[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Esperanto to najpopularniejszy\Njęzyk planowy na świecie. Dialogue: 0,0:00:04.52,0:00:08.86,Default,,0000,0000,0000,,Został stworzony na potrzeby\Nkomunikacji międzynarodowej, Dialogue: 0,0:00:08.86,0:00:12.15,Default,,0000,0000,0000,,ale obecnie istnieją także osoby,\Ndla których jest to język ojczysty. Dialogue: 0,0:00:12.15,0:00:16.19,Default,,0000,0000,0000,,Jakie jest życie esperanckiego\N„native speakera”? Dialogue: 0,0:00:16.19,0:00:20.02,Default,,0000,0000,0000,,Esperanto: jak native speaker. Dialogue: 0,0:00:20.02,0:00:23.48,Default,,0000,0000,0000,,Kim jesteś? Dialogue: 0,0:00:23.48,0:00:25.86,Default,,0000,0000,0000,,Cześć, jestem Stela, Dialogue: 0,0:00:25.86,0:00:28.37,Default,,0000,0000,0000,,mam 27 lat. Dialogue: 0,0:00:28.37,0:00:31.63,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie mieszkam w Brukseli Dialogue: 0,0:00:31.63,0:00:34.86,Default,,0000,0000,0000,,i pracuję dla Parlamentu Europejskiego. Dialogue: 0,0:00:34.86,0:00:38.64,Default,,0000,0000,0000,,Z pochodzenia jestem Węgierką-Francuzką. Dialogue: 0,0:00:38.64,0:00:40.99,Default,,0000,0000,0000,,Nazywam się Leo Sakaguchi. Dialogue: 0,0:00:40.99,0:00:42.28,Default,,0000,0000,0000,,Jestem studentem Dialogue: 0,0:00:42.28,0:00:44.70,Default,,0000,0000,0000,,na politechnice w Darmstadt. Dialogue: 0,0:00:44.70,0:00:47.97,Default,,0000,0000,0000,,Mój ojciec jest Japończykiem,\Na matka - Polką, Dialogue: 0,0:00:47.97,0:00:51.66,Default,,0000,0000,0000,,ale urodziłem się i wychowałem\Nw Niemczech. Dialogue: 0,0:00:51.66,0:00:54.14,Default,,0000,0000,0000,,Jestem Douglas Oliveira Biscotto, Dialogue: 0,0:00:54.14,0:00:56.02,Default,,0000,0000,0000,,mam 14 lat Dialogue: 0,0:00:56.02,0:00:57.96,Default,,0000,0000,0000,,i jestem Brazylijczykiem. Dialogue: 0,0:00:57.96,0:01:00.77,Default,,0000,0000,0000,,Ja jestem Lívia Oliveira Biscotto Dialogue: 0,0:01:00.77,0:01:02.64,Default,,0000,0000,0000,,i jestem jego siostrą. Dialogue: 0,0:01:02.64,0:01:05.40,Default,,0000,0000,0000,,Znajdujemy się w Rio de Janeiro, Dialogue: 0,0:01:05.40,0:01:09.69,Default,,0000,0000,0000,,przybyliśmy tu na brazylijski\Nkongres esperancki. Dialogue: 0,0:01:09.69,0:01:12.65,Default,,0000,0000,0000,,Cześć! Jestem Gunnar Fischer, Dialogue: 0,0:01:12.65,0:01:15.25,Default,,0000,0000,0000,,mieszkam w Münster, w Niemczech. Dialogue: 0,0:01:15.25,0:01:18.81,Default,,0000,0000,0000,,Cześć! Mam na imię Klára,\Nmam 19 lat, Dialogue: 0,0:01:18.81,0:01:21.04,Default,,0000,0000,0000,,Jestem Francuzką-Węgierką, Dialogue: 0,0:01:21.04,0:01:23.81,Default,,0000,0000,0000,,lecz urodziłam się w Holandii. Dialogue: 0,0:01:23.81,0:01:28.84,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego twoi rodzice zdecydowali\Nnauczyć cię esperanta? Dialogue: 0,0:01:28.84,0:01:31.53,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ moi rodzice spotkali się\Nprzez esperanto Dialogue: 