[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.46,0:00:05.79,Default,,0000,0000,0000,,Önünüzde bir evrimsel biyolog,
Dialogue: 0,0:00:05.83,0:00:08.14,Default,,0000,0000,0000,,evrimsel biyoloji profesörü\Nolarak duruyorum.
Dialogue: 0,0:00:08.17,0:00:12.13,Default,,0000,0000,0000,,Kulağa süslü bir unvan gibi geliyor.
Dialogue: 0,0:00:13.21,0:00:17.66,Default,,0000,0000,0000,,Normalde birlikte konuşulmayan\Niki konudan bahsedeceğim.
Dialogue: 0,0:00:19.04,0:00:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Piyasa ekonomisi ve mantarlar.
Dialogue: 0,0:00:22.12,0:00:26.23,Default,,0000,0000,0000,,Mantar kelimesi tüm dünyada\Nfarklı telaffuz ediliyor,
Dialogue: 0,0:00:26.25,0:00:29.54,Default,,0000,0000,0000,,bu kelimenin nasıl söyleneceği hakkında\Nhenüz bir uzlaşma yok.
Dialogue: 0,0:00:30.96,0:00:35.07,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi sizden bir piyasa ekonomisi\Nhayal etmenizi istiyorum.
Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:39.64,Default,,0000,0000,0000,,Bu öyle bir piyasa ki 400 milyon yaşında,
Dialogue: 0,0:00:39.67,0:00:45.07,Default,,0000,0000,0000,,o kadar yaygın ki dünyadaki \Nher ekosistemi yöneten,
Dialogue: 0,0:00:45.50,0:00:51.11,Default,,0000,0000,0000,,milyonlarca tüccarı eş zamanlı olarak\Nbirbirine bağlayacak kadar büyük
Dialogue: 0,0:00:51.75,0:00:56.35,Default,,0000,0000,0000,,ve o kadar ısrarcı ki kitlesel \Nyok oluşlarda hayatta kalmış.
Dialogue: 0,0:00:56.38,0:00:59.85,Default,,0000,0000,0000,,Hayal ettiğiniz o ekonomi burada, \Nşu an burnumuzun dibinde,
Dialogue: 0,0:00:59.85,0:01:01.49,Default,,0000,0000,0000,,sadece siz göremiyorsunuz.
Dialogue: 0,0:01:02.08,0:01:07.55,Default,,0000,0000,0000,,Bilişselliğe ve karar vermeye dayanan\Ninsan ekonomilerinden farklı olarak
Dialogue: 0,0:01:08.04,0:01:09.87,Default,,0000,0000,0000,,bu piyasadaki tüccarlar
Dialogue: 0,0:01:09.87,0:01:14.69,Default,,0000,0000,0000,,düşünmeden dileniyor, ödünç alıyor,\Nçalıyor ve hile yapıyorlar.
Dialogue: 0,0:01:15.29,0:01:20.13,Default,,0000,0000,0000,,Bitki kökleri, arbusküler kökmantarlar \Ntarafından gizlice kolonileştiriliyor.
Dialogue: 0,0:01:20.38,0:01:23.85,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi ise bu mantarlar, pamuk ipliğinden\Nbile daha ince filamentlerin
Dialogue: 0,0:01:23.88,0:01:28.10,Default,,0000,0000,0000,,yer altındaki karmaşık \Nağlarını oluşturuyor.
Dialogue: 0,0:01:28.12,0:01:30.10,Default,,0000,0000,0000,,Bu mantarlardan birini takip ettiğimizde
Dialogue: 0,0:01:30.12,0:01:32.96,Default,,0000,0000,0000,,birden fazla bitkiye aynı anda \Nbağlandığını görüyoruz.
Dialogue: 0,0:01:33.79,0:01:39.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu mantarı her bir kökü bir durak olan, \Nvasıtaları dolan ve boşalan
Dialogue: 0,0:01:40.08,0:01:43.35,Default,,0000,0000,0000,,ve çok yoğun bir metro ağı \Ngibi düşünebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:01:43.38,0:01:49.84,Default,,0000,0000,0000,,Kabaca, tek bir toz içinde metrelerce \Nhatta kilometrelerce uzunluktalar.
Dialogue: 0,0:01:50.57,0:02:00.53,Default,,0000,0000,0000,,Bir avuç toprakta 10 futbol sahası \Ngenişliğinde ve her yerde bulunabiliyor.
