0:00:07.501,0:00:11.861
Bir kedinin idrar kesesi ancak bir [br]golf topu hacminde idrar depolayabilir.

0:00:11.861,0:00:16.786
Bu, insanlar için bir kahve kupası[br]ve filler için bir çöp tenekesidir.

0:00:16.786,0:00:20.959
Bir filin idrar kesesi[br]bir kedininkinin 400 katıdır.

0:00:20.959,0:00:24.789
Ancak bir filin çişini yapması[br]400 kat daha uzun sürmez.

0:00:24.789,0:00:27.109
Öyleyse bu nasıl mümkün olabiliyor?

0:00:27.109,0:00:32.516
Cevap bilim insanlarının [br]“Diğer Altın Kural” dediği şeyde saklı.

0:00:32.516,0:00:37.511
Bunu, atıklarından bazılarını sarımsı [br]bir çişle atan memelilerde görmek mümkün.

0:00:37.511,0:00:41.962
Diğer sınıflardaki hayvanlar farklı sistem[br]ve yöntemler kullanarak boşaltım yaparlar.

0:00:41.962,0:00:45.540
Kural, boşaltım organ ve kuvvetlerinin

0:00:45.540,0:00:47.840
vücut boyutuyla [br]nasıl değiştiğini açıklıyor.

0:00:47.840,0:00:53.319
Bu, bir dizi memelinin benzer şekilde[br]hızlı rahatlamaya ulaşmasını sağlıyor.

0:00:53.319,0:00:57.289
İdrar çıkarma hızını etkileyen [br]iki ana faktör var:

0:00:57.289,0:01:00.119
mesane basıncı ve yer çekimi.

0:01:00.119,0:01:02.629
Mesane basıncı, idrarı dışarı[br]atma amacıyla

0:01:02.629,0:01:05.509
memeliler kaslarını[br]kastıklarında meydana gelir.

0:01:05.529,0:01:10.415
Bu basınç, birim alana uygulanan [br]kas kuvvetine eşittir

0:01:10.415,0:01:13.055
fakat bu faktörler orantılı[br]olarak ayarlandığı için

0:01:13.055,0:01:18.053
mesane basıncı aslında vücut boyutuna[br]bağlı olarak fazla değişmez.

0:01:18.053,0:01:23.736
Bu arada, yer çekimi etkisi[br]türler arasında farklılık gösterir.

0:01:23.736,0:01:27.526
Memeliler üretra denilen [br]boru şeklinde bir organa sahiptir.

0:01:27.526,0:01:31.356
Bu, idrarı yüksek seviyeden [br]düşük seviyeye,

0:01:31.356,0:01:35.924
yani, idrar kesesinden idrarın vücudu[br]terk ettiği yere taşır.

0:01:35.924,0:01:41.161
Böylelikle üretra, akış hızının [br]konteynır yüksekliğiyle arttığını söyleyen

0:01:41.161,0:01:45.397
Toriçelli Yasası'nın gücünü kullanır.

0:01:45.397,0:01:49.157
Aynı hacimde sıvı tutabilen[br]bu iki şişeyi ele alalım.

0:01:49.157,0:01:51.607
Aynı şekilde tabanlarından delindiğinde

0:01:51.607,0:01:55.277
dikey doğrultudaki şişe [br]neredeyse iki kat daha hızlı boşalır.

0:01:55.277,0:01:59.695
Bunun sebebi, suyun daha büyük[br]seviye farkıyla dökülmesi.

0:01:59.695,0:02:05.651
İdrarı yüksek seviyeden düşük seviyeye[br]taşıyan üretra benzer etkiye sahip.

0:02:05.651,0:02:08.721
Üretra muhtemelen[br]mükemmel derecede dikey değil.

0:02:08.721,0:02:12.962
Bu yüzden uzunluğu bize idrarın ne kadar [br]yüksekten aktığını tam olarak söylemez.

0:02:12.962,0:02:16.382
Ancak bu iyi bir tahmin.

0:02:16.382,0:02:20.052
Üretranın çapı da akış hızını etkiler.

