1
00:00:00,000 --> 00:00:04,522
Esperanto estas la plej vaste parolata planlingvo en la mondo.

2
00:00:04,522 --> 00:00:08,859
Origine ĝi estis kreita por internacia komunikado,

3
00:00:08,859 --> 00:00:12,149
sed nun ankaŭ ekzistas denaskuloj.

4
00:00:12,149 --> 00:00:16,190
Kia estas la vivo kiel denaska parolanto de Esperanto?

5
00:00:16,190 --> 00:00:20,023
Esperanto: kiel denaskulo

6
00:00:20,023 --> 00:00:23,479
Kiu vi estas?

7
00:00:23,479 --> 00:00:25,859
Saluton, mi estas Stela.

8
00:00:25,859 --> 00:00:28,371
Kaj mi estas 27-jara.

9
00:00:28,371 --> 00:00:31,631
Mi loĝas momente en Bruselo,

10
00:00:31,631 --> 00:00:34,858
kaj laboras por la Eŭropa Parlamento.

11
00:00:34,858 --> 00:00:38,641
Mi estas originale hungara-franca.

12
00:00:38,641 --> 00:00:40,987
Mia nomo estas Leo Sakaguchi.

13
00:00:40,987 --> 00:00:42,276
Mi estas studento

14
00:00:42,276 --> 00:00:44,702
en la teknika universitato en Darmstadt.

15
00:00:44,702 --> 00:00:47,971
Mia patro estas japano, mia patrino estas polino,

16
00:00:47,971 --> 00:00:51,660
kaj mi naskiĝis kaj kreskis en Germanujo.

17
00:00:51,660 --> 00:00:54,136
Mi estas Douglas Oliveira Biscotto.

18
00:00:54,136 --> 00:00:56,023
Mi estas 14-jara.

19
00:00:56,023 --> 00:00:57,961
Kaj... mi estas brazilano.

20
00:00:57,961 --> 00:01:00,772
Mi estas Lívia Oliveira Biscotto.

21
00:01:00,772 --> 00:01:02,641
Mi estas lia fratino.

22
00:01:02,641 --> 00:01:05,398
Ni estas en Rio de Janeiro.

23
00:01:05,398 --> 00:01:09,686
Ni venis por esperanta brazila kongreso.

24
00:01:09,686 --> 00:01:12,646
Saluton! Mi estas Gunnar Fischer.

25
00:01:12,646 --> 00:01:15,253
Mi loĝas en Münster, Germanujo.

26
00:01:15,253 --> 00:01:18,810
Saluton! Mi nomiĝas Klára, mi estas 19-jara

27
00:01:18,810 --> 00:01:21,042
mi estas franc-hungara,

28
00:01:21,042 --> 00:01:23,808
kaj mi naskiĝis en Nederlando.

29
00:01:23,808 --> 00:01:28,842
Kial viaj gepatroj decidis instrui al vi Esperanton?

30
00:01:28,842 --> 00:01:31,529
Ĉar miaj gepatroj renkontiĝis per Esperanto

31
00:01:31,529 --> 00:01:33,864
kaj ĉiam parolis Esperanton kune

32
00:01:33,864 --> 00:01:36,539
kaj mi aŭdis de esperantaj amikoj ktp.

33
00:01:36,539 --> 00:01:38,362
Do mi aŭdis la lingvon ĉirkaŭ mi

34
00:01:38,362 --> 00:01:39,752
kaj tiel mi lernis.

35
00:01:39,752 --> 00:01:42,151
Mia patrino estas hungara, mia patro franca.

36
00:01:42,151 --> 00:01:46,072
Ili renkontiĝis en esperanta renkontiĝo,

37
00:01:46,072 --> 00:01:47,633
en esperanta kongreso.

38
00:01:47,633 --> 00:01:49,639
Kaj ili pensis, ke...

39
00:01:49,639 --> 00:01:51,696
"Unue Esperanto, kaj poste mi havos tempon

40
00:01:51,696 --> 00:01:55,420
lerni miajn aliajn lingvojn ankaŭ."

