WEBVTT

00:00:06.855 --> 00:00:12.955
لە دەشتە پانوبەرینەکانی کینیا، دوو کەر
کەدەنی مێینەی سپی باکووری، ناین و فاتوو،

00:00:12.955 --> 00:00:15.565
بەبێ بەوەستان گیای سەر زەوییەکە دەجوون.

00:00:15.565 --> 00:00:18.040
لەم کاتەی ئەو ڤیدیۆییە بڵاودەبێتەوە،

00:00:18.040 --> 00:00:23.390
ئەم دووانە بە کۆتا کەرکەدەنی سپی باکوری
ناسێنراون کە لەسەر زەوەی ماوەتنەوە.

00:00:23.390 --> 00:00:26.030
جۆرەکەیان چالاکانە لە ناودەچن -

00:00:26.030 --> 00:00:29.990
بەبێ نێرینەیەک، 
ناین و فاتوو ناتوانن زاوزێبکەن.

NOTE Paragraph

00:00:29.990 --> 00:00:34.410
و هێشتا، هێوایەک هەیە تا 
کەرکەدەنی سپی باکوری ببوژێنینەوە.

00:00:34.410 --> 00:00:36.269
ئەم چۆن دەتوانرێت؟

NOTE Paragraph

00:00:36.269 --> 00:00:38.700
چیرۆکەکە نزیک ٥٠ ساڵ
بەر لە ئێستا دەست پێدەکات،

00:00:38.700 --> 00:00:42.330
کاتێک ڕاوجییەکان دەستیانکرد بە ڕاوکردنی 
نایاسایی هەزارەها کەرکەدەن

00:00:42.330 --> 00:00:45.340
لە هەموو ئەفریقادا بۆ قۆجەکانیان.

00:00:45.340 --> 00:00:48.440
ئەمە، کۆبوونەوەی شەڕی ناوخۆی
لە هەرێمەکەیان،

00:00:48.440 --> 00:00:51.640
جۆری کەرکەدەنی سپی باکوری
بەتەواوەتی لەناوبرد.

00:00:51.640 --> 00:00:57.427
نیگەرانی ژینگەدۆستان وایکرد هەوڵبدەن
لە باخچەی ئاژەڵان وەچەیان پێبخەنەوە

00:00:57.427 --> 00:01:00.707
لە ساڵانی ١٩٧٠، کۆکردنەوە و
پاشەکەوتکردنی تۆ لە نێرەکان.

00:01:00.707 --> 00:01:05.474
تەنها چوار کەرکەدەن لەڕێگەی پرۆگرامی
وەچەخستنەوەی بەرزخوازی لە دایکبوون.

00:01:05.474 --> 00:01:09.824
ناین، و کچەکەی فاتوو
کۆتا دوو دانەن.

NOTE Paragraph

00:01:09.824 --> 00:01:15.440
لە ساڵی ٢٠١٤، سروشتپارێزان زانیان
کەوا هیچیان ناتوانن بێچوو بخەنەوە.

00:01:15.440 --> 00:01:19.530
هەرچەندە ناین فاتووی بووە،
ئێستا ئەو لاقەکانی زۆر بێ هێزبوون،

00:01:19.530 --> 00:01:23.437
کەوا زیان بە تەندروستی دەگەیەنێت
ئەگەردووبارە دووگیان بێتەوە.

00:01:23.437 --> 00:01:27.128
فاتوو، لەکاتێکدا
ناوپۆشی منداڵدانی خراپی هەیە.

00:01:27.128 --> 00:01:34.112
پاشان، کۆتا جۆری کەرکەدەنی نێرینەی
سپی باکوری، سودان، لە ساڵی ٢٠١٨ مرد.

00:01:34.112 --> 00:01:38.062
بەڵام یەک تروسکە هیوا هەبوو:
ئەویش زاوزێکردن لەڕێگەی دەستکردەوە.

00:01:38.062 --> 00:01:42.539
بەبێ هیچ نێرێک و مێیەک 
دەتوانرێت پڕۆسەی دووگیانکردن ئەنجام بدرێت،

00:01:42.539 --> 00:01:46.531
ئەمە تەنانەت بە قسەش پڕۆسەیەکی
ئالۆز و مەترسیداریشە.

