1 00:00:07,501 --> 00:00:11,861 Bir kedinin idrar kesesi ancak bir golf topu hacminde idrar depolayabilir. 2 00:00:11,861 --> 00:00:16,786 Bu, insanlar için bir kahve kupası ve filler için bir çöp tenekesidir. 3 00:00:16,786 --> 00:00:20,959 Bir filin idrar kesesi bir kedininkinin 400 katıdır. 4 00:00:20,959 --> 00:00:24,789 Ancak bir filin çişini yapması 400 kat daha uzun sürmez. 5 00:00:24,789 --> 00:00:27,109 Öyleyse bu nasıl mümkün olabiliyor? 6 00:00:27,109 --> 00:00:32,516 Cevap bilim insanlarının “Diğer Altın Kural” dediği şeyde saklı. 7 00:00:32,516 --> 00:00:37,511 Bunu, atıklarından bazılarını sarımsı bir çişle atan memelilerde görmek mümkün. 8 00:00:37,511 --> 00:00:41,962 Diğer sınıflardaki hayvanlar farklı sistem ve yöntemler kullanarak boşaltım yaparlar. 9 00:00:41,962 --> 00:00:45,540 Kural, boşaltım organ ve kuvvetlerinin 10 00:00:45,540 --> 00:00:47,840 vücut boyutuyla nasıl değiştiğini açıklıyor. 11 00:00:47,840 --> 00:00:53,319 Bu, bir dizi memelinin benzer şekilde hızlı rahatlamaya ulaşmasını sağlıyor. 12 00:00:53,319 --> 00:00:57,289 İdrar çıkarma hızını etkileyen iki ana faktör var: 13 00:00:57,289 --> 00:01:00,119 mesane basıncı ve yer çekimi. 14 00:01:00,119 --> 00:01:02,629 Mesane basıncı, idrarı dışarı atma amacıyla 15 00:01:02,629 --> 00:01:05,509 memeliler kaslarını kastıklarında meydana gelir. 16 00:01:05,529 --> 00:01:10,415 Bu basınç, birim alana uygulanan kas kuvvetine eşittir 17 00:01:10,415 --> 00:01:13,055 fakat bu faktörler orantılı olarak ayarlandığı için 18 00:01:13,055 --> 00:01:18,053 mesane basıncı aslında vücut boyutuna bağlı olarak fazla değişmez. 19 00:01:18,053 --> 00:01:23,736 Bu arada, yer çekimi etkisi türler arasında farklılık gösterir. 20 00:01:23,736 --> 00:01:27,526 Memeliler üretra denilen boru şeklinde bir organa sahiptir. 21 00:01:27,526 --> 00:01:31,356 Bu, idrarı yüksek seviyeden düşük seviyeye, 22 00:01:31,356 --> 00:01:35,924 yani, idrar kesesinden idrarın vücudu terk ettiği yere taşır. 23 00:01:35,924 --> 00:01:41,161 Böylelikle üretra, akış hızının konteynır yüksekliğiyle arttığını söyleyen 24 00:01:41,161 --> 00:01:45,397 Toriçelli Yasası'nın gücünü kullanır. 25 00:01:45,397 --> 00:01:49,157 Aynı hacimde sıvı tutabilen bu iki şişeyi ele alalım. 26 00:01:49,157 --> 00:01:51,607 Aynı şekilde tabanlarından delindiğinde 27 00:01:51,607 --> 00:01:55,277 dikey doğrultudaki şişe neredeyse iki kat daha hızlı boşalır. 28 00:01:55,277 --> 00:01:59,695 Bunun sebebi, suyun daha büyük seviye farkıyla dökülmesi. 29 00:01:59,695 --> 00:02:05,651 İdrarı yüksek seviyeden düşük seviyeye taşıyan üretra benzer etkiye sahip. 30 00:02:05,651 --> 00:02:08,721 Üretra muhtemelen mükemmel derecede dikey değil. 31 00:02:08,721 --> 00:02:12,962 Bu yüzden uzunluğu bize idrarın ne kadar yüksekten aktığını tam olarak söylemez. 32 00:02:12,962 --> 00:02:16,382 Ancak bu iyi bir tahmin. 33 00:02:16,382 --> 00:02:20,052 Üretranın çapı da akış hızını etkiler. 