41
00:01:55,420 --> 00:01:58,086
Ni sentus nin pli komfortaj

42
00:01:58,086 --> 00:02:00,444
kun la lingvo, kun Esperanto,

43
00:02:00,444 --> 00:02:03,784
kaj estus poste pli facila por ni

44
00:02:03,784 --> 00:02:07,408
kiam ni studos aliajn lingvojn.

45
00:02:07,408 --> 00:02:11,126
Mia patro lernis Esperanton kelkajn jarojn antaŭ mia naskiĝo

46
00:02:11,126 --> 00:02:13,847
kaj li decidis, ke mi kresku dulingve

47
00:02:13,847 --> 00:02:17,685
kaj li parolis Esperanton, nur Esperanton, kun mi

48
00:02:17,685 --> 00:02:20,864
dum la unuaj 12 jaroj de mia vivo.

49
00:02:20,864 --> 00:02:23,860
Kaj ni havis multajn internaciajn gastojn el eksterlando

50
00:02:23,860 --> 00:02:27,203
kaj ni ofte feriumis en Esperantujo.

51
00:02:27,203 --> 00:02:32,221
Kiel homoj reagas kiam ili ekscias, ke vi parolas Esperanton?

52
00:02:32,221 --> 00:02:35,642
Tion ili aŭdos nur se oni parolas rekte pri Esperanto,

53
00:02:35,642 --> 00:02:38,780
ĉar mia ĉefa lingvo estas la franca.

54
00:02:38,780 --> 00:02:41,583
Do mi pensas la unua reago estas, ke estas surprizo,

55
00:02:41,583 --> 00:02:45,329
ĉar ili tute ne imagas, ke homo povus

56
00:02:45,329 --> 00:02:48,480
havi tiun strangan lingvon kiel denaska lingvo.

57
00:02:48,480 --> 00:02:51,261
Lingvo kiun iu homo inventis, kiel eblas,

58
00:02:51,261 --> 00:02:54,916
ke ekzistas infanoj, kiuj lernis denaske?!

59
00:02:54,916 --> 00:02:58,071
Sed ĝenerale la reago estas pozitiva:

60
00:02:58,071 --> 00:03:00,475
"Ah, ĉu vere?" Do ili interesiĝas pri tio.

61
00:03:00,475 --> 00:03:04,909
La unua demando ofte estis "Kio ĝi estas?"

62
00:03:04,909 --> 00:03:06,511
Oni interesiĝas kial,

63
00:03:06,511 --> 00:03:09,914
kaj kompreneble oni volas tuj aŭdi kelkajn frazojn

64
00:03:09,914 --> 00:03:12,328
aŭ vortojn de mi en Esperanto.

65
00:03:12,328 --> 00:03:15,127
Tial ke ni parolas du lingvojn

66
00:03:15,127 --> 00:03:19,145
ni ricevas nur laŭdojn,

67
00:03:19,145 --> 00:03:23,059
kaj ne estas malbone traktitaj.

68
00:03:23,059 --> 00:03:25,420
Ĉe Lufthansa, ĉe germana flugkompanio,

69
00:03:25,420 --> 00:03:27,391
en la inĝeniera departamento,

70
00:03:27,391 --> 00:03:30,587
mi havis la kvalifikan interparolon.

71
00:03:30,587 --> 00:03:33,491
La homo demandis min:

72
00:03:33,491 --> 00:03:36,791
"En via papero staras, ke vi estas denaska esperantisto,

73
00:03:36,791 --> 00:03:39,259
kiel povas tio okazi?"

74
00:03:39,259 --> 00:03:42,453
Kaj tiu homo vere estis impresita de tio,

75
00:03:42,453 --> 00:03:45,103
de la fakto, ke mi estas denaska Esperantisto,

76
00:03:45,103 --> 00:03:46,645
kaj mi pensas, ke

77
00:03:46,645 --> 00:03:50,635
pro tio mi ankaŭ havis iunsencan avantaĝon.

78
00:03:50,635 --> 00:03:52,937
Sed mi renkontis multajn homojn,

79
00:03:52,937 --> 00:03:57,156
por kiuj la ideo de Esperanto kiel denaska lingvo

80
00:03:57,172 --> 00:04:00,023
estis fremda kaj ne-akceptebla,

81
00:04:00,023 --> 00:04:01,930
kaj ili volis argumenti kun mi,

82
00:04:01,930 --> 00:04:05,811
ke Esperanto ne povas esti mia denaska lingvo.