Dialogue: 0,0:02:01.19,0:02:04.64,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bir ağacın, bir çalının, bir asmanın
Dialogue: 0,0:02:04.64,0:02:09.73,Default,,0000,0000,0000,,hatta küçücük otun yanından bile geçseniz\Nbir kökmantar ağından geçmiş oluyorsunuz.
Dialogue: 0,0:02:09.75,0:02:15.62,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık tüm bitki türlerinin yüzde 80'i \Nbu kökmantarlarıyla ilişkili.
Dialogue: 0,0:02:17.29,0:02:23.25,Default,,0000,0000,0000,,Peki mantarlarla kaplı bir kök\Nküresel ekonomimizi nasıl etkileyebilir?
Dialogue: 0,0:02:23.83,0:02:26.98,Default,,0000,0000,0000,,Peki neden evrimsel biyolog olarak
Dialogue: 0,0:02:26.98,0:02:30.41,Default,,0000,0000,0000,,hayatımın son 10 yılını\Nekonomi terimlerini öğrenmeye adadım?
Dialogue: 0,0:02:30.79,0:02:33.21,Default,,0000,0000,0000,,İlk olarak anlamamız gerekiyor ki
Dialogue: 0,0:02:34.10,0:02:38.68,Default,,0000,0000,0000,,bitki ve mantar ortaklarının \Nyaptıkları ticaret anlaşmaları
Dialogue: 0,0:02:38.71,0:02:42.94,Default,,0000,0000,0000,,bizim yaptıklarımıza şaşırtıcı \Nderecede benziyorlar.
Dialogue: 0,0:02:43.05,0:02:45.58,Default,,0000,0000,0000,,Hatta belki daha da stratejikler.
Dialogue: 0,0:02:45.58,0:02:51.29,Default,,0000,0000,0000,,Bitki ve mantar ortaklığında hisse \Nsenetleri ve tahviller alınıp satılmaz.
Dialogue: 0,0:02:51.75,0:02:54.18,Default,,0000,0000,0000,,Temel kaynaklar değiş tokuş edilir.
Dialogue: 0,0:02:54.21,0:02:57.23,Default,,0000,0000,0000,,Mantarlar için bu şeker ve yağdır.
Dialogue: 0,0:02:57.25,0:03:01.81,Default,,0000,0000,0000,,İhtiyaç duyduğu tüm karbonu ise \Ndirekt olarak bitki ortağından alır.
Dialogue: 0,0:03:01.83,0:03:07.14,Default,,0000,0000,0000,,Bir sürü karbon, hatta her yıl \Nyaklaşık 5 milyar ton karbon
Dialogue: 0,0:03:07.17,0:03:11.03,Default,,0000,0000,0000,,bitkilerden bu metro ağına aktarılır.
Dialogue: 0,0:03:11.71,0:03:16.68,Default,,0000,0000,0000,,Kökler ise azota ve fosfora ihtiyaç duyar.
Dialogue: 0,0:03:16.71,0:03:23.51,Default,,0000,0000,0000,,Karbonlarını vererek ihtiyaç duydukları\Ntüm besin maddelerini bu ağdan alırlar.
Dialogue: 0,0:03:24.75,0:03:30.35,Default,,0000,0000,0000,,Yani ticaret yapmak için mantarlar\Nana bitkinin kök hücresine nüfuz eder
Dialogue: 0,0:03:31.46,0:03:35.18,Default,,0000,0000,0000,,ve ''arbüskül'' adında\Nufacık bir yapı oluşturur.
Dialogue: 0,0:03:35.21,0:03:37.85,Default,,0000,0000,0000,,Arbüskül, Latincede ''küçük ağaç'' demek.
Dialogue: 0,0:03:37.88,0:03:43.04,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bunu ticaret piyasasının \Nfiziksel borsası olarak düşünebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:03:43.50,0:03:46.68,Default,,0000,0000,0000,,Şu ana kadar gayet \Nuyumlu gözüküyor, değil mi?
Dialogue: 0,0:03:46.71,0:03:51.55,Default,,0000,0000,0000,,birbirlerinin arkalarını kolluyorlar \Nve her iki taraf da ihtiyacı olanı alıyor.
Dialogue: 0,0:03:51.75,0:03:54.93,Default,,0000,0000,0000,,Fakat işte burada durup
Dialogue: 0,0:03:54.96,0:03:59.85,Default,,0000,0000,0000,,evrimin ve doğal seçilimin\Ngücünü anlamamız gerekiyor.
Dialogue: 0,0:03:59.88,0:04:04.93,Default,,0000,0000,0000,,Görüyorsunuz ki bu piyasada \Namatörlere yer yok.
