Return to Video

အင်တာနက်ကို ရုပ်လုံးဖေါ်ပေးတဲ့ မြင်မရထားတဲ့ ကွန်ရက်- Sajan Saini

  • 0:07 - 0:08
    ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင်၊
  • 0:08 - 0:13
    ဂျပန်နဲ့ဒိန်းမတ်မှ သုတေသီအဖွဲ့ဟာ
    ကမ္ဘာ့စံချိန် တစ်ခုကို တင်ခဲ့ကြတယ်၊
  • 0:13 - 0:16
    ၁ petabit ဒေတာကို၊
  • 0:16 - 0:18
    အဆင့်မြင့်ပြတ်သားမှု
    ဗီဒီယို နာရီပေါင်း ၁၀၀၀၀ ကျော်ကို--
  • 0:18 - 0:22
    ကီလိုမီတာ ၅၀ ရှည်တဲ့ နန်းကြိုး အဆုံးအထိ
    တစ်စက္ကန့် အတွင်း ပို့ပေးနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
  • 0:22 - 0:24
    အဲဒါဟာ သာမန်နန်းကြိုး မဟုတ်ခဲ့ဘူး။
  • 0:24 - 0:27
    fiber optic တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့
    ကြိုးဖြစ်ပြီး
  • 0:27 - 0:29
    ကျုပ်တို့ ကမ္ဘာကြီး ရစ်ပတ်ချိတ်ဆက်ပေးရင်း
  • 0:29 - 0:32
    အင်တာနက်ကို ဖြစ်အောင် လုပ်ပေးတဲ့
    မြင်မရထားတဲ့ ကွန်ရက်ပါ။
  • 0:32 - 0:34
    ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကြာတဲ့အထိ
  • 0:34 - 0:36
    မြို့ကြီးများနဲ့ နိုင်ငံတွေအကြား
    ဝေးလံတဲ့ ဆက်သွယ်မှုတွေကို
  • 0:36 - 0:38
    လျှပ်စစ်အချက်ပြမှုတွေကို ကြေးနီနဲ့
  • 0:38 - 0:40
    ပြုလုပ်ထားတဲ့ ကြိုးများဖြင့်
    ပြုလုပ်လာခဲ့ကြရတယ်။
  • 0:40 - 0:42
    အဲဒါ နှေးခဲ့ပြီး ထိရောက်မှု မရှိခဲ့ဘူး၊
  • 0:42 - 0:48
    သတ္တုဝါယာကြိုးတွေ ဒေတာပို့နှုန်းကို ကန့်
    သတ်ခဲ့ကာ အပူစွမ်းအင်ကို ဆုံးရှုံးခဲ့ကြတယ်။
  • 0:48 - 0:50
    ဒါပေမဲ့ ၂၀ ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင်၊
  • 0:50 - 0:54
    အင်ဂျင်နီယာတွေဟာ များစွာမှ သာလွန်တဲ့
    ထုတ်လွှင့်နည်းကို တီထွင်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။
  • 0:54 - 0:55
    သတ္တုအစား၊
  • 0:55 - 1:00
    ဖန်ကို အရည်ဖျော်ပြီး ပျော့ပြောင်းတဲ့
    အမျှင်များအဖြစ် ဆွဲဆန့်ယူနိုင်ပြီး
  • 1:00 - 1:05
    လူ့ဆံပင်ထက်မထူတဲ့ အမျှင်တွေကို
    ကီလိုမီတာ ရာချီအထိ ဆန့်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။
  • 1:05 - 1:06
    ပြီးတော့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အစား၊
  • 1:06 - 1:11
    အဲဒီအမျှင်တွေဟာ ဒစ်ဂျီတယ် ဒေတာကို အလင်းရဲ့
    ပြောင်းလဲမှုဖြင့် သယ်ပိုးနိုင်ခဲ့တယ်။
  • 1:11 - 1:16
    ဒါပေမဲ့ အလင်းဟာ မှန်ကို ဖြတ်ကျော်ရမယ့်
    အစား ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ပြေးသွားနိုင်တာလဲ။
  • 1:16 - 1:22
    total internal reflection ဆိုတဲ့ ဖြစ်စဉ်
    ထဲမှာ အဖြေကို ရှာတွေခဲ့ကြတယ်။
  • 1:22 - 1:23
    Isaac Newton ရဲ့ ခေတ်ကတည်းက၊