00:01:46.531 --> 00:01:51.125
هەرچەندە زاناکان تۆی نێرینەیان هەڵگرتووە
پێویستە هێلکەی مێنە کۆبکەنەوە-

00:01:51.125 --> 00:01:56.759
تاقیکردنەوەیەکی ئاڵۆزە پێویستە
بۆ ماوەی دوو کاتژمێر مێکە بورووژێنرێت.

00:01:56.759 --> 00:02:00.419
دواتر، کۆرپەلەی توانادار
لە تاقیگە دروست دەکرێت-

00:02:00.419 --> 00:02:05.150
شتێک کەوا هەرگیز پێشتر نەکراوە
و کەسیش نازانێت چۆن ئەنجامی بدات.

00:02:05.150 --> 00:02:06.980
هەرچەندە ئەمە تەنها سەرەتاییەکە-

00:02:06.980 --> 00:02:10.341
دایکی دووگیانکراو لە ڕیگەی چاندنی
دەستکردوە جۆری دیکەی کەرکەدەن

00:02:10.341 --> 00:02:13.272
دەتوانێت کۆرپەلە تا ماوەی
ماوەی دووگیانی هەڵبگرێت.

NOTE Paragraph

00:02:13.272 --> 00:02:17.422
مێینەکەن جۆرێکی نزیکن
لە کەرکەدەنی سپی باشوری،

00:02:17.422 --> 00:02:21.092
هەردوو جۆرەکە دەبن بە کلیلێک بۆ
گەشەپێدانی کۆرپەلەی کەرکەدەن لە تاقیگە

00:02:21.092 --> 00:02:25.062
و ڕابەرایەتیکردنی پاڵێوراوەکان بۆ دایکی
دووگیانکراو لە ڕێگەی چاندنی دەستکرد.

00:02:25.062 --> 00:02:29.552
کەرکەدەنی سپی باکوری و باشوری
میلیۆنان ساڵە لە یەکتر جیابۆنەتەوە

00:02:29.552 --> 00:02:33.542
هەرچەندە هێشتا دوو جۆری 
نزیکن لەیەکەوە.

00:02:33.542 --> 00:02:38.038
لە هەرێمی جیاواز نشتەجێبوون، و
کەمێک سیفەتی جەستەیی جیاوازییان هەیە.

NOTE Paragraph

00:02:38.038 --> 00:02:42.108
لە ڕووداوێکی خۆشبەختانە
چەندان لە کەرکەدەنە مێینە سپیە باشورییەکان

00:02:42.108 --> 00:02:45.042
پێویستیان بە چارەسەرکردن دەبێت
بۆ گرفتی زاوزێکردنی خۆیان،

00:02:45.042 --> 00:02:49.412
و توێژەرەکان دەتوانن هێلکەکانیان کۆبکەنەوە
وەک بەشێک لە چارەسەرەکەیان.

00:02:49.412 --> 00:02:53.427
لە باخچەی ئاژەڵانی دڤور
کرالۆڤ لە تشرینی یەکەمی ٢٠١٥،

00:02:53.427 --> 00:02:59.111
شارەزایانیIZW بەرلین دەستیانکرد بە
کۆکردنەوەی هێلکە لە کەرکەدەنی سپی باشوری

00:02:59.111 --> 00:03:04.895
و بۆ ئەڤانتیەیان، تاقیگەی زاوزێکردنی
ئاژەڵان لە ئیتاڵیا نارد.

00:03:04.895 --> 00:03:11.921
زاناکان گەشەیان بە تەکنیکێک دا و نایابیان
کردوە تا کۆرپەلەی توانادار دروست بکەن.

NOTE Paragraph

00:03:11.921 --> 00:03:13.651
جارێک تەکنیکەکەیان ئەنجام دا،

00:03:13.651 --> 00:03:19.709
توێژەرەوەکان هێلکەیان لە ناین و فاتوو
وەرگرت لە ٢٢ ئابی ٢٠١٩

00:03:19.709 --> 00:03:21.769
و بۆ ئیتالیایان نارد.

00:03:21.769 --> 00:03:25.187
سێ ڕۆژ دواتر،
هێلکەکەیان لەگەڵ تۆی

00:03:25.187 --> 00:03:27.737
کەرکەدەنێکی نێرینەی سپی باکوری پیتاند.

00:03:27.737 --> 00:03:32.029
داوای هەفتەکەی تر، دوو هێلکە
توانیان بگەنە قۆناغی گەشەکردن

00:03:32.029 --> 00:03:36.111
کاتێک کۆرپەلە دەتوانرێت ببەستێندرێت
و بۆ داهاتوو هەڵبگیرێت.

