[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.42,0:00:05.79,Default,,0000,0000,0000,,Ik sta hier voor je\Nals evolutie-bioloog,
Dialogue: 0,0:00:05.79,0:00:08.14,Default,,0000,0000,0000,,professor in de evolutionaire biologie,
Dialogue: 0,0:00:08.15,0:00:13.18,Default,,0000,0000,0000,,dat klinkt behoorlijk deftig,\Nal zeg ik het zelf.
Dialogue: 0,0:00:13.18,0:00:15.68,Default,,0000,0000,0000,,Ik ga het over twee dingen hebben
Dialogue: 0,0:00:15.68,0:00:18.99,Default,,0000,0000,0000,,waarover men het zelden tegelijk heeft
Dialogue: 0,0:00:18.99,0:00:22.10,Default,,0000,0000,0000,,en dat zijn markteconomie en schimmels.
Dialogue: 0,0:00:22.12,0:00:26.23,Default,,0000,0000,0000,,Of is het fun-gai, of, \Nzoals we in Europa zeggen, fun-ghie?
Dialogue: 0,0:00:26.23,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Men is het nog steeds niet eens\Nhoe je dat woord uitspreekt.
Dialogue: 0,0:00:30.91,0:00:35.98,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil dat je je\Neen markteconomie voorstelt
Dialogue: 0,0:00:35.98,0:00:39.64,Default,,0000,0000,0000,,die 400 miljoen jaar oud is,
Dialogue: 0,0:00:39.64,0:00:45.48,Default,,0000,0000,0000,,en zoveel voorkomt, dat hij in \Nbijna elk ecosysteem ter wereld zit,
Dialogue: 0,0:00:45.48,0:00:51.73,Default,,0000,0000,0000,,zo groot dat het miljoenen handelaren\Ntegelijkertijd met elkaar kan verbinden,
Dialogue: 0,0:00:51.73,0:00:53.52,Default,,0000,0000,0000,,een zo volhardend
Dialogue: 0,0:00:53.52,0:00:56.35,Default,,0000,0000,0000,,dat het massale uitstervingen overleefde.
Dialogue: 0,0:00:56.35,0:00:59.85,Default,,0000,0000,0000,,Het is er gewoon, nu, onder je voeten.
Dialogue: 0,0:00:59.85,0:01:02.02,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet het alleen niet.
Dialogue: 0,0:01:02.02,0:01:05.14,Default,,0000,0000,0000,,En in tegenstelling tot\Nmenselijke economieën
Dialogue: 0,0:01:05.14,0:01:08.27,Default,,0000,0000,0000,,die op cognitie vertrouwen\Nom beslissingen te nemen.
Dialogue: 0,0:01:08.27,0:01:12.42,Default,,0000,0000,0000,,Handelaren op deze markt\Nsmeken, lenen, stelen, bedriegen,
Dialogue: 0,0:01:12.42,0:01:14.46,Default,,0000,0000,0000,,en alles zonder na te denken.
Dialogue: 0,0:01:14.73,0:01:16.66,Default,,0000,0000,0000,,Dus buiten ons zicht,
Dialogue: 0,0:01:16.66,0:01:20.35,Default,,0000,0000,0000,,koloniseren schimmels met de naam\Narbusculaire mycorrhiza plantenwortels.
Dialogue: 0,0:01:20.35,0:01:23.85,Default,,0000,0000,0000,,De schimmel vormt dit\Ncomplexe netwerk onder de grond
Dialogue: 0,0:01:23.85,0:01:28.10,Default,,0000,0000,0000,,met fijne draden die dunner zijn\Ndan katoenvezels.
Dialogue: 0,0:01:28.10,0:01:30.20,Default,,0000,0000,0000,,Als je zo'n schimmeldraad volgt
Dialogue: 0,0:01:30.20,0:01:33.34,Default,,0000,0000,0000,,dan verbindt die tegelijk\Nmeerdere planten.
Dialogue: 0,0:01:33.72,0:01:37.56,Default,,0000,0000,0000,,Denk daarbij aan een soort metrosysteem,
Dialogue: 0,0:01:37.56,0:01:40.06,Default,,0000,0000,0000,,waar elke wortel een station is,
Dialogue: 0,0:01:40.06,0:01:43.35,Default,,0000,0000,0000,,waar hulpbronnen\Nworden ingeladen en uitgeladen.
Dialogue: 0,0:01:43.35,0:01:45.43,Default,,0000,0000,0000,,Het is ook erg compact,
Dialogue: 0,0:01:45.43,0:01:50.44,Default,,0000,0000,0000,,ruwweg vele meters lang,\Ntot een kilometer,
Dialogue: 0,0:01:50.44,0:01:52.23,Default,,0000,0000,0000,,in een enkele gram modder.
Dialogue: 0,0:01:52.23,0:01:56.98,Default,,0000,0000,0000,,Dus net zo lang als 10 voetbalvelden
Dialogue: 0,0:01:56.98,0:01:59.48,Default,,0000,0000,0000,,in slechts een vingerhoedje aarde.