  • 1:23 - 1:27
    မှန်ဘီလူး ထုတ်လုပ်ကြသူတို့နဲ့
    သိပ္ပံပညာရှင်တို့ သိရှိခဲ့ကြတာက
  • 1:27 - 1:32
    အလင်းဟာ ရေ ဒါမှမဟုတ် မှန်လို မတူတဲ့
    ပစ္စည်းတွေကို ဖြတ်သန်းရာမှာ ကွေးတတ်တယ်။
  • 1:32 - 1:36
    မှန်ထဲမှာ အလင်းတန်းက မှန်ရဲ့မျက်နှာပြင်ကို
    မတ်စောက်တဲ့ ထောင့်ဖြင့် ထိချိန်မှာ
  • 1:36 - 1:40
    ၎င်းဟာ လေထဲ ထွက်လိုက်တာနဲ့
    ကွေးနိုင် ဒါမှမဟုတ် ကောက်သွားနိုင်တယ်။
  • 1:40 - 1:43
    ဒါပေမဲ့ အလင်းတန်းက
    သေးငယ်တဲ့ ထောင့်ဖြင့် ဖြတ်သန်းတဲ့အခါ
  • 1:43 - 1:46
    ကွေးပုံက သိပ်ကို ဝေးလွန်းလို့
    ပိတ်မိရက်သား ဖြစ်သွားပြီး
  • 1:46 - 1:48
    ဖန်ထဲမှာ တချိန်လုံး
    ပြန်ကန်ထွက်လျက် ရှိနေမှာပါ။
  • 1:48 - 1:51
    အခြေအနေကို မှန်ကန်အောင်
    ဖန်တီးပေးနိုင်မယ်ဆိုရင်
  • 1:51 - 1:56
    ပုံမှန် အလင်းအတွက် ကြည်လင်တဲ့အရာဟာ
    ၎င်းကို မြင်မရအောင် ကာပေးနိုင်ပါတယ်။
  • 1:56 - 1:58
    လျှပ်စစ် ဒါမှမဟုတ်
    ရေဒီယိုနဲ့ ယှဉ်ကြည့်ရင်၊
  • 1:58 - 2:02
    fiber optic အချက်ပြမှုဟာ ဝေးတဲ့
    နေရာများအထိကို မသိမသာမျှ အားပျော့တတ်ကာ
  • 2:02 - 2:04
    လွင့်စင်တဲ့ စွမ်းအင်ဟာလည်း နည်းလှတယ်၊
  • 2:04 - 2:07
    ပြီးတော့ အမျှင်တွေကို
    တအားကွေးမရနိုင်တဲ့အတွက်
  • 2:07 - 2:08
    အလင်းဟာ လွှတ်ထွက် မသွားနိုင်ပါဘူး။
  • 2:08 - 2:13
    ဒီနေ့တွင် optical fiber တစ်ခုက လှိုင်အလျား
    မျိုးစုံ ရှိတဲ့ အလင်းကို သယ်ပိုးနိုင်တယ်၊
  • 2:13 - 2:15
    တစ်ခုစီဟာ မတူတဲ့ ဒေတာချန်းနယ်တွေပါ။
  • 2:15 - 2:19
    fiber optic ကြိုးထဲမှာ အဲဒီလို
    fiber အမျှင်တွေ ရာချီ ပါဝင်ကြတယ်။
  • 2:19 - 2:23
    ကမ္ဘာတိုက်းကြီးတွေ ဆက်သွယ်ပေးဖို့ အဲဒီလို
    ကြိုးတွေကီလိုမီတာ တစ်သန်းကျော်ဟာ
  • 2:23 - 2:26
    သမုဒ္ဒရာ ကြမ်းပြင်ပေါ်မှာ
    ရှုပ်ယှက်ခတ်နေကြရာ--
  • 2:26 - 2:29
    အီကွေတာတွင် ကမ္ဘာကြီးကို
    အကြိမ် ၃၀ ရစပတ်ဖို့ လုံလောက်မှာပါ။
  • 2:29 - 2:31
    fiber optic ကြိုးတွေအတွက်
  • 2:31 - 2:33
    အကွာအဝေးကြောင့် ဒေတာဆိုင်ရာ
    ကန့်သတ်မှုဟာ မပြောပလောက်လို့
  • 2:33 - 2:37
    အင်တာနက်ကို ကမ္ဘာ့ဂြိုဟ် ကွန်ပျူတာလို
    ပြောင်းလဲသုံးခွင့် ပြုခဲ့တာပါ။
  • 2:37 - 2:38
    တိုးတိုးလာနေတဲ့
  • 2:38 - 2:43
    ကျုပ်တို့ရဲ့ မိုဘိုင်း လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ကစား
    မှုတွေက ကမ္ဘာ့အဝမ်းရှိ ဒေတာစင်တာကြီးတွေမှာ
  • 2:43 - 2:47
    တပ်ဆင် နေရာချပေးထားတဲ့ ကွန်ပျူတာ
    ဆာဗာတွေကို အားကိုးကြရပါတယ်။
  • 2:47 - 2:49
    ဒါကို cloud computing လို့ခေါ်ပြီး
  • 2:49 - 2:51
    ကြီးမားတဲ့ ပြဿနာနှစ်ခု ပေါ်လာရတယ်-
