0:00:07.016,0:00:08.476
لە ساڵی ٢٠١٢دا،

0:00:08.476,0:00:13.136
تيمێکی توێژەری یابانی و دانیمارکی [br]پێوانەییەکی جیهانییان تۆمار کرد،

0:00:13.136,0:00:15.716
بە گواستنەوەی 1 پێتابیت لە داتا—

0:00:15.716,0:00:19.006
کە یەکسانە بە ١٠،٠٠٠ کاتژمێر [br]ڤیدیۆیی کواڵیتی بەرز—

0:00:19.006,0:00:22.526
لە یەک چرکەدا، بە کێبڵێکی ٥٠ کیلۆمەتری.

0:00:22.526,0:00:24.426
بەڵام ئەمە کێبڵێکی ئاسایی نەبوو.

0:00:24.426,0:00:27.466
بەڵکو کێبڵی پێشکەوتوی تیشکی بوو—

0:00:27.466,0:00:29.766
تۆڕە نەبینراوەکە، کە جیهان[br]بەیەکەوە دەبەستێتەوە

0:00:29.766,0:00:32.236
و ئینتەرنێت بەردەست دەکات.

0:00:32.236,0:00:33.116
بۆ دەیان ساڵ،

0:00:33.116,0:00:36.496
پەیوەندی درێژ مەودای[br]نێوان شار و وڵاتەکان

0:00:36.496,0:00:38.546
بە هۆی ئاماژەی کارەباییەوە کە لە

0:00:38.546,0:00:40.266
وایەری مس دروست کرابوو،[br]دەگوازێتەوە.

0:00:40.266,0:00:42.236
ئەمەش هێواش و نا چالاك بوو،

0:00:42.236,0:00:47.656
بەهۆی سنوورداری لە گواستنەوەی زانیاری و[br]بەفیڕۆچوونی وزە بە شێوەی گەرمی.

0:00:47.656,0:00:49.596
بەڵام لە کۆتاییەکانی سەدەی بیستەمدا،

0:00:49.596,0:00:53.596
ئەندازییارەکان شێوازێکی باشتریان[br]بۆ گواستنەوەی زانیاری دۆزییەوە.

0:00:53.596,0:00:55.056
لە جیاتی کانزا،

0:00:55.056,0:01:00.146
دەکرێت شوشە بە وریاییەوە بتوێندرێتەوە و[br]ڕیشاڵی باریکی لێ درووست بکرێت،

0:01:00.146,0:01:04.535
بە درێژایی سەدان کیلۆمەتر،[br]کە ئەستورییەکی ناگاتە مووی قژ.

0:01:04.535,0:01:06.237
و لە جیاتی کارەبا،

0:01:06.237,0:01:11.487
ئەم وایەرانە تیشکی ڕوناکی بەکار دەهێنن[br]بۆ گواستەنەوەی زانیاری.

0:01:11.487,0:01:16.227
بەڵام چۆن ڕوناکی بەناو شوشەدا تێدەپەڕێت،[br]نەك ڕۆیشتن بەناویدا؟

0:01:16.227,0:01:21.511
نهێنییەکە لە دیاردەییەکەوە وەرگیراوە کە[br]ناسراوە بە وێنە دانەوەیی تەواویی ناوەکی.

0:01:21.511,0:01:23.168
لە سەردەمی ئیسحاق نیوتنەوە،

0:01:23.168,0:01:26.798
درووستکەرانی هاوێنە و زاناکان[br]زانیویانە ڕووناکی دەشکێتەوە کاتێک بە ناو

0:01:26.798,0:01:31.588
هەوا، ئاو یان مادەی وەکو [br]شوشەدا تێدەپەڕێت.

0:01:31.588,0:01:36.239
کاتێک تیشکی ڕوناکی لەناو شوشەیەك[br]بە گۆشەیەکی لێژ لە ڕووەکەی بدات،

0:01:36.239,0:01:39.969
کاتێک کە دەچێتەوە دەرەوە[br]ئەوا دەشکێتەوە یان دەچەمێتەوە.

0:01:39.969,0:01:42.959
بەڵام ئەگەر تیشکەکە بە گۆشەیەکی[br]تیژ بڕوات،

0:01:42.959,0:01:46.029
ئەوا دەچەمێتەوە و بە بەستراوی دەمێنێتەوە،

0:01:46.029,0:01:48.949
و بە درێژایی شوشەکە دەڕوات.