Dialogue: 0,0:01:59.48,0:02:00.77,Default,,0000,0000,0000,,En het is overal.
Dialogue: 0,0:02:00.77,0:02:06.77,Default,,0000,0000,0000,,Als je dus langs een boom komt,\Nof een struik, een wijnstok of onkruid,
Dialogue: 0,0:02:06.77,0:02:09.73,Default,,0000,0000,0000,,kom je langs een mycorrhizaal netwerk.
Dialogue: 0,0:02:09.73,0:02:13.43,Default,,0000,0000,0000,,Grofweg 80 procent van alle plantensoorten
Dialogue: 0,0:02:13.43,0:02:17.27,Default,,0000,0000,0000,,hebben te maken met\Ndeze mycorrhiza-schimmels.
Dialogue: 0,0:02:17.27,0:02:21.14,Default,,0000,0000,0000,,Wat heeft een wortel\Ndie is bedekt met schimmels
Dialogue: 0,0:02:21.14,0:02:23.81,Default,,0000,0000,0000,,te maken met onze wereldeconomie?
Dialogue: 0,0:02:23.81,0:02:28.39,Default,,0000,0000,0000,,En waarom heb ik als evolutionair bioloog\Nde laatste 10 jaren van mijn leven besteed
Dialogue: 0,0:02:28.39,0:02:30.77,Default,,0000,0000,0000,,aan het leren van economisch jargon?
Dialogue: 0,0:02:30.77,0:02:33.72,Default,,0000,0000,0000,,Dan moet je eerst begrijpen
Dialogue: 0,0:02:33.72,0:02:38.71,Default,,0000,0000,0000,,dat handelsdeals tussen planten\Nen schimmelpartners
Dialogue: 0,0:02:38.71,0:02:43.17,Default,,0000,0000,0000,,verbazingwekkend veel lijken\Nop die van ons.
Dialogue: 0,0:02:43.17,0:02:45.56,Default,,0000,0000,0000,,maar misschien zelfs wel strategischer.
Dialogue: 0,0:02:45.56,0:02:47.31,Default,,0000,0000,0000,,Planten en schimmelpartners
Dialogue: 0,0:02:47.31,0:02:51.49,Default,,0000,0000,0000,,verhandelen geen aandelen en obligaties.
Dialogue: 0,0:02:51.49,0:02:54.18,Default,,0000,0000,0000,,Ze wisselen essentiële hulpbronnen uit,
Dialogue: 0,0:02:54.18,0:02:57.23,Default,,0000,0000,0000,,en voor de schimmel\Nzijn dat suikers en vetten.
Dialogue: 0,0:02:57.23,0:03:01.44,Default,,0000,0000,0000,,Het haalt alle koolstof\Nrechtstreeks van de partnerplant.
Dialogue: 0,0:03:01.81,0:03:07.14,Default,,0000,0000,0000,,Zoveel koolstof, dat elk jaar\Nzo'n vijf miljard ton
Dialogue: 0,0:03:07.15,0:03:11.68,Default,,0000,0000,0000,,van de planten naar dit\Nondergrondse netwerk gaat.
Dialogue: 0,0:03:11.68,0:03:16.38,Default,,0000,0000,0000,,De wortels hebben fosfor\Nen stikstof nodig,
Dialogue: 0,0:03:16.38,0:03:18.71,Default,,0000,0000,0000,,dus door hun koolstof uit te wisselen
Dialogue: 0,0:03:18.71,0:03:24.55,Default,,0000,0000,0000,,krijgen ze toegang tot de voedingsstoffen\Ndie het schimmelnetwerk verzameld heeft.
Dialogue: 0,0:03:24.55,0:03:26.68,Default,,0000,0000,0000,,Om dus handel te drijven
Dialogue: 0,0:03:26.69,0:03:31.43,Default,,0000,0000,0000,,penetreert de schimmel\Nde wortelcel van zijn gastheer.
Dialogue: 0,0:03:31.43,0:03:35.18,Default,,0000,0000,0000,,en vormt een ministructuur die \Narbuscule heet,
Dialogue: 0,0:03:35.19,0:03:37.85,Default,,0000,0000,0000,,dat Latijn is voor 'boompje'.
Dialogue: 0,0:03:37.85,0:03:43.50,Default,,0000,0000,0000,,Je kan dat zien als een fysieke\Neffectenbeurs van de handelsmarkt.
Dialogue: 0,0:03:43.50,0:03:46.68,Default,,0000,0000,0000,,Tot nu toe lijkt dat erg harmonieus.
Dialogue: 0,0:03:46.68,0:03:49.56,Default,,0000,0000,0000,,Ik krab jou op je rug\Nen jij krabt op de mijne.
Dialogue: 0,0:03:49.56,0:03:51.73,Default,,0000,0000,0000,,Beide partners krijgen wat ze willen.
Dialogue: 0,0:03:51.73,0:03:54.93,Default,,0000,0000,0000,,Maar hier moeten we even stoppen
Dialogue: 0,0:03:54.93,0:03:59.85,Default,,0000,0000,0000,,en de kracht van de evolutie\Nen natuurlijke selectie begrijpen.