00:03:36.111 --> 00:03:41.049
کۆکردنەوەیەکی ترلە کانوونی یەکەمی ٢٠١٩
کۆرپەلەیەکی تری بەرهەمهێنا.

00:03:41.049 --> 00:03:47.919
لە سەرەتاکانی ٢٠٢٠، پلاندانرا سێ جار لە
ساڵێکدا هێلکە لە ناین و فاتوو وەربگیرێت

00:03:47.919 --> 00:03:49.809
ئەگەر باری تەندروستییان جێگیربێت.

NOTE Paragraph

00:03:49.809 --> 00:03:51.869
لەهەمان کاتدا، توێژەرەوەکان
دەگەران بەدوای

00:03:51.869 --> 00:03:55.309
بەڵینی کەرکەدەنی سپی باشوری دایکی
دووگیانکراو لەڕێگەی چاندنی دەستکردەوە-

00:03:55.309 --> 00:03:58.979
نایابانە توانی ماوەی دووگیانی
پێشتری تێپەڕێنێت.

00:03:58.979 --> 00:04:02.289
پلانی چاندنی دەستکرد
هەرچاندە نازانرێت ئەنجامەکەی چی دەبێت-

00:04:02.289 --> 00:04:05.209
کەرکەدەنە سپییەکانی باکوری و باشوری
بەیەکەوە وەچەیان خستۆتەوە

00:04:05.209 --> 00:04:10.149
لە کۆتاییەکانی چاخی بەستەڵەک و
لەم دوایانە لە ساڵی ١٩٧٧،

00:04:10.149 --> 00:04:13.859
بۆیە توێژەرەوان گەشیبینن
کەرکەدەنێکی سپی باشوری

00:04:13.859 --> 00:04:17.109
دەتوانێت لە تەواوی ماوەی دووگیانی
کەرکەدەنی سپی باکوری هەڵبگرێت.

00:04:17.109 --> 00:04:20.909
هەروەها، ماوەی دووگیانی هەردووو جۆرەکە
هەمان درێژیان هەیە.

00:04:20.909 --> 00:04:24.879
هێشتا، گواستنەوەی کۆرپەلە
بۆ کەرکەدەنەکە فێڵە

00:04:24.879 --> 00:04:27.179
چونکە لەبەر شێوەی کونی زێ مێینە.

NOTE Paragraph

00:04:27.179 --> 00:04:29.809
ئامنجی کۆتایی،
کەوا چەند دەیەکی دەوێیت،

00:04:29.809 --> 00:04:34.249
زیاتکردنی وەچەی
کەرکەدەنی سپی باکورییە

00:04:34.249 --> 00:04:36.577
لە سەر شێوە ڕەسەنەکەیان.

00:04:36.577 --> 00:04:39.769
توێژینەوەکان پێشنیاری ئەوە دەکەن
کەوا نموونەمان هەیە لە هەموو تاکێک

00:04:39.769 --> 00:04:45.420
بۆ دروستکردنەوەی گرووپەکە لەگەڵ جیناتی
هەمەچەشنی جۆرەکان سەدەیەک پێشا ئێستا.

NOTE Paragraph

00:04:45.420 --> 00:04:47.890
هەرچەندە دیاریکراوەی
ئەم ڕەنجە نایابە،

00:04:47.890 --> 00:04:52.146
ەکو جۆری زیاتر ڕووبەڕووی مەترسی
توقێنەر دەبنەوە یاخود چالاکانە لەناودەچن،

00:04:52.146 --> 00:04:55.529
هەروەها مەیدانێکی زۆرانبازییە بۆ
پرسیارە گەورەکان:

00:04:55.529 --> 00:04:59.846
ئایا ئێمە بەرپرسیارین تا هەوڵبدەین
جۆرەکان لە لێواری لەناوچوون بگەڕێنینەوە،

00:04:59.846 --> 00:05:03.928
بەتایبەتی کردارەکانی مرۆڤ
ئەمانی بەم ڕۆژە گەیاندووە؟

00:05:03.928 --> 00:05:06.724
ئایا ڕەنجە سنوردارکراوەکان
پێویستە بەکاربهێنرین

00:05:06.724 --> 00:05:10.196
لە پاراستنی ئەم ئاژەڵانەی هەڕەشەی
لەناوچوونیان لەسەرە؟