  • 2:51 - 2:54
    အပူ လွင့်စင်မှုနဲ့
    လှိုင်းခွင် လိုအပ်ချက်ပါ။
  • 2:54 - 2:59
    အင်တာနက် ဆက်သွယ်မှု အများစုဟာ ပြည်တွင်း
    ဒေတာစင်တာများ အကြားမှာ သွားလာနေကြတာပါ၊
  • 2:59 - 3:03
    အဲဒီ ထောင်ချီ ဆာဗာတွေကို သမရိုးကျ
    လျှပ်စစ်ကြိုးတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ထားတာပါ။
  • 3:03 - 3:06
    ၎င်းတို့ သုံးကြတဲ့ စွမ်းအင် တစ်ဝက်ကို
    အပူအဖြစ် ဆုံးရှုံးကြရတယ်။
  • 3:06 - 3:10
    အဲဒီအတောအတွင်းမှာ ကြိုးမဲ့ လှိုင်းခွင်
    လိုအပ်ချက် ဆက်မြင့်တက်လာနေပြီး
  • 3:10 - 3:14
    ကျုပ်တို့ မိုဘိုင်းကိရိယာတွေ သုံးကြတဲ့
    gigahertz အချက်ပြမှုတွေဟာ
  • 3:14 - 3:16
    ထုတ်လွှင့်ရေး ဘောင်နားဆီ
    ချဉ်းကပ်လာနေကြပါပြီ။
  • 3:16 - 3:20
    fiber optic တွေဟာ
    သူ့ဘာသာသူ အတော်လေး ကောင်းခဲ့ပြီး
  • 3:20 - 3:25
    ရည်မှန်းခဲ့ကြတဲ့ cloud နဲ့ မိုဘိုင်းတွက်
    ချက်မှုမျှော်လင့်ချက်ကို မြှင့်တင်ခဲ့တယ်။
  • 3:25 - 3:30
    အခုတော့ ကယ်တင်ပေးမဲ့ နည်းပညာသစ်၊
    integrated photonics ဆိုတာ ပေါ်လာခဲ့ပါပြီ။
  • 3:30 - 3:33
    အလင်းကို optical fibre တွေထဲမှာသာ
    လိုရာသို့ ပို့နိုင်ရုံမကဘဲ
  • 3:33 - 3:36
    သေးနုပ်လွန်းတဲ့ ဆီလီကွန်
    ဝါယာကြိုးများနဲ့လည်း ပို့ရနိုင်တယ်။
  • 3:36 - 3:40
    ဆီလီကွန်ဝါယာကြိုးတွေဟာ fiber လို
    အလင်းကို ပို့ရာတွင် မကောင်းပါဘူး။
  • 3:40 - 3:42
    ဒါပေမဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေကို
    ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုပြီး
  • 3:42 - 3:45
    ကီလိုမီတာ တရာရှိတဲ့ fiber optic
    ကွန်ရက်ထဲက ကိရိယာအားလုံးကို
  • 3:45 - 3:49
    ဆာဗာများထဲ ပလပ်ထိုးပေးနိုင်တဲ့ ​သေးလှတဲ့
    photonic ချီပ်တွေအဖြစ် ပြောင်းပစ်ပြီး
  • 3:49 - 3:53
    ၎င်းတို့ရဲ့ လျှပ်စစ်အချက်ပြမှုတွေကို အလင်း
    ဆီနဲ့ ပြောင်းပြန် ပြောင်းလဲပေးနိုင်ကြတယ်။
  • 3:53 - 3:58
    အဲဒီ လျှပ်စစ်မှအလင်း ပြောင်းလဲရေး ချီပ်တွေ
    က ဒေတာစင်တာများထဲက အလေအလွင့်များတဲ့
  • 3:58 - 4:03
    လျှပ်စစ်ကြိုးတွေကို ပါဝါထိရောက်မှုရှိတဲ့
    fiber နဲ့ အစားထိုးခွင့် ပြုပါတယ်။
  • 4:03 - 4:07
    Photonic ချီပ်တွေ ကြိုးမဲ့လှိုင်းခွင် ကန့်
    သတ်မှုကို ကျော်လွှားဖို့ ကူပေးနိုင်မယ်။
  • 4:07 - 4:10
    သုတေသီတို့က မိုဘိုင်း
    gigahertz အချက်ပြမှုတွေကို
  • 4:10 - 4:13
    terahertz ကြိမ်နှုန်းတွေနဲ့ အစားထိုးဖို့
    ကြိုးပမ်းနေကြရာ
  • 4:13 - 4:16
    ဒေတာကို အဆထောင်ချီ
    မြန်ဆန်စွာ ပို့ပေးနိုင်မယ်။
  • 4:16 - 4:18
    ဒါပေမဲ့ အဲဒါတွေဟာ တာတို အချက်ပြမှုတွေပါ-