Dialogue: 0,0:03:59.85,0:04:04.93,Default,,0000,0000,0000,,Er is geen plaats voor\Namateurhandelaren op deze markt.
Dialogue: 0,0:04:04.93,0:04:07.73,Default,,0000,0000,0000,,Het toepassen van de\Njuiste handelsstrategie
Dialogue: 0,0:04:07.73,0:04:11.54,Default,,0000,0000,0000,,bepaalt wie blijft leven en wie dood gaat.
Dialogue: 0,0:04:12.32,0:04:15.90,Default,,0000,0000,0000,,Ik gebruik het woord strategie,
Dialogue: 0,0:04:15.90,0:04:19.56,Default,,0000,0000,0000,,maar planten en schimmels\Nhebben natuurlijk geen hersens.
Dialogue: 0,0:04:19.56,0:04:25.45,Default,,0000,0000,0000,,Ze doen die ruilhandel zonder iets\Ndat wij als gedachte beschouwen.
Dialogue: 0,0:04:26.57,0:04:34.11,Default,,0000,0000,0000,,Maar wetenschappers zoals wij\Ngebruiken gedragstermen zoals strategie
Dialogue: 0,0:04:34.11,0:04:38.29,Default,,0000,0000,0000,,om gedrag toe te beschrijven\Naan bepaalde voorwaarden,
Dialogue: 0,0:04:38.29,0:04:40.39,Default,,0000,0000,0000,,acties en reacties.
Dialogue: 0,0:04:40.39,0:04:45.58,Default,,0000,0000,0000,,die feitelijk geprogrammeerd zijn\Nin het DNA van het organisme.
Dialogue: 0,0:04:46.46,0:04:51.81,Default,,0000,0000,0000,,Ik begon die handelsstrategieën\Nte bestuderen toen ik 19 jaar was
Dialogue: 0,0:04:51.81,0:04:55.35,Default,,0000,0000,0000,,en ik in het tropische regenwoud\Nvan Panama woonde.
Dialogue: 0,0:04:55.35,0:05:01.52,Default,,0000,0000,0000,,Iedereen was destijds geïnteresseerd in\Ndie ongelooflijke diversiteit bovengronds.
Dialogue: 0,0:05:01.52,0:05:04.81,Default,,0000,0000,0000,,Het was hyperdiversiteit,\Ndit zijn tropische regenwouden.
Dialogue: 0,0:05:04.81,0:05:08.48,Default,,0000,0000,0000,,Maar ik was geïnteresseerd\Nin de ondergrondse diversiteit.
Dialogue: 0,0:05:08.48,0:05:11.89,Default,,0000,0000,0000,,We wisten dat de netwerken bestonden\Nen dat ze belangrijk waren,
Dialogue: 0,0:05:11.89,0:05:14.85,Default,,0000,0000,0000,,en dat zeg ik nogmaals,\Nwant ik bedoel echt belangrijk,
Dialogue: 0,0:05:14.85,0:05:17.56,Default,,0000,0000,0000,,dus de basis voor de\Nvoeding van alle planten
Dialogue: 0,0:05:17.56,0:05:21.94,Default,,0000,0000,0000,,voor alle diversiteit\Ndie je bovengronds ziet.
Dialogue: 0,0:05:21.94,0:05:26.60,Default,,0000,0000,0000,,Maar toentertijd wisten we niet\Nhoe deze netwerken werkten.
Dialogue: 0,0:05:26.60,0:05:28.81,Default,,0000,0000,0000,,We wisten niet hoe ze functioneerden.
Dialogue: 0,0:05:28.81,0:05:33.89,Default,,0000,0000,0000,,Waarom werkten alleen bepaalde planten\Nsamen met bepaalde schimmels?
Dialogue: 0,0:05:33.89,0:05:36.60,Default,,0000,0000,0000,,Dan door naar toen ik\Nmijn eigen groep opstartte
Dialogue: 0,0:05:36.60,0:05:39.77,Default,,0000,0000,0000,,en we in het echt gingen spelen\Nmet die handelsmarkt.
Dialogue: 0,0:05:39.77,0:05:41.85,Default,,0000,0000,0000,,We gingen de voorwaarden manipuleren.
Dialogue: 0,0:05:41.85,0:05:45.89,Default,,0000,0000,0000,,We kregen een goede handelspartner\Ndoor een plant in de zon op te kweken
Dialogue: 0,0:05:45.90,0:05:48.93,Default,,0000,0000,0000,,en een slechte door hem\Nin de schaduw op te kweken.
Dialogue: 0,0:05:48.94,0:05:52.23,Default,,0000,0000,0000,,We verbonden hem dan\Nmet zo'n schimmelnetwerk.
Dialogue: 0,0:05:52.23,0:05:55.93,Default,,0000,0000,0000,,We hebben uitgevonden\Ndat de schimmels steeds goed waren
Dialogue: 0,0:05:55.94,0:06:00.12,Default,,0000,0000,0000,,in het onderscheiden van goede\Nen slechte handelspartners.
