Return to Video

သမုဒ္ဒရာထဲမှာ အမှိုက်တွေပွထနေတာကို အနုပညာနဲ့ ကျွန်တော် ကိုင်တွယ်ခဲ့ပုံ။

  • 0:02 - 0:04
    ဒါကတော့ Sian Ka'an မှာပါ။
  • 0:04 - 0:08
    မက္ကစီကိုက ကယ်ရစ်ဘီယန်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း၊
    Tulum မြို့ တောင်ဘက်မှာပါ။
  • 0:08 - 0:10
    တရား၀င် သဘာ၀ဘေးမဲ့ တောတစ်ခု၊
  • 0:10 - 0:12
    UNESCO ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ဒေသတစ်ခု၊
  • 0:12 - 0:15
    ကမ္ဘာ့ဇီဝမျိုကွဲအများဆုံးနေရာတွေထဲက
    တစ်ခုပေါ့။
  • 0:15 - 0:17
    ဒါပေမယ့် ၂၀၁၀ မှာ
    ကျွန်တော်ရောက်သွားတော့
  • 0:17 - 0:20
    ကျွန်တော်အရမ်းထိတ်လန့်ပြီး
    စိတ်ရှုပ်သွားရတယ်ဗျာ။
  • 0:20 - 0:23
    ကမ်းခြေက အမှိုက်တွေဖုံးလို့ပါလား။
  • 0:23 - 0:27
    သေချာကြည့်မှ ကမ္ဘာအနှံ့က
    မျောလာတဲ့ အမှိုက်တွေပါလားဗျာ။
  • 0:27 - 0:30
    ပထမဆုံးတစ်ခေါက်ရောက်ပြီး နောက်ပိုင်း
    တစ်နှစ်အတွင်း
  • 0:30 - 0:31
    ခဏ ခဏ ပြန်သွားခဲ့ပါတယ်။
  • 0:31 - 0:34
    ကျွန်တော့်မွေးရပ်မြေလည်းဖြစ်တဲ့
    Sian Ka'an ကိုပေါ့။
  • 0:34 - 0:35
    ဒီအမှိုက်တွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ဖို့ပါ။
  • 0:35 - 0:36
    နောက်ပြီး
  • 0:36 - 0:41
    ကျွန်တော်တို့ဟာ နိုင်ငံပေါင်း ၅၈ နိုင်ငံက
    အမှိုက်တွေကို ခြေရာခံမှတ်တမ်းရခဲ့တယ်။
  • 0:41 - 0:42
    ကမ္ဘာ့တိုက်ကြီး ခြောက်ခုကနေ
  • 0:42 - 0:46
    ဒီကမ်းခြေကို မျောလာတာဗျ။
  • 0:46 - 0:49
    ဒီအမှိုက်ကို ဘယ်နေရာမှာပစ်ခဲ့လဲ မသိပေမဲ့
  • 0:49 - 0:53
    အမှတ်အသားတွေကြည့်ပြီး
    ဘယ်မှာထုတ်လုပ်တယ်ဆိုတာကိုတော့ သိခဲ့တယ်။
  • 0:53 - 0:57
    Sian Ka'an က အမှိုက်တွေဟာ
    အခုအနီရောင်ပြထားတဲ့နိုင်ငံတွေက
  • 0:57 - 0:58
    ထုတ်လုပ်တာပဲဗျ။
  • 1:00 - 1:04
    အခုလို ဟေတီကထုတ်တဲ့ ထောပတ်ဘူး အရွယ်စုံ၊
  • 1:04 - 1:05
    ဂျာမေကာထုတ် ရေဘူးတွေ၊
  • 1:05 - 1:09
    ကာရစ်ဘီယံအနီးအနား နိုင်ငံတွေကဆိုရင်တော့
    အံ့သြစရာမရှိပါဘူး။
  • 1:09 - 1:11
    ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာအနှံ့ကလာတာဗျ။
  • 1:11 - 1:13
    ဒီမှာဆို ကမ္ဘာအနှံ့က ရေဘူးတွေ၊
  • 1:13 - 1:16
    ပိုဆိုးတာတစ်ခုက ကျွန်တော်တွေ့တဲ့
    အမှိုက်အများအပြားဟာ
  • 1:16 - 1:19
    ပတ်ဝန်းကျင်သန်ံရှင်းလှပဖို့
    သုံးတဲ့ပစ္စည်းတွေဖြစ်နေတာပါပဲ။
  • 1:20 - 1:23
    ဥပမာ ဒီအမေရိကန်ထုတ်ပစ္စည်းဆိုရင်
  • 1:23 - 1:25
    ပလတ်စတစ်တွေကို ကာကွယ်ဖို့
    သုံးတဲ့ပစ္စည်းလေဗျာ။
  • 1:25 - 1:27
    (ရယ်သံများ)
  • 1:27 - 1:29
    တောင်ကိုရီးယားက ခေါင်းလျှော်ရည်၊
  • 1:29 - 1:31
    ကိုစတာရီကာက အစွန်းချွတ်ဆေး၊