34 00:02:20,052 --> 00:02:24,052 O dikey doğrultudaki şişenin çıkış deliği biraz daha geniş bir çapa sahipse 35 00:02:24,052 --> 00:02:27,802 su daha hızlı tahliye olur. 36 00:02:27,802 --> 00:02:31,502 Bir hayvanın üretrasının uzunluğu ve genişliği; 37 00:02:31,502 --> 00:02:35,667 türüne, penis veya vajinaya sahip olmasına bağlı olarak değişir. 38 00:02:35,667 --> 00:02:40,030 Örneğin, dişi bir fil bir metre uzunluğunda, 39 00:02:40,030 --> 00:02:43,050 otuz beş milimetre çapında bir üretraya sahiptir. 40 00:02:43,050 --> 00:02:48,128 Vajinaya sahip bir insan 20 kattan daha çok kısa 41 00:02:48,128 --> 00:02:50,638 ve 5 kat daha ince bir üretraya sahiptir. 42 00:02:50,638 --> 00:02:55,046 Filin bir insanla benzer sürelerde idrar çıkarması 43 00:02:55,046 --> 00:02:58,536 uzun ve geniş üretrası sayesinde mümkün. 44 00:02:58,536 --> 00:03:01,976 Aslında bir fil, bir ev kedisinin üretrasına sahip olsaydı 45 00:03:01,976 --> 00:03:05,256 filin idrar kesesini boşaltması yaklaşık iki saati bulabilirdi. 46 00:03:06,256 --> 00:03:09,836 Diğer Altın Kural'ın korunduğu varsayılıyor. 47 00:03:09,836 --> 00:03:11,302 Çünkü daha çabuk çiş yapmak 48 00:03:11,302 --> 00:03:13,842 hem yırtıcılara karşı savunmasızlığı azaltabiliyor, 49 00:03:13,842 --> 00:03:17,012 hem de hastalığa sebep olan patojenleri uzaklaştırabiliyor. 50 00:03:17,012 --> 00:03:19,502 Ancak kuralın sınırlamaları var. 51 00:03:19,502 --> 00:03:23,232 Kuralın sadece suda yaşamayan memelilerde geçerli olduğu ortaya konuldu. 52 00:03:23,232 --> 00:03:27,092 Ayrıca kural üç kilogramın altındaki memeliler için geçerli değil. 53 00:03:27,092 --> 00:03:29,684 Bu hayvanlar aslında kesintisiz bir akımdan ziyade, 54 00:03:29,684 --> 00:03:31,362 damlalar halinde çiş yaparlar 55 00:03:31,362 --> 00:03:35,552 çünkü yüzey gerilimi fışkırarak çıkan az miktardaki idrarlarını dağıtır. 56 00:03:35,552 --> 00:03:39,022 Üç kilogramdan daha ağır olan suda yaşamayan memelilerde bile 57 00:03:39,022 --> 00:03:42,872 farklı davranışlar Diğer Altın Kural'ı bozabilir. 58 00:03:42,872 --> 00:03:46,042 Erkek köpekler her zaman mesanelerini tamamen boşaltmaz. 59 00:03:46,042 --> 00:03:50,670 Bunun yerine, kısa fışkırmalar halinde bölgelerini işaretlemek için çiş yaparlar. 60 00:03:50,670 --> 00:03:56,550 Erkek pandalar kokularını olası eşlere yaymak için 61 00:03:56,550 --> 00:04:00,571 bazen ağaç gövdesinin üst kısımlarını amuda kalkıp çiş yaparak işaretlerler. 62 00:04:00,571 --> 00:04:06,108 Amuda kalkıp çiş yapma daha uzun sürer çünkü idrar yer çekimine karşı iş yapar. 63 00:04:06,108 --> 00:04:08,701 Suyun altında yapılan çiş de daha uzundur 64 00:04:08,701 --> 00:04:13,349 çünkü dış su basıncı, seviye farkıyla elde edilen 65 00:04:13,349 --> 00:04:16,679 iç kuvvetleri etkisizleştirir. 66 00:04:16,679 --> 00:04:20,679 İster yangın musluğu veya su tabancası kuvvetinde olsun, 67 00:04:20,679 --> 00:04:24,739 bu sistem idrarımızı çabucak dış dünyaya bırakır.