0,0:01:31.53,0:01:33.86,Default,,0000,0000,0000,,i zawsze rozmawiali ze sobą w esperanto, Dialogue: 0,0:01:33.86,0:01:36.54,Default,,0000,0000,0000,,poza tym mam esperanckich znajomych itd., Dialogue: 0,0:01:36.54,0:01:38.36,Default,,0000,0000,0000,,więc słyszałam ten język dookoła Dialogue: 0,0:01:38.36,0:01:39.75,Default,,0000,0000,0000,,i tak się nauczyłam. Dialogue: 0,0:01:39.75,0:01:42.15,Default,,0000,0000,0000,,Moja mama jest Węgierką,\Nmój tata Francuzem, Dialogue: 0,0:01:42.15,0:01:46.07,Default,,0000,0000,0000,,spotkali się na spotkaniu esperanckim, Dialogue: 0,0:01:46.07,0:01:47.63,Default,,0000,0000,0000,,na esperanckim kongresie Dialogue: 0,0:01:47.63,0:01:49.64,Default,,0000,0000,0000,,i pomyśleli, że... Dialogue: 0,0:01:49.64,0:01:51.70,Default,,0000,0000,0000,,„Najpierw esperanto,\Na potem będzie czas Dialogue: 0,0:01:51.70,0:01:55.42,Default,,0000,0000,0000,,nauczyć się też innych języków”. Dialogue: 0,0:01:55.42,0:01:58.09,Default,,0000,0000,0000,,Czujemy się wygodniej Dialogue: 0,0:01:58.09,0:02:00.44,Default,,0000,0000,0000,,z tym językiem, z esperantem, Dialogue: 0,0:02:00.44,0:02:03.78,Default,,0000,0000,0000,,a potem będzie nam łatwiej Dialogue: 0,0:02:03.78,0:02:07.41,Default,,0000,0000,0000,,uczyć się innych języków. Dialogue: 0,0:02:07.41,0:02:11.13,Default,,0000,0000,0000,,Mój tata nauczył się esperanta\Nkilka lat przed moimi narodzinami Dialogue: 0,0:02:11.13,0:02:13.85,Default,,0000,0000,0000,,i zdecydował, że będę dorastać\Ndwujęzycznie. Dialogue: 0,0:02:13.85,0:02:17.68,Default,,0000,0000,0000,,Rozmawiał ze mną po esperancku,\Ntylko po esperancku, Dialogue: 0,0:02:17.68,0:02:20.86,Default,,0000,0000,0000,,przez pierwsze dwanaście lat mojego życia. Dialogue: 0,0:02:20.86,0:02:23.86,Default,,0000,0000,0000,,I mieliśmy wielu gości z zagranicy, Dialogue: 0,0:02:23.86,0:02:27.20,Default,,0000,0000,0000,,a także często spędzaliśmy wakacje\Nw Esperancji. Dialogue: 0,0:02:27.20,0:02:32.22,Default,,0000,0000,0000,,Jak reagują ludzie, jak dowiadują się,\Nże mówisz po esperancku? Dialogue: 0,0:02:32.22,0:02:35.64,Default,,0000,0000,0000,,Słyszą o tym tylko wtedy, gdy mówimy\Nwprost o esperancie, Dialogue: 0,0:02:35.64,0:02:38.78,Default,,0000,0000,0000,,bo moim głównym językiem jest francuski. Dialogue: 0,0:02:38.78,0:02:41.58,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że pierwszą reakcją\Njest zaskoczenie, Dialogue: 0,0:02:41.58,0:02:45.33,Default,,0000,0000,0000,,bo nie mogą sobie wyobrazić,\Nże ktoś mógłby znać Dialogue: 0,0:02:45.33,0:02:48.48,Default,,0000,0000,0000,,ten dziwny język od urodzenia. Dialogue: 0,0:02:48.48,0:02:51.26,Default,,0000,0000,0000,,Język, który został wymyślony,\Njak to możliwe, Dialogue: 0,0:02:51.26,0:02:54.92,Default,,0000,0000,0000,,żeby istniało dziecko,\Nktóre zna je od urodzenia? Dialogue: 0,0:02:54.92,0:02:58.07,Default,,0000,0000,0000,,Ale generalnie reakcje są pozytywne: Dialogue: 0,0:02:58.07,0:03:00.48,Default,,0000,0000,0000,,„O, naprawdę?”, więc są zainteresowani. Dialogue: 0,0:03:00.48,0:03:04.91,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze pytanie to często „Co to jest?”