  • 1:31 - 1:33
    နော်ဝေက အိမ်သာသန့်စင်ဆေးရည်၊
  • 1:33 - 1:35
    ဒီပစ္စည်းတွေအကုန်လုံး ကျွန်တော်တို့နဲ့
    ရင်းနှီးပါတယ်။
  • 1:35 - 1:39
    အနည်းဆုံးသွားတိုက်တံတွေကတော့
    ရင်းနှီးလိမ့်မယ်ထင်ပါတယ်ဗျာ။
  • 1:39 - 1:40
    (ရယ်သံများ)
  • 1:41 - 1:42
    မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်းတွေ၊
  • 1:44 - 1:45
    အရုပ်တွေ၊
  • 1:46 - 1:50
    မီးလောင်ထားတဲ့ ပလတ်စတစ် အမှိုက်တွေလည်း
    တွေ့ခဲ့သေးတယ်ဗျ။
  • 1:50 - 1:53
    ဒါတွေက ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ မီးခိုးတွေလည်း
    ထုတ်သေးတာနော်။
  • 1:53 - 1:56
    လူတွေကမေးတယ် တွေ့တာတွေထဲမှာ
    ဘာက စိတ်ဝင်စားစရာ အကောင်းဆုံးလဲ။
  • 1:56 - 1:59
    ဒီလို ခြေတုပေါ့။
  • 1:59 - 2:03
    နောက်ပြီး နောက်က
    ရေဗူးအဖုံးပြာလေးကို တွေ့လား။
  • 2:03 - 2:04
    သူ့ကိုတွေ့တုန်းကဆို
  • 2:04 - 2:07
    ဟားမစ်ဂဏန်းလေးက
    အိမ်လုပ်ထားတာဗျ။
  • 2:07 - 2:08
    ချစ်စရာလေး။
  • 2:08 - 2:09
    (ရယ်သံများ)
  • 2:11 - 2:13
    (ရယ်သံများ)
  • 2:13 - 2:17
    လှပပြီးဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ ပစ္စည်းတွေရှိသလို
  • 2:17 - 2:19
    ကြောက်စရာကောင်းတာတွေလည်း ရှိသဗျ။
  • 2:19 - 2:21
    တစ်ခုချင်းစီတိုင်းမှာ သူ့သမိုင်းနဲ့သူရယ်။
  • 2:21 - 2:25
    ဒါနဲ့ပဲ ကျွန်တော့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်
    အနုပညာဖန်တီးမှုတွေ လုပ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။
  • 2:25 - 2:28
    ၂၀၁၀ ဖေဖော်ဝါရီမှာ
    ဒီပုံလေးနဲ့ စဖြစ်ခဲ့တယ်။
  • 2:28 - 2:30
    Sian Ka'an ကို
    ပထမဆုံးရောက်တုန်းကပေါ့။
  • 2:30 - 2:34
    အပြာရောင်ဟာ ပလတ်စတစ်တွေကြားမှာ
    အပေါဆုံးအရာဆိုတာ သတိထားမိတယ်။
  • 2:34 - 2:37
    ခရမ်းရောင်ကတော့ အရှားဆုံးပဲ
    ကျွန်တော့်အတွက်ကတော့ ရွှေလိုပဲ။
  • 2:37 - 2:39
    အပြာက အပေါဆုံးဆိုတော့ကာ
  • 2:39 - 2:40
    အပြာတွေကို အရင်စုခဲ့တယ်။
  • 2:40 - 2:43
    နောက်ပြီး အပြာရောင်မိုးသားရှေ့မှာ
    ဒီလိုလေး စီစဥ်ဖြစ်တယ်။
  • 2:43 - 2:45
    ကယ်ရစ်ဘီယံရေပြာပြာနဲ့အတူပေါ့။
  • 2:45 - 2:48
    ဓာတ်ပုံအစမ်းရိုက်ကြည့်ပြီး
    မြင်လိုက်ရတာအခါမှာတော့
  • 2:48 - 2:51
    ကျွန်တော့ကို
    မိုးကြိုးပစ်ချလိုက်တဲ့အတိုင်းပဲ။
  • 2:51 - 2:53
    ကျွန်တော်ပြန်လာရမယ်ဆိုတာကို
    သိလိုက်တယ်။
  • 2:53 - 2:56
    ဒီနေရာမှာ ဖန်တီးမှုတွေ
    တစီတတန်းကြီးလုပ်ဖို့
  • 2:56 - 2:58
    ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့ပေါ့။
  • 2:58 - 3:00
    ဆိုတော့ကာ ဒီအရာလေးဟာ
    ပုံကြမ်းလေးပေ့ါဗျာ။
