27:11"evrenin, modern bilimin ortaya çıkardığı
-
27:11 - 27:13"mükemmelliğine vurgu yapsa
-
27:13 - 27:16"geleneksel inançlarının hiçbirinin görmediği
-
27:16 - 27:21"saygıyı ve hayranlığı kazanır."
-
27:21 - 27:24Bu, seçkin bir seyirci kitlesi;
-
27:24 - 27:31ve bu yüzden yaklaşık yüzde 10'unuzun dindar olduğunu tahmin ediyorum.
-
27:31 - 27:38Çoğunuz muhtemelen dine saygı duyulması gerektiğini yönündeki kibar düşünceyi benimsiyorsunuz;
-
27:38 - 27:42ama sanıyorum ki önemli bir kısmınız da içten içe
-
27:42 - 27:46dinden benim nefret ettiğim kadar nefret ediyor.
-
27:46 - 27:47(Kahkahalar)
-
27:47 - 27:50Eğer onlardan biriyseniz, ve tabii ki olmayabilirsiniz de,
-
27:50 - 27:53ama onlardan biriyseniz, sizden kibarlığı bir kenara koymanızı ve
-
27:53 - 27:57suskunluğunuzu bozmanızı; ve bir de zenginseniz
-
27:57 - 28:02nasıl fark yaratabileceğinizi düşünmenizi istiyorum.
-
28:02 - 28:05Bu ülkedeki dinci lobi,
-
28:05 - 28:10Templeton Vakfı ve Discovery Enstitüsü gibi kurumlardan
-
28:10 - 28:15inanılmaz maddi yardım alıyor -vergi indirimlerine girmiyorum bile.
-
28:15 - 28:21Bizim bir "anti-Templeton"ın öne çıkmasına ihtiyacımız var.
-
28:21 - 28:24Eğer kitaplarım, Richard Dawkins'in kitapları kadar değil de,
-
28:24 - 28:30Stephen Hawkins'in kitapları kadar satsaydı, bunu ben yapardım.
-
28:30 - 28:39İnsanlar sürekli, "11 Eylül sizi nasıl değiştirdi?", diye sorup duruyor.
-
28:39 - 28:41Beni nasıl değiştirdi, söyleyeyim:
-
28:41 - 28:46Artık şu lanet saygıyı bir kenara bırakalım.
-
28:46 - 28:48Çok teşekkürler.
-
28:48 - 28:53(Alkışlar)
- Title:
- Richard Dawkins Ateizm Militanlığı üzerine konuşuyor
- Speaker:
- Richard Dawkins
- Description:
-
Richard Dawkins bütün ateistleri, görüşlerini açıkça beyan etmeye -- ve kilisenin politika ve bilime saldırısına karşı koymaya -- çağırıyor. Ateşli, eğlenceli ve etkileyici bir konuşma.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 28:53