Dialogue: 0,0:04:04.96,0:04:07.73,Default,,0000,0000,0000,,Doğru ticari stratejiyi geliştirmek
Dialogue: 0,0:04:07.75,0:04:10.96,Default,,0000,0000,0000,,kimin yaşayacağını \Nve kimin öleceğini belirliyor.
Dialogue: 0,0:04:12.42,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Ben strateji kelimesini kullanıyorum
Dialogue: 0,0:04:16.08,0:04:19.56,Default,,0000,0000,0000,,ama tabii ki de bitki \Nve mantarların beyinleri yok.
Dialogue: 0,0:04:19.58,0:04:23.28,Default,,0000,0000,0000,,Onlar bu alışverişi yaparken bizim\Ndüşünce olarak adlandırabileceğimiz
Dialogue: 0,0:04:23.28,0:04:25.90,Default,,0000,0000,0000,,hiçbir şey kullanmıyorlar.
Dialogue: 0,0:04:26.50,0:04:28.77,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bilim insanı olarak
Dialogue: 0,0:04:28.100,0:04:38.27,Default,,0000,0000,0000,,aslında organizma DNA'sına işlenen\Ndavranışları, bazı koşulları, eylemleri
Dialogue: 0,0:04:38.29,0:04:44.69,Default,,0000,0000,0000,,ve tutumları tanımlamak için stratejimiz \Ndavranış terimlerini kullanmak.
Dialogue: 0,0:04:46.46,0:04:49.23,Default,,0000,0000,0000,,Bu ticaret stratejilerini, \N19 yaşında Panama'da,
Dialogue: 0,0:04:49.25,0:04:54.85,Default,,0000,0000,0000,,tropik yağmur ormanlarında\Nyaşarken çalışmaya başladım.
Dialogue: 0,0:04:55.38,0:05:01.52,Default,,0000,0000,0000,,O zamanlarda herkes yeryüzündeki\Nmuazzam çeşitlilikle ilgileniyordu.
Dialogue: 0,0:05:01.54,0:05:04.81,Default,,0000,0000,0000,,Bu muazzam çeşitlilik tropikal \Nyağmur ormanlarıydı.
Dialogue: 0,0:05:04.83,0:05:08.48,Default,,0000,0000,0000,,Ama ben yer altındaki\Nkarmaşıklıkla ilgilendim.
Dialogue: 0,0:05:08.50,0:05:11.89,Default,,0000,0000,0000,,Ağların mevcut olduğunu\Nve önemli olduğunu biliyorduk.
Dialogue: 0,0:05:11.92,0:05:15.48,Default,,0000,0000,0000,,Tekrar ediyorum, önemli derken \Ngerçekten önemli olduğunu kastediyorum.
Dialogue: 0,0:05:15.48,0:05:20.48,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü yeryüzünde gördüğünüz her çeşit\Nbitki beslenmesinin temeli burası.
Dialogue: 0,0:05:22.08,0:05:26.60,Default,,0000,0000,0000,,Fakat diğer yandan bu ağların\Nnasıl çalıştığını bilmiyorduk.
Dialogue: 0,0:05:26.62,0:05:28.81,Default,,0000,0000,0000,,İşlevselliklerini bilmiyorduk.
Dialogue: 0,0:05:28.83,0:05:33.89,Default,,0000,0000,0000,,Neden sadece belirli bitkiler\Nbelirli mantarlarla etkileşime giriyordu?
Dialogue: 0,0:05:33.92,0:05:36.60,Default,,0000,0000,0000,,Ne zaman ki kendi grubumu kurdum
Dialogue: 0,0:05:36.62,0:05:39.77,Default,,0000,0000,0000,,işte o zaman bu ticari piyasayla \Ngerçekten oynamaya başlamıştık.
Dialogue: 0,0:05:39.79,0:05:42.44,Default,,0000,0000,0000,,Görüyorsunuz ki \Nbu koşulları değiştirecektik.
Dialogue: 0,0:05:42.44,0:05:45.89,Default,,0000,0000,0000,,Güneşte bitki yetiştirerek \Niyi bir ticari ortaklık
Dialogue: 0,0:05:45.92,0:05:49.41,Default,,0000,0000,0000,,ya da gölgede bitki yetiştirerek \Nkötü bir ticari ortaklık kurabilecektik.
Dialogue: 0,0:05:49.41,0:05:52.23,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra bunları mantar \Nağıyla birleştirecektik.