  • 4:18 - 4:20
    လေထဲကစိုစွတ်မှုထဲ စုပ်ယူခံနိုင်ရသလို
  • 4:20 - 4:22
    မြင့်မားတဲ့ အဆောက်အအုံတွေကြောင့်
    တားဆီးခံရနိုင်တယ်။
  • 4:22 - 4:25
    မြို့တွေမှာ ဖြန့်ကျက်ထားမယ့် ကြိုးမဲ့မှ
    fiber photonic သို့
  • 4:25 - 4:27
    ထုတ်လွှင့်ရေး ချီပ်တွေရဲ့ ကျေးဇူးကြောင့်
  • 4:27 - 4:31
    terahertz အချက်ပြမှုတွေကို ဝေးလံရာသို့
    ထပ်ဆင့် ထုတ်လွှင်ပေးနိုင်ပါတယ်။
  • 4:31 - 4:34
    တည်ငြိမ်တဲ့ကြားခံအရာဖြစ်တဲ့
    optical fiber မှတစ်ဆင့်
  • 4:34 - 4:39
    ဒီလိုနည်းဖြင့် hyperfast ကြိုးမဲ့ ဆက်သွယ်
    မှုကို လက်တွေ့ ရုပ်လုံးဖေါ်ပေးနိုင်မှာပါ။
  • 4:39 - 4:41
    လူ့သမိုင်းတစ်လျှောက်လုံးမှာ
  • 4:41 - 4:44
    အလင်းဟာ ကျုပ်တို့ကို အမြင်နဲ့
    အနွေးဓာတ်များဖြင့် ဖြည့်စွမ်းပေးလာခဲ့ရာ
  • 4:44 - 4:49
    ရုပ်ပိုင်းကမ္ဘာကို စူးစမ်းရင်း နေထိုင်ဖို့
    ကြိုးပမ်းရာတွင် တသမတ်တည်း ကူညီပေးခဲ့ပါတယ်။
  • 4:49 - 4:53
    အခုတော့ ကျုပ်တို့ဟာ အလင်းထဲကို အချက်
    အလက်တွေ ထည့်သွင်းပေးပြီး လမ်းညွှန်ပေးရင်း
  • 4:53 - 4:56
    များပြားလှတဲ့ integrated photonic
    ထွက်ပေါက်များဖြင့်၊
  • 4:56 - 4:59
    fiber optic စူပါအဝေးပြေးလမ်းမကြီး
    တစ်လျှောက် ပြေးခိုင်းနိုင်ခြင်းဖြင့်
  • 4:59 - 5:03
    ပိုကျယ်ဝန်းတဲ့ virtual ကမ္ဘာကြီးကို
    တည်ဆောက်လို့ ရလာနိုင်မှာပါ။
Title:
အင်တာနက်ကို ရုပ်လုံးဖေါ်ပေးတဲ့ မြင်မရထားတဲ့ ကွန်ရက်- Sajan Saini
Speaker:
Sajan Saini
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်ကို ကြည့်ရှုရန်- https://ed.ted.com/lessons/the-hidden-network-that-makes-the-internet-possible-sajan-saini

၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ ဂျပန်နဲ့ဒိန်းမတ်မှ သုတေသီအဖွဲ့ဟာ ကမ္ဘာ့စံချိန် တစ်ခုကို တင်ခဲ့ကြတယ်။ ၁ petabit ဒေတာကို၊ အဆင့်မြင့်ပြတ်သားမှု ဗီဒီယို နာရီပေါင်း ၁၀၀၀၀ ကျော်ကို--ကီလိုမီတာ ၅၀ ရှည်တဲ့ နန်းကြိုးဖြင့် တစ်စက္ကန့် အတွင်း ပို့ပေးနိုင်ခဲ့ကြတယ်။ အဲဒါဟာ သာမန်နန်းကြိုး မဟုတ်ခဲ့ဘူး။ fiber optic တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ ကြိုးဖြစ်ပြီး ကျုပ်တို့ ကမ္ဘာကြီး ရစ်ပတ်ချိတ်ဆက်ပေးရင်း အင်တာနက်ကို လက်တွေ့ရုပ်လုံးဖေါ်ပေးတဲ့ မြင်မရထားတဲ့ ကွန်ရက်ပါ။ fiber optics ဆိုတာ ဘာလဲ၊ အဲဒါ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်တာလဲ။ Sajan Saini က သေရေးရှင်ရေး အရေးပါတဲ့ အဲဒီနည်းပးညာကို စူစမ်းတင်ပြထားပါတယ်။

Sajan Saini ရဲ့ သင်ခန်းစာကို Artrake Studio မှနေပြီး ရိုက်ကူးတင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:03

Burmese subtitles

Revisions