1 00:00:00,000 --> 00:00:04,522 Is é Esperanto an teanga chumtha is mó a labhraítear ar fud an domhain. 2 00:00:04,522 --> 00:00:08,859 Ar dtús deartha le haghaidh cumarsáid idirnáisiúnta, 3 00:00:08,859 --> 00:00:12,149 Ach anois tá cainteoirí dúchais ann freisin. 4 00:00:12,149 --> 00:00:16,190 Conas a bhfuil an saol mar cainteoir Esperanto dúchais? 5 00:00:16,190 --> 00:00:20,023 Esperanto: Cosúil le Dúchasach 6 00:00:20,023 --> 00:00:23,479 Cé tusa? 7 00:00:23,479 --> 00:00:25,859 Dia duit, is mise Stela. 8 00:00:25,859 --> 00:00:28,371 Agus tá mé 27. 9 00:00:28,371 --> 00:00:31,631 Tá cónaí orm anois sa Bhruiséil, 10 00:00:31,631 --> 00:00:33,967 Agus táim ag obair do Pharlaimint na hEorpa. 11 00:00:36,303 --> 00:00:38,641 Tá mé ar dtús Ungáiris-na Fraince. 12 00:00:38,641 --> 00:00:40,987 Leo Sakaguchi is ainm dom. 13 00:00:40,987 --> 00:00:42,276 Is mac léinn mé 14 00:00:42,276 --> 00:00:44,702 San ollscoil teicniúil i Darmstadt. 15 00:00:44,702 --> 00:00:47,971 Is fear Seapáinis é m’athair, bean Pholainnis í mo mhathair, 16 00:00:47,971 --> 00:00:51,660 Agus rugadh and tógadh mé sa Ghearmáin. 17 00:00:51,660 --> 00:00:54,136 Is mise Douglas Oliveira Biscotto. 18 00:00:54,136 --> 00:00:56,023 Tá mé 14. 19 00:00:56,023 --> 00:00:57,961 Agus… Is as an Bhrasail mé. 20 00:00:57,961 --> 00:01:00,772 Is mise Lívia Oliveira Biscotto. 21 00:01:00,772 --> 00:01:02,641 Is mise drifiúir Douglas. 22 00:01:02,641 --> 00:01:05,398 Tá muid i Rio de Janeiro. 23 00:01:05,398 --> 00:01:09,686 Tháinig muid le haghaidh an Comhhdhála Brasaíle Esperanto. 24 00:01:09,686 --> 00:01:12,646 Dia duit! Is mise Gunnar Fischer. 25 00:01:12,646 --> 00:01:15,253 Tá cónaí orm i Münster, an Ghermáin. 26 00:01:15,253 --> 00:01:18,810 Dia dhuit! Is mise Klara, tá mé 19. 27 00:01:18,810 --> 00:01:21,042 Tá mé Fraincís-Ungáiris, 28 00:01:21,042 --> 00:01:23,808 Agus rugadh mé san Ísiltír. 29 00:01:23,808 --> 00:01:28,842 Cén fáth gur mhúin do thuismitheoirí Esperanto duit? 30 00:01:28,842 --> 00:01:31,529 Mar gur bhuail mo thuistí le chéile mar gheall ar an Esperanto 31 00:01:31,529 --> 00:01:33,864 Agus labhair muid Esperanto le chéile i gconaí 32 00:01:33,864 --> 00:01:36,539 Agus chuala mé é ó chairde Esperanto freisin, srl. 33 00:01:36,539 --> 00:01:38,362 Mar sin, chuala mé an teanga timpeall orm 34 00:01:38,362 --> 00:01:39,752 Agus sin an chaoi a d’fhoghlaim mé é. 35 00:01:39,752 --> 00:01:42,151 Is Ungárach í mo mhathair, Francach é m’athair. 36 00:01:42,151 --> 00:01:46,072 Bhuail said ag cruinniú Esperanto, 37 00:01:46,072 --> 00:01:47,633 Ag comhdháil Esperanto. 38 00:01:47,633 --> 00:01:49,639 Agus shíl said… 39 00:01:49,639 --> 00:01:51,696 “Ar dtús Esperanto, agus níos déanaí beidh am agam 40 00:01:51,696 --> 00:01:55,420 chun mo theangacha eile a fhoghlaim freisin.” 