Dialogue: 0,0:05:52.25,0:05:58.77,Default,,0000,0000,0000,,Ama mantarların iyi ve kötü ortakları\Nayırt etmedeki istikrarı ile karşılaştık.
Dialogue: 0,0:06:00.12,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ana bitkiye daha fazla karbon verebilmek\Niçin daha fazla karbon ayıracaklardı.
Dialogue: 0,0:06:06.04,0:06:10.47,Default,,0000,0000,0000,,Sonra ana bitkiye\Niyi ve kötü mantar aşıladığımız
Dialogue: 0,0:06:10.47,0:06:12.65,Default,,0000,0000,0000,,karşılıklı deneylere başladık.
Dialogue: 0,0:06:12.67,0:06:16.83,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu iki ortağı \Nayırmada da çok iyilerdi.
Dialogue: 0,0:06:17.75,0:06:24.10,Default,,0000,0000,0000,,Elinizdeki şeyler yeni bir\Npiyasa kurmak için mükemmel koşullar.
Dialogue: 0,0:06:24.12,0:06:26.02,Default,,0000,0000,0000,,Basit bir piyasa.
Dialogue: 0,0:06:26.04,0:06:32.16,Default,,0000,0000,0000,,Basit ama her zaman daha iyi bir \Npartnerin tercih edildiği bir piyasa.
Dialogue: 0,0:06:33.71,0:06:35.71,Default,,0000,0000,0000,,Fakat adil bir piyasa mı?
Dialogue: 0,0:06:35.79,0:06:38.93,Default,,0000,0000,0000,,Şunu anlamaya hazır olun:
Dialogue: 0,0:06:38.96,0:06:43.17,Default,,0000,0000,0000,,bitki ve mantarlarda tıpkı insanlar gibi \Nson derece fırsatçılar.
Dialogue: 0,0:06:44.25,0:06:49.27,Default,,0000,0000,0000,,Mantarın bitki hücresine \Nnüfuz ettiği zaman
Dialogue: 0,0:06:49.29,0:06:54.39,Default,,0000,0000,0000,,aslında bitkinin kendi beslenme sistemine \Nsaldırdığına dair kanıtlarımız var.
Dialogue: 0,0:06:54.42,0:07:00.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu saldırıyı bitkinin topraktan besin \Ntoplama yeteneğini bastırarak yapıyor.
Dialogue: 0,0:07:00.62,0:07:05.24,Default,,0000,0000,0000,,Bu da bitkiyi mantara \Nbağımlı hale getiriyor.
Dialogue: 0,0:07:05.27,0:07:12.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu, bitkinin kendi kökünden beslenmek\Niçin mantarı beslemek zorunda olduğu
Dialogue: 0,0:07:13.03,0:07:15.70,Default,,0000,0000,0000,,bir çeşit zehirli bağımlılık.
Dialogue: 0,0:07:16.33,0:07:21.93,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca mantarların besin fiyatlarını\Nşişirmekte iyi olduğu da biliniyor.
Dialogue: 0,0:07:21.96,0:07:26.14,Default,,0000,0000,0000,,Bunu topraktan besin çıkartarak yapıyorlar
Dialogue: 0,0:07:26.17,0:07:29.96,Default,,0000,0000,0000,,fakat sonrasında bunu \Nana bitkiyle paylaşmak yerine
Dialogue: 0,0:07:29.96,0:07:31.54,Default,,0000,0000,0000,,kendi ağlarında istifliyorlar.
Dialogue: 0,0:07:31.54,0:07:37.04,Default,,0000,0000,0000,,Böylece bitkiler ve rakip mantarlar için\Nkullanılamaz hale getirmiş oluyorlar.
Dialogue: 0,0:07:37.79,0:07:39.31,Default,,0000,0000,0000,,Yani temel ekonomi şu ki
Dialogue: 0,0:07:39.33,0:07:43.48,Default,,0000,0000,0000,,kaynak kullanılabilirliği\Nazaldığında değer artıyor.
Dialogue: 0,0:07:43.50,0:07:48.43,Default,,0000,0000,0000,,Bitkiler aynı miktarda kaynağa erişebilmek\Niçin daha fazla ödemek zorunda kalıyor.
Dialogue: 0,0:07:48.46,0:07:51.68,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bunların hepsi \Nmantarların lehine değil.
Dialogue: 0,0:07:51.71,0:07:54.98,Default,,0000,0000,0000,,Bitkiler de son derece\Nkurnaz olabiliyorlar.