  • 3:00 - 3:04
    ကျွန်တော်သုံးနှစ်ကြာလုပ်မယ့်
    အလုပ်ရဲ့ ပုံကြမ်းလေးပေါ့။
  • 3:04 - 3:06
    ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်မသိတာက
    နောင်ဆယ်နှစ်အကြာ
  • 3:06 - 3:09
    ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုလောက်
    ကျွန်တော်ဆက်လုပ်နေတာပါပဲ။
  • 3:09 - 3:11
    အမှိုက်ပြသာနာကလည်း
    ရှိနေဆဲပါပဲ။
  • 3:11 - 3:13
    ဆိုတော့ကာ ပုံတချို့ကို ကျွန်တော်ပြမယ်နော်။
  • 3:13 - 3:18
    တက်ရေဖြင့် အမှိုက်မြေ ပြောင်းလဲခြင်း
    ဆိုတဲ့ စီးရီးလေးကပေါ့။
  • 3:18 - 3:21
    သတိပြုစေချင်တာက
    ကျွန်တော်က ဆေးမခြယ်ဘူးနော်။
  • 3:21 - 3:24
    လိုက်ကောက်ပြီး
    အရောင်အလိုက် ခွဲခြားပြီး
  • 3:24 - 3:26
    သူတို့ကိုတွေ့တဲ့ ကမ်းခြေမှာတင်
    စုစည်းစီစဉ်ခဲ့တာနော်။
  • 3:34 - 3:38
    ဒါကတော့ ၂၀၁၅ တုန်းက
    ကျွန်တော်ရဲ့ အဖိုးတန်အမှိုက်ထုပ်လေးတွေပါ။
  • 3:38 - 3:42
    "Museo de la Basura" ကို
    ပထမဆုံးစီစဥ်တုန်းကပေါ့
  • 3:42 - 3:44
    အမှိုက်ပြတိုက် တဲ့။
  • 3:44 - 3:48
    ကျွန်တော်ရည်ရွယ်ချက်ကတော့
    ဒီအမှိုက်တွေကို သတိထားဖို့
  • 3:48 - 3:49
    အသံမြှင့်ဖို့
  • 3:49 - 3:50
    ဒါတွေကို အခြေခံပြီး
  • 3:50 - 3:51
    လူထုကိုချပြဖို့ပါပဲ။
  • 3:51 - 3:54
    ကျွန်တော်တို့ ကြောက်စရာပုံတွေ
    မြင်ခဲ့ရပြီးပြီ။
  • 3:54 - 3:56
    ဗိုက်ထဲမှာ ပလတ်စတစ်တွေနဲ့
    သေနေတဲ့ တိရိစ္ဆာန်တွေလေ။
  • 3:56 - 3:59
    ကျွန်တော်တို့တွေ
    ဒါတွေကိုမြင်ဖို့ လိုပြီ။
  • 3:59 - 4:00
    ကိုင်တွယ်ဖို့လိုပြီ။
  • 4:00 - 4:04
    ဒါပေမယ့် အခုလို
    ဒီအမှိုက်တွေကို လုပ်လိုက်ရင်
  • 4:04 - 4:06
    တချို့အပြောအရ လှလှလေးစီစဥ်လိုက်မယ်ဆိုရင်
  • 4:06 - 4:08
    ကြည့်ရှုသူတွေကို ဖမ်းစားနိုင်မယ်။
  • 4:08 - 4:12
    ကမ္ဘာ့ကြောက်မက်ဖွယ်တွေကို
    မသိမမြင်ဖြစ်နေတဲ့သူတွေကို
  • 4:12 - 4:15
    ဘာဖြစ်နေလဲဆိုတာကို
    နည်းတစ်မျိုးနဲ့ အသိပေးရာရောက်မယ်လေ။
  • 4:15 - 4:18
    တချို့တွေက မဟာပစိဖိတ်အမှိုက်ကန်
    လို့ခေါ်ကြတဲ့နေရာဟာ
  • 4:18 - 4:20
    Texas ပြည်နယ်အကျယ်ရဲ့
    နှစ်ဆတောင် ရှိပါတယ်။
  • 4:20 - 4:22
    ပြောမယ်ဆိုရင်တော့
    မြင်ဖို့ရာခက်ခဲပါတယ်။
  • 4:22 - 4:24
    မီးခိုးတွေလို ဖြစ်နေတာကိုး။
  • 4:24 - 4:26
    ဒါကြောင့် ကျွန်တော့်အနုပညာထဲကနေ
  • 4:26 - 4:30
    ကျွန်တော်တို့ကမ္ဘာ တကယ်တမ်းဘာဖြစ်နေလဲဆိုတာ
    ချပြချင်တာပါ။
  • 4:30 - 4:32
    မမြင်တာတွေ မြင်လာအောင်လို့ပါ။
  • 4:33 - 4:35
    ကျွန်တော့်မှာ ဒီအလုပ်စကတည်းက
    မေးခွန်းတစ်ခုရှိနေပါတယ်။
  • 4:35 - 4:38
    ငါရော ဒီအမှိုက်တွေကို ပြီးရင်ဘာလုပ်မှာလဲ?