83
00:04:05,811 --> 00:04:08,859
Kiel dulingveco helpis vin?

84
00:04:08,859 --> 00:04:12,574
Vi povas uzi en vendejo parolante al viaj gepatroj

85
00:04:12,574 --> 00:04:14,464
dirante, ke vi ne ŝatas ion

86
00:04:14,464 --> 00:04:16,779
aŭ ne plaĉas io al vi,

87
00:04:16,779 --> 00:04:21,411
ĉar... Do, kiam miaj gepatroj parolis al mi esperante,

88
00:04:21,411 --> 00:04:23,864
mi neniam respondis esperante fakte.

89
00:04:23,864 --> 00:04:26,400
Do, se mi vere uzis Esperanton,

90
00:04:26,400 --> 00:04:29,166
tio signifis, ke mi volas diri ion,

91
00:04:29,166 --> 00:04:32,308
kion mi certe ne volas, ke la aliaj komprenu.

92
00:04:32,308 --> 00:04:34,163
Do mi parolas kvar denaske

93
00:04:34,163 --> 00:04:36,438
kaj poste mi lernis du en la lernejo,

94
00:04:36,438 --> 00:04:39,043
do jam en mia aĝo mi parolas 6 lingvojn,

95
00:04:39,043 --> 00:04:41,674
simple ĉar mi denaske lernis multegajn.

96
00:04:41,674 --> 00:04:44,565
Do, se oni havas plurajn lingvojn denaske,

97
00:04:44,565 --> 00:04:47,780
oni rapide lernas ankaŭ novajn lingvojn,

98
00:04:47,780 --> 00:04:50,926
kaj oni havas praktikajn avantaĝojn,

99
00:04:50,926 --> 00:04:54,104
ekzemple mi povas aĉeti trajnbileton en Anglio,

100
00:04:54,104 --> 00:04:56,871
en Germanio, Aŭstrio, Francio, Nederlando...

101
00:04:56,871 --> 00:04:59,808
sen io ajn problemo, ĉar mi parolas la lingvon.

102
00:04:59,808 --> 00:05:02,737
Do, kun du denaskaj lingvoj

103
00:05:02,737 --> 00:05:05,769
mi kompreneble pli facile lernis aliajn lingvojn.

104
00:05:05,769 --> 00:05:08,931
Kaj unufoje oni invitis min al televido

105
00:05:08,931 --> 00:05:11,883
ĉar mi denaske parolas Esperanton,

106
00:05:11,883 --> 00:05:14,383
kaj mi estis tre fiera pri tio.

107
00:05:14,383 --> 00:05:17,569
Kaj ankaŭ estas pli facile kaj rapide fari amikojn,

108
00:05:17,569 --> 00:05:19,751
mi havas multegajn amikojn kaj mi pensas, ke

109
00:05:19,751 --> 00:05:22,513
unu de la kialoj estas, ke mi povas

110
00:05:22,513 --> 00:05:26,647
paroli la denaskan lingvon de la homoj al ili rekte.

111
00:05:26,647 --> 00:05:29,263
Se mi parolas nederlande al nederlandano,

112
00:05:29,263 --> 00:05:32,710
aŭ germane al germano, estas pli facile por ili

113
00:05:32,710 --> 00:05:34,890
fidi min kaj amikiĝi kun mi.

114
00:05:34,890 --> 00:05:37,468
Ĝenerale mi tre ĝojas esti denaskulo

115
00:05:37,468 --> 00:05:40,758
kaj mi ankaŭ tre ĝojas kun aliaj denaskuloj

116
00:05:40,758 --> 00:05:44,084
renkontiĝi, babili, kaj...

117
00:05:44,084 --> 00:05:47,771
Bone, mi dankas al vi pro via aŭskultado

118
00:05:47,771 --> 00:05:51,819
kaj ĝis la venonta!

119
00:06:00,468 --> 00:06:04,468
Esperanto: kiel denaskulo