Dialogue: 0,0:07:55.00,0:08:00.72,Default,,0000,0000,0000,,Orkidelerin her zaman dünyadaki \Nen sinsi tür olduğunu düşünmüşümdür.
Dialogue: 0,0:08:01.21,0:08:09.09,Default,,0000,0000,0000,,Bazı orkideler var ki bu ağ sistemine \Naniden dalıyor ve tüm karbonu çalıyor.
Dialogue: 0,0:08:09.83,0:08:14.27,Default,,0000,0000,0000,,Bu orkideler fotosentez yapmak için\Nyeşil yaprak bile üretmiyorlar.
Dialogue: 0,0:08:14.29,0:08:15.64,Default,,0000,0000,0000,,Bembeyazlar.
Dialogue: 0,0:08:15.67,0:08:19.08,Default,,0000,0000,0000,,Fotosentez yapmaktansa \Nbu ağ sistemine dalıp karbonu çalıyorlar
Dialogue: 0,0:08:19.29,0:08:22.29,Default,,0000,0000,0000,,ve karşılığında bir şey vermiyorlar.
Dialogue: 0,0:08:23.58,0:08:28.47,Default,,0000,0000,0000,,Bu tip parazitlerin insan ekonomisinde de\Ngeliştiğini söyleyebiliriz.
Dialogue: 0,0:08:28.96,0:08:34.18,Default,,0000,0000,0000,,Bu stratejileri çözmeye\Nbaşladığımızda yeni şeyler öğrendik.
Dialogue: 0,0:08:34.79,0:08:40.10,Default,,0000,0000,0000,,İlk olarak bu sistemde \Nfedakarlığa yer yok.
Dialogue: 0,0:08:40.12,0:08:42.02,Default,,0000,0000,0000,,Nazik bir ticari ortam yok.
Dialogue: 0,0:08:42.04,0:08:47.71,Default,,0000,0000,0000,,Mantarların direkt olarak\Nkendileri yararlanmadıkları takdirde
Dialogue: 0,0:08:47.84,0:08:55.81,Default,,0000,0000,0000,,çürüyen bitkilere yardımcı \Nolmadıklarını görüyoruz.
Dialogue: 0,0:08:58.33,0:09:01.43,Default,,0000,0000,0000,,Bunun iyi veya kötü \Nolduğunu söylemiyorum.
Dialogue: 0,0:09:02.88,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,İnsanların aksine mantarlar \Nkendi etiklerini sorgulamıyorlar.
Dialogue: 0,0:09:06.34,0:09:09.60,Default,,0000,0000,0000,,Bir biyolog olarak mantarların planladığı
Dialogue: 0,0:09:09.84,0:09:15.82,Default,,0000,0000,0000,,bu acımasız neoliberal piyasa \Ndinamiklerinin savunuculuğunu yapmıyorum.
Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:19.75,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu ticari sistem,
Dialogue: 0,0:09:21.25,0:09:23.78,Default,,0000,0000,0000,,trajedilerin doğal seçilimle şekillendiği,
Dialogue: 0,0:09:24.83,0:09:31.03,Default,,0000,0000,0000,,etikten yoksun milyarlarca yıl boyunca\Nbiliş tarafından kirletilmemiş,
Dialogue: 0,0:09:31.04,0:09:36.82,Default,,0000,0000,0000,,sadece toplama ve çıkarma\Nişlemine dayandırılan
Dialogue: 0,0:09:36.94,0:09:46.67,Default,,0000,0000,0000,,ekonominin neye benzediğine dair\Nbize bir ölçüt sunuyor.
Dialogue: 0,0:09:47.29,0:09:49.81,Default,,0000,0000,0000,,Kıskançlık yok, kin yok.
Dialogue: 0,0:09:49.83,0:09:51.71,Default,,0000,0000,0000,,Fakat umut ve neşe de yok.
Dialogue: 0,0:09:52.82,0:09:56.61,Default,,0000,0000,0000,,İşte tam burada\Nen temel ticaret ilkelerinin
Dialogue: 0,0:09:56.61,0:09:59.58,Default,,0000,0000,0000,,şifresini çözmede bir yol kat ettik.
Dialogue: 0,0:09:59.58,0:10:02.73,Default,,0000,0000,0000,,Fakat biz bilim insanları\Nher zaman daha ileri gitmek isteriz.
Dialogue: 0,0:10:02.75,0:10:07.50,Default,,0000,0000,0000,,Daha karmaşık ekonomik \Nikilemlerle ilgileniriz.
Dialogue: 0,0:10:08.42,0:10:12.50,Default,,0000,0000,0000,,Özellikle eşitsizliğin etkileriyle.