Dialogue: 0,0:06:00.12,0:06:05.98,Default,,0000,0000,0000,,Ze wezen meer hulpbronnen toe aan\Nde waardplant door meer koolstof te geven.
Dialogue: 0,0:06:05.98,0:06:08.81,Default,,0000,0000,0000,,Dan deden we het wederkerig experiment
Dialogue: 0,0:06:08.81,0:06:12.64,Default,,0000,0000,0000,,waarbij we de waardplant enten\Nmet goede en slechte schimmels,
Dialogue: 0,0:06:12.64,0:06:17.36,Default,,0000,0000,0000,,en die waren ook goed in het onderscheiden\Nvan deze handelspartners.
Dialogue: 0,0:06:17.36,0:06:23.63,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet daar de perfecte voorwaarden\Nvoor het ontstaan van een markt.
Dialogue: 0,0:06:24.10,0:06:26.02,Default,,0000,0000,0000,,Het is een simpele markt,
Dialogue: 0,0:06:26.02,0:06:28.23,Default,,0000,0000,0000,,maar toch is het een markt
Dialogue: 0,0:06:28.23,0:06:32.61,Default,,0000,0000,0000,,waar de betere handelspartner\Ncontinu de voorkeur krijgt.
Dialogue: 0,0:06:33.46,0:06:35.34,Default,,0000,0000,0000,,Maar is het een eerlijke markt?
Dialogue: 0,0:06:35.34,0:06:38.93,Default,,0000,0000,0000,,Je moet goed begrijpen dat,\Nnet als bij mensen,
Dialogue: 0,0:06:38.93,0:06:43.22,Default,,0000,0000,0000,,planten en schimmels\Nongelooflijk opportunistisch zijn.
Dialogue: 0,0:06:44.13,0:06:49.27,Default,,0000,0000,0000,,Er is bewezen dat een schimmel\Ndie een plantencel penetreert,
Dialogue: 0,0:06:49.27,0:06:54.39,Default,,0000,0000,0000,,de sapstroom met voedingsstoffen\Nvan de plant kan kapen.
Dialogue: 0,0:06:54.39,0:06:57.48,Default,,0000,0000,0000,,Dat doet hij door het vermogen\Nvan de plant te onderdrukken
Dialogue: 0,0:06:57.48,0:07:00.60,Default,,0000,0000,0000,,om voedingsstoffen\Nuit de grond op te nemen.
Dialogue: 0,0:07:00.60,0:07:05.23,Default,,0000,0000,0000,,Dat zorgt ervoor dat de plant\Nafhankelijk is van de schimmel.
Dialogue: 0,0:07:05.23,0:07:08.18,Default,,0000,0000,0000,,Het is een soort valse verslaving,
Dialogue: 0,0:07:08.20,0:07:10.89,Default,,0000,0000,0000,,waarbij de plant de schimmel moet voeden
Dialogue: 0,0:07:10.89,0:07:16.23,Default,,0000,0000,0000,,om zo bij de hulpstoffen\Nrond z'n eigen wortels te komen.
Dialogue: 0,0:07:16.23,0:07:19.14,Default,,0000,0000,0000,,Het is ook bewezen\Ndat de schimmels goed zijn
Dialogue: 0,0:07:19.14,0:07:21.96,Default,,0000,0000,0000,,in het opdrijven van de prijs\Nvan de voedingsstoffen.
Dialogue: 0,0:07:21.96,0:07:26.14,Default,,0000,0000,0000,,Ze doen dat door die voedingsstoffen\Nuit de grond te filteren,
Dialogue: 0,0:07:26.14,0:07:29.27,Default,,0000,0000,0000,,maar in plaats van ze te gaan verhandelen,
Dialogue: 0,0:07:29.27,0:07:31.52,Default,,0000,0000,0000,,slaan ze ze op in hun netwerk,
Dialogue: 0,0:07:31.52,0:07:37.79,Default,,0000,0000,0000,,zodat ze onbeschikbaar worden voor\Nde plant en concurrerende schimmels.
Dialogue: 0,0:07:37.79,0:07:39.31,Default,,0000,0000,0000,,Dus basiseconomie:
Dialogue: 0,0:07:39.31,0:07:43.48,Default,,0000,0000,0000,,als de beschikbaarheid minder wordt,\Ngaat de waarde omhoog.
Dialogue: 0,0:07:43.48,0:07:48.43,Default,,0000,0000,0000,,De plant moet meer betalen voor\Ndezelfde hoeveelheid hulpstoffen.
Dialogue: 0,0:07:48.43,0:07:51.68,Default,,0000,0000,0000,,Het is echter niet allemaal\Ngunstig voor de schimmel.
Dialogue: 0,0:07:51.68,0:07:54.98,Default,,0000,0000,0000,,Planten kunnen ook\Nheel erg doortrapt zijn.