0:02:20.052,0:02:24.052
O dikey doğrultudaki şişenin çıkış deliği[br]biraz daha geniş bir çapa sahipse

0:02:24.052,0:02:27.802
su daha hızlı tahliye olur.

0:02:27.802,0:02:31.502
Bir hayvanın üretrasının[br]uzunluğu ve genişliği;

0:02:31.502,0:02:35.667
türüne, penis veya vajinaya [br]sahip olmasına bağlı olarak değişir.

0:02:35.667,0:02:40.030
Örneğin, dişi bir fil[br]bir metre uzunluğunda,

0:02:40.030,0:02:43.050
otuz beş milimetre çapında[br]bir üretraya sahiptir.

0:02:43.050,0:02:48.128
Vajinaya sahip bir insan [br]20 kattan daha çok kısa

0:02:48.128,0:02:50.638
ve 5 kat daha ince bir üretraya sahiptir.

0:02:50.638,0:02:55.046
Filin bir insanla benzer[br]sürelerde idrar çıkarması

0:02:55.046,0:02:58.536
uzun ve geniş üretrası sayesinde mümkün.

0:02:58.536,0:03:01.976
Aslında bir fil, bir ev kedisinin [br]üretrasına sahip olsaydı

0:03:01.976,0:03:05.256
filin idrar kesesini boşaltması[br]yaklaşık iki saati bulabilirdi.

0:03:06.256,0:03:09.836
Diğer Altın Kural'ın[br]korunduğu varsayılıyor.

0:03:09.836,0:03:11.302
Çünkü daha çabuk çiş yapmak

0:03:11.302,0:03:13.842
hem yırtıcılara karşı[br]savunmasızlığı azaltabiliyor,

0:03:13.842,0:03:17.012
hem de hastalığa sebep olan[br]patojenleri uzaklaştırabiliyor.

0:03:17.012,0:03:19.502
Ancak kuralın sınırlamaları var.

0:03:19.502,0:03:23.232
Kuralın sadece suda yaşamayan[br]memelilerde geçerli olduğu ortaya konuldu.

0:03:23.232,0:03:27.092
Ayrıca kural üç kilogramın altındaki[br]memeliler için geçerli değil.

0:03:27.092,0:03:29.684
Bu hayvanlar aslında[br]kesintisiz bir akımdan ziyade,

0:03:29.684,0:03:31.362
damlalar halinde çiş yaparlar

0:03:31.362,0:03:35.552
çünkü yüzey gerilimi fışkırarak çıkan [br]az miktardaki idrarlarını dağıtır.

0:03:35.552,0:03:39.022
Üç kilogramdan daha ağır olan[br]suda yaşamayan memelilerde bile

0:03:39.022,0:03:42.872
farklı davranışlar[br]Diğer Altın Kural'ı bozabilir.

0:03:42.872,0:03:46.042
Erkek köpekler her zaman [br]mesanelerini tamamen boşaltmaz.

0:03:46.042,0:03:50.670
Bunun yerine, kısa fışkırmalar halinde[br]bölgelerini işaretlemek için çiş yaparlar.

0:03:50.670,0:03:56.550
Erkek pandalar kokularını[br]olası eşlere yaymak için

0:03:56.550,0:04:00.571
bazen ağaç gövdesinin üst kısımlarını[br]amuda kalkıp çiş yaparak işaretlerler.

0:04:00.571,0:04:06.108
Amuda kalkıp çiş yapma daha uzun sürer[br]çünkü idrar yer çekimine karşı iş yapar.

0:04:06.108,0:04:08.701
Suyun altında yapılan çiş de daha uzundur

0:04:08.701,0:04:13.349
çünkü dış su basıncı,[br]seviye farkıyla elde edilen

0:04:13.349,0:04:16.679
iç kuvvetleri etkisizleştirir.

0:04:16.679,0:04:20.679
İster yangın musluğu[br]veya su tabancası kuvvetinde olsun,

0:04:20.679,0:04:24.739
bu sistem idrarımızı çabucak[br]dış dünyaya bırakır.