Dialogue: 0,0:10:13.50,0:10:20.88,Default,,0000,0000,0000,,Eşitsizlik bugünün \Nekonomisinde belirleyici bir faktör.
Dialogue: 0,0:10:22.33,0:10:27.12,Default,,0000,0000,0000,,Fakat eşitsizliğin getirdiği zorluklar \Nsadece insanlara özgü değil.
Dialogue: 0,0:10:27.50,0:10:31.27,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar olarak her şeyin sadece bize\Nözgü olduğunu düşünme eğilimindeyiz.
Dialogue: 0,0:10:31.29,0:10:33.93,Default,,0000,0000,0000,,Fakat doğadaki tüm organizmalar
Dialogue: 0,0:10:33.96,0:10:39.23,Default,,0000,0000,0000,,kaynağa erişmekte sınırsız \Nacımasızlıkla karşılaşıyorlar.
Dialogue: 0,0:10:39.25,0:10:42.52,Default,,0000,0000,0000,,Metrelerce uzunluktaki \Nmantar nasıl olur da
Dialogue: 0,0:10:42.54,0:10:47.43,Default,,0000,0000,0000,,aynı anda hem zengin hem zayıf\Nkanala maruz kaldığında
Dialogue: 0,0:10:47.46,0:10:50.39,Default,,0000,0000,0000,,ticari stratejisini değiştirir?
Dialogue: 0,0:10:50.42,0:10:51.68,Default,,0000,0000,0000,,Daha genel anlamda
Dialogue: 0,0:10:51.71,0:10:55.53,Default,,0000,0000,0000,,doğadaki organizmalar, kaynak ulaşımında\Nbir belirsizlikle karşılaştıklarında
Dialogue: 0,0:10:55.61,0:10:59.93,Default,,0000,0000,0000,,ticareti avantaj olarak \Nnasıl kullanabiliyorlar?
Dialogue: 0,0:11:00.29,0:11:02.48,Default,,0000,0000,0000,,Size bir sır vereyim.
Dialogue: 0,0:11:02.50,0:11:07.39,Default,,0000,0000,0000,,Yeraltı ticaretini çalışmak \Nson derece zor.
Dialogue: 0,0:11:07.42,0:11:13.43,Default,,0000,0000,0000,,Nerede ve ne zaman önemli ticaret\Nanlaşmaları gerçekleştiğini göremezsiniz.
Dialogue: 0,0:11:14.52,0:11:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden kuantum noktaları denen\Nfloresan nanopartikülleriyle
Dialogue: 0,0:11:22.12,0:11:26.06,Default,,0000,0000,0000,,besinleri etiketleyebileceğimiz teknolojik\Nbir yöntem bulunmasına öncülük ettik.
Dialogue: 0,0:11:26.08,0:11:30.100,Default,,0000,0000,0000,,Kuantum noktaları sayesinde \Nbesinleri aydınlatabiliyorduk.
Dialogue: 0,0:11:31.38,0:11:34.52,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayede besinlerin mantar ağı \Nve ana bitki içindeki
Dialogue: 0,0:11:34.54,0:11:38.26,Default,,0000,0000,0000,,hareketlerini görsel olarak \Ntakip edebiliyoruz.
Dialogue: 0,0:11:39.12,0:11:42.77,Default,,0000,0000,0000,,Bu, görünmeyeni görebilmemizi sağladı.
Dialogue: 0,0:11:42.79,0:11:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Mantarların ana bitkilerle küçük ölçekte\Nnasıl pazarlık yaptıklarını araştırdık.
Dialogue: 0,0:11:48.12,0:11:50.48,Default,,0000,0000,0000,,Eşitsizlik üzerine çalışabilmek için
Dialogue: 0,0:11:50.48,0:11:53.65,Default,,0000,0000,0000,,bu yapay manzara karşısında\Nbolluk ve kıtlık yollarını taklit eden
Dialogue: 0,0:11:53.65,0:11:58.66,Default,,0000,0000,0000,,floresan fosforun değişen\Nkonsantrasyonları için
Dialogue: 0,0:11:58.84,0:12:01.61,Default,,0000,0000,0000,,mantar ağına maruz kaldık.
Dialogue: 0,0:12:02.46,0:12:05.58,Default,,0000,0000,0000,,Sonrasında mantar ticaretini \Ndikkatlice ölçtük.
Dialogue: 0,0:12:07.17,0:12:08.75,Default,,0000,0000,0000,,İki şey keşfettik.