Dialogue: 0,0:07:54.98,0:07:57.60,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn orchideeën,\Nen ik denk bij orchideeën altijd
Dialogue: 0,0:07:57.60,0:08:01.26,Default,,0000,0000,0000,,aan de meest sluwe\Nvan alle plantensoorten --
Dialogue: 0,0:08:01.26,0:08:03.56,Default,,0000,0000,0000,,er zijn bepaalde orchideeën
Dialogue: 0,0:08:03.56,0:08:07.39,Default,,0000,0000,0000,,die gewoon rechtstreeks\Naftappen van het netwerk
Dialogue: 0,0:08:07.39,0:08:09.81,Default,,0000,0000,0000,,en zo al hun koolstoffen stelen.
Dialogue: 0,0:08:09.81,0:08:14.27,Default,,0000,0000,0000,,Deze orchideeën maken niet eens\Ngroene bladeren voor fotosynthese.
Dialogue: 0,0:08:14.27,0:08:15.64,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn gewoon wit.
Dialogue: 0,0:08:15.64,0:08:17.81,Default,,0000,0000,0000,,Dus in plaats van fotosynthese
Dialogue: 0,0:08:17.81,0:08:19.27,Default,,0000,0000,0000,,boren ze het netwerk aan,
Dialogue: 0,0:08:19.27,0:08:20.73,Default,,0000,0000,0000,,stelen ze de koolstof
Dialogue: 0,0:08:20.73,0:08:23.07,Default,,0000,0000,0000,,en geven er niets voor terug.
Dialogue: 0,0:08:23.54,0:08:26.35,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat we mogen zeggen\Ndat deze soorten parasieten
Dialogue: 0,0:08:26.35,0:08:28.93,Default,,0000,0000,0000,,ook in onze mensenmarkten gedijen.
Dialogue: 0,0:08:28.93,0:08:32.89,Default,,0000,0000,0000,,Dus toen we de strategieën\Nbegonnen te ontcijferen,
Dialogue: 0,0:08:32.89,0:08:34.77,Default,,0000,0000,0000,,was dat erg leerzaam.
Dialogue: 0,0:08:34.77,0:08:40.10,Default,,0000,0000,0000,,De eerste les was dat er\Nin dit syteem geen altruïsme bestaat.
Dialogue: 0,0:08:40.10,0:08:42.02,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn geen handelsgunsten.
Dialogue: 0,0:08:42.02,0:08:45.68,Default,,0000,0000,0000,,We zien geen sterke bewijzen
Dialogue: 0,0:08:45.68,0:08:50.48,Default,,0000,0000,0000,,van schimmels die stervende\Nof kwakkelende planten helpen,
Dialogue: 0,0:08:50.48,0:08:56.78,Default,,0000,0000,0000,,behalve als ze er\Nrechtstreeks baat bij hebben.
Dialogue: 0,0:08:58.23,0:09:01.43,Default,,0000,0000,0000,,Ik zeg niet dat dat goed of slecht is.
Dialogue: 0,0:09:01.43,0:09:05.98,Default,,0000,0000,0000,,Anders dan bij de mens, kan een schimmel\Nnatuurlijk niet z'n moraliteit beoordelen.
Dialogue: 0,0:09:05.98,0:09:09.47,Default,,0000,0000,0000,,En als bioloog pleit ik niet
Dialogue: 0,0:09:09.47,0:09:14.08,Default,,0000,0000,0000,,voor deze meedogenloze\Nneoliberale marktdynamiek
Dialogue: 0,0:09:14.08,0:09:16.71,Default,,0000,0000,0000,,die door schimmels worden bepaald.
Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.13,Default,,0000,0000,0000,,Maar het handelssysteem
Dialogue: 0,0:09:21.25,0:09:23.62,Default,,0000,0000,0000,,levert ons een ijkpunt
Dialogue: 0,0:09:24.83,0:09:28.18,Default,,0000,0000,0000,,om te bestuderen hoe\Neen economie eruit ziet
Dialogue: 0,0:09:28.18,0:09:31.02,Default,,0000,0000,0000,,als het wordt gevormd\Ndoor natuurlijke selectie
Dialogue: 0,0:09:31.02,0:09:34.68,Default,,0000,0000,0000,,gedurende honderden miljoenen jaren
Dialogue: 0,0:09:34.68,0:09:37.35,Default,,0000,0000,0000,,zonder de aanwezigheid van moraliteit,
Dialogue: 0,0:09:37.35,0:09:39.93,Default,,0000,0000,0000,,terwijl strategieën juist gebaseerd zijn
Dialogue: 0,0:09:39.93,0:09:44.81,Default,,0000,0000,0000,,op het verzamelen\Nen verwerken van informatie,
Dialogue: 0,0:09:44.81,0:09:47.27,Default,,0000,0000,0000,,niet besmet door cognitie:
Dialogue: 0,0:09:47.27,0:09:49.81,Default,,0000,0000,0000,,geen jaloezie, geen wrok,
Dialogue: 0,0:09:49.81,0:09:52.17,Default,,0000,0000,0000,,maar evenmin hoop, of plezier.