0:01:48.949,0:01:50.319
لە بارودۆخێکی گونجاودا،

0:01:50.319,0:01:55.549
دەکرێت بە شتێکی ڕۆشن [br]ڕوناکی بشاریتەوە لە خەڵکی.

0:01:55.549,0:01:57.991
بەراورد بە کارەبا یان ڕادیۆ،

0:01:57.991,0:02:01.781
ئاماژەکانی فایبەر ئۆپتیک بە تۆزقاڵ[br]لە مەودایی دووردا کەم دەکەن—

0:02:01.781,0:02:04.051
و هەندێك وزە پەرت دەبێت،

0:02:04.051,0:02:06.581
و کێبڵە تیشکییەکان ناتوانن [br]بە شێوەیەکی تیژ بچەمێننەوە

0:02:06.581,0:02:08.491
ئەگینا ڕوناکیەکە دەچێتە دەرەوە.

0:02:08.491,0:02:12.791
ئەمڕۆکە، هەر تاکە ڕیشاڵێکی کێبڵی تیشکی[br]چەندین شەپۆلی ڕوناکی لەخۆ دەگرێت،

0:02:12.791,0:02:15.256
هەریەك لەوان کەناڵێکی [br]جیاوازی زانیاری پێک دەهێنن.

0:02:15.256,0:02:19.466
و یەک کێبڵی تیشکی لە سەدان ڕیشاڵ پێک دێت.

0:02:19.466,0:02:23.445
زیاتر لە ملیۆنان کیلۆمیتر لە کێبل [br]کە تێکەڵ بەیەک دەبن لە دەرییاکاندا

0:02:23.445,0:02:25.045
تاکو کیشوەرەکان پێك ببەستن—

0:02:25.045,0:02:29.435
ئەوە بەسە بۆ ئەوەی بتوانیت نزیکەی ٣٠ جار[br]بسوڕێیتەوە بە دەوری هێڵی کەمەرەییدا.

0:02:29.435,0:02:30.631
بە هۆی کێبڵی تیشکییەوە،

0:02:30.631,0:02:32.851
مەوداکان بە دەگمەن داتاکان سنووردار دەکەن،

0:02:32.851,0:02:36.851
هەر بۆیە وای لە ئینتەرنێت کرد گەشە بکات[br]و ببێتە کۆمپیوتەرێکی هەسارەیی.

0:02:36.851,0:02:37.651
هەتا دێت زیاتر،

0:02:37.651,0:02:43.221
کاری مۆباییلەکانمان پشت بە ڕاژەکاری [br]گەورە و بەهێز دەبەستێت

0:02:43.221,0:02:47.161
کە لە ناوەندێکی زانیاری زۆر گەورەدا[br]هەڵدەگیرێن

0:02:47.161,0:02:49.081
کە پێی دەڵێن هەژمارگەیی هەوری،

0:02:49.081,0:02:51.361
ئەوەش دوو کێشەی لێ دەبێتەوە:

0:02:51.361,0:02:54.144
بە فیڕۆدانی گەرمی و سنوورداری بەکارهێنان.

0:02:54.144,0:02:58.844
زۆربەی گواستنەوەی زانیاریەکان لە[br]ناو بنەکەی زانیاریەکاندا تێپەڕ دەبێت،

0:02:58.844,0:03:03.544
کە هەزاران ڕاژەکار بە یەك بەستراون[br]بە هۆی کێبلی کارەبایی.

0:03:03.544,0:03:06.286
نيوەی وزە بەکارهێنراوەکە [br]لە شێوەی گەرمی لەناودەچێت.

0:03:06.286,0:03:10.446
لە هەمان کاتدا، داواکاری لەسەر [br]خزمەتگوزاری وایەرلێس زیادی کردووە،

0:03:10.446,0:03:13.536
و ئاماژەکانی گێگاهێرتز کە بەکار هاتووە[br]لە مۆبایلەکانمان

0:03:13.536,0:03:16.336
سنوری گەیاندنی داتاکانی تێپەڕاندووە.

0:03:16.336,0:03:19.866
وا دیارە کێبڵی تیشکی [br]زیاد لە پێویست باش بوو،

0:03:19.866,0:03:24.576
کە پشتیوانی بنکەیی زانیاریەکان دەکات.