. Dialogue: 0,0:03:04.91,0:03:06.51,Default,,0000,0000,0000,,Są zaciekawieni, dlaczego Dialogue: 0,0:03:06.51,0:03:09.91,Default,,0000,0000,0000,,i, oczywiście, chcą usłyszeć ode mnie Dialogue: 0,0:03:09.91,0:03:12.33,Default,,0000,0000,0000,,parę zdań czy słów po esperancku. Dialogue: 0,0:03:12.33,0:03:15.13,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ mówimy w dwóch językach, Dialogue: 0,0:03:15.13,0:03:19.14,Default,,0000,0000,0000,,dostajemy wyłącznie pochwały Dialogue: 0,0:03:19.14,0:03:23.06,Default,,0000,0000,0000,,i nie jesteśmy źle traktowani. Dialogue: 0,0:03:23.06,0:03:25.42,Default,,0000,0000,0000,,W Lufthansie\N(niemieckich liniach lotniczych), Dialogue: 0,0:03:25.42,0:03:27.39,Default,,0000,0000,0000,,w dziale inżynierskim, Dialogue: 0,0:03:27.39,0:03:30.59,Default,,0000,0000,0000,,miałem rozmowę kwalifikacyjną Dialogue: 0,0:03:30.59,0:03:33.49,Default,,0000,0000,0000,,i osoba, z którą rozmawiałem, zapytała: Dialogue: 0,0:03:33.49,0:03:36.79,Default,,0000,0000,0000,,„Ma pan napisane w papierach,\Nże pańskim pierwszym językiem Dialogue: 0,0:03:36.79,0:03:39.26,Default,,0000,0000,0000,,jest esperanto. Jak to?”. Dialogue: 0,0:03:39.26,0:03:42.45,Default,,0000,0000,0000,,I była ona pod wielkim wrażeniem Dialogue: 0,0:03:42.45,0:03:45.10,Default,,0000,0000,0000,,z tego właśnie powodu Dialogue: 0,0:03:45.10,0:03:46.64,Default,,0000,0000,0000,,i wydaje mi się, Dialogue: 0,0:03:46.64,0:03:50.64,Default,,0000,0000,0000,,że była to moja zaleta. Dialogue: 0,0:03:50.64,0:03:52.94,Default,,0000,0000,0000,,Ale spotkałem mnóstwo ludzi, Dialogue: 0,0:03:52.94,0:03:57.16,Default,,0000,0000,0000,,dla których idea esperanta \Njako języka ojczystego Dialogue: 0,0:03:57.17,0:04:00.02,Default,,0000,0000,0000,,była obca i nie do zaakceptowania, Dialogue: 0,0:04:00.02,0:04:01.93,Default,,0000,0000,0000,,więc chcieli się ze mną kłócić, Dialogue: 0,0:04:01.93,0:04:05.81,Default,,0000,0000,0000,,że esperanto nie może być\Nmoim ojczystym językiem. Dialogue: 0,0:04:05.81,0:04:08.86,Default,,0000,0000,0000,,Jak pomogła ci dwujęzyczność? Dialogue: 0,0:04:08.86,0:04:12.57,Default,,0000,0000,0000,,Można używać esperanta w sklepie,\N Dialogue: 0,0:04:12.57,0:04:14.46,Default,,0000,0000,0000,,rozmawiając z rodzicami,\Nmówiąc, Dialogue: 0,0:04:14.46,0:04:16.78,Default,,0000,0000,0000,,że czegoś nie lubisz, bo coś. Dialogue: 0,0:04:16.78,0:04:21.41,Default,,0000,0000,0000,,Właściwie, kiedy moi rodzice mówili do mnie\Npo esperancku, Dialogue: 0,0:04:21.41,0:04:23.86,Default,,0000,0000,0000,,nigdy nie odpowiadałam po esperancku. Dialogue: 0,0:04:23.86,0:04:26.40,Default,,0000,0000,0000,,Więc jeżeli to ja używałam esperanta, Dialogue: 0,0:04:26.40,0:04:29.17,Default,,0000,0000,0000,,to znaczyło, że