Dialogue: 0,0:12:09.67,0:12:11.35,Default,,0000,0000,0000,,Bulduğumuz ilk şey
Dialogue: 0,0:12:11.38,0:12:16.12,Default,,0000,0000,0000,,eşitsizliğin mantarları daha fazla ticaret\Nyapmak için teşvik etmesiydi.
Dialogue: 0,0:12:17.33,0:12:22.06,Default,,0000,0000,0000,,''Teşvik etmek'', ''dürtmek'' \Nya da ''zorlamak'' diyebilirim.
Dialogue: 0,0:12:22.08,0:12:25.35,Default,,0000,0000,0000,,Fakat asıl önemli olan, kontrol\Nkoşullarıyla karşılaştırıldığında
Dialogue: 0,0:12:25.38,0:12:29.62,Default,,0000,0000,0000,,eşitsizlik daha yüksek ticaret \Nseviyeleri ile ilişkilendiriliyordu.
Dialogue: 0,0:12:31.29,0:12:35.10,Default,,0000,0000,0000,,Bu önemliydi \Nçünkü doğada ticaret ortaklığı kurmanın
Dialogue: 0,0:12:35.10,0:12:38.31,Default,,0000,0000,0000,,kaynaklara erişim belirsizliğinde
Dialogue: 0,0:12:38.33,0:12:42.88,Default,,0000,0000,0000,,organizmalara yardımcı\Nolabileceğini ileri sürüyordu.
Dialogue: 0,0:12:43.83,0:12:49.38,Default,,0000,0000,0000,,İkinci olarak fark ettik ki\Nmantarlar, eşitsizliğe maruz kaldığında
Dialogue: 0,0:12:50.79,0:12:55.73,Default,,0000,0000,0000,,kaynaklarını ağın\Nzengin kanallarından alıp
Dialogue: 0,0:12:55.75,0:12:59.37,Default,,0000,0000,0000,,etkin bir şekilde zayıf \Nkanallara taşıyorlardı.
Dialogue: 0,0:12:59.92,0:13:03.50,Default,,0000,0000,0000,,Kanallar farklı renklerle aydınlatıldığı \Niçin bunu görebiliyorduk.
Dialogue: 0,0:13:04.50,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,İlk başta bu sonuç inanılmaz\Nderecede şaşırtıcıydı.
Dialogue: 0,0:13:10.04,0:13:13.89,Default,,0000,0000,0000,,Zayıf halkaya ''yardım etmek'' \Niçin mi böyle yapıyorlardı?
Dialogue: 0,0:13:13.92,0:13:19.77,Default,,0000,0000,0000,,Hayır, mantarların kaynakları önce talebin\Nfazla olduğu kanala taşıyarak
Dialogue: 0,0:13:19.79,0:13:22.35,Default,,0000,0000,0000,,daha fazla kazandıklarını öğrendik.
Dialogue: 0,0:13:22.38,0:13:28.73,Default,,0000,0000,0000,,Basit bir şekilde ağ içindeki yerleşmeleri\Ndeğiştirerek ticaret yapıyorlardı.
Dialogue: 0,0:13:28.75,0:13:32.08,Default,,0000,0000,0000,,Bu kaynakların değerini\Nmanipüle edebiliyordu.
Dialogue: 0,0:13:33.38,0:13:39.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu bizi bilginin nasıl paylaşıldığını\Ndaha derin incelemeye yönlendirmişti.
Dialogue: 0,0:13:39.62,0:13:43.56,Default,,0000,0000,0000,,Bu, bilinçten yoksun bir organizmanın
Dialogue: 0,0:13:43.56,0:13:47.53,Default,,0000,0000,0000,,üstün ya da en azından orta seviye\Nbilgeliğini ileri sürmüştü.
Dialogue: 0,0:13:48.62,0:13:54.02,Default,,0000,0000,0000,,Bir mantar nasıl olur da ağındaki\Npiyasa koşullarını hissedip
Dialogue: 0,0:13:54.04,0:13:58.06,Default,,0000,0000,0000,,sonrasında nerede ve ne zaman\Nticaret yapacağını hesaplayabilir?
Dialogue: 0,0:13:58.08,0:14:02.64,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden bilgiye,\Nağ boyunca nasıl paylaşıldığına
Dialogue: 0,0:14:02.67,0:14:05.89,Default,,0000,0000,0000,,ve mantarların ipuçlarını nasıl \Nbirleştirdiğine bakmak istedik.
