Sau ba tuần ở Afghanistan,
chúng tôi tham gia vào đám đông
tại sân bay Kabul
hiện là cách duy nhất
để rời khỏi đất nước này.
Đường ở đây bị tắc nghẽn.
Rất nhiều xe.
Hàng trăm người chờ đợi
trong cái nóng oi bức,
mong chờ lên được
một chuyến bay xuất cảnh.
Chúng tôi vừa đến được sân bay,
và tôi phải nói là
mọi thứ đều rất khốc liệt.
Ngoài đó là một đám đông người
chen lấn nhau trong tuyệt vọng,
và trẻ em la hét,
và phụ nữ, và cả trẻ sơ sinh,
và ừm, vâng.
Bạn sẽ hiếm khi thấy
cảnh tuyệt vọng như thế này.
Số ít người đã rời đi thành công
rất mệt mỏi và sợ hãi.
Nhưng họ là những người may mắn.
Họ đã vượt qua
những chốt kiếm soát của Taliban,
lính canh Afghanistan,
và cuối cùng là cánh cổng sân bay.
Nhưng họ không thể nào quên được
những người bị bỏ lại.
Chúng tôi có thể ra đi.
Chúng tôi rất mừng.
Nhưng chúng tôi đau lòng
cho đất nước của mình,
đặc biệt là những người không thể rời đi,
những người bị kẹt lại.
Chúng tôi rất đau lòng.
Trái tim chúng tôi đau đớn cho họ.
Bạn cảm thấy thế nào cho những người mẹ
và những người con gái của họ
sẽ phải lớn lên dưới sự
nắm quyền của Taliban?
Đau. Rất đau xót.
[Tiếng gầm của động cơ máy bay]
Giờ ta đang ở cuối một hàng dài.
Bọn họ nói giao thông đang quá tải.
Đương nhiên, ưu tiên hiện giờ
là cho trẻ em và trẻ sơ sinh đi,
sớm nhất có thể
Nhưng tôi nghĩ chúng ta
còn phải ở đây khá lâu.
Bạn có làm việc trong quân đội Mỹ không?
Không, nhưng
chúng tôi đang làm trong
Bộ Quốc phòng Afghanistan.
Nhưng chúng tôi cũng làm việc
cho người nước ngoài nữa.
Vậy thì chắc là bạn có visa?
Ừ. Chúng tôi có giấy tờ và cả visa nữa.
Trong lúc chúng tôi phỏng vấn cặp đôi này,
bỗng nhiên phía sau
chúng tôi có tiếng hét.
Một chiếc xe đi lướt qua.
[Động cơ xe nổ máy]
Đó là một em bé sơ sinh
vừa đi lướt qua trong chiếc xe đó.
Một em bé sơ sinh.
Bạn có thấy nó không?
Chỉ mới lớn thế này.
Em bé đó, chúng tôi hỏi ra,
đang bị say nắng
và cần được chữa trị.
Một lời nhắc nhở cho những gia đình này,
rằng tuy họ đã gần được an toàn,
hiện tại vẫn chưa như vậy.
Chúng tôi đứng đợi hàng giờ
dưới cái nắng gay gắt,
mọi người tránh nắng
bằng mọi cách có thể.
[Tiếng trẻ con khóc, hét]
Sự kiên nhẫn mất dần đi.
Sau thời gian chờ đợi lâu đến đau đớn,
chúng tôi cũng được vào trong.
Ngoài đường băng, giờ đã an toàn,
nhưng sự hỗn loạn vẫn chưa kết thúc.
Tôi đã chờ hai ngày rồi.
Từ 3 giờ sáng hôm qua.
Từ 3 giờ sáng hôm qua?
Đúng vậy.
Bạn có thể cho tôi biết tình hình thế nào
khi cố gắng vào sân bay không?
Rất đông đúc, và nhiều người chỉ
gây xung đột với những người xung quanh,
cố để tìm lối đi cho mình.
Nhưng chúng tôi đã vượt qua.
Chúng tôi ở đây, chắc chắn là
những người rất may mắn.
Những người khác, như cậu ấy chia sẻ,
đã phải chờ đến hai ngày.
Chúng tôi còn thấy những người
phải ra về, bị bắt quay lại
bị bảo là họ
"không có đủ giấy tờ cần thiết".
Không nghi ngờ gì, tất cả
mọi người ở đây đều đang cố hết sức.
Nhưng không rõ họ có đủ nhanh không.
Có đủ người được rời đi không.
Và họ còn bao lâu để hoàn thành
chiến dịch khổng lồ này.
[Jake] Tôi muốn liên lạc với
Clarissa Ward của CNN.
Cô ấy đang đưa tin từ
trong sân bay Kabul.
Clarissa, hôm nay, Lầu Năm Góc
đã đăng vài hình ảnh
đã làm lay động lòng người,
tình người ở đó,
và lòng trắc ẩn của
những người lính Mỹ ở sân bay.
Bạn đã thấy một người lính
Hải quân bế một em bé.
Một người khác, đùa với một đứa trẻ
đang chờ chọn lọc.
Một hàng lính Hải quân đứng gác,
hướng dẫn phụ nữ và trẻ em
đi đâu để tiếp tục
quy trình xử lý
Đương nhiên, tất cả mọi người đều
cố hết sức, như bạn vừa nói.
Quang cảnh ở bên trong, khác hoàn toàn
với ở bên ngoài cánh cổng.
[Clarissa]
Đúng vậy, Jake. Ý tôi là, không cần hỏi
cũng biết mọi người ở đây đều đang hết sức
để giảm bớt sự khổ sở và đau đớn
của tình huống này.