Dialogue: 0,0:09:52.58,0:09:54.98,Default,,0000,0000,0000,,We hebben vooruitgang geboekt
Dialogue: 0,0:09:54.98,0:09:59.50,Default,,0000,0000,0000,,bij het ontcijferen van de meest basale\Nhandelsprincipes op dit moment,
Dialogue: 0,0:09:59.50,0:10:02.73,Default,,0000,0000,0000,,maar als wetenschapper\Nleg je de lat altijd hoger,
Dialogue: 0,0:10:02.73,0:10:07.55,Default,,0000,0000,0000,,en ben je geïnteresseerd\Nin complexere economische dilemma's.
Dialogue: 0,0:10:08.29,0:10:12.69,Default,,0000,0000,0000,,Vooral in de effecten van ongelijkheid.
Dialogue: 0,0:10:13.50,0:10:19.18,Default,,0000,0000,0000,,Ongelijkheid is echt\Neen bepalend kenmerk geworden
Dialogue: 0,0:10:19.18,0:10:22.17,Default,,0000,0000,0000,,van het huidige economische landschap.
Dialogue: 0,0:10:22.17,0:10:24.81,Default,,0000,0000,0000,,Maar de uitdagingen van ongelijkheid
Dialogue: 0,0:10:24.81,0:10:27.50,Default,,0000,0000,0000,,komen niet uitsluitend\Nin de mensenwereld voor.
Dialogue: 0,0:10:27.50,0:10:31.27,Default,,0000,0000,0000,,De mens heeft de neiging\Nte denken dat alles aan ons uniek is,
Dialogue: 0,0:10:31.27,0:10:33.93,Default,,0000,0000,0000,,maar organismes in de natuur
Dialogue: 0,0:10:33.93,0:10:39.23,Default,,0000,0000,0000,,hebben te maken met een meedogenloze\Nvariatie in hun toegang tot hulpbronnen.
Dialogue: 0,0:10:39.23,0:10:42.52,Default,,0000,0000,0000,,Hoe kan een schimmel\Ndie meters lang kan worden,
Dialogue: 0,0:10:42.52,0:10:47.43,Default,,0000,0000,0000,,z'n handelsstrategie veranderen als\Nhij achtereenvolgens wordt blootgesteld
Dialogue: 0,0:10:47.43,0:10:50.39,Default,,0000,0000,0000,,aan een rijk stuk grond en een arm stuk?
Dialogue: 0,0:10:50.39,0:10:51.68,Default,,0000,0000,0000,,En meer in het algemeen,
Dialogue: 0,0:10:51.68,0:10:54.90,Default,,0000,0000,0000,,hoe gebruiken organismes in de natuur\Nhandel in hun voordeel
Dialogue: 0,0:10:54.90,0:10:57.73,Default,,0000,0000,0000,,als ze te maken krijgen met onzekerheid
Dialogue: 0,0:10:57.73,0:11:00.27,Default,,0000,0000,0000,,wat betreft hun toegang tot hulpbronnen?
Dialogue: 0,0:11:00.27,0:11:02.48,Default,,0000,0000,0000,,Ik zal je een geheim verklappen:
Dialogue: 0,0:11:02.48,0:11:07.39,Default,,0000,0000,0000,,ondergrondse handel bestuderen\Nis ongelofelijk moeilijk.
Dialogue: 0,0:11:07.39,0:11:13.43,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet niet waar of wanneer\Nbelangrijke handelsdeals plaatsvinden.
Dialogue: 0,0:11:13.43,0:11:17.43,Default,,0000,0000,0000,,Onze groep hielp een methode,\Neen techniek te verkennen,
Dialogue: 0,0:11:17.43,0:11:22.10,Default,,0000,0000,0000,,waarbij we nutriënten\Nkonden merken met nanodeeltjes,
Dialogue: 0,0:11:22.10,0:11:26.06,Default,,0000,0000,0000,,fluorescerende nanodeeltjes\Ndie 'quantum dots' heten.
Dialogue: 0,0:11:26.06,0:11:28.48,Default,,0000,0000,0000,,De quantum dots maken\Nhet voor ons mogelijk
Dialogue: 0,0:11:28.48,0:11:31.35,Default,,0000,0000,0000,,om de nutriënten op te laten lichten,
Dialogue: 0,0:11:31.35,0:11:34.52,Default,,0000,0000,0000,,waardoor we kunnen zien hoe ze bewegen
Dialogue: 0,0:11:34.52,0:11:36.93,Default,,0000,0000,0000,,door het schimmelnetwerk
Dialogue: 0,0:11:36.93,0:11:39.10,Default,,0000,0000,0000,,en de wortel in van de gastheer.
Dialogue: 0,0:11:39.10,0:11:42.77,Default,,0000,0000,0000,,Dit maakt het eindelijk mogelijk\Nhet onzichtbare te zien.
Dialogue: 0,0:11:42.77,0:11:47.85,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen zien hoe schimmels kleinschalig\Nonderhandelen met hun gastheerplant.