Dialogue: 0,0:14:07.21,0:14:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yapabilmek için daha derine dalmalı
Dialogue: 0,0:14:12.62,0:14:14.100,Default,,0000,0000,0000,,ve ağdan daha yüksek \Nçözünürlük elde etmelisiniz.
Dialogue: 0,0:14:15.38,0:14:19.77,Default,,0000,0000,0000,,Mantar ipliklerinin içindeki karmaşık \Nakışları incelemeye başladık.
Dialogue: 0,0:14:19.79,0:14:22.06,Default,,0000,0000,0000,,O an gördüğümüz şey,
Dialogue: 0,0:14:22.17,0:14:27.78,Default,,0000,0000,0000,,üzerinde hücresel içeriklerin \Nhareket ettiği canlı bir mantar ağıydı.
Dialogue: 0,0:14:28.12,0:14:30.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu akış gerçek zamanlı gerçekleşiyor
Dialogue: 0,0:14:30.08,0:14:33.18,Default,,0000,0000,0000,,bu yüzden sol üst köşede \Nzaman göstergesini görebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:14:33.18,0:14:36.14,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda gerçekleşiyor\Nyani hızlandırılmış bir video değil.
Dialogue: 0,0:14:36.14,0:14:38.40,Default,,0000,0000,0000,,Tam da şu an burnumuzun \Ndibinde gerçekleşiyor.
Dialogue: 0,0:14:38.40,0:14:40.93,Default,,0000,0000,0000,,Dikkatinizi çekmek\Nistediğim bir iki şey var.
Dialogue: 0,0:14:40.96,0:14:45.14,Default,,0000,0000,0000,,Bu akış hızlanıyor, yavaşlıyor\Nve yön değiştiriyor.
Dialogue: 0,0:14:45.58,0:14:48.35,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden bu sıralar\Nbiyofizikçiler ile birlikte
Dialogue: 0,0:14:48.38,0:14:51.77,Default,,0000,0000,0000,,gördüğünüz karmaşık sistemi parçalara \Nayırıp incelemeye çalışıyoruz.
Dialogue: 0,0:14:51.79,0:14:55.77,Default,,0000,0000,0000,,Bilgiyi paylaşıp işlemek \Nve ticari kararlar almak için
Dialogue: 0,0:14:55.79,0:15:00.16,Default,,0000,0000,0000,,mantarlar bu karmaşık akış\Nmodellerini nasıl kullanıyorlar?
Dialogue: 0,0:15:01.88,0:15:07.29,Default,,0000,0000,0000,,Mantarlar ticari hesaplamalarda \Nbizden daha mı iyiler?
Dialogue: 0,0:15:08.25,0:15:12.23,Default,,0000,0000,0000,,Tam da bu noktada olanaklarımız dahilinde\Ndoğadan modeller ödünç almalıyız.
Dialogue: 0,0:15:12.25,0:15:15.56,Default,,0000,0000,0000,,Saniyelik zaman diliminde\Nkârlı bir ticaret yapabilmemiz için
Dialogue: 0,0:15:15.58,0:15:20.18,Default,,0000,0000,0000,,bilgisayar algoritmalarına giderek\Ndaha fazla güveniyoruz.
Dialogue: 0,0:15:20.21,0:15:23.77,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bilgisayar algoritmaları \Nve mantarların her ikisi de
Dialogue: 0,0:15:23.79,0:15:27.58,Default,,0000,0000,0000,,benzer şekilde bilişsel olmayan \Nyollarla çalışırlar.
Dialogue: 0,0:15:28.88,0:15:32.10,Default,,0000,0000,0000,,Mantarlar yaşayan birer makina.
Dialogue: 0,0:15:32.12,0:15:37.82,Default,,0000,0000,0000,,Bu iki ticari stratejiyi karşılaştırır\Nve rekabet ettirirsek ne olur?
Dialogue: 0,0:15:38.62,0:15:40.18,Default,,0000,0000,0000,,Kim kazanır?
Dialogue: 0,0:15:40.24,0:15:43.48,Default,,0000,0000,0000,,Dinozorlar öncesinden beri\Nyeryüzünde olan
Dialogue: 0,0:15:43.50,0:15:48.85,Default,,0000,0000,0000,,bu ufacık kapitalistler mi kazanır?
Dialogue: 0,0:15:48.88,0:15:50.71,Default,,0000,0000,0000,,Ben paramı mantarlara yatırıyorum.
Dialogue: 0,0:15:51.42,0:15:52.68,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkür ederim.
Dialogue: 0,0:15:52.71,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)