chciałam powiedzieć coś, Dialogue: 0,0:04:29.17,0:04:32.31,Default,,0000,0000,0000,,czego nie chciałabym,\Nżeby inni zrozumieli. Dialogue: 0,0:04:32.31,0:04:34.16,Default,,0000,0000,0000,,Używam od urodzenia\Nczterech języków, Dialogue: 0,0:04:34.16,0:04:36.44,Default,,0000,0000,0000,,potem w szkole uczyłam się dwóch, Dialogue: 0,0:04:36.44,0:04:39.04,Default,,0000,0000,0000,,więc już teraz mówię\Nw sześciu językach, Dialogue: 0,0:04:39.04,0:04:41.67,Default,,0000,0000,0000,,po prostu z powodu\Nmojej naturalnej wielojęzyczności. Dialogue: 0,0:04:41.67,0:04:44.56,Default,,0000,0000,0000,,Więc jeżeli ma się wiele języków\Nna starcie, Dialogue: 0,0:04:44.56,0:04:47.78,Default,,0000,0000,0000,,można się szybko uczyć nowych Dialogue: 0,0:04:47.78,0:04:50.93,Default,,0000,0000,0000,,i ma to praktyczne zalety, Dialogue: 0,0:04:50.93,0:04:54.10,Default,,0000,0000,0000,,na przykład mogę kupić bilet na pociąg Dialogue: 0,0:04:54.10,0:04:56.87,Default,,0000,0000,0000,,w Anglii, Niemczech, Austrii, Francji, Holandii... Dialogue: 0,0:04:56.87,0:04:59.81,Default,,0000,0000,0000,,bez jakiekokolwiek problemu,\Nbo mówię w danym języku. Dialogue: 0,0:04:59.81,0:05:02.74,Default,,0000,0000,0000,,Z dwoma językami ojczystymi Dialogue: 0,0:05:02.74,0:05:05.77,Default,,0000,0000,0000,,uczyłem się, oczywiście, łatwiej innych. Dialogue: 0,0:05:05.77,0:05:08.93,Default,,0000,0000,0000,,Raz nawet zaproszono mnie do telewizji, Dialogue: 0,0:05:08.93,0:05:11.88,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ mówię od urodzenia po esperancku Dialogue: 0,0:05:11.88,0:05:14.38,Default,,0000,0000,0000,,i byłem z tego powodu bardzo dumny. Dialogue: 0,0:05:14.38,0:05:17.57,Default,,0000,0000,0000,,Jest też łatwiej i szybciej poznawać znajomych, Dialogue: 0,0:05:17.57,0:05:19.75,Default,,0000,0000,0000,,ja mam wielu przyjaciół i myślę, Dialogue: 0,0:05:19.75,0:05:22.51,Default,,0000,0000,0000,,że jednym z powodów jest fakt, Dialogue: 0,0:05:22.51,0:05:26.65,Default,,0000,0000,0000,,że mogę do nich mówić\Nwprost w ich języku. Dialogue: 0,0:05:26.65,0:05:29.26,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli mówię po holendersku do Holendra Dialogue: 0,0:05:29.26,0:05:32.71,Default,,0000,0000,0000,,czy po niemiecku do Niemca, jest dla niego łatwiej Dialogue: 0,0:05:32.71,0:05:34.89,Default,,0000,0000,0000,,ufać mi i zaprzyjaźnić się ze mną. Dialogue: 0,0:05:34.89,0:05:37.47,Default,,0000,0000,0000,,Ogólnie, cieszę się z bycia esperanckim\Nnative speakerem Dialogue: 0,0:05:37.47,0:05:40.76,Default,,0000,0000,0000,,i lubię się z innymi native speakerami Dialogue: 0,0:05:40.76,0:05:44.08,Default,,0000,0000,0000,,spotykać, rozmawiać i... Dialogue: 0,0:05:44.08,0:05:47.77,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję za uwagę Dialogue: 0,0:05:47.77,0:05:51.82,Default,,0000,0000,0000,,i do zobaczenia! Dialogue: 0,0:06:00.47,0:06:04.47,Default,,0000,0000,0000,,Esperanto: jak native speaker