0:03:24.576,0:03:29.826
بەڵام فۆتۆنە لێکدراوەکان کە داهێنانێکی[br]هاوشێوەن، لەم کێشەیەدا هاوکار دەبن.

0:03:29.827,0:03:32.857
ڕوناکی بە تەنها بە ناو کێبڵی تیشکیدا[br]تێپەڕ نابێت،

0:03:32.857,0:03:36.217
بەڵکو لەناو وایەری زۆر تەنکیی سیلیکۆنیشدا[br]دەتوانێت تێپەڕ ببێت.

0:03:36.217,0:03:39.547
بەڵام شێوەی تێپەڕ بوونیان وەکو یەک نییە.

0:03:39.547,0:03:42.117
بەڵام ڕێگە بە ئەندازیاران [br]دەدات بە بچووک کردنەوەی

0:03:42.117,0:03:45.597
هەموو ئەو ئامێرانەیی کە لە تۆڕێکی ١٠٠[br]کیلۆمەتری کێبڵی تیشکیدا بەکار هاتووە

0:03:45.597,0:03:49.237
بۆ تەڵەزمی فۆتۆنی بچووك کە دەبەسترێت [br]بە ڕاژەکارەکانەوە

0:03:49.237,0:03:53.327
و ئاماژە کارەباییەکان دەگۆڕن بۆ[br]ئاماژەیی ڕوناکی و بە پێچەوانەوە.

0:03:53.327,0:03:59.429
ئەم تەڵزمەی کە ئاماژەی کارەبایی بۆ ڕوناکی[br]دەگۆڕێت، ڕیگە بە وایەری کارەبایی بێسود

0:03:59.429,0:04:02.809
دەدات کە بگۆڕێن بۆ[br]وزەی ڕیشاڵی بەهێز.

0:04:02.809,0:04:07.379
تەڵزمە فۆتۆنەکان هەروەها یارمەتی[br]شکاندنی سنورەکانی بەکارهێنان دەدات.

0:04:07.379,0:04:10.861
توێژەران بۆ گۆڕینی ئاماژەی گێگاهێرتزی

0:04:10.861,0:04:12.651
بۆ تێرا هێرتزی کار دەکەن،

0:04:12.651,0:04:15.581
ئەمەش گواستنەی زانییارییەکان[br]بە هەزاران جار خێراتر دەکات.

0:04:15.581,0:04:17.621
بەڵام ئەمانە ئاماژەیی کورت مەودان:

0:04:17.621,0:04:19.721
شێی هەوا کار دەکاتە سەرییان،

0:04:19.721,0:04:21.961
یاخود بینا بەرزەکان دەبن بە بەربەست بۆیان.

0:04:21.961,0:04:25.331
بەهۆی تەڵزمی بڵاوکەرەوەیی فۆتۆنی

0:04:25.331,0:04:27.001
کە دابەش کراون لە شارەکان،

0:04:27.001,0:04:31.431
ئاماژە تیرا هێرتزییەکان دەکرێت بگوازرێنەوە[br]بۆ مەودای درێژخایەن.

0:04:31.431,0:04:34.069
ئەمە دەکرێت ئەنجام بدرێت بەهۆی میانکاری[br]جێگیرەوە

0:04:34.069,0:04:39.429
کە ئینتەرنێتی زۆر خێرای بێ وایەر[br]بەردەست دەکات.

0:04:39.429,0:04:41.303
بە درێژایی مێژووی مرۆڤ،

0:04:41.303,0:04:43.893
ڕوناکی، بینین و گەرمی پێ بەخشیوین،

0:04:43.893,0:04:49.183
وەك هاورێیەك خزمەتی کردوین کاتێك[br]دەگەڕاین بەدوای جیھاندا.

0:04:49.183,0:04:52.812
لە ئێستادا، توانیمان ڕوناکی هەڵگری [br]زانیاریەکان بکەین و ئاڕاستەیان بکەین

0:04:52.812,0:04:55.762
تا کار بکات بە درێژایی ڕێگە [br]خێراکەی کێبڵی تیشکیی

0:04:55.762,0:04:59.102
لەگەڵ چەندین بینایی دەرچووی لێکدراوی[br]جۆراوجۆر کە

0:04:59.102,0:05:02.580
دەبێتە هۆی درووست بوونی جیهانێکی[br]گەورەتری وەهمیتر.