Dialogue: 0,0:11:48.10,0:11:49.77,Default,,0000,0000,0000,,Om ongelijkheid te bestuderen,
Dialogue: 0,0:11:49.77,0:11:51.93,Default,,0000,0000,0000,,stelden we een schimmelnetwerk bloot
Dialogue: 0,0:11:51.93,0:11:55.85,Default,,0000,0000,0000,,aan die wisselende concentraties\Nvan fluorescerend fosfor.
Dialogue: 0,0:11:55.85,0:11:59.56,Default,,0000,0000,0000,,om plekken van overvloed\Nen schaarste na te bootsen
Dialogue: 0,0:11:59.56,0:12:01.79,Default,,0000,0000,0000,,in dit kunstmatige landschap.
Dialogue: 0,0:12:02.36,0:12:06.28,Default,,0000,0000,0000,,Vervolgens kwantificeerden we\Nde handel in schimmels zorgvuldig.
Dialogue: 0,0:12:06.95,0:12:08.57,Default,,0000,0000,0000,,We vonden twee dingen.
Dialogue: 0,0:12:09.67,0:12:11.38,Default,,0000,0000,0000,,Het eerste dat we vonden
Dialogue: 0,0:12:11.38,0:12:17.16,Default,,0000,0000,0000,,was dat ongelijkheid de schimmel\Naanspoorde tot meer onderhandelen.
Dialogue: 0,0:12:17.16,0:12:21.85,Default,,0000,0000,0000,,Ik kan het woord 'aanspoorde' gebruiken\Nof 'stimuleerde' of 'dwong',
Dialogue: 0,0:12:21.85,0:12:25.38,Default,,0000,0000,0000,,maar feitelijk komt het erop neer\Ndat vergeleken met controlecondities,
Dialogue: 0,0:12:25.38,0:12:30.32,Default,,0000,0000,0000,,ongelijkheid werd geassocieerd\Nmet een hoger niveau van handelen.
Dialogue: 0,0:12:31.29,0:12:33.14,Default,,0000,0000,0000,,Dat is belangrijk,
Dialogue: 0,0:12:33.15,0:12:38.31,Default,,0000,0000,0000,,omdat het suggereert dat een ontwikkelend\Nhandelspartnerschap in de natuur,
Dialogue: 0,0:12:38.31,0:12:43.76,Default,,0000,0000,0000,,organismen kan helpen omgaan met de\Nonzekerheid van toegang tot hulpbronnen.
Dialogue: 0,0:12:43.76,0:12:49.90,Default,,0000,0000,0000,,Ten tweede vonden we dat, als de schimmel\Nwordt blootgesteld aan ongelijkheid,
Dialogue: 0,0:12:50.79,0:12:55.73,Default,,0000,0000,0000,,hij hulpbronnen verplaatst\Nvan het rijke deel van het netwerk,
Dialogue: 0,0:12:55.73,0:12:59.89,Default,,0000,0000,0000,,door die te transporteren\Nnaar het arme deel van het netwerk.
Dialogue: 0,0:12:59.89,0:13:04.50,Default,,0000,0000,0000,,Dat zagen we omdat de plekken\Nfluoresceerden in diverse kleuren.
Dialogue: 0,0:13:04.50,0:13:09.92,Default,,0000,0000,0000,,In eerste instantie was dit resultaat\Nongelooflijk raadselachtig.
Dialogue: 0,0:13:09.92,0:13:13.89,Default,,0000,0000,0000,,Gebeurde het om het arme deel\Nvan het netwerk te helpen?
Dialogue: 0,0:13:13.89,0:13:17.49,Default,,0000,0000,0000,,Nee, we ontdekten dat de schimmel\Ner meer aan had
Dialogue: 0,0:13:17.49,0:13:22.35,Default,,0000,0000,0000,,als hij de stoffen eerst verplaatste\Nnaar waar de vraag groter was.
Dialogue: 0,0:13:22.35,0:13:28.73,Default,,0000,0000,0000,,Door simpelweg de plek in het netwerk\Nte veranderen waar de schimmel handelde,
Dialogue: 0,0:13:28.73,0:13:32.51,Default,,0000,0000,0000,,kon hij de waarde\Nvan de stoffen manipuleren.
Dialogue: 0,0:13:33.38,0:13:39.60,Default,,0000,0000,0000,,Dit zette ons aan om verder te\Nonderzoeken hoe informatie werd gedeeld.
Dialogue: 0,0:13:39.60,0:13:42.24,Default,,0000,0000,0000,,Het suggereert een\Nhoog niveau van ontwikkeling,
Dialogue: 0,0:13:42.24,0:13:45.48,Default,,0000,0000,0000,,of op z'n minst een gemiddeld\Nniveau van ontwikkeling
Dialogue: 0,0:13:45.48,0:13:48.60,Default,,0000,0000,0000,,in een organisme zonder cognitie.
Dialogue: 0,0:13:48.60,0:13:54.02,Default,,0000,0000,0000,,Hoe kan een schimmel de markt\Naanvoelen in z'n hele netwerk
Dialogue: 0,0:13:54.02,0:13:58.06,Default,,0000,0000,0000,,en dan berekenen\Nwaar en hoe hij moet handelen?