  • 4:38 - 4:42
    တချို့ကပြောတယ်
    ဒါတွေဟာ ပျက်စီးနေပြီ တဲ့။
  • 4:42 - 4:45
    သမုဒ္ဒရာကြီးကို ဖြတ်လာပြီး
    နေထိရေထိ ဖြစ်လာတော့
  • 4:45 - 4:50
    အဆင့်နိမ့်ပြီး
    ပြန်သုံးလို့တောင်မရတော့ဘူးပေါ့လေ။
  • 4:50 - 4:54
    မြေဖို့ပစ်ဖို့ကလည်း မလုပ်ချင်ပြန်ဘူး။
  • 4:54 - 4:56
    နောက်ကျွန်တော်ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။
  • 4:56 - 4:59
    ကျွန်တော့်အလုပ်တွေပြီးရင်
    တခြားသူတွေက ကူညီကြတာတွေနဲ့
  • 5:00 - 5:02
    အမှိုက်တွေကောက်မယ်၊ စုမယ်၊ ရှင်းမယ်၊
  • 5:02 - 5:03
    ပြီးရင် သိမ်းထားမယ်ဗျာ။
  • 5:04 - 5:06
    ဒီအတိုင်းပဲ
  • 5:06 - 5:09
    သုံးမယ်၊ အခါခါပြန်သုံးမယ်၊
  • 5:09 - 5:10
    အနုပညာတွေဖန်တီးမယ်၊
  • 5:10 - 5:14
    သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဖန်တီးမှု အနုပညာတွေ
    လူထုထဲကို ထည့်မယ်။
  • 5:15 - 5:19
    ဒါကတော့ မနှစ်ကလုပ်ခဲ့တဲ့
    လူထုအခြေပြု အနုပညာပြကွက်ပါ။
  • 5:19 - 5:22
    Sian Ka'an, Punta Allen က
    ဒေသခံလူငယ်တွေနဲ့ပေါ့။
  • 5:22 - 5:26
    လူထုအခြေပြုအလုပ်တွေမှာ အရေးကြီးတဲ့အချက်က
    ကမ်းခြေတွေသန့်ရှင်းဖို့
  • 5:26 - 5:28
    ပညာပေးလုပ်ငန်းတွေလုပ်ဖို့
  • 5:28 - 5:30
    ဒီအလုပ်တွေတိုးတက်လာရင်
  • 5:30 - 5:33
    အမှိုက်သိမ်းတာတွေလည်း များလာမယ်။
  • 5:33 - 5:36
    တကယ်လည်းအကျိုးရှိမယ်ထင်တယ်။
  • 5:36 - 5:37
    နှစ်တွေကြာခဲ့ပြီးနောက်မှာ
  • 5:37 - 5:41
    ကျွန်တော့်အမှိုက်တွေကို
    ကျွန်တော်နည်းနည်း စွဲလမ်းလာတယ်။
  • 5:41 - 5:45
    အိတ်တွေထဲထည့်ပြီး ခရီးသွားတယ်။
  • 5:45 - 5:47
    အပန်းဖြေခရီးတွေထွက်တယ်။
  • 5:47 - 5:49
    (ရယ်သံများ)
  • 5:49 - 5:51
    နောက်ဆုံးအနေနဲ့
  • 5:51 - 5:55
    ဓာတ်ပုံတွေရဲ့ နှစ်ဖက်မြင်ပုံစံကနေ
    စပြီးခွဲထွက်ခဲ့တယ်။
  • 5:55 - 5:57
    ဒီ့အတွက် တကယ့်ကို စိတ်လှုပ်ရှားတယ်ဗျာ။
  • 5:57 - 6:00
    ဒီအနုပညာတွေဟာ အသက်ဝင်လာပြီး
  • 6:00 - 6:03
    အချိန်နဲ့အမျှ
    တဖြည်းဖြည်းချင်း ကြီးထွားလာသလိုပဲ။
  • 6:03 - 6:05
    ကျွန်တော်ရဲ့ အကြီးဆုံးဆုတောင်းကတော့
  • 6:05 - 6:08
    ဒီအလုပ်အတွက် ကုန်ကြမ်းတွေ