41 00:01:55,420 --> 00:01:58,086 Mhothaigh muid níos compordaí 42 00:01:58,086 --> 00:02:00,444 Leis an teanga, l’Esperanto 43 00:02:00,444 --> 00:02:03,784 Agus go mbeidh sé níos easca orainn níos déanaí 44 00:02:03,784 --> 00:02:07,408 Nuair a mbeidh muid ag staidéar teangacha eile. 45 00:02:07,408 --> 00:02:11,126 D’fhoghlaim m’athair Esperanto cúpla bliain sular rugadh mé 46 00:02:11,126 --> 00:02:13,847 Agus chinn sé mé a thógadh go dátheangach 47 00:02:13,847 --> 00:02:17,685 Agus labhair sé Esperanto, ach Esperanto, liom 48 00:02:17,685 --> 00:02:20,864 Don chéad 12 bliain de mo shaol. 49 00:02:20,864 --> 00:02:23,860 Agus bhí go leor aíonna idirnáisiúnta againn 50 00:02:23,860 --> 00:02:27,203 Agus d’imigh muid go minic ar laethanta saoire go "Tír Esperanto" 51 00:02:27,203 --> 00:02:32,221 Conas a mothaíonn daoine nuair a fhoghlaimíonn said go labhraíonn tú Esperanto? 52 00:02:32,221 --> 00:02:35,642 Foghlaimíonn said ach amháin nuair a labhraíonn muid go díreach faoi Esperanto, 53 00:02:35,642 --> 00:02:38,780 Toisc gurb í an Fhraincís mo theanga príomhúil. 54 00:02:38,780 --> 00:02:41,583 Mar sin, i mo thuairimse, is é iontas an céad mothúcháin, 55 00:02:41,583 --> 00:02:45,329 Toisc nach féidir leo a shamhlú go bhféadfadh duine 56 00:02:45,329 --> 00:02:48,480 Fios a bheidh acu ar an teanga aisteach seo go dúchasach. 57 00:02:48,480 --> 00:02:51,261 Teanga, chumtha ag duine éigean, conas is bhféidir 58 00:02:51,261 --> 00:02:54,916 go bhfuil páistí ann a d’fhoghlaim é ó bhreith? 59 00:02:54,916 --> 00:02:58,071 Ach go ginearálta, tá an freagairt dearfach: 60 00:02:58,071 --> 00:03:00,475 “Ah, I ndáiríre?” Mar sin, tá suim acu. 61 00:03:00,475 --> 00:03:04,909 Is minic go mbíonn an chead cheist “Céard é?” 62 00:03:04,909 --> 00:03:06,511 Tá suim acu cén fáth, 63 00:03:06,511 --> 00:03:09,914 Agus, ar ndóigh, ba mhaith leo mé a chloisteáil 64 00:03:09,914 --> 00:03:12,328 Ag labhairt cúpla abairt nó focail Esperanto. 65 00:03:12,328 --> 00:03:15,127 Mar go labhraíonn muid dhá theanga 66 00:03:15,127 --> 00:03:19,145 Ní faigheann muid ach moladh, 67 00:03:19,145 --> 00:03:23,059 Agus ní gcaitear linn go dona. 68 00:03:23,059 --> 00:03:25,420 Ag Lufthansa, cuideachta aerlíne Gearmánach, 69 00:03:25,420 --> 00:03:27,391 sa roinn innealtóireachta, 70 00:03:27,391 --> 00:03:30,587 Bhí an t-agallamh cáilíochta agam. 71 00:03:30,587 --> 00:03:33,491 D’iarr an duine orm, 72 00:03:33,491 --> 00:03:36,791 “I do páipéir, deir sé go bhfuil tú mar cainteoir Esperanto dúchasach, 73 00:03:36,791 --> 00:03:39,259 Conas a bhfuil sé sinn?” 74 00:03:39,259 --> 00:03:42,453 Agus bhí an duine sin tógtha i ndáiríre 75 00:03:42,453 --> 00:03:45,103 Ag an bhfíric go bhfuil mé mar cainteoir Esperanto dúchasach, 76 00:03:45,103 --> 00:03:46,645 Agus sílim 77 00:03:46,645 --> 00:03:50,635 Mar gheall ar sin, bhí buntáiste agam. 78 00:03:50,635 --> 00:03:52,937 Ach bhuail mé le go leor daoine, 79 00:03:52,937 --> 00:03:57,156 Nár aontaigh leis an smaoineamh gur teanga dhúchais é Esperanto 80 00:03:57,172 --> 00:04:00,023 Bhí sé eachtrach agus do-ghlactha dóibh, 81 00:04:00,023 --> 00:04:01,930 Agus theastaigh leo argóint liom, 82 00:04:01,930 --> 00:04:05,811 Nach féidir l’Esperanto a bheidh mar mo theanga dhúchais. 