Dialogue: 0,0:13:58.06,0:14:02.64,Default,,0000,0000,0000,,We wilden dus naar informatie kijken\Nen hoe die wordt gedeeld via dat netwerk,
Dialogue: 0,0:14:02.64,0:14:05.96,Default,,0000,0000,0000,,hoe de schimmel met signalen werkt.
Dialogue: 0,0:14:07.13,0:14:10.68,Default,,0000,0000,0000,,Om dat te doen, moet je er diep in duiken
Dialogue: 0,0:14:10.68,0:14:14.64,Default,,0000,0000,0000,,en een grotere resolutie krijgen\Nin het netwerk zelf.
Dialogue: 0,0:14:15.28,0:14:19.77,Default,,0000,0000,0000,,We gingen de complexe stromen\Nbestuderen in het schimmeldraadnetwerk.
Dialogue: 0,0:14:19.77,0:14:23.98,Default,,0000,0000,0000,,Wat je hier ziet,\Nis een levend schimmelnetwerk
Dialogue: 0,0:14:23.98,0:14:27.59,Default,,0000,0000,0000,,met celinhoud die rond gaat.
Dialogue: 0,0:14:28.03,0:14:30.06,Default,,0000,0000,0000,,Dat gebeurt continu,
Dialogue: 0,0:14:30.06,0:14:32.43,Default,,0000,0000,0000,,wat je ziet aan de tijd daar.
Dialogue: 0,0:14:32.43,0:14:34.81,Default,,0000,0000,0000,,Het gebeurt nú; het is niet versneld.
Dialogue: 0,0:14:34.81,0:14:37.48,Default,,0000,0000,0000,,Dit gebeurt op dit moment\Nonder onze voeten.
Dialogue: 0,0:14:37.48,0:14:40.93,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn een paar dingen die je moet zien.
Dialogue: 0,0:14:40.93,0:14:45.56,Default,,0000,0000,0000,,Het versnelt, vertraagt\Nen verandert van richting.
Dialogue: 0,0:14:45.56,0:14:48.35,Default,,0000,0000,0000,,We werken op dit moment met biofysici
Dialogue: 0,0:14:48.35,0:14:51.77,Default,,0000,0000,0000,,om te proberen\Nde complexiteit te ontleden.
Dialogue: 0,0:14:51.77,0:14:55.77,Default,,0000,0000,0000,,Hoe gebruikt deze schimmel\Ndie ingewikkelde stroompatronen
Dialogue: 0,0:14:55.77,0:14:58.43,Default,,0000,0000,0000,,om informatie te delen en te verwerken
Dialogue: 0,0:14:58.43,0:15:01.02,Default,,0000,0000,0000,,en die handelsbeslissingen te nemen?
Dialogue: 0,0:15:01.82,0:15:07.29,Default,,0000,0000,0000,,Maken schimmels betere\Nhandelsbeslissingen dan wij?
Dialogue: 0,0:15:08.25,0:15:12.23,Default,,0000,0000,0000,,Daarom kunnen we misschien\Nmodellen lenen uit de natuur.
Dialogue: 0,0:15:12.23,0:15:15.56,Default,,0000,0000,0000,,We vertrouwen steeds meer\Nop computeralgoritmes,
Dialogue: 0,0:15:15.56,0:15:20.18,Default,,0000,0000,0000,,om met winst handel te drijven,\Nin een fractie van een seconde.
Dialogue: 0,0:15:20.18,0:15:23.77,Default,,0000,0000,0000,,Maar computeralgoritmes en schimmels
Dialogue: 0,0:15:23.77,0:15:28.18,Default,,0000,0000,0000,,werken op soortgelijke wijze,\Nzonder cognitie.
Dialogue: 0,0:15:28.88,0:15:32.10,Default,,0000,0000,0000,,De schimmel is alleen toevallig\Neen levende machine.
Dialogue: 0,0:15:32.10,0:15:35.43,Default,,0000,0000,0000,,Wat zou er gebeuren als we\Nde handelsstrategie van die twee
Dialogue: 0,0:15:35.44,0:15:38.60,Default,,0000,0000,0000,,zouden vergelijken en laten concurreren?
Dialogue: 0,0:15:38.60,0:15:39.98,Default,,0000,0000,0000,,Wie zou er winnen?
Dialogue: 0,0:15:39.98,0:15:43.01,Default,,0000,0000,0000,,De kleine kapitalist die er al was
Dialogue: 0,0:15:43.01,0:15:48.00,Default,,0000,0000,0000,,voordat de dinosaurussen uitstierven?
Dialogue: 0,0:15:48.85,0:15:51.08,Default,,0000,0000,0000,,Ik zet mijn geld op de schimmel.
Dialogue: 0,0:15:51.38,0:15:52.60,Default,,0000,0000,0000,,Dank je wel.
Dialogue: 0,0:15:52.60,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)