Chúng tôi cũng thấy, tôi thấy,
một người lính nữ trẻ tuổi
bế một cậu bé người Afghanistan.
Tôi thấy mọi người giúp đỡ
những người phải dùng xe lắn.
Đủ mọi hành động tốt bụng và nhân ái.
Nhưng thực tế là tình hình này
vô cùng khủng khiếp.
Tôi đang nhìn xung quanh,
một biển người
phải nằm trên đất.
Họ đang nằm giữa trời trên sỏi đá.
Không có chỗ nào khác để họ nghỉ ngơi,
ngoài một cái hộp bằng bìa cứng.
Họ lạnh cóng. Thời tiết se lạnh.
Không ai có chăn.
Nhà vệ sinh ở đây cũng rất tệ.
Và không ai biết rằng
những con người này
sẽ còn phải ở đây bao lâu nữa.
Suốt hơn tám tiếng hôm nay,
không chiếc máy bay Mỹ nào cất cánh.
Nên bây giờ còn có thêm người,
và tắc nghẽn nhiều hơn trước.
[Jake]
Có trình tự gì
khi cần phải nỗ lực quyết định
ai được phép bước qua cổng,
rào cản cuối cùng đến Mỹ,
và ai không được không?
[Clarissa]
Tôi nghĩ, lúc bắt đầu...
bạn biết đấy, có rất nhiều lời
từ chối suốt cả quá trình...
Ban đầu, nó như là,
ai có thể đưa một tài liệu lên cao nhất,
và ai có thể xô đẩy mạnh nhất.
Ai có dẫn theo một em bé,
hoặc những thứ tương tự vậy.
Hoặc (ai) dễ bị tổn thương,
và dễ gặp rủi ro nhất.
Và sau đó, khi bạn đi tiếp xa hơn,
và đến gần đường bằng hơn,
bạn sẽ phải qua
sự chọn lọc của Bộ Ngoại giao.
Và bạn phải có đúng
những loại giấy tờ cần thiết.
Và đó là lúc chúng ta thấy
khá nhiều người phải quay trở lại.
Họ đều bị người khác tách riêng ra
và hộ tống ra khỏi sân bay.
Thấy cảnh ấy sẽ khiến bạn đau lòng.
Vì, bạn có thể tưởng tượng đấy,
bạn không thể có đủ giấy tờ,
nhưng bạn vẫn khiếp sợ tình cảnh này.
Để đi xa đến vậy, vào trong tận sân bay,
mà vẫn không thể rời khỏi đất nước,
sau tất cả những cố gắng ấy.
Rất đau lòng.
Jake, giờ tôi đang ra ngoài,
vì tôi mới được cho biết những
chuyến bay của chúng ta
có thể sẽ sớm cất cánh.
Nên mong mọi người bỏ qua
nếu có nhiều tiếng ồn.
[Jake] Không sao.
Điều đó cần được ưu tiên, Clarissa.
Chúng ta đã thấy hình ảnh
những, người lính Mỹ mang vũ khí
canh gác quanh chu vi sân bay,
và cả tuần này,
Lầu Năm Góc đã cho biết,
quân đội Mỹ
không tham gia vào bất kì
cuộc xung đột bạo lực nào trong sân bay.
Nhưng, tất nhiên, một tính toán sai cũng
có thể nhanh chóng thay đổi tình hình.
Tôi phải tin rằng
một trong những lí do mà
quân đội Mỹ đã được lệnh
phải ở yên nơi họ đang ở,
trong bán kính sân bay,
là vì họ thật sự đang phải mạo hiểm
và bị đe dọa,
không chỉ bởi Taliban,
mà còn bởi bất kì tổ chức khủng bố
nào khác trong khu vực.
[Clarissa] Có quá nhiều mối đe dọa
khác nhau ở đây.
Quá nhiều tình huống có thể xảy ra,
và mọi thứ có thể nhanh chóng xuống dốc
tới một nơi rất, rất tệ.
Vì thế nên không khí ở đây rất căng thẳng.
Bởi vì ai cũng biết cơ hội này
sẽ không kéo dài.
Nó sẽ mất đi rất nhanh.
Và họ phải làm đúng.
Và họ phải tìm cách sơ tán
nhiều người nhất có thể.
Vì họ không thể cứ đi ra khỏi vòng dây
và cứ thế cho người dân vào.
Đây là lí do thỏa thuận với Taliban
vô cùng quan trọng.
Nhưng Taliban có giới hạn
họ sẽ chịu chấp nhận bao nhiêu.
Và những con người vạm vỡ, nóng nảy
ngoài kia cũng có giới hạn chịu đựng.
Vì thế nên đây là
một tình huống vô cùng nguy hiểm.
Nó như một thùng thuốc súng vậy.
Chỉ cần làm sai một thứ,
tất cả mọi thứ khác đều sẽ bị kéo theo.
[Jake] Ừ, Clarissa,
Tôi rất mừng vì bạn đang
chuẩn bị lên máy bay ra ngoài.
Tôi chỉ muốn nói,
thay mặt tất cả mọi người ở CNN,
và tất cả mọi người đã và đang xem CNN,
những báo cáo của bạn đều rất dũng cảm,
tuyệt vời, và đầy sự cảm thông.
Chúng tôi rất may mắn
được làm việc cùng bạn.
Cảm ơn bạn vì tất cả những gì bạn đã làm,
để kể những câu chuyện về
tình hình hiện tại ở đó.
[Clarissa] Cảm ơn rất nhiều, Jake.
Cảm ơn rất nhiều, từ tất cả chúng tôi.
Xin cảm ơn.