83 00:04:05,811 --> 00:04:08,859 Cén chaoi a bhfuil an dátheangachas mar chabhraigh leat? 84 00:04:08,859 --> 00:04:12,574 Is féidir leat é a úsáid i siopa chun labhairt le do thuismitheoirí 85 00:04:12,574 --> 00:04:14,464 Ag insint dóibh 86 00:04:14,464 --> 00:04:16,779 Nach maith leat rud éigin, mar… 87 00:04:16,779 --> 00:04:21,411 Mar sin, nuair a labhair mo thuistí liom in Esperanto, 88 00:04:21,411 --> 00:04:23,864 Níor d’fhreagair mé in Esperanto, i ndáiríre. 89 00:04:23,864 --> 00:04:26,400 Mar sin, má úsáidim Esperanto, 90 00:04:26,400 --> 00:04:29,166 Chiall sin go theastaigh uaim rud éigin a rá, 91 00:04:29,166 --> 00:04:32,308 Nach raigh mé ag iarraidh daoine eile mé a thuiscint. 92 00:04:32,308 --> 00:04:34,163 Mar sin, labhraím 4 teangacha go dúchais, 93 00:04:34,163 --> 00:04:36,438 Agus níos déanaí d’fhoghlaim mé 2 sa scoil, 94 00:04:36,438 --> 00:04:39,043 Mar sin, chéana féin, tá 6 teangacha agam ag an aois seo, 95 00:04:39,043 --> 00:04:41,674 Mar gheall go d’fhoghlaim mé an-chuid ón breith. 96 00:04:41,674 --> 00:04:44,565 Ma tá r go bhfuil go leor teangacha agat go dúchais, 97 00:04:44,565 --> 00:04:47,780 Is féidir leat teangacha nua a fhoghlaim go tapaidh, 98 00:04:47,780 --> 00:04:50,926 Agus tá buntáistí praiticiúla. 99 00:04:50,926 --> 00:04:54,104 Mar shampla, is féidir liom ticéad traenach a cheannach i Sasana, 100 00:04:54,104 --> 00:04:56,871 An Ghearmáin, an Ostair, an Fhrainc, an Ísiltír… 101 00:04:56,871 --> 00:04:59,808 Gan fadhb ar bith, mar go labhraím an teanga. 102 00:04:59,808 --> 00:05:02,737 Mar sin, le dhá theanga dúchais 103 00:05:02,737 --> 00:05:05,769 Is féidir liom teangacha eile a fhoghlaim go heasca. 104 00:05:05,769 --> 00:05:08,931 Uair amháin, tugadh cuireadh dom teacht ar an teilifís 105 00:05:08,931 --> 00:05:11,883 Mar go labhraím Esperanto go dúchais, 106 00:05:11,883 --> 00:05:14,383 Agus bhí mé an-bhródúil as sin. 107 00:05:14,383 --> 00:05:17,569 Fresin, tá sé níos easca cairde a dhéanamh, 108 00:05:17,569 --> 00:05:19,751 Tá méid mór cairde agam and is dóigh liom 109 00:05:19,751 --> 00:05:22,513 Ceann de na cúiseanna ná 110 00:05:22,513 --> 00:05:26,647 Gur féidir liom a dteanga dhúchais a labhairt go díreach. 111 00:05:26,647 --> 00:05:29,263 Má labhraím Ollainnis le fear ón Ísiltír, 112 00:05:29,263 --> 00:05:32,710 Gearmáinis le fear ón nGearmáin, tá sé níos easca dóibh 113 00:05:32,710 --> 00:05:34,890 Múinín a bheith ionam agus muid a bheith mar cairde. 114 00:05:34,890 --> 00:05:37,468 Go ginearálta, tá mé an-sásta a bheith mar dhúchais 115 00:05:37,468 --> 00:05:40,758 Agus freisin tá mé sásta bualadh agus comhrá 116 00:05:40,758 --> 00:05:44,084 le daoine dhúchais eile… 117 00:05:44,084 --> 00:05:47,771 Bhuel, go raibh maith agat as ucht éisteacht 118 00:05:47,771 --> 00:05:51,819 Agus go dtí an chéad uair eile! 119 00:06:00,468 --> 00:06:04,468 Esperanto: cosúil le dúchasach.