Düşüncelerimiz ne kadar hızlı? - Seena Mathew
-
0:07 - 0:13Ölümcül düşmanınız sizi yakaladı
ve tuhaf bir deneye soktu. -
0:13 - 0:17Sinir sisteminizi çok uzun bir nöronla
-
0:17 - 0:2170 metre uzaktaki bir hedefe kadar uzattı.
-
0:21 - 0:24Bir noktada ok atacak.
-
0:24 - 0:28Eğer ok hedefe ulaşmadan
bir şey düşünebilirseniz -
0:28 - 0:30sizi serbest bırakacak.
-
0:30 - 0:33Bu yarışı kim kazanır?
-
0:33 - 0:39Bunu cevaplamak için düşüncenin
donanımını incelememiz gerekir: Nöronlar. -
0:39 - 0:43İnsan beyninde bu hücrelerden
yaklaşık 86 milyar tane var. -
0:43 - 0:47Sinyalleri elektriksel uyarılar yoluyla
-
0:47 - 0:50veya potansiyel hareketlerle
aksonlarına iletirler. -
0:50 - 0:52Daha sonra bir nöron
o sinyali sinapstaki başka bir nörona -
0:52 - 0:55kimyasal nörotransmiterler
yoluyla iletebilir. -
0:56 - 0:59Sıradaki nöron, kollarıyla sinyali alır
-
0:59 - 1:02aksonuna iletir
ve sıra bu şekilde devam eder. -
1:03 - 1:07Ne kadar hızlı düşündüğünüzü
belirleyen kilit faktörler -
1:07 - 1:09ilk potansiyel aksiyonu üretme,
-
1:09 - 1:13bunu akson boyunca yayma ve
sinaps boyunca taşıma hızınıza bağlıdır. -
1:13 - 1:17Ayrıca dahil olan nöron sayısını
-
1:17 - 1:20ve sinyallerin gitmesi gereken
uzaklığı da hesaba katmalıyız. -
1:20 - 1:26Bunun basit bir yolda nasıl işlediğine
bir bakalım: Diz kapağı refleksiniz. -
1:26 - 1:28Diz kapağınızdaki sinirlere darbe almak
-
1:28 - 1:32bir duyu sinirinizi omurganıza gönderecek
bir elektrik uyarıyı tetikler. -
1:32 - 1:35Burada sinyal yayılır,
basit olması açısından -
1:35 - 1:38bu parçanın bir motor sinirine ulaşıp
-
1:38 - 1:40bacağınıza geri döndüğünü varsayacağız.
-
1:40 - 1:42Bu yoldaki nöronların toplam uzunluğu
-
1:42 - 1:461,65 m boyunda bir insan için
yaklaşık 1 metre. -
1:46 - 1:51Vuruştan sonra tekme atmanız
ortalama 15 ile 30 milisaniye sürer. -
1:51 - 1:54Hız, zamanın uzaklığa bölümüdür.
-
1:54 - 2:00Yani bu sinyal saatte
120 ile 240 km hızla gider. -
2:00 - 2:04İlk potansiyel aksiyon
1 ile 5 milisaniyeye tekabül eder, -
2:04 - 2:08sinaptik iletim ise yalnızca
0,1 ile 0,5 milisaniye sürer. -
2:08 - 2:12Bu zaman aksonlar içerisinde geçer.
-
2:12 - 2:16Ortalama bir nöronun saatte 180 km hızla
sinyaller ilettiğini gösteren bu bulgular, -
2:16 - 2:19araştırmalarla da tutarlıdır.
-
2:20 - 2:24Fakat hız, miyelinasyon
ve akson çapı ile arttırılabilir. -
2:24 - 2:28Miyelin, aksonu saran
-
2:28 - 2:31ve elektrik dalgalarının
sızmasını önleyen yağlı bir kılıftır. -
2:31 - 2:34Bu arada daha büyük çaplı aksonların
iç direnci daha azdır. -
2:35 - 2:39Tüm bu faktörler
potansiyel bir aksiyon hızını -
2:39 - 2:43saatte 432 kilometreye kadar arttırabilir.