    ကုန်သွားပါစေ လို့ပါပဲ။
  • 6:08 - 6:09
    ဒါပေမယ့် မပြည့်သေးပါဘူး။
  • 6:09 - 6:11
    နောက်ထပ် အစီအစဉ် တစ်ခုကတော့
  • 6:11 - 6:14
    ကျွန်ေတာ် လူမှုရေးအလုပ်တွေ ဆက်လုပ်သွားမယ်။
  • 6:14 - 6:16
    ကျွန်တော့်အလုပ်ကိုလည်း ပိုပြီးကြီးအောင်
    ဆောင်ရွက်မယ်။
  • 6:16 - 6:19
    ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပြဿနာကိုက
    ကြီးတာကိုး။
  • 6:20 - 6:26
    နှစ်စဥ် အမှိုက်တန်ရှစ်သန်းဟာ
    သမုဒ္ဒရာထဲကို ဝင်ရောက်နေတယ်။
  • 6:26 - 6:28
    ဂေဟစနစ်တွေကို ဖျက်ဆီးနေတယ်။
  • 6:29 - 6:34
    ကျွန်တော်စကားပြောနေစဥ်လေးမှာပဲကို
    ဖြစ်နေတာနော်။
  • 6:34 - 6:40
    ကျွန်တော့်လုပ်ရပ်ကို
    အကူအညီတောင်းတဲ့ အစီအစဉ်လို့ သဘောထားတယ်။
  • 6:40 - 6:43
    ကျွန်တော်တို့ကျန်းမာရေး နဲ့ အနာဂတ်တွေဟာ
    ဒီသမုဒ္ဒရာတွေနဲ့
  • 6:43 - 6:44
    တကယ့်ကို ဆက်နွယ်နေတယ်လေ။
  • 6:44 - 6:49
    တက်ရေဖြင့် အမှိုက်မြေ ပြောင်းလဲခြင်း
    လို့သာ ခေါင်းစဥ်တပ်ခဲ့တာပါ။
  • 6:49 - 6:50
    တကယ်ပြောင်းလဲသွားတာ ကျွန်တော်ပါ။
  • 6:50 - 6:54
    ကျွန်တော့်ရဲ့ အနေအထိုင် အမူအကျင့်တွေကို
    ပြန်တွေးတောဆင်ခြင်မိတယ်။
  • 6:54 - 6:57
    တကယ်လို့ တခြားသူတွေလည်း
    အဲ့သလို သတိထားမိရင်
  • 6:57 - 6:59
    သိပ်ကိုတန်ဖိုးရှိလာမှာဗျ။
  • 6:59 - 7:00
    ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်
  • 7:00 - 7:03
    (လက်ခုပ်သံများ)
Title:
သမုဒ္ဒရာထဲမှာ အမှိုက်တွေပွထနေတာကို အနုပညာနဲ့ ကျွန်တော် ကိုင်တွယ်ခဲ့ပုံ။
Speaker:
Alejandro Duran
Description:

Alejandro Durán ဟာ သမုဒ္ဒရာထဲက ဂေဟစနစ်တွေပျက်စီးလာတာကို အနုပညာနဲ့ မီးမောင်းထိုးပြခဲ့ပါတယ်။ ဒီသိပ်ကောင်းတဲ့ ဟောပြောပွဲလေးမှာ ကမ္ဘာအနှံ့က ရေမျောကမ်းတင်လာတဲ့ ပလတ်စတစ်အမှိုက်တွေ (ရေဘူးကနေ ခြေတုအထိ) ကို ဘယ်လိုစုစည်းခဲ့ပြီး လှပတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အနုပညာဖန်တီးမှုတွေ ဘယ်လိုလုပ်ခဲ့တယ်၊ လူတွေကိုဘယ်လို အံ့အားသင့်စေခဲ့တယ် ဆိုတာကို ပြောပြထားပါတယ်။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:17

Burmese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.