-
2:43 - 2:47Bir yığın çeşitlilik var:
Bazı insanlar diğerlerinden hızlı düşünür -
2:47 - 2:51ve kendi düşünme hızınız
hayatınız boyunca değişir. -
2:51 - 2:54Özellikle yaşlandıkça
-
2:54 - 2:56aksonlarınızı saran
miyelin kılıfı soyulmaya -
2:56 - 2:59ve diğer nöronal yapılar
gerilemeye başlar. -
2:59 - 3:03Korkunç deneye dönecek olursak,
-
3:03 - 3:05okun yaydan çıkıp uçması
-
3:05 - 3:08ortalama saatte 240 km hızla gerçekleşir.
-
3:08 - 3:13Bu da yeteri kadar uzun, miyelimli
veya geniş çaplı bir nöron verilirse -
3:13 - 3:16düşüncelerinizin yarışı gerçekten
kazanacağı anlamına gelir. -
3:16 - 3:19Fakat... İşin farklı bir boyutu daha var.
-
3:19 - 3:21Düşünceniz ok ile aynı anda yola çıkmaz.
-
3:21 - 3:25İlk olarak ok atılır,
daha sonra siz onu algılarsınız -
3:25 - 3:28ve sinyalleriniz yola çıkar.
-
3:28 - 3:32Resim, müzik işleme veya
iç konuşmaya dahil olma, -
3:32 - 3:36hatıraları anımsama gibi
şeyler karmaşık yollar gerektirir. -
3:36 - 3:40Bu yollar diz kapağı refleksi gibi
doğrusal değildir. -
3:40 - 3:44Bu düşüncelerin oluştuğu hız
genelde aynıdır, -
3:44 - 3:47miyelinasyon ve akson
çapına göre değişiklikler gösterebilir. -
3:47 - 3:51Fakat düşüncenin süresi rotalarına,
-
3:51 - 3:55molalarına ve varış yerine göre
ciddi düzeyde değişkenlik gösterir. -
3:56 - 3:59Bu durumda tehdit edici
bir uyarı hissettiğinizde -
3:59 - 4:02korku dolu bir şaşkınlıkla
tepki göstereceksiniz. -
4:02 - 4:05Diz kapağı refleksine benzer olarak
-
4:05 - 4:07şaşkınlık da istemsiz ve çok hızlı oluşur.
-
4:07 - 4:09Eğer sesler çok gürültülü olursa
-
4:09 - 4:1265 milisaniyeden daha çabuk
tepki verebilirsiniz. -
4:12 - 4:16Fakat daha olası bir şekilde
şaşırma reaksiyonunuz görüşe bağlıdır. -
4:16 - 4:20Gözlerimiz bir fotoğrafı 13 milisaniye
kadar kısa bir sürede işleyebilir -
4:20 - 4:24fakat gördüğünüzün hesaplanması
ve oluşturduğu tehlikenin belirlenmesi -
4:24 - 4:28180 ile 200 milisaniye
kadar zaman alabilir. -
4:28 - 4:32O zaman ok,
13 metre erken başlamış sayılır. -
4:32 - 4:36Hedef yeterince uzakta,
-
4:36 - 4:39eğer gerçekten hızlıca
bir çıkar yol düşünebilirseniz -
4:39 - 4:42yakalamak için yeterli
zamanınız olacaktır.
- Title:
- Düşüncelerimiz ne kadar hızlı? - Seena Mathew
- Speaker:
- Seena Mathew
- Description:
-
Tüm içeriği görmek için: https://ed.ted.com/lessons/how-fast-is-the-speed-of-thought-seena-mathew
Ölümcül düşmanınız sizi yakaladı ve tuhaf bir deneye soktu. Sinir siteminizi bir nöronla 70 metre uzaklıktaki bir hedefe kadar uzatıyor. Bir noktada, bir ok atacak. Eğer ok hedefe ulaşmadan önce bir şey düşünebilirseniz, sizi serbest bırakacak. Bu yarışı kim kazanır? Seena Mathew düşüncenin hızını gözlemliyor.
Ders: Seena Mathew
Yönetmen: Andrew Foerster - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:53
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How fast is the speed of thought? | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How fast is the speed of thought? | ||
Saliha Karatepeli accepted Turkish subtitles for How fast is the speed of thought? | ||
Saliha Karatepeli edited Turkish subtitles for How fast is the speed of thought? | ||
Beyza Çınar edited Turkish subtitles for How fast is the speed of thought? | ||
Beyza Çınar edited Turkish subtitles for How fast is the speed of thought? | ||
Beyza Çınar edited Turkish subtitles for How fast is the speed of thought? | ||
Beyza Çınar edited Turkish subtitles for How fast is the speed of thought? |